Euskal Herria agerianNafarroa

Gipuzkoa

Euskal Herria Europan

BIARNO

LANDAK

HUESCA

ZARAGOZA

ERRIOXA

BURGOS

KANTABRIA

KANTAURI ITSASOA

BIZKAIAGIPUZKOA

NAFARROAARABA

LAPURDI

BE

HE

N

AF

AR

RO

AZ

UB

ER

OA

MUGAK

ANTOLAKETA POLITIKOA

LapurdiNafarroa beherea

ZuberoaNafarroa

Bizkaia ArabaGipuzkoa

Euskal herria

Azalera

Km2 856 1322 814 10421 2.237 3317 1980 20947

Biztanleria

219000 28000 15500 556000 1123000 288000 673500 2903000

Azalera eta biztanleria

GIPUZKOA ETA NAFARROA: MUGAK

NAFARROA

ZARAGOZA

KANTAURI ITSASOA

HUESCA

ERRIOXA

Gipuzkoako antolaketa politikoa EAEko partaidea Hiriburua Donostia

Gipuzkoako lurraldeak,

Euskal Autonomia

Erkidegoa osatzen du,

Araba eta Bizkaiarekin

batera.

Ernio Arno

Elgea mendilerroa Aizkorri mendilerroa

Aralar mendilerroa

Gipuzkoako mendiak

Gipuztarren mendi maiteenakTxindoki eta Aizkorri

Ibaiak

OriaOria ibai luzeena da, 889km ditu.

URUMEAGipuzkoako hiriburutik pasatzen den ibaia

Urumea da.

Donostiako hiriburua bi zatitan banatzen ditu

Klima Klima ozeaniko motakoa da. Tenperatura moderatuak. Prezipitazio ugariekin, udako hilabeteetan

urriagoak diren arren.

Erliebea Gipuzkoan hiru paisaia-eremu handi ezberdin

ditzakegu: Itsasaldea Haran eta Mendi Atlantikoak Atlantiko-Mediterraneoko banalerroko Mendiak.

Nafarroa

MugakIpar-ekialdean Lapurdi, Behe Nafarroa eta Zuberoa ditu.

Hego-ekialdean berriz, Huesca eta Zaragoza daude.

Errioxa hego-mendebaldean du.

Araba eta Gipuzkoa aldiz, ipar-mendebaldean ditu.

Antolaketa politikoaNFE berak osatzen du.

Hiriburua: Iruña

BIZKAIKO GOLKOA

IPARRALDEA

HUESCA

ZARAGOZAERRIOXA

BURGOSKAN

TABRIA

BIZKAIA

ARABA

GIPUZKOA

NAFARROA

Nafarroako mendiakNafarroko mendiak hiru multzotan banatuta daude: Nafarroako iparraldea: kostaldekoak (Larrun) eta

pirineoetakoakUr mugakoak: mendebaldetik hasita Aizkorri, Aralar

eta Kodes daude;Aurre pirineoetakoak: mendebaldean Urbasa dago

eta ekialdean berriz Alaitz, Izko eta Leire daude.

Nafarroako ibaiak

Nafarroako ibai garrantzituenak hauek dira: Ega, Arga; Aragoi, Irati, Bidasoa eta Ebro dira.

Ibaien maiera

Nafarroako ibai gehienak Ebron amaitzen dira eta hortik Mediterraneo itsasora joaten dira. Bidasoa Atlantiar isuri aldera joaten da, Bizkaiko golkora

Nafarroako erliebea

Nafarroako erliebea oso anitza da.

Ipar aldea oso menditsua da

Nafarroako erdialdea baxuagoa

Hegoaldean berriz oso laua da.

Nafarroako klima Itsasaldeko klima atlantikoa: Nafarroako ipar-

mendebaldean hezea eta euritsua da urte osoan Klima mediterranear-kontinentala: Nafarroako

erdialdeko hegoaldean. Uda lehorra da eta udatik negura eta egunetik gauera tenperatura-aldaketa handiak daude

Trantsizioko klimak, atlantikoaren zein mediterranearraren ezaugarriak ditu: Nafarroako erdialdean. Tenperatura eta euri-kopurua aurreko bi klima-motei dagozkien balioen artean daude.

Gipuzkoa kulturala

Gipuzkoako kirolak

Gipuzkoarrek kirol askotan parte hartzen dute: adibidez futbola, saskibaloia,..

Gipuzkoan Erreal Sociedad oso ezaguna da. Beste hainbat Kiroletan partiduak egiten dira, bai

neskeenak eta bai mutilenak.

Gipuzkoako estropadak

Traineru baten gainean egiten dira arraun egiten.Estropadak 1879 urtean egin zuten lehenengo aldiz Kontza hondartzan.

Estropada lehiaketa udan egiten da.

La kontzako bandera irailaren lehenengo igandean ospatzen da.

GIPUZKOAKO DANTZAK

Gipuzkoako dantzak tradizio anitza bat da, eta horregatik herri eta auzo bakoitzean bereizten dituen ezaugarri bereziekin ospatzen dira,

jai eta tradizioak

ZORTZIKO DANTZAUrratsen konbinaketa eginez dantzariak berak osatu behar du

zortziko bakoitzaren komposizio koreografikoa. Zortziko bakoitza hainbat aldairaz osatuta dago eta aldaira bakoitzak zortzi kompas edo puntu ditu .

YouTube - Saltokako zortzikoa

ESPATA DANTZA

Gipuzkoako ezpata-dantza izendatzen dugu honek antzekotasun handiak ditu Euskal Herriko zenbait herritan egiten diren ezpata-dantzekin (Legazpin, Markinan…) eta baita Europako hainbat eskualdetan egiten diren ezpata-dantzekin ere.

Donostiako jaiak

Danborrada Santo Tomás Inauteriak ...

Donostiako danborrada Ez dago zehatz jakiterik zein urtetan hasi

zen danborrada. Jaia urtarrilaren 20an da 00:00etan hasten da. 24ordu, hiriko auzo guztietan zehar ibiltzen dira.

Partaideek hasieran kapritxozko jantziak soinean hartzen zuten parte, gero ordea uniforme jantzian ateratzen ziren. Gaur egun sukaldariz ere janzten dira.

Jende asko doa. Umeek ere parte hartzen dute.

SANTO TOMAS FERIAAbenduaren 21an ospatzen da.Jente asko doa txorizoa ogiarekin jatera.Txerriak ez dira falta jai honetan.

Donostiako Akuarioaren funtsezko jarduera akuarioak mantendu eta erakustean datza. Heziketaren bidez itsas ingurunera hurbiltzea da beren asmoa.

Donostiako akuariuma

.Donostiako Aquariumean itsasoko animali pilo bat daude.Adibidez:itsas izarrak ,itsas zaldiak , arrain kometa , arrain globoa ...

Gipuzkoako musikalariak

Benito Lertxundi Orion jaio zen, 1942ko urtarrilaren 6an, errege egunez.

Oso abeslari famatua da Euskal Herri osoan.

Mikel Laboa Manzisidor

Euskal kantari eta musikagilea izan zen. Mikel Laboa zazpi seme euki zituen

Donostiako Parte Zaharrean jaio zen 1934ko ekainaren 15ean.

Eta abesti asko idatzi eta abestu ditu Txoria-txori bat da Behean duzue entzuteko.

YouTube - MIKEL LABOA: Txoria-txori

Hegoak ebaki banizkionerea izango zen,ez zuen aldegingo.Bainan, honelaez zen gehiago txoria izangoeta nik...txoria nuen maite.

    

Mikel Laboa musikari donostiarra, 74 urte zituela hil zen. Abenduaren 1ean.

Nafarroako artistak: KUKUXUMUSU

Gonzalo,Koldo eta Mikelen ideia zen kukuxumusu egitea, 1989ko abustuan Iruñean sortu zen. 1996ko irailean lehenengo denda sortu zen.Eta orain fama handia du Euskal Herri osoan.Eta denda asko daude euskadi osoan.

KukuxumusuMarrazki batzuk egiten bakarrik enpresa eta

denda asko egin ditu kukuxumusuk. Oso famatua da.

YouTube - Kukuxumusu - Sanfermin (J2ME)

Nafarroako Harri jasoketaHarri jasoketa harriak altzatzea da.Harri desberdinak daude:

zilindrika ,kubika,esferika eta paralelepipedorektangularra

Iñaki Perurena Leizan jaio zen (Nafarroan)1957urtean. Iñaki Perurena ezaguna da harri jasotzaile famatu moduan.

1990urtean harri jasotzaileen erekorra egin zuen 315kgko harria jasotzen.

Iñaki Perurena gai da hiru aldiz 250kgko harri bat jasotzea eta lau aldiz 200kgko harria.

Peru Harri Museoa

Iñaki Perurenak diseinatutako eskulturak daude.

Harrijasotzaileen eskulturak Leitzan dago Baserrian beraien historia ikas eta ikus

daiteke.

Nafarroako museo batzuk

Julian Gayarre museoa: Jorje Oteiza museoa: Gustabo de Maeztu museoa: Eta Pamplonako planetarioa:

Nafarroako museoa Nafarroako museoa alde zaharreko ``Santo Domingo´´ aldapan

kokatuta dago. Margolan nabarmendua Goyaren marqués de San Adrián da. Bertan erakusten diren piezak historiaurretik gaurdaino Nafarroan

pilatu den ondare aberatsaren eredu dira. 1946an sortu sen Nafarroako museoa. Museoaren egoitza ``Nuestra Señora de la Misericodia´´ospitalea izan

zeneko eraikinean dago, Iruñeko alderdi zaharreko bazter batean, harresien inguruan.

Nafarroako jaiak

Ainhoaeta

Asier

Nafarroako jaiak Sanferminak Nafarroako jai hauek, Sanferminak oso ezagunak

dira mundu osoan. Baina oso arriskutsuak dira. Sanferminak uztailaren 6an hasten dira eta 14arte irauten dute. Orain dela 400 urte horrela egiten dela, baina lehen, 159. urtean urrian ospatzen ziren festa hauek. Baina eguraldi txarra zela eta ustailera aldatzea erabaki zuten.

Txupinazo

Sanferminak hasten diren egunean txupinazoa jaurtitzen da eguerdiko 12:00etan udaletxe plazan.

Entzierroak

Entzierroak dira festen ekitaldirik ezagunena. Entzierroa goizean ospatzen da. Bertan arratsaldean parte hartuko duten zezenek bere lo-lekutik zezen plazara eramaten dira.

BerritxarrakBerritxarrak Nafarroko taldea 1994

Lekuberrin sortuta dago. Taldea 6 disko atera dituzte, taldekoak Gorka Urbizu ( gitarra ) , Aitor Goikoetxea ( bateria ) , Mikel Lopez (baxua) eta azkenik Aitor Orejak ( gitarra )

YouTube - Berri txarrak - Bueltatzen

Nafarroko JotaNafarroako abesti tradizionala jota

da.Musika tresnak inportanteenak

txalaparta, trikitixa , txistua eta panderoa dira.

Jota Espaina osoan dantzatzen da eta oso famatua da.

YouTube - Erribera