EUSKARAREN LORATEGIA

EUSKARAREN EGUNEAN

2016ko abendua

164

2016ko ABENDUA2

Argitaratzailea“...eta kitto!” Euskara ElkarteaUrkizu, 11 - solairuartea. 20600 EibarTel: 943 206776.

Erredakzio kontseiluaAinara Lavado, Maider Aranberri,Ana Aizpurua eta Eibarkoikastetxeetako ordezkariak.

AdministrazioaMarisol Uriarte.

Erredakzioa eta maketazioaAinara Lavado, Maider Aranberri, AinhoaLuz eta Ana Aizpurua.

Argazkiak...eta kitto! aldizkariko argazki artxiboa.

Copyright-aTxikitto!

Lege-gordailuaSS-1111/96

Eibarko Udalak, Eusko Jaurlaritzak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak diruz lagundutako argitalpena

KULTURA SAILA

� - Maite! Zer oparituko didazunire urtebetetzean?- Ikusten duzu han dagoen autoa?- Baiiiiii- Ba kolore bereko irabiagailu bat.

Matias Negra

� - Zer esaten dio jaguar batek bestebati?- Jaguar you?

Eltxo batek gurasoei:- Joan naiteke zinemara?- Bai, baina kontuz txalo egiten dutenean.

Maider Perez

� Halloween-enhain ondomozorratunintzen, niretxakurrak WAW!esan zidala.

Markel Ruiz� - Zer esaten diozuhaitz batek bestebati?- Zer gertatzen da,“tronko”!

Maider Urizar

2016ko ABENDUA 3

� - Aizu, etorri hona! Pokemon batdago eserlekuan!!- Mesedez, ez iraindu nire ama!

Paul Lopez

� -Nola egiten dute doministiku tomateek?- KETXUP!!

Gaizka Divasson

� Oso gizon zatarbatek amari:- Ama, neskalagunaaurkitu dut!- Ba orduan laga ezazu aurkitu duzunlekuan, beste norbaitena izango da-eta.

Jakobe Urzainki

� - Zer esaten diotornado batek Aitorri?- Aitor-nado

Aitor Beorlegi

� Harri batekbesteari:- Zein bizitzagogorra…

EndikaSanchez

� Gizon bat hain zenaltua, jogurta hestemeharrera helduorduko kadukatuegiten zitzaiola.

Ane Ajuriagerra

4 2016ko ABENDUA

Hizki-zopa

Labirintoa

Fatima eta Iker

Sabrina eta Hajart

Hizki-zopa

Mohamed eta Wissal

Hilabeteak

AURREKO HILEKO IRABAZLEAOraingoan ere langile jardun duzue, eta aurreko

hileko lehiaketako erantzun asko jaso ditugu.

Zozketa egin eta gero, irabazlea NORA LLERAizan da. Argazkian duzue saria jasotzen. Liburua

eta Coliseoan antzerkia ikusteko sarrerak eraman

ditu Norak etxera. Zorionak!

Izen-abizena .............................................................................................................................

Adina .....................................................................Tel...............................................................

�

BIDALI ERANTZUNAK URTARRILAK 5 BAINO LEHEN....ETA KITTO! EUSKARA ELKARTEA. Urkizu 11. Eibar.

7 desberdintasunak

lehiaketa

2016ko ABENDUA6

LabirintoaLotu zenbakiak

Desberdintasunak

Yomaira eta Itsaso Ane eta Ixone

Salsabil eta Jon

2016ko ABENDUA 7

- Uda ala negua? Negua beti!

- Itsasoa ala mendia? Mendia,zalantza barik!

- Zure ametsetako oporrak, non?Euskal Herriko edozein basotan.

- Kolore bat? Beltza, ikatzaren kolorea.

- Zenbaki bat? 6.543.679

- Jatekorik gustukuena? Kapoia.

- Gutxien gustatzen zaizuna?Ezer ez.

- Miresten duzun norbait? Amatxo, amama, amona, amatxi…guzti guztiak!

- Nola dago mundua? Ez ondo. Ilusioa behintzat ez dugusekula galdu behar!

- Zer 3 gauza eramangozenituzke irla batera? Irla batera? Beroa egingo dugainera! Ba… bainujantzia, toallaeta kapoia.

- Birziklatzen duzu? Jakina baietz, den-dena! Eta zuekere gauza bera egin, e?

- Euskara osasuntsu dago? Hobe daiteke.

- Zer egin bultzatzeko? Erabili eta erabili, gelditu barik,edozein leku eta momentutan, nikzurekin, zuk nirekin, amatxo,aitatxo, izena, osaba, anai-arreba,dendari, kirolari, irakasleekin…

- Zerk pozten zaitu? Umeak alai ikusteak.

- Abesti bat? Horra Mari Domingi…

- Zelan portatu dira aurten Eibarkoumeak? Umm… utzi pentsatzen…ZORAGARRI! Bihurrikeri bat edobeste egin dute, baina oso txintxoportatu dira.

- Beraz…? Bai, bai, egon lasai, opariakbanatzera joango naiz-eta zuenetxeetara.

- Zer utziko dizugu etxerazatozenerako?Ardo pixkat eta gailetak.Pantxikarentzat esnea etaazenarioa, eta Mari Domingiribonboiak izugarri gustatzenzaizkio.

- Opariak egin ala jaso? Kar, kar, kar…

OLEN- TZERO

3, 2, 1… badatoz Olentzero eta Mari Domingi, Pantxika astoaz lagundurik,Euskal Herriko etxe guztietara, eta jakina, baita Eibarrera ere. Txintxo por-tatu zarete? Bai? Ba orduan ondo merezitako opariak jasoko dituzue, se-guru baietz!

IZENA OLENTZERO

ABIZENA ?

JAIOTERRIA EUSKAL HERRIAN

JAIOTEGUNA Buff…

elkarrizketa

2016ko ABENDUA8

erreportajea

Ia 4.000 lore egin genituen herrian, horietako gehie-nak zuek, ikastetxean egin zenituzten, eta, neurrihandi batean, beraz, zuen lan handiari esker osatu ge-nuen Euskararen Lorategia deitu genion horma-irudia.

Abenduaren 3an ospatzen da Euskararen Nazioar-teko Eguna, baina Eibarren bezperan egin genituenospakizunetako asko. Goizean hasita eguerdira arte,Mintzodromoan jardun zuten berbetan herriko ikas-leek, eta arratsaldean 6 metroko luzerako horma-iru-dia lorez betetzen hasi ginen. “Euskeria erein, zaindu,emon” goiburua zuen murala berehala bete genuen,eta ondoren, “Loretxoa” kantuaren laguntzarekin,Txaltxa Zelain jarri genuen.

Hurrengo egunean, zapatua, “Andonik mugitzennau” erromeriarekin primeran pasa zuten ume zeinhelduek Untzagako karpan.

Ikastetxeetan ere ospatu duzue Euskeraren Eguna.Hemen dituzue bertan ateratako hainbat argazki.

…eta ez ahaztu, euskera ez dela egun bateko kon-tua, urteko 365 egunetan hitz egin behar dugu eus-

Euskararen Eguneko lorategialorez jantzi genuen

La Salle ikastetxea

J.A. Mogel Ikastola

Amaña ikastetxea

San Andres ikastetxea

Arrateko Andra Mari ikastetxea

Urkizu ikastetxea

LA SALLEko bigarren mailako ikasleak Arotz-Enean egon ziren etaMargarita izeneko behi baten istorioa ezagutu zuten, beste hainbatekintzaren artean. Azaroaren 14an Gaztainerre ospatu genuen eta

ikasitako olerkitxo bat botaondoren, bakoitzarikukurutxu bana banatu etagaztaina mordoa jangenituen. San Andres egunaere ospatu genuen,primerako azoka jarri,txorizo bokata jan etadantzan aritu ginen. Egunalaia izan genuen!

ARRATEKO ANDRA MARI ikastetxetik, kaixo lagunok! Hemen gaude,Gaztaiñerre, San Andres eta Euskararen Eguna ospatu berri. Ekintzamordo bat izan ditugu azkeneko asteotan eta guztiak ospatu dituguprimeran. Horrez gain, abenduan, LHko 1., 3. eta 5. mailako ikasleekBaikarako tailerrak egin dituzte, jolasean erronkei aurre egiten, elkaronartzen eta taldea dinamizatzen jardun zuten. Eta nola ez, gabonetakooporrak hartu orduko, Santo Tomas egunean txistorra jango dugu. Etaazkeneko egunean, abenduaren 23an, Olentzeroren bisita eta kalejiraizango ditugu auzoan zehar gabon-kantak abestuz. Argazkian 6. mailakoikasleak Goazen-eko aktoreekin gure eskolako aretoan.

ALDATZE ikastetxean San Andres bezperan azoka txiki batprestatu genuen. Bertan, LHkoek baratz bat antolatuzuten, txikiei zaintzeko erronka luzatuz eta arratsaldeanTxorimalo lehiaketa arrakastatsu bat ere antolatu genuen.Hemen gure irabazleak!

2016ko ABENDUA 9

ITURBURUko 4. mailakoak Arotze-Enean.Etxarri-Larraunen dagoen ingurumen-eskolan igarodituzte 4. mailakoek bi egun. Bertan, naturaz gozatzekoaukera izan dute, hainbat ekintza, tailer eta behaketaegin eta gero. Argazkian neska-mutil guztiak. A zelakokoadrila!!

ikastetxeetako berriak

AMAÑA ikastetxean, azaroak 25, “Stop, erasorik ez!” lemapean ospatu genuen.Haur eta lehen hezkuntzako ikasleok ikastetxean ematen diren ohiko arazoakjasotzen dituen bideo bat grabatu genuen eta ondoren egoera berdinak bainajokabide egokia erakutsiz. Arratsaldean familiekin batera bideo hori ikusi genueneta bertan islatzen diren egoerez hitz egiteko aukera izan genuen. Ondoren gelabakoitzak bere goiburua asmatu zuen eta familien laguntzarekin hizkuntzaezberdinetan idatzi genituen. Azkenik, kartulinekin esku moreak marraztu etamoztu genituen patioan hezkuntza komunitate guztiarekin argazkia ateratzekoeta ekitaldiari amaiera emateko.

URKIZUko eskolakoek azaroaren 29an,urtero bezala, San Andres eguna ospatugenuen, gurasoei euskal kanten emanaldibat eman eta gurekin mokadutxo batjateko aukera emanez. Horrez gaiz, 6.mailakoek martxan jarrita daukatenmadalena tallerrean ekoiztutakoproduktuak salgai jarri zituzten, arrakastahandiarekin.

2016ko ABENDUA10

ELURREZKO PANPINAK

Etxean gabonetako pinua jartzeko beste modu bat duzuehonakoa. Mendian pinaburuak bildu. Margo berdearekinmargotu, eta nahi izanez gero, margo txuriarekin puntatxoakmargotu. Apaindu ere egin dezakezue, koloretako bolakmargotu, puntan izarrak jarri… Loreontzi batean sartu etalisto! Gabonetako pinu dotorea.

GABONETAKO PINUTXOAK

MATERIALA

� Galtzerdi txuriak� Arroza� Tela zatiak� Botoiak� Bolita txikiak� Haria

P

1.- Moztu galtzerdiaren mutur bat (oinarenpunta) eta lotu beste aldea hariarekin.

2.- Bete ezazu arrozarekin itxura biribila emanez,lotu berriro galtzerdia eta bete arrozez bolatxikiena.

3.- Itsasi begiak eta sudurra, tela zatiarekinbufanda egin, eta moztutako galtzerdizatiarekin kapela egin dezakezue.

Ti-ta!

PAUSOAK

etxeko artista

Gabonak badatozela-eta, hona hemenetxea apaintzeko ideia batzuk.

2016ko ABENDUA 11

OSAGAIAK �6 LAGUNENTZAT�:

PAUSOAK

Errezeta honetan edozein osagai erabil dezakezue, gozoa zeingazia. Adibide moduan hauxe: moldeko ogiari kendu ertzak etabotila batekin ondo lautu. Gazta-krema igurtzi, edo patea, etagehitu, adibidez, txaka-makiltxoak, azenarioa edo kalabazina…nahi duzuena. Gozoa nahi duzuela? Marmelada erabil dezakezue,fruta zatitxoekin…

Ti-ta!

FRUTA-GELATINA

SUSHISANDWICHA

Laster datoz gabonak eta horrekin batera otordu oparoak erebai, zenbat jaten dugun egun hauetan, ezta? Jateko guzti horiapur bat arintzeko, hona hemen postre arin, fresko eta gozoa.Guk osagai batzuk jarri ditugu baina nahi dituzuenak erabil ditza-kezue.

sukal-kitto

� Limoizko gelatina-sobre bat

� Melokotoi 1� Mango 1� 2 mandarina� Kiwi 1� 3 ur-taza irakin

1.- Fruta zuritu eta zati txikietan zatitu; utzi frutaplater batean.

2.- Bota gelatina 2 ur-taza irakinetan eta ondonahastu erabat desegin arte.

3.- Nahastura horri gehitu baso bat ur hotz.

4.- Frutak gehitu nahasturari.

5.- Ontzi batean sartu dena eta utzi hozkailuan6-7 ordu.

� Abenduak 26,astelehenaMarikixkur eta hiru hartzakantzerkia. Coliseon17:00etan. 5€.

� ASTELENA GABONETAKO HAURPARKEA Astelena frontoian2-12 urte bitartekoumeentzakoGabonetakoparkea.

Abenduak 17, 26,27, 29 eta 30: 11:00-14:00 / 16:30-20:30

Abenduak 31: 11:00-14:00

Urtarrilak 2, 3 eta 4: 11:00-14:00 / 16:30-20:30

Sarrera: 3€ edo doan Eibar Merkatal GuneIrekiaren bonoarekin.

� OLENTZEROREN BUZOIAAbenduaren 9tik 23ra. Pegora eta Portalean

� OLENTZERO: Abenduak 2411:30ean: Zatoz Olentzerorekin abestera! KalejiraUrkizutik hasita.

12:30etik aurrera: Olentzero udaletxean egongo daumeekin azken eskutitzak jasotzeko.

� ERREGE MAGOAKAbenduak 28:

09:00-12:30udaletxeko patioan.Ipurua KiroldegianDantza ikuskizunaikusteko tiketenbanaketa.

Urtarrilak 5:

17:00: Dantzaikuskizuna Ipuruakiroldegian.

19:00: Errege Magoenkabalgata Untzagatikhasita. Amaieranazkeneko eskutitzak jasoko dituzte udaletxean.

� Urtarrilak 3Magiaren lapurra antzerkia. 17:00etan Coliseon. 5€.

abenduko agenda

2016ko ABENDUA12

JUAN

SAN

MARTIN

LIB

URU

TEG

IAN

EIB

ARKO

LIB

URU

DEN

DETA

N

ATZERAKA NABIL (8-11 urte)

Gaur goizean, nire bizitzako erabakirik inportanteena hartu dut: hemendik aurreraatzeraka ibiliko naiz. Orain arte aitak agindu bezala ibili naiz be�. –Ibai, aurrerabegiratuz gero- esaten dit aitak-, ez duzu zakur-kakarik zapalduko, ez duzu farolarikjoko eta, batez ere, ez dizkiozu postariari gutunak lurrera botako.

AGATHA MISTERY: ESKOZIAKO ERREGEAREN EZPATA (10 urtetik aurrera)

Egundoko sena du eta detektibea izan nahi du. Munduan zehar ibili ohi da berelehengusu Larry baldarrarekin, etxezain leialarekin eta Watson katuarekin,misteriorik korapilatsuenak argitzeko.

IZARREN HAUTSA (6-8 urte)

Izartxo urez beteriko mundu berri batera iritsi zen. Izarren artean utzitakolagunak samurtasunez gogoratzen zituen Izartxok. Orain, plisti-plasta zebilenmundu berri horretan, soka batetik loturik.

ERRALDOIAK (8-10 urte)

Erraldoi da aita, Maritantai da ama, eta Patxikankailu semea. Erraldoien familiaosatzen dute, eta haien bizitzan dena da erraldoia: arropak, janariak, etxekotresnak… baita abentura hauek irakurtzean egingo dituzun algarak ere.Umorez eta fantasiaz beteriko ipuin bat duzu hau, Erraldoien bizimodua,ohiturak eta eguneroko gorabeherak kontatzen dituena eta Mikel Zarate haur-literaturako sariaren irabazlea.

TAPPER BIKIAK NEW YORK ASTINTZEN (10-12 urte)

Tapper bikiak sail arrakastatsuari jarraipena emango dion bigarren liburua dahau. Anai-arrebak New York-era joango dira oraingo honetan eta hankaz gorajarriko dute hiria.

2016ko ABENDUA 13

AITORREK BI AMA DITU (5-7 urte)

Gure gizartean gero eta normalagoa den egoera bat kontatzen zaigu: umebatek aita eta ama eduki beharrean, bi ama ditu eta horrek herri txiki bateandakarzkion gorabeherak.

zer irakurri

2016ko ABENDUA14

Gizakiaren begia ososensiblea da.Iluntasunean kandela batikus dezake 1,6kilometrora.

Gizakien organorikazkarrena burmuina da.

Pertsona batek 50 tonaelikagai eta 40.000 litrolikido hartzen ditu bizitzaosoan.

Azazkalen azpian osobakterio eta birusarriskutsuak bizi dira.Azazkalak jan aurretikpentsatu ondo.

Antza denez gizakiakaspalditik daki eskiatzen.Norvegian eskiatzailebatek zizelkatutako harribat dago, orain dela10.000 urte egindakoa!

Egiptoarrek ileakaskamotz eramatenzuten, motz motz.Badakizue zergatik? Zorripiiila bat izatenzituztelako.

Doministiku egiterakoan,airea, 170 km/ordukoabiaduran botatzendugu. Estula egiterakoan,berriz, 900 km/ ordukoabiaduran.

Australian, urtero,50.000 sute gertatzendira hango baso etamendietan.

Elefantearen tronpagizakiaren eskua bezainerabilgarria da. Lurreandagoen botoi txiki batere har dezaketronparekin.

Odolean ditugun globulugorriak bata bestearen gaineanjarriko bagenitu, 50.000kilometroko altuerako dorreaosatuko genuke. Zelula horienerdia astero aldatzen dira etasegundo bakoitzean 15 milioiglobulu hiltzen dira.

Lurreko lekurik hotzenaAntartikan dago, Vostok-en. Urteko batezbestekotenperatura -58gradutakoa da. Hanerregistratu dutentenperaturarik baxuena-89 gradutakoa izan zen.

Egarri den gamelu batekhamar kubo ur edanditzake hamarminututan.

bitxikeriak

gun batean, mutil bat trenezhondartzara joan zen etahondartzara heldu zenean bereesku oihala harean jarri eta uretaraabiatu zen.

Uretatik bueltatzean putzu bategiten zebilela erloju bat aurkitu zuen. Etxera itzulizenean erlojuak ilargira eraman zuen mutila. Ilargianmutilak kaskorik gabe arnasa hartu zuen.

Ilargian jolasten ibili zen eta aspertu zeneanmutilak bere erlojua etxera eraman zuen, erlojuagordez.

Iker Garcia

gun batean Jon, Ainara, Iosune eta nigelan geunden eta estralurtarrak etorriziren eskolara. Lau lagunak ezkutatu eginginen eta estralurtarrak gelara sartu zireneta Iosune harrapatu eta joan egin ziren.

Ainarak esan zuen:

- Espazio-ontzi bat laga dute, goazen-.

Ainara, Jon eta ni sartu eta jarraitu genien eta eurenplanetara sartu ginen Iosuneren bila, eta ia-ia harrapatuegin gintuzten estralurtarrek.

Giltzak hartu eta espazio-ontzi batean sartu ginen etagure planetara joan ginen, baina estralurtarrak jarraitugintuzten. Orduan, zulo beltz bat atera zen etaestralurtarrak harrapatu zituen. Gu etxera itzuli ginen.

Mikel

2016ko ABENDUA 15

E

E

MUTILA ILARGIAN

ESTRALURTARRAK

Eskatu aitari edoamari ipuin hau gaurgauean kontatzeko.

MEREZI DU...

zu margolari!