Zatoz gurekin bidaiatzera!GARRAIOBIDEAK

Zatoz gurekin bidaiatzera! proiektua Zubia Editoriala, S. L.ren eta Santillana Educación, S. Lren Hezkuntza Argitalpenetarako Sailean Joseba Santxo Uriarteren eta Teresa Grence Ruizen zuzendaritzapean sortu, taxutu eta gauzaturiko talde-lana da.

Liburu honen prestatze- eta argitaratze-lanean honako talde honek esku hartu du:

TESTUAVicente Camacho Díaz Gabriela Martín BermejoAurora Moral Santa-Olalla

IRUDIAKAlberto Pieruz

EDIZIOAAinhoa Basterretxea Llona Aurora Moral Santa-Olalla

PROIEKTUAREN ZUZENDARITZAJoseba Santxo Uriarte Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero

PONLE FRENOren laguntzaz

I. URRATSA

Zatoz gurekin bidaiatzera!

BIDAIATZEKO TXARTELA

Itsatsi zure

argazkia

Izena:

Maila: Data:

Inguratu bidaiatzeko erabili nahi duzun g

arraiobidea.

Itxi begiak eta irudikatu munduari bira egin ahal diozula, zeinahi garraiobide erabiliz. Irudikatu abenturazalea zarela, eta lehorrez, itsasoz zein airez bidaiatu dezakezula. Irudikatu espazioan zehar barneratu ahal izatea ere!Jadanik prest bazaude, prestatu maletak, erosi txartela eta… zatoz gurekin bidaiatzera!

Proiektuaren etapak

1

ABIAPUNTUA

Hasierako gertakaria. Non entzun ditugu hots horiek?

9Proiektu honetan zehar, izugarrizko abentura bizitzeko aukera izango duzu, hiru etapatan banatuta:

Zer egingo dugu?

12

Zer jakin behar dugu?

15

Zer dakigu garraiobideei buruz?

13

Nola antolatuko gara?

16

1

Abiapuntua bidaiaren hasiera da. Nora iritsiko zaren eta zer jakin beharko duzun ezagutzen lagunduko dizu.

2Ikerketa-atazen bidez, detektibe bihurtuko zara, informazioa bilatzen, aukeratzen eta antolatzen jardungo baituzu.

3Proiektuaren amaiera bidaiaren azken etapa da. Hor, ikasitakoa erabiliko duzu, erronka handi bat behar bezala gainditzeko.

Koadernoaren amaierako eranskinean, proiektuan zehar erabili beharreko ebakigarriak ageri dira.

Zer behar dute garraiobideek ibiltzeko?

23

Non zehar ibiltzen dira garraiobideak?

27

Nolakoak dira garraiobideak?

31

Zertarako erabiltzen ditugu garraiobideak?

33

Zer garraiobide mota daude?

19

Oinezkoa edo gidaria?

35

Iraganeko garraiobideak

39

Etorkizuneko garraiobideak

41

2

IKERKETA-ATAZAK

3

PROIEKTUAREN AMAIERA

Amaierako lana: Bide-hezkuntzako zirkuitu bat

45

Zer ikasi dut?

49

Norberaren balorazioa

51

1

ABIAPUNTUA

NON ENTZUN DITUGU HOTS HORIEK?

Zer garraiobidek egin ditzakete entzun dituzuen hotsak? Aukeratu bat eta marraztu.

9

Gogoratu entzundakoa eta osatu.

Gogaikarria iruditu al zaizu hotsen bat? Bai Ez

Zein?

Zergatik?

Hotsen batek oroitzapen desatseginak ekarri al dizkizu? Azaldu.

Entzuten al duzu hots horietakoren bat ikastetxera bidean? Zein?

Nola joaten zarete ikaskideak eta zu ikastetxera? Idatzi zenbat ikaslek erabiltzen duten garraiobide mota bakoitza.

Gure ikasgelan, ikastetxera joateko gehien erabiltzen den garraiobide mota hauxe da:

Besterik erabiltzen al duzue? Zein?

Zenbat joaten zarete oinez?

10

Zer garraiobide ageri dira irudietan? Pentsatu zenbat pertsona joan daitezkeen bakoitzean eta osatu.

Zer hots entzungo dira leku bakoitzean? Hitz egin horri buruz.

GARRAIOBIDEAK

Pertsona gutxi joan daitezke Pertsona asko joan daitezke

A

C

B

D

11

17

2

IKERKETA-ATAZAK

2

19

Erreparatu argazkiari eta idatzi identifikatzen dituzuen garraiobideen izenak.

ZER GARRAIOBIDE MOTA DAUDE?

A

T A Z A

Zertarako erabiltzen da ibilgailu bakoitza? Zeinetan garraia daitezke pertsonak? Hitz egin guztion artean.

20

Asmatu igarkizunak eta marraztu dagozkien garraiobideak.

Erabili al dituzu garraiobide horiek noizbait? Zein?

Zenbat pertsona eraman ditzake: bat bakarrik, gutxi edo asko?

Non ibiltzen dira?

Asmatu garraiobide bati buruzko igarkizun bat.

Jarri koadernoa buruz behera eta idatzi erantzuna. Eskatu ikaskideei erantzuna asmatzeko.

Hau da erantzuna:

Airez noa, hegoak ditut. Nirekin hegan egin nahi baduzu, igo eta goazen!

Bi pedal eta eskuleku batekin,

bi gurpil biratzeari ekin.

Edonora joango zara berarekin.

21

ZER GARRAIOBIDE MOTA DAUDE?

Egin marrazki bat beste orri batean, hitz bakoitzaren esanahia azaltzeko. Ondoren, gorde zure karpetan.

Leku batzuetan, garraiobide mota bereziak erabiltzen dituzte. Itsatsi eranskailu bat argazki bakoitzean eta osatu.

ARRAUNEAN EGIN AIRERATU APARKATU

A. basamortuetan erabiltzen dira.

B. Veneziako kanaletan erabiltzen dira.

C. elurretan erabiltzen dira.

D. harrizko bideetan erabiltzen dira.

AB

C D

Erreparatu garraiobide hauei eta hitz egin biei buruz.

Zertan dira antzekoak?

Zertan dira desberdinak?

Zeinetan nahi zenuke

bidaiatu?

• Zer izen du?

• Non ibiltzen da?

• Zer ari da egiten?

• Zer beste egoeratan erabiltzen da garraiobide hori? Hitz egin horri buruz.

Osatu garraiobide honen fitxa.

ITSASONTZIA ITSASPEKOA

NOLA EGIN DUT?

Garraiobide askoren izenak dakizkit.

Badakit zertarako erabiltzen diren garraiobide batzuk.

Nori eskatu diot laguntza? Zertarako?

HALA-HOLA ONGI OSO ONGI

2

PROIEKTUAREN AMAIERA

3

Jolasa prestatzeko, beharrezkoa izango da guztiok lankidetzan aritzea.

BIDE-HEZKUNTZAKO ZIRKUITUA

Zirkuitua jolastokian edo ikasgelako lurrean egin dezakezue.

Talde bakoitzak ibilgailuak, semaforoak eta zirkulazio-arauen liburuxkak jarriko ditu.

Jolasaren arauak

eta taldeko

kide bakoitzaren

eginkizuna adostu

egin beharko

dituzue.

Kalean, oinezkoak, bide-seinaleak, ibilgailuak, eta agian, zirkulazio-agente bat ikusiko dituzu. Galdetu al diozu inoiz zure buruari nola antolatzen diren?

Hori ulertzeko, jolas bat proposatzen dizugu: zirkulazio-zirkuitu bat da, eta bide-hezkuntzari buruz ikasitako guztia probatzea du helburu.

45

ZIRKUITUA

Marraztu galtzada eta bi espaloi kartoi mehean.

Marraztu elementu hauek ere:

Bidegorria, bus-geltoki bat… jar ditzakezue.

Jarri kartoi mehe guztiak lurrean, zirkuitua egiteko. Kartoi mehe bakoitza lauki bat izango da.

Gehitu egindako semaforoak. Osatu gutun-azaleko bide-seinaleak eta jarri zirkuituan.

Egin eraikinak , kale-argiak, gasolindegiren bat, ibilgailu elektrikoentzako kargagune bat, paperontziak…

Aukeratu irteera bat eta helmuga bat.

Galtzada eta espaloiak marrazteko, errespetatu beti eredu honen neurriak:

Bidegurutzea Oinezkoen pasabidea

Bihurguneak Biribilgunea10 zentimetro

22 zentimetro

10 zentimetro

46

JOLASAREN FITXAK

Talde bakoitzak bere fitxak prestatu behar ditu.

Gainera, dado bat egin behar da, edo etxetik ekarri.

JOKALARIAK

Orain, taldeko kide bakoitzak zer zeregin izango duen erabaki behar da.

Egin gurpildun ibilgailu bat eta erabili atazetako batean egindako ibilgailua ere.

IBILGAILUAK

Egin oinezkoen irudiak plastilinarekin.Nahi baduzue, jarri zuen argazkiak oinezkoei.

OINEZKOAK

Jaurtitzaileak dadoa jaurtiko

du eta zer zenbaki atera den esango

dio taldeari. Gidariek ibilgailuak zirkuituan zehar

mugituko dituzte.

Oinezkoak zirkuituan zehar

ibiliko dira beren fitxekin.

Zirkulazio- agenteak beste kideen

mugimenduak kontrolatuko ditu.

47

Zirkuituaren ibilbidea osorik egitea eta ahalik eta puntu gehiena pilatzea.

Talde bakoitzeko jaurtitzaileak dadoa jaurtitzen du. Zenbaki altuena ateratzen duena hasten da.

Taldeka eta txandaka jolasten da. Taldeko kide guztiek laguntzen dute talderako puntuak lortzen.

Talde bakoitzak minutu bat du jokaldi bakoitzean, mugimendu guztiak egiteko.

Irakaslea da semaforoen kolorea alda dezakeen bakarra, eta hura izango da epailea, gidarien, oinezkoen eta zirkulazio-agenteen artean gatazkaren bat badago.

Helmugara ibilgailu eta oinezko guztiekin ahalik denbora gutxienean eta ahalik puntu gehienekin iristen dena da irabazlea.

Errespetatzen den arau, semaforo edo seinale bakoitzeko puntu bat lortzen da. Arau-hauste bakoitzeko, zirkulazio-agenteak isun bat jarri eta bi puntu kenduko ditu. Bigarren isuna jasotzen bada, irteerako laukira itzuli behar da.

Ibilgailuek eta oinezkoek dadoak adierazten duen kopurua adina lauki egingo dute aurrera.

DESARROLLO DEL JUEGOJOLASAREN GARAPENA

HASIERAHELBURUA JOKALARIAK

JOLASAREN ARAUAK

Irakurri jolasaren arauak eta hitz egin horri buruz. Beste arau batzuk gehi ditzakezu jolasa dibertigarriagoa izan dadin.

Jolasa amaitzen duzuenean, ebaki diploma eta osatu. Ez ahaztu sinatzea!

48

Zer dakizu garraiobideei buruz? Idatzi ikasi dituzun bi gauza berri.

Marraztu garraiobide bat.

Zer alde on eta txar ditu garraiobide horrek?

ZER IKASI DUT?

ALDE ONAK

ALDE TXARRAK

NOLAKOA ZEN LEHEN? NOLAKOA DA ORAIN?

49

Nola sailkatu daitezke garraiobideak? Osatu eskema eta jarri adibideak.

Azaldu bide-seinale hauen esanahia.

GARRAIOBIDEAK

Idatzi autoan doan bidaiari batentzako bi aholku.

hemen ibiltzen dira

adibidezadibidez adibidez

50

-ri e

man

dako

dip

lom

a

ikas

tetx

eko

ikas

gela

n eg

inda

ko b

ide-

hezk

untz

ako

zirk

uitu

an p

arte

har

tzea

gatik

.

Dat

a:

Ikas

lear

en

sina

dura

.Ir

akas

lear

en

sina

dura

.

BIDE-H

EZ

KUNTZA

DIP

LOM

A