IRAUNKORTASUN DIAGNOSTIKOA ZIORTZA-BOLIBAR · 1.4.4.2 Kutsadura akustikoa..... 59 1.5 Potentzialki...

IRAUNKORTASUN

DIAGNOSTIKOA

ZIORTZA-BOLIBAR

IRAUNKORTASUN DIAGNOSTIKOA ZIORTZA-BOLIBAR. ELKAR CONSULTING 2006-2007.ORR. 2

AURKIBIDEA:

1 INGURUGIROAREN INGURUKO DIAGNOSTIKOA ................71.1 Inguru fisikoaren deskribapena ...................71.1.1 GEOLOGIA .......................................71.1.2 AKUIFEROAK .....................................71.1.3 GAUR EGUNEKO BEGETAZIOA ETA BEGETAZIO POTENTZIALA 71.1.4 KLIMATOLOGIA ...................................81.1.5 FAUNA ..........................................8

1.2 Sistema naturalak ................................91.2.1 EREMU NATURAL BABESTUAK ........................91.2.2 PROTEKZIORAKO INTERESDUN EREMUAK ...............91.2.3 BASO ESPEZIEEN BANAKETA ........................91.2.4 IBAI SISTEMAK ..................................9

1.3 Lurralde antolamendua eta planteamendu urbanistikoa 101.3.1 1.3.1. PLANEAMENDU SUPRAMUNIZIPALA ............101.3.2 NORMA SUBSIDIARIOAK ETA LURRAREN ERABILERAK ...10

1.3.2.1 Errebisioa justifikatzen duten kausa eta zergaitiak .............................. 101.3.2.2 Informazio urbanistikoaren laburpena ................................................... 11

1.4 Garrantzitsuak diren ingurune sektoreak .........181.4.1 URA ...........................................18

1.4.1.1 Errekurtso hidrikoak eta uraren kalitatea............................................... 181.4.1.2 Edangarria, hornikuntza eta kontsumorako Irak. .................................. 321.4.1.3 Kontsumorako uraren kalitatea............................................................... 351.4.1.4 Ur kaptazioak ........................................................................................... 351.4.1.5 Ur hondakinak. Saneamendua eta depurazioa .................................... 35

1.4.2 HONDAKINAK. ...................................381.4.2.1 Hiri-hondakin solidoak ............................................................................. 381.4.2.2 Bilketa eta eliminazioa zerbitzuaren egitura(kudeaketa) ..................... 391.4.2.3 Birziklatzearen tasak: beira, papera ................................................... 451.4.2.4 Abelur hondakinak ................................................................................... 501.4.2.5 Hondakin industrialak .............................................................................. 53

1.4.3 ENERGIA .......................................541.4.3.1 Energi iturriak ........................................................................................... 541.4.3.2 Kontsumo energetikoa ............................................................................ 55

1.4.4 AIREA ETA AKUSTIKA ............................561.4.4.1 Kutsadura atmosferikoa .......................................................................... 561.4.4.2 Kutsadura akustikoa ................................................................................ 59

1.5 Potentzialki kontaminatuak dauden enplazamenduak 621.5.1 EPER ERREGISTROA ETA IPPC LEGE DIREKTIBA .......621.5.2 GAITZAK DIREN, OSASUNAREN KALTERAKO, TXARRAK ETAARRISKUTSUAK DIREN AKTIBITATEEN UDAL ERREGISTROA .....62


2 DIAGNOSTIKO EKONOMIKO ETA SOZIALA ..................632.1 Biztanleria .....................................632.1.1 BIZTANLERIAREN DENTSITATEA. HERRIGUNEKOAK ETAAUZOETAKOAK. .........................................632.1.2 BIZTANLERIAREN BILAKAERA ......................642.1.3 BIZTANLERIAREN EGITURA ........................672.1.4 MIGRATZAILE MUGIMENDUAK .......................69

Lana 742.1.5 LANGABEZIA ....................................742.1.6 KONTRATAZIOAK .................................75

2.2 Tokiko Sektore ekonomikoak ......................772.2.1 Aktibitate ekonomikoa sektoreen arabera .......78

2.2.1.1 Lehengo sektorea: abeltzaintza eta nekazaritzako ustiapenak........... 782.2.1.2 Bigarren sektorea: industria .................................................................... 802.2.1.3 HirugarrenSektorea: Zerbitzuak. ............................................................ 81

2.3 Garraioa eta mugikortasuna ......................862.3.1 MUGIKORTASUNA .................................86

2.3.1.1 Komunikazio sistema............................................................................... 872.3.1.2 Ibilgailu parkea ......................................................................................... 892.3.1.3 Aparkaleku publikoa. ............................................................................... 902.3.1.4 Garraio motak, barruko eta kanpoko mugikortasuna ........................... 90

2.3.2 GARRAIOA ......................................932.3.2.1 Garraiobideak........................................................................................... 932.3.2.2 Ibilgailuen trafikoa .................................................................................... 952.3.2.3 Lea- Artibaiko Mugikortasun Plana hobetzeko proposamenak........... 962.3.2.4 Oinezkoen ibilbide eta Txirrindularientzako bideen azaleraren .............

guztira ....................................................................................................... 992.4 Hezkuntza ......................................1002.4.1 UDALERRIKO EZKUNTZAKO ESKAINTZA ..............1002.4.2 BIZTANLERIAREN IKASKETA MAILA ................1012.4.3 HIZKUNTZAKO ANIZTASUNA .......................103

2.5 Etxebizitza ....................................1052.5.1 ETXEBIZITZAKO UDAL PARKEA ....................105

2.6 Gizarte zerbitzuak .............................1072.7 Osasuna ........................................1092.8 Kultura ........................................1112.8.1 AZPIEGITURAK .................................111

2.8.1.1 Kultur eta monumentuen Ondarea....................................................... 1122.8.2 ELKARTEAK ETA ENTITATEAK .....................1222.8.3 KULTURALA ETA JAI-PROGRAMAZIOA ...............123

2.9 Parte-hartzea. .................................1242.10 Begiratutako iturri eta dokumentuen zerrenda ...125


SARRERA

Jasangarritasunaren diagnostiko hau Berriatua, Etxebarria, Gizaburuaga, Ispaster,

Lekeitio, Markina-Xemein, Mendexa eta Ondarroan 2002 urtean egin zuten TA21

prozesuaren barruan sartzen da. Eusko Jaurlaritzak eta Lea Artibaiko mankomunitateak

bultzatutako prozesu honek Tokiko Agenda 21en barruan egoera berri bat sortu dela

ikusi du.

2005 urtean Ziortza-Bolibar Markinatik desanexionatu zen, herri independiente bezala

birsortuz eta Bizkaia eta Euskal Autonomia Erkidegoko herri berriena bihurtuz.

Mankomunitatetik eta udaletxetik beharrezkotzat jo zuten herri berri honen ezaugarri

bereziak kontuan hartuta TA21-aren prozesuaren garapena.

Jasangarritasuna, bai tokikoa edo globala, ezin da ulertu errealitate soziala osatzen

duten aspektu ekonomiko, sozial eta ingurugiroarenak integratu gabe ulertu.

Beharrezkoa da analisi global bat egitea hiru faktoreen arteko erlazioak batzen dituena,

garapen ekonomikoaren eragina aztertzen duena eta errekurtsoen erabilerak

ingurugiroan duen eragina eta aldi berean beharrizan humanoen gaineko gozamena.

Horregaitik zatitu dugu diagnostiko hau hiru zati nagusitan:

1. Ingurugiroaren inguruko diagnostikoa: Ingurune fisikoaren deskripzioa, sistema

naturalak, antolakuntza territoriala eta planifikazio urbanistikoa, inguruaren

sektore klabeak eta potentzialki kutsakorrak diren lekuak

2. Ekonomiko soziala: Biztanlegoa, lana, herriko sektore ekonomikoa, ingurugiroan

eragina duten aktibitate ekonomikoak eta mugikortasuna eta garraioak

3. Gizartekoa: Hezkuntza, etxebizitza, serbitzu sozialak, osasuna, kultura eta

herritarren partehartzea.


METODOLOGIAElkar Consulting-en hiritarren partehartzea Tokiko Agenda 21aren arrakasta lortzeko

erabakigarria den faktore bat dela uste dugu. Horregaitik, hasieratik eman zaio

garrantzia handia herritarrak motibatzeari, gentea ez bada integratzen eta

konprometitzen prozesuaren kalitatea asko jaisten dela uste dugulako.

Aurrekoa esan ondoren, partehartzea obligazio bat bezala ez sentitzea nahi izan dugu,

baizik eta dibertigarria eta aberazgarria den zerbait bezela eta herriaren bizitzaren zati

bat gehiago bezela.

Diagnostikoaren errealizaziorako eta TA21-a garatzeko pausu desberdinak jarraitu

ditugu:

1. Komunikazioa

Hasteko espektatiba sortuko zuen kanpaina bat sortu genuen, herriaren birsortzea eta

TA21-aren sortzea lotuz. Kanpaina hau, denboran eta egin diren aktibitateen bitartez,

herriko nukleo desberdinetan jarritako kartelen bitartez joan da garatzen.

Beste alde batetik foroen aktak eta inkesten emaitzak publiko egin dira nukleoetan

erakutsiz eta kopiak portaletan, udaletxean eta tabernetan utziz.

2. Informazio batzea

a) Inkesta. Hasieran, ingurugiroaren arloan eta ekonomia eta giza arloetan

herritarren balorazioak eta kezkak zeintzuk diren ikusteko ingurugiroaren oharpen

eta herritarren atsegintasun inkesta bat egin zen etxez etxe.

b) Dokumentatutako informazioa. Diagnostiko hau egin ahal izateko, herriaren

inguruko datuak batzen eta tratatzen aritu gara, Markina-Xemeineko diagnostikoa

erreferentziatzat hartuta.


c) Elkarrizketak. Goiko guzti honi sakoneko elkarrizketak gehitu bahar zaizkio.

Elkarrizketa hauek ez zaizkie bakarrik agente teknikoei egin, herriko espertoen 1

papera dutenei ere egin zaie.

3. Partehartzea

Inkestaz gainera, herritar guztientzako zabalik izan diren foro informatibo eta eztabaida

foroak ere garatu dira. Foro hauek herritarrak prozesuaren inguruan informazioa lortzea

eta diagnostikoan garatzen diren gai ezberdinen inguruan ideiak eta analisiak gehitzea

ekartzen dute. Era berean, TA21 herriko sektore guztiei hurreratu nahian, umeekin

jasangarritasun tailerrak egin dira

1 Espertotzat hartzen ditugu nibel teknikoan, politikoan, bizikidetasunean, zientifikoan, etab. ezagutza dituztenpertsonak


1 INGURUGIROAREN INGURUKO DIAGNOSTIKOA

1.1 Inguru fisikoaren deskribapena

1.1.1 GEOLOGIA

Artibaiko Unitate Hidrologikoa Bizkaiko Arkoa osatzen duten estruktura geológico

garrantzitsuenetatik transbersalki igarotzen da. Aranaren area meridionalak Bizkaiko

Sinklinoriok eratutako eje estrukturaletik erregistratzen dira. Eratzen duten materiales

gogortasunak (areharri) eta aktibitate erosiboak erliebe tente bati ematen diote pausua.

Iparralderuntz joanik, Bizkaiko Iparraldeko Antiklinalaren barruan dago aranaren

erdialdea, eta hemen kareharria da nagusi. Erosioak, karstifikazioa oso garatuta duten

tontorrak garatuta dituen erreliebe malkartsuak ekarri ditu.

Litologia Leako Unitate Hidrologikoaren berdina dute; uharkan zehar materiale

kuaternarioak daude, ibaiak berak bertan utziak. Goiko ibaibidea kare hareatsu eta

margen barruan aurkitzen dira.

Bolibarreko erdialdean oinarrizko bolkanita predominanteak nabarmentzen dira.

1.1.2 AKUIFEROAK

1.1.3 GAUR EGUNEKO BEGETAZIOA ETA BEGETAZIO POTENTZIALA

Ziortza-Bolibarreko paisaia oihandarra da nabarmen, gehien ikusten diren espezieak

radiata pinua (nagusiki) eta arteak eta atlantiar basoa.

Bolibar inguruan eta Artako auzunean kontzentratzen dira batez ere abeltzantzarako

erabiltzen diren lurrak, belardi eta urezkatarako landez karakterizatuak.

Begetazioaren inguruan ezugarririk nagusiena baso tradizionalen masen ordezkapena

plantazio koniferoengatik eta oraintsuago eukaliptoagatik.

Begetazio natural unada txikietara eta ibaien eta erreken erriberen franjetara mugatzen

da. Franja hauek normalean aliseda kantabrikoagatik osatuak daude. Aliseda hauek

beraien egoeraren arabera aldatzen dira, herritarren nukleoetatik gertu daudenak zerro

oso estuak izanik.


1.1.4 KLIMATOLOGIA

Bolibar, Lea-Artibai eskualde osoa bezela Templado Oceanico domeinu klimatikoaren

barruan aurkitzen da, nahiz eta eskualdearen barrualdean (Ziortza-Bolibar),

itsasoarekiko altuera handiagoaren eraginez eta itsasoaren influentzia jaistearen

eraginez, klima kontinentalagoa da. Orokorrean klima temperatura moderatukoak dira

(14° C°) eta euri prezipitazio haundiekin (1.200 mm), urte osoan banatuak eta lehorte

gabe. Hilabete euritxuenak udazkena, negua eta udaberria dira, sikuenak udakoak

izanik.

Ziortza-Bolibarri dagokionez tenperatura hotzagoa da altueraren eta barnealdeko

egoeraren ondorioz. Urteko oszilazio termikoa 9,7°C2-koa da. Batazbesteko hezetasun

erlatiboa %77,9, Uztailean eta Abuztuan handiagoa izanik (82%) eta gutxiago Martxoan

(%73).

1.1.5 FAUNA

2 “Lea-Artibaiko ingurune fisikoaren ikerketa” Luis Kazalisek egina (1995) 25.orr


1.2 Sistema naturalak

1.2.1 EREMU NATURAL BABESTUAK

Oiz mendiaz gain (1026m), EAE-ko Garrantziazko Eremu Naturalen Katalogoan

dagoena, Ziortza-Bolibarreko norma subsidiarioetan hainbat eremu aurkitzen dira

kontserbazio hertsikoak (E)3 eta kontserbazio aktibokoak (C )4. Hauek ikuspuntu

ekologiko, kultural, paisajistiko edo dena batera kontuan harturik, oso ahulak edo

pribilegiatuak diren hedapen txikiko eremuak dira.

Hedatuen dagoen eremua (E), Zenarruzako kolegiataren inguruan aurkitzen da, bertan

sartuaz, Goikoetxebarri, Munitxei Markolaren ibaibidea jarraituz Litxuondo

errekatxoraino. Inguru honetan Errotalde eta Ziortzabeitia baserriak ere gehitzen dira.

Erdiaroko hiriaren espaziotik Iturritxo errekatxora zabaltzen da. Iturritxotik Gaztiñadira

zabaltzen da.

Hurrengo kontserbazio hertsiko babes guneak Aulestirekin mugan daude, Egieta

inguruan.

Eremu hauek kontserbazio aktiboko batzuekin nahastuta ikusten dira batzuetan,

hariztiarekin

1.2.2 PROTEKZIORAKO INTERESDUN EREMUAK

1.2.3 BASO ESPEZIEEN BANAKETA

1.2.4 IBAI SISTEMAK

Interesdun beste errekatxo batzuk Iturritxo, Laitxuondo, Epedar, Nillepozueta,

Martxirreko, Muxoko, Ontzukola, Anollotza, Laituondo, Langorta, Longarte, Aranbaltz.

3 KONTSERBAZIO HERTSIKO EREMUAK: E. Pribilegiatuak konsideratzen eta ekologiaren, kulturaren,paisajearen edo guzti hau batera hartuta oso ahulak diren azalera txikiko eremuak dira4 KONTSERBAZIO AKTIBOKO EREMUAK: C (hariztia). Goian komentatutako kategorietan sartzen ez direneremu natural baliogarriak edo balio gutxiagokoak dituzten eremuak, eta ondo kontserbatutako basoei edo bereezaugarri naturalak ondo kontserbatzen dituzten ibai-aho eta ibai esparruei dagozkienak.


1.3 Lurralde antolamendua eta planteamenduurbanistikoa

1.3.1 1.3.1. PLANEAMENDU SUPRAMUNIZIPALA

Planeamendu supramunizipala Plan Sektorial Agroforestalagatik markatuta dator.

Hemen nagusi den espeziea pino radiata da (%85eko kobertura batekin) eta arteak eta

baso atlantikoa (%10). Hau bertako espezieak hazkunde azkarreko kanpoko espezieak

sartu direlako da.

Gaur eguneko baso lurren konposizioak balore estrategiko handiko lurrak murriztuak

izan dira (eremuaren %4).

Babestutako eremuak Artibai ibaiaren ertz bietan aurkitzen dira, aranaren goiakaldean.

1.3.2 NORMA SUBSIDIARIOAK ETA LURRAREN ERABILERAK

2006ko apirilean Planteamendu Munizipalaren idazketa agindu zen, planeamendu berri

hau 2004/11/30 Gernikako Batzar Nagusietan Markinagandik desanexionatzeko

onarpenaren fruitu izan zen.

Jarraian herriaren etorkizun urbanistikoa aztertzea posible egingo duten norma

subsidiarioen laburpentxo bat aurkezten dizuegu.

1.3.2.1 Errebisioa justifikatzen duten kausa eta zergaitiak

Udaltbatzak garapen urbanistikoa neurriren batean dinamizatzeko duen gogoa herrigune

errepresentatiboenean zehaztuko litzateke prioritarioki Bolibar- eta herrian dauden

beste auzoetan garapen murrizgarriago bat onartuko luke, udalbatzak 2008-2018

hamarkadan aurreikusita duen hazkunde moderatua beraganatzeko kapaza izan daiten.


1.3.2.2 Informazio urbanistikoaren laburpena

1.3.2.2.1 PLANEAMENDUA

Herri lur residentzialak Bolibarreko herriguneko edificio guztiak barneratzen ditu.

Egoitzalde tipoa: Bolibarreko erdiaroko hiria. Area ia bete batez hitzegiten ari gara,

18.581m²-ko hedadura duena, Bolibarreko Erdiaroko Hirigunearekin egokitzen direnak,

eta 45 etxe daudena.

Hiri lur residentzialak Erdi Aroko Hirigunea, Kanterape, Zubialde, Kaltzaburura batzen

den lerro ezjarraikor baten barruan dauden hiru orube ere barneratzen ditu.

VIII tipoko egoitzak: Eraikuntzarako bokazio teorikorako lurrak dira, 7.500m²-ko

hedadura totalarekin eta 12 etxebizitza (16viv/Ha) egiteko posibilitatearekin.

Azkenean Herri Egoitzalde Lurretan hilerria eta udaletxe berriaren artean dagoen

Egoitzalde Plan Partzialerako area ere sartzen da, BI-2224 errepidearen ondoan

dagoena.

XII tipoko egoitzak: Hedagune berria. Definitiboki onartua eta gaur egun burutzen.

EGOITZA LURREN ESKAINTZAREN ZENBATEKOA

ETXEBIZITZAK M² DAUDENAK BERRIAK GUZTIRAIX TIPOKO EGOITZALDEA: BOLIBAR 18581 95 ---VIII TIPOKO EGOITZALDEA:SAKABANATUA

7500 --- 12

XI TIPOKO EGOITZALDEA:HEDAGUNE BERRIA

36

85 48 143ITURRIA:: Udal Planeamenduko Norma Subsidiarioak


Herri lur industriala Bolibarren erdialdean dagoen area bakar batek osatzen du:

II tipoko Industriala: Intentsiboa. Panaderokua deiturikoa da, 2.550m²-ko hedadura total

batekin eta 1.200m²-ko pabeiloi batekin.

Eremu libreen erabilera globales sistema orokorrari dagokionean, Simon Bolibar Plaza

941m²-rekin indartzen da.

N.N.S.S-en garapenaren nibela daramatzan 8 urteetan, Bolibarreko herriguneari

dagokionean, Hedagune Berrearen inguruan zeuden itxaropideak bete ditu 24

etxebizitzak eginez eta falta diren beste 12ek lizentzia munizipala eukiaz. Esan

dezakegu Hedagune Berria konsolidatua dagoela

VII tipoko egoitzaldea (sakabanatua) berriz ez da batere garatu eta eraikitzeko zeuden

12 etxebizitzetatik ez da bat bera ere eraiki. Hau aztertu beharreko gauza da

planeamendu proposamen berrian.

1.3.2.2.2 MAILA SOZIO-EKONOMIKOKO KRITERIOAK

1.3.2.2.2.1 Demografia eta etxebizitza

Ziortza-Bolibarren dauden bizitzarako kondizioak mantenduz edo hobetuz, gaur

eguneko biztanleak mantendu beharko lirateke eta inguruetako herrietako herritarrak

erakartzeko kapazak izan beharko lirateke.

Ziortza-Bolibarrek ailegaerraztasun txarrak ditu bai Iruzubietatik eta baita Munitibarretik.

Dirudienez Foru Aldundiaren Herri Lanetako Departamentuaren partetik martxan dago

BI-2224 errepidearen zabaltzea eta ibilbidearen hobekuntzen proiektua. Beste alde

batetik, Santiagorako bidea eta monasterioaren faktore turistikoak,duda barik eragin

positiboa izango dute herri honen garapen urbanistikoan epe labur eta erdira.

Aktibitate industrialari dagokionean, nahiz eta sektore honek ez izan eraginik herriko

estruktura sozioekonomikoan, Langorta errekaren bazterrean zehar dauden eraikinetan

(gaur egun zaharkituak) area industria baten mantenimendua planteatzen da, Burutze

Industrialerako úntate bat izanik úntate txikiagotan banatu daitekena.


1.3.2.2.3 ERAIKI EZIN DIREN LURRAK

Gaurko N.N.S.Sek eraiki ezin diren lurrak deklaratuak izan direnak, lur hauen

abeltzantzarako, nekazaritzarako edo basogintzarako gaitasunen arabera izan da, lur

categoría honetako espezifikoak direnak edo aktuazio determinatu batzuen aurrean

duten biguntasunagatik; edo Planeamendu hau indarrean dagoen bitartean ez delako

beharrezkoa beste erabilera urbanistikoetarako, nahiz eta gaitasun potentziala izan.

1.3.2.2.3.1 kalifikazioak- kategorizazioa

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen kategorizazio orokorra jarraitzen da lur tipo

hauen kalifikazioa egiteko. Jarraian ikusiko dugu:

1- Babes berezia

Ondo kontserbatuta dauden bertako baso, ibai eta ibai-ahoei, ibai esparruei, hondartzei,

barrualdeko eremu umelei, itsaslabarrei, AREAS CULMINARES edo begetazio bereziko

ermeuei aplikatzen zaie, eta orokorrean, ekologia, kultura, paisaje edo hau guztia

batera, elemento baliagarriak diren elemento guztiei aplikatzen zaie.

Hemen barruan satuko dira funtsezko prozesu ekologikoen mantenimenduan paper

garrantzitsua betetzen duten areak, adibidez, akuiferoen betetzea, lurren babesa, etab.

Hemen sartuko dira baita ere desagertzeko mehatxupean dauden kontserbazio oneko

habitat naturalak edo nazioarteko konbenio edo disposizio espezifikoen arabera babes

berezia behar dutenak.

Mehatxatutako animali edo begetal espezieak batzen dituzten poblazioak, elemento

endemikoen kontzentrazio altuak edo nazioarteko convenio edo disposizio espezifikoak

behar dituzten espezieak babes berezi bat eskatzen dute.

KONTSERBAZIO HERTSIKO EREMUAK: E

Ekologia, kultura, paisaje aldetik edo dena batera kontutan hartuta, hedadura txikiko edo

oso ahulak kontzideratzen diren eremuak dira.

KONTSERBAZIO AKTIBOKO EREMUAK: C (hariztia)

Aurreko kategorian sartu ez diren edo aurrekoek baino balio gutxiago duten elementuak


dauden eremuak dira, eta bere ezaugarri naturalak ondo kontserbaturik dituen bertako

baso, ibai, ibai-aho eta ibai-esparruetaz hitzegiten du.

Kontzerbazio aktiboko eremuen erlazio hau konplementatzen da, LOTeko seigarren

artikuloko 3. parrafoa eta interes naturalistikoen Eremu eta Espazioen Zerrenda Irekia

21 kapituloa 3 Anexoa betetzeko asmoz. Hauek lurralde, sektore eta herri

planeamenduagatik kontuan hartuak izan beharko dira, bere balore ekologiko, cultural

eta ekonomikoak defenditzeko asmoz. Anexo honetan erlazionaturiko espazioek Babes

Bereziko Kategoriaren kontziderazioa izango dute, Lurralde Plan Partzialak edo Udal

Planeamenduak hala esaten dutenean.

Eremu hauetan aplikatzeko kriterioa eskuhartze antropikoaren limitazioa da, aurretik

dagoen egoeran mantentzera limitatuz, eta ingurua ustiapenaren menpe badago,

ustiapen hori era jasangarrian bultzatuko da, erabilitako errekurtsoaren berriztatzea

ziurtatuz. Lurralde eta lurren erabileraren asignazioaren ikuspuntutik eta gidalerro hauek

eta lurralde planteamendu deribatuak ematen duten babesaz aparte, Administrazio

konpetentearen proposamenaren bidez Euskal Herriko Naturaren Kontzerbaziorako

ekainaren 30ko 16/1994 legearen barruan, babeserako figura espezikoren baten

barneratuta izan daiteke.

2- Ingurune hobekuntza

Beraien barrualdeko ubikazioarengatik edo kalitate handiagoko eremuan ondean

daudelako eta kalitate gradu hobeetara joatea ongarria dela uste den baso

degradatuetan, sasiarteetan eta lur marginaletan aplikatzen da.

Kategoría honen barruan sartzen dira:

BIRSORTZE ETA HOBEKUNTZA EREMUAK

Hariztien gazte aroa edo oso degradatuak daudenak. Bertako baso degradatuak edo

sasitzak, marginalak diren lurretan ustiapenak eta belardi eremuak dira, balore

gehiagoko eremuen esparru direnean. Arrizku bereziak dituzte eta kontserbazio

errezekoak dira.

Kriterio orokorra, eremu hauek eboluzionaraztea da, gaur eguneko egoera ekologikoki

garatuago dauden egoerara eroanez.


3. Basogintza

Basogintza sistemak produkzio eta babes funtzioak betetzen dituenez, baso eremu

bakar bat definitzera ekarten gaitu. Eremu honek, bere gaur eguneko erabileragatik eta

erabileraren bokazioagatik( aldatzak, arriskuak, kuenken babesak, etab) basogintzaren

erabilerara zuzendutako orientazio garbiak ere barnean sartzen ditu. Ez dira

behekaldean eta landazabaletako gaur egungo basoketak sartzen. Hauek, baketa

hauen parte dira eta abeltzantza eta nekazaritzarako aldagarria da. Eremuaren motaren

arabera, hurrengo planeamenduak kategoría honetan eremu txikiagoak bereizi ditzake,

tratamendu, espezie eta baso praktiken gaitasun handiago edo txikiagoaren araberakoa.

Kategoría honen barruan honako hauek daude:

DAUDEN BASO EREMUAK: F1 produkziorako baso ustiapenak dauden eremuak.

SORTU BEHARREKO BASO EREMUAK: F2 Dauden baso eremuekin mugakide den

ekosistema degradatuak ( sasi lohidura, belaridiak, txilardegiak, etab) dauden eremuak

dira, hauekin mugakide izateak basoketara aldatzea komenigarria da.

Irizpide orokorra: eremu hauetan baso erabilera era ordenatu eta mugagabean

garantizatzea masen produkzio jasangarriada irizpide orokorra izanik. Irizpide hau

konprometituko ez duten eta arrisku naturalen minimizatzean eratorriko diren

aktibitateak onartu beharko dira.

4- Nekazaritza, abeltzaintza eta landazabal eremua

Nekazaritzarako kapazitate handiagoa duten lurrek dute kategoría hau. Hemen eremu

kantabrikoko landazabalen mosaikoa, baratzeko erabilerarako urestatutako lur eremuak,

Arabazo Errioxako mahastia, Arabazo Lautadako nekazaritza estensiborako eremuak.

Kategoría honen barruan hauek daude:

ABELTZANTZARAKO EREMUAK: G


Urestatutako landa edo belardia dauden eremuak dira, erosio arriskurik gabeko

abeltzaintzarako erabilgarriak direnak.

Lurren kapazitate agrologikoaren mantenimendua da kategoría honen irizpidea eta baita

aktibitate agropekuarioenak eta hauekin konpatiblea den ekosistema eta nekazal

paisaien babesa ziurtatzen duten aktibitateak. Baina onartu daitezkeen beste erabilera

guztiak, erabilera agropekuarioen menpe egon beharko dira.

Kontu berezia izan beharko da balio agrologiko handia duten lurretako prozesu

edifikatorio eta azpiegituren inplikazioarekin eta baita ere lur hauetan aurrera eramaten

den aktibitateetan ondorio negatiboak izando dituztn nekazal eremuen fragmentazioa

eta insularizatzea ekarriko duten prozesuekin.

5- Baso larreak

Altuerako abeltzaintza eremuak dira, mendiguneetako gailurretan kokatuak.

Planeamenduan ez da mota honetako kategoriarik definitu.

Eremu hauen kontserbazioa ez da hainbeste aktibitate ekonomikoa bermatzeko. Baso

larre hauek oso balio handikoak dira ingurugiroaren, paisaiaren eta kulturaren

ikuspuntutik, beraz, eremu hauetan erabiltzen den irizpidea artzaintzaren aktibitate

jasangarria eremu hauen babes efektiboa ziurtatzera zuzenduta egon behar da.

6- Bokazio gabeko erabilera definitua

Kategoría hau balore gutxiko belardi eta sasitzek eta kalitate baxuko lurrak eta

produkzio gutxikoak osatzen dute. Ikuspuntu ekologiko, paisajistiko eta cultural-

zientifikotik balore garrantzitsurik ez du.

Hornidura erasokorrentzako eremu bi delimitatu dira:

Ø Existitzen diren alferrko materialeen zabortegia

Ø Proposatutako alferreko materialeen zabortegia

Area hauek prioritarioak izan behar dira bigarren eta hirugarren sektoreko aktibitateen

garapena eta ingurugiroarentzako erasokorrak diren azpiegitura eta ekipamenduak

kokatzerako orduan.

7- Azaleko uren babesa

Antolaketa erau EAEko ibai eta errekengaitik eta bakoitzari dagokion babes eremuak

eratua dago. Eremu hau EAE-ko Ibai eta Erreken Ertzen Antolaketen PTSak esango du


zein den era definitiboan. PTS hauek aprobatzen ez diren bitartean, Lurranldearen

Antolaketaren Komisioak erabiltzen dituen babes zerroak erabiliko dira.

Kategoría hau ez da delimitatu baina aplikaziorako dela ulertzen da

AZALEKO UREN BABESERKO EREMUAK:

Eremu hauetan aktuatzeko irizpidea uren, uharken, ibarren kalitatea mantentzea eta

arrisku naturales sortutako kalteak minimizatzea.

8- Eragile gainezarriak

Hurrengo motan sartzen diren azalerak definitzen dituzten kondizionanteen menpe

daude, eta hauek aurrez adierazitako Antolamendu Kategoriei gainezarriz jarduten dute,

kasu bakoitzean aurkezten den arrisku mota jakin hauen gain dauden motak limitatuz.

Faktore jakin batek erabilera kondizionatu dezake, ezin dira gidalerro hauek

erregulatzen dituzten adierazpen debekatuak edo propiziatuz, limitazio adizionalak

aktibitate hauek naturarentzako arriskutsuak balira.

Jarraian adieraziko ditugun lau baldintzatzaile hauentzako, garapenaren

planeamenduak beraiek eragina izan dituzten areak dilimitatuko ditu eta lizentzia

emateko baldintzak eta irizpideak jarriko ditu lurren, lurpeko uren kalitatea, uholdeen

kontrola edo eremu natural babestuentzako ezarritako helburuen kontserbaziorako eta

estabilitaterako mehatxu izan daitekeen edozein aktibitatentzako. Hau dena, arrisku

naturalen kontrolerako, babestu nahi diren errekurtsoen kalitatea zaintzeko edo babes

funtzioak, baserri garapen eta babestutako eremuei eta Urdaibaiko Biosferaren

Erreserbaren eremuei efektu ezezkorrak inplikatzen ez dituen beharrezko garantiak

izateko helburuarekin.


1.4 Garrantzitsuak diren ingurune sektoreak

1.4.1 URA

Ura planetako errekurtso natural urrienetakoo bat da. Zorionez ziortza-bolibar egoera

pribilegiatu baten aurkitzen da, urez hornitzen duten hainbat errekatxo eta eureka bait

ditu. Hau esateaz gain esan behar da, ur hauek ez dutela kutsadurarik jasaten.

Egoera hau denboran zehar mantentzea, ibaiarroak ondo mantentzeaz gain herritarrek

egiten duten uraren ereabileraren menpe egongo da.

1.4.1.1 Errekurtso hidrikoak eta uraren kalitatea.

Ziortza-Bolibar Artibaiko kuenka hidrologikoaren barruan topatzen dugu, kuenka

honetako subkuenka bat sortuz. Herri honek errekurtso hídriko garrantzitsuak ditu, alde

batetik Artibai ibaia ekialdetik herria inguratzen duena (urtean 2,5 m3 s-1ko

batazbesteko ur emaria daukana) eta beste alde batetik Markola ibaia herriaren

erdigunetik doana ( Artibai ibaiaren ibaiadarra).

Markola ibaia Bolibarretik igarotzean

Bi ibai hauetaz gain herriak interesgarriak diren beste hainbat erreka ditu:

Iturritxuto, Laitxuondo, Epedar, Nillepozueta, Martxirreko, Muxoko, Ontzukola, Anollotza,

Laituondo, Langorta, Aranbaltz.


ARTIBAI UNITATE HIDROLOGIKOAREN IBAI GARRANTZITSUENAK

ITURRIA: Azaleko ur masen kalitatearen zaintza sarea

BMWP indizearen arabera errekurtso hidrikoen kalitatea oso ona bezala konsideratu

daiteke. Hau neurtu ahal izateko Ziortza-Bolibarrek neurketa estazio bat dauka A-062

estazioa hain zuzen.

A-062 neurketa estazioa


Ondorengo taulan ikusi dezakegun bezala, Bolibarreko subkuenkan gertatzen diren isuri

garrantzitsuenak isuri urbanoak dira.

ISURI MOTAK

ITURRIA: Azaleko ur masen kalitatearen zaintza sarea.

Euskal Autonomi Erkidegoko azaleko ur masen kalitatearen zaintza sarearen analisia

kontutan hartuta, Artibaiko sare hidrografikoko datu garrantzitsuenak emango ditugu.

1.4.1.1.1 SARE HIDROGRAFIKOA

Oiz eta Urko mendietatik behera datozen errekek ematen diote sorrera Artibai ibaiari.

Markina heltzean ibaia zabaldu egiten da eta Etxebarriako arana sortzen da. Tramo

honetan Urko ibaiarekin batzen da. Ibaia aurrera doan heinean ur emaria handiagotu

egiten da beste errekek egiten dituzten aportazioei esker. Hau grafikoki ikusi dezakegu

hurrengo figuran:


ITURRIA: artibaiko unitate hidrologikoaren mapa. Azaleko ur masen kalitatearen zaintza sarea.Artibai unitate hidrologikoa.

1.4.1.1.2 LAGINKETA ESTAZIOAK

Nahiz eta Artibaiko Úntate Hidrologikoak 6 laginketa estazio izan, guk A-062 estazioari

erreparatuko diogu, hau bait da Ziortza- Bolibarreko datuak eskeiniko dizkiguna. Estazio

hau Ikastegin dago, Ikastegi-Azpi baserriaren ondoan.

LAGINKETA ESTAZIOAK ARTIBAI IBAIAN

ITURRIA: Artibaiko Unitate Hidrologikoaren mapa. Azaleko ur masen kalitatearen zaintzasarea. Artibai unitate hidrologikoa.


Hurrengo irudian zehatz mehatz laginketa estazioak non dauden ikusi dezakegu.

ITURRIA: Artibaiko Unitate Hidrologikoaren mapa. Azaleko ur masen kalitatearen zaintzasarea. Artibai unitate hidrologikoa.

1.4.1.1.3 UREN KALITATE FISIKO-KIMIKOAREN GARAPENA ETA EGUNGOEGOERA

Artibai ibaiko laginketa estazioa 1993. urtean jarri ziren funtzionamenduan.

Ziprinidoentzako urak baliogarriak izan daitezen Bisitza Piszikoloaren Direktibak 0,03mg

l- ko gehiegizko kontzentrazioa ezarri du, kantitate hau momentu puntualetan bakarrik

izan da gaiditua, eta normalean agorraldi garaiarekin batera izaten da.


ITURRIA: : Artibaiko Unitate Hidrologikoaren mapa. Azaleko ur masen kalitatearen zaintzasarea. Artibai unitate hidrologikoa

Amoniakoaren kasuan, A-062 estazioak gehiagotan gainditzen du ziprinidoentzako eta

salmonidoentzako ezarrita dagoen 0,025 mg l- ko neurria.



Orekako solidoen birbanaketa nahiko aldakorra da Artibai ibaian, esan beaharra dago

euria egiten duenean mendietatik datozen erreketatik partikula solido gehiago heltzen

direla. 2002. urtean ordea, orekako solidoen kopurua, ziprinidoak eta salmonidoentzako

baliogarria izan daiten esarrita dagoen 25 mg en neurri azpitik izan da.


DBO5-en kontzentrazioa (Oxigenoaren Eskakizun Biologikoa), hurrengo grafikoan ikusi

dezakegun bezala zentzudunak diren neurrietan mantentzen dira A-062 grafikoan.



Hurrengo grafikoan ikus dezakegun bezala DQO-ren banaketa ( Oxigenoaren

Eskakizun Kimikoa) gorakorra dela dirudi.



1.4.1.1.4 EGOERA KIMIKOA

1.4.1.1.4.1 Kalitate indizeak

ICG kriterioen arabera, A-062 laginketa estazioaren hileko kalitatea gorabeherakorra da,

nahiz eta egia izan ICGren arabera kalitatea 70 baino gutxiagokoa izatea ez den

ohizkoa, batez ere 2001 eta 2002 urteetan kalitatearen jaitsiera nabarmenagoa den

urteetan; 2002. urtean kalitateak gorantza egin du, nahiz eta esan beharra dagoen

kalitatearen handitze hau erreala ez izatea posible den, ez bait dira koliforme totalen

analisiak egin. ICG kritierioen arabera, Artibai ibaiko laginketa estazio bien 2002 urteko

batazbestekoak, uraren kalitatea ona dela adierazten du.


A-062 estazioaren kasuan, gatz kutsadura balore altuak ez lirateke isurien ondorioz

soilik izando, hemen arroan ematen diren aldaketa prozesuek ere parte hartuko lukete.

Inguru honi eragiten dion gatzen gehiegizko nibelak índice biotikoari ez dio era

adierazgarrian eragiten, eta ur kutsatuen isuriekin baino gehiago, agian lurren

mugimenduekin eta lurraren aportazioekin zer ikusi gehiago izan dezake.


A-062 estazioak 2001 urteari dagokionean kalitatearen jaitsiera bat izan du, 2001en ez

zuen kutsadura arrastorik eta 2002an kutsadura arrastoak izan ditu.

Urteroko gatz kutsaduraren diagnostikoa. Diagnostikoa hurrengokoa da:

Ø normalitatea (NOR)

Ø kutsatuta (CONT)

Ø kutsadura ahula (DEBIL)

2001 URTEKO DIAGNOSTIKOAREN KONPARAZIOA


A-062 estazioak 30.000 ind.m² inguruko dentsitatea dauka, bai maiatzean bai irailean.

Dibertsitatea ere handia da garai hauetan eta ez dago dominantea den taxoirik.

Maiatzean kopuru handiena koleopteroak dira (%35 eta hiru familia errepresentaturik).

Dipteroak sei familiarekin, %21a errepresentatzen dute. Irailean, koleopteroek %33ko

abundantzia daukate eta moluskoek %34a bost familiarekin.

Aberastasun espezifikoari dagokionean trikopteroak dira talderik dibertsoena bederatzi

eta hamar taxoirekin, horietako batzuk oso urriak gure ibaietan, efemeropteroak eta

dipteroak datoz hauen atzetik. Komunitatearen eraketak tramu altu, reofilo, harri

sustratoarekin eta oso egoera onean aurkitzen dena dela adierazten digu. Trikpoteroen

komunitatearen eraketa bereziagatik kontserbatu beharreko tramu bat da.

1.4.1.1.4.2 Taxoi tolerante eta intoleranteen arteko erlazioa. ASPT indizea

Taxoi tolerante eta intoleranteen arteko erlazioa ASPT indizeak ematen du eta herrialde

bakoitzak ematen dituen baloreengatik erreferentziatzen bada, estazio hauen indikadore

honen gaineko kalitatea zehaztu daite.

Artibaiarroak eukal-kantabriar eskualdekoa da. Estazioetan aztertutako uren balioak

urteko aro guztietan adierazten digute A-062 estazioak kalitate handiko edo oso oneko

urak dituela eta A-202ak kalitate onekoa. Hau dena hurrengo taulan ikus dezakegu


SASOI ETA HILABETEEN ARABERAKO URAREN KALITATEAREN SAILKAPENA


1.4.1.1.5 KOMUNITATEAREN ERAKETA

Bi especie piszikola detektatu dira: arrankaría eta aingira. Lagin kopuruari dagokionean

dominatzen duen espeziea aingira da, totalaren %66,7 izanik. Arrankaría totalaren

%33,3 da eta 100 m2 bakoitzeko hiru aurkitzen ditugu. Frakuentzia hauekin (H= 0,918)

dibertsitate indizearen nibel erdi baxua lortzen dugu.

SENTIBERAK DIREN ESPEZIEAK, EZ DAUDEN ESPEZIEAK ETABARNERATUTAKO ESPEZIEAK



1.4.1.1.5.1 Toxikotasun fisikokimikoare indizeak: NBI klasifikazioa

Ibai honen goiko tramoan 2000 eta 2001ean ur hauek bisitza piszikoloarentzako kalitate

maximoa dago. Baina oraingo edizioan txarrera egin du, kalitate maximotik kalitate

oneko uretara pasatuz, nahiz eta diagnostikoa normalitatearen barruan mantentzen den.

Irailean maila biotoxikoetan kromo eta nitrito bio akumulazio gertakari bat detektatu zen,

honek urteroko diagnostikoan kalitatea jaiztea ekarri du.

Gaur egungo kalitatearen eta garapenaren diagnostikoa

A-062n lortzen den komunitate piszikoloaren Konserbazio Egoeraren diagnostikoa

4,30koa da, balore hau normalizazio situazio bezala kalifikatzen da. Nahiz eta Zaintze

Sareak komunitatearen ebaluazioa egiteko erabilitako metodología ezberdina izan,

lortutako diagnostikoa moderatu egoerakoa da, beraz, egoera nonbait hobetu da.

1.4.1.1.6 UNITATE HIDROLOGIKOAREN EGOERA EKOLOGIKOAREN LABURPENA

q CQ: Osagai Kimikoa

q Elemento hidromorfologikoak: R= Erregimenaren jarraikortasuna

q QBR: Erriberen kalitatearen indizea

q Fitopl/IBD= Fitoplancton/ perifiton (Diatomeen Índice Biologikoa)

q NA: ez aplikagarria ( neurtu behar ez denean)

q MB: oso ona

q B: ona

q A: onargarria

q D: akatsduna

q M: txarra


ARTIBAI UNITATE HIDROLOGIKOAREN EGOERA EKOLOGIKOAREN LABURPENKUADROA ETA DIAGNOSTIKOA


Artibai ibaiak A-062 estazioan onargarria den kalitate físico-kimiko bat dauka; estazio

honetan zink, kromo total eta beruna aurkitu dira, zekula eta ezta kasuren batean

kalitate arauak gainditu gabe. A-202 estazioak egoera físico-kimikoan kalitate on bat

dauka; detekzio limitea pasatu dituztenen artean beruna, kobrea eta kadmioa aurkitzen

dira. Kutsagarri organikoei dagokienean Artibaiko estazio batek ere ez du detekzio

limitea gainditu.

A-062 laginketa estazioan dauden indikadore biologikoak fitobentoen eta komunitate

piszikoloaren egoera ona adierazten dute. Estazio honetan makrofitoak eskasak dira eta

barneratutako espezie bat da nagusi. Makroinbertrebatu bentonikoei dagokienez tromu

altuko, reofilo, sustrato harritsu eta oso egoera onean dagoen komunitate batez

hitzegiten dugu. Konserbatu beharreko tramo bat litzateke trikopteroen komunitateen

komposizio bereziagatik ( bere aniztasunagatik). A-202 estazioan tramu altuarekin

konparatuz gero txirotuta dago nahiz eta desestrukturatuta ez dagoen,

kontaminazioaren efectuak agerian usten ditu, eta oligoketoak eta kiromidoak dira

nagusi. Komunitate piszikolak ez du egoera on bat aurkezten eta hau izokin, arrankari,

alixa eta lasunaren presentzia ezaren ondorio da. Puntu honekin batera uraren kalitate

defizientea da azkenengo diagnostikoa gehien penalizatzen duena, diagnostikoa

onargarria izanik. Estazio honetan ertzen egoera txarra da eta mikrofiten komunitateak


egoera akatsdun bat aurkezten du. Artibai ibaiaren Egoera Biologikoak adierazten du

Egoera Ekologikoa ona dela A-062 estazioan eta A-202an berriz akatsduna.

1.4.1.1.7 ARTIBAI IBAIKO INTERES EREMUAK

A-062 tramoa kontserbatu beharreko tramo bat izan beharko litzateke bertan dagoen

tikoptero komunitateagatik.


1.4.1.2 Edangarria, hornikuntza eta kontsumorako Irak.

Herriaren barruan hainbat ur hornikuntza sare daude, ondorengo hauek dira:

• Bolibar

• Arta

• Ziarregi

• Gerrika

• Zeinka

• Iruzubieta

Hemen idatzita daudenetaz gain, norma subsidiarioetan planteatuta dauden aldaketa

batzuk gehitzen dira. Azpimarratzekoak diren aktuazioen artean bi hornikuntza sare

berriren sorkuntza egongo lirateke. Alde batetik Iruzubieta-Bolibar sare bakarraren

sorkuntza daukagu eta beste batetik Ikastegiko sarearen sorkuntza. Azkenengo honek

Zearregin egin nahi den deposito berritik hartuko du ura.

Errekurtso hidrikoen inguruan hitzeginda, Ziortza-Bolibar ingurune pribilegiatu batean

dago. Infraestruktura garrantzitsuenak edangarria den ura tratatzeko estazio bi (ETAP),

bonbeatzeko estazioak eta dauden deposito ezberdinak.

Gaur egun ETAPak Bolibarreko nukleoan eta Iruzubietan aurkitu ditzakegu. Depositoak

berriz, Artan, Magdalena (Zeinka) eta Zortzakoa ditugu. Arau subsidiarioetan

aurreikusita dago beste bat egitea zearregin aurretik komentatutako sareak haunditzeko.


Bolibarreko ETAP eta hurrengo depositoaren kokalekua eta bonbeo estazioak

Iruzubietako ETAP eta Ziortzako depositoa


Magdalena eta Artako depositoak

Bonbeo estazioei dagokienean gaur egun bat bakarra dago Gerrikara ura hornitzeko.

Gerrikako depositoa

Etorkizunean ETAParen hiru estazio berri egitea pentsatuta dago Bolibarren:

1. Artarako depositoa

2. Zearregirako deposito berria

3. Ziortza Goierrirako depositoa

Ziortza-Bolibarreko ur kontsumoa 17.500m35.

5 Datu hauek Ziortza-Bolibarreko udalak utziak dira


1.4.1.3 Kontsumorako uraren kalitatea

Puntu honetan azpimarratzekoa da Ziortza Bolibarren integrazioa Bilbao- Bizkaia Ur

Putzuergoaren barrua (2007-05-10). Honek tratatutako ura hornitzearen derrigortasuna

ekartzen du. Proiektu hau gaur egun egiten ari da.

Ur hornikuntzarako sarearen hodiak

1.4.1.4 Ur kaptazioak

Ur kaptazioak hiru dira Ziortza-Bolibarren eta ez dago sare hau handitzeko

aurreikuspenik. Kaptazioak hemen adierazten diren hauek dira:

q Oiz

q Muniategi

q Ziortza

1.4.1.5 Ur hondakinak. Saneamendua eta depurazioa

Saneamendu sareak defizientziak ditu, beraz, esan beharra dago herrigunetik urrun

dauden etxe eta baserriek ez dutela saneamendu sarerik.

Honen inguruan 2007-05-10ean Nerbioi Garaia-Ibaizabaleko saneamendu sistema

orokorraren ur hondakinentzako Isuriaren Erregelamendu Erregulatzailea indarrean

sartzeko ordenantza aurkeztu zen Ziortza-Bolibarren.


1.4.1.5.1 SANEAMENDU TASAK

1.4.1.5.2 SANEAMENDU SISTEMA

Bolibarren kontzentratzen den saneamento sare bat dago, sare honek 200mm-ko hodiak

ditu eta depuratzen duen putzu beltz bat eta ibaira irteera ditu. Beste alde batetik

Iruzubietako ur hondakinak Markinako depuradorara eramaten dira.

Bolibarreko putzu beltza Artibai ibaiaren erriberaren ezkerraldean kokatzen da

herrigunetik behera doazen urak jarraituta. Depuradora honek (1998) ur hondakin

urbanoak jasotzen ditu nagusiki eta eguneko 45m3-ko kapazitate maximoa jasn dezake.

Urak jasotzen duen tratamendua piscitec tipokoa da eta hurrengo honetan datza6.

q Burdin xare eta filtroen pretratamendua

q Dekantazio bidezko tratamendua

q Bigarren mailako tratamendua. Honetan datza:

Ø Digestio bat

Ø Filtro bat

Ø Klorazio bat

q Lokatsak artero kentzen dira eta Alfus enpresa da honen norakoa

q ratatuak diren urak zuzenean artibai ibaira botatzen dira.

Putzu balizaren errendimendua oso altua da batez ere kutsadura industrialik ez

dagoelako eta populazio dentsitate oso baxua dagoelako

Depuratzen duen putzu beltzaren arketa, kokalekua eta ibaira irteera.

6 “Estudio del medio físico de la Comarca de Lea Artibai”. Luis Kazalis (1991)


Dena den 2007-02-27an Bizkaiko Boletín Ofizialean Ziortza-Bolibarreko saneamentu

sareen proiektuaren erredakzioa onartu da. Proiektu honek baserri nukleoetara

saneamentua zabaltzea nahi du.

Saneamendu sarearen ausentzia herriaren gehiengoan auzokideei

arduratzen dien zerbait da, batez ere Zeinka-Zearregi eta Ziortzako

auzokideei.

Beste alde batetik uraren gestio munizipala eskatzen dute


1.4.2 HONDAKINAK.

1.4.2.1 Hiri-hondakin solidoakEuskal Herriko Ingurugiroa Babesteko Lege Orokorrak eta apirilaren 21eko, hondakineiburuzko 10/1998 Legeak "hondakin" terminoa horrela definitzen dute:

"hondakintzat bere edukitzaileak utzitako edo uzteko asmoa edo obligazioa duen

edozein substantzia edo objektu hartuko da. Nolanahi ere, hondakintzat hartuko dira

Batzordearen 1993ko abenduaren 20ko (94/3/CE) erabakiz Europako Hondakinen

Katalogoan dauden eta aurreko lege-definizioarekin bat datozenak.7"

MATERIALEN BIZITZA-ZIKLOA8

ITURRIA: Eusko Jaularitzako Ingurugiroa eta Lurralde Antolakuntzako departamentua

7 http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-4892/eu/contenidos/informacion/residuos/eu_991/clasificacion.html8 http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-4892/es/contenidos/informacion/residuos/es_991/clasificacion.html

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-4892/eu/contenidos/informacion/residuos/eu_991/clasificacion.html

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-4892/es/contenidos/informacion/residuos/es_991/clasificacion.html


1.4.2.2 Bilketa eta eliminazioa zerbitzuaren egitura(kudeaketa)

Hiri-hondakin solidoa bilketa zerbitzua Amankomunazgoak eskaintzen du. Ziortza-

Bolibarren kasuan:

q Hiri hondakien bilketa zerbitzua.

q Gaikako papera eta kartoia bilketa zerbitzua.

q Ontzi eta ontzien hondakinen gaikako bilketa

q Zerbitzu hau GARBIKER enpresak ematen du, lankidetza hitzarmen baten bidez.

q Beira hondakinen gaikako bilketa

q Zerbitzu hau ECOVIDRIO enpresak ematen du, lankidetza hitzarmen baten

bidez.

q Traste zaharren bilketa.

q Pilen bilketa zerbitzua

q Konteneroreen kokaguneen errepaso motorizatua.

q Kontenedore eta kokaguneen garbiketa

Orain azalduko dugu xehe zertan datzan hondakin bilketa zerbitzua eta nola eta noiz

egiten den

1.4.2.2.1 HIRI HONDAKINEN BILKETA

Hiri-hondakin bilketak 2 aspektu oinarrizkoak ditu:

Ø Aurrebilketa: Hemen erabiltzaileak hondakinen poltsa kalean dauden

kontenedoreetan utzi behar du. Hondakinaren arabera (papera eta kartoai,

ontziak eta ontzien hondakinak, beira ) kontenedorak kolore desberdinekoak

dira. Saiatzen da herritar bakoitzak bere etxetik 300 metro baino gutxiagora

kontenedore bat izan dezan.


hondakin biltzeko kontenedoreak Bolibar eta Artan..

Ø Bilketa: Alboko bilketa egiten da eta horretarako kontenedore guztiak hondakin

bilketarako ibilgailua doan zentzuaren, eskuinaldean egon behar dira.

Ziortza-Bolibar 2. rutan dago, (Berriatua-Markina Xemein-Etxebarria)

Bilketaren maiztasuna 3 egun astekoa da, astelehena, asteazkena eta ostirala.

Bilketa egunetan, biltzen duenak Ziortza, Arta eta Zeinkako kontenedoreak husten ditu.

Lea Artibaiko Amankomunazgoak, bilketa zerbitzua ez ezik, erlazionatuta dauden beste

zerbitzu ere eskaintzen ditu.

q Kontenedoreen berrantolakuntza (zerbitzuren beharragaitik, herrilanak,gertakari

sozialak).

q Ekintza bandalikoak gerta daitezken guneetan kontenedoreak kentzea eta ondoren

berriro ezartzea.

q Kontenedore berrien ezarpena.

Beste aldetik , tarteko bilketa edo bereziak ere egiten du9.

Bilketa hauek ibilbideetatik aparte edota ordutegitik kanpo egiten dira, bildu beharreko

materialaren mota edo kopuruaren arabera sortzen direnak edo une zehatz batzuetan

9 Bai zerbitzu hau, bai aurrekoa gaikako bilketa ere egiten dira.


zerbitzua indartu beharrak eraginda esate baterako, jai lokalak, Amankomunazgoak

berak antolatutako azokak edo udalek antolatutako gertaera kultural edo jaietakoak

Bildutako hondakinaren hustuketa

Bildutako hondakinak, bilketa amaitu bezain laster Lea Artibai Amankomunazgoak

horretarako prestatuta daukan Transferentzi Gunera eramaten du.

1.4.2.2.1.1 Laguntza eta errepaso zerbitzua

Badago ere laguntza eta errepaso zerbitzu bat. Honek poltsa guztiak eta kontenedoretik

kanpo dauden hondakinak kontenedore barrura sartzen ditu. Zerbitzu hau bai hondakin

bai papera eta kartoia kontenedoreetan egiten da. Zerbitzu honen helburua alboko

bilketako kamioiaren lana bizkortzea eta erraztea da.

Bolibar hirigunean hondakin bilketa zerbitzua.


1.4.2.2.2 PAPER ETA KARTOIAREN BILKETA SELEKTIBOA

Zerbitzu honek hiri-hondakin solidoen aurrebilketa eta bilketaren sistema berbera

jarraitzen du. Kasu honetan gaikako, espezifiko eta beste hondakinetik eta papera eta

kartoitik banatutako bilketan datza. Gero, biltegiratzerik gabe, berreskuratze planta edo

birziklapen plantara eramaten da.

Zerbitzu honen barruan aktibitate ekonomiko ezberdinek leku finkoetan pilatuta uzten

duten papera ere biltzen da.

Bilketa maiztasuna

Maiztasuna astean behinekoa da. Beti mantentzen da kontenedoreen pilaketa edukia,

pilaketaren arabera bilketa maiztasuna aldatzen. Horrela bermatzen da kontenedoreek

ez dutela gainez egiten. Horregatik beteta edo ia beteta dagoen edozein kontenedorea

husten da, nahiz eta ekintza hau ohizko maiztasunarekin bat ez egin.

1.4.2.2.3 PILEN BILKETA

Hondakin guztien bezala, pilen bilketa Amankomunazgoaren erantzukizuna da. Biketa

hau banandutako konpartimentuak dituzten kontenedoreen bitartez egiten da.horrela bi

motako pilak ez dira nahasten:

Ø Botoi pilakØ Beste bateria/pila guztiak

Pilak biltzeko kontenedorea Ziortza-Bolibarreko Udaletxean.


Bilketa udaletxeek aurretiaz adierazi duten puntuetan eta bilketa sistemara batu diren

establezimenduetan egiten da. Azkenengo kasu honetan pilak eros daitezkeen puntuetan

errazten da pilen birziklapena. Ziortza-Bolibarren bilketa puntua udaletxea bera da.

Gero Mankomunitatea bilketa ontziak data konkretu batean ezartzeaz eta bilketa puntuei

komunikatzeaz arduratzen da. Ontzien uzteaz eta pilen birziklapenean espezializaturik

dagoen REZIPYLAS enpresara eroateaz ere arduratzen da.

Bilketa maiztasunaGaur egun pila eta baterien bilketa zerbiztzua lau aldiz urtean batzen dira, Urtarrilean,

Apirilean, Ekainean eta Urrian hain zuzen ere.

1.4.2.2.4 BOLUMINOSOEN BILKETA

Boluminosoak batzeko beste hondasunak batzeko antzerako sistema bat erabiltzen da.

Ø Lehenengo eta behin erabiltzaileak bere kabuz eraman behar ditu hondakinak

dagokion tokira.

Ø Ondoren Amankomunazgoak Berriatuan dagoen sailkapen plantara garraiatuko

ditu boluminosoak.

Ø Materialeen errekuperazio índice minimoa %75ekoa da, hurrengo sailkapenean

ikusiko dugun bezala banatua:

q Objetu bezala bererabilia = %15

q Lehengai bezala birziklatua = %60

q Zabortegira = %25

Bilketa maiztasuna:

Hondakin boluminosoen bilketa hilero egiten da, Ziortza-Bolibarri hile bakoitzeko

lehenengo asteartea dagokio.


1.4.2.2.5 KONTENEDOREEN GARBIKETA ETA KOKAPENA

kontenedoreak egoera onean mantentzeko eta hatsa kentzeko kontenedoreak aldiro

aldiro garbitu egiten dute. Lea Artibaiko amankomunazgoak ematen du zerbitzu hau.

Honetarako diseinatua dagoen kamioi batek egiten du garbiketa, hau hustuketa

kamioiaren atzetik dator, kontenedorea batzen du eta garbiketa kamaran sartzen du.

Garbitu ondoren zegoen lekuan sartzen du. Garbiketa hau horrela egiten da:

q Beharrezkoa den presioa ematen zaio urari, itsatsita gelditzen diren

partikulak kentzeko.

q Koipea kentzeko xaboia

q Desinfektatzeko likidoa

q Erabiltzaileari garbitu denaren seinale ematen dion usaindun

sustantzia bat

Kontenedorearen garbiketaz gain, hauek kokatuta dauden tokiak ere egoera garbi eta

osasuntzu batean mantententzen dira. Honetarako baldeo kamioi bat erabiltzen da,

presiozko mangera baten bidez kokaleku hauek garbitzen disuena.

Garbiketaren maiztasuna

RU kontenedoreak

Garbiketa maiztasuna aldatu egiten da eta hurrengoa da:

Ø Hamabostero uztaila, abuztua eta irailean

Ø Goikoak ez diren hilabeteetan zehar hilero behin

Papera eta kartoia batzeko kontenedoreak garbitzeko maiztasuna:

Ø Urtean behin


1.4.2.3 Birziklatzearen tasak: beira, papera

KilogramoPAPERA BEIRA ONTZIAK PILAK HHS

URTEA GUZTIRA GUZTIRA GUZTIRA GUZTIRA GUZTIRA2005 9.701 16.732 3.167 119.8942006 8.355 4.255 3.389 252 101.212

ITURRIA: Lea Artibaiko Ingurugiroa eta Lurralde Antolakuntzako departamentua

Kg/bizt/urtekoURTEA PAPERA BEIRA ONTZIAK PILAK HHS

2005 8,47 14,60 2,76 0,00 104,622006 21,99 11,20 8,92 0,66 266,35


Aurreko tauletan ikus daitezke 2005 eta 2006an Ziortza-Bolibarreko birziklapenaren

datuak. Esan behar da datu hauek ez direla guztiz zehatzak, kasu batzuetan, 2006ko

beira bilketan adibidez, guztirak bakarrik urria eta abendua hartzen ditu eta.

Pilak bilketari dagokio, 2006 arte ez zegoenez zerbitzu hau, ez dago 2006 baino

lehengo daturik.



2006

HONDAKINURTARRILA OTSAILA

MARTXOA APIRILA MAIATZA EKAINA UZTAILA ABUZTUA IRAILA URRIA AZAROA ABENDUA GUZTIRA

OLIOA 4 2 7 22 18 1,5 7 2

ARROPAK 184 58 122 137 40 102 178 68,9 889,9

PAPERA 654,06 659,34 773,19 648,78 688,38 566,28 863,06 695,64 784,08 753,5 524,7 744,315 8355,325

BEIRA 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2123 0 2132 4255

ONTZIAK 241 285 421 303 276 260 293 300 260 271 241 238 3389

HHS 7210 6595,612 7620,708 7955,94 8438,224 8129,764 10296,356 10737,9 9542,278 8330,748 8120,064 8234,718 101212,312



Bolibar

Lea Artibai

Bolibar 8355,325Lea Artibai 778.485


Bolibar

Lea Artibai

Bolibar 4255Lea Artibai 724.272


2006

0

500

1000

1500

2000

2500

ENERO

FEBRERO

MARZOABRIL

MAYO

JUNIO

JULIO

AGOSTO

SEPTIEMBRE

OCTUBRE

NOVIEMBRE

DICIE

MBRE

PAPEL

VIDRIO

ENVASES


Bolibar

Lea Artibai

Bolibar 3389Lea Artibai 374.880


Bolibar

LeaArtibai

Bolibar 101212,312Lea Artibai 8.758.656


PAPEL

VIDRIO

ENVASES

RRSS



PAPERA

BEIRA

ONTZIAK

HHS



1.4.2.4 Abelur hondakinak

Nekazal edo abeltzantza aktibitateak sortzen dituzten hondakinak dira abelur

hondakinak. EAEn ez dago modelo bakar bat abelur hondakinak gestionatzeko.

Abelur hondakinen kasuan tratamendu era desberdinak daude, ongarri

organikoarena izanik erabiliena.

Ziortza-Bolibarren sortzen diren abelur hondakin garrantzitsuenak ondorengoakdira:

1) Abeltzantzako hondakinak:

Ø Behiaren satsa: hau behiaren kaka eta bere ohearen nahaste bat da.

Sats mota honen ezaugarria fermentazioa kortan hazten dela da.

Basabehiak Artako auzunean

Ø Ardi satsa: abere deiekzioak sortua da. Satsak ez ditu gestio arazoak

sortzen eta aldi berean nitrogeno eta potasioan oso aberatsa da. Bere

konposizioaren ondorioz hondakin hau produktu oso estimatua da.

Ardiak Bolibarreko auzunean


Ø Mindak: Minda txerriaren gorotz likido eta solidoak txerritokiak

garbitzeko uretan diluitua. Loreek ondo asimilatzen dituzten nutriente

kopuru handia duen materiale degradablea da.

Ø Oilogorotza: kortako txorien deiekzioak eta hauen ahoeak egiteko

materialekin nahastutako hondakin bat da hau, batzutan karea eraman

dezake abereak egoera onean mantentzeko bada.Efikazia handiko

ongarria izan arren, erabiltzen oso zaila da bere estabilitate faltagatik.

Bolatilizazioagatik eta darion hatsagatik galera asko ditu. Bere

erabilerarako konpostatua izatea onuragarria da.

Ziortza-Bolibarren normalean hondakinen gestioa era tradizionalean egiten da

honek dakartzan oztopoekin edo ekar ditzakeenekin.

Gestio honek dakartzan arazo garrantzitsuenak ondorengo hauek dira:

Ø satsa amontonatzen denean eta hau zikatzen usten denean elikagarri

asko galtzen dira eta lurraren eta uraren kutsaduraren arriskua

mantentzen da.

Ø Deiekzio likido eta hiri saneamenduak batzeko edo ura kutsatzeko

arriskua dago.

Ø Oilogorotza ur korrontea dagoen nekazal lurretan zuzenean edo

elikagaien galtzeagatik efektaturik ikusten diren eremuetan kutsadura

episodioak gerta daitezke.

Ø Oilogorotzen tratamendu txar batek ustiategien inguruan hatsa ekarri

dezake.


2) Nekazal hondakinak

Ziortza-Bolibarren kasuan uzta hondakinak dira nagusi, garrantzitsuenak ustiapen

txikietakoak izanik.hauek hondakin organiko eta biodegradableak dira, uztiapen

bat osatzen ez duten landaketa baten parte eta beste parte bat bere erabilerarako

kalitate minimora heltzen ez direnak.

Uztiapen hondakin hauek ezaugarri bereziak dituzte eta ondorioz kontuz ibili

behar da gestionatzerako Orduña. Hondakin hauetatik eratorri daitezkeen arazo

batzuk hauek dira:

Ø landaketa originaletik eratorriko birus, bakteria eta akaroen

kutsadurak.

Ø Urak eta lurrak kutsatu ditzakeen tratamendu fitosanitarioetan

erabilitako sustantzia persistente toxiko edo txarren hondakinak (izurri-

botikak).

3) Baso hondakinak

Zurezko produktuak egiteko zuhaitzen mozketatik datozen hondakinak edo baita

mendien eta baso masen hobetzea edo mantenumendutik eratorritako

hondakinak (kimak, garbiketak, etab).

4) Nekazal plastikoak

Nekazal plastikoen produkzioa ez da oso altua dauden uztiapen moten ondorioz.

Plastiko hau normalean birziklatu ahal da, eguzki erradiazio edo dituen adiktibo

motengatik oso degradatua ez badago behintzat.


Bolibar auzunean dagoen invernadero txiki bat

1.4.2.5 Hondakin industrialakZiortza-Bolibarren ekoizpen industrialeko enpresa bakar bat dago, Galea

ontzitegia. Enpresa honek oso hondakin gutxi sortzen ditu, gehienetan poliéster

arrastoak, erretxina bota behar diren kontenedoreetara boteaz gestionatzen

dituztenak.

Okinak sortzen dituen hondakinak Hiri Hondakin Solidoen antzekoak dira, eta

hauek bezala gestionatzen dira.

Inkestatuetariko %35,50ek birziklatzeko kontenedoreak gehitu behar direla eta

etxeetara gerturatu behar direla uste du.

Pilak birziklatzeko kontenedoreak ere faltan botatzen dituzte.


1.4.3 ENERGIA

1.4.3.1 Energi iturriak

Ziortza-Bolibarren kasuan, energi-iturriak beste udalerrietakoen antzekoak dira.

Energi-iturririk garrantzitsuenak hauxek dira:

Ø Energia elektrikoa

Energia elektrikoa energia garbitzat hartzen da ez duelako emisiorik edo

kutsadurarik sortzen erabiltzean, baina arazoak sorteen ditu ekoizten den

tokian(zentral nuklearrak, termikoak )

Ziortza-Bolibarren energia-elektrikoa Iberdrolak ematen du eta biztanleriaren

beharrak betetzeko orduko lehenengo energia-iturria da.

Ø Petrolioa eta bere deribatuak

Hidrokarburoren barruan badaude petroliotik ateratzen diren konbustible ezberdin

asko(gasolina, fuel, gasoleoa, gasak butano edo propano bezalakoak). Ziortza-

Bolibarren kasuan, bere erabilera nagusiena garraiora botatzeko eta energia

elektrikoa sortzeko generadore baten bidez izan da, hornikuntza sareetan dauden

arazoengatik.

Ø Gas naturala

Gas naturalak ez dauka ia garrantzirik udalerrian. Gas lortzea bermatzeko lanak

hiri-lurran egingo dira bakarrik.

Bolibarreko udal-lokalen atzean dagoen depositoa.


Ø konbustible tradizionalak

konbustible hauek(egurra, ikatza:..) oso gutxi erabiltzen dira udalerrian,

normalean herriko etxeak berotzeko. Etxe hauetan kontsumitzen duten energia

guztiraren portzentaia handia izan daiteke.

1.4.3.2 Kontsumo energetikoa657.500 kw/h

Inkesta erantzun zuten %11,40k uste dute garrantzitsua dela energi iturrien

zentzuzko erabilera areagotzea eta %18,10a energi berriztagarrien

alde dago.


1.4.4 AIREA ETA AKUSTIKA

1.4.4.1 Kutsadura atmosferikoa

Airearen kalitatea oso aldagai inportantea da udalerriko baten bizitza kalitatea

ikertzerakoan. Hau atmosferako elementu kutsatzaileen presentzia eta

kontzentrazioaren menpe dago. Elementu hauen sestrek muga konkretu batzuk

gainditzen badituzte oso kaltegarriak izan daitezke osasunerako eta horren

ondorioz, jendearen bizi-kalitaterakoa. Aldi berean, ekosistemaren kalitatean

eragina dute.

Atal honetan Ziortza-Bolibarren kutsadura atmosferikoarekin lotuta dauden

aspektu nagusienak azalduko ditugu.

KOL isuriak gehien sortzen dituzten jarduera-multzoak EAEn

COV10´SEN EMISIOETAN GEHIEN LAGUNTZEN DUTEN AKTIBITATETALDEAK EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOAN

Disolbatzaileen eta beste produktuen

erabilpena

Isuritako konposatu organikoak mota

askotakoak dira, erabiltzen diren

aplikazio zehatzaren arabera. Isuriak

sortzen dira disolbatzaileak

lurruntzeagatik.

Prozesu naturalak Isuri hauek basoetako jardueran

sortzen dira; hala nola, baso-

ustiapenetan.

Garraioa Erregaiko hidrokarburoak guztiz

erretzen ez direlako sortzen diren

isuriak dira.

FUENTE:Departamento de Medio Ambiente y Ordenación del territorio del Gobierno Vasco

10 Compuestos Orgánicos Volátiles.


JARDUEREN EKARPENA AZKEN ISURIETARA


Grafikoetan ikus daiteken moduan, disolbatzaileen eta beste produktuen

erabilpena EAEn NMVOC11ren isurietara gehiago ekartzen duena da.

Isuri hauek estaldura, margoa, tinta, normera zaintzeko produktuek daukaten

disolbatzaileen ebaporazioagatik gertatzen dira.

Kutsagune handiena manufaktura industria eta sektore ekonomikoak dira,

produktu hauek modu GENERALIZADA erabiltzen dituzte eta.

11 COVS metanorik gabe


ISOLBATZAILEEN ETA BESTE PRODUKTUEN ERABILPENA.


Lea Artibaiko udalerrietan egiten duten aktibitatearen ondorioz ateratzen direnisuriei dagokie, foku inportantanteenak hauxe dira:

q Gurpilezko trafikoa

q Aktibitate industrilak

q Etxeko eta zerbitzuetako iturriak

1.4.4.1.1 Airearen kalitatea

Ziortza-Bolibarren kasuan, bide-sarearen eta aktibitate ekonomikoaren motagatik,

aire kalitatea ona dela esan genezake.

Nahiz eta EAEko airearen kalitatea zaindu eta kontrolatzeko sarea neurtzeko

estaziorik ez egon, (hurbilena Durangon dago), airearen kalitateari buruzko mapa

guztietan ontzat hartzen da eta Eskualde osoan ez dago isuri kutsagarriek

baimenduta dauden mugak gainditzen dituzten kasurik.


1.4.4.2 Kutsadura akustikoa

Leku batean ingurugiroko soinuaren baldintza normalak aldatzen dituenean

kutsadura akustikoa deitzen da. Orokorrean izen hau gizakien

aktibitateak(trafikoa, industriak, aktibitate komertzialak, ostalaritza, aisialdia )

eragiten duen zaratari dagokio. Zarata honek eragin negatiboa dauka pertsonen

osasun fisikoan eta mentalean. Gaur egun ez dago Ziortza-Bolibar udalerrirako

kutsadura akustikoari buruzko ikerketarik.

Zabalera handiko ikerketei dagokie, hau da EAEko Zarata Mapan adibidez,

Ziortza-Bolibar ez da agertzen. Ikerketa hauetan Bizkaiko foku ohikoenen arabera

zarata sestretako sailkapena egin da, baita ere ekintza batzuk proposatu dira

arazo hau gutxitzeko.

Sestra hauek orientagarriak dira, foku bakoitzeko berezitasunak eta foku eta

biztanleriaren arteko dagoen distantzia kontuan hartu behar direlako.

Ziortza-Bolibarren, Lea Artibaiko ia Udalerri guztietan bezala, zarata iturri

nagusienak hauxe dira:

q Gurpilezkoen trafikoa

q Industria eta beste aktibitate ekonomikoak

q Aktibitate komertzialak eta ostalaritza

q Obrak eta kalean egiten diren lanak.

Ikerketarik egon ez arren, ia modu espekulatiboan esan daiteke herriak daukan

bide-mota, gurpilezko trafikoa, industrialeko eta ekonomiko aktibitate motagatik

Ziortza-Bolibarrek oso kutsadura akustiko sestra baxuak adúzcala.


Egunean zehar gomendatutako zarata sestra(dBA)

Sentsibilitate bereziko guneak(ospitaleak, liburutegiak, eskolak )

Ø Industria: 55 dBA

Ø Gurpilezko trafikoa: 60 dBA

Ø Trena: 65 dBA(Ziortza-Bolibarren ez)

egoitzaldeak

Ø Industria: 60 dBA

Ø Gurpilezko trafikoa: 65 dBA

Ø Trena: 70 dBA ( Ziortza-Bolibarren ez)

EGUNEROKO LA eq 12 GAUERAKO LA eq BALORAZIOA

>75 >65 Jasanezina> 70 -75 >60 - 65 Oso altua>65 - 70 >55 -60 Altua>60 -65 >50 - 55 Onargarria>55 - 60 >45 - 50 Ona>50 - 55 >40 - 45 Lasaia<50 <40 Oso lasaia


Zarata-mailak kontrolatzeko derrigorrezkoa da zarata mapa bat egitea, bai foku

konkretu bati buruz bai orokorreanudalerri guztiari buruz(Hiri bateko zarata mapa)

Ikerketa hauek hiri baten zarata maila ezberdinako erreprezentazioa egitean

datzate. Identifikatu behar da:

Ø Jatorriak

Ø Arrazoiak

Ø Zarata-maila hauek kontrolatzeko jarduerak

12 Nivel Contínuo Equivalente en dBA procedente del foco emisor del ruido objeto de la medición, durante el tiempo que dure laevaluación.


Inguruko zarata kontrolatzeko hartzen diren jarduerak bi ikuspuntutik baloratu

behar dira:

1. Prebentzioa: zaratari buruzko ikerketatik ateratzen den informazioa

hirigintzako plan berrien garapenean erabili beharko da zarata fokuek

ugaritu eta gehitu dezaten sahiesteko.

2. Interbentzioa edo zuzenketa: zarata-maila altuegia eragiten duten zarata-

fokuak aurkitu eta identifikatu eta gero, plan batzuk egingo dira zarata-

maila murrizteko.

Gaur egun zarata anbientalaren kontrola hurrengo arauek zuzentzen dute:

q 3/1998 Lege Orokorra, Euskal Herriko ingurugiroa babesteko dena (II.

Titulua, IV. Atala).

q 37/2003 Legea, azaroaren 17koa, zaratari buruzkoa.

q 1513/2005 Errege Dekretua, abenduaren 16koa, zaratari buruzko 37/2003

Legea garatzen duena, ingurumenaren zarataren ebaluazioari eta

kudeaketari dagokienez.


1.5 Potentzialki kontaminatuak daudenenplazamenduak

1.5.1 EPER ERREGISTROA ETA IPPC LEGE DIREKTIBA

EPER-Euskadi Ingurugiro eta Lurralde Antolakuntza departamenduak martxan

jarritako erregistro bat da. Honen helburua era normalizatu batean emisio

kutsagarrien eta non diren gaineko informazioa lortzea da.

Erregistro honetan airera edo uretara emisioak egitean kutsatsaile bat edo

gehiago egiten dituztenean balore limitea gainditzen dituzten IPPC entitate

guztiak daude.

Erregistro honen helburuak bi dira:

q Alde batetik kutsatzaileen inguruko informazioa edukitzea eta

emisioak kontrolatzeko eta gutxitzeko politikak egiteko

prospekzioak egitea

q Beste alde batetik Internet bidez informazio hau jendeari ematea.

EPER-Euskadi erregistroan ez dago Ziortza-Bolibarren inguruko daturik.

1.5.2 GAITZAK DIREN, OSASUNAREN KALTERAKO, TXARRAKETA ARRISKUTSUAK DIREN AKTIBITATEEN UDALERREGISTROA

Ez dugu datu hauek existitzen diren konstantziarik


2 DIAGNOSTIKO EKONOMIKO ETA SOZIALA

2.1 Biztanleria

2.1.1 BIZTANLERIAREN DENTSITATEA. HERRIGUNEKOAKETA AUZOETAKOAK.

Ziortza-Bolibar herri berri bat da, 2005 arte Markina-Xemeinen barruan zegoen

eta.

405 biztanleekin eta 21,22 biztanle kilometro karratuko biztanleri-dentsitatearekin,

Lea-Artibaiko Amankomunazgoaren herri txikietariko bat da.

4 auzoek osatzen dute herria: Arta, Zeinka-Zearregi, Ziortza Goierria eta Bolibar.

Biztanleriaren %42a hirigunean bizi da, hau da, Bolibar auzoan.

BIZTANLERIAREN BANAKETA

42%

58%

Población urbanaPoblación rural

ITURRIA: Elkar Consulting-ek eginda Erraldoiaren datuekin


2.1.2 BIZTANLERIAREN BILAKAERA

ZIORTZA-BOLIBARREKO BIZTANLERIAREN BILAKAERA (1800-2006)

GUZTIRA1800 7881900 9271910 9271920 9411930 9201940 9621950 9711960 8721970 6671981 5071986 4641991 4311999 3832000 3812002 3712004 3582005 3762006 399

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina hurrengo datuekin:1800-1999ko datuak, Estudio de Viabilidad de la Segregación de la Anteiglesia de Ziortza-Bolibar del municipio de Markina-Xemein Saitec-ek egina(2000).2002-2004ko datuak, www.bizkaia.net -ean eskuragarriak.2005 eta 2006ko datuak, Ziortza-Bolibarreko Udalak emandakoak

Taulan eta grafikoan ikus daiteken moduan, XX. mendearen hasieratik 50

hamarkada arte, Ziortza-Bolibarreko biztanleria nahiko egonkorra mantendu zen,

joera gorakorrarekin.

Baina 1960tik aurrera pixkanaka-pixkanaka biztanleen kopuruaren beherakada

gertatu zen. Herriaren anexioak Markina-Xemeinarekin, abel-ustiapenaren

erorketak, herri-exodoak leku handiagorantz eta zerbitzu eta industri sektoreen

gorakor garrantziak azal dezakete hazieraren joeran egon zen inflexio-puntua.

http://www.bizkaia.net


Dirudienez jarraibide hau alderantzikatzen da 2005etik, herria Markina-

Xemeinarengandik banandu zenean. 2005etik aurrera haziera moderatua hasi da,

4 etxe bloke berriak eraikintzak erraztuta.

ZIORTZA-BOLIBARREKO BIZTANLERIAREN BILAKAERA

TOTAL

0

200

400

600

800

1000

1200

1800

1900

1910

1920

1930

1940

1950

1960

1970

1981

1986

1991

1999

2000

2002

2004

2005

2006

ITURRIA:Elkar Consulting-ek egina

BIZTANLERIAREN BEREZKO HAZKUNDEA

2005 2006

2 -2

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina erroldaren datuekin.

Desanexioa duela gutxi gertatu zenez gero, ez daude 2005 baino lehengo daturik.

Azken 2 urtetako datuek haziera negatiboa erakusten dute, baina ezin da joera

bat ikusi datu gutxi daudelako.


BIZTANLERIAREN BILAKAERA ADINAREN ARABERA

0-14 15-29 30-44 45-59 60-74 75

2002 34 55 83 74 66 59

2004 30 48 82 77 63 58

2005 32 48 87 75 67 60

2006 31 58 93 87 68 62

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina hurrengo datuekin:2002-2004ko datuak, www.bizkaia.net -ean eskuragarriak.2005 eta 2006ko datuak,Erraldoitik ateratutak

0

1020

3040

50

6070

8090

100

2002 2004 2005 2006

0-1415-2930-4445-5960-7475

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina

http://www.bizkaia.net


2.1.3 BIZTANLERIAREN EGITURA

BIZTANLERI-PIRAMIDEAK

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20

0-4

13-16

25-28

37-40

49-52

61-64

73-76

85-88

Gizonak

Emakumeak

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina 2005eko abenduaren 31ko erraldoiaren datuekin.

2005. urteko datuei dagozkien grafikoak erakusten du pirámide regresiboa,

zeinek jaiotza eta hilkortasun tasa baxuak dauzkaten gizarteak karakterizatzen

dituen.

Eredu honek biztanleriaren zahartzapen mailakakoa aurreikusten du.

10% 5% 0% 5% 10%

0-4

13-16

25-28

37-40

49-52

61-64

73-76

85-88

GizonakEmakumeak



I. deJuventud

I. deVejez

I. deEnvejecimiento

I. deDependencia

Tasa deReemplazo

8% 24% 291% 47% 0,34

Gazteria tasak 15 urte baino gutxiago daukan biztanleriaren proporzioa biztanleri

osoari dagokionez erakusten du.

Zahartzaro tasak 65 urte baino gehiago daukaten pertsonak biztanleria osoari

dagokionez tasa erakusten du.

Beste aldetik, envejecimiento indizea 65 urte baino gehiago eta 15 urte baino

gutxiago dutenen artean zatidura da, 100etik biderkatzea.

Menpekotasunaren indizeak harremanetan jartzen ditu aktiboa ez den

biztanleria(hau da, 15 baino gutxiago eta 65 urte baino gehiago dutenak)

potentzialki aktiboa denarekin.

Ordezpen tasak 15 urte baino gutxiago eta 65 urte baino gehiago dutenen artean

dagoen harremana erakusten du. Horrela biztanleriaren hazteko aukerei buruzko

gakoa ematen du. Balore bat gero eta altuagoa bada, orduan gero eta

probableagoa izango da etorkizunean biztanleria haztea.


2.1.4 MIGRATZAILE MUGIMENDUAK

SALDO MIGRATZAILEA

Saldo Mig.Externo

Saldo Mig.Interno

MigracionesIntramunicipales

Ziortza-Bolibar 2 2 1

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina EUSTAT-en datuekin

BIZTANLERIA JAIOTZAREN TOKIAREN ARABERAGUZTIRA % GIZONA EMAKUMEA

BARTZELONA 1 0,25 1 0BIZKAIA 363 89,63 194 169BURGOS 1 0,25 1 0KANTABRIA 1 0,25 1 0GIPUZKOA 22 5,43 15 7LEON 1 0,25 1 0MADRID 1 0,25 1 0NAFARROA 1 0,25 1 0OURENSE 2 0,49 2 0SALAMANCA 1 0,25 1 0ATZERRIA 11 2,72 2 9TOTAL 405 100 220 9

ITURRIA: Elkar Consulting-ek eginda 2006ko abenduaren 31ko erroldaren datuekin.

Ia Ziortza-Bolibarreko biztanleriaren %90 a Bizkaitarra da. Bakarrik %5,43a

Gipuzkoan jaio da eta %2,72a beste herrialde batean. Geratzen den %3 a

Bartzelonan(%0,25), Burgosen(%0,25), Kantabrian(%0,25), Leonen(%0,25),

Madrilean(%0,25), Nafarroan(%0,25), Ouerensen(%0,49) eta

Salamankan(%0,25) jaio da.


GUZTIRA % GIZONA EMAKUMEAARGENTINA 2 16,67 0 2BOLIBIA 2 16,67 0 2BURKINA FASSO 1 8,33 1 0KOLONBIA 2 16,67 0 2EKUADOR 1 8,33 0 1ESTATU BATUAK 2 16,67 0 2ITALIA 1 8,33 1 0POLONIA 1 8,33 0 1TOTAL 12 100,00 2 10

ITURRIA: Elkar Consulting-ek eginda 2006ko abenduaren 31ko erraldoiaren datuekin.

2

2

12

1

2

1 1

ARGENTINA BOLIVIABURKINA FASSO COLOMBIAECUADOR ESTADOS UNIDOS DE AMERICAITALIA POLONIA

2006ko abenduaren 31eko Erraldoiaren arabera, 405 biztanletatik 12ak beste

herrialdean jaio dira. Hain zuzen ere, 2 Argentinan, 2 Bolibian, 1 Burkina Fasson,

2 Kolombian, 1 Ekuadorren, 2 Estatu Batuetan, 1 Italian eta 1 Polonian .


GUZTIRA GIZONA EMAKUMEAABADIÑO 2 0 2AMOREBIETA-ETXANO 3 2 1ATXONDO 1 0 1BARAKALDO 12 5 7BERRIATUA 3 1 2BILBAO 19 10 9DURANGO 4 3 1ERMUA 5 3 2ETXEBARRIA 2 2 0GERNIKA-LUMO 16 7 9ISPASTER 1 0 1LEKEITIO 1 0 1MALLABIA 6 2 4MAÑARIA 1 0 1MARKINA-XEMEIN 254 144 110MENDATA 2 0 2MEÑAKA 1 1 0MUNITIBAR-ARBATZEGIGERRIKAITZ 5 1 4MUXIKA 1 0 1NABARNIZ 1 0 1ONDARROA 6 3 3ZIORTZA-BOLIBAR 16 10 6TOTAL 362 194 168

ITURRIA: Elkar Consulting-ek eginda 2006ko abenduaren 31ko erraldoiaren datuekin.

11

2

51 6 16 2 3 1 12 3 19 4 5 2

16

116

1

254

ABADIÑOAMOREBIETA-ETXANOATXONDOBARAKALDOBERRIATUABILBAODURANGOERMUAETXEBARRIAGERNIKA-LUMOISPASTERLEKEITIOMALLABIAMAÑARIA


Bizkaian jaio diren 362etatik, 254ak Markina-Xemienen egin dute, 19ak Bilbon,

16ak Gernika-Lumon eta beste 16ak Ziortza-Bolibarren. Faltatzen direnak

eskualdeko beste udalerrien artean banatzen dira.

GUZTIRA GIZONA EMAKUMEAARRASATE/MONDRAGON 1 1 0BERGARA 1 1 0DEBA 1 1 0DONOSTIA-SANSEBASTIAN 1 1 0EIBAR 10 7 3ELGOIBAR 2 1 1ESKORIATZA 1 0 1IRUN 1 0 1MENDARO 1 1 0MUTRIKU 1 1 0ZESTOA 1 0 1ZUMARRAGA 1 1 0TOTAL 22 15 7

ITURRIA: Elkar Consulting-ek eginda 2006ko abenduaren 31ko erraldoiaren datuekin

1 1 11

10

2

11

1 1 1

1

ARRASATE/MONDRAGON BERGARADEBA DONOSTIA-SAN SEBASTIANEIBAR ELGOIBARESKORIATZA IRUNMENDARO MUTRIKUZESTOA ZUMARRAGA


Gipuzkoan jaio direnei dagokienez, azpimarra daiteke ia erdia(10) Eibarren jaio

dela

GUZTIRA GIZONA EMAKUMEABARTZELONA 1 1 0BURGOS 1 1 0KANTABRIA 1 1 0LEON 1 1 0MADRID 1 1 0NAFARROA 1 1 0OURENSE 2 2 0SALAMANCA 1 1 0TOTAL 9 9 0

ITURRIA: Elkar Consulting-ek eginda 2006ko abenduaren 31ko erraldoiaren datuekin

1

1

1

11

1

2

1

BARCELONA BURGOS CANTABRIA LEONMADRID NAVARRA OURENSE SALAMANCA

Azkenean, beste Autonomia Erkidegotan jaio direnak 9 dira.

Ia jende guztia beharrezkoa dela hazkunde moderatua bermatzean eta

Ziortza-Bolibar herri-dormitorioan bihurtu dadin sahiestu beharrean

ados dago.


Lana

2.1.5 LANGABEZIA

SEXUA ETA ADINA SEKTOREAK

GIZONAK EMAKUMEAKURTEAGUZTIRA

<25 25-44

>=45 <25 25-44

>=45NEKAZARITZA INDUSTRIA ERAIKUNTZA SERB.

2006 5 2 3 52007 2 1 1 2

ITURRIA: INEM13

Aurreko koadroan ikus daiteke Ziortza-Bolibarrean egondako langabeziaren

eboluzioa. Desanexion berriagatik, ez daude ia udalerriari dagokionez

langabeziari buruzko daturik. Nahiz eta daturik ez egon, ikus daiteke langabetuen

kopurua oso baxua dela, eta zerbitzu sektorean batzen dira.

13 Datuen faltagatik bi urteetako aldiak konparatzeko ezintasunagatik, datuak 2006eko azken hiruhileko eta2007ko lehenengoari dagozkie.


2.1.6 KONTRATAZIOAK

KONTRATUAREN ARABERA

KONTRATU MOTAGIZONAK EMAKUMEAK

HAS. ALDAT. HAS. ALDAT.

HILABETE GUZTIRA

MUGAGABEA ALDIBATERAKO

MUGAGABEA.MUGAGABEA

ALDIBATERAKO

MUGAGABEA

UZT 06 N N N N N N NABUZ 06 5 - 3 - - 2 -IRAIL 06 1 - 1 - - 0 -

URRIA 06 4 - 3 - - 1 -AZAR 06 3 - 3 - - 0 -ABEN 06 - - - - - - -URT 07 - - - - - - -

OTSAI 07 1 1MART 07 2 1 1

ITURRIA: INEM

SEKTOREAREN ARABERA

SEKTOREAKHILABETEA GUZTIRANEKAZARITZA INDUSTR ERAIKUNTZA SERBITZUAK

UZT 06 N N N N NABUZ 06 5 - - 3 2IRAIL 06 1 1 - - -URRIA 06 4 - 1 2 1AZAR 06 3 - 1 2 -ABEN 06 - - - - -URT 07 - - - - -

OTSAI 07 1 1MART 07 2 2ITURRIA: INEM


2006an udalerrian egindako kontratu guztiak aldi baterakoak dira, abuztutik

azarora dagoen epean batutak.

Horietariko bat bakarrik lehengo sektorean sortu da.

%65,70k udalerrian lanpostu gehiago sortu behar izango litzatekela

uste dute.


2.2 Tokiko Sektore ekonomikoak

Nahiz eta lehenengo sektorea tradizioz udalerriko aktibitateriko garrantzitsuena

izan, biztanleriaren zati importante batek herritik kanpo lan egiten du,

Etxebarriako edo Markina-Xemeingo industrietan.

Baina oraindik nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiapenak mantentzen dira.

Lehenengoen ekoizpena gizaki kontsumora bideratuta dago eta bigarrenek behi

eta ardi-azienda ekiten diete. Zeinkan badago ere oilasko granja bat.

Bigarren sektorea(industriala), ogitegi baten bidez( Ogitegi Boston S.A.) eta

ontziola baten bidez(Galea 75 S.L.) errepresentatuta dago.

Zerbitzu sektoreari ekiten dioten saltegiak gehiago dira. Ezin da ahaztu udalerriak

ondare kulturala garrantzitsua duela. Horrek, turista asko erakartzen du eta, hori

dela eta, herriko ekonomia aberastera lagun diezaioke.


2.2.1 Aktibitate ekonomikoa sektoreen arabera

2.2.1.1 Lehengo sektorea: abeltzaintza eta nekazaritzako ustiapenak

Gaur egun Ziortza-Bolibarrek E.N.B.14-k erregistraturik dauden 59 abeltzaintza

ustiapen ditu.

Tekniko-ekonomiko norabidetzaren arabera, hurrengo ustiapen-banaketa

ezberdin ditzakegu.

ABELTZAINTZAKO USTIAPENAK MOTAREN ARABERA

MOTA GUZTIRAZerupeko barazki ustiapenak 1Fruitu freskue ekoizpena 1Behi-azienda ustiapenak(abeltzaintza) 30Behi-azienda ustiapenak (gizenketa) 5Ardi-azienda ustiapenak 15Sailkatu-ezinezko ustiapenak 7

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina, BFAren Nekazaritza Sailak eman dituen datuekin

Arraultzak ekoizten dituen granja bat dago Zeinka-Zearregin. Ustiapen honetan bi

udalerriko langileek lan egiten dute eta familiako negozioa da.

Arraultzak ekoizten dituen granja bat dago Zeinka-Zearregin

14 Nekazaritzako eskualde bulegoak.


Beste aldetik, badaude 2 abeltzaintzako ustiapenak Eusko Labelarekin:

• JESUS ARRILLAGA IRASTORZA (ARTA-10. BOLINTXU

BASERRIA).

• GREGORIO ARTAETXEBARRIA ASKAITURRIETA

(IKASTEGI 2 BASERRIA-ILUNZAR AUZOA)


2.2.1.2 Bigarren sektorea: industria

q Ogitegia Bostok S.A

q Ontziola Galea 75 S.L

Enpresa honek ontziak egiten, konpontzen eta saltzen ditu. Bi sozio dira eta

langileen kopurua aldatzen da lanaren arabera. Sozioak Eskualdekoak dira eta

normalean langileak ere bai.


2.2.1.3 HirugarrenSektorea: Zerbitzuak.

2.2.1.3.1 Tabernak eta jatetxeak

1. Kanpape (Bolibar)

2. Txirtu (Bolibar)


3. Errota (Bolibar)

4. Armola (Arta)


5. Ikestei (Zeinka-Zearregi)

6. Ziortza-Beitia (Ziortza-Goierria)

7. Muniozguren (Ziortza-Goierria)


2.2.1.3.2 Ostatuak

1. Ziortza-Beitia (Ziortza-Goierria)

2. Monte ( Arta )


3. Ikestei (Zeinka-Zearregi)

4. Ziortzako Andre Mariaren Monasterioa

Inkesta erantzun duen %40,40k abeltzaintza eta nekazaritza

bultzatu behar dituztela eta horrela lehenengo sektorearen

desagerpena sahiestuko dela uste du. %34,30ak turismoa

garapenaren motorra bezala erabil daitekela uste du eta

%33,10ak industria aukeratzen du. Azken kasu honetan,

industria txikia, iraunkorra eta ondo antolatuta poligonoa izan

behar da.Turismoari begiratuz, Santiagoko bidea

potentziatzea eta herriko ostalari-sektorea indartzea

azpimarratzen dituzte.


2.3 Garraioa eta mugikortasuna

2.3.1 MUGIKORTASUNA

Lurralde eta hiri konfigurazioak, komunikazio sistemak eta esparru jakin batean

dauden garraio ezberdinek, garapen sostengarriaren esparruaren barruan,

zerbitzu eta herritarrentzako gutxienezko ekipamenduetara mugikortasuna eta

ailegaerrezkotasuna bermatu behar dute, eta aldi berean biak izan behar dira hiri

ingurune eta bizi kalitate onarekin errespetagarriak.

Mugikortasun beharrak arrazoi ezberdinengatik izan daitezke, eta arrazoi guzti

horien artetik garrantzitsuenetariko bat lantokira iristearena da, beste arrazoi

batzuk aisialdiko aktibitateekin, erosketekin, etab erlazionatutako joan etorriak

dira.

Mugikortasun beharizan hauek aurrera eramateko hiritarrek garraio modu

ezberdinak erabili ditzakete. Hauen artean ibilgailu pribatua, garraio publikoa,

etab daude.


2.3.1.1 Komunikazio sistema

Atal honetan Lea Artibaiko garraio azpiegituren gaur egungo egoera azalduko

dugu. Azalpen hauek errepide-sarean oinarrituko dira, eskualdean zekula ez baita

tren garraiorik existitu; hurbilen dauden tren geltoki edo konexioak Bilbao-

Donostia egiten duen Euskotreneko linea eta Ermuan geltokia daukana eta

Zornotza-Bermeo egiten duen Euskotreneko linea Gernika-Lumoko geltokian.

2.3.1.1.1 ERREPIDE SAREAREN EZAUGARRIAK

Euskadiko errepide sarea funtzionalitatearen arabera sare desberdineta

estrukturatzen da:

Ø Lehentasuna duen errepidea

Ø oinarrizko errepide sarea

Ø eskualdeko errepide sarea

Ø tokiko errepide sarea

Lea-Artibain ez dago lehentasuna duen errepiderik, azkenengo hiru mailetako

errepideak bakarrik daude. Esan beharra dago eta lehen mailako errepideekin

jarraituz, A-8 autopista eta N-634 errepide nazionala Lea-Artibai eskualdetik oso

gertu gelditzen direla.

Komunikazio azpiegituren inguruan esan beharra dago, Euskal Herri osoan

bezala, Lea-Artibain orografiak garantiza handia daukala. Honen ondorioz Lea-

Artibaiko errepide sarea txarra edo prekarioa dela esan beharra daukagu,

errepideek askotan aldatz handia, bisibilitate gutxi, zati estuak etab.


Lea-Artibain eman den azpiegitura garapen txikiak fenómeno garrantzitsu bi

ekarri ditu:

q Oinarrizko errepide sarea izateak eta trenaren inexistentzia

totalak eskualderako garapen ekonomikoan freno bat suposatu

du

q Oinarrizko errepide sarea izateak eta trenaren inexistentzia

totalak balore patrimonial, kultural eta natural batzuk kanpoko

eraginik izan gabe gordetzea eta babestea ekarri du.

2.3.1.1.1.1 Herri-eskualdeko errepide sarea

Lea-Artibai eskualdearen barruan, beste eskualdeekin komunikatzea posible

egiten duten lau errepide sare desberdin bereizi behar ditugu:

Ø Durango-Markina-Ondarroa, BI-633 errepidea

Ø Genika-Munitibar-Gernika, BI-2224 errepidea

Ø Gernika-Lekeitio-Ondarroa, BI-2238 eta BI-2405 errepideak

Ø Ondarroa-Gipuzkoa, BI-638 errepidetik

Errepide hauen bidez gelditzen da artikulaturik Lea-Artibaiko eskualdea. Aldi

berean errepide hauek beste txikiago batzuetan eratortzen dira eta hauek dira

sakabanatuta dauden nukleoetara iristea posible egiten dutenak. Ziortza-

Bolibarren kasuan, errepide nagusia BI-2224 da eta hau errepide txikiago

batzuetara eratortzen da, posible egiten dutenak Arta, Zeinka eta auzune

ezberdinetara iristea (BI-4401).


2.3.1.2 Ibilgailu parkea

Ibilgailuen parkearen definizioa hurrengo hau da: herri jakin bati egotzitako

ibilgailu kopurua, tipologia guztietako ibilgailuak kontutan hartuta. Ibilgailu

parkearen inguruko informazioa izatea garrantzizkoa da, herritarrek existitzen

diren garraio modu ezberdinen artean duten depentzia gradua ezagutzeko

erabilgarria izan daitekeelako.

Hemen beherago ikus dezakegun taulak Ziortza-Bolibarreko ibilgailu parkearen

inguruko datuak batzen ditu:

TURISMOAK MOTORRAK KAMIOIAK TRAKTOREAK BESTEBATZUK

GUZTIRA

198 10 17 5 1 231ITURRIA: ZIORTZA-BOLIBARREKO UDALETXEA

Hurrengo taulan Bizkaian, Lea-Artibain eta Bolibarren mila biztanleko zenbat

ibilgailu dauden batzen dituen datuak ikus ditzakegu, eta hor ikusi dezakegunez

Bolibarrek Bizkaiko bataz bestekoa eta Lea-Artibaiko bataz besteko altuagoa

dauka:

IBILGAILUAKGUZTIRA

HERRITARKOPURUA

IBILGAILU KOPURUA/1000 BIZTANLEKO

BIZKAIA 582.158 1.122.637 518LEA-ARTIBAI

13.444 26.095 515

ZIORTZA-BOLIBAR

231 402 574

ITURRIA:Ziortza-BolibarrekoUudaletxea


2.3.1.3 Aparkaleku publikoa.Ziortza-Bolibarreko kasuan, azpimarratzekoa da aparkaleku publiko ugarrien

kantitatea, batez ere herrigunekoak azpimarratuz.

Auzuneetan aparkalekuak orokorrean pribatua da, azpimarratzekoa da

Iruzubietakoa (Arta), eta Ziortza- Goierrian Zenarruzako Kolegiatara asoziatua.

Bolibar hirigunean dauden aparkaleku publikoak

2.3.1.4 Garraio motak, barruko eta kanpoko mugikortasuna

Hurrengo grafikoan Bizkaiko eskualde ezberdinetan dagoen trafiko intentsitate

ezberdinak ikusiko ditugu. Datu guzti hauen artean adierazgarria dena Bilboko

area motropolitanoan hazkundea 2,0%koa izan dela eta Lea-Artibain berriz

8,8%koa. Gure ustez diferentzia hau garraio publikoaren ondorioz da, hau da,

Bilboko area metropolitanoan garraio publikoaren inzidentzia oso garrantzitsua da

eta Lea-Artibain aldiz inzidentzia horrek ez du arrakasta haundirik izan. Izan

daiteke eskualdeak ez duelako tren sarerik eta autobusak eskualdeko herri

garrantzitsu edo handienak batzen dituelako baina aldi berean herri txikiagoko

herritarrek ez dutelako zerbitzu hau oso eskuragarri, eta Ziortza-Bolibarren

kasuan ez dagoelako

.


ITURRIA: trafikoaren bilakaera Bizkaiko errepideetan.2005.

Lehenengo egin behar duguna eskualdeko mugimenduak zein motatakoak diren

aztertu, hau da, mugimendu horiek eskualde barrukoak diren ala eskualdetik

beste batera joateko diren. Hurrengo grafikoan ikusiko dugu mugimendu

gehienak eskualde barrukoak direla mugimenduen %85 suposatuz, honi

Bizkaiako beste eskualdeetara egiten diren mugimenduak gehitu behar zaizkio

%7 direlarik. Eskualdetik Gipuzkoara joandakoak %2 dira. Bizkaiako beste

eskualdeetatik Lea-Artibaira etorritakoak %4a dira eta Gipuzkoatik eskualdera

etorritakoa %2.


ITURRIA: Lea Artibaiko Eskualdeko Mugikortasuneko plana.

Orain egin behar duguna Lea-Artibain mugitzea eragiten duten arrazoiak zeintzuk

diren ikustea izando da. Horretarako eskualdeko 15 urtez goranzko 600

pertsonari egindako inkesta bateko datuak erabiliko ditugu, jakinda datu hauek

herri batetik bestera ezberdinak izando direla.

Datu hauek nahiz eta 2001. urtekoak izan gaur egunekoen antzekoak eta

erabilgarriak direla uste dugu. Datuek adierazten dutenez aisialdia oso arrazoi

garrantzitsua dela, nahiz eta esan behar dugun egindako inkestetatik %28,1a 60

urtez goranzko jenteari eginda dagoela. Beste arrazoi batzuk lana edo eguneroko

erosketak izan daitezke.


Lea-Artibaiko hiritarrek dituzten mugikortasun beharren banaketa 2002

ITURRIA:Markina-Xemeingo Iraunkortasuneko Diagnostikoa.

2.3.2 GARRAIOA

2.3.2.1 Garraiobideak

Ziortza-Bolibarreko hiritarrek, beraien mugikortasuna bermatzeko orduan

ondorengo aukera hauek dituzte:

q ibilgailu pribatua

q autobus zerbitzua

Autobus zerbitzuari dagokionean esan beharra dago ia inexistentea dela. Autobus

zerbitzua heltzen den herriko puntu bakarra Iruzubietako auzunea dugu. Auzune

hau Bolibarretik kilometro bira dago eta herriko beste auzuneetatik ere oso urrun

gelditzen da. Horregaitik uste dugu esan dezakegula Ziortza-Bolibar herriak ez

daukala autobus zerbitzurik.

q A-3512 linea, Lekeitio eta Bilbo batzen ditu, autopistatik doa eta

orduro pastasen da.

q A-3915 linea, Ondarroa eta Bilbo batzen ditu, Durangotik igarota

eta Galdakaoko hospitalean geldituz. Orduro pastasen da.


q Orduro hiru autobús daude Bilbora, bi Ondarroara eta bat

Lekeitiora

Iruzubietan sartzen den Bizkaibuseko autobusa

Gure ustez azpimarratzekoa da Ziortza-Bolibarrek Lea-Artibai eskualdeko beste

herriekin lotura bermatua ez izatea autobus zerbitzuarekin, honek Ziortza-

Bolibarreko hiritarrak ibilbailu pribatuaren dependiente izatea ekarten bait du.

Es reseñable que el municipio de Ziortza-Bolibar no dispone de ninguna línea de

autobús que le una con el resto de la comarca, haciendo esto que los ciudadanos

de Ziortza-Bolibar sean muy dependientes del vehiculo privado. Como hemos

señalado con anterioridad, la excepción seria el barrio de Iruzubieta.


2.3.2.2 Ibilgailuen trafikoa

Hemen beherago daukagun mapan Ziortza-Bolibarretik igarotzen diren ibilgailu

kopurua ikusiko dugu. 145A tramoa da Lea-Artibai eta Durangaldea batzen

dituena. Tramo hau da ibilgailu gehien jasotzen duena eta ikusi dezakegunez

8.001 ibilgailu eguneko batazbezteko bat dauka. Ziortza-Bolibarri dagokionean

145B tramoa daukagu, Iruzubietatik Bolibarrera doana, eta ikusi dezakegunez

1.383 ibilgailu eguneko bataz bestekoa dauka. Beste errepide bat ere badaukagu

aztergai eta hori Bolibarretik Zenarruzako kolegiatara doana litzateke, hain zuzen

ere 145D tramoa, hemen ikusi genezake 109 ibilgailu eguneko batazbestekoa

daukala. Azkenengoz 140C tramoa dagoela ikusi dugu eta hau Bolibarretik

Munitibarrera doan BI-2224ko tramoa da. Hemen ikusi dugu 641 eguneko

batazbestekoa dagüela. Datu hauek aztertu ostean, 145B tramoko joan etorri asIko

Bolibarren edo Iruzubietan jaio eta Bolibarren edo Iruzubietan hiltzen dira.

Konkluzio honetara heldu gara 145B tramotik 1.383 ibilbailu pasatzen direlako

egunero batazbesteko eta Zenarruzako Kolegiatara doan 145D tramotik eguneko

batazbesteko 109 ibilgailu bakarrik igarotzen direlako eta 140C tramotik, hau da

Bolibarretik Munitibarrera doana, 671 ibilgailu eguneko igarotzen direlako. Gure

ustez hau izan daiteke garraio publikorik ez dagoelako eta honek Markinara

medikura joateko edo erosketak egiteko ibilgailu pribatua hartu behar duzula

suposatzen du.

ITURRIA: EAE-ko aforo-mapa


2.3.2.3 Lea- Artibaiko Mugikortasun Plana hobetzeko

proposamenak

1. Aparkalekuak

Atal honetan uste dugu Simon Bolibar plazaren inguruan erreflesio txiki bat egin

behar dela. Momento honetan plaza hau autoak aparkatzeko erabiltzen da eta

gure ustez, aparkaleku horiek kendu eta jentea jezartzeko bankuak jarri beharko

lirateke

ITURRIA: Lea-Artibai Eskualdeko Mugikortasun Plana



Hilerriaren inguruko eta Ziortza-Bolibarreko erdiguneko aparkalekuek, plaza

honetan dauden aparkaleku gutxiak faltan ez botatzea baimentzen dute eta gure

ustez plaza inguruan dauden etxeetako biztanleei plazatik igarotzea galarazi gabe

2. Auzuneetako errepideak

Orokorrean herriko auzuneetako errepideak estuak eta malda handiekin dira.

Segurtasun handiagoa emateko uste dugu baliogarria izango litzatekeela leku

batzuetan itxaroteko lekuak edo apartaderoak egitea puntu batzutan auto bi pasatu

ahal izateko, beherantza doazen autoek prioritatea izanda. Hemen ondorengo

argazkietan ikusten den antzeko zerbait izango litzateke.



3. Trafikoaren lasaitzea

Gernika eta Markina herriak batzen dituen BI-2224 errepidea Ziortza-Bolibar herria

erdi-erditik zeharkatzen du eta hau herritarrentzako arrizkutsua zuertatzen da.

Horregaitik gauza positibo bezala baloratzen ditugu Bolibarren egindado hiru paso

garaiak . Honek ibilagailuak astiroago iragatzea ekarriko du eta beraz, arrizkua

gutxitzea. Ondorengo argazkietan ikusiko dugu eraikitako hiruretatik bat erakutziaz

nola zegoen lehen eta nola dagoen gaur egun.




2.3.2.4 Oinezkoen ibilbide eta Txirrindularientzako bideen

azaleraren guztira

Oinezkoentzako itinerario bezela Santiagoko Bidea daukagu, bide hau Markinatik

dato eta Iruzubietan Artarako bidea hartzen du eta hemendik Bolibarrera doa eta

bide erromatarra hartuz Zenarruzaraino heltzen gara. Proiektatuta dago bide gorri

bat egitea BI-2224 errepideari paralelo doana eta Iruzubietatik Bolibarrera helduko

da. Bide gorri hau egiteko bi proiektu daude, biek dute ia ibilbide berdina,

diferentzia bakarra bat errepidearen eskuinaldetik doala eta bestea ezkerraldetik.

Txirrindularientzako bideen inguruan esan behar dugu, ez dagoela hauentzako

itinerariorik.

Errepideen eta auzo bideen hobekuntza eta garraio publikoaren existentzia dira

herritarren eskakizun garrantzitsuenak hobekuntza La mejora de las

carreteras y caminos vecinales es una de las principales demandas de

los vecinos, así como la existencia de transporte público(taxi-bus )


2.4 Hezkuntza

2.4.1 UDALERRIKO EZKUNTZAKO ESKAINTZA

Gaur egun Ziortza-Bolibarrek ez dauka irakaskuntzaren ekipamendurik. Eskola

Nazional zaharrak birgaituta izan dira eta Udaletxe eta erabilera askotarako

tokiak(AMPA, gazteleku eta taberna) bezala erabiltzen dira.

Auzoetako espoleen erabilera ere aldatu da eta txoko bezala erabiltzen dira.

Gaur egun udalerriko ikasleak egunero Markinako eskoletara joaten dira.

MARKINA-XEMEINGO IKASTETXEAK

ZENTROA TITULARTASUNA

Eskolaurrea eta Lehen Hezkuntza

CEP Bekobenta Pública

CPEIPS Bera-Kruz Ikastola Privada

Bigarren Hezkuntza(DBH)

IES Markina Pública

CPEIPS Bera-Kruz Ikastola Privada

Lan Heziketa eta unibertsitarioak

Lea Artibai Ikastetxea Privada

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina Markina-Xemeingo Iraunkortasun Diagnostikoko datuekin.


2.4.2 BIZTANLERIAREN IKASKETA MAILA

Hurrengo grafikoek Ziortza-Bolibarreko biztanleriaren ikasketa maila erakusten

dute, EAE, Bizkaia eta Lea Artibaiko Amankomunazgokoekin konparatuz.

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Ziortza-Bolibar

Euskadi

Bizkaia

Lea Artibai

Analfabetoak 2,72 0,68 0,70 0,49

Goi mailakoak 3,46 13,16 13,88 9,36

Bitartekoa-Goi-mailakoa 3,95 7,43 7,40 6,77

2.Hezkuntza/L.H. 23,70 32,37 31,52 31,95

Eskolaurrea/Lehen Hezkuntza 41,23 42,16 42,12 47,29

Ziortza-Bolibar Euskadi Bizkaia Lea Artibai


Ikus daiteken moduan, %2,72a(11 lagun) analfabetoa da, Amankomunazgo,

probintzia eta EAEko kopurua baino altuagoa. Beste aldetik, esan behar da kasu

guztiak 60 urte aurretik adinako tramoan daudela.


21

9

1 1

11

5 674 3

23

149

3 1 2

29

11

18

83 5

30

0

5

10

15

20

25

30

35

Guz

tira

Giz

onez

koak

Em

aku

me

zko

ak

Guz

tira

Giz

onez

koak

Em

aku

me

zko

ak

Guz

tira

Giz

onez

koak

Em

aku

me

zko

ak

Irakurri-idatzi Analfabetoak Sailkatu Ezinak

0-14

15-29

30-44

45-59

60-74

mas75


%41,23k Lehen hezkuntzako ikasketak bukatu zituen eta %23,70k 2.

Hezkuntzakoak/L.H.. Bakarrik %3,95ak Bitarteko/Goi mailako ikasketak ditu

(diplomatura ) eta %3,46k Unibertsitateko/postgraduko ikasketak ditu.

3 1 2

26

14 1217

8 93 3 2 1 1

33

17 16

41

22 19

94 5 8

4 4

46

2026

3021

93 2 1 2 0 2

36

2214

5 4 1 1 1 0

2315

83 3 1 1 1 1 0

05

101520253035404550

Guz

tira

Giz

onez

koa

k

Em

akum

ezkoak

Guz

tira

Giz

onez

koa

k

Em

akum

ezkoak

Guz

tira

Giz

onez

koa

k

Em

akum

ezkoak

Guz

tira

Giz

onez

koa

k

Em

akum

ezkoak

Eskolaurrea/LehenHezkuntza

2.Hezkuntza/L.H. Bitartekoa-Goi-mailakoa Goi mailakoak

0-14

15-29

30-44

45-59

60-74

mas75



2.4.3 HIZKUNTZAKO ANIZTASUNA

Nahiz eta Ziortza-Bolibarri buruzko daturik ez egon, Markina-Xemeinean atera

zirenak extrapolatu ditzakegu bi herri hauek nahiko antzekoak direlako, duela bi

urte arte herri bakarra ziren eta. Gainera, Ziortza-Bolibarrek etorkin-tasa baxua

dauka eta hau dela eta euskara lehen hizkuntza da ia biztanleriaren %100arentzat(

Markina-Xemeinen 10 lagunetik 9 euskaldunak dira).

Beste aldetik, ez dago diru-laguntzarik euskara ikasteagatik eta herrian ez dago

euskaltegirik. Ziortza_Bolibarreko Udalak ez dauka euskara bultzatzeko

batzorderik, ezta ere euskararen inguruko irizpide zehatzik.

BIZTANLERIAREN HINKUNTZA-GAITASUNA

ITURRIA: Markina-Xemeingoegoera soziolinguistikoa

IRAUNKORTASUN DIAGNOSTIKOA ZIORTZA-BOLIBAR. ELKAR CONSULTING 2006-2007.ORR.104

ETXEKO ERABILERA

FUENTE: Markina-Xemeingoegoera soziolinguistikoa

Ziortza-Bolibarreko herritarrek euskara puntu sendotzat hartzen

dute. Inkesta osatu zuten %11,40k euskara potentziatzeko eta

indartzeko ekintzak bere priorizateerakiko bat bezala aukeratu zuen

Foroetan ekarpen eta eskaera asko jaso dira Udalak hizkuntza

bultzatu eta babestu dezan: adibidez Udala euskaraz funzionatu

dadin, euskal prentsaren eta euskara normalkuntzaren planaren

babesa.


2.5 Etxebizitza

2.5.1 ETXEBIZITZAKO UDAL PARKEA

Ikus daitekenez, 1991 eta 2006 urte artean Ziortza-Bolibarreko etxebizatzaren

kopurua asko aldatu da.

ETXEBIZITZA KOPURUA ZIORTZA-BOLIBARREN 1970 -2006

URTEAK ETXEBIZITZA KOPURUA TOTALA

Arta Bolibar Zeinka-Ziarregi Goierria-Ziortza

1970 33 55 24 48 160

1991 30 55 55 19 159

2006 33 83 58 24 198

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina Udalak emandako datuekin.

Udalerrian dauden etxebizitza guztiratik(198), 141etan norbait bizi da eta 57etan ez

da inor bizi.

Denbora luzea eraiki gabe pasa eta gero, berreraiketak edo aldaketak izan ezik,

2005an joera hau aldatu zen. Ikus daiteke auzo guztietan etxebizitzaren kopurua

handitu egin dela, baina Bolibar izan da hirigintza-garapen handiena izan duena.

Gehipen hau etxebizitza talde bat eraikitzeagatik izan da(RESIDENCIAL XIII)

Orokorrean, udalerrian bi eraikin mota daude. Hirigunean badaude bat, bi edo 3

solairuko etxeak, eta beste auzoetan ia guztiak baserriak edo familia bakarrentzat

etxeak dira.


Gaur hiri-plangintzan gehipen batzuk daude.

IZENA15 ETXEBIZITZA BERRIAK

BOLIBAR 74

ARTA 10

IRUZUBIETA 5

ZEINKA 9

ZIARREGI 10

GERRIKA 3

TOTAL 111

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina Udalak emandako datuekin.

Herriko jendeari auzokide guztien etxebizitzako beharrak betetzea beharrezkoa

iruditzen zaio, babes ofizialeko etxebizitza aukeratzen du, gazteen lorpidea erraztea

eta etxebizitzak eta baserriak birgaitzeko dirulaguntzak ematea ere

garrantzitzua ikusten ditu.

Gainera, baserri batean etxebizitza bat baino gehiago egitea baimentzea

nahiko luke.

.

15 datos obtenidos de las Normas Subsidiarias de Planeamiento Municipal.


2.6 Gizarte zerbitzuak

Zerbitzu batzuk mankomunitatetik hornitzen dira eta beste batzuk udaletxeetatik

zuzenean.

40 bat pertsona daude zerbitzu honetan lanean, hauetatik 4 Ondarroa, Markina,

Lekeitio eta Lea- Ibarraren (azkenengo honek Ispasterri ere kasu egiten dio)

menpe daude.

Herrietan oinarrizkoak diren gizarte zerbitzuak aurkitzen dira, lehen mailako

laguntza ematen duena eta etxeko laguntza. Hemen gizarte-langile bat eta

laguntzaile administratibo bat. Ziortza-Bolibarrera hamabostero behin joaten dira.

Esan beharra dago, departamento honek ematen duen zerbitzuaren eskaria ez dela

oso handia Ziortza-Bolibarren.

Gizarte Zerbitzuko departamentuak eskaintzen dituen zerbitzuak:

Ø Gizarte laguntza zerbitzua

Ø Etxeko laguntza zerbitzua

Ø Emakumeentzako aholkularitza zerbitzua (Markina, Lekeitio eta

Ondarroan topa daiteke, da baina astelehenetan Bolibarren egoten

da.

Ø Familia eta adin txikikoentzako hezitzaileak

Ø Gizarte larrialdietarako prestaziorako programa

Ø IBO- informazioa, balorazioa eta orientazioa

Ø Prestazio ekonomikoak

Ø Egoitza

Ø Adin txikikoentzako eta familientzako laguntza programa

Ø Drogodependentzien prebentzioa kaleko hezitzaile eta tekniko

baten esku. 18-24 urte bitarteko gazteei zuzendua. Gurasoentzako

orientazio zerbitzu bat ere badago, EHUren laguntza duena.

Ø Aldundiaren menpeko, ZUTITU: aholkularitza psikologikoaren

programa, tratu txarrak eta biolentzia sexualarentzako ( bai gizon

zein emakumeentzako) Markinatik ematen dira.

Duela hilabete batzuk Ongizate Sozialetako Eskualdeko Komisioa, hamar

politikok, mankomunitateko presidenteak eta sei udal teknikarik osatua.

Hilabetero biltzen dira.


Ongizate sozialerako aurrekontua hurrengo gauzetan erabiltzen da:

q Pertsonen formakuntza

q Materiala

q Zerbitzuen kartera

q Txertaketa

q Etxeko laguntza

Departamentutik etorkizunerako plan batzuk jarri dira martxan eta hurrengo gauza

hauek barnetratzen dituzte:

q Zerbitzuetako kartera baten sortzea

q Txertatzea erraztera zuzendutako akzioak

q Etxeko laguntzaren zerbitzuaren inguruan, erreglamentu baten

aprobazioa dago aurreikusita

q 2008ari begira, elkargune eta bitartekaritza familiarraren sortzea.


2.7 Osasuna

Ziortza-Bolibarrek ez dauka osasun-zentrorik, baina sorostegi bat dauka udal

aretoetan. Sorostegi honetara astero mediku bat joaten da, hain zuzen ere,

asteazkenero 9etatik 11etara edo bukatu arte.

Beste zerbitzu guztientzako Ziortza-Bolibarreko jendea Markina-Xemeingo osasun-

zentrora joaten da.

ZERBITZU ETA EKIPAMENDUAK MARKINA-XEMEINGO OSASEN ZENTROAN

ZERBITZUAK

Familiako Medikuntza

Pediatria

Erizaintza

Ginekologia-zerbitzua

Emagina

Administrazio-zerbitzuak

Anbulantzia-zerbitzua

EKIPAMENDUAK

Kontsultategietako ekipamenduorokorra

Desfibriladorea: bizkortze ekipoaITURRIA: Elkar Consulting-ek egina Markina-Xemeingo Jasangarritasun Diagnostikoarekin.

Beste aldetik, Ziortza-Bolibarrek Markina-Xemeingo osasun-zentroko anbulantzia

zerbitzua dauka.


Farmaziak

Udalerriak ez dauka farmazia edo botikinarik, eta eskualdeko beste udalerrietako

farmazien menpe dago.

Lea Artibai-n dauden farmaziak

UDALERRIA FARMAZIAK

Etxebarria 1

Lekeitio 3

Markina-Xemein 2

Ondarroa 4

ITURRIA: Elkar Consulting-ek egina Bizzkaiko Farmazilarien Elkargo Ofícialaren datuei esker.


2.8 Kultura

2.8.1 AZPIEGITURAK

Ziortza-Bolibarrek kultur azpiegitura asko dauka, eta hauek herriko balore eta

potentzialitate nagusienak izanik.

Lehengoz, Norma Subsidiarioetan agertzen diren ondare ondasunak zenbatuko

ditugu eta gero zehatzago azalduko ditugu azpiegitura inportanteenak.

Kultur interesa daukaten ondasunak 3 arlotan taldetuta daude.

1.1. legezko babesa daukaten elementuak

1.2. kultur ondarearen balorazio sektorialeko analisiak egin eta gero, babestuta

egoteko proposatuak dauden elementuak jasotzen dira, 7/1990 Euskal

Kultur Ondarearen legearen mekanismoen bitartez.

1.3. Hemen sartzen dira udal eta eskualde esparruan balore kulturalean

garrantzia dutenak, baina monumentu izendatzeko beharrezko baloreak

batzen ez dituztenak eta beraz, babestuak izan behar diren udal intereseko

ondasunak dira, hirigintzako dokumentuaren katalogoaren bidez.


2.8.1.1 Kultur eta monumentuen Ondarea

EAEren babesa duten edo/eta aipamen hau lortzeko bidean dauden Monumentuen

eta lur-ondasunen multzoak:

MONUMENTUZKO MULTZOAK

IZENA BABES MOTA

Ziortzako Kolegiata Babes berezia

Abadearen Etxea Oinarrizko babesa

Magdalenaren Baseliza Oinarrizko babesa

Ziortzako galtzada Babes berezia

Santiagoko Bidea -------------------------------------

LUR-ONDASUNAK

Santo Tomas eliza -------------------------------------

EAEk ONARTU DITZAN PROPOSATUTAKO LUR-ONDASUNAK

IZENA AUZOA

Lexartza baserria ARTA

San Pedro Baseliza ARTA

Simon Bolibar Iturria BOLIBAR

Ormaetxe 7 Baserria ZEINKA

Muniozganeko garaia BOLIBAR

Ziortzabaleta Baserria BOLIBAR


UDAL MAILAN BABESTEKO PROPOSATUTAKO LUR-ONDASUNAK

IZENA AUZOA

San Lorenzo Baseliza ARTA

S. Emeterio eta S. Celedonio Baselizak ARTA

Udaletxe Zaharra BOLIBAR

Bolibar Jáuregui BOLIBAR

Txotxoneku Etxea BOLIBAR

Errementeria Nagusi Etxea BOLIBAR

Zubikoa Etxea BOLIBAR

Simon Bolibar Museoa BOLIBAR

Coromotoko Andre Mariaren Papera BOLIBAR

Arispe Baserria ARTA

Orua Baserria BOLIBAR

Munarrie Baserria BOLIBAR

Armola Errota ZEINKA -ZIARREGI

Errotalde Errota BOLIBAR

Olatxo Errota errota BOLIBAR

Bolibar3 Zubia BOLIBAR

Zubikoa Zubia BOLIBAR


Armoja Zubia BOLIBAR

Betiñeku Etxea BOLIBAR


Errotalde Zubia BOLIBAR


Zubiondo Zubia BOLIBAR


2.8.1.1.1 USTEZ ARKEOLOGIKOA DIREN TOKIAK

Irizpide hauen bidez, p.a. tokietako mugak legezten dira:

Ø orain arte ezagutzen den material arkeologikoaren banaketa

Ø cota cero gainetik dauden egituren egoera

Ø egiturek daukaten kokaera topografikoa

Ø ezaugarri tipologikoak eta elementuaren garrantzi historikoa

hemendik, hurrengo tipologia ateratzen da:

q A Klabe: eraikinaren horma barruko lekua

q B klabea: eraikinaren horma barruko lekua+ 15 metro eraikinaren

inguruan, kanpoaldetik.

q C Klabea: elementuak okupatzen duen lekua+ 5 metro

elementuaren inguruan, kanpoaldetik

q D klabea: erakinak eta bere instalazioek okupatzen duten area.

q E klabea: Planoan agertzen den area

P.A. TOKIAKMONUMENTO/ MONUMENTUZKO MULTZOABEZALA PROPOSATUTAKO ARKEOLOGIKO

TOKIAKSan Pedro baseliza(B) San Pedro baseliza(B)

San Lorenzo baseliza(B) San Lorenzo baseliza(B)

Arexpe/Arizpe Baserria(E) Arexpe/Arizpe Baserria(E)

Santo Tomas eliza(Bolibar)(B)

Ziortzako Andre Mariaren Multzoa(A)


2.8.1.1.2 GARRANTZI BEREZIKO AZPIEGITURA KULTURALAK

a. Santiagoko bidea

b. Ziortzako Andre Mariaren Monasterioa


c. Simon Bolibar museoa

d. Bolibar Jauregia


e. Santo Tomas Eliza eta Coromotoko Papera

f. Simon Bolibarren monumentua


g. Longa Jeneralaren Monumentua.

h. Maria Magdalena Baseliza(Zeinka-Zearregi).


i. San Pedro Baseliza (ARTA)

j. San Lorenzo baseliza(Arta)


k. San Emeterio eta San Celedonio Baseliza (Arta).


KIROLEZKO AZPIEGITURAK

a) Frontoiak

b) Bolatokiak


c) Bolibarreko Probaderoa

2.8.2 ELKARTEAK ETA ENTITATEAK

Ø Markola, guraso elkartea

Ø Eskoletxe Iruzubietako Jolas-Elkartea

Ø Zearregiko Irubide Elkartea

Ø Kanpape, Ziortza-Bolibarreko Jubilatuen Elkartea


2.8.3 KULTURALA ETA JAI-PROGRAMAZIOA

Ø Abenduak 21ª: Santo Tomas(Bolibar)

Ø Ekainak 24ª: San Juan (Bolibar)

Ø Ekainak 29ª: San Pedro(Arta)

Ø Uztailak 22ª: La Magdalena(Zeinka)

Ø Abuztuak 10ª: San Lorenzo(Arta)

Ø Abuztuak 15ª: Ziortzako Andre Maria (Ziortza-Goierria)

Ø Abuztuak 16: Ziortzako San Roke (Ziortza-Goierria)

Ø Abuztuak 30:Emeterio eta Zeledonio santuak (Arta)

Inkestaren arabera, erantzun zutenetik ia laurdenak ekintza kultural gehiago

faltan botatzen du herrian. Beste aldetik, beharrezkoa ikusten dituzte

liburutegi bat eta kultur-etxe bat irekitzea eta hitzaldi-areto bat

atontzea.

Ziortza-Bolibarreko auzokoek jai batzordea eta jaiak antolatzeko

dirulaguntza gehiago nahi dute.


2.9 Parte-hartzea.

Bai herritarren ingurumen eta bizi-kalitateari buruzko inkestan, bai ospatutako

foroetan, udalarekin komunikabide bideak sortzea eta herritarren partehatzearen

gehikuntza herriari interesatzen zaizkion gaiak bezala agertzen dira.

Tokiko Agenda 21 eta partehartze herritarra banaezinak dira, herriak bere ustez

garrantzitsuak diren gaiei buruz iritzia eman dezan, sujeritu eta erabaki dezan

Tokiko Agenda 21k garapen iraunkorra bilatzen du, arlo ekonomikoan,

ingurugiroan eta gizartekoan. Eta azken arlo honetan, gizartekoan, herriaren

inplikazioak ezberdintasuna markatzen du. Partehartzea ez du zerbait puntualtzat

hartu behar, helburu konkretu bat lortzeko egiten dena. Barneratu egiten den

mekanismo bat izan behar da udalerriko eguneroko funzionamenduan sartuta.

Azkenean, herriari buruz gehien dakitenak herrian bizi direnak dira.

Ziortza-Bolibar Markina-Xemeingoa zenean, auzoen partehartzea (auzoetako

ordezkariena hain zuzen ere) eztabaidatzeko eta erabakitzeko prozezuan

handiagoa zen. Again horregatik bai inkestan, bai foroetan jendeak partehartze

kuota handiagoa eskatu zuen, eta baita ere udal-batzan Ezker Abertzalearen

integrazioa.

Nahiz eta udalerri txikia izan (400 bat biztanle), 4 elkarte daude. Batek,

Jubilaatuenak, biztanleriaren laurdena taldetzen du.

Honek pentsarazten digu herri dinamikoa dela, non jendeak elkarteetan

partehartzera eta herriaren onuragatik lan egitera ohituta dagoen.


2.10 Begiratutako iturri eta dokumentuen zerrenda

Ø Bolibar Sendotuz. Puesta en marcha de un proyecto de desarrollo rural y

turístico en Bolibar( Elaborado por Mendikoi, 1994).

Ø Diagnóstico de Sostenibilidad e inicio de la Agenda Local 21 en Lea Artibai

(elaborado por Inguru Consultores, 2003).

Ø Encuesta de Percepción Medioambiental y Satisfacción Ciudadana en

Ziortza-Bolibar( elaborado por Elkar Consulting, 2006).

Ø Estudio de la Red de vigilancia de la calidad de las masas de agua

superficiales. Unidad hidrológica Artibai realizado por UTE AZTI-Anbiotek-

Labein-Ondoan (abril 2003).

Ø Estudio del medio físico de la Comarca de Lea Artibai . Luis Kazalis (1991)

Ø Estudio de Viabilidad de la Segregación de la Anteiglesia de Ziortza-Bolibar

del municipio de Markina-Xemein(Elaborado por la empresa Saitec, 2000).

Ø Evolución del Tráfico en las carreteras de Bizkaia. Departamento de Obras

Públicas y Transportes (2005).

Ø II Plan Integral de Gestión de Residuos Urbanos de Bizkaia 2005-2016

(noviembre 2005).

Ø Mapa de Aforos de Bizkaia 2005.

Ø Markina-Xemeingoegoera soziolinguistikoa. Markina-Xemeingo Euskara

Zerbitzua. ( Iratxe Lasa Arana 2001).

Ø Normas subsidiarias de planeamiento municipal del municipio de Ziortza-

Bolibar(2006).


Ø Plan de Movilidad de la Comarca de Lea-Artibai (Elaborado por Leber junio

2006).

Ø Plan Forestal Vasco 1994-2030 .

Ø Plan Territorial Sectorial Agroforestal de la CAPV.

Ø Plan Territorial Sectorial de creación pública de suelo para actividades

económicas y de equipamientos comerciales.

Ø Plan Territorial sectorial de zonas húmedas de la CAPV.

IRAUNKORTASUN DIAGNOSTIKOA ZIORTZA-BOLIBAR · 1.4.4.2 Kutsadura akustikoa..... 59 1.5 Potentzialki...

Documents

Transcript of IRAUNKORTASUN DIAGNOSTIKOA ZIORTZA-BOLIBAR · 1.4.4.2 Kutsadura akustikoa..... 59 1.5 Potentzialki...