Kontsumoari buruzko LegeakLeyes sobre Consumo

��

Ko

nts

um

oar

i b

uru

zko

Leg

eak

Ley

es s

ob

re C

on

sum

o

LEGEAK�LEYES bildumaren ale berri bat osatzen dute irakurleakesku artean dituen kontsumitzaileen babeserako arau hautatuhauek� Euskal Herriko Unibertsitateak� Zuzenbide Fakultateaketa Eusko Jaurlaritzako Justizia Sailak euskara juridikoarennormalizazioa arlo guztietara hedatzearen alde hartu zutenkonpromisotik eratorritako ekimen honen zioa hau da: Espainiakoordenamendu juridikoaren lege�testu garrantzitsuenak euskarazematea�

Kontsumitzaileen kode hau erabilgarri da kontsumitzaileentzat�kontsumitzaile diren aldetik dituzten eskubideak baliatzeko ezezik� euskal legeak aitortzen dizkien hizkuntza�eskubideakduintasunez eta modu eraginkor batean gauzatu ahal izan ditzaten;baliagarria da administrazio publikoentzat ere� beren babes�funtzioa betetzeko tresna egokia izan dezaten eskura; orobat dabaliagarria epaitegietako eta arbitrajeetako arduradunak berenjarduna euskaraz egitera bultzatzeko; eta� azkenik� espero duguunibertsitateko lanak —hezkuntza eta ikerketa� alegia— bermeosoz euskaraz egin daitezela ziurtatzeko ere balio izango duelaLEGEAK�LEYES bildumaren bosgarren ale honek�

ISBN 978-84-9860-036-0

KONTSUMOARI BURUZKO LEGEAK

LEYES SOBRE CONSUMO

JUSTIZIA, LAN ETA GIZARTE DEPARTAMENTO DE JUSTICIA, SEGURANTZA SAILA EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL

KONTSUMOARI BURUZKO LEGEAK

LEYES SOBRE CONSUMO

ITZIAR ALKORTA IDIAKEZ

UPV/EHUko Zuzenbide Zibileko irakaslea Argitalpenaren koordinatzailea

IRENE ALDASORO KATARAIN

PATXI PETRIRENA ALTZUGUREN

Itzultzaileak

ANTTON ELOSEGI ALDASORO

UPV/EHUko Euskara Juridikoko irakaslea

Zuzenbideko Euskararen Mintegiko arduraduna

JUAN GARZIA GARMENDIA

UPV/EHUko Euskara Zerbitzua

JOSÉ ANGEL TAMAYO ERRAZQUIN

UPV/EHUko Zuzenbide Erromatarreko Irakaslea

Argitalpenaren koordinatzailea

© Euskal Autonomia Erkidegoko AdministrazioaJustizia, Lan eta Gizarte Segurantza SailaAdministración de la Comunidad Autónoma del País VascoDepartamento de Justicia, Empleo y Seguridad Social

© Euskal Herriko Unibertsitateko Argitalpen ZerbitzuaServicio Editorial de la Universidad del País Vasco

Fotokonposizioa/Fotocomposición: Ipar, S. Coop.Zurbaran, 2-4 - 48007 Bilbao

Inprimatzea/Impresión: Itxaropena, S.A.Araba Kalea, 45 - 20800 Zarautz (Gipuzkoa)

ISBN: 978-84-9860-036-0Lege gordailua/Depósito legal: BI - 3.625-07

LEXIKOA

LÉXICO

aabusuzko klausulak cláusulas abusivasadiskidetze-irizpena dictamen de conciliaciónadministrazio-kontratuak contratos administra-

tivosadministrazio-prozedura procedimiento admi-

nistrativoadministrazio-xedapena disposición adminis-

trativa administrazio-zehapenak sanciones administra-

tivasaduana-zergen legeria legislación arancelariaadulteratzea adulteraciónaginduzko araua norma imperativaakatsa (edo omisioa) error (u omisión)alderdiak arbitraje-sistemaren mende jartzea

sometimiento de las partes al sistema arbitralaldez aurretik uko egitea (eskubideei) renun-

cia previa (de los derechos)aplikazio-eremua ámbito de aplicaciónarau-hauslea infractorarau-hauste arina infracción levearau-hauste larria infracción gravearau-hauste oso larria infracción muy gravearau-haustea infracciónarbitrajearen mende jarri someter(se) a arbi-

trajearbitraje-organoak órganos de arbitrajeargitaratzea (epaiak) publicación (de las sen-

tencias)atxikimendu-emailea adherenteatxikitze-kontratu partikularrak contratos de

adhesión particulares

aurkezpena presentaciónaurre-ezartzailea predisponenteaurrez prestatzea, aurre-ezarpena predisposi-

ción (de una condición general)azkendu (eskubideak) extinguirse (los dere-

chos)

bbabes juridikoa, administratiboa eta teknikoa

protección jurídica, administrativa y técnicababes-eremu subjektiboa ámbito subjetivo de

tutelabaldintza orokorra condición generalbaldintza orokorren baliozkotasuna kontrola-

tzea control de la validez de las cláusulasgenerales

baliabide naturalak arrazoiz erabiltzea utiliza-ción racional de los recursos naturales

baliozko izateko betekizun requisito de validezbanan-banan negoziatu gabeko klausulak,

klausula banan-banan negoziatu gabeakcláusulas no negociadas individualmente

banatzea, banaketa distribuciónbehin behinekoz ixtea (establezimendu, insta-

lazio edo zerbitzuak) cierre (de estableci-mientos, instalaciones o servicios)

behin betiko ixtea (establezimendu, instalazioedo zerbitzuak) clausura (de establecimien-tos, instalaciones o servicios)

bereizgarria distintivobermearen iraunaldia plazo de duración de la

garantíaberrerortzea reincidencia

— 187 —

Lexikoa

berreskatze-akzioa acción de repeticiónbilgarria envoltoriobiltegiratzea almacenamientobukarazte-akzioa acción de cesación

ddebekuzko araua norma prohibitivadefentsa-gabezia indefensióndeklaratze-akzioa acción declarativadesegin (kontratua) resolver (el contrato)deusez deklaratutako klausulak cláusulas de-

claradas nulasdeusez izatea (baldintza orokor bat), deusez-

tasuna (baldintza orokor batena) nulidad(de una condición general)

doako laguntza juridikorako eskubidea dere-cho de asistencia jurídica gratuita

eedari eta janarien salmenta ibiltaria venta am-

bulante de bebidas y alimentosefektu kaltegarriak efectos adversosefekturik gabeak (kaltedunarekiko) ineficaces

(frente al perjudicado) egiteak (edo ez-egiteak) acciones (u omisio-

nes)ekitatea equidadekitatezkoa equitativoelkarteak asociacionesenpresa publikoak empresas públicasenpresaburu-elkarteak asociaciones empresarialesentzuera eman ser oído en consultaentzuera, entzuera ematea audiencia erabilera eta kontsumo arrunt, ohiko eta oro-

korra uso o consumo común, ordinario ygeneralizado

erabilera pribatua uso privadoeraginkortasuna (baldintza orokor batena)

eficacia (de una condición general)erantzukizun penala responsabilidad penalerantzukizun zibila responsabilidad civilerantzukizun zibila mugatzea limitación de la

responsabilidad civilerantzukizun zibilaz gabetzea exoneración de

la responsabilidad civilerantzukizunez gabetzeko arrazoia causa de

exoneración de responsabilidad

erantzule solidario izan responder solidaria-mente

erregelamenduz baimendu gabeko edo debe-katuriko produktuak productos reglamen-tariamente no permitidos o prohibidos

erregistro-inskripzioa inscripción registralerreklamazio edo kexak reclamaciones o que-

jas erreklamazio judiziala reclamación judicialerrentamendu finantzarioa arrendamiento fi-

nancieroerrentamendua arrendamientoerretraktatze-akzioa acción de retractacióneskaintza (produktu, jarduera edo zerbitzue-

na) oferta (de productos, actividades o ser-vicios)

eskatu ez diren prestazioak prestaciones nosolicitadas

eskubide eta betebeharrak (kontsumitzaileedo erabiltzailearenak) derechos y deberes(del consumidor o usuario)

eskubide lehendik irabazia derecho adquiridoeskuetsi (kontratu edo negozio juridikoak)

autorizar (contratos o negocios jurídicos)eskura jarri (produktua) facilitar (un produc-

to)eskuratu (ondasunak edo zerbitzuak) adquirir

(bienes o servicios)esportatzea, esportazioa exportaciónetxez etxeko zuzeneko salmenta venta directas

a domicilioexekuzio-titulua ejecutorias ez-egitea (egitea edo ez-egitea) omisión (ac-

ción u omisión)

ffabrikatzaileak duen guztizko erantzukizuna

responsabilidad global del fabricantefabrikatzailearen erantzukizun objektiboa res-

ponsabilidad objetiva del fabricantefabrikatzailearen kontratuz kanpoko erantzu-

kizuna responsabilidad extracontractual delfabricante

fabrikatzailearen kontratuzko erantzukizunaresponsabilidad contractual del fabricante

fede on objektiboa buena fe objetivafede ona buena fefrankizia franquicia

— 188 —

frogaren karga, frogatzearen karga carga de laprueba

ggarantia garantíagauzen gainean zuzenean esku hartzea inter-

vención directa sobre las cosasgehigarriak aditivosgehigarri-zerrenda positiboak listas positivas

de aditivosgeldieran utzirik, erretiraturik edo espresuki

debekaturik dauden produktu edo zerbi-tzuak productos o servicios suspendidos,retirados o prohibidos expresamente

gizarte-hedabideak medios de comunicaciónsocial

gorputzeko lesioak lesiones corporalesgutxiagotasuna inferioridadgutxiagotu (fabrikatzailearen edo inportatzai-

learen erantzukizuna) reducirse (la respon-sabilidad del fabricante o importador)

hhirugarren baten esku-hartzea intervención de

un tercerohornitu (produktua) suministrar (un producto)hornitzea suministrohutsaldu (kontratua) rescindir (el contrato)hutsegite administratiboa error administrativo

iidatzi gabeko kontratua contratación no escritaikuskapena inspecciónindependentzia (elkarteena) independencia

(de las asociaciones)informazio egiazko, eraginkor eta nahikoa in-

formación veraz, eficaz y suficienteinformazio-eskubidea derecho a la informa-

cióninportatzea, inportazioa importacióninskribatu (kontratu edo negozio juridikoak)

inscribir (contratos o negocios jurídicos)instrukzioak instruccionesintegratu (beste ondasun higigarri edo higie-

zin batean) incorporar (a otro bien muebleo inmueble)

interes kolektiboak (kontsumitzaile eta era-biltzaileenak) intereses colectivos (de losconsumidores y usuarios)

interes lausoak (kontsumitzaile eta erabiltzai-leenak) intereses difusos (de los consu-midores)

interesdunak espresuki uko egitea renunciaexpresa del interesado

irabazi-asmoa duten pertsona juridikoak per-sonas jurídicas con ánimo de lucro

iraungitze-data caducidad, fecha de caducidadiruzurra fraudeisiltzea (kontratu aurreko informazio garran-

tzitsua) omisión (de información precon-tractual relevante)

jjabetza-erregistratzailea registrador de la propie-

dadjanari ontzikiratuak alimentos envasadosjanari-produktuak productos alimentariosjarraipenezko traktua tracto continuadojatorriko akatsak defectos originariosjatorriko bizioak vicios originarios

kkalte materialak daños materialeskalte moralak daños moraleskalteak konpondu reparar (los daños)kalteduna perjudicadokaltedunaren errua culpa del perjudicadokalte-galerak daños y perjuicioskalte-galerak ordaindu resarcir (daños y per-

juicios)kalte-ordaina indemnizaciónkasazio-errekurtsoa recurso de casaciónkautelazko geldiera suspensión cautelarkendu (fabrikatzailearen edo inportatzailea-

ren erantzukizuna) suprimirse (la respon-sabilidad del fabricante o importador)

klausula berdinak cláusulas idénticasklausula eztabaidatuak cláusulas controver-

tidasklausula onuragarriagoak cláusulas más bene-

ficiosasklausulak banan-banan negoziatzea nego-

ciación individual de las cláusulas

— 189 —

klausulei publikotasuna ematea publicidad(de las cláusulas)

konpontze- eta mantentze-zerbitzuak servi-cios de reparación y mantenimiento

konpontzea (kalte-galerak) reparación (de da-ños y perjuicios)

kontratatzeko borondatearen adierazpena de-claración negocial

kontratazio elektronikoa contratación electró-nica

kontratu aurreko informazio garrantzitsua in-formación precontractual relevante

kontratu aurreko informazioa informaciónprecontractual

kontratua behar bezala ez betetzea cumpli-miento defectuoso del contrato

kontratua egiteko borondatea voluntad decontratar

kontratua ez betetzea incumplimiento delcontrato

kontratua profesionalaren borondateari lotzeavinculación del contrato a la voluntad delprofesional

kontratu-agiria documento contractualkontratuan txertatzeko betekizunak requisitos

de incorporaciónkontratuaren eraginkortasunik eza ineficacia

del contratokontratu-atxikitzea adhesiónkontratu-deuseztasuna nulidad contractualkontratu-deuseztasunaren arau erkideak re-

glas comunes de la nulidad contractualkontratuetako baldintza orokorrak condicio-

nes generales de la contrataciónKontratuetako Baldintza Orokorren Erregis-

troa Registro de Condiciones Generales dela Contratación

kontratugileak contratanteskontratugileen berdintasuna igualdad de los

contratanteskontsulta- eta ordezkaritza-organoak órganos

de consulta y representaciónkontsulta-eskubidea derecho de consultakontsumitzaile edo erabiltzaileen elkarteak

organizaciones de consumidores o usua-rios

kontsumitzaile edo erabiltzaileen informazio-rako bulegoak oficinas de información alconsumidor o usuario

kontsumitzaile edo erabiltzaileen informazio-rako zerbitzuak servicios de información alconsumidor o usuario

kontsumitzaile eta erabiltzaileen babesa etadefentsa protección y defensa de los consu-midores y usuarios

Kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsara-ko lege orokorra Ley General para la De-fensa de los Consumidores y Usuarios

kontsumitzaile eta erabiltzaileen interesenkaltea lesión de los intereses de los consu-midores y usuarios

kontsumitzaile eta erabiltzaileen interesentza-ko edo arriskua riesgo para los intereses delos consumidores y usuarios

Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen KontseiluaConsejo de Consumidores y Usuarios

kontsumitzaileak kontratua amaitzeko dueneskubidea derecho del consumidor a ponerfin al contrato

kontsumitzaileari mesedegarrien zaion inter-pretazioa interpretación más favorable parael consumidor

kontsumitzaileari oinarrizko eskubideak ken-tzea privación de derechos básicos del con-sumidor

Kontsumitzaileen Elkarteen Estatuko Erregis-troa Registro Estatal de Asociaciones deConsumidores

kontsumitzaileen eskubideak derechos de losconsumidores

kontsumo alorreko hezkuntza- eta prestakun-tza-lanak tareas de educación y formaciónen materia de consumo

Kontsumo Institutu Nazionala Instituto Na-cional del Consumo

kontsumo pribatua consumo privadoKontsumo Sektoreko Konferentzia Conferen-

cia Sectorial de Consumokontsumoa orientatzeko kanpainak campañas

de orientación del consumokontsumo-arloko hezkuntza eta prestakuntza-

rako eskubidea derecho a la educación yformación en materia de consumo

kontsumo-ildoak pautas de consumokontu-auditoriak auditorías de cuentaskooperatibak cooperativaskostuzko edo neurriz kanpoko oztopoak obs-

táculos onerosos o desproporcionados

— 190 —

l

lagin-hartzea toma de muestraslege-iruzurra fraude de leylege-xedapena disposición legallegezko garantia garantía legallegitimazio aktiboa legitimación activalegitimazio pasiboa legitimación pasivalesio pertsonalak lesiones personaleslotu (beste ondasun higigarri edo higiezin

bati) unir (a otro bien mueble o inmueble)lurraldean sustraitzea implantación territo-

rial

m

manipulazio industrialak manipulaciones in-dustriales

mendekotasuna subordinaciónMerkataritza Erregistroaren Aldizkari Ofizia-

la Boletín Oficial del Registro Mercantilmerkataritza-artekaria corredor de comercio merkataritza-erregistratzailea registrador mer-

cantilmerkataritza-zuzenbidea derecho mercantilmerkaturatzea comercializaciónmerkatutik behin betiko erretiratzea retirada

del mercado definitivamerkatutik prekauzioz erretiratzea retirada

del mercado precautoriamugatu, muga ezarri (fabrikatzaileak duen

guztizko erantzukizuna/-ri) limitar (la res-ponsabilidad global del fabricante)

muga-zerga arancel

n

nagusitasunezko egoera batez abusatzea abusode una posición dominante

nazioarteko hitzarmenak convenios interna-cionales

norbanakoen deuseztasun-akzioak accionesindividuales de nulidad

normal eta aurreikus daitekeen moduan era-biltzea condiciones normales y previsiblesde utilización

notarioa notario

o

oinarrizko beharrizanetarako ondasunak bie-nes de primera necesidad

oinordetza-kontratuak contratos sucesoriosomisioa (akatsa edo omisioa) omisión (error u

omisión)ondasun higigarriak bienes mueblesondasun iraunkorrak bienes de naturaleza dura-

dera ontzikia envaseonura publikoa utilidad públicaordaingarri diren kalteak daños resarciblesordezkaritza-eskubidea derecho de representa-

ciónordezko piezak repuestososasun-arloko profesionalak profesionales sa-

nitariososasun-interesa interés sanitario

ppartaidetza-eskubidea derecho de participaciónpartitzea repartopertsonak zuzenean derrigortzea compulsión

directa sobre las personasprebentziozko idatz-oharrak anotaciones pre-

ventivaspremiamenduzko administrazio-prozedura

procedimiento administrativo de apremiopreskribatu prescribirpreskripzioa etetea interrupción de la pres-

cripciónproduktu akastuna producto defectuosoproduktu akastunek eragindako kalteen eran-

tzukizun zibila responsabilidad civil por losdaños ocasionados por productos defectuosos

produktu bukatu batean integraturiko ele-mentua elemento integrado en un produc-to terminado

produktu bukatua producto terminadoprofesionala profesionalProzedura Zibilaren Legea Ley de Enjuicia-

miento Civilprozesuan esku hartzen dutenak intervinientes

en el procesopubliko egitea (epaiak), publikotasuna ema-

tea (epaiei) publicidad (de las sentencias)

— 191 —

publiko egitea (erregistro-idazpenak) publici-dad (de los asientos registrales)

publikotasun-ondorioetarako eta ez bestetara-ko a los exclusivos efectos de publicidad

publizitate faltsu edo engainagarria publici-dad falsa o engañosa

publizitatea (produktu, jarduera edo zerbi-tzuena) publicidad (de productos, activida-des o servicios)

ssalgaia konfiskatzea decomiso de la mercancíasalmenta (ondasun eta zerbitzuena) venta (de

bienes y servicios)saltzea ventasegidako traktua tracto sucesivosegurtasun juridikoa seguridad jurídicasozietate-izena denominación socialsubstantzia toxikoak sustancias tóxicassustapena (ondasun eta zerbitzuena) promo-

ción (de bienes y servicios)sustapena (produktu, jarduera edo zerbitzue-

na) promoción (de productos, actividadeso servicios)

ttelefonozko kontratazioa contratación telefó-

nica

transposizioz jasotzea (zuzentarau bat) trans-posición (de una directiva)

u

uko egin (eskubide bati) renunciar (a un dere-cho)

zzehapen irmoak sanciones firmeszehapenak sancioneszehapenak publiko egiteko moduak formas de

publicidad de las sancioneszehapen-araua norma sancionadorazehapen-araubidea régimen sancionadorzehapen-espediente administratiboa expe-

diente administrativo sancionadorzehatzeko ahalmena potestad sancionadorazeinua signozentzuz aurreikus dakiokeen erabilera uso ra-

zonablemente previsiblezerbitzu publikoen emakidadun diren enpre-

sak empresas concesionarias de serviciospúblicos

zirkulazioan jartzea (produktu akastuna) pues-ta en circulación (del producto defectuoso)

zuzenbide zibila derecho civilzuzenbidean erabat deusez izatea nulidad de

pleno derecho

— 192 —

aa los exclusivos efectos de publicidad publiko-

tasun-ondorioetarako eta ez bestetarakoabuso de una posición dominante nagusitasu-

nezko egoera batez abusatzeaacción de cesación bukarazte-akzioaacción de repetición berreskatze-akzioaacción de retractación erretraktatze-akzioaacción declarativa deklaratze-akzioaacciones (u omisiones) egiteak (edo ez-egiteak)acciones individuales de nulidad norbanakoen

deuseztasun-akzioakadherente atxikimendu-emaileaadhesión kontratu-atxikitzeaaditivos gehigarriakadquirir (bienes o servicios) eskuratu (ondasu-

nak edo zerbitzuak)adulteración adulteratzeaalimentos envasados janari ontzikiratuakalmacenamiento biltegiratzeaámbito de aplicación aplikazio-eremuaámbito subjetivo de tutela babes-eremu sub-

jektiboaanotaciones preventivas prebentziozko idatz-oha-

rrakarancel muga-zergaarrendamiento errentamenduaarrendamiento financiero errentamendu fi-

nantzarioaasociaciones elkarteakasociaciones empresariales enpresaburu-elkar-

teakaudiencia entzuera, entzuera ematea

auditorías de cuentas kontu-auditoriakautorizar (contratos o negocios jurídicos) es-

kuetsi (kontratu edo negozio juridikoak)

bbienes de naturaleza duradera ondasun iraun-

korrakbienes de primera necesidad oinarrizko beha-

rrizanetarako ondasunakbienes muebles ondasun higigarriakBoletín Oficial del Registro Mercantil Mer-

kataritza Erregistroaren Aldizkari Ofizialabuena fe fede onabuena fe objetiva fede on objektiboa

ccaducidad iraungitze-datacampañas de orientación del consumo kon-

tsumoa orientatzeko kanpainakcarga de la prueba frogaren karga, frogatzea-

ren kargacausa de exoneración (de responsabilidad)

(erantzukizunez) gabetzeko arrazoiacierre (de establecimientos, instalaciones o

servicios) behin behinekoz ixtea (establezi-mendu, instalazio edo zerbitzuak)

cláusulas abusivas abusuzko klausulakcláusulas controvertidas klausula eztabaida-

tuakcláusulas declaradas nulas deusez deklaratuta-

ko klausulakcláusulas idénticas klausula berdinak

— 193 —

Léxico

cláusulas más beneficiosas klausula onuraga-rriagoak

cláusulas no negociadas individualmente ba-nan-banan negoziatu gabeko klausulak,klausula banan-banan negoziatu gabeak

clausura (de establecimientos, instalaciones oservicios) behin betiko ixtea (establezimen-du, instalazio edo zerbitzuak)

comercialización merkaturatzeacompulsión directa sobre las personas pertso-

nak zuzenean derrigortzeacondición general baldintza orokorracondiciones generales de la contratación kon-

tratuetako baldintza orokorrakcondiciones normales y previsibles de utiliza-

ción normal eta aurreikus daitekeen mo-duan erabiltzea

Conferencia Sectorial de Consumo Kontsu-mo Sektoreko Konferentzia

Consejo de Consumidores y Usuarios Kon-tsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseilua

consumo privado kontsumo pribatuacontratación electrónica kontratazio elektroni-

koacontratación no escrita idatzi gabeko kontratuacontratación telefónica telefonozko kontratazioacontratantes kontratugileakcontratos administrativos administrazio-kon-

tratuakcontratos de adhesión particulares atxikitze-

kontratu partikularrakcontratos sucesorios oinordetza-kontratuakcontrol de la validez de las cláusulas generales

baldintza orokorren baliozkotasuna kon-trolatzea

convenios internacionales nazioarteko hitzar-menak

cooperativas kooperatibakcorredor de comercio merkataritza-artekariaculpa del perjudicado kaltedunaren erruacumplimiento defectuoso del contrato kon-

tratua behar bezala ez betetzea

ddaños materiales kalte materialakdaños morales kalte moralakdaños resarcibles ordaingarri diren kalteakdaños y perjuicios kalte-galerak

declaración negocial kontratatzeko borondatea-ren adierazpena

decomiso de la mercancía salgaia konfiskatzeadefectos originarios jatorriko akatsakdenominación social sozietate-izenaderecho a la educación y formación en mate-

ria de consumo kontsumo-arloko hezkun-tza eta prestakuntzarako eskubidea

derecho a la información informazio-eskubideaderecho adquirido eskubide lehendik irabaziaderecho civil zuzenbide zibiladerecho de asistencia jurídica gratuita doako

laguntza juridikorako eskubideaderecho de consulta kontsulta-eskubideaderecho de participación partaidetza-eskubideaderecho de representación ordezkaritza-esku-

bideaderecho del consumidor a poner fin al con-

trato kontsumitzaileak kontratua amaitze-ko duen eskubidea

derecho mercantil merkataritza-zuzenbideaderechos de los consumidores kontsumitzaile-

en eskubideakderechos y deberes (del consumidor o usua-

rio) eskubide eta betebeharrak (kontsumi-tzaile edo erabiltzailearenak)

dictamen de conciliación adiskidetze-irizpena disposición administrativa administrazio-xe-

dapenadisposición legal lege-xedapena distintivo bereizgarriadistribución banatzea, banaketadocumento contractual kontratu-agiria

eefectos adversos efektu kaltegarriakeficacia (de una condición general) eraginkor-

tasuna (baldintza orokor batena)ejecutorias exekuzio-tituluaelemento integrado en un producto termina-

do produktu bukatu batean integraturikoelementua

empresas concesionarias de servicios públicoszerbitzu publikoen emakidadun diren en-presak

empresas públicas enpresa publikoakenvase ontzikiaenvoltorio bilgarriaequidad ekitatea

— 194 —

equitativo ekitatezkoaerror (u omisión) akatsa (edo omisioa)error administrativo hutsegite administratiboaexoneración de la responsabilidad civil eran-

tzukizun zibilaz gabetzeaexpediente administrativo sancionador zeha-

pen-espediente administratiboaexportación esportatzea, esportazioaextinguirse (los derechos) azkendu (eskubideak)

ffacilitar (un producto) eskura jarri (produktua)fecha de caducidad iraungitze-dataformas de publicidad de las sanciones zehape-

nak publiko egiteko moduakfranquicia frankiziafraude iruzurrafraude de ley lege-iruzurra

ggarantía garantiagarantía legal legezko garantia

iigualdad de los contratantes kontratugileen

berdintasunaimplantación territorial lurraldean sustraitzeaimportación inportatzea, inportazioaincorporar (a otro bien mueble o inmueble)

integratu (beste ondasun higigarri edo hi-giezin batean)

incumplimiento del contrato kontratua ez be-tetzea

indefensión defentsa-gabeziaindemnización kalte-ordainaindependencia (de las asociaciones) (elkarteen)

independentziaineficaces (frente al perjudicado) efekturik ga-

beak (kaltedunarekiko)ineficacia del contrato kontratuaren eragin-

kortasunik ezainferioridad gutxiagotasunainformación precontractual kontratu aurreko

informazioainformación precontractual relevante kontra-

tu aurreko informazio garrantzitsua

información veraz, eficaz y suficiente infor-mazio egiazko, eraginkor eta nahikoa

infracción arau-hausteainfracción grave arau-hauste larriainfracción leve arau-hauste arinainfracción muy grave arau-hauste oso larriainfractor arau-hausleainscribir (contratos o negocios jurídicos) ins-

kribatu (kontratu edo negozio juridikoak)inscripción registral erregistro-inskripzioainspección ikuskapenaInstituto Nacional del Consumo Kontsumo

Institutu Nazionalainstrucciones instrukzioakinterés sanitario osasun-interesintereses colectivos (de los consumidores y

usuarios) (kontsumitzaile eta erabiltzaileen)interes kolektiboak

intereses difusos (de los consumidores) (kon-tsumitzaile eta erabiltzaileen) interes lausoak

interpretación más favorable para el consumi-dor kontsumitzaileari mesedegarrien zaioninterpretazioa

interrupción de la prescripción preskripzioaetetea

intervención de un tercero hirugarren batenesku-hartzea

intervención directa sobre las cosas gauzengainean zuzenean esku hartzea

intervinientes en el proceso prozesuan eskuhartzen dutenak

llegislación arancelaria aduana-zergen legerialegitimación activa legitimazio aktiboalegitimación pasiva legitimazio pasiboalesión de los intereses de los consumidores y

usuarios kontsumitzaile eta erabiltzaileeninteresen kaltea

lesiones corporales gorputzeko lesioaklesiones personales lesio pertsonalakLey de Enjuiciamiento Civil Prozedura Zibi-

laren LegeaLey General para la Defensa de los Consumi-

dores y Usuarios Kontsumitzaile eta erabil-tzaileen defentsarako lege orokorra

limitación de la responsabilidad civil erantzu-kizun zibila mugatzea

— 195 —

limitar (la responsabilidad global del fabri-cante) mugatu, muga ezarri (fabrikatzaileakduen guztizko erantzukizuna/-ri)

listas positivas de aditivos gehigarri-zerrendapositiboak

mmanipulaciones industriales manipulazio in-

dustrialakmedios de comunicación social gizarte-heda-

bideak

nnegociación individual de las cláusulas klau-

sulak banan-banan negoziatzeanorma imperativa aginduzko arauanorma prohibitiva debekuzko arauanorma sancionadora zehapen-arauanotario notarioanulidad (de una condición general) deusez

izatea (baldintza orokor bat), deuseztasuna(baldintza orokor batena)

nulidad contractual kontratu-deuseztasunanulidad de pleno derecho zuzenbidean erabat

deusez izatea

oobstáculos onerosos o desproporcionados kos-

tuzko edo neurriz kanpoko oztopoakoferta (de productos, actividades o servicios) es-

kaintza (produktu, jarduera edo zerbitzuena) oficinas de información al consumidor o

usuario kontsumitzaile edo erabiltzaileeninformaziorako bulegoak

omisión (acción u omisión) ez-egitea (egiteaedo ez-egitea)

omisión (de información precontractual rele-vante) isiltzea (kontratu aurreko informa-zio garrantzitsua)

omisión (error u omisión) omisioa (akatsa edoomisioa)

omisiones (acciones u omisiones) ez-egiteak(egiteak edo ez-egiteak)

organizaciones de consumidores o usuarioskontsumitzaile edo erabiltzaileen elkarteak

órganos de arbitraje arbitraje-organoak

órganos de consulta y representación kontsul-ta- eta ordezkaritza-organoak

ppautas de consumo kontsumo-ildoak perjudicado kaltedunapersonas jurídicas con ánimo de lucro irabazi-

asmoa duten pertsona juridikoakplazo de duración de la garantía bermearen

iraunaldiapotestad sancionadora zehatzeko ahalmenapredisponente aurre-ezartzaileapredisposición (de una condición general) au-

rrez prestatzea, aurre-ezarpenaprescribir preskribatupresentación aurkezpenaprestaciones no solicitadas eskatu ez diren

prestazioakprivación de derechos básicos del consumidor

kontsumitzaileari oinarrizko eskubideak ken-tzea

procedimiento administrativo administrazio-prozedura

procedimiento administrativo de apremio pre-miamenduzko administrazio-prozedura

producto defectuoso produktu akastunaproducto terminado produktu bukatuaproductos alimentarios janari-produktuakproductos o servicios suspendidos, retirados o

prohibidos expresamente geldieran utzirik,erretiraturik edo espresuki debekaturik dau-den produktu edo zerbitzuak

productos reglamentariamente no permitidoso prohibidos erregelamenduz baimendugabeko edo debekaturiko produktuak

profesional profesionalaprofesionales sanitarios osasun-arloko profe-

sionalakpromoción (de bienes y servicios) (ondasun

eta zerbitzuen) sustapenapromoción (de productos, actividades o servi-

cios) sustapena (produktu, jarduera edozerbitzuena)

protección jurídica, administrativa y técnica ba-bes juridikoa, administratiboa eta teknikoa

protección y defensa de los consumidores yusuarios kontsumitzaile eta erabiltzaileenbabesa eta defentsa

— 196 —

publicación (de las sentencias) (epaiak) argita-ratzea

publicidad (de las cláusulas) klausulei publi-kotasuna ematea

publicidad (de las sentencias) publiko egitea(epaiak), publikotasuna ematea (epaiei)

publicidad (de los asientos registrales) publi-ko egitea (erregistro-idazpenak)

publicidad (de productos, actividades o servi-cios) publizitatea (produktu, jarduera edozerbitzuena)

publicidad falsa o engañosa publizitate faltsuedo engainagarria

puesta en circulación (del producto defectuo-so) zirkulazioan jartzea (produktu akastuna)

r

reclamación judicial erreklamazio judizialareclamaciones o quejas erreklamazio edo kexakrecurso de casación kasazio-errekurtsoareducirse (la responsabilidad del fabricante o

importador) gutxiagotu (fabrikatzailearenedo inportatzailearen erantzukizuna)

régimen sancionador zehapen-araubidearegistrador de la propiedad jabetza-erregistra-

tzailearegistrador mercantil merkataritza-erregistra-

tzaileaRegistro de Condiciones Generales de la Con-

tratación Kontratuetako Baldintza Oroko-rren Erregistroa

Registro Estatal de Asociaciones de Consumi-dores Kontsumitzaileen Elkarteen EstatukoErregistroa

reglas comunes de la nulidad contractualkontratu-deuseztasunaren arau erkideak

reincidencia berrerortzearenuncia expresa del interesado interesdunak

espresuki uko egitearenuncia previa (de los derechos) aldez aurre-

tik uko egitea (eskubideei)renunciar (a un derecho) uko egin (eskubide

bati)reparación (de daños y perjuicios) konpontzea

(kalte-galerak)reparar (los daños) kalteak konpondureparto partitzea

repuestos ordezko piezakrequisito de validez baliozko izateko betekizun requisitos de incorporación kontratuan txerta-

tzeko betekizunakresarcir (daños y perjuicios) kalte-galerak or-

daindurescindir (el contrato) hutsaldu (kontratua)resolver (el contrato) desegin (kontratua) responder solidariamente erantzule solidario

izanresponsabilidad civil erantzukizun zibilaresponsabilidad civil por los daños ocasionados

por productos defectuosos produktu akastu-nek eragindako kalteen erantzukizun zibila

responsabilidad contractual del fabricante fa-brikatzailearen kontratuzko erantzukizuna

responsabilidad extracontractual del fabricantefabrikatzailearen kontratuz kanpoko eran-tzukizuna

responsabilidad global del fabricante fabrika-tzaileak duen guztizko erantzukizuna

responsabilidad objetiva del fabricante fabri-katzailearen erantzukizun objektiboa

responsabilidad penal erantzukizun penalaretirada del mercado definitiva merkatutik

behin betiko erretiratzearetirada del mercado precautoria merkatutik

prekauzioz erretiratzeariesgo para los intereses de los consumidores

y usuarios kontsumitzaile eta erabiltzaileeninteresentzako edo arriskua

ssanciones zehapenaksanciones administrativas administrazio-zeha-

penaksanciones firmes zehapen irmoakseguridad jurídica segurtasun juridikoaser oído en consulta entzuera emanservicios de información al consumidor o

usuario kontsumitzaile edo erabiltzaileeninformaziorako zerbitzuak

servicios de reparación y mantenimiento kon-pontze- eta mantentze-zerbitzuak

signo zeinuasometer(se) a arbitraje arbitrajearen mende jarrisometimiento de las partes al sistema arbitral

alderdiak arbitraje-sistemaren mende jartzea

— 197 —

subordinación mendekotasunasuministrar (un producto) hornitu (produk-

tua)suministro hornitzeasuprimirse (la responsabilidad del fabricante o

importador) kendu (fabrikatzailearen edoinportatzailearen erantzukizuna)

suspensión cautelar kautelazko geldierasustancias tóxicas substantzia toxikoak

ttareas de educación y formación en materia

de consumo kontsumo alorreko hezkun-tza- eta prestakuntza-lanak

toma de muestras lagin-hartzeatracto continuado jarraipenezko traktuatracto sucesivo segidako traktuatransposición (de una directiva) (zuzentarau

bat) transposizioz jasotzea

u

unir (a otro bien mueble o inmueble) lotu(beste ondasun higigarri edo higiezin bati)

uso o consumo común, ordinario y generali-zado erabilera eta kontsumo arrunt, ohikoeta orokorra

uso privado erabilera pribatuauso razonablemente previsible zentzuz aurrei-

kus dakiokeen erabilerautilidad pública onura publikoautilización racional de los recursos naturales

baliabide naturalak arrazoiz erabiltzea

vventa saltzea, salmentaventa (de bienes y servicios) (ondasun eta zer-

bitzuen) salmentaventa ambulante de bebidas y alimentos edari

eta janarien salmenta ibiltariaventa directas a domicilio etxez etxeko zuze-

neko salmentavicios originarios jatorriko bizioakvinculación del contrato a la voluntad del

profesional kontratua profesionalaren bo-rondateari lotzea

voluntad de contratar kontratua egiteko bo-rondatea

— 198 —

Kontsumoari buruzko LegeakLeyes sobre Consumo

��

Ko

nts

um

oar

i b

uru

zko

Leg

eak

Ley

es s

ob

re C

on

sum

o

LEGEAK�LEYES bildumaren ale berri bat osatzen dute irakurleakesku artean dituen kontsumitzaileen babeserako arau hautatuhauek� Euskal Herriko Unibertsitateak� Zuzenbide Fakultateaketa Eusko Jaurlaritzako Justizia Sailak euskara juridikoarennormalizazioa arlo guztietara hedatzearen alde hartu zutenkonpromisotik eratorritako ekimen honen zioa hau da: Espainiakoordenamendu juridikoaren lege�testu garrantzitsuenak euskarazematea�

Kontsumitzaileen kode hau erabilgarri da kontsumitzaileentzat�kontsumitzaile diren aldetik dituzten eskubideak baliatzeko ezezik� euskal legeak aitortzen dizkien hizkuntza�eskubideakduintasunez eta modu eraginkor batean gauzatu ahal izan ditzaten;baliagarria da administrazio publikoentzat ere� beren babes�funtzioa betetzeko tresna egokia izan dezaten eskura; orobat dabaliagarria epaitegietako eta arbitrajeetako arduradunak berenjarduna euskaraz egitera bultzatzeko; eta� azkenik� espero duguunibertsitateko lanak —hezkuntza eta ikerketa� alegia— bermeosoz euskaraz egin daitezela ziurtatzeko ere balio izango duelaLEGEAK�LEYES bildumaren bosgarren ale honek�

ISBN 978-84-9860-036-0