LEITZA BEÑAT

KOKAPENANafarroako Ipar- Mendebaldean dago.

ESKUALDEALeitzaran eskualdea da.

MUGAKLeitzako mugak: Iparraldean:Goizueta Hegoaldean:larraun Ekialdean: Ezkurra Hego Ekialdean: Basaburua Mendebaldean: Areso eta Berastegi (Gipuzkoa).

ERLIEBEAOso herri menditxua da

PAISAIAOso herri euritxua da.Zuahitz asko daude:Pagoak, Aritzak eta pinuak.Animaliak auek daude:Ardiak, behiak eta basurdeak dira gehien daudenak.

HIDROGAFIALeitzaran ibaia pasatzen da leitzatik, ez da oso luzea eta ez oso emaritxua. Oriarekin elkartzen da.Kantauri itsasoan isuritzen du (Donostian)Niretzat oso polita da, nire herria da eta han familia eta lagunak ditut

BIZTANLERIAHerriak 2.920 biztanle ditu.

HISTORIAEzagutzen diren aztarna material zaharrenak historiaurrekoak dira, zehazkiago esanda k.a. 4000 urte ingurukoak, eta Mendibilen dagoen bi ganbaradun trikuharri batenak dira.

Leitzarrek beren herritik kanpoko Gaztelaren aurkako borroketan ere parte hartu zutela kasuren batean. Esaterako, Nafarroaren independentziaren galtzean erabakigarria izan zen 1522ko Noaingo batailan hantxe izan ziren Nafarroako

erreinua defendatzen. Historian aurrera eginda herriaren bilakaera baldintzatu zuen prozesu bat gauzatu zen: 1770ean Leitza

Batzuk herritik joatea erabaki zuten, eta horretarako arrazoiak desberdinak izanik: Bizkaiko labe garaietara lan bila joatea, Amerikara jotzea bizimodu hobeago baten bila... Beherakada hori nabarmena da kopuruei begiratu bat emanez gero: 1.724 biztanle zeuden 1800.urtean, eta 1880erako 1.399 zeuden.

Orduan hasi zen biztanleria berriro gora egiten, eta XX.mendean zehar Leitzaren demografiaren kopururik altuenak lortu ziren. Zeintzuk izan ziren hori ahalbidetu zuten faktoreak? Burdina berriro indartzea, Plazaola trenaren agerpena (herritik pasatzen zena eta 1953.urtera arte iraun zuena), paper lantegia herrian ezarri izana... Azken hau izan da urte luzez herriko ekonomiaren oinarria, eta egun ere horrela da, bertako langile kopuruak behera egin badu ere oraindik ehunka pertsona baitaude bertan lanean. KLIMAKlimaren ezaugarrietako bat euri ugari eta erregularrak dira. Horrez gain, aldaketa termiko txikia dela eta, urteko batez besteko tenperatura 12-13 gradukoa da. Prezipitazioak 1.600 eta 2.000mm bitartekoak dira, hegoaldeko mendietan 2.000mm baino gehiago jausten dira. Urteroko egun euritsuak 180 baino gehiago dira.

Udalerrian hosto erorkorreko zuhaitzak nabarmentzen dira, pagadiak udalerriaren gunerik altuenetan, hariztiak beheko haranetan, eta gaztainondoak erdialdeko lurretan.

EKONOMIA

KULTURAEuskaraz mintzatzen da. Leitza eremu euskalduneko udalerria da.2001eko erroldaren arabera, herritarren %91,16k zekien euskeraz. Leitzan mintzatzen den euskara Iparraldeko Goi Nafarrera da.

JAIAK ETA OSPAKIZUNAK

Leitzako festak abuztuaren 10etik 15era ospatzen dira; egun nagusia abuztuaren 11 da, San Tiburtzio.

Inauteriak urtarrileko laugarren igandearen arabera hasten dira. Larunbata, igandea, astelehena eta asteartea hartzen dituzte.

LEITZAR EZAGUNAK

• Idazleak • Manuel

Lasarte • Iñaki Zabaleta

• Irrati-esatariak • Itziar

Alduntzin • Unai Zabaleta

• Kirol esatariak • Josetxo

Lizartza

• Kirolariak • Patxi Astibia • Martin

Garziarena • Mieltxo Saralegi • Iñaki Perurena • Inaxio Perurena • Abel Barriola • Oinatz

Bengoetxea • Mikel Nieve • Joseba Lazkano

• Politikariak • Aitor Etxarri Pe

• Patxi Zabaleta

Niretzat oso polita da, nire herria da eta han familia eta lagunak ditut.

Leitzako harmarria Leitzako udala