Gipuzkoako elkarteek Gaztematikari egindako ekarpena

Gipuzkoako Haur eta Gazteen Sustapenerako SistemaSistema de Promoción Infantil y Juvenil de Gipuzkoa

mesano

txean06

Haur eta gazteria politiken monografikoa 2010eko Apirila

Gipuzkoako elkarteek Gaztematikari egindako ekarpena

"Mesanotxean" izenburupean Gipuzkoako Foru Aldundiak kaleratzen duen e-GAZTEMIRA buletin elektronikoaren monografikoen bilduma da. BertanGipuzkoako haur eta gazteria politikekin zerikusia duen gairen bat jorratzenda hiru hilabetean behin.

Eginkizun horretarako, "Gazte faktoria berritzegunea" izeneko enpresarenlaguntza teknikoa dugu "Mesanotxean" bildumaren edukiak prestatzekoorduan, GFAko Haur, Nerabe eta Gazteen Zerbitzuaren zuzendaritzapean.

0606mesanotxean

Gipuzkoako elkarteek Gaztematikari egindako ekarpenaHaur eta gazteria politiken monografikoa 2010eko Apirila


Izenburua: Gipuzkoako elkarteek Gaztematikari egindako ekarpena

Egileak: Haur eta Gazteen Zuzendaritza Nagusia. Gizarte Politikako Departamentua. Gipuzkoako Foru Aldundia

Gazte Faktoria: Joxe Jimenez eta Olatz Miranda (edukien laguntzailea)

Bilduma: Mesanotxean. Haur eta Gazteria politiken monografikoa

Bildumaren koordinazioa: Edorta Bergua (GFA) eta Joxe Jimenez (Gazte Faktoria)

Diseinua eta maketazioa: Gazte Faktoria Berritzegunea eta IPAR Komunikazio Grafikoa

Hizkuntz aholkularitza: Maramara Taldea

© Haur eta Gazteen Zuzendaritza Nagusia. Gizarte Politikako Departamentua

Gipuzkoako Foru Aldundia

Argitaraldia: 2010eko Apirila

mesanotxean 06

Aurk

ibid

eaOinarrizko dokumentua:

Nola txertatu gazte erakundeen jarduna

GAZTEMATIKA sistema zehazten duen egituran?orrialde4/12

Proposamenen dokumentua:Gipuzkoako gazteen elkarteen apartaidetzari

buruzko iradokizunakorrialde14/19

TresnakGaiari buruzko gehiago jakiteko…orrialde20/22

Gipuzkoako elkarteek Gaztematikari

egindako ekarpena

mesanotxean06

2010eko Apirila

Oinarrizko dokumentua:Nola txertatu gazte erakundeen jarduna GAZTEMATIKA

sistema zehazten duen egituran?

mesanotxean 06 Gipuzkoako elkarteek Gaztematikari egindako ekarpena 2010eko Apirila

5

Haur eta gazteria politiken monografikoa

Botere publikoek Gipuzkoako haurren eta gazteen sustapenerako sistema -GAZTE-MATIKA- zehaztu ondoren, gizarte erakundeek nola hartuko duten parte aztertu beharda, besteen artean. GAZTEMATIKA udalerrietan gauzatzen da. Esparru horretan, lan ga-rrantzitsua egiten ari dira hainbat erakunde, talde eta elkarte hainbat urtetik hona.

Horregatik, zenbait eragilerekin harremanetan jarri gara (Bizi Alai Taldeak, Antxeta-TTan TTakun, EGK), beren egoera, iritziak, ardurak eta motibazioak ezagutzeko. Elkartemugimenduak udalerrietan eta probintzian egun duen egoera, administrazio publikoekinduten harremana eta etorkizuneko aurreikuspenak zein aukerak jakinarazi dizkigute.

Era berean, Gipuzkoako Foru Aldundiko Gazteria Zuzendaritzako eta Gaztegune Zer-bitzuko teknikariekin ere jarri gara harremanetan, gizarte eragileen partaidetzaren in-guruan duten iritzia jakiteko.

Gipuzkoan gazteriaren alorrean lan egiten duten hainbat eragileri egindako elkarriz-ketetan jasotako ondorioak

1. BIZI ALAI TALDEAK (BAT)

Donostiako elizbarrutiko astialdiko taldeen federazioa da. Plataformaren presidenteeta dinamizatzaile den Oier Álvarez de Arcayarekin egon gara gu. Federazioko taldeei,beharrei, aukerei eta administrazioekin dituzten harremanei buruz hitz egin dugu bera-rekin:

• Udalerrietan aritzen diren taldeen egoera askotarikoa da. Batzuek ez dute bestelakoeragileekin harremanik; beste batzuk, ordea, udalerriko taldeekin lankidetzan ari-tzen dira. Asko erreferente garrantzitsu bilakatu dira udalerriko gazteentzat etabeste erakunde batzuentzat (ikastetxeak, familia, etab.).

• Gizarte erakundeek egiten duten lana garrantzitsua da; bai komunitateari ematendioten zerbitzuagatik, bai umeengan eta gazteengan duten eragin positiboagatik,bai transmititzen dituzten balioengatik.

• Askotan, diru-laguntzak eskatzera mugatzen da herritarrek administrazioarekinduten harremana. Apenas dago komunikaziorik batzuen eta besteen artean; ia ezdira biltzen eta ez diote elkarri laguntzen.

• Egia da zenbait udalerritan lankidetzako esperientziak izan dituztela. Hala ere, ba-tzuetan, erakundeek ez dute udalak eskainitako zerbitzuak kudeatzeko gaitasunikizaten, eta beste batzuetan, udalak ez ditu udalerriko erakundeak kontuan hartu ereegiten.

6


2. ANTXETA-TTAN TTAKUN

Antxeta-TTan TTakun oso erakunde ezaguna da Donostiako Egia auzoan. Elkarte honek28 urte bete ditu jada. Mikel Oñatibiarekin eta Joxepa Bornaetxearekin elkartu gara; era-kundeak kudeatzen duen Egiako gaztelekuko hezitzaileak dira biak. Ondokoa nabar-mendu dute auzoko elkarteen inguruan eta etorkizuneko nahiei buruz:

• Hasiera batean txangoak, udalekuak eta asteburutako irteerak antolatzen zituen tal-dea auzoko lehen «haur txokoa» bultzatu zuen erakunde bilakatu zen. Ondoren,«gaztelekua» (erakundeak Udalarekin lankidetzan kudeatzen duen zerbitzu publi-koa) eta auzoko gazteei zuzendutako beste zerbitzu asko etorri ziren.

• Erakundeak izaniko arrakastan zuzeneko eragina izan duten bi alderdi nabarmendaitezke: liberatutako jendearen aldeko apustua egitea eta erakundeak bere espa-zioa izatea. Bi horiei esker, auzoan sortutako bestelako jarduera batzuetan (jai ba-tzordea, Korrika ekimena...) zuzenean parte hartzeko aukera izan dute, etaerreferente garrantzitsu bihurtu dira gazteentzat eta gainerako eragileentzat.

• Administrazioekin egindako lanari dagokionez, duela zortzi urte gazteentzako loka-laren kudeaketan kolaboratzea erabaki zutenean egindako apustua azpimarratzendute. Erabakiak hasieran mesfidantza eragin zuen arren, zerbitzuaren parte izateaerabaki zuten. Erakundeak ikuspuntu hezitzailea eman duela uste dute, kasu asko-tan lehentasunik izaten ez duena.

• Ildo horretatik, erakundearen balio erantsia nabarmentzen dute. Umiltasuna, gertu-tasuna, talde lana eta partaidetza gisako balioek garrantzi berezia dute gero etapraktikoagoa, taktikoagoa eta logikoagoa den gizartean.

• Hori dela-eta, gauza txiki eta hurbilen garrantzia nabarmentzen dute. Beren jar-dueren eremua ondo ezagutzen duten erakunde txikiei egiten diete erreferentzia,baita pertsonen autonomia eta gaikuntza bultzatzen duten zerbitzuei ere, jarrerakontsumistak eta partaidetza sustatzen ez dutenak irudikatzen dituzten jarduerezbetetako programei beharrean.

3. GAZTEGUNE

Xabi Ximénezekin (Gipuzkoako Foru Aldundiko Gazteria Departamentuko teknikaria)eta Urko Imazekin (GEBZeko asoziazionismoaren arduraduna) izan gara, Gazte Elkarte-gintzarako Baliabide Zentroak erakundeei ematen dizkien zerbitzuez eta egungo egoe-raz egiten duten balorazioaz hitz egiteko.

• GEBZ-Gaztegune, Gipuzkoako Foru Aldundiak lurraldeko gazteen interesekoak direnjarduerak gauzatzeko eta gazteei informazio, dokumentazio eta aholkularitza zerbi-tzuak emateko espazioa da.

• Ildo horretatik, erakunde askok egoitza modura erabiltzen dutela azaldu digute, ezbaitute jarduteko lokalik.

7


• Elkarteen bestelako beharrak asetzen dituen zerbitzuaz hitz egin digute. Aholkula-ritza zerbitzua da, erakundeei kudeaketa lanetan laguntzen diena. Bi helburu na-gusi ditu: erakundeetan barne hausnarketa piztea eta norantz joan nahi dutenestrategikoki zehaztea.

• Foru Aldundiak erakundeen partaidetzaren aldeko apustua egin du, eta horretarako,beharrezkoa da partaidetza indartzeko baliabideak jartzea. Era askotako erakundeakdaudela nabarmendu dute, eta batzuek halako zerbitzuak behar izaten dituztela.Printzipioz, proiektu pilotua da honako hau. Duela bi urte jarri zuten martxan, eta el-karteen sarea indartzeko baliagarria izan dadin espero dute.

4. EUSKADIKO GAZTERIAREN KONTSEILUA (EGK)

Euskadiko Gazteriaren Kontseilua zuzenbide publikoko erakundea da, eta gazteen es-kubideen alde lan egiten duen gazte elkarteak biltzen ditu. Ibai Iriarterekin egon gara(Kontseiluko lurralde teknikaria), eta erakundeen egoerari, administrazioekin duten ha-rremanari eta gazteriaren alorrean gauzatzen dituzten politikei buruz hitz egin digu.

• Erakundeoi, batzuetan, administrazioak bere prozesuak justifikatzeko deitzen gai-tuela iruditzen zaigu. Biltzeko deialdia luzatzen digute, baina ez digute argi esatenzertarako, ezta gure ekarpenaren balioa zein izango den ere.

• Gaur egun, gainera, elkarteen eta administrazioaren arteko ezagutza eta komuni-kazioa minimoa da. Udalerri askotan, udalek ez dute jakiten herrian zer talde dau-den eta gazteen kezka nagusiak zein diren. Elkarrekikoa da ezagutza eza.

• Batzuetan, helduei begira antolatzen dira zerbitzuak eta ekipamenduak; ez dira gaz-teen nahietara egokitzen.

• Gazteek egiten duten guztia kontrolatzeko beharra dago, eta gero eta oztopogehiago jartzen zaizkio ekimen berriak sortzeari.

• Prozesu administratiboak karga astuna dira erakunde ugarirentzat. Liberaturik ezduten erakundeen kasuan, zailtasun handia izaten da hori.

• Erakundeei balioa ematen zaie, eta gazteek parte hartzen jarrai dezagula nahi dute.Elkarteak indartzeko prozesuak abiarazten dituzte, baina ez dituzte gazteen bene-tako arazoak kontuan hartzen. Arazo horien artean, lan ezegonkortasuna, langabe-zia eta etxebizitza duina lortzeko aukera eza aipa ditzakegu. Arazo horiek zuzenekoeragina dute parte hartzeko daukagun moduan.

8


5. GAZTEMATIKA PRESTATZEKO PROZESUA

Azkenik, Edorta Berguarekin izan gara (Gipuzkoako Foru Aldundiko Gazteria teknika-ria), sistemaren gainean gauzatutako prozesuari buruz eta gizarte erakundeen zereginatxertatzeko moduari buruz hitz egiteko1.

• Sistema zehazteko prozesuari eta gizarte erakundeei dagokienez, Edorta Berguakadierazi digu ezinbestekoak direla umeen eta gazteen sustapenerako.

• Sistemak ezingo du, inola ere, erakundeen lana zapuztu. Ildo horretatik, Gipuzko-ako Foru Aldundiak erakundeak indartzeko egin duen apustua nabarmendu du.

• GAZTEMATIKAk orain arte ez zegoen hitzartutako markoa zehaztuko du gazteriarenalorrean, eta erakunde bakoitzak erabakiko du nola hartu nahi duen parte.

• Dokumentua sortzeko prozesuan, erakunde adierazgarrienekin harremanetan jarridira hiru unetan, prozesuaren berri emateko.

• Etorkizunean, zein modutan parte hartuko duten erabaki beharko da. Horretarako,zenbait espazio aurreikusi dira. Horien artean adierazgarriena, gizarte erakundeeidagokienez, topaketa mahaia izango da. Espazio horrek GAZTEMATIKAren segi-mendua egiteko balioko du, eta besteen artean, Euskadiko Gazteriaren Kontseiluak,unibertsitateak, gizarte erakundeen ordezkaritzak, sektoreko enpresek eta hainbaterakunde publikok parte hartzea espero da.

• Bestalde, nabarmentzekoa da udalerri eremuak duen garrantzia, hain zuzen ereeremu horretan eskainiko baitira sistemak zehaztutako zerbitzuak, eta bertan era-bakiko baitira parte hartzeko mekanismoak.

1. EGazte Faktoriako ikerketa taldeak Edorta Berguari egindako elkarrizketa (). Gazteria Zuzendaritzaren teknikaria (2010/04/19). TxaraII eraikina. Gipuzkoako Foru Aldundia, www.gipuzkoa.net

9


ELKARTEEK GAZTERIA POLITIKETAN IZANIKOPARTAIDETZARI BURUZKO ESPERIENTZIAK

Ale honetako esperientziak aurkezteko, elkarteen partaidetzaren arloko jardunbideegokiak aztertu ditugu. Ez ditugu alde batera utzi, noski, sektoreko espezialistek eta era-kunde nagusiek ikerketen bidez egin dizkiguten ekarpenak.

Gure helburu nagusia gazteen elkarteek gazteria sistemetan duten zeregina zertandatzan jakitea da. Horrez gain, administrazio publikoek gazteen elkarteen kasuan dutenzeregina ere aztertu nahi dugu. Bi galderari erantzunda azalduko dugu gaia: Zer esannahi du gazte elkarteetan parte hartzeak? Zeintzuk dira gazteak sustatzeko sistemekgaratzen dituzten lanerako ardatzak? Praktika eta teoria horiek gure udalerrietako edoprobintzietako gazteen partaidetza diseinatzeko jarraibideak emango dizkigute.

Zer esan nahi du gazteentzako elkarteetan parte hartzeak?

Gaiari heltzeko, Kataluniako Gazteriaren Kontseiluak partaidetzari emandako defini-zioa erabiliko dugu: «Gazteek banaka edo taldean egiten duten oro da; hots, gizartea, in-gurua, harremanak eta norberaren nahiz taldearen garapenerako aukerak aldatzekoegiten duten oro»1.

Kataluniako Gazteriaren Kontseiluaren iritziz, hauxe da elkarte bat: partaidetzarakoaukera ematen duen egitura egonkorra, pertsona talde batek sustatua, konpromiso bateta taldeko proiektu sozial bat islatzen dituena. Modu formalean eratutako erakundeakdira, estatutuak eta zuzendaritza batzordea dituztenak. Erakunde horiez gain, gazteekosatutako koadrilak, taldeak edo elkarteak ere baditugu gure herrietan, legez arautu-tako irudirik izan ez arren, jarduerak modu antolatuan egiten dituztenak.

Gazteen taldeak eta/edo elkarteak helburu zehatz bat betetzeko harremanetan jar-tzen direnean, bigarren egitura bat sortzen dute batzuetan; hau da, gazte sarea. Gauregun gehien erabiltzen diren formulak elkarteen arteko sarea (legeztatu gabe), elkar-teen federazioak eta gazteen kontseiluak (legeztatuak) dira.

Beste hainbat tokitan (Katalunian, Asturiasen eta Aragoin, kasu), gazteria politikenhartzaileen artean talde formalak (elkarteak, federazioak...) eta ez-formalak egoten dira(musika taldeak, rol klubak, koadrilak, herriko plazako eserlekuetan biltzen den talde-txoa...), eta hainbat programatan modu arautuan hartzen dute parte (diru-laguntzak, el-karteen mintegiak, jardueren antolaketa elkarlanean…).

1. Els autors(2007). Joventut i polítiques de joventut-25 aportacions. Col·lecció Estudis. Sèrie Igualtat i Ciutadania 9. Diputació deBarcelona. Jaume Soler i Ríos -CNJC. La participació dels i les joves. 115. or. http://www.diba.es/plajove/fitxers/llibre_documents9.pdf

10


Zeintzuk dira gazteak sustatzeko sistemek garatzen dituzten lanerako ardatzak?

Erreferentzia gisa, GAZTEMATIKAren zerbitzuetarako proposatutako ekintza arloak era-biliko ditugu. Xede duten lehentasunezko jarduera motaren arabera antolatu ditugu es-perientziak. Monografikoaren atal honetan, hiru esperientzia bakarrik bildu ditugu: Centrede Recursos per a les Associacions Juvenils de Barcelona (CRAJ); Gijóngo hezkuntza zen-troen bitartekaritzarako «Participa» proiektua eta MURTZIAko «Redes para el TiempoLibre - otra forma de moverte».

1. CENTRE DE RECURSOS PER A LES ASSOCIACIONSJUVENILS DE BARCELONA (CRAJ)2

Ekintza esparruak: sormenerako eta ekoizpenerako informazioa, orientazioa, konpai-nia eta laguntza.

Bartzelonako Gazteriaren Kontseiluak eta Bartzelonako Udaleko Gazteriaren Zinego-tzigoak sinatutako hitzarmenaren bidez kudeatutako zerbitzua da. CRAJ zentroak hiriandauden gazte elkarteen mugimenduei buruzko informazioa ematen du, eta haiek bul-tzatzeko zerbitzuak eskaintzen ditu. Hiriko gazteen erakundeentzako eta taldeentzakozerbitzu eta baliabide material sorta handia eskaintzen du zentroak:

• Informazio zerbitzua: gazteen elkarteen mapa, nazioarteko informazio puntua, iraun-kortasunerako baliabideei buruzko informazio puntua eta Interneteko kioskoa.

• Hedapen zerbitzua: webak, buletin digitalak, trebakuntza digitala…

• Baliabideak eskaintzen dituen zerbitzua: guneak eta materiala alokatzeko aukera,erakundeen postontziak, baliabide iraunkorrak uztea (edalontzi berrerabilgarriak,sukaldea, eguzki plaka, sistema fotovoltaikoak, ontziteria).

• Aholkularitza zerbitzua: elkarteen finantzaketa; lege, fiskalitate, kontularitza eta la-neko kontuak; nazioarteko jarduerak; komunikazioaren kudeaketa eta software li-brea.

• Ekoizpen eta sorkuntza lanetan laguntzeko zerbitzua - Elkarteen mintegia3: hirikogazteak taldetan biltzeko eta taldeak sendotzeko prozesua erraztea du helburu,gutxi gorabehera bost urtean, laguntzarik behar ez duten erakundeak sor daitezen–beren proiektuak kudeatzeko gai diren erakundeak, alegia–.

2. Centre de Recursos per a les Associacions Juvenils de Barcelona. http://www.casalbcn.cat/

3. Viver d’Associacions Juvenils de Barcelona. http://www.casalbcn.cat/4.viver.php

11


2. «PARTICIPA», HEZKUNTZA ZENTROETARAKOBITARTEKARITZA PROIEKTUA - CONSEYU DE MOCEDÁDE XIXÓN4

Arloak: Sorkuntzari eta ekoizpenari buruzko informazioa eta orientazioa, eta adieraz-pidea eta partaidetza bultzatzeko laguntza.

El Conseyu de Mocedá de Xixón elkartea. Elkarteei informazioa, laguntza eta aholkuakeskaintzen dizkie eta erakunde berriak sortzen laguntzen du, honakoen bidez: elkarte-entzako aholkularitza zerbitzua, Gijóngo hezkuntza zentroetako ikasgeletarako bitarte-karitzarako Participa proiektua eta Elkarteen Jaia. Gazteek dituzten arazoei irtenbideaaurkitzeko ere lan egiten du (lana, osasuna, etxebizitza...).

Gijóngo bigarren hezkuntzako zentroek gauzatzen dute Participa proiektua. Horreta-rako, mintegiak egiten dituzte ikasgeletan, bitartekari talde baten bidez. Bitartekari ho-riek gazteek elkarteetan parte har dezaten edo berriak sortzen saiatzen dira, baita hirianerabilgarri dituzten baliabideak ezagutarazten ere.

Prozesua dinamizatuko duen taldea sortzeko, kontseiluak ikastaro bat antolatzen dubitartekariak eta gazteen partaidetzarako eta elkarteetarako bitartekariak trebatzeko.25 ordukoa da ikastaroa (teoriak 17 ordu hartzen ditu, eta praktikak 8 ordu). Astebetekoiraupena du eta arratsaldez izaten da (17:00etatik 20:30era). Honako gaiak jorratzenditu programak:

• Zer da partaidetza? Partaidetzaren mailak eta elkarteetan parte hartzea.

• Gazteekin lan egiteko bitartekaria, esku hartzeko metodologia eta gazte taldeekinlan egiteko tresnak.

• Hiriak gazteei eskaintzen dizkien baliabideak: diru-laguntzak, gazteentzako zen-troak... Elkarteen kudeaketa eta eraketa: lehenengo urratsak, eskakizunak, erregis-troak.

• Participa proiektua: helburuak, hartzaileak, xedea eta saioak.

4. El Conseyu de Mocedá de Xixon. http://www.cmx.es/v_portal/apartados/portada.asp

12


3. «REDES PARA EL TIEMPO LIBRE - OTRA FORMA DEMOVERTE» (MURTZIA)5

Ekintza esparruak: Sormena eta ekoizpena babestea.

Duela hamar urte inguru, Murtziako Udalak aisialdirako sareen programa jarri zuenabian, Gazteriaren eta Lanaren Zinegotzigoaren bidez. Programaren helburua udalerriko12-30 urte bitarteko gazteentzat asteburuetarako aisialdirako proiektu bat sortzea zen.Hasierako helburua aisialdiko arriskuak saihestea zen arren, oraingo helburua gazteek,asteburuetan, banaka eta taldean aisialdian parte hartzea da.

Lerro gutxitan laburbil daiteke prozesua: lehenik eta behin, elkarteak motibatzen di-tuzte, programan parte har dezaten (talde sustatzailean parte hartuz edo une jakin ba-tean sarean «kateatuta»). Trebakuntza espezifikoa eskaintzen diete, eta eremu etaekipamendu bakoitzean programa antolatzen laguntzen. Era berean, elkarteak eta ani-matzaileak ere (profesionalak edo boluntarioak) prozesu hori bera lantzen saiatzen dira:aisialdiko jarduera jakin baterako motibazioa, diziplina horretako trebakuntza (ongi pa-satzeari lehentasuna emanez), taldea antolatzea produktu kulturalak (antzezlana, bi-deoa, kultura anitzen arteko topaketa...) edo, besterik gabe, ongi pasatzeko produktubat (jaia)6.

Sustatzaileen taldea elkarte sare batek osatzen du. Programaren kudeaketa parteka-tuaren eredu bat ahalbidetzeko sortua da taldea, gazteek parte hartzeko benetako au-kera izan dezaten. Benetako partaidetza prozesua da honakoa. Erakundeak sustatzelanak egin eta erraztasunak eskaintzen ditu; ez da partaideei kontsultak egitera edo in-formazioa ematera mugatzen, eta teknikariekin batera hartzen ditu erabakiak. Toni Pui-gen esanetan: «Herritarrek, elkarteek eta enpresek zuzenean hartzen dute parte egitenduten horretan: zerbitzu publikoen eta herritarren artean hartzen dira erabakiak, eta ku-deaketa lanak ere batera egiten dira»7.

Programa honetan, garrantzitsua da oso elkarteek hasiera-hasieratik parte hartzea.Horrek erakusten du erakundeen eta elkarteen sarearen arteko elkarlanak duen balioa.

5. «REDES PARA EL TIEMPO LIBRE - OTRA FORMA DE MOVERTE» - (MURTZIA). http://www.redesmurcia.es/index.asp

6. Francisco Manuel Reverte Martínez (2002). La participación juvenil como elemento básico para la prevención de riesgos en el tiempolibre. http://www.informajoven.org/doc/PARTICIPA/redes.pdf

7. Tony Puig. Las Asociaciones relacionales pensamos y trabajamos en Red: somos gente con gentes. Summa. Hirugarren milurteko-rako elkartegintzari eta boluntariotzari buruzko topaketak. Gasteizko Udaleko Gazteria Zerbitzua. 2001.

Proposamenendokumentua:Gipuzkoako gazteen elkarteen

partaidetzari buruzko iradokizunak


15


Sintoma batzuen arabera, egoera berri baten aurrean gaudela pentsa dezakegu. Ego-era berri honetan lan egiteko modu berri bat ari gara barneratzen, eta konturatu garaezin dela gazteentzako politikarik egin haiek aintzat hartu gabe. Beraz, parte hartzekogune berriak sortzen ari gara, eta gero eta garrantzi handiagoa ematen diogu elkarriz-ketari. Elkarteek eta, batez ere, administrazioek erronka berri bati egin behar diote aurre.

Oraindik ez dira tokiko administrazioen eta gazte jendearen arteko elkarlanerako au-kera guztiak baliatu. Tokian-tokian eta hurbiletik esku hartzeko beharra dago. Gazte jen-dearentzat garrantzitsuak diren tokietan eta egunerokoan erabiltzen dituzten tokietanesku hartu behar da.

Gazteen politikak talde formalak (elkarteak, federazioak…) eta ez-formalak (musikataldea, rol klubak, koadrilak, herriko plazako eserlekuko lagun taldea...) hartu behar ditukontuan, eta horiekin guztiekin lan egiteari eman behar zaio lehentasuna.

Partaidetzari bidea emateko, funtsezkoa da gazteak haien inguruko politiken subjek-tutzat eta protagonistatzat hartzea; ez zerbitzuen hartzaile edo erabiltzaile soil gisa.Gazte taldeek (elkarteak/sareak/federazioak) aukera izan behar lukete gazteentzako zer-bitzuek eskaintzen dituzten jarduerak eta produktuak prestatzeko, egiteko eta ebalua-tzeko. Gainera, GAZTEMATIKAri buruzko erabakiak hartzen dituzten organoetan ereordezkatuta egon beharko lukete.

«Oso garrantzitsua da gazteei konfiantza ematea, parte hartzeko motibatuta egondaitezen. Askotan, parte harrarazteko saiakerak gizartearen aurrean ondo gelditzekoitxurakeria hutsa direla iruditzen zaie. Horregatik, partaidetzan oinarritutako prozesuenhelburuak modu gardenean finkatu behar dira. Administrazioak ez lituzke inoiz gazteeniritziak eta jarrerak gutxietsi behar, guri errealitatetik kanpokoak edo zentzugabeak iru-ditu arren».

Modu asko daude gazteen partaidetza antolatzeko, eta zaila da toki bakoitzerako ego-kiena gomendatzea. Aukera bati heldu, saiatu, ebaluatu eta ondorioak atera behar dira.Eta ongi atera ez dela ikusiz gero, sufritzen ibili beharrean, beste proposamen bat aur-keztu beharko da. Malgua izan beharra dago, eta gazteen motibazio eta dinamikara ego-kitzeko gaitasuna izan behar da.

KONTUAN HARTU BEHARREKO TRESNA BATZUK

Hona hemen GAZTEMATIKAn elkarteen partaidetza sustatzeko interesgarriak izan dai-tezkeen hainbat proposamen. Horietako asko erakundeetako ordezkariek jakinarazi diz-kigute, haiekin izandako elkarrizketetan.

16


KENDU PETALOAK ELKARTEETAKO PARTAIDETZARI1

1. ELKARTEENTZAKO DIRU-LAGUNTZAK

Diru-laguntzak elkarteen eta administrazioaren arteko harremanetarako lehenengobide gisa ulertu behar dira. Diru-laguntza horiek gazte talde formalek eta ez-formalekabian jarritako ekimenetara zuzenduta egon behar dute. Finantzaketaren helburuak hain-bat arlo hartu behar ditu: jarduerak, materialak, lokalak, digitalizazioa, trebakuntza etahedakuntza.

2. GAZTE ELKARTEENTZAKO BALIABIDEEN ZENTROA

Ahal dela, gizarte ekimeneko kideak arduratuko dira kudeaketaz. Hizketakide balio-dunik badago, hitzarmena egitea izan liteke aukera onena. CRAJ zentroak tokiko gazteerakundeei eta taldeei eskainiko dizkie zerbitzuak. Zentroak eskaintzen dituen zerbi-tzuak balio anitzeko zerbitzuetan txerta daitezke (Gazteleku edo Gaztegune). Eskain dai-tezkeen zerbitzuak: informazio zerbitzua, hedapen zerbitzua, baliabideen zerbitzua,aholkularitza zerbitzua (elkarteen finantzaketa, lege, fiskalitate, kontularitza, lan eta ko-munikazio kontuak…). Ekoizpen eta sorkuntza lanetan laguntzeko zerbitzua - Elkarteenmintegia.

3. ORDEZKARITZA ETA ELKARRIZKETA: gazteentzako lokalak, auzoetakomahaiak, sareak, partaidetzan oinarritutako aurrekontuak…

Parte-hartzaileei daukaten garrantzia ematea. Udal kontseiluak (udalaren menpekoak)edota erakunde independenteak (kontseiluak edo sareak) izan daitezke, lankidetzan edohitzarmen baten harira egiten dutenak udalarekin lan. Erakundeetako ordezkariek, ba-nakoek edota bi formulen konbinazioek osa ditzakete.

Jarduteko irizpide gisa, Pep Montesek2 kontseiluak sortzeari buruz egindako proposa-menari egingo diogu erreferentzia.

«Kontseiluak beharra dagoen kasuetan bakarrik sortu beharko lirateke; hau da, gaz-teek kontseilua izan nahi dutenean. Kontseilu bat sortzekotan, honako baldintzak bete-tzea komeni da:

• Erakundeen ordezkariek eta banakoek osatzea.

• Ordezkaritzan oinarrituta egotea eta gazteen sektore garrantzitsu bat ere ez ahaz-tea.

• Jarduerak kudeatzeko autonomia izatea eta, ahal dela, udalak aurrekontu autono-moa esleitzea.

1.Alfanequeren galeria. http://www.flickr.com/photos/76623287@N00/448404292/. http://creativecommons.org

2. PEP MONTES I SALA (2000). Les polítiques de joventut en els municipis petits i mitjans. Col·lecció eines de treball juvenil, 1. Estudis.Oficina del Pla Jove. Diputació de Barcelona. http://www.diba.es/plajove/fitxers/llibre_pol_joventut_pepmontes.pdf

17


• Udalerriko gobernu batzordeari edo osoko bilkurari proposamenak egitea eta adie-razpide organo propio bat izatea (aldizkaria, buletina, fanzinea, irratia, bloga...).

• Egiten dituen jardueretan antolatzaile gisa agertzea, eta Udala kolaboratzaile gisa.

• Denboran gehiegi ez luzatzea eta, ondo funtzionatzen ez badu, desegitea».

4. JARDUERAK BATERA ANTOLATZEA

Gazteentzako udal programen kasuan, gazteek jarduerak antolatzean modu aktiboanparte hartzea litzateke onena: kontzertu zikloak antolatuz gero, musika taldeekin bateraantolatzea; azoka bat antolatuz gero, artisau gazteekin batera aritzea… Jarduerak era-kundeekin, gazte taldeekin, gazte bakar batekin edo gazte askorekin batera antola dai-tezke.

Garrantzitsua da gazteak antolaketa lanak egitera ez behartzea, baldin eta gogo han-dirik ez badute. Errespetatu egin behar dira gazteek jarduerak egiteko dituzten errit-moak. Kontzertu bat antolatzen badute, ondo ateratzen bada eta horrekin nahikoabadute, ez da besterik behar. Ez dira beste kontzertu bat antola dezaten presionatubehar; iritsiko zaizkie unea eta motibazioa. Gazteei ez dizkiegu fikziozko beharrak sortubehar; nahikoa dute benetan dauzkaten beharrekin.

5. ZERBITZUAK BATERA KUDEATZEA

Gazteei zuzendutako edozein zerbitzu sortzerakoan, gazteek kudeaketa lan guztiakedo batzuk egiteko aukera izan behar dute. Lau kontu hartu behar dira aintzat kudeaketalanak gazte taldeekin egiteko sistemak ezartzerakoan:

• Udalaren eta gazteen artean ituna egin behar da beti.

• Bi alderdien eskubideak eta betebeharrak finkatu behar dira.

• Funtzionamendurako gutxieneko baldintzak eta arauak ezartzea.

• Akordioaren indarraldia laburra eta luzagarria izatea.

6. PARTAIDETZA DIGITALA

Ez dago herritarren partaidetza bermatzen duen formula magikorik; ez partaidetzapresentzialaren kasuan, ez IKTen bidezkoaren kasuan. Sei estrategia dituzue hemen,IKTen bidez partaidetzarako guneak irekitzen eta antolatzen laguntzeko3:

• Helburuak argi izan behar dira.

• Kontsultarako eta partaidetzarako zein gune eta tresna birtual erabiliko diren erabakibehar da, partaidetza mota kontuan izanda: foroak, estekak, galdetegiak, lantal-deak, eztabaidarako taldeak...

3. La participació ciutadana a través de les noves tecnologies. Estratègies per a la utilització de Consensus. Finestra Oberta /42. FundacióJaume Bofill. http://www.fbofill.cat/intra/fbofill/documents/publicacions/393.pdf

18


• Prozesuetan administrazio eta dinamizazio lanak egingo dituzten pertsonak ondoaukeratu behar dira.

• Nork parte hartzea nahi dugun eta partaidetza arautu behar den edo ez zehaztubehar da.

• Informazioa emateko, komunikazioak aurkezteko, kontsultak egiteko eta erabakiakhartzeko tresna egokiak erabili behar dira.

• Jendeak parte hartzearen zergatia aztertu behar da.

7. DINAMIZATZAILEEN TALDEA

Dinamizatzaileen taldeak partaidetza prozesuan eraginkortasunez lan egiteko, honakohiru gomendio hauek aintzat hartzea komeni da:

• Erabiltzaileen edo partaideen beharrak eguneratuta izateko tresnak izan behar di-tuzte erakundeek, benetako interesei erantzuteko eta jarduerak inertzia hutsez ezegiteko.

• Erakundeetan, garrantzitsua da erabiltzaileentzako jarduera programa izatea, bainadinamizatzaileen taldearentzako jarduerak ere beharrezkoak dira.

• Dinamizatzaileen taldeak elkarteen inguruko alorrei buruz aholkuak eta trebakun-tza eskainiko dizkion euskarri bat izan behar du: plangintza estrategikoa, ebalua-zioa, baliabideen kudeaketa, komunikazioaren kudeaketa, kalitatea, jakintzak,balioak...

19


4. GAZTE FAKTORIAren diseinua. Alfanequeren galeriako argazkia. http://creativecommons.org. http://www.flickr.com/photos/76623287@N00/448404268/

ELKARTEEN PARTAIDETZA PROZESUAREN ADIERAZPEN GRAFIKOA4:

DIRULAGUNTZAK

BALIABIDEENZENTROA

DINAMIZATZAILETALDEA

ELKARRIZKETAPARTAIDETZA

DIGITALA

JARDUERAK BATERA

ANTOLATZEA

ZERBITZUAK BATERA

KUDEATZEA

TresnakGaiari buruzko gehiago jakiteko…


21


• Els autors. Joventut i polítiques de joventut-25 aportacions.. ColleccióEstudis.Sèrie Igualtat i Ciutadania 9. Diputació de Barcelona . Jaume Soler iRíos - CNJC. “La participació dels i les joves”. Pag. 115. Barcelona: Diputacióde Barcelona, 2006. [linean] Disponible en Web:http://www.diba.es/plajove/fitxers/llibre_documents9.pdf [2010eko apirilaren22a]

• Reverte Martínez, Francisco Manuel. La participación juvenil como elementobásico para la prevención de riesgos en el tiempo libre. Murcia:Departamento de Juventud. Ayuntamiento de Murcia, 2002. [linean]Disponible en Web: http://www.informajoven.org/doc/PARTICIPA/redes.pdf[2010eko apirilaren 22a]

• Puig,Tony. Las Asociaciones relacionales pensamos y trabajamos en Red:somos gente con gentes. Summa. Encuentros sobre asociacionismo yvoluntariado para el tercer milenio.http://www.tonipuig.com/pdf%27sok/textos/SOMOS%20GENTE%20CON%20GENTES%202.pdf Gasteiz: Servicio de Juventud. Ayuntamiento de Vitoria-Gasteiz. 2001.

• Montes i Sala, Pep. Les polítiques de joventut en els municipis petits imitjans. Collecció eines de treball juvenil, 1. Estudis. Oficina del Pla Jove.Barcelona: Diputació de Barcelona, 2000. [linean] Disponible en Web:http://www.diba.es/plajove/fitxers/llibre_pol_joventut_pepmontes.pdf[2010eko apirilaren 22a]

• La participació ciutadana a través de les noves tecnologies. Estratègies pera la utilització de Consensus. Finestra Oberta / 42. Barcelona: FundacióJaume Bofill. [linean] Disponible en Web:http://www.fbofill.cat/intra/fbofill/documents/publicacions/393.pdf [2010ekoapirilaren 22a]

• 186 propostes per a l’associacionisme juvenil per una democràciaparticipativa. Revista CNJC. Collecció «XARXA JOVE» Núm. 2. Barcelona:Consell Nacional de la Joventut de Catalunya, 2000. [linean] Disponible enWeb: http://www.cnjc.cat/cat/documents/docs/186propostes.pdf [2010ekoapirilaren 22a]

• Montes i Sala, Pep . Polítiques locals de joventut. Criteris, eines i recursos.Col·lecció Estudis. Sèrie Igualtat i Ciutadania. Barcelona: Diputació deBarcelona,2008.

• Subirats, J.; Brugué, J. ; Rico, G. Estudi sobre les polítiques municipals dejoventut a Catalunya. Barcelona: Federació de municipis de Catalunya. Xarxade Municipis, 2008. 60 [linean] Disponible en Web:http://www.google.com/webhp?hl=eu#hl=eu&source=hp&q=Estudi+sobre+les+pol%C3%ADtiques+municipals+de+joventut+a+Catalunya&btnG=Bilatu+Google-n&fp=1&biw=1366&bih=557 [2010eko apirilaren 22a]

• Coll, J., Sutorra, O., Camprubí, P. Els Equipaments municipals de joventut :programació, usos i potencialitats del treball en xarxa. Eines de treballjuvenil ; 2. Barcelona: Àrea de Cultura, Diputació de Barcelona. Institutd’Edicions, 2003. 90

• Asociaguias 3. Madrid: Consejo Juventud de España. [linean] Disponible enWeb:http://www.cje.org/C12/Novedades/Document%20Library/publicaciones%28novedades%29/asociaguias/asociaguias3.pdf [2010eko apirilaren 22a]

22


• Conseyu de la Mocedá de Xixón . [linean] Disponible en Web:http://www.cmx.es/v_portal/apartados/portada.asp [2010eko apirilaren 22a]

• Erdu, Agencia para las Asociaciones. [linean] Disponible en Web:http://www.vitoria-gasteiz.org/we001/was/we001Action.do?idioma=es&aplicacion=wb021&tabla=contenido&uid=75d40235_11ac4bbcf6e__7ff0 [2010eko apirilaren 22a]

• Euskadiko Gazteriaren Kontseilua. [linean] Disponible en Web:http://www.egk.org/?q=es

• TRIANGLE JOVE. http://www.trianglejove.net/ [2010eko apirilaren 22a]

• Nafarroako Gazte Kontseilua. [linean] Disponible en Web: http://www.cjn-ngk.org/

• RED ASOCIATIVA. http://www.redasociativa.org/portal/index.php [2010ekoapirilaren 22a]

• Consejo de Juventud de Zaragoza- Consello d’a Chobentú de Zaragoza.[linean] Disponible en Web:http://www.juventudzaragoza.com/index.php?option=com_content&task=view&id=19&Itemid=45 [2010eko apirilaren 22a]

• Consejo de Juventud de España. [linean] Disponible en Web:http://www.cje.org/C18/Inicio/default.aspx?lang=es-ES [2010eko apirilaren 22a]

• Asociaciones. [linean] Disponible en Web: http://asociaciones.org/index.php[2010eko apirilaren 22a]

• Ley 3/2007 de 21 de marzo, de Juventud de Aragón, núm. 1052. BoletínOficial de Aragón, núm. 41. Publicat el 9 de abril de 2007. [linean] Disponibleen Web: <http://www.cermiaragon.org/attachments/law_file_283_0.pdf>.[2010eko apirilaren 22a]

• Ley 6/2007, de 4 de abril, de Juventud de la Región de Murcia. Boletín Oficialde la Región de Murcia. – N. 91 (21-04-2007); P.12352-12369

• LLEI 14/2008, de 18 de novembre de 2008, de la Generalitat, d’Associacionsde la Comunitat Valenciana Diari Oficial de la Comunitat Valenciana. N. 5900(25-11-2008). P. 87872-87892

mesanotxean bilduma

01. Gazteak eta arriskuaren kudeaketa.

02. Emantzipazioa eta norberaren autonomia.

03. Gazte lokalak.

04. Sare birtualak.

05. Gazteentzako balio anitzeko zerbitzuak.

06. Gipuzkoako elkarteek Gaztematikari egindako ekarpena.

23


Gipuzkoako elkarteek Gaztematikari egindako ekarpena

Documents

Transcript of Gipuzkoako elkarteek Gaztematikari egindako ekarpena