X.L. MÉNDEZ FERRÍN

Tania Pose Ordóñez 2ºBach B

ÍNDICE1. Portada……………………………………………..Diapositiva 1.

2. Índice………………………………………………..Diapositiva 2.3. Contexto histórico……………………………...….Diapositiva 3.4. Importancia do autor para a hª da Lit. Gal……...Diapositiva 9.5. Produción literaria………………………………....Diapositivas 12, 13, 17.6. Comentario.………………………………………...Diapositiva 18.7. Conclusión………………………………………….Diapositiva 22.8. Fontes……………………………………………….Diapositiva 24.

CONTEXTO HISTÓRIC

OGUERRA CIVIL

(1936-1939)

Vitoria do bando nacional Inicio do FRANQUISMO

Desaparición do galego na escena pública, no

ensino e nas actividades socioeconómicas

Prohibida calquera lingua vernácula agás o castelán

Represión política, cultural e lingüística.

CONTEXTO HISTÓRICO

Os intelectuais galegos teñen que emigrar (Arxentina, Venezuela, México,

Cuba,...). Alí levan a cabo o desenvolvemento cultural galego

porque aquí non se podía.

CONTEXTO

HISTÓRICO

A situación do galego comezará a mudar a partir dos anos 50.

Creación da EDITORIAL GALAXIA Recuperación cultural

Rearmamento do galeguismo producido na Galiza interior

Fai que

Escritores en lingua galega da preguerra volven a publicar en galego

Os novos autores contarán cun medio no que poder publicar

Xohana Torres, Manuel Maria, Mª Xosé Queizán, X.L. Méndez Ferrín,...

Editorial Monterrey

CONTEXTO HISTÓRICO

Década dos 60 Comeza darse unha leve atenuación da censura

Acentuado o proceso de

recuperación cultural que comezara

nos anos 50

Posibilidade de publicacións antes prohibidas (Grial 1961)

Instauración do Día das Letras Galegas (1963)

Edicións do Castro

Novas asociacións culturais en defensa do

galego (O Facho, O Galo, Abrente,...)

Cátedra de Lingua e Literatura Galegas (1965, da man de Ricardo Carvalho Calero)

Instituto da Lingua Galega (1971)

Premios de Teatro Castelao (1963-1965)

Certame de Teatro do Miño (1961)

CONTEXTO HISTÓRICO

A pesar de todos os avances...

Prensa en castelán. Galego ás veces se o

tema é cultural.

Radio en castelán de maneira case

exclusiva. Galego so no humor.

(En América hai programas de radio en

galego).

A Televisión emprega como

lingua exclusiva o castelán.

A grandes rasgos a Igrexa nega o

uso do galego na liturxia.

CONTEXTO

HISTÓRICO

Finais séc. XX

DEMOCRACIAConsolidación dos xéneros literarios

anteriores e apertura de novos

horizontes nos distintos campos

literarios.

Constitución democrática para

Galiza no 78.

Apróbase o Estatuto de

Autonomía no 81.Galego, lingua

propia de Galiza.

Lei de Normalización

Lingüística no 83.Galego, materia e lingua vehicular do

ensino.

Propóñense normas

ortográficas e morfolóxicas para

o galego no 82.

Xorde a TVG e a Radio Galega no 85.

IMPORTANCIA DO AUTOR PARA A Hª DA LITERATURA

GALEGAToma consciencia nos anos 50 da realidade lingüística e cultural e do papel que o

galeguismo de preguerra desempeñara na reconstrucción nacional.

No 55 comeza a estudar Filosofía e Letras na USC e toma contacto co galeguismo da Editorial Galaxia

Autor clave na evolución da poesía e da narrativa galega contemporánea

IMPORTANCIA DO AUTOR PARA A Hª DA LITERATURA

GALEGAXERACIÓN DAS FESTAS

MINERVAISou XERACIÓN DOS 50

❖ Autores nados entre 1930 e 1940.❖ Escriben nos anos 50.❖ Atopamos as primeiras mostras deste

grupo na “Escola da Tebra”.❖ Recuperan o compromiso político na

clandestinidade.❖ Participan nas denominadas “Festas

Minervais” (1953-1964).❖ Participan no proxecto da Editorial

Galaxia a través da súa colección “Illa Nova”.

❖ Algúns fundan en Madrid a editorial “Brais Pinto” (Grupo Brais Pinto) (X.L.Méndez Ferrín)

IMPORTANCIA DO AUTOR PARA A Hª DA LITERATURA

GALEGA

❖ Poesía existencialista. Exploración do eu fronte a un mundo problemático: pesimismo e angustia. (Escola da Tebra)

❖ Renovación da linguaxe poética: Combinan tradición e vangarda.

IMPORTANCIA DO AUTOR PARA A Hª DA LITERATURA

GALEGA

❖ Primeiro libro: Voce na néboa (1957).

❖ Influencia existencialista da Escola da Tebra.

❖ Poesía dos anos 60 publicada baixo o pseudónimo Heriberto Bens nos 70.

❖ Fortemente marcada pola tendencia socialrealista. (fortes connotacións sociopolíticas)

❖ Poemario máis celebrado.

❖ Considérase que abriu novos camiños na lírica contemporánea logo da morte de Franco.

obras máis representativas...

IMPORTANCIA DO AUTOR PARA A Hª DA LITERATURA

GALEGANOVA NARRATIVA GALEGA

❖ NON é unha xeración, mais os seus autores teñen cousas en común.❖ É o primeiro intento colectivo de renovar a técnica e a temática da narrativa galega.❖ Formada por universitarios que non viviron a guerra civil.❖ Incorporan ás súas obras técnicas, temas e procesos moi renovadores usados na narrativa

universal do séc. XX.❖ Publican a súa obra dentro da colección “Illa Nova”, pertencente á Editorial Galaxia.

IMPORTANCIA DO AUTOR PARA A Hª DA LITERATURA

GALEGANOVA NARRATIVA GALEGA

● Angustia do ser humano ante un mundo opresivo.● Personaxes desarraigados, anónimos, marxináis, transtornados polos

conflitos internos e pola inadaptación ao seu mundo social e cultural.

● Predominio do narrador - protagonista.● Espazo maioritariamente urbano e sen referente de localización real

(pode adquirar carácter simbólico).● Ruptura entre o tempo do relato e o tempo do discurso.

● Mestura do real e fantástico.● Temas: absurdo existencial, violencia, agresividade, tensión nas

relacións humanas, morte, sexo.● Interculturalidade.● Anonimato, lugares sórdidos, claustrofobia.

● Monólogo interior.● Distorsión temporal.● Pruralidade de voces narrativas (enfoque múltiple da realidade)

TEMÁTICA

TÉCNICA

RECURSOS TEMÁTICOS

RECURSOS FORMAIS

IMPORTANCIA DO AUTOR PARA A Hª DA LITERATURA

GALEGA

❖ Mundo lexendario celta, clima misterioso, mestura do cotiá e do mítico.

obras máis representativas...

❖ Influencia da Nouveau Roman.❖ Personaxe anónimo na

búsqueda de algo que non sabe o que é nunha cidade sen nome.

IMPORTANCIA DO AUTOR PARA A Hª DA LITERATURA

GALEGA❖ Tendencia nacionalista e actividade política

que provocou que estivera na cárcere.

❖ Presidente da RAG (2010-2013)

❖ Director da revista “A Trabe de Ouro”

PRODUCIÓN LITERARIA❖ Cantidade inxente de obras de distintos xéneros literarios.

COMENTARIO O CREPÚSCULO E AS

FORMIGAS (a casa azul)Rosa tiña 20 anos e non era fermosa nen nada. Movíanselle, moito e nervoso, os ollos grises. Tiña o labre superior fino coma o gume dunha navalla de afeitar. O inferior caíalle, pendíalle, groso, gris, rogoso, coma unha mazá muchada. Vivía na aba da montaña, xustamente ao saír da cidadde, no lugar ermo onde erguen o lombo tímidamente, coma animais rastreiros, as chouzas dos mendigos. Había un ano que vivía amigada co Portugués.-Portugués, téñoche que decir. Estóu en estado.

O Portugués cala. O Portugués ten un bigode imbécil. O Portugués cuspe por un dente.-Estás en estado. Non é?Rosa treme. Rosa cai coma un arboriño abatido. E íl di_-Non fága-las comedias. Compre que vaias á Casa Azul.Ela érguese. Rosa vai e érguese. Rosa érguese nun chouto e agarra ao Portugués polas lapelas, descobríndolle o peito peludo, estreito.-Á Casa Azul? Á Casa Azul, Portugués?-E logo por qué non? Irás á Casa Azul. É o costume.-Non sei o camiño.-Ti xa sei que che gostaría non ir, e quedarmos coma porcos, dispensando, cos da Casa Azul.-Teño medo.

COMENTARIO O CREPÚSCULO E AS

FORMIGAS-Iso xa. Non ías ti ter medo? Iso xa. Pero sabes qué máis? Tes que ir. E non lle deas voltas. Ademáis a Casa Azul é fremosa. Ten dúas torres traslúcidas e a lús entra polas paredes e alí as mulleres son felices.-E ti como é que o sabes?-Pregúntallo ás mulleres do barrio. Dinno todas.-Portugués, escoita unha cousa. No teu pobo tamén van as mulleres á Casa Azul?-Non.-E logo por qué queres que vaia eu?-Porque ti es de eiquí. Ouviches? E eiquí van as mulleres á Casa Azul en canto preñan. Está? É o costume.-Pero ninguén o manda. Ninguén o manda. Eu teño medo e non vou.

Rosa agacha a cabeza, morde o groso labre de abaixo. Chora. Unha raiola de sol ledo, de mañá, entra por unha regandixa e incide sobre a cama desfeita onde xace o Portugués. Rosa espeta o papo no peito. Logo abre moito os brazos e move os dedos da mao freneticamente e berra:-Sodes unha presa de cagados… Non hai homes no barrio. Sodes mariolas. Estades todo o día deitados, mentres as vosas mulleres se desfán os riles apañando nas colillas. Vivides de señoritos, queréde-lo caldo con sustancia, traballades un día por somana, mallades en nosoutras cando vos peta… E nós calamos. As mulleres a calar. E de cada vez que empreñamos, veña, á Casa Azul; espelirse… Non tedes vergonza. Non sodes homes. E escoita isto: non vou á Casa Azul. Eu ríome do costume.

COMENTARIO O CREPÚSCULO E AS

FORMIGASO portugués blasfema. Dálle, ademáis, unha losqueada a Rosa. Despois ela cai no chao e bárreselle o senso por segunda vez. O Portugués cuspe de lado e bícaa nos ollos. Pasa un pouco tempo e ela esperta.-Teño que ir, Portugués?-É o costume.-Portugués, e se nós desfixéramo-lo costume, se o romperamos, si construiramos un costume novo?-Ti toleas. Imposíbel. As mulleres, ao empreñaren por primeira vez, teñen que ir á Casa Azul.-Bueno, pois logo vou á Casa Azul. Adeus…-Non tardes moito.E Rosa foise por un camiño ancho e lisiño. Foise polo acostumado camiño da Casa Azul.

COMENTARIO O CREPÚSCULO E AS

FORMIGASObra de relatos Nova Narrativa Galega

Personaxe marxinal

Violencia Medo

Antiheroe

Espazo rural Narrador omnisciente

Inadaptación ao medio social e cultural

O lector precisa ser competente e activo pouco éxito social

CONCLUSIÓN● Xosé Luís Méndez Ferrín foi e é unha

persoa moi importante para a historia da literatura galega pola súa labor sobre todo de renovación da lírica e da prosa, mais non podemos esquecer que tamén publicou ensaio, fixo numerosas traducións e tamén obras colectivas.

● Esta labor foi recompensada con numerosos premios como: Premio da Crítica de Galicia, Premio da Crítica Española, Premio Eixo Atlántico de Narrativa, Premio Carlos Blanco de Portugal e Premio Losada Diéguez.

CONCLUSIÓN● A pesar da súa importancia non é do

agrado de todos, fundamentalmente porque é un escritor de minorías.

● Tampouco podemos esquecer o seu papel na política nin o seu activismo de cara á nosa cultura incluso a día de hoxe.

● Deixanos, pois, unha herdanza cun gran valor.

Recitando "Reclamo a liberdade do meu pobo" na homenaxe popular a Moncho Reboiras

O nome de Galicia

Política

FONTES

❖ https://gl.wikipedia.org/wiki/Literatura_galega_do_s%C3%A9culo_XX

❖ https://gl.wikipedia.org/wiki/Historia_da_lingua_galega

❖ https://gl.wikipedia.org/wiki/Xos%C3%A9_Lu%C3%ADs_M%C3%A9ndez_Ferr%C3%ADn

❖ http://bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=XosM%E9nde&alias=&solapa=biografia

❖ http://www.blogoteca.com/profesgalegas/index.php?txtBus=nova+narrativa&cmdBuscar=Buscar&pag=0&aBuscar=1

❖ PPTs Aula Virtual - NOVA NARRATIVA GALEGA e POESÍA DO 36 Ó 78)