Lanak eragindako gaixotasunenkargak Euskadin eragiten duen

osasun-kostua

OSALAN

Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea

Instituto Vasco de Seguridad y Salud Laborales

Lanbide-gaixotasunei (LG) buruzko egungo arauak

� 1299/2006 ED

� Kalteordaina jasotzeko eskubidea ematenduten 141 LG jasoten ditu koadro batean

� Aseguratze horren titularra GizarteSegurantza da

� Sistema publikoa da, gehienbat entitatepribatuek kudeatua: mutuak

Laneko gaixotasunen kargaren azterlana eta

EAEn eragiten duen osasun-kostua

� Bi zati ditu:

1. EAEn 1990etik 2008ra DEKLARATU DIREN LANBIDE-GAIXOTASUNEN EBOLUZIOA

2. EAEn LANETIK ERATORRITAKO GAIXOTASUNAK ETA 2008. URTEAN IZAN DUTEN OSASUN-KOSTUA

1. Zatiaren helburuak:

� Orokorra:� EAEko langileen artean 1990etik 2008ra izandako LGendeklarazioaren patroia eta denbora eta espazio arlokojoerak ezagutzea.

� Espezifikoak:� Euskadiko herritar landunen artean 1990etik 2008ra deklaratutako LGen intzidentzia ezagutzea.

� Epe horretan LGek izan duten eboluzioa ezagutzea.� Lurralde historikoen araberako banaketa aztertzea.� Lanbide-gaixotasunaren eta adierazle demografiko etalaboralen arteko harremana aztertzea: Sexua, adina, probintzia, jarduera ekonomikoa, enpresaren kodepostala, eta langileak enpresan duen antzinatasuna.

Emaitzak

� Epe horretan deklaratu ziren: 33.547 LG� Kopuru txikiena 1990. urtean: 339

� Kopuru handiena 2006. urtean: 3.259

� Generoa: %71 gizonak eta %29 emakumeak.

� %99 kasu arinak, bajarik gabe

� Kasu larriak (%1) murriztu egin dira:� 2004. urtean 30

� 2006. urtean 4

� Heirotza eragiten dutenak, inoiz ez urtean bat baino gehiago

Emaitzak

� Diagnostikoa:� Eragile fisikoak: %85

� Azalaren gaixotasunak: %9,4

� Eragile biologikoak: %1,7

� Eragile fisikoak:� Apartu lokomotorean eragina (tenosinobitisa, batez ere): 89%

� Gainerakoak: hipoakusiak eta, azkenaldian, aho-kordetako noduluak.

Emaitzak

� Aldi horretan izandako deklarzioen portzentaje-aldaketa esanguratsuenak:

Gihar-hezurrak

Azalekoak

Eragile fisikoak

Lanb. gaixot.

%88,4%40

%6%49

%85%36

2008. urtea1990. urtea

Emaitzak

� Emakumeen artean izandako aldaketaesanguratsuenak:

Infekziosoak

Gihar hezurrak

Lanb. gaixot.

%0,2%14

%88,4%40

2008. urtea1990. urtea

Emaitzak

� Adinari dagokionez:

� Batez besteko adina:

� Gizonak 42,2 ± 11,3 urte

� Emakumeak 39,1 ± 10,3 urte

� Deklarazioen %73,4 dira 50 urtetik gorakopertsonenak.

� Oso deklarazio gutxi 60 urtetik gorakopertsonen artean.

Emaitzak

� Enpresaren tamainari dagokionez, aztertutakoaldian:� LGen %71 ematen dira 6 eta 500 langile arteandituzten enpresetan.

� Enpresaren tamainaren arabera egiten direndeklarazioen patroia gizonenera gerturatzen da aldiaren amaieran.

� Emakumeetan, deklarazioen joera enpresahandietatik ertainetara igarotzea da.

� Gizonetan, enpresa ertainetan deklaratzeko joeraindartu egiten da.

Emaitzak

� Lanean duten antzinatasunari dagokionez:

� Deklarazioen %62,5 lanpostuan 10 urtetikbeherako antzinatasuna duten langileenakdira.

� Hala ere, 1990. urtan:

� 10 urtetik behera, %39

� Gainerako %69ak 10 urteko antzinatasunetik gorazeuden.

LG kasuak EAEko enpresetan. 2007 - 2008

Vitoria-Gasteiz

Donostialdea

Bilbao eta inguruak

LG tasak 100.000 langileko EAEko enpresetan. 2007-2008

Legazpi

Zegama

Elduain

Ezkio-Itsaso

Ermua

Berriz

Nabarniz

Eragile kimikoek EAEko enpresetan eragindako LG kasuak. 2007-2008

Basauri

Eibar

Eragile kimikoek EAEko enpresetan eragindako LG tasak. 2007-2008

Elduain

Zegama

Orduña

Okondo

Eragile fisikoek EAEko enpresetan eragindako LG kasuak. 2007-2008

Nabarmena da emakumeen arteanerag. fisikoa duten LGen maiztasuna

Legazpi

Ermua

Errenteria

Eragile fisikoek EAEko enpresetan eragindako LG tasak. 2007-2008

Legazpi

Ermua

Nabarniz

Hipoakusiak (entzumen-arazoak)

� Aldi horretan 2.444 hipoakusia deklaratu ziren, jakinarazitako gaixotasun guztien %7,3.

� Hipoakusiaren intzidentzia 2,5 zen 1990. urtean, eta 41,7ekoa 2008. urtean, 100.000 langileko.

� 2009-2010 biurtekoan LGen 1.264 jakinarazpenizan ziren, eta %77 hipoakusiak ziren. GizarteSegurantzak horien %87 onartu zituen.

Eragile biologikoek EAEko enpresetan eragindako LG kasuak. 2007-2008

Sestao

Arnas-aparatuko LG kasuak EAEko enpresetan. 2007-2008

Gohierri eta Urola

Donostialdea

Gasteizko industrialdeak

DurangaldeaGueñes, Trapagaran

Asma profesionala

� Jakinarazitako arnas-aparatuko 705 gaixotasunetatik, 350 asma ziren.

� Intzidentzia-tasa 2,23 kasukoa da 100.000 langileko.

� Emakumeak dira jakinarazitako kasuen%30.

� Intzidentzia handiena Gipuzkoan dago.

Arnas-aparatuko LG tasak EAEko enpresetan. 2007-2008

Oñati

Arama

Ataun

Errigoiti

Azaleko LG kasuak EAEko enpresetan. 2007-2008

BilboaldeaZaldibar, Ermua, Mallabia

Bergara, Eibar

Errenteria, Irun,Hondarribia

Vitoria-Gasteiz

Azaleko LGen intzidentzia-tasak

Zaldibar, Ermua, Mallabia, Eibar

Vitoria-Gasteiz

Elduain, Zaldibia, Zegama

Eragile kartzinogenoek sortutako LGak

� Aldi horretan lanbide-minbiziko 25 kasu jakinarazidira.

� Horietatik 4 emakumeenak ziren.� 25 kasuetatik, 15 jakinarazi dira azken bi urteetan.� Diagnostikoen arabra:

� 7 mesotelioma� 4 lesio gaizto azalean� 2 linfoma� Minbizi bronkiogeniko 1� Neuplasia gaizto 1 sudur-barrunbean.

Lanak eragindakogaixotasunak

eta Euskadin dutenosasun kostua

LGen intzidentzia-indizea 100.000 langileko, autonomia erkidegoen arabera. 2008

0 100 200 300 400 500 600 700

NavarraPaís Vasco

AragónRio ja La

CantabriaCataluñaAsturias

GaliciaCastilla León

EstadoM urcia

BalearesCastilla la M ancha

ExtremaduraComunidad Valenciana

M adridAndalucia

Ceuta y M elillaCanarias

LGen intzidentzia-indizea 100.000 langileko, Europan. 2008

0 100 200 300 400 500 600 700

Navarra

AragónPaís Vasco

Francia

SueciaRio ja La

Asturias

EspañaDinamarca

Portugal

Belgica

AustriaAlemania

Italia

Luxemburgo

Gaixotasunaren kostua

� Funtsezko alderdia da:

� Osasun-arazo jakin baten tamaina ezagutzeko

� Osasun eta giza baliabideak eta baliabidematerialak esleitzeko

� Gaixotasun kronikoak gaixoarentzat, osasunsistemarentzat eta horri eusten diongizartearentzat dituen ondorio kaltegarriakmurrizteko

Gaixotasunaren kostua

� Gaixotasunaren kostuaren estimazioakgarrantzitsuak dira:

� Gaixotasunak diru-aldetik duen munta zehazteko

� Esku hartzeko programak justifikatu eta ebaluatzeko

� Ikerketarako baliabideak esleitzen laguntzeko

� Prebentzioaren eta ekimen berrien ingurukoplangintza-politika oinarritzeko

� Ebaluazio-programei esparru ekonomikoa emateko

Eta, gainera:

� Erabilgarria izan liteke gaixotasun horientratamenduaren finantza-erantzukizunaondo banatzeko, Gizarte SegurantzakoSistemaren (Lan-istripuen eta Lanbide-gaixotasunen Mutuak sistemaren entitatekudeatzailetzat hartuta) eta OsasunSistema Nazionalaren artean (gurekasuan, Osakidetza).

Kostuak

106.056.881,628.526.810,222.654.953,054.875.118,4KOSTU OROKORRAK

1.902.639,6309.010,3244.239,51.349.389,8LESIOAK ETA POZOITZEAK

XVI

I

50.203.200,210.734.485,014.329.406,225.139.309,1GIHAR-HEZURRETAKO ETA EHUN KONEKTIBOKO GAIXOTASUNAK XIII

1.207.768,7228.314,9418.483,7560.970,1AZALEKO ETA LARRUAZALPEKO GAIXOTASUNAKXII

759.943,4151.482,0101.832,4506.628,9APARATU UROGENITALEKO GAIXOTASUNAKX

1.528.471,1280.471,9239.107,41.008.891,8DIGESTIO-APARATUKO GAIXOTASUNAKIX

7.110.118,31.710.164,91.807.170,03.592.783,4ARNAS-APARATUKO GAIXOTASUNAKVIII

20.813.796,97.227.580,73.363.329,710.222.886,5ZIRKULAZIO SISTEMAKO GAIXOTASUNAKVII

1.314.987,4258.374,8231.134,0825.478,6

NERBIO-SISTEMAKO ETA ZENTZUMEN-ORGANOETAKO

GAIXOTASUNAKVI

2.073.833,5673.322,5727.188,4673.322,5ASALDURA MENTALAKV

15.928.525,25.336.771,6368.053,210.223.700,4NEOPLASIAKII

3.213.597,41.616.831,6825.008,6771.757,3GAIXOTASUN INFEKZIOSO ETA PARASITARIOAKI

Osasun kostua

gaixota

suneko

FarmaziaLehen mailako arretaArreta espezializatua

Kostuak

� Euskadin 2008. urtean Osasun Sistema Publikoak artatu diren gaixotasunen osasun-kostu osoa:

� Egin den kalkuluaren arabera: 106.056.881,6 €.

� Gastu hori Euskadiko KPIren (67.924,5 milioieuro) %0,16 2008. urtean

� Eta Euskadiko Osasun Gastu Publikoaren (3.200 millones de euros) %3,3 urte berean

Oharra: Zuzeneko osasun-gastuen estimazioak baino ez dira. Zeharkako gastuak etaAT-tik eratorritakoak ez dira kalkulatu

LGen egungo egoera

1.1427833591.020654366EAE

553387166447303144Bizkaia

412261151426240186Gipuzkoa

1771354214711136Araba

GuztiraBajarikgabe

BajarekinGuztiraBajarikgabe

Bajarekin

2011ko apirileko metatua2010.eko apirileko metatua

Susmoaren egungo egoera

1.5461.369177GUZTIRA

328243842011

953895582010

266231352009

GuztiraSS.PP.Osakidetza

Susmo-jakinarazpenaren jatorria

Oharra: 2011ko datuak lehen hiruhilekoari dagozkio

Susmoaren egungo egoera hiruhilekoen arabera(urte bakoitzaren lehenengo hiruhilekoa)

488387100GUZTIRA

328243842011ko 1. hiruhilekoa

116106102010eko 1. hiruhilekoa

453962009ko 1. hiruhilekoa

GuztiraSS.PP.Osakidetza

Susmo-jakinarazpenaren jatorria

Ondorioak

� Estatuan kontabilitate analitikoko datuak erabiltzenduen era honetako lehenengo azterlana da.

� EAEn deklaratutako Lgak modu geografikoankokatu ditugu.

� LGaren zuzeneko osasun-gastuaren kalkulua eigndugu, 2008. urtean erreal gisa baloratuta.

� Ikerlan honi esker, datozen urteetan izango den osasun-kostuaren kalkulua aurreratu dezakegu.

Eta orain, zer?.....

� Lanbide-gasixotasuna lehentasuntzat hartu lan-osasunarenarloko prebentzio-politiketan.

� Baterako lana egitea, Osasun Sailaren, Osakidetzaren etaOsalanen artean sortutako Jarraipen Batzordearen bitartez.

� Herritarraren Historil Kliniko bakarrerantz abiatu, arriskuprofesionalen eta lan-historialaren datuak barne.

� LGen susmo-deklarazioak sustatzen jarraitzea, azaleratudaitezen.

� Helburu horiek guztiak jasota daude berriki onartu den EAEko Laneko Segurtasun eta Osasunerako Estrategia 2011-2014 izenekoan