S A N T I K U R U T X E K A N P E Z U

S A N T A C R U Z D E C A M P E Z O

HISTORIA

La villa de Santa Cruz de Campezo, actual capital del municipio, tuvo granimportancia en el sigloXII como plaza de armas.

Además de la capital, Santa Cruz de Campezo, el actual término municipalcomprende los nucleos de Bujanda, Orbiso, Oteo y Antoñana.

VASCONES GUERRA CARLISTA

REINO DE CASTILLA REINO DE NAVARRA

LAS GUERRAS

AINTZINAKO ARGAZKIAK

Argazki hauek 1927, 1930, 1960, 1968 eta 1970 kuak dira. Anglo-Vasco-Navarrotrenbidea —laburturik, Vasco-Navarro trenbidea, Anglo-Vasco trenbidea eta Angloaizenez ere ezaguna Bergara (Gipuzkoa) eta Lizarra (Nafarroa), Gasteiztik zeharlotzen zituen trenbide estuko burdinbidea zen, The Anglo-Vasco-Navarro RailwayCompany Limited konpainiak 1887. urtean eraikitzen hasia. 143 km-ko luzera zuen,eta Debagoiena ,Gipuzkoa, Mendialdea Navarra eta Lizarra Nafarroa gurutzatzenzituen. 1889tik 1967 arte jardun zuen. Gaur egun, trenbidearen zati batzuk bideberdea dira.

GAUR EGUNEAN KANPEZU

2007 ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera, herriak 854 biztanle ditu.

Kanpezu, aspaldidanik, Arabako Mendialdearen biztanleriaren gune

garrantzitsuenetako bat da. Herrian erromatarrak adierazten duten datuak daude. XII.mendean arma-plaza garrantzitsua izan zen eta foruetan eta pribilegioetan aipatzenda.

Hemen Kanpezun serrano urdaiazpikoa eta abar jaten da.

Kanpezun lo egin al da Ibernalon dagoen aterpetxean.Fresnedon igerileku natural dago, Sabando ibaiaren magalean eraikia. Mendira txangoa egiteko, Yoar (1.450m) dago, Araba eta Nafarroa arteko mugamarkatzen dituena.

ELIZAAndre Mariaren Jasokundearen parrokia-eliza Euskadiko Monumentu Historikotzathartu da. Domingo Guevarak 1529-1552 urte bitartean portada egin zuen.

Erdi-puntuko arkuko bi ateren bidez portiko itxira sartzen gara; portikoan XIII.mendeko portada dago Pietatearen erliebeekin.

Koroa berriz ikusgarria da, bertan dagoen intxaurrondoz egindako “silleriak” bisitaegitea merezi du.

INGURU NATURALA

Erliebe menditsukoa da Kanpezuko udalerria, haren iparraldean Kodesko mendialdeadagoela. Udalerriaren eremu txiki bat Izkiko Natura Parkearen zatia da.

Ibilbidea Berrón eta Ega ibaien ertzetik doa, Arabako Mendialdetik eta Lizarrakolurretatik. Berrón eta Ega ibaien Haranak, Kodés mendilerroa, Lóquiz eta Ioarreko parkenaturala. Lasia Sakaneko Erreserba Naturala. Antoñanako Ezkia eta Hagina. IzkikoParke Naturala.Espainian ia 1600 kilometro ditugu erabili gabeko trenbide-azpiegiturekin, eta zikloturistentzako eta ibiltarientzako ibilbide bihurtu dituzte BideBerdeen Esparru-programari esker; Espainiako Trenbideen Fundazioak koordinatzendu programa hori.

ARABAKO MENDIALDEA

Arabako Mendialdea edo Kanpezuko Koadrila euskal lurralde hori osatzen dutenzazpi Koadrila hauek dira: Maeztu, Bernedo, Harana, Kanpezu, Lagran etaUrizaharra.Gaur egun 45 herri daude Arabako mendialdean. Kapitalaren gain, Santa Cruz de Campezo, Bujanda du, Orbis, Oteo eta Antoñanagune barruan udal egungo mugak.

Orbiso Antoñana Bujanda Oteo

BERNEDO LAGRAN MAEZTU

HARANA URIZAHARRA KANPEZU