Kasuaren ebazpena x.mendiguren
-
Upload
xabier-mendiguren-igarzabal -
Category
Documents
-
view
657 -
download
4
Transcript of Kasuaren ebazpena x.mendiguren
![Page 1: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/1.jpg)
IKASGELAKO GIROARI BURUZKO TAILERRA
Hausnarketa Lana
DERRIGORREZKO BIGARRE� HEZKU�TZA�,
BATXILERGOA�, LA�BIDE HEZIKETA� ETA HIZKU�TZE�
IRAKASKU�TZA� IRAKASLE GISA ARITZEKO GAITZE�
DUE� U�IBERTSITATE MASTER OFIZIALA
2009-2010 ikasturtea
HUMANITATE ETA
HEZKUNTZA ZIENTZIEN
FAKULTATEA
![Page 2: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/2.jpg)
EGILEA
Xabier Mendiguren Igarzabal
KASUARE� EBAZPE�A Irakasleak hartu beharreko jarrera, ikasleen arteko
gatazka baten aurrean
![Page 3: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/3.jpg)
Kasuaren ebazpena 2
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
AURKIBIDEA
1. KASUARE� AUKERATZEA...................................................................... 3
1.1 Kasuaren aurkezpena................................................................................. 3
1.2 Kasu honen aukeratzearen zergatia........................................................... 4
2. KASUARE� EBAZPE�A............................................................................ 4
2.1 Sarrera........................................................................................................ 4
2.2 Gatazka suertatzeko arrazoiak................................................................... 4
2.3 Gatazkari bilatu beharreko irtenbideak...................................................... 5
2.4 Gatazkaren inguruan egin beharreko analisia. Prebentzioa....................... 6
3. BESTE KASU BATEKI� LOTURA........................................................... 7
4. O�DORIOAK................................................................................................ 8
![Page 4: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/4.jpg)
Kasuaren ebazpena 3
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
1. KASUARE� AUKERATZEA
1.1 Kasuaren aurkezpena
Goi mailako zikloko 1. Mailako produkzioko modulua. 13 ikasle, 12 mutil eta neska
bat. 18-35 urte bitarteko ikasleak dira, batzuk lehenagotik beste mekanika arloko
zikloren bat egina dute, aldiz beste batzuk ez dute ideiarik ere mekanika arloaz. Hori
honela izaki ikasle guztien aurrezagutzak ez dira berdinak ez eta, ikasle guztien ikasteko
gogoa eta motibazioa ere. Aurrezagutzen ezberdintasun nabaria dela eta irakasleak
beraiek nahi bezala esertzen uzten die ikasleei, bat, bi eta hiruko taldeetan jartzen
direlarik. Esertzeko modu honen helburua ikasleak beraien artean laguntzea eta
ezagutzak elkarbanatzea da. Esertzeko modu honek onurak eduki arren, baditu bere
desabantailak ere kasu honetan gertatzen den bezala:
Klasea hastean irakaslea aurreko egunean eginikoaren errepaso azkar bat gauzatzen ari
zen gai berarekin aurrera jarraitzeko asmoa baitzuen. Bien bitartean, atzealdean
aurkitzen ziren binaka eserita Eneko eta Telmoren zurrumurrua entzuten zen. Bat-
batean Telmok izugarrizko bizkarrekoa eman dio Enekori eskua zabal zabalik duela.
ENEKO: Gilipollas!
IRAKASLEA: Biok kalera?
ENEKO: �ik ez dut ezer egin, berak jo nau.
IRAKASLEA: Biok kalera?
ENEKO: Berak jo nau!
IRAKASLEA: Telmori galdetzen badiogu baietz kulpa zuk eduki? Zerbait egingo
zenuen! Ez duzu uste?
ENEKO: Bale bale, lasaitu zaitez mutil! Txorakeria bat esan diot Telmori eta jo egin
nau.
IRAKASLEA: Lasaitu ni? Oraintxe sartu naiz klasean eta zue danoi laguntza emateko
asmoz aurreko egunekoaren errepasoa egiten ari nintzen. Badirudi zue biok ez duzuela
errepasoaren beharrik. Errepasoarekin hasi naizenetik ez zarete isildu ere egin. Ikusiko
dugu notak iristen direnean errepasoaren beharra duzuen edo ez. Beraz, horrela
jarraituko baduzue badakizue non dagoen atea.
ENEKO: Bale bale, ez haserretu mutil!
IRAKASLEA: Ixo!
Errepasoarekin jarraitu du aurrera, gertakariari garrantzia kentzeko asmoz.
![Page 5: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/5.jpg)
Kasuaren ebazpena 4
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
1.2 Kasu honen aukeratzearen zergatia
Kasu honetan, Lanbide Heziketako klase batean, bi ikasleen arteko gatazka puntual bat
suertatu da. Arreta deitzen du zelan kudeatu beharko lirateke horrelako gatazkak,
bapatekoak, hauen aurrean, irakaslearen hainbat habilidade agerian geratzen bait dira,
laguntzen dutenak klaseko kontrola galdu ez dadin. Beraz, hausnarketa lan honetan,
gatazka baten aurrean irakasleak kudeatu beharko lituzkeen atalak aztertuko dira.
2. KASUARE� EBAZPE�A
2.1 Sarrera
Aipatu den bezala, bapateko gatazka baten aurrean, irakasleak modu egoki baten
erreakzionatu beharko luke, klaseko kontrola galdu ez dezan eta ikasleak konturatu
daitezen nolako jarrera duen irakaslea horrelako gertakizun baten aurrean, ikasle beren
etorkizuneko joerak baldintzatu bait ditzake (irakaslea, ikasleen jarreren ispilu).
Irakaslearen jarrera honek, gatazkaren aurrean kudeatu beharko lituzkeen atalen edo
urratsen ezagutzaren arabera bereganatzen da. I. Eranskinean bereizten ditugu
gatazkaren aurrean jarraitu beharreko urratsak.
2.2 Gatazka suertatzeko arrazoiak
Bi ikasleen arteko gatazka suertatzeko arrazoiak bilatu nahi baditugu, aipatutako
urratsen bukaeratik hasi beharko ginateke (4.1 azpi-urratsa), hau da, zergatik izan da
ikasleen arteko liskarra. Non dagoen irakaslearen erantzunkisuna eta non ikasleen kulpa,
beharbada zigorra merezi beharko lukeena (3. Urratsa), baina helduko gara atal
honetara.
Gatazka suertatzeko arrazoiak, hurrengo alderdietan banatuko genituzke:
1. Ikasleen harreman txarra: Agian bi ikasle hauen arteko hitz itsusien elkartrukaketa
bapatekoa izan da, eta normalean ikasle lasaiak dira. Horrela izan daiteke. Baina
arruntena zera da, aspalditik bien arteko desadostasun eta harreman txarra egon omen
daitekela, eta irakasleak egoera desegoki hauek aldez aurretik zuzendu behar ditu.
2. Motibazioa: ikasleen liskarra klase hasieran gertatu da. Irakasleak zelan hasten duen
saioa klabea da, klaseko ondorengo gertaerak baldintzatzen duena.
3. Klasearen antolaketa: kasua ondo azaltzen duen bezala, ikasleak atzealdean eserita
daude. Klasean ematen diren gatazkak, atzealdean esertzen diren ikasleen artekoak ohi
dira. Horregatik, irakasleak ezin du baimendu klaseko edozein moduko antolaketa
(ikasleak binaka edo hirunaka esertzen dira), ikasle gatazkatsuenak atzeko partean
eseriko baitira beti.
![Page 6: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/6.jpg)
Kasuaren ebazpena 5
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
2.3 Gatazkari bilatu beharreko irtenbideak
Gatazkari bilatu beharreko irtenbideen inguruan, denboran banaturiko bi tarte ezberdin
bereiztuko genituzke. Bi ikasleen arteko gatazka gertatzen den momentuan hartu
beharreko erabakiak, eta klasetik kanpo hartu beharrekoak.
Horrela izanda, argi dago irakasleak erreakzionatu behar duela horrelako liskar baten
aurrean (1. Urratsa). Kasu honetan erreakzio mota egokiena adierazpenezkoa izango
litzateke. Proyecto Atlantidako “La convivencia democrática y la disciplina escolar”
gidan azaltzen den bezala:
“...Sintetizando, los tipos de reacción a la disrupción serían el agresivo..., el pasivo...,el
asertivo (afronta la disrupción con decisión y temple, aplicando las normas acordadas
al respecto, a ser posible con el máximo rigor), y el cooperativo...”
Adierazpenezko erreakzioa aukeratuko genuke, modu honetan, zorroztasun osoz, bi
ikasleak, bata bestearengandik, banatuko genituzke klasean, bien arteko beharrezko
distantzia markatuz, beste gatazkaren bat sahiesteko asmoarekin.
Garrantzitsua da zehaztea ere zelako eredua egokitzen duen irakasleak (2. Urratsa)
gatazkak izan lituzkeen ondorioak gutxiezteko, baina batez ere, gainontzeko ikasleen
aurrean diziplina arauak zeintzuk diren adierazteko. Bidea bilatu behar da, alde batetik,
ikasleak, egoera gatazkatsuaren aurrean, ikaskideekiko estimarik galdu ez dezaten, eta
beste aldetik, irakaslearen zorroztasuna kaltetua izan ez dezan. Paco Cascón irakasleak
“¿Qué es bueno saber sobre el conflicto?”artikuloan argi usten ditu gatazkaren aurrean
hartu beharreko ereduak. Gure kasurako, irakasleak eredu kooperatiboa aukeratu
beharko luke:
“La cooperación (gano/ganas): En este modelo, conseguir los propios objetivos es muy
importante, pero la relació también. Tiene mucho que ver con algo muy intrínseco a la
filosofía “noviolenta”: el fin y los medios tienen que ser coherentes. Es el modelo hacia
el que vamos a intentar encaminar el proceso educativo. En él sólo sirven las
soluciones del tipo gano-ganas; se trata de que todos y todas ganemos.”
Gatazka gertatzen den momentuan murgildurik gaudela, irakaslearen komunikazio
abileziari buruz hitz egingo dugu. Honen inguruan, hurrengo bi alderdiak
esanguratsuak iruditzen zaizkigu:
1. Irakasleak, desegokia dirudien komunikazio erasotzailea erabiltzen du, bi ikasleak
kalera botako dituela mehatxatuz eta elkarrizketa bukaeran, nagusikeriz, hitz egiten ari
den ikasleari isiltzeko aginduz.
2. Irakasleak jarrera autoritario erabiltzen du, ikasleen harriduraz, elkarrizketaren
ondorengo lerrotan Ni-mezua erabiltzeko. Irakasleak bere emozioak azalarazten ditu,
egoera argitzeko eta gatazkaren goraldia sahiesteko nahian.
![Page 7: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/7.jpg)
Kasuaren ebazpena 6
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Atalaren arestian aipatu dugun bezala, irakasleak, gatazkaren inguruan, klasetik
kanpoko erabakiak ere hartu behar ditu. Beharrezkoa du liskarra izan duten ikasleekin
hitz egitea (3. Urratsa), eta argi utzi zein den irakasle berak klase barruan eskatzen duen
ikasleen jarrera egokia. Ez du zergatik zigorrik jarri behar, baina bai errieta egin
ikasleei, berriro horrelako jarrera itsusia izatekotan, beste erabaki batzuk hartu beharko
lukeela.
Aipatu dugu, irakasleak, gatazkaren aurrean, eredu kooperatiboa jarraitzen duela,
galtzailerik egon ez dezan klaseko gertakizun honetan. Modu honetan, I. Eranskineko
diagraman zehazten den bezala, irakasleak esku hartzeko jarrera kooperatiboa dauka,
klasean jarraitu behar dituen esku hartzeko estrategiak kontrolpean dituelako. Hau
da, klaseko egoera denak menperatzen ditu, eta kontrol honek gaitzen du irakaslea behar
duen jarrera hartzeko. Klaseko egoeren menperatzea bi alderdietan bereiztuko genituzke
batez ere:
a) Irakaslearen gaitasuna nagusitasun-kontrolean jarduntzeko (Kounin, 1970).
Irakasleak momentuoro badaki klasean gertatzen dena. Normala den bezala, klasearen
egoeraren ezagutza zehatza ez da beti edukitzen, baina bai kontrol nahikoa, bapateko
gatazkaren aurrean, beharrezko erreflexuak bermatzen dituztenak erreakzio egokia
izateko.
b) Irakaslearen gaitasuna talde-alerta atxikitzeko (Kounin, 1970). Ikertzen ari garen
kasu honetan, irakasleak liskarra izan duten bi ikasleen arreta galduta zuen klase
hasieratik . Horrelakorik ezin du baimendu. Ikasleen arreta klase hasieratik edukitzeko,
irakasleak teknika ezberdinak erabili beharko ditu: aldez aurretik, ariketen zailtasunari
buruz berri eman, ikasleei galderak egin azaltzen duen bitartean edo ikasleei helarazi
arreta jarri behar dutela jarduera zehatz baten inguruan.
b) Irakaslearen gaitasuna irakaste-jarduera bat eta ikasleen jarreren kontrola momentu
berean egin ahal izateko. Gaitasun honek ahalbidetzen dio irakasleari gatazka baten
aurrean noiz esku hartu behar duen jakiteko. Irakasle eraginkor batek gatazka gertatzen
den hasieratik esku hartzen du eta horrela lortzen du gatazka klase guztian eraginik ez
izatea (Emmer, Evertson eta Anderson, 1980). Gure kasuaren irakasleak hasieratik esku
hartzen du liskarran eta aipatutako Ni-mezua erabiliz azkar lortzen du ikasleen arteko
hitz-burruka apaltzea.
2.4 Gatazkaren inguruan egin beharreko analisia. Prebentzioa
Lan honen zehar egin dugun diagramaren urratsen jarraipenarekin bukatzeko, 4.2 azpi-
urratsean aipatzen den prebentzioari buruz hitz egingo dugu. Irakasleak, iadanik egoera
hotzean eta bere bulegoan, lasai hausnartu behar du, bizi izan duen gatazkaren arabera,
zelan prebenitu horrelakorik berriro ez suertatzeko. Kasu honetan, hurrengo erabakiak
hartu beharko lituzke klasean praktikan jartzeko:
![Page 8: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/8.jpg)
Kasuaren ebazpena 7
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
� Lekuen antolaketa eta betetzea. Betiko patroiak alde batera utzita, irakasleak ikasleen jarrera ezagutzen du, eta honen arabera, batzuetan, klasean ikasleen kokapena
antolatu beharko du. Proyecto Atlantidako “La convivencia democrática y la
disciplina escolar” gidan azaltzen den bezala:
“ La disposición de las personas y de los materiales en el aula, como sabemos, no
es ningún tema irrelevante. Hay patrones casi universales en cuanto a dónde tienen
que sentarse los alumnos...Es necesario poner en cuestión y flexibilizar estos
patrones.”
Gainera, irakasleak baimentzen du ikasleen antolatzea binaka eta hirunaka,
beraien arteko lan kooperatiboaren mesederako. Ideia ez da txarra, baina kontu
haundiarekin antolatu behar da klasea, kontutan hartuta gainera, ikasleen artean
ezagutza maila ezberdinak daudela, eta honen arabera ere ikasleak batu beharko
lirateke.
� Denboraren erabilera. Gure kasuan, ikasleen arteko gatazka, klase hasieran gertatu da, momentu horretako irakaslearen jarduera ezpait du ikasleen guztien arreta lortu.
Beharbada irakasleak klase hasierako jarduerak aldatu beharko lituzke. Aurreko
egunean eginikoaren errepasoa egin beharrean, jarduera berritzaile bat aukeratu
beharko luke klase hasierarako, eta errepasoa klaseko beste momentu baterako utzi.
Proyecto Atlantidako “La convivencia democrática y la disciplina escolar” gidarekin
jarraituz:
“Las sesiones del aula suelen responder igualmente a un patrón definido en cuanto
a la distribución del tiempo. Y también éste tiene relación con el clima del aula, con
el rendimiento de los alumnos y con la mayor o menor presencia de disrupción.”
� Ahozko interakzioa (proxemia). Irakaslearen hitzekin batera, keinuak eta klasean zeharreko mugimendua klaseko gatazkan eragin zuzena dute. Beharbada gure kasuko
irakasleak, errepasoa egiten duen bitartean, klasetik mugitu beharko luke eta ikasle
guztien arreta bermatu, arbelan geldirik geratu beharrean.
3. BESTE KASU BATEKI� LOTURA
Atal honetan, aztertu dugun kasua beste ikastetxe batetan izandako beste kasu batekin
lotura bilatuko diogu. Kasuen arteko loturen bilatzea helburu zehatza dauka, hau da,
kasu batetan nabariak diren jarrera eta jarduera egokiak beste kasura eraman,
aipatutako jarrera egokietatik abiatuz, honetan suertatutako gatazkak konpontzeko
asmoarekin.
![Page 9: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/9.jpg)
Kasuaren ebazpena 8
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan
irakasle gisa aritzeko gaitzen duen Unibertsitate Master Ofiziala
Kasu honek, Batxilergoko 1. kurtsoko ekonomia ikasgaian kokatuta dago. 30 ikasleez
osoturiko klasea da. Desordena nabaria da: mahaiak nonahi kokatuta eta ikasle guztiak
klasearen aurrekaldean eta atzekaldean biltzen dira. Bitxia da, baina klasearen erdiko
partea hutsik dago. Nahiz eta lekuaren antolaketa desegokia izan eta irakasleak
baimendu atzekaldean ikasle bihurrienak jartzea, klaseko giro nahasia guztiz
kontrolpean duela nabaritzen zaio, gatazka gertatzeari aukerarik ez emanez. Pertzepzio
hau hurrengo irizpidetan oinarritzen dut:
1. Irakasleak klasetik mugitzen da, ikasle guztien arreta irabaziz 2. Hitz-jarioa oso egokia da, ikasleen interesa bereganatuz 3. Dirudi ikasleek barneratuta dutela irakasleak erakusten duen autoritate jarrera.
Irakaslea izugarrizko konfidantzarekin zuzentzen da ikasleei
Beraz, irakasleak erakusten dituen gogoak eta gaitasunak funtsezkoak dira klaseko giro
egokia mantentzeko.
4. O�DORIOAK
Dagoeneko irakasleak gara, baina oraindik ez ditugu ezagutzen tokatuko zaizkigun
klaseetan kudeatu beharko ditugun eguneroko egoera normalak, edo zergatik ez, egoera
larriak. Hauen aurrean erabakiak hartu beharko ditugu. Beti koherentziaz eta ikaslea,
gure laneko oinarria izanda, babestuz. Bakoitzak bere irakaste eredua bilatu beharko
du eta aukeraketa honetan irakaslearen hainbat baldintza parte hartzen dute: izaera,
auto-kontrola, pazientzia, esperientziak ematen dizkigun irizpideak momentu
bakoitzean jokaera egokia aukeratzeko, etab. Baldintza danak ezinbestekoak izango
ditugu, egunero gure jokabidea hobetzeko eta honen inguruan hausnarketa egokiak
egiteko.
Baina aipatu den bezala, ikaslea beti izango da gure lanaren nukleoa. Irakasleok
izango gara beraien ereduaren ispilu, horregatik, merezi duen bezala, erantzukizun eta
ardura osoz jokatu beharko dugu beti.
Klasean ikasleen arteko gatazkak izango ditugu, eta ikasleen eta gure artekoak ere, argi
dago, baina zihur nago irakasleak jartzen dituen jarrera eta gogoak, guztiz baldintzatuko
dutela gatazken agerraldiak edo azaltzeak.
Dena den, ez ahaztu, gatazka baten aurrean, sistematika bat erabiltzea komeni dela:
lehenengo erreakzioa, irakasleak hartu beharreko eredua, ikasleei jarraipena eta
egoeraren analisia. Urrats hauekin batera, esku hartzeko jarrerak eta estrategiak.
Koherentzia hutsa da. Sen ona erabili, motibazioarekin jokatu eta ikasleari jakinarazi
zein garrantzitsua den, fundamentuz eta ganoraz, bizitzan ibiltzea.
![Page 10: Kasuaren ebazpena x.mendiguren](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022073117/559015521a28ab28758b459c/html5/thumbnails/10.jpg)
I. ERA�SKI�A
Gatazkaren aurrean jarraitu beharreko urratsak
1. Urratsa
Irakaslearen lehenengo
erreakzioa bi ikaskideen
arteko liskarraren
aurrean
2. Urratsa
Irakasleak zelako eredua
jarraitu beharko lukeen,
gainontzeko ikasleengan
eragina baikorra izateko
Gatazkaren aurrean, esku
hartzeko jarrerak
Klaseak bertan,
momentuan hartu
beharreko erabakiak
3. Urratsa
Nolakoa izan beharko
lukeen gatazka
eragindako ikasleei
jarraipena horrelakorik
berriro ez suertatzeko
4. Urratsa
Egoeraren analisia, ateratako
ondorioak erabilgarriak izan
daitezen
Klasetik kanpo,
hotzean hartu
beharreko erabakiak
4.1 Azpi-urratsa
Izandako gatazkaren
zergatiak identifikatu
4.2 Azpi-urratsa
Hartu beharreko neurriak
horrelako gatazkarik edo
beste motakorik ez
gertatzeko
Gatazkaren aurrean, esku
hartzeko estrategiak
Irakasleak, klaseko
kontrola mantentzeko
hartzen dituen
estrategiak, gatazken
aurrean bereganatuko
dituen jarrerak
baldintzatu ditzakete