Físical interviú · 2013-05-06 · Físical interviú Xornal da Facultade de Física Número 5....

4
Físical interviú Xornal da Facultade de Física Número 5. Ano 2. Marzo2005 Existen muchos tópicos acerca de la imagen que la gente tiene de los físicos, algunas de ellas merecidas y otras simplemente invenciones para crear una atmósfera aún más misteriosa en torno a nuestra auténtica realidad. Se ha dicho de nosotros que somos introvertidos, raros, solitarios, de aspecto desaliñado, despistados, locos y un sinfín de calificativos más. A nosotros nos ha tocado el sambenito de Einstein (a mucho orgullo), personaje de pelos al vuelo, mirada lánguida y perdida en los confines de Dios sabe donde. Lo cierto es que somos gente normal, aunque un poco incomprendidos y nuestro trabajo no siempre está lo suficientemente valorado por la sociedad, a la que tantos beneficios reportamos y de la que a cambio poco recibimos. Cuántas veces nos han preguntado qué somos o qué estudiamos y hemos tenido que repetir o explicar el objeto de nuestro interés un millón de veces sin obtener resultados; que si química, que si educación física, no sabe no contesta…. Son situaciones curiosas con las que nos hemos topado alguna que otra vez y a veces simplemente bastaría con decir que somos poco más que semidioses a los que habría que adora, que somos muy inteligentes pero que es algo que pertenece a nuestro terreno personal y que tenemos un físico… Este año ha sido declarado por la Unesco como Año Internacional de la Física, una oportunidad de oro para que “salgamos del armario” y enseñar al resto de la humanidad que el mundo no sería igual sin nosotros. Juan Doval ¿CUALES DE ESTAS PERSONAS SON FÍSICOS Y CUALES NO? ¿Somos realmente diferentes del resto del mundo?

Transcript of Físical interviú · 2013-05-06 · Físical interviú Xornal da Facultade de Física Número 5....

Page 1: Físical interviú · 2013-05-06 · Físical interviú Xornal da Facultade de Física Número 5. Ano 2. Marzo2005 Existen muchos tópicos acerca de la imagen que la gente tiene de

Físical interviúXornal da Facultade de Física

Número 5. Ano 2. Marzo2005

Existen muchos tópicos acerca de la

imagen que la gente tiene de los físicos, algunas de ellas merecidas y otras

simplemente invenciones para crear una atmósfera aún más misteriosa en torno a nuestra auténtica realidad. Se ha dicho de nosotros que somos introvertidos, raros, solitarios, de aspecto desaliñado, despistados, locos y un sinfín de calificativos más.

A nosotros nos ha tocado el sambenito de Einstein (a mucho orgullo), personaje de pelos al vuelo, mirada lánguida y perdida en los confines de Dios sabe donde. Lo cierto es que somos gente normal, aunque un poco incomprendidos y nuestro trabajo no siempre está lo suficientemente valorado por la sociedad, a la que tantos beneficios reportamos y de la que a cambio poco recibimos.

Cuántas veces nos han preguntado qué somos o qué estudiamos y hemos tenido que repetir o explicar el objeto de nuestro interés un millón de veces sin obtener resultados; que si química, que si educación física, no sabe no contesta….

Son situaciones curiosas con las que nos hemos

topado alguna que otra vez y a veces simplemente bastaría con decir que somos poco más que semidioses a los que habría que adora, que somos muy inteligentes pero que es algo que pertenece a nuestro terreno personal y que tenemos un físico…

Este año ha sido declarado por la Unesco como Año Internacional

de la Física, una oportunidad de oro para que “salgamos del armario” y

enseñar al resto de la humanidad que el mundo no sería igual sin nosotros.

Juan Doval

¿CUALES DE ESTAS PERSONAS SON

FÍSICOS Y CUALES NO?

¿Somos realmente diferentes del resto del mundo?

Page 2: Físical interviú · 2013-05-06 · Físical interviú Xornal da Facultade de Física Número 5. Ano 2. Marzo2005 Existen muchos tópicos acerca de la imagen que la gente tiene de

O grupo de Fenomenoloxía das Inte-raccións Hadrónicas do Departamento de Física de Partículas, liderado por Carlos Pajares, adícase ao estudo teórico da teo-ría fundamental que decrebe a interacción forte, a Cromodinámica Cuántica (QCD).

O seu traballo céntrase na investigación da QCD en situacións extremas (de alta densidade partónica) onde o número de constituíntes elementais da materia que interaccionan fortemente, quarks e gluóns, é moi alto. Estas situacións estudanse experimentalmente en acele-radores: colisións a moi alta enerxía electrón-protón no HERA (Hamburgo), e núcleo-núcleo no SPS do CERN (Xenebra), no RHIC do BNL (USA), e no futuro LHC do CERN, que se porá en funcionamento no 2007. O obxectivo destas investigacións é a comprensión da QCD en réximes onde aínda non está resolta. Así, pretende-se entende-lo confi namento, o feito de que os quarks e gluóns non se atopen illados na natureza, creando unha nova fase desconfi nada, o Plasma de Quarks e Gluóns (QGP), en colisións entre ións pesados. Está transición de fase entre materia desconfi nada e materia ordinaria

confi nada ocorreu no Big-Bang, uns 10-5 s despois no instante inicial. Tamén en certas situacións se espera un novo réxime de QCD no que o número de gluóns sexa moi alto e aparezan fenómenos non lineais, o réxime de baixo x. Para todo isto son necesarios tanto desenrolos teóricos como cálculos numéricos para obter resultados cuantitativos comparabeis cos experimentais.

O grupo fai investigación líder a nivel mundial sobre temas como a percolación de cordas, os algoritmos nu-méricos para o réxime de baixo x, ou o estudo de sinais da creación do QGP como fl uctuacións ou atenuación de quarks e gluóns no medio creado nas colisións.

Está formado, ademáis de polo seu director, por Néstor Armesto, Leticia Cunqueiro, Elena G. Ferreiro, Carlos Merino e Félix del Moral, e colabora con inves-tigadores tanto teóricos como experimentais do CERN, do BNL, e de Alemania, Francia, Italia, Portugal, Rusia e USA, ademáis de con outros grupos do estado e o grupo de Astropartículas liderado por Enri-que Zas no mesmo departamento.

Os RFIR atacan de novo. Outro ano, a facultade está a acadar moi bos resultados nos exámes de RFIR. De 28 prazas, 8 foron obtidas por estudan-tes da facultade. Entre elas, o fl amante number one, Manuel Sánchez García, e dous mais entre os dez primeiros, ¡Noraboa!

QMF IX. O vindeiro 7 de Abril. Pero este ano é como os touros: se o tempo o permite... ¡ó aire libre! Verás como estes rematan facendo una empresa de varietés... ¡Moreno...prepárate, que veñen os do QMF!

Novo técnico informático. Juan Rodríguez Cuesta, pontevedrés de pro. Xa leva 3 meses con-nosco, e nótase. Confesa que a carga de traballo é grande, pero aspira, como todos nós, a unha per-manencia duradeira nesta facultade ¡Benvido!

“Hands on Particle Physics”. Patrocina o CERN. 40 escollidos estudantes 40, de Bachare-lato, virán a facultade o 17 de marzo para ache-garse á física de partículas. Conferencias, visitas e simulacro real de análise de datos. Finalmente, posta en común mediante videoconferencia con outras universidades que participarán simultá-neamente no evento. wyp.teilchenphysik.org.

A cifra. 203, os matriculados no curso 98-99. Catro anos mais tarde... só 3 licenciados. A ma-teria consérvase... din, pero ¿tamén a gris?

Javier Mas

O grupo do mes

El pasado 13 de enero aterri-cé en París con la intención de representar lo mejor posible a nuestra facultad en las jornadas de inauguración del Año Inter-nacional de la Física en la sede de la UNESCO.

En tres días pude asistir a conferencias de grandes p e r s o n a l i -dades de la física, entre las que desta-caban 8 pre-mios Nobel. Con alguno de ellos tuve el placer de poder char-lar un rato, como con Claude Cohen-Tannoudji al que todos conoceréis por su libro de mecá-nica cuántica.

A lo largo de las charlas se

dejó patente la importancia de la física en la sociedad hoy en día y, sobre todo el gran papel que jugamos nosotros los jóvenes en todo esto; en todo momento se recalcó que en nosotros está el futuro de la física.

Hubo tiem-po también para discutir sobre los cam-pos en los que se está investi-gando actual-mente como pueden ser la nanotecnología o la computa-ción cuántica y sus aplicacio-nes...

En breve espero poder infor-maros en una pequeña charla en la facultad de los detalles más importantes que en París he re-cogido.

Grupo de Fenomenoloxía das interaccións hadrónicas por Néstor Armesto

ENVIADO ESPECIAL A PARÍS por Saúl Beceiro

Page 3: Físical interviú · 2013-05-06 · Físical interviú Xornal da Facultade de Física Número 5. Ano 2. Marzo2005 Existen muchos tópicos acerca de la imagen que la gente tiene de

Actualmente están censados na Facultade de Física 88 profesores, 77 homes e 11 mulleres, A maioría son funcionarios, en concreto temos 26 catedráticos e 48 ti-tulares. Os 14 restantes distribuense en-tre axudantes, asociados, interinos, etc.

Na facultade hai 4 departamentos. O departamento de Física Aplicada acolle a 22 profesores, o de Electrónica e Com-putación a 30, o de Materia Condensada a 16 e o de Partículas a 20.

O primeiro gráfi co amosa, para cada un dos catro departamentos, a distri-bución de profesorado segundo a súa categoría. Materia Condensada somente ten profesores funcionarios. Partículas destaca pola elevada “concentración” de catedráticos, seguido de cerca por Física Aplicada. No outro extremo estaría o de partamento de Electrónica e Computación co son 4 ca-tedráticos e 10 profesores non funcionarios.

Pasamos agora a falar de idades. Para este estudio distribuise o profesorado en 3 grupos de idades: meno-res de 35 anos, entre 35 e 50 anos e maiores de 50 anos.

Somentes hai 9 profesores menores de 35 anos, 24 son maiores de 50 anos.

O segundo gráfi co amosa a distri-bución destes grupos de idades por departamento. Destaca o caso de Partí-culas, sin profesores no grupo “xove”, e o de Electrónica con case o 25% da súa plantilla nese grupo.

Se comparamos os datos de Física cos dato globais da USC en canto á categoría profesional temos unha dis-tribución semellante, ainda que temos case un 30% de catedráticos fronte a un 15% na USC. En canto á distribu-ción por idades andamos parellos. A

cousa cambia se falamos de sexo. As 11 profesoras de Física supoñen o 12.5% da plantilla, fronte ó 36% de media na USC.

A FACULTADE EN CIFRAS

Os profesores da facultadePor Xosé Antón Vila

¿POR QUE HAI TAN POUCAS PROFESORAS?

Cando eu comecei a carrei-ra eramos moi poucas mulle-res, non chegabamos ó 20%. Dende entón a situación ten mellorado moito. Sen em-bargo o número de mulleres que fan a tese e, sobre todo, o número de profesoras, non aumentan ó mesmo ritmo.

Vou tratar de analizar as causas. Algúns din que as mulleres inclínanse cultural-mente cara ás humanidades. Non vou entrar nese debate, xa que esto explicaría un menor número de alumnas, pero non o ridículo número de profesoras. Creo que as razóns teñen que buscarse nas esixencias do traballo de investigador/profesor: é unha carreira de fondo, onde ata preto dos corenta non existen

postos fi xos, e na que durante anos se vive sen saber qué pasará ó ano seguinte.

Normalmente esixe unha estancia no estranxeiro. Eu teño coñecido moitos físicos que vivían fóra acompañados da súa parella, pero nunca atopei unha física pola cal o seu marido, noivo ou o que sexa, deixara o traballo para seguila.

Creo que as razóns están pois na sociedade que nos rodea, onde aínda hoxe se es-pera que a muller se estabili-ce antes e poida ter fi llos. Ou o mellor e simplemente que elas son máis listas, e non es-tán dispostas a traballar unha chea de anos por catro duros.

¡Que cada quen saque as suas conclusións!

Elena G. Ferreiro

No número 3 do Físical Inter-viú xa se falara do desequilibrio de sexos entre o alumnado (eles son o doble). Pero oes, é que no profeso-rado a relación é de 8 a 1, e a ten-dencia é máis acusada ó subirmos no escalafón: dos 26 catedráticos só 1 é muller (tampouco hai que

dramatizar, en Alemania a porcentaxe de profeso-ras de Física é do 2%, e no Reino Unido do 4%).

Obviamente todo radica en que a “velocidade de propagación” da onda de acceso da muller á función docente é fi nita, é cómpre un tempo para acada-lo equilibrio. Iso sí, ¡sempre e cando se produzan contratacións! porque visto o panorama económico, e tendo en conta que a maioría dos profesores desta facultade tardaremos bastante en xubilarnos, non parece que a plantilla se vaia mover.

Por certo, acabamos de pasa-lo punto crítico: hai máis profesores na facultade que alumnos de novo ingreso.

Jorge Mira Pérez

OpiniónsOpinións

Page 4: Físical interviú · 2013-05-06 · Físical interviú Xornal da Facultade de Física Número 5. Ano 2. Marzo2005 Existen muchos tópicos acerca de la imagen que la gente tiene de

Queridos cotillas, entramos hoxe no apaixoante eido da “Ter-mo-dinámica rosa”, para explica-lo arranque do noivado de Nieves e Sergio.

Ela acababa de chegar á facul-tade para empeza-la súa tese no grupo de Lisardo Núñez. El, recén chegado de Xapón, resultou ser veciño de pasillo, e non tardou en reparar nos paseos daquela guapa moza dun laboratorio a outro. Ela tamén se decatara da presencia “de uno de los pocos tíos buenos que había en la facultad”. Un día, vaia..., problemas co calorímetro de Nieves... A chamada de socorro

foi atendida ipso-facto por Sergio, aparecido cal paladín salvador en cabalo branco. Só pasaran 2 meses dende a chegada dela, e xa eran un sistema resonante. Era 1989. En 1995, voda; froito da cal teñen a Carolina, de 9 anos, e Sergio, de 3. Algo que destaca desta parella é o seu eterno aspecto de adolescentes (ah, a eterna xuventude...) e os seus interesantes campos de investiga-ción, que teñen levado a Nieves ó Amazonas nada menos (estuda balances enerxéticos de reaccións químicas de solos) e a Sergio a ser un dos pilares do regulamento de ruídos do Concello de Santiago.

Ahhh, o amor ...

O rincón de Charm, o encantador quark cotilla

Nieves Barros Pena, prof. contratada + Sergio Feijoo Juarros, prof. titular, ambos da área de Física aplicada

¿Quien dijo que la prensa rosa era terreno exclusivo de una panda de friquis y vividores? Que nadie se lleve a engaño, pues recientemente ha saltado a la palestra nada más y nada menos que el surrealista enla-ce matrimonial del laureado físico Yang, de 82 largos y productivos años, con una hermosa joven de 28 y que en la actualidad cursa un master de Comercio Exterior.

Para los que anden un poco des-pistados, el profesor chino Chen Ning Yang fue premio Nobel de Física en 1957 (com-partido con Tsung Dao Lee) por la demostración de que la ley de conservación de la paridad no es válida en las

interacciones débiles.

Supuestamente, la pareja se conoció en 1995 en la univer-sidad cantonesa de Shantou, cuando Yang aún estaba casado con su primera y ahora difunta esposa.

Dicen las malas lenguas que la joven escribió dos cartas de amor a sendos científicos chinos famosos a nivel internacional, y optó por casarse por el que le contestó. Esto se llama perso-

nalidad y lo demás…Sea como fuere, lo cierto es que el profesor Yang ha encontrado de nuevo el amor y, como dice el refrán: “ande Yang caliente y ríase la gente”.

EL AMOR NO TIENE EDAD por Juan Doval

A conmoción producía-se a finais do ano pasado. Un grupo de bombeiros de Santiago posaba en bolas (bueno, en bolas tapadas, porque non amosaban as “claves”...) para facer un calendario co cal sufraga-la asistencia dun deles a uns xogos mundiais. O tema tivo amplo eco informativo (ata un titular na revista Interviú).

Entre eles estaba un alum-no desta facultade (xa se sabe que os físicos valemos para

todo), Javier Villar Bello, que posaba así de ben como Mr. Decembro. Ten-do en conta que a profesión de bombeiro protagoniza moitas fantasías sexuais femininas a idea semella lóxica. Agora ben, visto que a idea vai percolando nas mentes universitarias-

¿vistes o calendario dos de maxisterio?- a pregunta cae de caixón: ¡¡¿¿Para cando un calendario pa-recido nesta facultade??!!

“FÍSICO AL DESNUDO”, por Charm (hoxe en sesión doble)