Gauaz parke batean - Atalak · Lapurreta bat ... 3. Gizon gazte bat agertu zen eta andrearen ondoan...

Gauaz parke batean

Gauaz parke batean (Zatia)

Andere xaharra jarri zen parkeko aulki bazter batean,moda zaharreko eskuko zakua amoltsuki gerriari kontraherstutuz. Gautzen ari zen jadane ko, baina astia zuen

etxera itzultzekotz; hurrean bizi zen, eta udaberriko airea haingoxo eta epela zenuten... Haren aldamenean, ordea, paseiantakberen egoitzetara lehiatzen ziren: langileak, parkeko bidea laburkausaz hartzen zutenak; eskola haur eta ikasleak, eskola liburueta tresnak besapean; amorosen bikoak, emeki eta besotikheldurik zebiltzanak, andere xaharrak ametsetan bezala soegiten zielarik. Bakarra ote zegoen orain parkean? Eta zenbatdenborarako? Baina ez: gizon gazte bat aitzina zetorren, zaloin.Haren aurretik iragatean emetu zuen urratsa eta begiratu zion,zalantzan iduri; gero jin zen haren ondoan jartzera.

Andereari ez zitzaion atsegin izan, haren ondoan jarribaitzen, baina aulkia ororena zen, ezta? Mutilak zigarreta bat

piztu nahi izan zuen, eta anderea ohartu zen eskuak ikaratzen zitzaizkiola; bi mitxa erabilibehar izan zituen heltzekotz. Zainbera zelako pentsamenduak irriño bat atera zion emazte-kiari, eta mutilak aitzakitzat hartu zuen irri soil hori harekin elekan hastekotz.

NARRAZIOA

20

Bilatu irakurgai zati horretan honako hitz edo egitura hauen baliokideak. Idatzi atzizki eta guzti.

✰ presaka joan ......................

✰ maitasunez ........................

✰ bikoteak ........................

✰ hurbilean ........................

✰ irribarretxo ........................

✰ laburtzearren ......................

✰ astirotu ........................

✰ maiteminduen .....................

✰ poltsoa ........................

✰ aurrera ........................

✰ guztiena ........................

✰ zalu ........................

✰ urduria ........................

✰ hertsatuz ........................

✰ apartatu ........................

✰ etorri ........................

✰ pospolo ........................

✰ berbetan ........................

✰ pizteko ........................

✰ emakumeari ........................

✰ behatzen ........................

6

Bilatu 77. orrialdean zati horri dagokion irudia eta itsatsi. Egizu gauza bera hurrengo orrialdeetakotestu zati bakoitza irakurri ondoren.

1

Bila ezazu autoreari buruzko informazioa: Jon Mirande. Bere biografia. Literatur lanak.

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

0

—Gaualdi ederra, ezta?

—Bai, gaualdi ederra, baina beste gaualdi batzuk ezagutu izanditut, oraino ederragoak –ihardetsi zuen, gogoetaturik.

Gizon gazteak bitxiki so egin zion eta andereak bazekien berebaitan zerabilela: «Atso ergel hiztun bat, dudarik gabe»... Etaandere xaharrak emaiten zion kexaduraren mendekioz edo,hobeki, gaiztakeria hutsez, galdegin zion apur baten buruan:

—Ez zara beldur, anderea, zuhaur tenore honetan, eta lekuhonetan?

—Zergatik izan behar nintzateke beldur?

—Zergatik? Baina... hemen gertatu diren gizerailketengatik,noski.

Ene! Mutilak zertarako oroitarazi nahi zizkion, gauetarik gau honetan hain zuzen,aitzineko urteotan parkean gertatuak: eskolako neska bat, gero berrogeiren bat urteko amafamiliako bat, eta azken aldian neskatila bat, hirurak hilik atzemanik, zintzurra trinkaturik,eta erailea oraino ihes?

—Ez, ez naiz beldur –erran zuen deblauki.

NARRAZIOA

21


✰ modu arraroan ....................

✰ tentel ........................

✰ erantzun ........................

✰ pentsatzen zuela ...................

✰ arduraturik ........................

✰ ostean ........................

✰ gau giro ........................

✰ mendekuz ........................

✰ ordu ........................

✰ atsekabearen........................

✰ zu zeu ........................

✰ hiltzailea ........................

✰ aurreko ........................

✰ sakatuta ........................

✰ oraindik ........................

✰ gogorarazi ........................

✰ aurkituak ........................

✰ bat-batean ........................

6

Irakurri hurrengo galderak eta markatu erantzuna: bai / ez.

1. Istorio hau udako gau eder batean gertatu zela aipatu al du kontalariak? . . . . . . . . . . ❍ ❍2. Adineko andre bat eta mutil gazte bat al dira protagonista bakarrak? . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍3. Narratzailea 3. pertsonako lekukoa al da? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍4. Mutila andrearen ondoan eseri eta hizketan hasi al zen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍5. Urduri jarri al zen andrea mutilagatik eta eskuak dardarka hasi al zitzaizkion? . . . . . . . ❍ ❍6. Parkean gertaturiko hilketak aipatu al zizkion gazteak andreari? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍7. Aurreko urteetan parkean hiru hilketa gertatuak al ziren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍8. Emakumeak beldur zela aitortu al zion gazteari? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍

BB EE3

Iparraldeko euskararen berezitasun batzuk nabari dira testu zati horietan. Lexikozko berezitasunak aldebatera utzita, bila itzazu egitura deigarriak.

• .................................................................... • ....................................................................

• .................................................................... • ....................................................................

• .................................................................... • ....................................................................

0

Gizon gazte hori gero eta desplazentago zitzaion. Eta bat-batean gogoak eman zion deliberatuki etorri zela haren ondoanjartzera, haren diruaren ebastekotz. Herstu zuen eskuko zakua beregerriari kontrago. Baina gizon gazteak, haren mugimendua ezikusirik edo ezikusia eginik, aitzina erran zuen:

—Gauza lazgarria: hiru emazte hementxe itoak izan,bakoitza udaberri batean, eta aldi bakoitzean poliziak huts egin!Nork daki gizerailea ez dagoenetz parkeko itzalean gorderik, gauhonetan bertan?

Andereak bazekien orain mutilak iziarazi nahi zuela, harenzakuaz jabetzekotz... Haatik ez zuen utziko hartzera... Ozenkiihardetsi zion:

—Badute aspaldi erailketa horiek. Egilea urrun datekeengoiti. Ez naiz, ez, beldur.

—Ez dute hain aspaldi; azkena, gogoratzen zara neskatila gazte harena?... Joan denudaberrian izan zen eta.

Oroitzen zen bai, anderea, baina ez zuen beldur izan beharrik, ez mutil horren, ez besteinoren. Eta jakingose ergel batek bultzaturik galdegin zion:

—Zure ustez, nor zen egilea?

NARRAZIOA

22


✰ lapurtzeko ........................

✰ estutu ........................

✰ akuilaturik ........................

✰ desatseginago .....................

✰ beren-beregi ........................

✰ izango da agian ...................

✰ esan ........................

✰ beldurgarria ........................

✰ izutu ........................

✰ emakume ........................

✰ hala ere ........................

✰ babesean ........................

✰ ezkutaturik ........................

✰ denbora asko ......................

✰ kuriositate ........................

✰ boz goraz ........................

✰ jadanik ........................

✰ arrapostu ........................

6

Zelako tonua sumatzen duzu narrazioan?❏ Alaia ❏ Umoretsua ❏ Kritikoa ❏ Tentsiozkoa ❏ Tristea ❏ Misteriotsua

Aztertu amaiera aldeko zati hau: «...baina ez zuen beldurrik izan behar, ez mutil horren, ez beste inoren.»Zergatik pentsatu ote zuen hori?

❏ Hiltzaileek normalean gazte jendea bilatzen dutelako, ez adineko pertsonak. ❏ Ohartu zelako gizon gazte hark ez zuela hiltzaile itxurarik.❏ Agian, bazekielako hiltzailea nor zen eta horregatik ez zen beldur.❏ Beldurrari aurre egiteko pentsamendu soil bat izan zitekeen, adorea hartu nahian pentsatua.

Orain arte irakurritakoan oinarriturik, zein izan liteke narrazio horren gaia?❏ Lapurreta bat ❏ Beldurra ❏ Ustekabea ❏ Hilketa bat (edo batzuk)

Berridatzi testuko esaldi horiek eskainitako elementuarekin.1) Nork daki gizerailea ez dagoenetz parkeko itzalean gorderik, gau honetan bertan?

.................................................... ote ............................................................................................2) Badute aspaldi erailketa horiek.

................................................................................................. gertatu ........................................

0

—Oh! Dudarik gabe, sadiko bat –erantzun zuen ezaxol.—Bai, arrazoi duzu, hiru emazte gazte itorik, dudarik gabe

agure sadiko batek hilak.—E! Ez hain zaloin, hain laster ibil zure arrazonamen-

duetan... –egin zuen mutilak, irriz–. Nik dakidanez, erailea gazteizan zitekeen, ez bortxaz agure bat!

—Ez, ez –ihardetsi zion, emeki baina sarkorki, hartazsegurtatu nahi izan balu bezala, zeren gaua baitzen orain eta biakbakarrik zeuden parkean–, agure batek baizik ez zi tzakeen hiruemazte gazte eta eder horiek hil!

—Bai eta gizon gazte batek ere. Gogoan atxiki ezazu ez diola,idurien arabera, hilean adinari hainbat axolarik, emazteki direnber1; hirurotarik bat haur bat baizik ez zen; beste bat bi adinenarteko andre bat..., uste izateko da emazte jende guztia duelahiguin... Zergatik? Haien amodioa ezin irabaz dezakeelakotz ote? Beharbada, eder ezdelakotz, edo alde batetik beste gizonak ez bezalako delakotz, edo enbalditua. Gertatu ohidena, badakizu. Ene kasua har ezazu: maingua naiz (anderea ez zen ohartu maingua zenik,parkean gaindi zetorrelarik); gauza guti da, noski; halaz ere, behaztopo bat emazteki batikorte egin nahi baniro –erran zuen irri idor batekin; eta gero–. Hots, gizeraile sadiko bihurt-zekotz zio bat aski indar tsua gogoa edo zainak eriak lituzkeen batendako!

NARRAZIOA

23


✰ nahitaez ........................

✰ kontuan har ........................

✰ ardurarik ........................

✰ astiro ........................

✰ ardura gabe ........................

✰ traba ........................

✰ arrazoi ........................

✰ zorrotz ........................

✰ neurrian ........................

✰ itxuraz ........................

✰ nazka ........................

✰ heldua ........................

✰ lehor ........................

✰ nahiko ........................

✰ ausaz ........................

✰ beso bakarrekoa ...................

✰ ligatu ........................

✰ zehar ........................

✰ elbarritua ........................

✰ barre ........................

✰ gaixorik ........................

6

Bila ezazu hiztegi batean sadiko hitzaren definizioa. Idatzi hemen.......................................................................................................................................................

Tentsioa gero eta handiagoa da. Aipa itzazu tentsioa lortzeko narrazioko hiru elementu garrantzitsu.A ............................................... B ............................................ C .............................................

Hona argumentua osatzeko gidoi bat. Azter itzazu eta ezabatu bost, ez dira beharrezko eta.1. Parkeko aulki batean andre zahar bat eseri zen, iluntzean.2. Parke hartatik hainbat pertsona pasatzen ziren etxerako bidean.3. Gizon gazte bat agertu zen eta andrearen ondoan jesarri zen.4. Gazteak zigarro bat piztu zuen eta hizketan hasi zen emakumearekin.5. Gizona parkean gertaturiko hilketak aipatzen hasi zen, emakumea beldurtzeko edo.6. Emakumea gazteak poltsa lapurtu nahi ziola ohartu zen.7. Hiltzailea nor izan zitekeen eztabaidatu zuten.8. Andreak uste zuen agure sadiko bat izango zela emakumeen hiltzailea.9. Gazteak, ordea, uste zuen gizon gazte bat izan zitekeela hiltzailea, akats fisikoren bat zuena.

10. Gazteak bera ere maingua zela aitortu zion.

0

1 Hildakoen adina baino gehiago emakumezkoak izatea da axola duena, agi denez

«Egia da –pentsatzen zuen andereak–; gutariko bakoi tzakbadauzka mila eta milaka zio gaiztagin bihurtzeko». Eta amets eginzuen luzaz leku komun horretaz. Osoki ahazturik zituen mutilgazteak oixtion sorrarazi ziozkan duda-mudak oro..., eta honek bat-batean hari hurbildu eta eskuko zakua indarka kendu nahi izanzionean, izialdurak baino areago, ustekaberik jazarria izateakaterarazi zion orroe bat. Ez zuen ez beldurrik, baina ez zion zakuahartzera utzi behar eta tink-tinka atxikitzen zuen.

—Alo, eman zaidan berehala! –manatu zion bortitz mutilgazteak, eta zintzurra bihurtu nahi izan zion. Molde gaizki, ordea,gertuzko gaiztagin batek bezala... pentsatu zuen, erdeinuz,andereak. Nork zekien hargatik etsipenez zeren egitera prestzatekeen? Nigarroiki otoiztu zuen beraz:

—Utz nazazu, arren, ene dirua emanen dautzut, bai!

—Berehala baina, atsoa, bestela... –ihardetsi zuen gizonak, baina lepoa laxatu zion.

NARRAZIOA

24


✰ arestian ........................

✰ sustoak ........................

✰ erasoa ........................

✰ gaizkile ........................

✰ zalantzak ........................

✰ oratzen ........................

✰ mesedez ........................

✰ erabat ........................

✰ gehiago ........................

✰ oihu ozen ........................

✰ ea! ........................

✰ gogor ........................

✰ estu-estu ........................

✰ hasberri ........................

✰ sama ........................

✰ egongo ote zen ...................

✰ esku poltsa ........................

✰ mespretxuz ........................

✰ agindu ........................

✰ mainaka ........................

✰ trakets ........................

✰ soltatu ........................

✰ osterantzean .......................

✰ erregutu ........................

6

Osatu argumentua. Aurreko orrialdean aukeratutako puntuei gehitu zati horri dagokiona. Gogoratu: funtsezkoena soilik eta lotura egokiak egin.......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

4

Andrea egoera larrian dago, baina bera ez dago urduri. Idatzi hori frogatzen duten testuko bi esaldi.......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

0

Gertakizun horren berri eman behar duzu. Kazetaria zara eta eta biharko egunkarian aterako da zurealbistea. Kontuan izan kazetaritzako estiloa.Fitxa Hildakoa: H.J.S. gaztea

Tokia-ordua: Hiriko parkea, gaueko 9:00ak alderaNola: ItoaEgilea: ezezaguna Zergatiak: ezezagunak

...........................................................................................

...........................................................................................

...........................................................................................

...........................................................................................

...........................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

Andere xaharrak zakua ireki zuen eta mutilak engoiti eskuahedatzen zuen poltsaren hartzekotz. Baina haren begi ak biribilduziren harriduragatik eta ahoa zabaldu zuen oihu baten egoztekotz,bertan itoa izan zena, ezen andereak pol tsaren ordez bilur bat jalgizuen zakutik eta aski trebeki gizon gaztearen lepoaren ingururajaurtiki..., eta halako emaz teki adintsu batengandik inork iguriki ezzezakeen indarrarekin tinkatu zuen berehala, ziotsalarik:

—Ez hintzen hi gaur bilatzen nian ehiza, baina hihaur jin haizene sareetara, ez dea hala?

Ezin jakin zuen, ordea, besteak astirik ukan zuenetz hitzhorien entzutekotz, bere luzean eroria baitzetzan aulkiarenoinetan, begitartea jadaneko urdindurik eta mihia ahotik erdiaterarik. Andereak artoski deslotu zuen bilurra eta eskuko zakuanharzara goititu. Gero segurtatu zen gizon gaztea hil zela beharriaharen bularrari kontra emanaz. Hila zen, bai, eta harekin bateanitzaliak betikotz haren osasuna eta haren gaztetasun ederra. Ez zen, gero, egia mainguazenik, eta aurpegia eder zeukan, bizi zelarik! Alo, berriz ere ito ahal izan zuen andereak berebizi tze bakar, hilduratuarentzat irain bat ezin jasanezkoa zen «besteen» atsegina eta bizinahia...

Berriz ere, datorren primaderarainoko, bederen. Bere etxera itzuli zen, eta inork ezzuen bidean hauteman.

NARRAZIOA

25


✰ diru kartera ........................

✰ soka ........................

✰ botatzeko ........................

✰ estutu ........................

✰ atera ........................

✰ esaten ziolarik .....................

✰ espero ........................

✰ etorri ........................

✰ hi heu ........................

✰ belarria ........................

✰ al da? ........................

✰ igarri ........................

✰ behintzat ........................

✰ hedatzen ........................

✰ zuen ala ez ........................

✰ laido ........................

✰ trebetasunez ........................

✰ oinazetuarentzat ...................

✰ berriz ........................

✰ jaso ........................

✰ iraungiak ........................

6

0

• Antolaketa. Daturik garrantzitsue-nak hasieran; osagarriak amaie-ra aldera.

• Osagaiak. Informazioak galderahauei erantzuten die: noiz, zer,non, nork, zergatik.

• Iritzirik ez; informazio objektibo-ak bakar-bakarrik.

Berriak kazetaritzan

NARRAZIOA

26

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

Konta ezazu berriz istorioa, baina gaztearen ikuspuntutik. Erabili 1. edo 2. pertsonako adizkiak.8

NARRAZIOA

27

15. orrialdekoa eredu, gidoi moduko bat egin behar duzu. Informazio horiek egokiro uztartu eta iruzkinedo komentarioa osoa egin behar duzu ondogo orrialdean: zeure erara, loturak eta kohesioa zainduaz.4

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

.............................................................................................................

Kokapena

Edukia

• Nor da egilea?• Zein obratan kokatzen da lan hau?

• Noiz idatzi zen? Non?• Zein espresaera du oinarri?

• Zein da gaia?• Zein da argumentua?

• Zelako tonua du?• Pertsonaiak?

Moldea

• Narratzaile mota?• Kontaketaren egituraketa?

• Istorioaren garapena, guneak?• Espresaeren erabilera?

• Hizkuntz baliabideak?– esaldiak, adizkiak, adjektibazioa...

• Erritmoa?• Baliabide estilistikoak?

– figurak edo tropoak, konnotazioa...

Esanahia

• Istorioaren zentzua?– kritikoa, poetikoa, sentikorra...

Balioak

• Zer da aipagarria?– hizkuntzaren erabilera?

– istorioaren originaltasuna?– kontaketaren kalitatea?

– alderdi kritikoa?– pertsonaien karakterizazioa?

– irakurgaiaren erakargarritasuna?– ...

NARRAZIOA

28

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

Gauaz parke batean. Iruzkina edo komentarioa.8

NARRAZIOA

29

Ea egitura batzuk ongi jaso dituzun. Bete hutsune horiek beheko zerrendetako aukera zuzenarekin.1. «Andere xaharra jarri zen (...) moda zaharreko eskuko zakua amoltsuki gerriari kontra

A)............................... .»

2. «Eskola haur eta ikasleak, eskola liburu eta A).......................... besapean; amorosen bikoak, emeki etabesotik heldurik B)..................... ... Bakarra C)...................... zegoen orain parkean?»

3. «—Bai, gaualdi ederra, A)..................... beste B)........................................ ezagutu izan ditut...»

4. «... A).......................... hutsez galdegin zion apur baten buruan...»

5. «—Zergatik izan behar A).......................... beldur? —Ez, ez A).................. beldur –erran zuen...»

6. «...hiru emazte hementxe itoak izan, A).......................... udaberri batean...»

7. «Andereak bazekien orain mutilak iziarazi nahi A).......................... haren zakuaz jabetzekotz...»

8. «...hiru emazte gazte itorik, dudarik gabe agure sadiko A)............................ hilak.»

9. «Ez hain zaloin, hain laster ibil zure A)............................................ .»

10. «...edo alde batetik beste gizonak ez A)...................... delakotz, edo enbalditua. B)......................... ohidena, badakizu»

11. «...ez zen ohartu maingua zenik, A)....................... gaindi zetorrelarik...»

12. «...eta A).................... bat-batean hari hurbildu eta eskuko zakua indarka kendu nahi izan zionean...»

13. «...zintzurra bihurtu nahi izan zion (...) gertuzko gaiztagin A)....................... bezala...»

14. «—Utz A)..................... , arren, nire dirua emanen dautzut, bai!

9

1. a) herstutzen / herstutuz

2. a) tresnekin / tresnakb) zebiltzanak / zebiltzatenakc) omen / ote / al

3. a) baina / bainob) gaualdi batzuk / gaualdiak

4. a) gaiztakeria / gaiztakeri

5. a) nintzateke / nuke / nuenb) dut / naiz / daukat

6. a) bakoitza / bakoitzak

7. a) ziola / zuela

8. a) bat / batengatik / batek

9. a) arrazonamenduetan / arrazonamendutan

10. a) bezala / bezalakoab) Gertatu / Gertatzen

11. a) parkearen / parkean / parketik

12. a) honek / hau

13. a) batek / bat

14. a) iezadazu / nazazu

Berridatzi hurrengo esaldiak, lerroetan jarritako elementua kontuan harturik. Egin esaldi bakar bat.

1. Zainbera zelako pentsamenduak irriño bat atera zion emaztekiari.

............................................................................................................................... baitzuen.

2. Bai, gaualdi ederra, baina ezagutu izan ditut, oraino ederragoak.

Nahiz eta ............................................................ baino ........................................................

3. Ez zuen beldur izan beharrik, ez mutil horren ez beste inoren.

............................................................................................................. zertan .................... .

9

NARRAZIOA

30

KONTROL PROBA

1. Testuinguruaren laguntzaz, eman hamar hitz horien sinonimo bana.2

2. Erantzun hurrengo galderei.

1. Narrazio honetako elkarrizketak estilo zuzenean al daude? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍2. Istorioko gaia parke batean gertaturiko hilketa arrunt bat dela esan al daiteke? . . . . ❍ ❍3. Irakurleak susmatzen al du benetan gertatuko dena, iradokitzen al zaio? . . . . . . . . . ❍ ❍4. Andre zaharrak igarri al zuen zertara etorri zen gaztea beraren ondora? . . . . . . . . ❍ ❍5. Parke hartan lehenago gertaturiko hilketei buruz ere mintzatu al ziren? . . . . . . . . . . . . ❍ ❍6. Jon Mirandek idatzi al zuen Gauaz parke batean istorio hori? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍7. Hizkuntz berezitasun batzuek bizkaieraz idatzita dagoela erakusten al dute? . . . . . . . . ❍ ❍8. Gazteak akats fisiko larri bat zuela konturatu al zen andrea? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍9. Andrearen poltsa lapurtzeko saio bat egin al zuen gazteak? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍

10. Hiltzailearen “arrazoiak” ere aipatzen al dira amaieran? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ❍ ❍

BB EE

3. Bete hurrengo hamar hutsuneak.

1. «...bi mitxa erabili behar izan A).................... heltzekotz. Zainbera B)......................... pentsamenduakirriño bat atera zion emaztekiari...»

2. «—Ez A)................... beldur, anderea, zuhaur tenore B)......................... eta leku B)........................ ?»

3. «Eta bat-batean A).......................... eman zion deliberatuki etorri zela haren ondoan jartzera.»

4. «...ihardetsi zion (...) hartaz segurtatu nahi izan A)................... bezala, zeren gaua B)....................... oraineta biak bakarrik zeuden parkean—, agure C)...................... baizik ez zitzakeen (...) hil.»

5. «...gutariko bakoitzak badauzka mila eta milaka A)........................ B)............................. bihurtzeko”.»_________________________________________________________________________________

emetu «Haren aurretik iragatean emetu zuen

............................... urratsa eta begiratu zion (...), gero

jin jin zen haren ondoan jartzera.»

...............................

desplazentago «Gizon gazte hori gero eta desplazentago

............................... zitzaion. Eta bat-batean gogoak eman zion

deliberatuki deliberatuki etorri zela haren ondoan

............................... jartzera, haren diruaren ebastekotz.»

ebastekotz

...............................

kexaduraren «Eta andere xaharrak ematen zion

............................... kexaduraren mendekioz edo...»

aitzineko

............................... «...zertarako oroitarazi nahi zizkion (...)

gizeraile aitzineko urteotan parkean gertatuak...»

...............................

aski «Hots, gizeraile sadiko bihurtzekotz zio

............................... aski indartsua gogoa edo zainak eriak

eriak lituzkeen batendako!»

...............................

1. a) zuen / zituenb) zenaren / zelako

2. a) duzu / daukazu / zarab) hontan / honetan

3. a) gogoak / gogoa

4. a) balu / bazuenb) baitzen / zenc) batek / bat

5. a) zio / zioakb) gaiztagina / gaiztagin / gaiztagin batean

Gauaz parke batean - Atalak · Lapurreta bat ... 3. Gizon gazte bat agertu zen eta andrearen ondoan...

Documents

Transcript of Gauaz parke batean - Atalak · Lapurreta bat ... 3. Gizon gazte bat agertu zen eta andrearen ondoan...