MAXIXATZEN

Azko

itiko

her

ri al

dizk

aria

, 201

9ko

mar

txoa

- 38

5. z

enba

kia

Zaintza lanak M8ko grebaren erdigunean

Egoitza Kalera taldeak sinadura bilketa hasi du

18 | IZENA TA DIZENA 22 | KEJIE TA DESDITXIE

«Ondo lehiatzeko gai sentitzen naiz»

05 | GALDETU AHALA ERANTZUN

K-Baret, sentsualitatearen musikala

2 maxixatzen.eus

maxixatzen.eus

Kale Nagusia, 62Gipuzkoa, 20720 Azkoitia

943 85 36 17

www.maxixatzen.eus

ARGITARATZAILEA:Maxixatzen Euskaldunon Elkartea

ERREDAKZIO TALDEA ETA KOLABORATZAILEAK:

Naroa Olalde, Idoia Alberdi, Igone Bastarrika, Julen Garate, Andoni

Elduaien, Olaia Juaristi, Aitor Arruti, Gema Lopez, Ainhoa Cuende eta

Josune Herrarte.

KOORDINAZIOA:Olaia Juaristi eta Andoni Elduaien

MAKETAZIOA:Eregi, Euskara eta Komunikazioa

ZUZENTZAILEA:Gema Lopez Las Heras

PUBLIZITATEA:Ainhoa Cuende. Tel.: 943 85 36 17

INPRIMATEGIA:Mcc graphics

TIRADA:850 ale

LEGE GORDAILUA:SS-706-97

ISSN: 1137-8891

Oharra: Maxixatzenek ez du bere gain hartzen IRITZIAN eta GUTUNEAN adiera-zitakoaren erantzukizunik. Argitaratu ahal

izateko, eskutitz guztiek ondo identifikatuta egon beharko dute. Ez ahaztu datu hauek jartzea:

izen-abizenak, NA eta telefono zenbakia, nahiz eta gero izen-abizenak soilik argitaratu. Idatziek

gehienez 25 lerro izan beharko dituzte eta maxixatzen@maxixatzen.eus helbidera bidali beharko dira, hilabeteko azken astelehena

baino lehen.

12

28

hileko argazkixeMikel Zengotita: 'Txondorraren epela'

iritzixe Ekaitz Etxezarreta: 'Azalekotasunaz'

izena eta dizena Martxoak 8: 'Aldaketa loratzen'

galdetu ahala erantzun

Xabier Oroz, Gipuzkoa Basketeko saskibaloi jokalaria

kejie ta desditxie

Egoitza Kalera taldeak sinadura bilketa hasi du

ba al dakizu?K-Baret ikuskizuna prestatzen ari dira

iritzi grafikue Ainhoa Sudupe: 'Sosegu'

komunitatin leixue

Oteiza Pilota Kirol Elkartea

iritzixe Karmen Irizar: 'Euskalonski, dantza eta Txalkor txistulari taldea'

hilabetin begixetatik

ezetz asmau!Denbora-pasak

bertsoa paperean

Unai Izagirre: 'Mozorroak'

maxixatzen txikiHaurren txokoa

hara!Joseba Peña, Gaztanenea Formakuntza

Zentroko arduraduna

eskure komeni

ezetz topau!

agendie

4

5

6

15

16

22

30

25

MARTXOKOALDIZKARIANZER?

24

20

12

19

26

28

29

29

6

21

4 maxixatzen.eus

Txondorraren epela

HILE

KO A

RGAZ

KIXE

Mikel Zengotita Alberdi

Azkoitiko bazter honetan udazkena azaltzen zaigu: zuhaitzak kolore hori eta gorriz jantzi dira, haien oinetan eroritako hostoak pilatzen dira.

Txondorraren kea hego haize epelak darama. Laster helduko da negua, gau luze bezain hotzekin, eta lanak bukatu beharra dago, barruan egosten ari den ikatza ateratzeko.

Etxe barruko babesean suak epeldu ditu gure gorputz hotz eta nekatuak.

Jauregi baserriko txondorra.

maxixatzen.eus

IRITZIXE

AzalekotasunazEkaitz Etxezarreta Ibañez

Badira bi urte esku artean duzun azpiegitura honentzat idazten ez dudala. Mundua injustua izateaz gain, arlo pertsonalean hainbat aspektu aldatu baitzaizkit garai batetik hona. «Denak du arrazoi historiko bat», errepikatzen dut behin eta berriro gelan, honek ere badu berea. Betiko moduan, damu naiz hitz hauek lehenago idazten hasi ez izanaz, eta zelako injustizia garai batean hain trebatuak zeuden nire behatz hauen kolpe makurrak sentitzen hastea berriz ere. Argi dago, idazten noan heinean erabat nabari dut, hau da hau alferkeria zaharra, gizartearen egoerak sortzen didanaren eskutik doana!

Betiko leloa da: historia ikasgaiak ez omen du arrakastarik bigarren hezkuntzako ikasleen artean. Horixe da laino ilun euritsuaren antzera historiako irakasleok entzuten dugun zurrumurrua, norbait behin eta berriro belarrira xuxurlatzen ari balitzaigu bezala. Hausnarketa sakonetatik eratorritako neure uste apalak dioenez, arrakasta falta hori historiako ikasgaia irakasten duten irakasleek dute. Egia ala gezurra den, hori beste kontu bat da, badakizue, iritzia merke dago egunotan.

Orain aste batzuk, Lehen Mundu Gerraren kausak ikusten ari ginela klasean, inperialismo kontzeptua argitzea egokitu zitzaidan, kolonialismoa berebiziko faktorea izan baitzen Gerra Handiaren sorreran. Egunotan guztien burmuinetan iltzatuta dagoen hitza erabili nuen: Venezuela. Guztien arreta lortu nuen bat-batean, baita parte hartze zein iritzi trukaketa andana ere: klase gogoangarri horietako bat izan zen, ziur.

Handik egun batzuetara, Balentin deunaren egunean, gela berean klasea ematen ari nintzaien. Gelan barrena oinezean egin ohi ditudan ahozko azalpen horietako baten goreneko puntuan, hainbat ikasleren arteko papertxo komunikabide

katea atzeman nuen, ustekabean. Neure ahozko azalpena eten gabe ikasleari hurbildu nintzaion eta papertxoa emateko eskatu nion, eta berak, “zirkunstantzia” aurpegiarekin, papertxoa entregatu zidan. Klasea ez zen momentu batean ere eten.

Papertxoan zer jarriko ote zuten irudikatzen ari nintzen irakasle gelara iristeko pausoak kontatzen ari nintzen bitartean, papertxoa irakurtzeko desiatzen nengoen. Iritsi bezain laster, papertxoa desmuntatu eta gela hartako tutorearen zein beste lankideen aurrean ozen eta argi papertxoa irakurtzeari ekin nion. Denak aho bete hortz gelditu ginen entzundakoarekin: «Positiboa merezi dute!» garrasiak entzun nituen. Itxura denez, egun batzuk lehenago edukitako klase gogoangarri hura benetan gogoangarria izan zen. Papertxo hartan, Amerikako Estatu Batuek Venezuelan dituzten interesez eta Maduro presidentearen inguruko iritziez ziharduen elkarrizketa bat ageri zen.

Alde batetik, sabelean zirrara moduko bat sumatu nuen, zerbait ondo egiten ari naizen seinale izango ote? Bestetik, momentuko nire azalpenari arreta ipini beharrean, ikasleak beste zerbaitetan zebiltzala neoizko argi gorri dirdiragarritan nuen buruan. Hala ere, azken hori bigarren planoan gelditu zen.

Dena den, konklusio nabarmenena zera da: komunikabide orok gugan duen eragin itzela. Izan gaitezen kontziente eta hezi ditzagun gure seme-alabak ahalik eta hiritar kritikoenak izateko moduan, mesedez. Ez ditzagun gauza garrantzitsuen inguruko axaleko iritziak bultzatu. Gogoratu, beren gizarteko eta historiako irakasleon osasun mentalarekin jokatzen ari zarete. Beraz, kasu, irakurle! Zeure esku merke dagoen horri balioa ematea edo azalean uztea.

6 maxixatzen.eus

IZEN

ATA

DIZ

ENA

Olaia Juaristi Zabala

Euskal Herriko Bilgune Feministak M8ko grebarako deia egin du, eta, gehiengo sindikalarekin batera, zaintza lanak ipini ditu aurtengo grebaren erdigunean, dagokien balioa emateko asmoz. Greba «berezia» izango dela diote, enplegutik harago doana. Etxeko eta zaintza lanetan soldatapean zein doan diharduten emakumeekin

«aliantzak sortu, estutu eta indartu» nahi dira.

Aldaketa loratzen

Euskal Herriko Mugimendu Feministak deitutako greba-rekin bat egin du Azkoitiko Sostenipe talde feministak. Greba Azkoitira ekartzeko, bilera irekia egin zuten joan den otsailaren 8an, Elkargunean. Bertan hainbat ideia bildu zituzten elkarlanean, eta Martxoaren 8ko ekintzak eta mobilizazioak lantzen hasi ziren.

Greba feminista bizitzako esparru guztietan kokatzen dela azaldu du Mugimendu Feministak: soldatapeko zein doako lanetan, sexualitatean, kontsumo ereduan, familia eraikitzeko moduan, jakintzak ekoizteko eran, arrazake-

riaren aurrean, edertasun ereduan eta zapalkuntza guz-tien aurrean. Beraz, Martxoaren 8an transen, bolleren eta emakumeen bizitzak erdigunean jartzea da asmoa. Horregatik, bost ardatzetan antolatu dute greba: pen-tsionisten, ikasleen, zaintzaren, enpleguaren eta kontsu-moaren greba feminista izango da.

Berrantolaketa soziala helburuBizitza sostengatzeko ardura kolektiboa eskatzen du Mugimendu Feministak. Horretarako, zaintzaren «be-rrantolaketa soziala» aldarrikatzen dute, alegia, «per-

IZEN ATA DIZENA

Sostenipek deituta, bilera irekia egin dute M8ko egitaraua prestatzeko.

tsonen zaintza ez dadila zapalduen bizkarrean geratu». Aurten, gainera, zaintzaren gatazkari zentralitatea eman nahi dio Mugimendu Feministak. Horregatik, etxeko eta zaintza lanetan soldatapean zein doan diharduten emakumeekin «aliantzak sortu, estutu eta indartu» nahi dituzte. Halaber, gizonei eskatzen diete Martxoaren 8an zaintza lanen ardura guztia modu autonomoan har de-zatela eta antola daitezela.

Emakumeen bizitzak erdiguneanSindikatuek martxoaren 8an lantokian eta etxean 24 or-duko greba orokorra egitera deitu dituzte emakumeak. ELA, LAB, ESK, Steilas, EHNE, Hiru, CGT eta CNT sin-dikatuek babestu dute greba. Urola Kostako ELAk esan du Azkoitia ez dela salbuespena emakumeen eskubi-deei dagokienez, emakumeek oro har jasaten dituzten «diskriminazio eta injustiziak» hemen ere gertatzen direlako. Lan munduari ere erreparatu dio ELAk: «Oso egoera kezkagarria» ikusten du. Haren ustez, azken ur-teetan, krisiaren aitzakiarekin, prekaritatearen hazkun-dea «muturrekoa» izan da, baina prekaritate gordinena emakumea gehiengo nabaria den sektoreetan gertatzen da: soldata baxuenak eta ezegonkortasuna dira emaku-me gehienen errealitatea, Azkoitian ere. ELAk azpima-rratu du badagoela egoera horri aurre egiteko alternati-ba: antolatzea eta borrokatzea.

Bestalde, azaldu du «gizarte ereduaren ikuspuntutik sis-tema kapitalistari komeni zaion eredu heteropatriarka-la» nagusitzen dela Azkoitian ere. «Lan erreprodukti-boak ez diren zaintza lanak nork egiten dituen aztertuta, ez dago salbuespen egoerarik: emakumeek jasaten dute zama handiena».

Urola Kostako LABek esan du «lanean egunero bizi di-tugun soldata arrakalak, berdintasun planen fartsa, kontziliazio neurrien nahikotasunik eza, lan munduko indarkeria matxista eta abar» borrokatzen dabiltzala.

Gaineratu du bidea egiten ari direla lan merkatu araututik at geratzen diren langileak azalarazteko: etxeko langileak, sexu langileak, eta aitortu gabeko lan guztietakoak. Azpi-marratu du M8a bultzatuko dutela, borrokatuz lortzen direlako helburuak: «Adibidez, Azkoitiko San Jose egoit-zan, sektore feminizatu batean alegia, hitzarmenaren alde borrokan ari gara. M8a emakumeek kaleak hartzeko egu-na izango da, emakumeak aktibatzeko beste mugarri bat. Beldurrik gabe eta harrotasun osoarekin kaleak hartu, eta mundua geldituko da, kapitalari hortzak erakutsiz eta bi-zitza erdigunean jarriz».

Emakumeen zeregina M8an

1. Lantoki eta ikasgeletan greba egin.

2. Herriko mobilizazioetara joan.

3. Zaintzeari utzi eta, hori irudikatzeko, amantala balkoian eskegi.

4. Arlo konkretu batean greba antolatu eta zabaldu.

5. Besoko morea eta txapa ipini, grebarekin bat egiten du-tela adierazteko.

6. Ez kontsumitu. Dena itxita egotea da helburua.

Langabezia, generoaren arabera

Iraurgi Berritzen enplegu zentroan Azkoitiko langabe ko-purua jaso dute, generoaren arabera –2018ko abenduko datuak dira–. Datuei behatuta, gizonezko langabeak %40,2 dira, eta emakumezkoak %59,8. Horietako gehienak 25-44 urte artekoak, oinarrizko ikasketak dituztenak (%72,5) eta Espainiako Estatukoak dira.

Azkoitian, gizonezkoen %49,3k eta emakumezkoen %50,7k jasotzen dute diru sarrerak bermatzeko errenta, Lanbidek kudeatzen duen laguntza.

M8ko Azkoitiko egitaraua:

10:00etan, plazan. Egun osoan egongo dira plazan

11:00etan, kafe tertulia

13:00etan, kazerolada plazan

14:00etan, bazkari autogestionatua (bakoitzak berea ekarrita)

16:00etan, Amaia eta Andrearen kontzertua

18:00etan, zumba

19:30ean, mosaikoa

Egun osoan mural margoketa egongo da

www.kimubat.eusUrrestilla bidea z/g, Azpeitia

943 15 00 85

8 maxixatzen.eus

«Lehen, ohitura zegoen kontraturik gabe lan egiteko, eta geuk ere hala onartzen genuen, baina gaizki egiten genuen»M. I. L. emakumeak (Azkoitia, 1962) mendekotasuna duen adineko gizon bat zaintzen du gaur egun.Egunero zortzi ordu jarduteko lan hitzarmena du, eta la-nean baloratuta sentitzen dela dio. «Oro har, zaintzaileok lehen baino baldintza hobeagoetan gaudela iruditzen zait. Hori bai, beharraren arabera egiten digute kontratua. Ni neu pixkanaka joan naiz orduak igotzen. Hori dela eta, oso lan irregularra da, gaixotasun denak ez direlako berdinak. Zortzi orduko lana tokatzea da ideala, eta ni orain gustura nago». Beste adineko batzuk zaintzen lan egin izan du ho-

gei urtean. Etorkizuneko pentsioak asko kezkatzen duela dio. «Hogei urtean ez naiz aritu beti kontratuarekin. Lehen ez genuen hori eskatzen, eta orain bai. Gizona lanik gabe geratuz gero edo nik min hartuko banu, adibidez, zeron ge-ratzen gara. Orduan, Gizarte Segurantzan altan egotea be-har nuela konturatu nintzen. Ohitura zegoen kontraturik gabe lan egiteko, eta geuk ere hala onartzen genuen, baina gaizki egiten genuen; beharrezkoa da».

«Ondo baloratutako lana da niretzat, hemen irabazten dudana ezingo nukeelako nire he-rrialdean irabazi»

Aurtengo M8an zaintza lanetan jarriko denez fokua, mendekotasuna duten pertsonak zaintzen aritzen diren sei adibide jaso ditu Maxixatzenek. Horietako lau emakumezkoak dira, eta bi gizonezkoak. Izan ere, lan horretan emakumeak dira protagonista, eta, zaintza lana partekatu beharra aldarrikatzeko, herriko bi

gizonen praktika on eta eredugarriak ere erakutsi nahi izan dira.

Zaintza lanak M8ko grebaren erdigunean

IZEN

ATA

DIZ

ENA

maxixatzen.eus

IZEN ATA DIZENA

H. C. B. (Nikaragua, 1989) iaz etorri zen Azkoitira bizitzera, eta mendekotasuna duen adineko emakume bat zaintzen lan egiten du.Paperik gabe dago, eta, beraz, kontraturik gabe ari da zaint-zaile lanetan. Paperak lortzeko, guztira hiru urte pasatu be-har ditu lanean. Lau orduz zaintzen du adineko emakumea egunero, eta asteburuan beste adineko batzuk zaintzen ditu. «Haurrak ditut, eta, haien zaintzaren ardura ere badudan arren, ordu gehiago lan egin nahiko nuke diru gehiago ira-bazteko, baina oso zaila da paperik gabe lana bilatzea. Zortea izan dut nik orain arte. Ondo baloratutako lana da niretzat, hemen irabazten dudana ezingo nukeelako nire herrialdean irabazi. Baina oso lan irregularra da: zurekin gustura ez dau-delako edo zaintzen ari zarena hil delako, edozein unetan gera zaitezke lanik gabe. Gainera, atzerritarra izanda ge-hiago kostatzen da lana bilatzea; irabazi egin behar da kon-fiantza pixkanaka, eta gehiago eman eta erakutsi behar dut».

Gehienak, Espainiako Estatukoak eta emakumezkoakAzkoitiko Udaleko Gizarte Ongizate Sailak zaintzaren da-tuak jaso ditu, sexuaren eta nazionalitatearen arabera. Bi laguntza hauek jasotzeko, mendekotasun maila bat eduki behar du zainduak.

2019 - urtarrila LPPE FIZPE

Emakumezkoak %99,3 %65,4

Atzerritarrak %26,9 %1,3

LPPE: Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoa

FIZPE: Familia Inguruneko Zaintzetarako Prestazio Ekono-mikoa

«Zortzi orduko lana ere ez da izaten askotan, eta, beraz, zaila da asko kotizatzea»Rebeca Calderon Zabaleta (Azkoitia, 1974) etxeko zaintza lanetan aritzen da.Lau orduko kontratuarekin aritzen da gaur egun lanean, mendekotasuna duen pertsona bat zaintzen. Horrez gain, astean hiru egunetan, hiru orduz, beste etxe batera joaten da, eta beste bi egunetan beste etxe batera. Eskaintzen duten horretara moldatu behar izaten duela dio. Zaintzeaz gain, ja-naria prestatu eta etxea garbitzen die. Garabia erabili behar bada ere erabiltzen du, eta masajeak ere ematen dizkie.

Hasierako urteetan kontratu gabe ibili zen zaintza lanetan, eta gerora hasi zen kontratuarekin. Izan ere, kontratuaren bidez, eskatzaileak diru laguntza jasotzeko aukera du, betie-re dependentzia mailaren eta diru sarreren araberakoa. La-guntza hori jasotzeko, baina, zaintzaileak sei hilabete ingu-ruko zaintzaile ikastaroaren ziurtagiria izatea eskatzen du iaztik Foru Aldundiak –zehazki, Mendeko Pertsonei Etxeko Zaintzan Gizarte eta Osasun Arreta Emateko Profesionalta-sun Ziurtagiria–. 2017ko abendua baino lehenagotik zaint-za lanetan aritutakoek, ordea, ez dute derrigor atera behar izango; Calderonek, kasurako. Hala ere, badauka titulua es-

kuratzeko ahalmena. Diru laguntza publiko gehiago behar direla adierazi du Calderonek. «Ordu gutxiago lan egitea nahi dute guri gutxiago ordaintzeko, baina ordu gutxiagoan gauza berak egiteko eskatzen digute. Askok legez ezarri-ta dagoen gutxienekoa ordaintzen dute. Bestalde, oso lan ezegonkorra da». Izan ere, zaintzen duten pertsona hiltzen bada, hilabeteko kalte-ordaina kobratzen dute, baina langa-bezia prestaziorik ez daukate Etxeko Langileen Gizarte Se-gurantzaren Erregimeneko langileek. Dena dela, kontratua dutenek, baja hartzeko eskubidea izateaz gain, behintzat Gizarte Segurantzan kotizatzen dute erretirorako. «Ordea, zaintza lanetan orokorrean hogei urte daramatzat, eta kon-tratuarekin bost baino ez. Zortzi orduko lana ere ez da iza-ten askotan, eta, beraz, zaila da asko kotizatzea».

Hiru etxetako ordaindutako zaintzaz arduratzeaz gain, bere etxean ere ordaindu gabeko zaintza lanak egiten ditu Cal-deronek: umeak zaindu, jatorduak prestatu, etxea garbitu, joste lanak egin eta abar.

Eskuinetik hasita, Marikruz Alberdi, bere amarekin eta amaren zaintzailearekin.

«Familia askotan, zaintzaile rola emakumeak hartzen du, emakumea izateagatik bakarrik»

Marikruz Alberdi Zubizarreta (Azkoitia, 1970) bere amaren zaintzaz arduratzen da, eta pertsona helduen autonomia bultzatzeko eta mantentzeko Argituz zen-troan lan egiten du.«Gure amak 75 urte ditu. 65 urterekin hasi zen parkinsona-rekin, eta gerora dementzia etorri zitzaion. Adin horrekin artean gaztea zen eta aktibo zegoen, baina behar batzuk sortu zitzaizkigun», dio Alberdik. Hasiera hartan, obra pu-blikoetako ingeniaritza lanak egiten zituen enpresa batean, eta murrizketa eskatu zuen ama arratsaldetan zaintzeko. «Zure ordaindutako lana eginez zaintza lanetan hasten zara, asteburuak barne, eta zure bizitza erabat alboratuta uzten duzu, konturatu gabe. Hasieran zeuk esaten duzu dena egin-go duzula, baina denborarekin konturatzen zara zaintzaren ardura bakarrik ezin dela eman; suizidio inkontzientea da»,

10 maxixatzen.eus

ohartarazi du Alberdik. Urtebete horrela pasatu ondoren, bere bi anaiekin hitz egin zuen. Eta hiruren artean hasi zi-ren partekatzen amaren zaintza, kontratatutako zaintzaile baten laguntzaz. Hasieran ordu batzuetarako kontratatu zuten, baina amaren mendekotasuna areagotzen zihoanez, azkenerako, gaur eta egun berarekin egongo zen zaintzaile bat hartu zuten.

Gauzak horrela, bizitza beste modu batera bideratzea erabaki zuen, bizimodu berriak erakutsita. Duela hiru urte bere lana utzi zuen ikasteko. Iaz bere enpresa ireki zuen poliki-poliki, «herrian sekulako beharra» zegoela ikusten zuelako, estimu-lazio kognitiboa lantzeko hondatze kognitiboa duten per-tsonekin eta zaintzaileen kontratuak bideratzeko. «Ezustean harrapatzen ditu familia asko. Egun batetik bestera familiako bat gaixotu eta laguntzaile baten beharra daukazu, eta ez da-kizu nondik hasi. Horrelakoetan, garrantzitsua izaten da se-nide guztien parte hartzea, denon beharra dagoelako. 'Guk baino hobeto nork zainduko du' esaten dugu emakumeok, baina gizonak ere zaintzaile onak direla kontuan izan behar dugu. Laguntza eskatu behar dugu, bakarrik ezinezkoa da».

2018ko abenduaren 28an Gizarte Segurantzak lege berria atera zuen, 2024ra arte indarrean egongo dena: etxeko langi-leen eta gainerako langileen gutxieneko soldata orduko 5,75 euro zen lehen, eta aurrerantzean 7,04 euro gordin izango da gutxienekoa. «Beharrezkoa zen hori arautzea. Bai gutxie-nekoa, bai gehienekoa. Aseguru eta formazio gabe 15 euro orduko irabaztea ere gehiegizkoa baita. Familia askotan dau-den pentsioekin ezin izaten da zaintzailea kontratatu. Eske-rrak Foru Aldundiak ematen dituen diru laguntzak dauden».

«Sandwich belaunaldia deitzen hasi dira gure belaunaldiari, erdian gelditzen garelako», dio Alberdik. «Umeak, lana eta, gainera, gurasoak. Lehen hainbeste ez ginen bizitzen, etxean jende gehiago egoten zen eta, gainera, emakume asko ez ziren lanera joaten. Orain, aldiz, erlojupean bizi gara, eta emakumeok lanera joaten gara. Hori dela eta, edozein ezustekorekin puskatu egiten gara. Motzerako denean moldatzen gara, baina luzerako bada, ito egiten gara. Eta familia askotan zaintzaile rola emakumeak hartzen du, emakumea izateagatik bakarrik». Horrekin lotuta, kritikak ere asko izaten direla uste du Alberdik: «Gizartean oraindik gaizki ikusita dago zaintzaile bat hartzea familiako bat zaintzeko. Lana utzi behar izaten dute askok familiartekoak zaintzeko, baina lan horretan ez dute kotizatzen. Izan ere, familiarteko batek ezin ditu langile moduan etxekoen zaintza lanak egin kontratuarekin. Eta hor borroka handia dago. Orain ez badira pentsioak iristen, eta guk kotizatzeari uzten badiogu etxekoen zaintzarako, nork zainduko gaitu gu eta noren diruarekin?».

Aitor Sorazu, bere seme-alabekin.

IZEN

ATA

DIZ

ENA

«Gizonoi ere badagokigu guztiontzat onuraga-rria izan daitekeen aldaketa bultzatzea»

Aitor Arruti Rezabal Azkoitiko bizilagunak (Urrestilla, 1968) semearen zaintza nagusiki bere gain hartua du duela hamar urtetik.Zaintza arloari dagokionez, «aldaketa garaia» dugula nabar-mendu du Arrutik. «Lehen emakumeen esku zeuden era guz-tietako zaintza lanak guztion ardura dira orain. Esate baterako, alabarik gabeko etxeetan, gizonezkoek heldu behar diote etxe-ko zaharren zaintzari, lehenengo aldiz. Ohiko maskulinitatearen mugak auzitan jarri dira, eta gizonoi ere badagokigu guztiontzat onuragarria izan daitekeen aldaketa bultzatzea», azaldu du.

«Semea jaio zenean, gure bikotean neu nintzen umearekin ordu gehien izateko ardura hartzea errazen zuena», dio Arrutik. Oraingoz ez dela emandako pausoaz damutu nabar-mendu du. «Ez dago ezagutzen ez dituzun egoeretan jartzea bezalakorik zeure burua aberasteko».

«Bizimodu egitura oso bat ari da aldatzen, eta horrekiko erre-sistentziek indar handia dute. Gu ez gara geuk esaten duguna, egiten duguna baizik, eta tarte horretan ohiko munduak atze-raka tiratzen du. Aldatzeko pausoa ematea merezi duela uste dugunok hasi behar dugu horren alde bultzaka, gizon zein emakume, etxetik bertatik hasita. Zaintza benetan parteka-tua izatea, orain arteko rolak haustea. Zaintza bikotekide bien ardura dela jabetuz gero, edonor kontura daiteke pertsonak zaintzearen barruan ustekabeko balio positibo asko daudela».

«Zaintzaren ardura gizon gehiagok hartzeko, gizonen artean txipa aldatu beharra dago»

Aitor Sorazu Segurola (Azkoitia, 1971) lau umeren aita da, eta berak hartu du haien zaintzaren ardura nagusia.Sorazuk uste du gaur egun gero eta gizonezko gehiagok har-tzen dutela umeen zaintza, emakumea ere lan munduan erabat sartuta dagoelako. Bikote bakoitzaren egoera eta lan baldintzak aztertu behar direla dio, eta bien arteko erabakia izan behar duela. «Hala ere, oraindik lan munduan gizonen eta emakumeen soldaten artean dagoen aldea ez da norma-la», gaineratu du.

Sorazuren ustetan, zaintzaren ardura gizon gehiagok hartze-ko, «txipa aldatu beharra» dago: «Umeen zaintza eta etxeko lanen ardura emakumeen kontua dela pentsatzeari utzi eta etxeko lanak bien artean banatu beharra dagoela ikusi behar dugu». Zaintza hartu edo ez zalantzan dauden gizonezkoei zalantzarik ez izatea gomendatu die: «Urte batzuetako kon-tua da eta esperientzia zoragarria da. Ni behintzat asko bete nau, eta ez naiz ezertaz damutzen».

Aitor Arruti, bere umea zaintzen.

maxixatzen.eus

12 maxixatzen.eus

Xabier Oroz Uria (Azkoitia, 1996) Gipuzkoa Basketeko saskibaloi jokalaria ez dabil bere onenean Donostian. Sergio Valdeomillos taldeko entrenatzaileak aukera gutxi eman dizkio Orozi, eta aitortu du urte zaila ari dela izaten. Bere egoera, taldea eta beste hamaika kontu azaldu dizkio azkoitiarrak Maxixatzeni.

Andoni Elduaien Soraluze

GAL

DET

U AH

ALA

ERAN

TZUN «Zaila egiten zait taldea egoera txarrean ikusi eta

kantxan laguntzeko aukerarik ez izatea»

Ez zara nahi zenituzkeen minutuak edukitzen ari Gipuzkoa Basket taldean...Urte zaila ari da izaten niretzat. Ez dauzkat nahi nituzkeen minutuak, eta taldea ez da ari emaitza onak lortzen. Ez da erraza taldea egoera txarrean dela ikusi eta kantxan la-guntzeko aukerarik ez izatea.

Nola daramazu egunak joan eta egunak etorri entrenatzea eta ez jokatzea?Gaizki. Ez da erraza, bereziki, entrenamenduetan maila ona ematen duzula iruditzen zaizunean. Nire esku dagoen guz-tia egiten ahalegintzen naiz, baina azkenean ez dago nire esku erabaki hori.

Sergio Valdeomillos entrenatzaileak zuri buruzko hitzak izan zituen behin. Nola hartu zenituen hitz haiek?Ez da inoren gustukoa horrelako hitzak entzutea, eta gutxia-go publikoki esaten direnean. Halere, ez dute eraginik izan nire lan egiteko moduan, ezta izateko eran ere.

Nolakoa da zuen arteko harremana?Profesionala eta adeitsua.

Gipuzkoa Basketen azken fitxaketa zure postuko jokalari bat izan da. Ate bat gehiago itxi al zaizu?Jokalari erabat desberdina da nirekin alderatuta: jaurtitzaile petoa da, eta, beraz, ez da nire roleko jokalaria. Egia da, or-dea, konpetentzia bat gehiago izango dela jokatzeko orduan.

maxixatzen.eus

PUBLIRREPORTAJEA

GALD

ETU AHALA ERANTZUN

Nahiz eta gutxi jokatu, beti erakutsi duzu borrokarako grina.Nire izateko era da. Gorroto dut galtzea, berdin zait zertan. Saskibaloiaz gozatzeko aukera bakarra duzun guztia ema-tea da, eta horretan saiatzen naiz ni.

Esan ohi da txarrenetik ere gauza aberasgarriak jasotzen di-rela. Lehen bezala egon nahiko zenuke?Egia esan, entrenamenduetan ondo sentitzen naiz. Beraz, sentsazio onak ditudala esango nuke. Lehiatu egin nahi dut nik. Horrek sortzen dit grina, eta ondo lehiatzeko gai senti-tzen naiz.

Kapitainaren rola ere baduzu taldean. Zertan laguntzen du Orozek?Klubean denbora gehien daraman jokalaria naiz. Hiria eta ohiturak ezagutzen ditut, eta jokalariak eroso egon daitezen lagun dezakedala iruditzen zait.

Nola daramazu denbora gehiena herritik kanpo pasatu beharra?Ondo. Azkenean, Donostia gure herritik gertu dago, eta nahi dudanean edo behar dudanean itzultzeko aukera izaten dut. Ondo moldatzen naiz Donostian ere.

Aurten iaz baino izerdi gehiago atera beharko da mailari eusteko. Mailari eusteko modurik ikusten al duzu?Oso parekatua dago ligaren beheko aldea, eta guk denak gora begiratuta ikusten ditugu. Matematikek alderantzizko-rik esaten ez duten bitartean, sinesten jarraituko dugu eta mailari eusten ahaleginduko gara.

Zertan huts egin du taldeak azkena izateko?Partida amaieretan lau edo bost aldiz egin dugu kale. Horiek irabazi bagenitu, beste era batekoa litzateke egoera. Une ga-rrantzitsuetan erabaki hobeak hartzea falta izan zaigu. Huts egin dugu azken minutuetan.

Nolako giroa duzue aldagelan?Giro ona dugu. Egia da, ordea, egoerak behartuta tentsioa nabaritzen dela. Halere, jendea baikor dago, eta aurrera egi-teko gogoz.

Illunbe kantxako giroa hotza dela diote...Egia esan, jarraitzaile aldetik ez da gehien betetzen den kan-

txa, baina doazenak oso fidelak dira. Ez dut inolako kexarik. Beste kantxa askotan ez da gertatuko taldeak eman izan duen itxura ikusi eta gero txaloak entzutea partida bakoitza amaitzean. Jokalariok haien babes osoa sentitzen dugu.

Nola berotu daiteke harmaila? Nola bultza daitezke Gi-puzkoako saskibaloi jarraitzaileak Illunbera?Galdera zaila da, eta ez dakit erantzun egokirik dudan. Guk asko nabaritzen dugu emaitzek eragina dutela zaleengan, baina horrez gain ez dakit zer litzatekeen baliagarria.

Eta zergatik ez Gaskan?Gaskan jokatzea ondo legoke, baina ez du betetzen lehen mailan jokatzeko baldintzarik. Kantxaren gutxieneko edu-kiera ez du betetzen, eta, beraz, ezinezkoa da gaur-gaurkoz.

Nola deskribatuko zenuke zeure burua saskibaloi jokalari bezala?Taldeko jokalaria naiz, ez naiz ezertan espezialista. Langilea naiz, eta, kantxan nagoenean, taldearen helburua lortzea izaten dut buruan lehenik eta behin, neure buruan pentsa-tzen hasi gabe.

Zertan aldatu da saskibaloia?Duela hamarkada batzuk baino askoz irekiago jokatzen dela esango nuke. Urrutiko jaurtiketa gehiago egiten da, eta ia edozein postutako jokalariek egin ditzakete hiruko saskira-tze saiakerak. Hori lehen pentsaezina zen.

Noiz arte duzu kontratua GBCrekin?Iaz hasi nuen 2+2 urteko kontratua. Beraz, aurten amaituko da lehen zikloko bigarren urtea. Gero adostu beharko dugu bigarren ziklora pasatu edo ez.

Non izango da etorkizunean Xabi Oroz? Aukera izanez gero, egingo al zenuke jauzia atzerrira?Ziur asko, saskibaloi kantxaren batean. Akaso herritik ger-tu izango naiz, baina beharbada urrutiago. Etxetik irteteko lehen izan nezakeen bertigoa galtzen joan naizela iruditzen zait. Beraz, batek daki.

Gipuzkoa Basket taldearen etorkizuna, berriz, nola ikusten duzu?Ez dut klubak duen egoeraren informazio zehatzik, baina, nire ustez, gauzak aldatu beharko lirateke urte askoan maila gorenean jarraitzeko.

Ba al duzu buruan inoiz ahaztuko ez duzun partidarik?Urrezko LEB liga irabazi eta Gaskan Coruña garaituta Endesa Ligara igotzea lortu genueneko eguna dut buruan. Izugarria izan zen etxean igoera lortzea. Neurketa biribila atera zitzaigun, eta, gainera, gure jendearen aurrean. Eguna familiarekin, lagunekin eta zaleekin batera ospatzeko auke-ra izan genuen partida amaitu zenean.

Eta jokaldi ahaztezinik?Iaz FC Bartzelonaren aurka egin nuen birrintzea. Jokaldi po-lita egin nuela iruditzen zait, eta, gainera, Bartzelona beza-lako aurkari handi baten aurrean.

Nor iruditu zaizu aurrean izan duzun aurkaririk onena?Onena esaten ez nuke jakingo. Asko dira... Gehien harritu nauena, ordea, Real Madril taldeko Walter Tavares izan da; fisikoki beste maila batekoa da.

«SaSkibaloiaz gozatzeko

aukera bakarra duzun guztia

ematea da»

«ondo lehiatzeko gai

Sentitzen naiz»

«momentu oro zoriontSu

izatearekin konformatzen

naiz, eta orain ez naiz»

14 maxixatzen.eus

Zein arlotan nabaritu duzu Iraurgi SBtik Gipuzkoa Basketerako jauzia?Hiru urte pasatu dira Iraurgi SBi utzi nuenetik, eta oso es-kertuta nago. Arlo fisikoan, jokatzeko abiaduran eta arlo taktikoan nabaritzen dira aldaketak.

Zertan lagundu dizu Iraurgi SBk?Zerbait banaiz, haiek dute erruaren zati handi bat. Jokala-ri eta pertsona bezala hezi naute; ordu asko egin ditut Az-peitiko Kiroldegian. Saskibaloia modu ordenatuan ulertzen edo ikusten lagundu didate, bereziki.

2014-15eko denboraldian egin zenuen debuta GBCn, Jaume Ponsarnau entrenatzailearen eskutik. Zer oroitzapen dituzu?Oroitzapen onak ditut. Asko irakatsi zidan, eta orain merezi duen lekuan dago, Valentzia Basket taldean, ligako talderik onenetako batean. Berak irabazi du leku hori.

Saskibaloiari dagokionez, ba al duzu ametsik betetzeko?Momentu oro zoriontsu izatearekin konformatzen naiz, eta orain ez naiz.

Futbolzalea ere bazara.Bai, txikitatik izan dut harremana futbolarekin. Anaita-suna taldean urte batez aritu nintzen. Gustuko dut saski-baloi denboralditik kanpo tarteka lagunekin partidaren bat jokatzea ere. Halaber, Realak Anoetan jokatu dituen ia neurketa guztiak ikustera joan naiz aurten.

Zer esango zenioke saskibaloi jokalari profesionala izatea amesten duen gazte bati?Ametsak ez baztertzeko. Saskibaloia dibertsio gisa izateko esango nioke, saiatzeko behin eta berriz, eta ikasketak alde batera ez uzteko.

GAL

DET

U AH

ALA

ERAN

TZUN

MOTZEAN

Talde bat: Iraurgi SB eta Anaitasuna

Kantxa bat: Jose Antonio Gaska

Jokalari bat: Ricardo Uriz

Herrialde bat: Euskal Herria

Bizitzeko leku bat: Azkoitia

Janari bat: Txerri saiheskiak

Azkoitiko txoko bat: Plaza Berria eta Uxer ingurua

maxixatzen.eus

Herritarren izenean, dagokien estamentuei (Udala, Foru Aldundia…) Azkoitiko San Jose Egoitza kalera hurbiltzeko eskaera egiten diegu.

Gaur egun duen KOKAPENA ez zaigu iruditzen oso egokia denik, ez bertan bizi direnentzat, ez haiek bisitatzera etortzen direnentzat, hainbat arrazoirengatik:

-IntegrazioaHerri erditik kanpo gelditzen da, eta bertakoak ghetto batean biziko balira bezala daude, herriko bizitzarekin batere loturarik gabe. Batzuek bertara sartu zirenetik urteak daramatzate herria ikusi ere egiteke, herriko kontuak jakiteko gogo biziz!

-Irisgarritasuna-Urruti egoteaz aparte, tontor batean dago, eta ezinezkoa da gurpil aulkietan aldapa hori igo eta jaistea. Oinez ibiltzeko ere oztopoa sortzen du, bai bertan bizi direnentzat eta bai bisitatzera joan nahi dutenentzat.

-Inguruan duen ataria berdea eta polita ikusten da, baina, hor ere, gurpil aulkian ezin dira beren kabuz mugitu, aldapa dutelako.

-Urbano zerbitzurik ez dago jaiegunetan, eta adinekoek zailtasunak dituzte autobusera igo eta jaisteko. Eguraldi ona edo txarra izan, ordutegiaren menpe daude, bai bertakoak bai bisitariak.

-InbertsioaBerri bat egiteak kostu handia du, baina orain duguna ere zaharkituta dago, eta berrikuntza premia du (itoginak, logelak, egongelak, gorputz ariketak egiteko leku eta tresnak, eta abar).

PROPOSAMENAK* Santa Klarako komentua, erdi-erdian ez egon arren, lauan dago eta inguru zoragarria dauka.

* Herri erdian badaude zenbait eraikin ia erabiltzen ez direnak. Ez al dago traturen bat egiteko modurik, pribatuak izan arren?

* Lurzati ederra dago Intxausti jauregiaren eta Lidl zaharraren tartean. Zergatik ez han?

KONTZIENTZIA SOZIALA izatea eskatzen dugu.

Adineko pertsonak herrian integratu eta ez isolatu!

Zeinek ziurtatzen dizu egunen batean zeuk ere egoitzan bukatuko ez duzunik?

Egoitza Kalera taldeak sinadura bilketa hasi du, egoitza herrigunera gerturatzeko eskatzeko

Sinadura bilketa hasi du Azkoitiko Egoitza Kalera taldeak, San Jose zaharren egoitza herrigunera gerturatzeko eskatzeko. Kontzejupean eta eliz atarian jarriko dute sinadura emateko mahaia, zapatuetan (11:00etatik

13:00etara) eta astelehenetan (12:00etatik 12:30era). 16 urtetik gorako pertsona guztiak animatu dituzte sinatzera.

Ekoitza Kalera taldea

KEJIE TA DESD

ITXIE

16 maxixatzen.eus

Rise & Shine eta Shine Again antzerki musikaletan lortutako arrakastari jarraikiz, Kari Alberdi (Azkoitia, 1996) eta Xabier Barquero (Azkoitia, 1997) zuzendariek K-Baret antzezlana estreinatuko dute martxoaren 22an, Baztartxo antzokian. «Dantzaz, argiz, istorioz eta sentsualitatez betetako ikuskizuna» dela aurreratu dute azkoitiar gazteek. 2017ko ekainean hasi ziren musikal berriaren gidoia idazten. «Gutxi gorabeherako ideia landu eta gainerako kideekin partekatu eta ekarpenak jaso ostean osatu genuen gidoia», azaldu dute Alberdi eta Barquero zuzendariek. Ordutik hona, ordea, izan dute buruhausterik, burua behin baino gehiagotan nekatu behar izan baitute istorioa ixteko. «Azpitrama bakoitza nola landu eta bukaera nola eman, horrek ekarri digu buruhauste gehien».

Ikusleek kabaret zahar bateko gorabeherak ikusiko dituzte K-Baret antzerki musikalean. Aspalditik itxita zegoen Dumont familiaren kabaret zahar bat alokatuko dute Rosek eta Juliettek. Lokal horretan hainbat artista biziko dira, eta bezeroen egonaldia arintzen arituko dira. Artista bakoitza istorio propioarekin etorriko da, denak teilatu beraren azpian elkartuta. Bertako tirabiren testigu izango dira ikusleak, Cedric Flamcourtek gidatuta.

Esperientziak irakatsitakoarekin eta «hobetu beharrekoak hobetuta», zuzendariek aitortu dute obra berriak ez duela zerikusirik Rise & Shine eta Shine Again antzerki musikalekin: «Guztiz ezberdina da. Hasteko, istorioak ez du zerikusirik. Kan-tua, dantza eta gidoia landuago daude. Publiko helduagoaren-tzat dago eginda, aktualitateko hainbat gai jorratzen baitira».

Andoni Elduaien Soraluze

K-Baret, sentsualitatearen musikalaBerriz ere agertokira igo eta lanerako prest dira Bigoterik Gabe antzerki taldeko neska-mutilak. ‘Rise & Shine’ eta ‘Shine Again’ antzerki musikalen ondoren, ‘K-Baret ’ ikuskizunarekin datoz oraingoan herriko neska-mutilak. Martxoaren 22an eta 23an, kabaret zahar bateko bizipenak antzeztu, abestu eta dantzatuko dituzte Baztartxo

antzokian.

BA A

L D

AKIZ

U?BA

AL

DAK

IZU?

maxixatzen.eus

Obra bereizgarria dute buruan. «Alde guztien baturak bilakatzen du K-Baret ikuskizuna bereizgarri», diote Alberdik eta Barquerok. «Lan handia eskatu digu, baina alde bakoitzaren xehetasun guztiak landu ditugu. Publikoko kide bakoitza gauza desberdinez ohartuko da emanaldi bakoitzean», azaldu dute. Horrez gain, ordea, K-Baret lana publikoaren hausnarketarako bide izatea nahi dute. «Emanaldi osteko elkarrizketak sustatu nahi ditugu. Publikoa emanalditik irteten denean euren artean zergatiak eztabaidatzea, iritzia ematea eta sentimenduak partekatzea nahi dugu». Halaber, ikuslea «emozionatzea» eta «ikuskizunarekin gozatzea» nahi dute.

Oinarria, elkarlanaGuztira 30 lagun inguru daude murgilduta azken proiektuan. «Agertoki gainean 23 pertsona arituko dira; atzean, berriz, beste zazpi lagun inguruk jardungo dute», jakinarazi dute taldeko kideek. Lanaren atzean, baina, helburu bat eta bakarra dute hasieratik: antzerkirako zaletasuna bultzatzea. «Antzerki mundua ezezaguna da askorentzat, are gehiago Azkoitia bezalako herri batean», diote antzerki taldeko lagunek. Baikorrak izateko arrazoiak badituzte, ordea: «Gero eta jende gehiago joaten da antzerkira, eta antzerki eskolan ere gero eta ume gehiago dago izena emanda». Halere, ez dute erosotasunean erori nahi; antzerkia egonkortu nahi dute. «Oraindik bide luzea dugu aurretik; norbanakoen nahiz erakundeen esfortzua ezinbestekoa da», gehitu dute.

Abestien grabazioaren arduraduna, jantzien arduraduna eta materialaren arduraduna dituzte, baita koreografiaz, argiaz, soinuaz, eszenak lantzeaz eta makillajeaz arduratzen diren lagunak ere. Taldeko lanaren erakusgarri da K-Baret obran egin duten banaketa. «Azpitalde ugari ditugu, eta elkarlana asko sustatzen dugu», adierazi dute taldekideek. «Azpitaldeek euren kasa landu eta elkarri erakutsi ostean hartzen ditugu erabakiak». Elkarlanak bizitzako edozein arlotan erabiltzeko moduko esaldia erakutsi die partaide guztiei: «Bakoitzak dakiena gainerakoei erakutsi eta elkarrengandik ikasi».

Dantza, argia eta sentsualitatea mugarri izango ditu istorioak. Detailez detaile prestatu dute, guztia ondo zainduz; sortze prozesu propioa izan du lanak. Horrek ekarri du estreinaldiaren atzerapena: «Estreinaldia, hasiera batean, aurreko urteko neguan izatea espero genuen, baina atzeratzen joan gara guztia prest izan arte».

Antzerki musikalak arrakastaren bide dira egun. «Milaka inspirazio iturri» izan dituzte, baina taldean erreferenterik ez dutela aitortu dute. «Edozein lekutan aurki dezakegu dantza, jantzi edo pertsonaia baterako ideia», diote Alberdik eta Barquerok. Hala eta guztiz ere, arrakasta «erlatiboa» dela baieztatu dute. «Guretzat arrakasta da buruan genuen ideia nagusiarekin eta planteatu diren helburu desberdinekin horrelako lan bat ateratzea». Horrez gain, arrakastatzat hartu dute erakutsiko den lanarekin oholtzara «gustura» igotzea. «Asetze pertsonalaren aldetik ikusita, arrakasta guztiz gainditu da», nabarmendu dute neska-mutilek. Arrakastaren

bigarren giltza agertokiaren aurrean besaulkietan esertzen direnek dutela uste dute: «Rise & Shine eta Shine Again obrekin lortutako asistentzia paregabea izan zen; ez genuen sekula esperoko. Hori berdinduko bagenu, berriro ere ametsetan ariko ginateke». Halere, garbi utzi dute oholtza gaineko eta beheko lana «berdin-berdina» izango dela bost edo 500 ikusle izan. «Laneko atal guztiak eraikitzean, kontuan izan dugu publikoari sentsazioak piztea; arrakastaren gailurra joko dugu bi orduan publikoaren barrena astintzen badugu».

Azken prestaketa lanakMartxoaren 22an eta 23an estreinatuko dute K-Baret obra. Bi egunak aspalditik dituzte gorriz markatuak antzezlaneko lagunek. «Prestaketa lanekin hasi ginenetik amestu dugu estreinaldiarekin. Aspalditik gaude egun horren zain», adierazi dute. Azken txanpan, «azken esprintean» dira, beraz, Bigoterik Gabe taldeko neska-mutilak. Entseguetan buru-belarri ari dira, Baztartxon:

BA AL DAKIZU?

18 maxixatzen.eus

lehen, astean behin entseatzen zuten, eta orain, berriz, hiru entsegu edo gehiago ere egiten dituzte. «Etxean baino denbora gehiago pasatzen dugu Baztartxon», diote. «Hasieran larunbat goizetan bakarrik entseatzen genuen, baina, denborak aurrera egin ahala, larunbat arratsaldeak, igande goizak eta aste barruko egunak aprobetxatu ditugu».

Baztartxon entseatzeak «dena eskura» izatea ahalbidetzen die, eta alde horretatik «gustura» daudela onartu dute. Antzokiko gela batean egiten dituzte entseguak. «Ispilua dagoen gela bat erabiltzen dugu koreografiak eta abar asmatzeko eta erakusteko», esan dute Alberdik eta Barquerok. «Ordu asko ari gara sartzen, baina ziur gaude esfortzuak mereziko duela». Halere, gaineratu dute une gogorrak beti daudela eta aurre egiten jakitea garrantzitsua izan dela.

Nahiz eta lehen lana oraindik estreinatu ez, ez diete aterik ixten bigarren zatia egiteari: «Egin, egin daiteke. Pentsatzen jartzea da dena». Herrian hasiko dute proiektu berriaren ibilbidea, martxoaren 22an, baina herritik kanpora ere eraman nahi dute ikuskizuna. «Ahal ditugun antzoki gehienak bisitatu nahi ditugu lan berriarekin. Ahaleginak egingo ditugu horretarako, baina guztia ez dago gure esku». Azken prestaketa lanetan dira neska-mutilak, eta baietsi dute «polita» izaten dela urduritasuna nabaritzea. Argia, kamera, akzioa! Has dadila obra!

«dantzaz, argiz, iStorioz

eta SentSualitatez betetako

ikuSkizuna da k-baret»

«emanaldi oSteko elkarrizketak

SuStatu nahi ditugu ikuS-

entzuleen artean»

«arrakaStaren gailurra joko

dugu bi orduan publikoaren

barrena aStintzen badugu»

BA A

L D

AKIZ

U?

maxixatzen.eus

IRITZI GRAFIKUE

20 maxixatzen.eus

KOM

UNIT

ATIE

N LE

IXUE

Herriko neska-mutilei elkartean ibilbide bat egiteko aukera eskaini nahi diegu, eta bide horretan goaz. Egun 81 pilotari ditugu elkartean, sei neska eta 75 mutil. Jenerazio aldaketa izan dugu klubean, pilotari nagusiek pilota utzi egin dute-lako eta haur eta gazte berri asko batu delako elkartera.

Guztiek egiten dituzte entrenamenduak, eta adin bakoit-zean gaitasun desberdinak lantzen saiatzen gara. Bestalde, entrenamendu fisikoak egiten hasi gara elkarteko kide na-gusienekin. Kadete, gazte eta nagusi mailako pilotariekin gaitasun fisikoa lantzen dugu, Elkargunean. Halaber, en-trenamenduetarako material berria ere eskuratu genuen: besteak beste, pilotak, gomak, konoak eta uztaiak.

Inguruko herrietako pilota elkarteekin gertuko harrema-na izatea da gure asmoa. Azkoititik kanpoko pilota txape-lketetan jokatu ahal izateko, harremana sustatu dugu eta elkarlan handiagoa dugu. Horren bitartez, gure elkarteko pilotariei Azkoititik kanpo jokatzen diren txapelketak za-baltzen ahalegindu gara, horietan parte hartzera animatuz.

TxapelketakOteiza elkarteko kideok hiru txapelketa antolatzen ditu-gu Azkoitian: Atano III.a Banakako Txapelketa, Azkoitiko Txikito txapelketa eta Kontzejupeko txapelketa. Metodo-

Azkoitiko Oteiza Pilota Kirol Elkarteak herriko gazteei irakatsi nahi die horren berezia eta geurea den pilotaz gozatzen. Elkartearen asmoa da pilotarekin ikastea, kirola egitea eta lagunak egiteko aukera eskaintzea.

logian ere aldaketa nabarmen bat egin genuen: lehen, txa-pelketan izena emandako haurrek —lehen partida galtzen zutenek— pilota partida bat baino ez zuten jokatzen, eta gaur, metodologia aldaketarekin, partida bat baino gehiago jokatzeko aukera dute neska-mutilek. Horrez gain, elkar-tean ez dagoen herriko beste edozein gaztetxok eman de-zake izena elkarteak antolatutako txapelketan.

Berrikuntzak2019tik aurrera, gainera, txapelketako partida guztiak zu-riz jokatuko dituzte parte hartzaileek. Haurrak pilotako janzkerarekin ohitu eta trebatu nahi ditugu, eta, bide batez, galtza zuriak janzteko beldurra kendu nahi dugu. Haurren-tzat oso motibagarria ari da izaten. Galtzekin batera, elkar-terako egin genuen kamiseta berria jantzi beharko dute gaztetxoek.

Egiten duguna zabaldu nahi dugu, gure berri eman, eta he-rriko komunikabideak dira horretarako bide. Harreman zuzena dugu herriko hedabideekin, eta klubean ere sare sozialei erabilpena ematen hasi gara. Facebook eta Ins-tagram kontuak ditugu gure elkarteko albiste eta xeheta-sun guztien berri eman ahal izateko. Herrian geurea dena berreskuratu nahi dugu, indarra eman. Hori lortu bidean, sustapen lanean murgilduta gabiltza.

Geurea dena berreskuratzen

Oteiza Pilota Kirol Elkartea

maxixatzen.eus

IRITZIXE

Hamabost urte izango dira gure ikastetxeko hizkuntza normalkuntzako teknikari aritu nintzela; gogoan dut Zarauzko Berritzegunera joaten ginela eta bilera gelan euskarari buruzko A3ko kartel mordoxka zegoela hormetan itsatsita. Jon Sarasuaren bertsoa zekarren kartel bati begira egoten nintzen maiz, bukaera irakurrita irribarreari eutsi ezinda: «suerte bat izan dut nik nire garaian, gonbidatu nautela euskararen jaian». Hala zioen, eta halaxe sentitzen nuen nik ere, harik eta hurrengo urterako ikastetxeko diagnostikoa, ekintza plana, ikastaroa, Iraleko aukerak eta halako enparauak berrikusten hasten ginen arte. Eta kontuak zer diren, halako bilera antzu batetik bueltan gentozela, zer abesti jarriko irratian eta Ruperren Inok etzidan esan euskaldun izatia zein nekeza dan jarri ez zuten ba! Hala zioen, eta halaxe sentitzen nuen nik ere tarteka.

Orduz geroztik, gogo aldartea batera eta bestera ibili zait, baina nekeak eta flakiak gehiagotan bihurritu didate bihotza, pozak baino. Kudeaketa planak, euskarari buruzko diskurtso eta klixeak, euskaraz egiteko jendea motibatzeko arrazoiak eta bideak… Lan asko, eta espero baino emaitza apalagoak. Eta beti eskean, eta beti erreguka, eta beti norbait konbentzitu beharrean bileraz bilera, eta diru sosak nondik aterako harat-honat haztamuka…

Badira, ordea, arrazoi edo kudeaketa planei eta sosei gaina hartzen dieten zerak, edo niri behintzat, horiek guztiak ahaztu eta gozarazi baino egin ez didatenak, ezer eskatu gabe, ezer justifikatu edo azaldu beharrik gabe.

Euskalonski saioa da horietako bat. Ez dakit zuek, ni irrikatan egoten naiz astelehen gaua noiz iritsiko, munduko zein bazterretan jendeak euskaraz ere egiten duela ikusteko. Hizkuntza handiak etorkizunerako zein beharrezko diren etengabe gogorarazten diguten honetan, sekulako plazera da entzutea Errusian badela jendea euskara bezalako hizkuntza txiki bat ikasten duena Oñatiko lagun batzuei sorpresa eman nahi dielako, edo Iruñean egindako egonaldian lagunekin hitz egiteko ikasi zuela euskaraz taiwandar batek, eta, bide

batez, txistua jotzen hasi. Edo herrialde eta kontinente desberdinetako bizilagunak izan arren, euskarari magia dariola sentitzen duela beste hainbatek. Euskara ez da, beharbada, inoiz hegemonikoa izango, baina jendeak hurbil sentitzen du, nonbait, baliagarri edozein bazterretan bizita ere.

Euskalonskiren bigarren denboraldia hasi arteko tartean Dantza pelikula estreinatu da zineman. Estetikoki darion edertasunaz haratago, fotogramak zenbat eta aurrerago, orduan eta identifikatuago ikusten nuen neure burua. Pelikula horrek erakusten du ondoen nik nola bizi dudan euskaldun izatea. Lurrari eta komunitateari lotuta beti, euskaldunon iruditeria kolektiboa, sinbolikoa zein lurtarra, inoren kontra ez, eta inoren aurrean azaltzeko lotsarik gabe. Plazako sokadantzako kide naiz eta baita lurra landuz bizi den hori ere. Herri bat, kultura bat, bizitzeko modu bat.

Beste horrenbeste Txalkor txistulari taldeak ematen diguna. Urtean behin Ipintzara goizean diana jotzera. Santa Ageda inguruko iganderako daukagu hitzordua jarrita. Auzoan pare bat buelta eta hiru-lau pieza jo ondoren, txabolan elkartzen gara hamaiketakoa egiteko. Salda beroa, haragi egosia eta txorixo muturra, sagardoa, ardoa, freskagarriak eta sekulako umorea. 11 lagun etorri dira aurten, gazteak gehienak, bihotza gazte eta hankak zaharxeagoak dituztenak beste batzuk. Eguneroko bizimoduko kontuak ibiltzen ditugu ahotan, adarra jo elkarri, barre egin eta gozatu; batez ere, gozatu. Eta, ondoren, beste dozena bat pieza jotzen dituzte, hala nahi dutelako, txistua jotzea maite dutelako, aurreko belaunaldiek utzi ziguten ondarea musikari zein entzule garenon kultur egarria asetzen duten iturrietako bat delako. Mahai horren bueltan ere, inoiz baino euskaldunago sentitzen gara, hala esaten aritu beharrik gabe, sentimendua da. Gutako bakoitzaren eta taldearen gogo-bihotzak, biek, gainezka bukatzen dutelako.

Mila esker munduko euskalonskiei, Dantza irudikatu eta egin duzuenoi eta Txalkorreko txistularioi.

Euskalonski, dantza eta Txalkor txistulari taldeaKarmen Irizar Segurola

22 maxixatzen.eus

HILA

BETI

N BE

GIX

ETAT

IK

1-Santa Ageda bezpera ospatu dute hainbat gaztetxok..

2-Plastikoa ibaira ez erortzeko, baranda azpiak itxiko ditu Udalak.

3-XXXVII. Bizenta Mogel Ipuin Lehiaketako sariak banatu dituzte..

4-Urrategi auzora joateko sarrera berria ireki dute.

5-Jone Zabaleta seigarren sailkatu da Espainiako Txapelketa Absolutuan eta txapeldunorde 23 urtez azpiko mailan.

6-Hurkoa fundazioak adineko pertsonen hauskortasun egoeraren azterketa abiatu du.

7-Korrikalari azkoitiarrak txapeldun Gipuzkoako Eskolarteko Krosean.

8-Mujika eta Aizpurua nagusi Teniseko Udazkeneko Txapelketako finalean.

9-Beherapen azoka jendetsua egin dute Balda plazan.

10-Urtzi Urrutikoetxeak XXI. mendeko estatu berrien inguruko hitzaldia eman du.

11-Helduen hezkuntza eskola Elkargunetik Bizenta Mogel kalera tokialdatu dute.

12-Jandonianiz plaza berritzeko lanetan ari dira, garajeetara urik ez sartzeko.

13-Kataluniako buruzagi independentistei babesa adierazi diete dozenaka herritarrek.

14-Xabier Munibe kaleko obrak hasi dituzte, bidegorria tokiz aldatzeko. Lanek lau hilabete inguru iraungo dute.

15-Andoni Egaña eta Nerea Ibartzabal bertsolariekin egin dute pintxo-potea azkoitiarrek.

16-Xeyeko 20 urtez azpiko emakumezkoen taldea, Euskadiko txapeldun.

17-Delient taldeak lehen diskoa kaleratu du.

06

07

04

01

03

05

02

08

maxixatzen.eus

13

11

12

09

14

13

16 17

11

15

HILABETIN BEGIXETATIK

1310

24 maxixatzen.eus

EZET

Z AS

MAU

!

HITZ GEZIDUNAK

HITZ GURUTZATUAK

GOITIBEHERA

Ezker-eskuin

t

t

t

tt

t

t

tt

t

tt

Animalia

Areago

u Deitura

Erabatekonahasketa

Pl., garraiomota

Ostegun

Gizonadintsu

Zintzo

t Jarri

Ligarenerdian

Añanakoherritarra

u Izena

Garazikoudalerria

Gaixo

Alemaniakohiria

Badago

Nafarroakourtegia

UgarituAhuntzaren

arra

Amerizioa

ttZerbait

Bokala

t

tBokala

2 bokal,herri 1

t

tErbioa

Saudi Ara-biako hirib.

t

tBukaerarenhasieraErregai

motat

tBokala

Beharra

t

t50

Jupiterrensatelitea

7

6

5

4

3

2

1

8

9

10

11

Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edogehiago du asmatu beharreko hitzak.[1] Izkiriatzaileak, idazten dutenak. [2] Belardiak, belazeak. [3] Taberna haugure herriko Kale Nagusian dago. [4] Ja-rraitzailea. [5] Bihia, garaua. [6] Euskalherrian militante gehien dituen sindika-tua. [7] Barazki lekaduna. [8] Karrika. [9] Poltsikoa, patrika. [10] Lesakako herritar. [11] Maisu nahiz maistra.

HITZ GEZIDUNAK

HITZ GURUTZATUAK

1. Behi aziendak zaintzen dituztenak, unaiak. 2. Ekarrarazia,etorrarazia. 3. Zerga, petxa. Ez eme. Jainko egiptoarra. 4. Gureherriko baserria, Etxostamendi aldean. Bokala. 5. Modu atzizkia. Salerosteko egintzak. 6. Asiako ibai luzea, Euskal-tzaindiaren arabera Indus deritzona. Letoniako hiriburua. 7.Ibaietako arrain mota. MIna adierazteko onomatopeia. Bokalbiribila. 8. Uranioa balio du. Erraz. Galdetzaile bat. 9. Bizkaie-raz, noa. Nafarroako basoa. 10. Mendiko atea. Eguzkia.

Ezker eskuin1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Goitik behera1. Eginkizuna, egitekoa. 2. Zerbaitek beste zerbaitetan edonorbaitengan ondore bat eragitea. Ogi, hitz elkartzeetan. 3.Ekin! Perdigoia. 4. Mendian, egurra ikatz bihurtzeko eratzendiren txondor edo meta gisakoak. 5. Azkenekoa eta lehenen-goa. Argona balio du. Osmioaren ikur kimikoa. Bokala. 6. Ara-bako herritar. Bizkaieraz, omen. 7. Hedabide mota. Musikanota. 8. Naizen hau. Nekazariak, laborariak. 9. Suitzako ibaia.Bokal errepikatua. Intsektu mota. 10. Potasioa balio du. Hel-duak euskalduntzeko erakundea. Gipuzkoako ibaia.

u Antzezlan idazle azkoitiarra

GOITIBEHERA

t

t

t

t t

t

t

t

JatorriatzizjkiaBizkaikohiriburua

t

t

tGaliako

Herri hizke-ran, eta

Memoriaunitate

t

tBokalikgabeko

aro

t

t

t

t

tt

t

t

tt

t

tt

Animalia

Areago

u Deitura

Erabatekonahasketa

Pl., garraiomota

Ostegun

Gizonadintsu

Zintzo

t Jarri

Ligarenerdian

Añanakoherritarra

u Izena

Garazikoudalerria

Gaixo

Alemaniakohiria

Badago

Nafarroakourtegia

UgarituAhuntzaren

arra

Amerizioa

t

tZerbait

Bokala

t

tBokala

2 bokal,herri 1

t

tErbioa

Saudi Ara-biako hirib.

t

tBukaerarenhasieraErregai

motat

tBokala

Beharra

t

t50

Jupiterrensatelitea

7

6

5

4

3

2

1

8

9

10

11

Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edogehiago du asmatu beharreko hitzak.[1] Izkiriatzaileak, idazten dutenak. [2] Belardiak, belazeak. [3] Taberna haugure herriko Kale Nagusian dago. [4] Ja-rraitzailea. [5] Bihia, garaua. [6] Euskalherrian militante gehien dituen sindika-tua. [7] Barazki lekaduna. [8] Karrika. [9] Poltsikoa, patrika. [10] Lesakako herritar. [11] Maisu nahiz maistra.

HITZ GEZIDUNAK

HITZ GURUTZATUAK

1. Behi aziendak zaintzen dituztenak, unaiak. 2. Ekarrarazia,etorrarazia. 3. Zerga, petxa. Ez eme. Jainko egiptoarra. 4. Gureherriko baserria, Etxostamendi aldean. Bokala. 5. Modu atzizkia. Salerosteko egintzak. 6. Asiako ibai luzea, Euskal-tzaindiaren arabera Indus deritzona. Letoniako hiriburua. 7.Ibaietako arrain mota. MIna adierazteko onomatopeia. Bokalbiribila. 8. Uranioa balio du. Erraz. Galdetzaile bat. 9. Bizkaie-raz, noa. Nafarroako basoa. 10. Mendiko atea. Eguzkia.

Ezker eskuin1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Goitik behera1. Eginkizuna, egitekoa. 2. Zerbaitek beste zerbaitetan edonorbaitengan ondore bat eragitea. Ogi, hitz elkartzeetan. 3.Ekin! Perdigoia. 4. Mendian, egurra ikatz bihurtzeko eratzendiren txondor edo meta gisakoak. 5. Azkenekoa eta lehenen-goa. Argona balio du. Osmioaren ikur kimikoa. Bokala. 6. Ara-bako herritar. Bizkaieraz, omen. 7. Hedabide mota. Musikanota. 8. Naizen hau. Nekazariak, laborariak. 9. Suitzako ibaia.Bokal errepikatua. Intsektu mota. 10. Potasioa balio du. Hel-duak euskalduntzeko erakundea. Gipuzkoako ibaia.

u Antzezlan idazle azkoitiarra

GOITIBEHERA

t

t

t

t t

t

t

t

JatorriatzizjkiaBizkaikohiriburua

t

t

tGaliako

Herri hizke-ran, eta

Memoriaunitate

t

tBokalikgabeko

aro

t

t

t

t

tt

t

t

tt

t

tt

Animalia

Areago

u Deitura

Erabatekonahasketa

Pl., garraiomota

Ostegun

Gizonadintsu

Zintzo

t Jarri

Ligarenerdian

Añanakoherritarra

u Izena

Garazikoudalerria

Gaixo

Alemaniakohiria

Badago

Nafarroakourtegia

UgarituAhuntzaren

arra

Amerizioa

ttZerbait

Bokala

t

tBokala

2 bokal,herri 1

t

tErbioa

Saudi Ara-biako hirib.

t

tBukaerarenhasieraErregai

motat

tBokala

Beharra

t

t50

Jupiterrensatelitea

7

6

5

4

3

2

1

8

9

10

11

Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edogehiago du asmatu beharreko hitzak.[1] Izkiriatzaileak, idazten dutenak. [2] Belardiak, belazeak. [3] Taberna haugure herriko Kale Nagusian dago. [4] Ja-rraitzailea. [5] Bihia, garaua. [6] Euskalherrian militante gehien dituen sindika-tua. [7] Barazki lekaduna. [8] Karrika. [9] Poltsikoa, patrika. [10] Lesakako herritar. [11] Maisu nahiz maistra.

HITZ GEZIDUNAK

HITZ GURUTZATUAK

1. Behi aziendak zaintzen dituztenak, unaiak. 2. Ekarrarazia,etorrarazia. 3. Zerga, petxa. Ez eme. Jainko egiptoarra. 4. Gureherriko baserria, Etxostamendi aldean. Bokala. 5. Modu atzizkia. Salerosteko egintzak. 6. Asiako ibai luzea, Euskal-tzaindiaren arabera Indus deritzona. Letoniako hiriburua. 7.Ibaietako arrain mota. MIna adierazteko onomatopeia. Bokalbiribila. 8. Uranioa balio du. Erraz. Galdetzaile bat. 9. Bizkaie-raz, noa. Nafarroako basoa. 10. Mendiko atea. Eguzkia.

Ezker eskuin1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Goitik behera1. Eginkizuna, egitekoa. 2. Zerbaitek beste zerbaitetan edonorbaitengan ondore bat eragitea. Ogi, hitz elkartzeetan. 3.Ekin! Perdigoia. 4. Mendian, egurra ikatz bihurtzeko eratzendiren txondor edo meta gisakoak. 5. Azkenekoa eta lehenen-goa. Argona balio du. Osmioaren ikur kimikoa. Bokala. 6. Ara-bako herritar. Bizkaieraz, omen. 7. Hedabide mota. Musikanota. 8. Naizen hau. Nekazariak, laborariak. 9. Suitzako ibaia.Bokal errepikatua. Intsektu mota. 10. Potasioa balio du. Hel-duak euskalduntzeko erakundea. Gipuzkoako ibaia.

u Antzezlan idazle azkoitiarra

GOITIBEHERA

t

t

t

t t

t

t

t

JatorriatzizjkiaBizkaikohiriburua

t

t

tGaliako

Herri hizke-ran, eta

Memoriaunitate

t

tBokalikgabeko

aro

t

Goitik behera

t

t

t

tt

t

t

tt

t

tt

Animalia

Areago

u Deitura

Erabatekonahasketa

Pl., garraiomota

Ostegun

Gizonadintsu

Zintzo

t Jarri

Ligarenerdian

Añanakoherritarra

u Izena

Garazikoudalerria

Gaixo

Alemaniakohiria

Badago

Nafarroakourtegia

UgarituAhuntzaren

arra

Amerizioa

ttZerbait

Bokala

t

tBokala

2 bokal,herri 1

t

tErbioa

Saudi Ara-biako hirib.

t

tBukaerarenhasieraErregai

motat

tBokala

Beharra

t

t50

Jupiterrensatelitea

7

6

5

4

3

2

1

8

9

10

11

Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edogehiago du asmatu beharreko hitzak.[1] Izkiriatzaileak, idazten dutenak. [2] Belardiak, belazeak. [3] Taberna haugure herriko Kale Nagusian dago. [4] Ja-rraitzailea. [5] Bihia, garaua. [6] Euskalherrian militante gehien dituen sindika-tua. [7] Barazki lekaduna. [8] Karrika. [9] Poltsikoa, patrika. [10] Lesakako herritar. [11] Maisu nahiz maistra.

HITZ GEZIDUNAK

HITZ GURUTZATUAK

1. Behi aziendak zaintzen dituztenak, unaiak. 2. Ekarrarazia,etorrarazia. 3. Zerga, petxa. Ez eme. Jainko egiptoarra. 4. Gureherriko baserria, Etxostamendi aldean. Bokala. 5. Modu atzizkia. Salerosteko egintzak. 6. Asiako ibai luzea, Euskal-tzaindiaren arabera Indus deritzona. Letoniako hiriburua. 7.Ibaietako arrain mota. MIna adierazteko onomatopeia. Bokalbiribila. 8. Uranioa balio du. Erraz. Galdetzaile bat. 9. Bizkaie-raz, noa. Nafarroako basoa. 10. Mendiko atea. Eguzkia.

Ezker eskuin1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Goitik behera1. Eginkizuna, egitekoa. 2. Zerbaitek beste zerbaitetan edonorbaitengan ondore bat eragitea. Ogi, hitz elkartzeetan. 3.Ekin! Perdigoia. 4. Mendian, egurra ikatz bihurtzeko eratzendiren txondor edo meta gisakoak. 5. Azkenekoa eta lehenen-goa. Argona balio du. Osmioaren ikur kimikoa. Bokala. 6. Ara-bako herritar. Bizkaieraz, omen. 7. Hedabide mota. Musikanota. 8. Naizen hau. Nekazariak, laborariak. 9. Suitzako ibaia.Bokal errepikatua. Intsektu mota. 10. Potasioa balio du. Hel-duak euskalduntzeko erakundea. Gipuzkoako ibaia.

u Antzezlan idazle azkoitiarra

GOITIBEHERA

t

t

t

t t

t

t

t

JatorriatzizjkiaBizkaikohiriburua

t

t

tGaliako

Herri hizke-ran, eta

Memoriaunitate

t

tBokalikgabeko

aro

t

t

t

t

tt

t

t

tt

t

tt

Animalia

Areago

u Deitura

Erabatekonahasketa

Pl., garraiomota

Ostegun

Gizonadintsu

Zintzo

t Jarri

Ligarenerdian

Añanakoherritarra

u Izena

Garazikoudalerria

Gaixo

Alemaniakohiria

Badago

Nafarroakourtegia

UgarituAhuntzaren

arra

Amerizioa

ttZerbait

Bokala

t

tBokala

2 bokal,herri 1

t

tErbioa

Saudi Ara-biako hirib.

t

tBukaerarenhasieraErregai

motat

tBokala

Beharra

t

t50

Jupiterrensatelitea

7

6

5

4

3

2

1

8

9

10

11

Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edogehiago du asmatu beharreko hitzak.[1] Izkiriatzaileak, idazten dutenak. [2] Belardiak, belazeak. [3] Taberna haugure herriko Kale Nagusian dago. [4] Ja-rraitzailea. [5] Bihia, garaua. [6] Euskalherrian militante gehien dituen sindika-tua. [7] Barazki lekaduna. [8] Karrika. [9] Poltsikoa, patrika. [10] Lesakako herritar. [11] Maisu nahiz maistra.

HITZ GEZIDUNAK

HITZ GURUTZATUAK

1. Behi aziendak zaintzen dituztenak, unaiak. 2. Ekarrarazia,etorrarazia. 3. Zerga, petxa. Ez eme. Jainko egiptoarra. 4. Gureherriko baserria, Etxostamendi aldean. Bokala. 5. Modu atzizkia. Salerosteko egintzak. 6. Asiako ibai luzea, Euskal-tzaindiaren arabera Indus deritzona. Letoniako hiriburua. 7.Ibaietako arrain mota. MIna adierazteko onomatopeia. Bokalbiribila. 8. Uranioa balio du. Erraz. Galdetzaile bat. 9. Bizkaie-raz, noa. Nafarroako basoa. 10. Mendiko atea. Eguzkia.

Ezker eskuin1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Goitik behera1. Eginkizuna, egitekoa. 2. Zerbaitek beste zerbaitetan edonorbaitengan ondore bat eragitea. Ogi, hitz elkartzeetan. 3.Ekin! Perdigoia. 4. Mendian, egurra ikatz bihurtzeko eratzendiren txondor edo meta gisakoak. 5. Azkenekoa eta lehenen-goa. Argona balio du. Osmioaren ikur kimikoa. Bokala. 6. Ara-bako herritar. Bizkaieraz, omen. 7. Hedabide mota. Musikanota. 8. Naizen hau. Nekazariak, laborariak. 9. Suitzako ibaia.Bokal errepikatua. Intsektu mota. 10. Potasioa balio du. Hel-duak euskalduntzeko erakundea. Gipuzkoako ibaia.

u Antzezlan idazle azkoitiarra

GOITIBEHERA

t

t

t

t t

t

t

t

JatorriatzizjkiaBizkaikohiriburua

t

t

tGaliako

Herri hizke-ran, eta

Memoriaunitate

t

tBokalikgabeko

aro

t

denbora-pasak

maxixatzen.eus

Doinua: 'Iparragirre abila dela'

Unai Izagirre Etxeberria

GAIA: Mozorroak

BERTSOA PAPEREAN

HITZ GEZIDUNAK

ERANTZUNAK

HITZ GURUTZATUAK

GOITIBEHERA

“Zer mozorrotu behar det aurten?”da jende askoren kezkadenbora urri izaten baitaeta ideiak gainezkazer dira karnabalak?gizenak ta argalakuztartzen dituen festanorbera ez den bat izatekogau hobeagorik ezta

Nahiz mozorroak maiz erabilipolitikan edo prentsansortuak ote dira komeni dena sinistu genezan?atera lozorrotik bizitzak mozorrotikere zerbait izan dezanbaina zurean segi munduaknahiz ta kontrakoa esan!

26 maxixatzen.eus

MAX

IXAT

ZEN

TXIK

I

Soluzioak

maxixatzen.eus

2004 urtean euskaraz lan egiteko zegoen gabezia ikusirik sortu zuten Eregi, UztarriaKomunikazioa Taldeko ordezkariek. Enpre-sei zuzendutako euskara planak diseinatzea eta euskarazko euskarriak sortzea izan zen lehen urteetako zeregin nagusia. Baina poli-ki-poliki, komunikazio beharrei erantzutea bideratu zuten haien jarduna: “Komunika-zioa osotasunean lantzen dugu, ikuspegi za-bal batetik. Erakundea eta haien beharrak ezagutu, dituzten komunikazio helburuak zehaztu, erakundearen historia, baloreak eta filosofia bilduko dituen kontakizun bat sortu eta horixe zabaltzeko komunikazio estrategi, erreminta eta ekintzak garatzen ditugu. Bezero bakoitzaren arabera edozer komunikazio ekintza sortu dezakegu“. Hala, dendetarako logotipoak, beherapen kartelak eta sare sozialen kudeaketa, ta-bernetarako eta jatetxeetarako menuak eta komandak, elkarteen ekitaldien promozio-rako kartelak, bideoak eta prentsaurre-

EREGI, ERA GUZTIETAKO KOMUNIKAZIO BEHARREI ERANTZUTEKO GAITASUNA15 urte bete ditu EREGI, Euskara eta Komunikazio enpresa azpeitiarrak eskualdeko denden, elkarteen, udalen eta enpresen komunikazioa lantzen, euskara ardatz duela.

koak, era guztietako errotulazioa, enpresa katalogoak eta udalen komunikazio kabi-neteak kudeatzen dituzte gaur egun.

“Sortzaileak, diseinatzaileak, estrategak, erredaktoreak, artisauak edota ingenia-riak gara, behar gaituztenen beharretara egokituz. Komunikatu nahi dutena, ondo eta zuzen egin dadin, eraginkor izan dadin. Hitzekin, irudiekin, musikarekin, soinue-kin, argazkiekin… jolastea dugu gustuko kontakizun berriak sortzeko, ideiak zabal-tzeko, kontzientzietan eragiteko. Azken fi-nean artistak gara bokazioz, sormena dugu afizio eta komunikazioa hartu dugu ofizio”.

UrteurrenaUrteurrena, beraz, sasoi betean beteko du Eregik. Jakin badakite, ordea, orain arte-koarekin ezin dutela gelditu, eta aurrera begirako ikuspegia beharrezkoa dela euren zereginean.

Diziplina anitzeko lantaldea eta kolaboratzaile sare zabala.

Bezero handi nahiz txiki, guztientzat ditu komunikazio soluzioak EREGIk.

HARREMANETARAKO:

943 08 06 88

www.eregi.eus

eregi@eregi.eus

PUBLIZITATEA

28 maxixatzen.eus

Olaia Juaristi Zabala

HARA

!

Hizkuntza eskolako gela desplazatuak daude Gaztanenea Formakuntza Zentroan 2016ko irailetik, eta Maxixatzenek Joseba Peña Unanuerekin (Azkoitia, 1991) hitz egin du, bertako arreta zerbitzuaren

arduradunarekin, zentroak hiru urte hauetan nolako bilakaera izan duen jakiteko.

«Aipatzeko bilakaera izan du eskolak; oso balorazio positiboa egingo nuke»

Zer zeregin eta ardura dituzu zentroan?Zentroan hainbat zeregin ditut. Alde batetik, herritarrei informazioa eta arreta ematen diet. Bestetik, jakinik hauek Eibarko Hizkuntza Eskolako gela desplazatuak direla, erabateko kontaktuan egoten naiz Eibarko HEOko lantaldearekin, ahalik eta koordinatuen egoteko. Horrez gain, eskolaren ardura ere badaramat; guztiak ondo funtziona dezan arduratzen eta saiatzen naiz.

Eskolak zer eskaintza dauka gaur egun?Gaur egun ditugun gela ofizialen eskaintza hiru hizkuntzatan sailkatzen da: ingelesa –B1.1, B1.2 eta B2 mailak–, frantsesa –A1 maila– eta alemana –A1 eta A2 mailak–. Eskola ofizial horiez gain, beste hainbat ekintza gehigarri ere izaten ditugu interesatuta dauden herritar guztientzat, hala nola pintxo-potea ingelesez edota beste ekintza batzuk.

Nolako harrera izaten dute eskola orduz kanpoko saio horiek?Oro har, arrakasta izan dute. Eta arrakasta handiena izan duten ekintzekin jarraitzea erabaki dugu, jendeak ondo pasatuz ikasteko aukera ematen dutelako.

Zer-nolako bilakaera izan du eskolak hiru urtean?Aipatzeko bilakaera izan du; oso balorazio positiboa

egingo nuke. Hasieran ingelesarekin soilik hasi ginen eta hiru gela genituen. Aurten, ingelesean jada hiru maila ditugu lau gelarekin, alemanean bi maila bi gelarekin eta frantsesean maila bakarra gela bakar batekin. Gela guztietan, plaza guztiak beteak daude.

Datorren ikasturtera begira ere eskaintza zabalduko dugu. Ingelesean, horrenbesteko eskaera izaten ari den C1 edo advanced maila izango dugu; frantsesean, aurtengo mailaren jarraipeneko maila izango dugu, hau da, A2-a eta, azkenik, beste hizkuntza bat sartuko dugu: euskara. C1 maila eskainiko da, EGA agiriaren maila.

Zein da eskaera handiena duen hizkuntza eta hizkuntza maila?Gaur egun eskaera handiena izaten duen hizkuntza ingelesa dela esango nuke, B2 eta C1 mailak hain zuzen ere. Horren arrazoi nagusia lan mundua izan daiteke, gaur egun lanpostu askotan agiri horiek eskatzen baitituzte. Bada bokazioz edo interes pertsonalagatik etortzen den jendea ere.

Zer motatako ikasleek eman ohi dute izena?Adin, sexu eta ikasketa maila ezberdinetako jendea dugu hemen. Ikasleen profila denetarikoa da: 14 urte dituztenengandik hasi eta erretiratuetaraino.

maxixatzen.eus

EZET

Z TO

PAU!

Non dago Zakelmari?

AzkoitiA: Jaen 943 85 07 85Ibai Ondo Kalea, 28

MAlenArrietAUrdAlletA 943 81 12 74

AzkoitiA: Gisasola 943 85 12 35Jandonianiz, 5 beheaAzkoitiA: Mendiola 665 49 67 44Kale Nagusia, 13

Egunez: 09:00 - 20:00

Gauez: 22:00 - 09:00

farmaziak (martxoa)

11, 12, 13, 14, 15, 16, 17

4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

Urte osoan irekita.

ENPARAN KALEA, 47 (AZPEITIA)

18, 19, 20, 21, 22, 23, 24

AzkoitiA: Azpiazu 943 85 29 89Kale Nagusia, 66 1, 2, 3, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31

Lurdes Narbaiza, otsaileko irabazlea.

Otsaileko aldizkarian Zakel-mari non ezkutatuta ze-goen asmatu behar zen:

21. orrialdean zegoen ezkutatuta. Maxixatzeneko bazkide guztien artean zozketa egin ondoren, Lurdes Narbaiza irabazi du He-rrixen Merkatari Elkartearen 50 euroko txekea.

Datorren hilean, Ogi Berri okin-degiaren zortzi lagunentzako tarta zozkatuko du Maxixatze-nek Zakelmari aurkitzen du-tenen artean. Bidali erantzuna martxoaren 20a baino lehen, Kultur Etxeko postontzira edo maxixatzen@maxixatzen.eus he-lbide elektronikora.

ESKURE KOM

ENI

TElEfONO INTERESGARRIAK:

Udaletxea Udaltzaingoa Suhiltzaileak Epaitegia (Azpeitia) Azkoitia Lantzen Iraurgi Berritzen Abarketatxo ludoteka Artxamendi Gaztelekua(GIB) Zubiaurre Elkargunea KIUB KZ Gunea Ertzaintza San Martin ondareguneaMusikagunea Anbulatorioa Plaza Ondo Jubilatuen Etxea

IleapaindegiaTaberna

Bake Epaitegia San Jose Egoitza Aizkibel liburutegia AEK Baztartxo Gurutze Gorria DYALanbide (Azpeitia) SOS Deiak Txerloia Futbol Zelaia Gurea pilotalekua Torre Zuri erakustokia Txerloia Tenisa Kultur Etxea Postetxea Gipuzkoako Urak Xabier Munibe haur eskola Xabier Munibe ikastola Floreaga ikastetxea BiziloreUrola Ikastola BHI Garbigunea Mankomunitatea Tamaina handiko trasteakjasotzeko zerbitzuaAldalur Eusko TrenLa GuipuzcoanaPESAPiper elkarteaTaxiak

943 08 00 80943 85 71 71112943 02 51 91943 85 71 51943 85 08 43943 02 60 27

943 85 60 27943 85 25 44943 85 73 05943 02 36 19943 08 37 80943 85 71 70943 85 10 70943 00 76 10

943 85 21 68943 85 36 25943 08 94 12943 85 15 97943 85 13 23943 85 08 98943 15 10 89 943 85 19 86943 85 32 97943 46 46 22943 15 04 02112943 85 20 61943 85 36 39943 85 71 70669 62 18 02943 85 71 70943 85 33 93943 85 08 83943 08 07 37943 85 06 46943 85 30 43637 70 57 20 943 85 21 74696 67 64 56943 85 73 19

943 45 98 74943 85 27 18902 54 32 10943 85 11 59943 21 26 99943 85 25 87943 85 10 20

30 maxixatzen.eus

1-2 Inauteriak

7 'Inaziotar bidea' dokumentala, Intsausti jauregian, 19:00etan.

8 Emakumeen Nazioarteko Eguna:

10:00etan, plazan. Egun osoan egongo dira plazan11:00etan, kafe tertulia

13:00etan, kazerolada plazan

14:00etan, bazkari autogestionatua (bakoitzak berea ekarrita)

16:00etan, Amaia eta Andrearen kontzertua

18:00etan, zumba

19:30ean, mosaikoa

Egun osoan mural margoketa egongo da

9 'Iragana lahar eta larrosa' antzezlana, 19:30ean, Baztartxo antzokian.

14 Nafar Zuzterrak antolatuta hitzaldia Elkargunean, 19:00etan. Gaia: 'Nafarroaren Subiranotasuna'. Hizlaria: Gaizka Basaldua.

16 Musika Bandaren kalejira eta kontzertua Kontzejupean, 12:30ean.

- Mago Sunen ikuskizuna, 'Liluraren laborategia' antzezlana, Baztartxo antzokian, 18:00etan.

17 'Nire, zure, gure Verdini: 25 urte' dantza ikuskizuna Baztartxo antzokian, 12:30ean.

20 Bizenta Mogel elkarte sozio-kulturalaren eskutik hitzaldia Elkargunean, 15:30ean. Gaia: 'Arriskua gizartea. Gaur arrazoizko dena eta ez dena' (lehen zatia). Hizlaria. Jesus Mª Mujika.

22, 'K-baret' musikala Bigoterik Gabe antzerki taldearen eskutik Baztartxo antzokian, 21:30ean.

23 “K-baret” musikala Bigoterik gabe antzerki taldearen eskutik Baztartxo antzokian, 18:30ean.

- Euskal pilota egokituko kanporaketa aurreko partidak Gurea Udal Pilotalekuan, 11:00etan eta 16:00etan.

24 XX. Taldez Talde. Iraurgi abesbatzaren eta Bizkargi abesbatzaren emanaldia Kontzejupean, 12:30ean.

27 Bizenta Mogel elkarte sozio-kulturalaren eskutik hitzaldia Elkargunean, 15:30ean. Gaia: 'Arrisku gizartea. Gaur arrazoizko dena eta ez dena' (bigarren zatia).

29 Euskal preso eta iheslarien etxeratzea eskatzeko elkarretaratzea, 19:00etan, plazan.

30 XXVI. Azkoitia-Azpeitia maratoi erdia, 16:30ean. Lasterketa motza, 16:15ean.

31 XX. Taldez Talde. Folk musika tresnak eta dantza emanaldia, Kontzejupean, 12:30ean.

MARTXOAAG

END

IE

martxoak 30-31apirilak 1

mula

martxoak 10uno más de la familia

martxoak 17cómo entrenar a tu dragón 3

martxoak 24corgi, las mascotas

de la reina

ZINE

MA

(Baz

tartx

o)

martxoak 8-10-11una cuestión de género

martxoak 16-17-18the old man and the gun

martxoak 24-2570 binladens

martxoak 3-4destroyer. una mujer herida

ORDUTEGIA:Ostiraletan: 22:00etan

Zapatuetan: 22:00etan

Igande eta jaiegunetan: 19:30ean

*Umeen zinema: 17:15ean

Astelehenetan: 20:00etan martxoak 31lego 2 (euskaraz)

martxoak 18forum: la casa de jack

martxoak 29laburbira

maxixatzen.eus

32 maxixatzen.eus