Erakundeen arteko jarduerarako eta koordinazioarako I. Udal … · 2012-03-27 · erakundeen arteko...

ERAKUNDEEN ARTEKO

JARDUERARAKO ETA

KOORDINAZIORAKO

I. UDAL PROTOKOLOA

GENERO INDARKERIAREN ETA SEXU ERASOEN BIKTIMA DIREN EMAKUMEEI

ARRETA HOBEA EMATEKO

GENERO INDARKERIAREN ETA SEXU ERASOEN BIKTIMA DIREN EMAKUMEEI ARRETA HOBEA EMATEKO ERAKUNDEEN ARTEKO JARDUERARAKO ETA KOORDINAZIORAKO I. UDAL PROTOKOLOA. ERMUA

- 2 -

AURKIBIDEA

ADIERAZPENAK........................................................................................- 5 -

AKORDIOAK ............................................................................................- 8 -

I. GENERO INDARKERIAREN ETA SEXU ERASOEN BIKTIMA DIREN EMAKUMEEI LAGUNTZEKO ETA ESKU HARTZEKO PRINTZIPIO NAGUSIAK……………………………- 12 - II. GENERO INDARKERIA ETA SEXU ERASO KASUETAN KOORDINATZEKO PROZEDURAK ........................................................................................ - 16 -

EMAKUMEENTZAKO “SARBIDEAK”……………………………………………………………..- 16 -

II. 1. BERDINTASUN SAILA. EMAKUMEEN TOPALEKUA……………………………..- 18 - 1.1. Esku hartze motak ............................................................... - 18 - a. Urgentziazko esku hartzeak ..................................................................- 18 - b. Lehentasunezko esku hartzeak.............................................................- 18 - 1.2. Biktimari laguntzea. Urgentziazko fasea................................... - 19 - 1.3. Biktimari laguntzea. Lehentasunezko arreta. ............................ - 21 - 1.4. Esku hartze prozesuan emakumearekin egotea........................ - 21 - a. Osasun zentrora joateko laguntza........................................................- 22 - b. Sexu erasoen kasuetan osasun zerbitzura joateko laguntza .............- 22 - 1.5. Esku hartze prozesuan garraioetarako laguntzak....................... - 23 - 1.6. Baliabideei buruzko informazioa ............................................. - 23 - 1.7. Emakumeak prozesu aurreko laguntza juridikoa behar badu....... - 23 - 1.8. Babes Agindua Berdintasun Sailean eskatzea ........................... - 24 - 1.9. Emakumeak salaketarik ez jartzea erabaki badu ....................... - 24 - 1.10. Urgentziazko bizitokia erabiltzeko prozedura........................... - 25 - 1.11. Koordinazioa Gizarte Zerbitzuekin ......................................... - 26 - 1.12. Esku hartze prozesuaren jarraipena eta amaiera. .........................- 27 - 1.13. Esku hartzeen eskaria eta erregistroa .................................... - 27 -

II. 2. GIZARTE ZERBITZUEN SAILA…………………………………………………………….- 30 - 2.1. Esku hartze motak ............................................................... - 30 - 2.2. Urgentziazko esku hartzea……………………………………………………………..- 30 - 2.3. Lehentasunezko esku hartzea ...........................................................- 31 - 2.4. Esku hartze prozesuan biktimarekin egotea…………………………..…….- 32 - a. Osasun zentrora joateko laguntza……………………………………- 32 - b. Sexu erasoen kasuetan osasun zerbitzura joateko laguntza .............- 32 - 2.5. Garraiorako laguntza urgentziazko esku hartzean. .................... - 33 - 2.6. Baliabideei buruzko informazioa ............................................. - 33 - 2.7. Emakumeak prozesu aurreko laguntza juridikoa behar badu....... - 34 - 2.8. Babes Agindua Gizarte Zerbitzuetan eskatzea........................... - 34 - 2.9. Emakumeak salaketarik ez jartzea erabaki badu ....................... - 34 - 2.10. Egoera baloratu ondoren, emakumeak urgentziazko bizitokia behar badu......................................................................................... - 35 - 2.11. Familiarentzako Arreta Zerbitzua (FAZ).................................. - 36 - 2.12. "Emakumeentzako Jabekuntza Prozesuak eta kultura aniztasuna" Hausnarketa Gunea……………………………………………….…………………………………-37 - 2.13. Esku hartze prozesuaren jarraipena eta amaiera. .........................- 37 - 2.14. Informazio eskaerak esku hartze prozesuan………………………….…….-37 -


- 3 -

II. 3. HIRITARREN SEGURTASUN ARLOA……………………………………………………- 40 - 3.1. Esku hartzearen titulartasuna…………………………………………………………- 40 - 3.2. Biktimarentzako laguntza ...................................................... - 40 - 3.3. Biktimak urgentziazko abegia behar badu……………………………………….-41- 3.4. Emakumeak salaketa jartzen badu………………………………………………....-42-

II. 4. ERTZAINTZA……………………………………………………………………………………….- 45 -

4.1. Esku hartzea erasoa gertatu den tokian………………………………………….-45- 4.2. Salaketa jasotzea ................................................................. - 46 - a. Demandatzaileari eman beharreko informazioa ..................................- 46 - b. Babes Aginduaren Eskaera....................................................................- 47 - 4.3. Biktimarentzako laguntza………………………………………………………………...-47- 4.4. Adingabeentzako arreta ........................................................ - 47 - 4.5. Esku hartzea sexu erasoa egon denean…………………………………………..-47- 4.6. Koordinazioa Udaltzaingoarekin…………………………………………………..…..-48- 4.7. Informazioa ematea eta Gizarte Zerbitzuetara eta Berdintasun Sailera bideratzea……………………………………………………………………………………………….…-49- a. Zerbitzu espezializatuak ........................................................................- 49 - b. Adostasun informatua............................................................................- 50 -

II. 5. OSASUN ZENTROA…………………………………………………………………………….- 52 - 5.1. Genero indarkeria gertatzen denerako jarraibideak……………………...-52- 5.2. Sexu erasoak gertatzen direnerako jarraibideak…………………………..- 55 -

III. ERAKUNDEEN ARTEKO KOORDINAZIOA……………………………………………………….- 57 -

III.1. Udal Protokoloaren Koordinazio Orokorra…………………………………………- 57 - III.2. Koordinaziorako Mahai Teknikoa……………………………………………………….- 59 - III.3. Koordinazio Orokorraren eta Koordinaziorako Mahai teknikoaren arteko lotura…………………………………………………………………………………………………………...- 60 -

IV. UDALAREN ADIERAZPENAK ETA EKINTZA PUBLIKOAK………………………………..- 61 - V. ERMUAN GENERO INDARKERIAREN EDO SEXU ERASOEN ONDORIOZ EMAKUMEA HILTZEN DENERAKO PROZEDURA…………………………………………………………………..….- 62 - ERANSKINEN ZERRENDA……………………………………………………………………………..………- 64 -


- 4 -

GENERO INDARKERIAREN ETA SEXU ERASOEN BIKTIMA DIREN

EMAKUMEEI ARRETA HOBEA EMATEKO ERAKUNDEEN ARTEKO

JARDUERARAKO ETA KOORDINAZIOARAKO I. UDAL PROTOKOLOA

Ermuan,

BATU DIRA:

Ermuko Udala

Eibarko Ertzain Etxea

Osakidetza


- 5 -

ADIERAZPENAK

- Forma ezberdinak dituen emakumeen aurkako indarkeria emakumeen

duintasunaren eta osotasun fisiko nahiz moralaren aurkako eraso larria dugu

eta, horrenbestez, giza eskubideen urraketa nabarmena eta onartezina

da.

- Emakumeen aurkako indarkeriak emakumeek bizitzeko eremu ezberdinetan

jasaten duten egiturazko ezberdintasun egoeran ditu erroak.

Desberdintasunari, gizartean eta familian sexuaren arabera egindako

zereginen eta arduren banaketa tradizionalak eusten dio, banaketa horrek

emakumeak gizonen azpitik jartzen ditu eta.

- Emakumeen aurkako indarkeria genero desberdintasunean

oinarritzen da. Izan ere, ezberdintasun horren isla da, seguruenez larriena,

baina, horrez gain, gizartea kontrolatzeko funtsezko tresna da,

ezberdintasun egoerari eutsi eta iraunarazi egiten diolako.

- Osasunaren Munduko Erakundeak dio emakumeen aurkako indarkeria dela

ugaltzeko sasoian dauden emakumeak hil izanaren edota larri

gelditzearen arrazoia, minbizia bezain larria, eta trafiko istripuak eta

malaria batera baino osasun txarrerako arrazoi nagusiagoa dela.

- Espainiako Estatuan urtero ehun emakume inguru hiltzen ditu

indarkeria sexistak, eta, ondorioz, ume eta nerabe asko eta asko ama barik

gelditzen dira, familiaren eta gizartearen sufrimenduaz gain.

- EAEn, 2010ean, 5 emakume hil zituzten. Ildo berean, Bizkaian, genero

indarkeria dela eta, 1.762 salaketa jarri ziren, 485 familia barneko

indarkeriagatik eta 119 emakumek sexu erasoen biktima izan zirela adierazi

zuten.


- 6 -

- Genero Indarkeriaren biktimei laguntzeko Zuzendaritzaren 2010eko

txostenaren arabera, Ermuak biktimizazio tasa baxua du1.

- Emakumeen aurkako indarkeria sakonean aztertu eta era askotara zehaztu

dute nazio, estatu eta nazioarteko erakundeek. Indarkeriaren erroetan

eta ondorioetan bat datoz, baina ez ordea, nomenklaturan. Ados daude,

baita, indarkeriak emakume guztiei eragiten diela esatean, gizarte baldintza,

familia estatusa, adina, erlijio eta nazionalitate desberdinetakoak izan arren.

- Mundu zabalean, indarkeria sexistak aurpegi desberdinak ditu, eta

herriaren arabera, era batzuk gehiago ematen dira. Estatuan, bikotekidearen

edo bikotekide izandakoaren aurka eragindako indarkeria da nagusi. Horrela,

azpimarratu egiten da izandako edo gaur egungo lotura afektiboa,

emakumea eta gizona elkarrekin bizi izan ala ez. Hori guztia, Genero

indarkeria delitutzat jo da legedian2.

- Nahiz eta genero indarkeriak baino eragin txikiagoa izan, indarrean dagoen

Zigor Kodean datozen Sexu Askatasunaren aurkako delituen artean, sexu

erasoak izan ziren nagusi: 2009an, arlo horretako 10 salaketatik 8, sexu

erasoen salaketak ziren.

- Protokoloak erakundeen jarduerak koordinaziorako prozedurak ezarri ditu

genero indarkeria eta sexu eraso kasuetan. Hala eta guztiz ere, erakunde

sinatzaileek sexu jazarpena artatzeko eta prebenitzeko jarduerak batzen

hasteko konpromisoa dute, laster, emakumeen aurkako indarkeria mota

horren erakundeetako jardueren koordinaziorako prozedurak izateko.

- Genero indarkeria eta sexu erasoa delituen emakume biktimei arreta ematen

dieten erakundeek jarduerarako protokoloak egin dituzte azken urteotan.

Oraingoan, aurrera eginez, erakundeen arteko protokoloa gauzatu da,

1 Txostenaren arabera, “biktimizazio tasa” irizpideak udalerri horretan indarkeriak duen eragina adierazten du, baina ez da balorazio irizpidea eta ez ditu azaltzen zergatik gertatzen diren horrelako egoerak. 2Genero indarkeria: Genero indarkeriak indarkeria fisikoa eta psikologikoa batzen ditu, askatasun sexualaren aurkako erasoak, mehatxuak, derrigortzeak edo askatasun gabetza arbitrarioak barne. Erasotzaileak senarrak, senarrak izandakoak, edo bestelako harreman afektiboko bikotekideak izaten dira, nahiz eta elkarrekin bizi ez. Genero Indarkeriaren aurkako babes integralaren neurriei buruzko Lege Organikoaren definizioa, 2004ko abenduaren 29an BOEn argitaratua.


- 7 -

erakundeen protokoloetako prozedurak bateratu eta emakumeei arreta

hobea emateko.

- Protokoloak etengabe hobetzeko helburua du, hau da, ez da dokumentu

itxia, aldatzen joango da protokoloari jarraipena egiteko tokietan

sumatutako beharrei egokitzeko. Era berean, genero indarkeriaren eta sexu

erasoen indarkeriaren inguruan prestakuntzak duen garrantzia azpimarratu

nahi du, horrelako indarkeriaren biktimei arreta hobetzeko bermea delako.

- Protokoloa arretaren arloan oinarritzen da. Gainerako arloek, prebentzioa,

sentsibilizazioa, prestakuntza, eta abarrek sekulako garrantzia dute

gizartearen arazo horri erantzun integrala emateko. Hori dela eta,

Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako III Planeko programetan

garatuko dira, arlo guztiek udal jarduera osotzeko.

- Protokoloa talde lanaren emaitza da, eta oso ona izan da erakundeek

adierazpenetan eta jarduerarako printzipioetako akordioak adosteko. Izan

ere, adierazpen eta printzipio horiexek zuzenduko dituzte genero

indarkeriaren eta sexu erasoen biktima diren emakumeekin izan beharreko

arreta eta esku hartzea Ermuan.


- 8 -

AKORDIOAK

LEHENA: Ermuan Genero indarkeriaren eta sexu erasoen biktima diren emakumeei

arreta hobea emateko erakundeen arteko jarduerarako eta koordinaziorako Udal

Protokoloa sinatzea.

BIGARRENA: Koordinaziorako Udal Protokoloaren koordinazio politikoaren

arduraduna izendatzea3.

HIRUGARRENA: Pertsona hauek izango dira arreta eta koordinazio lanen

jarraipenaren arduradunak. Lehenengoa, titularra da eta bigarrena, ordezkoa,

titularra ez dagoenean ordezkoa egiteko.

Udala: - Berdintasun teknikaria - Gizarte langilea - Udaltzaingoa: Lehen Agentea eta Ofizialorde Nagusia

Ertzaintza: Jarraipenerako izendatu diren Agenteak Osakidetza.

- Debabarreneko ESI: Lehen Arreta Zerbitzuko Burua eta Erizain Arduraduna

- Mendaroko Ospitalea: Erizain Zuzendaria

LAUGARRENA: Jarduerarako eta koordinaziorako I. Protokoloaren edukiak

banatzea akordioa sinatu duten erakundeen menpekoak diren edo erakunde horiek

osatzen dituzten profesional guztien artean, hain zuen ere, genero indarkeriaren

eta sexu erasoen biktimei arreta eskaintzen lan egiten dutenen artean.

BOSGARRENA: Erakunde bakoitzak indarkeria sexistaren aurkako jarduerei

buruzko etengabeko trebakuntza Planak egiteko konpromisoa garatzea genero

indarkeriaren eta sexu erasoen biktimei arreta eskaintzen lan egiten dutenen

artean.

3 Koordinatzailea izendatzeko prozesura 56 orrialdean dago zehaztuta.


- 9 -

SEIGARRENA: Erakunde sinatzaileen jarduera protokolo honen I atalaren

araberako jarduera printzipioei lotzea: “Genero indarkeria eta sexu erasoak

jasandako emakumeei laguntzeko eta esku hartzeko printzipio nagusiak”.

ZAZPIGARRENA: Erakundeen arteko koordinazioa hobetzeko Protokoloaren II

atalean datozen prozedurak eta mekanismoak jarraitzea.

ZORTZIGARRENA: Protokoloan ezarritako koordinaziorako mekanismoetan,

emakumeenganako indarkeriaren aurka egiten duten beste gizarte eragile batzuen

partaidetza sustatzea, besteak beste: hezkuntza zentroak, guraso elkarteak eta

herritarren plataformak.

BEDERATZIGARRENA: Koordinaziorako eta jarraipenerako egiturak sortzea,

horrela genero indarkeriaren eta sexu erasoen biktima diren emakumeei arreta

hobea lortzeko, eta egituretan parte hartzea.

HAMARGARRENA: Ermuan biktima kopuruaren ahal denik eta erregistrorik

zehatzena izatea. Horretarako, estatistiken barne sartuko dira baliabideei buruzko

informazioa eskatzen duten emakumeak, nahiz eta erabili ez. Datu azterketaren

helburua indarkeria mota horiek jasaten duten emakumeen multzoa ahalik eta

ondoen ezagutzea da, hain zuzen ere, laguntza eskatzeko prozesuan emakumeok

dituzten beharrak eta zailtasunak.

HAMAIKAGARRENA: Genero indarkeria kasuetako esku hartzea eta

berdintasunerako udal politikak bateratzea. Izan ere, emakumeen aurkako

indarkeriaren oinarria emakumeen eta gizonen arteko desberdintasuna da, eta

desberdintasunari era integralean egin behar zaio aurre, emakumeen aurkako

indarkeria behingoz ezabatzeko.

HAMABIGARRENA: Genero indarkeriaren aurkako udal ekintza plana garatzea,

udal berdintasun planen barruan, gaur egun erakundeek eta elkarteek antolatzen

dituzten ekintza guztiak batzeko, ekintzok elkarrekin bat etorri eta eraginkorragoak

izateko.

HAMAHIRUGARRENA: Arazoaren 22ko 239/2011 Dekretua dela eta, Euskal

Autonomia Erkidegoan deribazio judizialaren bidezko Familia Elkarguneak arautzen


- 10 -

dituen Dekretua aldatzeko dena, zerbitzua Ermutik ahalik eta hurbilen sortzea

bultzatzea, behar dutenei erabilera errazteko.

HAMALAUGARRENA: Protokoloa abian jarri eta urte bira, funtzionamendua

ebaluatzea. Horretarako, zerbitzuetako erabiltzaileen balorazioak jasoko dira,

arretan emandako hobekuntzak eraginkorrak direla baieztatzeko.


- 11 -

ERAKUNDEEN ARTEKO

JARDUERARAKO ETA KOORDINAZIORAKO

I. UDAL PROTOKOLOA

GENERO INDARKERIAREN ETA SEXU ERASOEN BIKTIMA

DIREN EMAKUMEEI ARRETA HOBEA EMATEKO

ERMUA


- 12 -

I. GENERO INDARKERIAREN ETA SEXU ERASOEN BIKTIMA DIREN

EMAKUMEEI LAGUNTZEKO ETA ESKU HARTZEKO PRINTZIPIO NAGUSIAK

Jarduerarako Protokoloan jasotako jarraibideak betetzeko, arreta ematen duten

profesionalak eta erakundeak honako printzipioetan oinarrituko dira4:

Indarkeria gabe bizitzea. Esku hartzearen helburua genero indarkeriaren

biktima maitasun harremanetan indarkeria gabe bizitzea da. Horretarako,

garrantzitsua da erasoen ondorio mingarriez jabetzea, bai beregan eta baita

bere ardurapean edo inguruan daudenengan. Salaketa tresna aproposa da

indarkeria gabeko bizitza lortzeko, eta prozesuaren zati garrantzitsua da,

emakumearen segurtasunean eragin ahal duelako. Beraz,

bikotekidearengandik banatzea emakumearen erabakia da, ez baita esku

hartzearen helburua.

Konfiantza. Genero indarkeria jasan duten emakume guztiek, indarkeria

fisikoa, psikologikoa, ekonomikoa nahiz sexuala izan, arreta izango dute,

salaketa jarri ala ez, erabakiak hartzeko gaitasuna izan ala ez, egoeraz

jabetu ala gertatutakoari izenik jarri ez. Zerbitzuetara jotzea konfiantzaren

seinale da, eta eskura dituzten zerbitzuak eskainiko zaizkie beti. Edozelan

ere, ezin izango dira baliabideak erabiltzea baldintzatu emakumeak era jakin

batera jokatzen badu edota esku hartze prozesuan adostutako jarraibideak

betetzen baditu.

Lehentasuna. Emakume biktimen arretak lehentasuna izango du. Izan ere,

arretarako zerbitzua beregana joan daiteke, esku hartzea arintzeko eta

errazteko.

Eraginkortasuna eta arintasuna. Protokoloak batzen dituen jarraibideak

aplikatzeko, bermatu beharko da antolaketa eraginkorra eta arina, horrelako

egoeretan ohikoa izaten den premiak hala eskatuta, berehalakotasunarekin

jokatzeko.

Segurtasuna eta seguritatea. Laneko jardueratik eratorritako betebehar

juridikoak konpromiso etikoa eta emakumeak babesteko bermea dira. Esku

4 Erakundeen arteko II Akordioaren printzipioak jaso dira. Horrezaz gain, Protokoloa sinatu duten erakundeek beste printzipio garrantzitsu batzuk ere gehitu dituzte.


- 13 -

hartzean, garrantzitsuena emakumearen osotasun pertsonala da, bizi edo

bizitzen dituen egoera bortitzak zigorrik gabe gelditzea baztertuz.

Erakundeek babes neurriak izan behar dituzte arreta emateko tokietan,

emakumeentzako espazio seguruak. Hala, ez dute bat egingo espazio

berean emakumeak eta erasotzaileak, salaketa jarri, arreta jaso edo

jarraipena egiteko orduan.

Esku hartzean, emakumeari konfidentzialtasuna bermatu behar zaio, eta

datuak zertarako erabiliko diren esan eta bere eskubideak zeintzuk diren

zehaztuko zaio.

Hurbiltasuna. Emakumeei eman beharreko arreta hurbilekoa izango da,

hurbiltasunak (geografikoa, emozionala eta kasua ezagutzea) esku hartze

hobea dakarrelako. Jarraipena eta koordinazioa ere erraztu egiten dira eta

erakundeen laguntzak konfiantza sortzen du.

Jabekuntza eta normalizazioa. Kasu bakoitzerako neurri egokiak

hartzeko garaian, indarkeriaren biktima diren emakumeek autonomia eta

bizimodu normalizatua izan dezaten ahalegina egin beharko da. Horretarako,

esku hartzeak kontuan izango du: emakumeak egoerei aurre egiteko

gaitasuna bultzatzea, bere balioa aitortzea eta erabakiak hartzea indartzea.

Prebentzioa. Jasotako jarraibide multzoa aplikatuko da biktimen aurkako

indarkeria egoerarik errepika ez dadin. Biktimak izan daitezke bai

emakumeak, bai euren kargu dituzten umeak eta nerabeak, edo eurekin bizi

diren eta mendekotasuna duten pertsona helduak.

Laguntza osoa eta pertsonalizatua. Protokoloan aipatutako indarkeriaren

biktima diren emakumeei eta horien menpekoak diren pertsonei ematen

zaien arretak indarkeria egoera bakoitzetik sortzen diren behar ezberdinak

hartuko ditu barnean eta, horretarako, kasu bakoitzean gertatzen diren

egoera pertsonalen eta sozialen arabera egokienak diren zerbitzuak eta

laguntzak jarriko zaizkie eskura.

Berdintasuna. Arreta biktima guztiei eskaintzen zaiela bermatu beharko

da, honako ezaugarriengatik inor baztertu barik: egoera zibila, orientazio


- 14 -

sexual, adina, sinesmen edo ideologia, gutxiengo etniko, nazional edo

linguistiko bateko kide izatea, maila ekonomikoa, ezgaitasun fisiko, psikiko

edo sentsorialak, edota beste edozein izaera pertsonal edo sozial. Era

berean, beharrezko neurriak hartuko dira euren egoera pertsonal eta

sozialarengatik laguntza osoa jasotzeko zailtasunak dituzten biktimen

eskubideak modu eraginkorrean bermatzeko, bereziki, ezgaitasunak dituzten

emakumeek eta emakume etorkinek, edozein dela ere euren egoera

administratiboa, eta, beharrezko bada, udalez gaindiko baliabideetara

bideratuk zaio.

Batez ere, ezgaitasunak dituzten emakumeek informazioa eta baliabideak

erabiltzeko duten eskubidea bermatzeko, kasu bakoitzean beharrezkoak

diren egokitzapenak egin beharko dira (garraiorako laguntzak,

akonpainamendua, keinu hizkuntzako interpreteak, braillez idatzitako

dokumentuak, komunikazio handigarria, etab.). Emakume atzerritarrek

hizkuntzaren aldetik izan ditzaketen eragozpenak gainditzeko edo arintzeko

neurriak ere hartuko dira. Emakume horiei gogoraraziko zaie erroldatzeko

eskaera egitea zein garrantzitsua den babes sozialaren sareko oinarrizko

zerbitzuak jaso ahal izateko.

Garrantzitsua da gogoratzea genero indarkeria jasaten duten emakumeei

laguntzeko sistemak aurrerapauso handiak eman dituela, baina, bestalde,

egungo zerbitzuek eta baliabideek mugak dituzte, nolabaiteko autonomia

pertsonala duten emakumeentzat direlako. Gainerako zailtasunak dituzten

emakumeen taldeek aukera gutxiago dute baliabideetara ailegatzeko. Izan

ere, batzuetan, zerbitzuetatik kanpo gelditzen dira

Ardura. Ezin dugu ahaztu genero indarkeriaren eta sexu erasoen biktimei

arretan esku hartzen duten pertsonak derrigortuta daudela zuzendaritzari

edota ikuskaritzari lanean sumatutako hutsuneak komunikatzera. Hala,

hutsuneok betetzeko baliabideak eskatu behar dituzte.

Adingabeen interesen defentsa. Jarduera protokoloa aplikatzeko garaian,

biktimek beraien kargu dituzten adingabeei arreta eskaintzeko eta horiek

babesteko beharrezkoak diren neurriak hartuko dira, adingabeen

eskubideak, ongizatea eta garapen osoa bermatzeko. Beti kontuan hartu


- 15 -

beharko da umeen eta nerabeen interes gorena, umeei eta nerabeei arreta

eta babesa emateko otsailaren 18ko 3/2005 Legeak xedatzen duen moduan.

Era berean, bermatuko da biktima diren emakumeen seme-alabak ez egotea

deklaratzeko orduan, eta emakumearekin badaude salaketa jartzean edo

baliabideren bat tramitatzean, espazio aproposak izan behar dituzte, beraien

beharrei egokitutako arreta izan dezaten.

Ahalik eta biktimizaziorik txikiena. Protokoloan aipatzen den indarkeria

jasan duten emakumeek bigarren mailako biktimizazioa izaten dute. Hori

horrela, protokoloan aurreikusitako arreta eskaintzeko jarraibideak eta

bideak betetzea eta inplikatutako erakundeak koordinatzea profesionalen

ardura izango da; biktimek ez dute ardura hori izan behar.

Era berean, gogoan izan behar da emakumeak arretarako baliabide horiek

eskatzea eta erabiltzea borondatezkoa dela, ez dela derrigorra.


- 16 -

II. GENERO INDARKERIA ETA SEXU ERASO KASUETAN KOORDINATZEKO

PROZEDURAK

GENERO INDARKERIAREN ETA SEXU ERASOEN BIKTIMA DIREN EMAKUMEENTZAKO “SARBIDEAK”

Protokoloak esku hartze prozesua hasteko emakumeek erabil ditzaketen sarbideak

zehaztu ditu, beraien bizitzatik indarkeria ezabatzeko. Beraz, hauexek dira

arretarako sarbideak:

1. ERMUKO UDALA

1.1 BERDINTASUN SAILA. EMAKUMEEN TOPALEKUKO ZERBITZU

ESPEZIFIKOAK

1.2 GIZARTE ZERBITZUEN SAILA

1.3 HIRITARREN SEGURTASUN ARLOA. UDALTZAINGOA

Informazio guneak:

1.4 ABIAPUNTU: Herritarrentzako informazioaren zerbitzu orokorra da.

Genero Indarkeriaren biktima den emakumea Berdintasun Sailera

bideratuko du. Txanda telefonoz hartuko du, eta emakumeri idatziz

jarriko dio zerbitzuaren helbidea, ordua eta nork hartuko duen.

Emakumeak baimena ematen badio, bere izena, abizenak eta

telefonoa erregistratuko ditu, Berdintasun teknikariak egin beharreko

jarraipenerako.

1.5. Herritarrei zuzeneko arreta ematen dieten sailek genero indarkeria

artatzeko udal zerbitzuei buruzko informazioa izango dute, eskatzen

duten emakumeei emateko.

2. ERTZAINTZA. EIBARKO ERTZAIN ETXEA

3. OSAKIDETZA. ERMUKO OSASUN ZENTROA, MENDAROKO OSPITALEA

4. BESTELAKOAK: Bake Epaitegia, hezkuntza eta elkarte arloak, etab…


- 17 -

Alor horiek sarbide garrantzitsuak dira genero indarkeriaren biktimentzako

arreta ibilbidera. Gainera, egoerei buruzko informazioa izateko eta sumatzeko

bide aproposak dira. Hori dela eta, laster komunikaziorako eta bideratzeko bide

ofizialak ezarri beharko dira edota protokoloa sinatu eta Koordinaziorako Mahai

Teknikoak sartuko dira.


- 18 -

1. BERDINTASUN SAILA. EMAKUMEEN TOPALEKUA

Berdintasun Saila esku hartze soziala koordinatzeko udal jarduerako unitate

arduraduna da genero indarkeria eta sexu eraso kasuetan. Zerbitzua Emakumeen

Topalekuan dago eta bertan daude Berdintasun Teknikaria, administraria eta

dinamizatzailea. Hauexek dira Berdintasun Sailak koordinatzen dituen esku

hartzeko baliabide espezifikoak:

- Abegi etxea

- Informazio, orientazio eta laguntza zerbitzua

- Laguntza juridikorako zerbitzua.

- Laguntza psikologikorako zerbitzua

- Emakumeentzako Jabekuntza Eskola eta prestakuntzarako baliabideak

- Elkarteak eta parte hartzea

1.1. Esku hartze motak

Esku hartzea mota bitakoa izan daiteke: urgentziazkoa eta lehentasunezkoa.

Esku hartzea era batekoa edo bestekoa izan, eta horrela behar bada, Dualia

itzulpen zerbitzua5 erabiliko da, emakumearen komunikazioa, edozein hizkuntzatan

bada ere, erraztu eta bermatzeko.

a. Urgentziazko esku hartzeak

- Urgentziazko esku hartzeetan berehalako erabakiak hartu behar dira,

emakumearen edo ingurukoen arriskua neutralizatzeko (salaketa jarri, etxetik

ateratzea antolatzea, ospitalera edo abegi zentrora eroatea, etab).

b. Lehentasunezko esku hartzeak

- Lehentasunezko esku hartzeetan ez dago berehalako erabakirik hartu beharrik,

biktimak ez duelako salaketarik jarri nahi, erasoa ez delako egin berria, zerbitzu

espezializatuen etengabeko laguntza behar duelako, diru-laguntzak, etab.

5 Eskuragarri dituzte Gizarte Zerbitzuetan eta Udaltzaingoan.


- 19 -

Lehentasunezko esku hartzeetan, urgentziazko esku hartzeek behar dituzten

egoerak egon daitezke.

1.2. Biktimari laguntzea. Urgentziazko fasea

- Berdintasun teknikariak du egoera horiek artatzeko ardura, momentuan eta

arretarako ordutegian, astelehenetik ostiralera.

- Lehenengo esku hartzea telefonoz edo aurrez aurre izan daiteke.

a) Telefono bidezko esku hartzea

- Ertzaintza edo Udaltzaingoa emakumearen etxera edota dagoen tokira joatea

baloratuko da. Beharrezkoa bada, bataren edo bestearen esku hartzea eskatuko da.

b) Aurrez aurreko esku hartzea

- Berdintasun teknikariak emakumearen egoera larritzat edo arriskutsutzat jotzen

badu, esku hartze poliziala lehenetsiko du. Horretarako, Ertzaintzari deituko dio,

emakumea bideratu eta arriskuaren balorazioa egiteko.

- Ertzaintzak emakumearen arrisku mailaren berri emango dio Berdintasun

teknikariari eta Udaltzaingoari, dagozkien neurriak har ditzaten.

- Esku hartze polizialaren ondoren, Berdintasun teknikariak lehen elkarrizketa

izango du emakumearekin, berarekin batera, jarduera plana egin eta beharrezko

baliabideak abian jartzeko.

- Berdintasun teknikaria ez badago, Emakumeen Topaguneko pertsonalak egoera

baloratuko du, esku hartzea telefono bidezkoa edo aurrez aurrekoa izan. Egoera

larria edo arriskutsua dela uste badu, telefonoz deituko du Udaltzaingora edo

Eibarko Ertzaintzara, lehen esku hartzeak egin ditzaten. Biktimak Emakumeen

Topagunera jotzen badu, leku aproposean egongo da zain. Ondoren, Emakumeen

Topaguneko pertsonalak gertatutakoaren berri emango die Berdintasun teknikariari

edota Gizarte Zerbitzuetako Protokoloaren arduradunei.


- 20 -

- Beharrezkoa denean, eta emakume etorkinekin komunikazioa errazteko, Eusko

Jaurlaritzako Biltzen Integraziorako eta Kulturen arteko Bizikidetzarako euskal

Zerbitzua eskatuko da.

- Esku hartzean udal abegi etxea erabili behar bada, Berdintasun teknikariak tratu

txarren biktima diren emakumeentzako udal abegi etxearen barne araudia azalduko

dio emakumeari, sartu aurretik, onartu beharra duelako. Jarraian, behin-behineko

abegia eman ahal izango zaio.

- Aipatutako guztia egin ondoren, Berdintasun teknikariak txostena prestatu eta

abegi etxean sartzeko Batzordearen deialdia egingo du, batzordearen araudian

ezarritako prozeduraren epean6.

- Abegi etxean sartzeko baldintza guztiak bete eta emakumea bertan dagoenean,

Berdintasun teknikariak Lanerako Plana egingo du. Horretarako, abian jarriko ditu

beharrezko diren baliabideak7.

- Biktimaren baliabide ekonomikoak baloratu ostean, emakumeari hala badagokio,

Berdintasun teknikariak udal laguntza ekonomiko espezifikoaren zenbatekoa

proposatuko die zuzendaritza teknikoari eta politikoari. Berehala tramitatuko du,

batez ere, emakumeak udal abegi etxea erabili behar badu.

- Emakumeak bestelako udal baliabide espezializatuak, foru abegi baliabideak edo

baliabide autonomikoak behar baditu, Berdintasun teknikariak bideratu eta

koordinatuko ditu, bai baliabideak eta baita Gizarte Zerbitzuak ere.

- Emakumea arriskuan badago, lehentasuna emango zaio berarekin egoteari.

Horretarako, Udaltzaingoarekin eta Ertzaintzarekin koordinatuko da.

Arriskua baloratzeko prozesuan, emakumea ez bada arriskuaz jabetzen,

azpimarratuko zaio bere burua, seme-alabak eta bere ardurapean daudenak zaindu

beharra duela. Era beran, adieraziko zaio teknikariek bera babesteko ardura dutela.

6 1,2 eta3 Eranskinak: Abegi etxearen araudia, sartzeko fitxa eta Prozedura. 7 4 Eranskina: Abegi etxeko erabiltzaileentzako Lan Plana.


- 21 -

1.3. Biktimari laguntzea. Lehentasunezko arreta.

- Berdintasun teknikariak du egoera horiek artatzeko ardura arretarako ordutegian,

aldez aurreko txandarekin.

Lehenengo elkarrizketaren helburua biktimari laguntzea izango da, eskura dituen

baliabideak eta arreta jakinaraztea, eta arazoak izan ditzakeen irtenbideak

azaltzea. Lehentasuna emango zaie segurtasuna, osasuna eta abegiari. Bai berak,

bai bere ardurapean dituen adingabeek gizarte laguntza osoa jasotzeko eskubidea

dutela ere azalduko zaio.

Jakinaraziko zaio bere segurtasuna zaintzeko, eta hala dagokionean, baita seme-

alabena ere, bitarteko guztiak bere eskura jarriko direla.

- Lehentasunezko esku hartzeren baten ondorioz, zeregin gehiago sor daitezke:

epaiketa, epe ertaineko edo luzerako abegia eskatzea, zerbitzu espezializatuak

eskatzea, laguntza ekonomikoak tramitatzea, eta abar. Kasu horietan, esku hartze

prozesuak jarraitu egiten du, nahiz eta premiazkoa izan ez berehalako erabakiak

hartzea.

1.4. Esku hartze prozesuan emakumearekin egotea.

- Berdintasun teknikariak baloratu egingo du emakumeak akonpainamendua behar

duen ala ez. Balorazioa berak edo Udaltzaingoak egingo dute. Beharrezkoa bada,

Berdintasun teknikariak emakumeari Udaltzaingora lagunduko dio edo,

Udaltzaingoari eskatuko dio Emakumearen Topagunera hurbiltzeko.

- Era berean, Berdintasun teknikariak baloratu eta eskatuko dio Udaltzaingoari

emakumea Eibarko Ertzain Etxera, osasun zentrora, epaitegira edo joan behar duen

tokira eroateko.

- Emakumearen berbiktimizaziorik egon ez dadin, ez da berarekin jende gehiegirik

egon behar. Beraz, Udaltzaingoaren eta Ertzaintzaren kasuan, emakumearekin

egoteko edo nonbaitera eroateko, uniforme barik eta ikurrik gabeko ibilgailuak

erabiliko dituzte.


- 22 -

a. Osasun zentrora joateko laguntza.

- Biktimak Emakumeen Topagunera jotzen badu eta lesioak baditu edo, nahiz eta

ez ikusi, zauriak dituela uste bada, Berdintasun teknikariak Ertzaintzara bidaliko du.

atestatua egin eta, beharren arabera, Ermuko Osasun Zentrora edo Mendaroko

Ospitalera eroateko.

- Emakumeari adieraziko zaio lesioen parte ofiziala eskatzeko, horrela salaketa

egitean aurkeztu ahal izateko.

b. Sexu erasoen kasuetan osasun zerbitzura joateko laguntza

- Sexu erasoen biktimak Emakumearen Topalekura jo badu, Berdintasun

teknikariak edo orduan momentuan Topalekuan dagoen pertsonalak Ertzaintzari

deituko dio telefonoz, dagokion prozedurari hasiera eman eta Mendaroko Ospitalera

laguntzeko.

Beharrezkoa bada, biktimari ez garbitzeko eta arroparik ez aldatzeko esan behar

zaio, eta aho bidezko erasorik gertatu bazaio, ez jateko eta ez edateko,

etorkizuneko prozesu judizial baterako funtsezkoak izan daitezkeen frogak deusezta

ez daitezen.

- Kasu horietan, Ertzaintzak aldez aurretik ospitalera deituko du, biktima hara

daramatela jakinarazi eta ospitalean arreta eskaintzeko prestaketak egiten has

daitezen. Ospitaleak egingo ditu auzitegiko medikua bertaratzeko gestioak,

biktimari azterketa medikoa egin eta laginak hartzeko.

- Edozelan ere, auzitegiko medikuari gertakariari buruz eskura dauden datu guztien

berri emango zaio.

- Emakumeari jakinaraziko zaio 24 orduko zerbitzu juridikoa duela, deitu eta

abokatuen laguntza izateko. Doako laguntza juridikoa lortzeko ere informazioa

jasoko du.

- Biktima adingabea bada, esku hartzea Gizarte Zerbitzuekin batera koordinatuko

da. Hala, Gizarte Zerbitzuek familiari, tutoreei edota Bizkaiko Foru Aldundiko

Adingabeen Zerbitzuei deituko diete, gertatutakoaren berri emateko.


- 23 -

1.5. Esku hartze prozesuan garraioetarako laguntzak

Kontuan izanda zenbat kilometro dauden Ermua eta laguntza ematen edo

beharrezko tramiteak egiten diren herrien artean (Mendaro, Eibar, Durango,

Bilbo);

Kontuan izanda Ertzaintzak garraioa bakarrik lehen esku hartzean

bermatzen duela8:

- Biktimak ez badu babes neurririk edota berezko baliabiderik beharrezko laguntza

jasotzeko edo salaketa jartzeko tramiteak egiteko, Berdintasun teknikaria

Udaltzaingoarekin koordinatuko du emakumeari tokietara laguntzea.

1.6. Baliabideei buruzko informazioa

- Lehentasunezko zein urgentziazko kasuetan, emakumeari genero indarkeria eta

sexu erasoak gertatzen diren egoeretarako eskaintzen diren udal, foru, Erkidegoko

eta Estatuko baliabideen berri emango dio Berdintasun teknikariak (juridikoak,

psikologikoak, ekonomikoak, gizarte hezitzaileak, bizitoki, lana, etxebizitza eta

abarren ingurukoak) ,eta hala dagokionean, emakumeak baliabide horiek

eskuratzeko bidea egingo da, beharrezkoa denean, emakumea zerbitzu

espezializatura edo bestelako zerbitzuetara bideratuz9.

- Urgentziazko fasean, Berdintasun teknikariak Gizarte Zerbitzuekin koordinatuko

du aldez aurreko txanda, txanda eskatu eta, asko jota, bost egunen barruan.

- Berdintasun Sailak genero indarkeria jasotzen dutenentzat dauden baliabideen eta

zerbitzuen informazioa emango du. Horretarako, baliabideen informaziorako

liburuxka emango dio emakumeari, ondoen uler dezakeen hizkuntzan, lasai irakurri

eta komeni zaiona aukeratzeko: laguntza juridikoa, psikologikoa…

1.7. Emakumeak prozesu aurreko laguntza juridikoa behar badu

8 Ertzaintzaren akonpainamendua arrisku mailaren araberakoa da. Izan ere, arriskua altua bada, akonpainamendua ez da bakarrik hasierako esku hartzeetako, etengabeko akonpainamendua ere egon daitekeelako, biktimak eskolta behar badu. 9 5 eta 6 Eranskinak: Laguntza Juridikorako eta Psikologikorako txanda eskatzeko. Ermuko Berdintasun Saila. Emakumeen Topalekua.


- 24 -

- Emakumeak laguntza juridikoa behar badu, Berdintasun teknikariak udal zerbitzu

juridikora bideratuko du eta abokatuari txanda eskatuko dio bost egunen barruan.

Laguntza juridikoa emateko zerbitzuetako laguntza kualifikatuaz gainera,

Berdintasun teknikariak biktimari bere eskubideei eta egin beharreko prozedura

judizialei eta izapideei buruzko oinarrizko informazioa eta aholkuak emango dizkio.

- Emakumeari jakinaraziko zaio babes agindua eskatu edota salaketa jartzeko

garaian, behar moduko aholkularitza jasotzeak duen garrantzia; horretarako,

abokatuen elkargoetako zerbitzu espezializatuari laguntza juridikoa eskatzeko

aukera duela adieraziko zaio. Laguntza hori Ertzain-etxetik edo epaitegitik

bideratzea aholkatuko dio.

- Bestalde, jakinaraziko zaio Biktimari Laguntzeko Zerbitzua erabil dezakeela (BLZ),

doako justiziari buruzko informazioa izateko eta tramitatzeko eta abar.

1.8. Babes Agindua Berdintasun Sailean eskatzea

- Gomendioa eman arren, biktimak babes aginduaren eskaera Berdintasun Sailetik

egitea nahiago badu, berriro ere gogoraraziko zaio abokatuen laguntza zerbitzuaz

baliatzea komeni dela. Berdintasun teknikaria zerbitzuarekin harremanetan jarriko

da horretarako10.

1.9. Emakumeak salaketarik ez jartzea erabaki badu

- Emakumeak ez badu nahi gertaerarik salatu ezta Babes Agindua eskatu ere,

horrelakoetarako dauden baliabideak eskainiko zaizkio.

- Egoerak horrela eskatzen badu, dagokion agintariari gertatutakoaren berri

emango dio. Horretarako, Erakundeen arteko II. Hitzarmenaren III. Eranskineko

bidalketa txostenaren eredua erabiliko da eta biktimari kopia bat emango zaio11.

10 7 Eranskina: Babes agindua eskatzeko eredua. Gizarte Zerbitzuak. 11 8 Eranskina ikusi: Epaitegira bidaltzeko ofizio eredua. Gizarte Zerbitzuak. Erakundeen arteko II Akordioa.


- 25 -

- Aipatutako bidalketa txostena emakumea beste instantzia batzuetara bideratzen

denean ere erabiliko da, harrera egiten dion erakundeak Berdintasun

teknikariarekin harremanetan jartzeko modua izan dezan.

- Emakumeak salaketarik ez jartzea erabakitzen duen kasuetan, Berdintasun Sailak

epaitegiari premiazkoak iruditzen zaizkion neurriak hartzeko eskatu ahal izango dio,

Genero Indarkeriaren Aurrean Babes Osoa emateko Neurriei buruzko abenduaren

28ko 1/2004 Lege Organikoaren 19.4 artikuluari jarraiki. Eskaera horiek

epaitegiaren bidez bideratuko dira eta fiskaltzara joko dute aipatutako sailak

eskaerak gauzatzeko.

Dagokion agintariari gertatutakoaren berri eman baino lehen, (Durangoko

Epaitegia), biktimari zera azalduko zaio, salatzera eta agindua eskatzera

animatzearren: salaketa jartzea, eskubidea ez ezik, jasaten ari den harreman

bortitzarekin amaitzeko eta Justizia Administrazioak dituen babes mekanismoak

eskuratzeko modua dela (erasotzailearen urruntze agindua, poliziaren babesa, aitak

semearekiko edo alabarekiko dituen eskubideak bertan behera lagatzea,

etxebizitzaren erabilpena, elikadura pentsioa eta abar.

Era berean, profesionalak legez gertatutakoa epaitegiei jakinaraztera derrigortuta

daudela azalduko zaio biktimari. Izan ere, agindua betetzen ez badu, zigor

ondorioak izan ditzake.

1.10. Urgentziazko bizitokia erabiltzeko prozedura12

- Emakumeak urgentziazko bizitokia behar badu eta Berdintasun Sailera bulego

orduetan joan bada, Ermuko abegi baliabidean sartzea baloratu eta tramiteak

egingo dira. Edozelan ere, egoeraren edo emakumearen arabera, urgentziazko foru

baliabidera ere bidera daiteke.

- Berdintasun teknikariaren ardura da abegi etxean garbitasunerako produktuak eta

janaria izatea. Bestelako generoa Berdintasun teknikariak edo Udaltzaingoak

erosiko dute emakumea etxean sartzen denean. Horretarako, udal Kontu

Hartzailetza Arloarekin prozedura arina eta eraginkorra ezarriko da.

12 Ikusi 3 Eranskina: Abegi etxean sartzeko prozedura.


- 26 -

- Emakumea etxean dagoen bitartean, jarraipena egitea Berdintasun teknikariaren

ardura izango da. Aldizka, egoeraren berri emango dio Sarrera Batzordeari, abegi

etxearen jarraipena egiteko eta erabakiak hartzeko organo arduraduna delako.

Berdintasun teknikariaren ardura da, baita, kasuari buruzko txostenak prestatu eta

Batzordea batzeko deialdiak egitea.

Abegi etxea urgentziazko baliabidea da, ez da etxebizitza baliabidea: zelan erabili

araudian dator eta emakumeak ezagutu eta onartu egin behar du etxearen araudia

erabili ahal izateko.

Sarrera Batzordeak baloratuko du emakumeak baliabidea erabiltzeko baldintzak

bete dituen ala ez.

- Emakumearen edota bere ardurapena dauden adingabeen edo pertsonen

beharrak udal baliabideekin artatuko dira. Beharrezkoa bada, bestelako

baliabideetara bideratuko dira.

- Adingabeak badaude, arreta berezia emango zaie, genero indarkeriaren biktima

dira eta, zuzenean bizi dutelako edo amak bizi duen indarkeriaren ondorioak jasan

dituztelako. Hori dela eta, eskura dauden baliabideak eskainiko zaizkie, eta

beharrezkoa bada, sortu berriak direnak proposatuko dira.

- Berdintasun teknikariak eguneratuta izango du abegi etxearen okupazio fitxa.

Aldizka, fitxa hori Udaltzaingoari bidaliko dio, jakin dezaten abegi etxean tokirik

dagoen ala ez.

- Urgentziazko bizitokia eskatzen bada edo etxea berehala utzi behar badu eta

eskaera Berdintasun Sailaren ordutegitik kanpo egiten bada, Udaltzaingoak izango

du emakumea Ermuko edo urgentziazko foru abegi etxera eroateko ardura.

1.11. Koordinazioa Gizarte Zerbitzuekin

- Berdintasun teknikariak beharrezko diren batzarrak antolatuko ditu Gizarte

langileekin edota udal Gizarte Zerbitzuetako arduradunarekin, kasua koordinatu eta

bilakaeraren jarraipena egiteko.


- 27 -

- Egindako esku hartzeak Gizartenet aplikazioan jasoko dira.

- Biktima adingabea bada, arreta Gizarte Zerbitzuekin koordinatuko da. Gizarte

Zerbitzuek familiari, tutoreei edota Bizkaiko Foru Aldundiari egoeraren berri

emango diete.

Premien azterketa eta lanerako plan integrala emakumearekin adostuko dira, eta

Berdintasun teknikaria eta erreferentziazko gizarte langilea koordinatu egingo dira,

betiere emakumearen jabekuntzan oinarrituta.

1.12. Esku hartze prozesuaren jarraipena eta amaiera.

- Genero indarkeria eta sexu eraso kasuetan, esku hartzearen jarraipena

Berdintasun teknikariaren ardura izango da eta ezarritako epeetan egingo du.

Beharrezkoa denean, jarraipena honako pertsonekin koordinatuko du:

Udaltzaingoa, Ertzaintza, Osasun Zentroa, erreferentziazko gizarte langilea eta

bestelako pertsonala. Koordinazioa lan prozesuan edota planean oinarrituko da13.

Jarraipena bertan behera gera daiteke emakumeak horrela eskatuz gero, hitzez edo

isilbidez: indarkeriaren zikloa apurtu duelako, bikote harremana amaitu badu,

laguntzarako beste sare bat badu, bizilekua aldatu badu edo bestelako gertaeraren

bat dela eta, ez badu nahi Berdintasun edota Gizarte Zerbitzuen esku hartzerik.

1.13. Esku hartzeen eskaria eta erregistroa

- Berdintasun teknikariak Gizarte langileekin koordinatuko du Eibarko Ertzaintzak

Ermuan etxeko indarkeriaren biktima diren emakumeei buruz eskatutako

informazioaren erantzuna (normalean, fax bidez).

- Berdintasun teknikariak eskatuko die gizarte langileei edota hezitzaileei dagozkien

txostenak idazteko, hala eskatzen badu Ertzaintzak edo bestelako instatzia

ofizialak. Txostenei, Berdintasun teknikariak izandako esku hartzearen datuak

gehituko dizkie. Azkenik, bere ardura izango da txostenok fax bidez aipatutako

instantziei bidaltzea.

13 9 Eranskina: Hasierako esku hartzearen fitxa. Berdintasun Saila.


- 28 -

- Berdintasun teknikariak izandako esku hartzeak erregistratuko ditu,

erabiltzaileekin izandako esku hartzeen jarraipena eta poliziarekin koordinatzea

errazteko, babes aginduen jarraipena Udaltzaingoarekin eta informazio eskaerak

Ertzaintzarekin. Esku hartzeak erregistratzeko, 10 eta 11 Eranskinetan dauden

ereduak erabiliko ditu.

Osasun Zentroa

Gizarte Zerbitzuetako txanda hartu

Bestelakoak

Ekonomikoak

Salaketa/Babes Agindua Urgentziazko etxebizitza

Bai Ez Bai Ez

Deitu Ertzaintzari

Laguntza juridikoa

Udal Abegi Etxea Bizkaiko Foru Aldundiko Abegi Zerbitzua

Udaltzaingoa Akonpainamendua

Bai Ez

Laguntza ekonomikoa

Bai Ez

Jabekuntza Eskola

Babes Agindua Akonpainamendua bermatzea

Adingabeen Arreta

Sozialak Ertzaintza Epaitegia

Kasuaren jarraipena eta koordinazioa

Udal laguntza juridikoa

Udal laguntza psikologikoa

Laguntzen informazioa

Sexu Erasoak

Bai

Udaltzaingoa Ertzaintza

Mendaroko Ospitalea (deitu aurretik)

Larria Arina

Ez

Berdintasun Saila

Urgentziazkoa Lehentasunezkoa

Genero Indarkeria

Segurtasun arriskurik badago, Ertzaintzara edo Udaltzaingoara deitu eta bideratu

Lesioak

- Abegia - Zerbitzuen eta

baliabideen ahozko eta idatzizko informazioa

- Lan Plana

GENERO INDARKERIAREN ETA SEXU ERASOEN BIKTIMA DIREN EMAKUMEEI ARRETA HOBEA EMATEKO ERAKUNDEEN ARTEKO JARDUERARAKO ETA KOORDINAZIORAKO I. UDAL PROTOKOLOA

- 30 -

2. GIZARTE ZERBITZUEN SAILA

2.1. Esku hartze motak

Gizarte Zerbitzuak esku hartze sozialerako jarduteko udal unitateak dira, genero

indarkeria zein sexu eraso kasuetan.

- Esku hartzea era bitakoa izan daiteke: urgentziazkoa eta lehentasunezkoa. Bata

zein bestea izan, Berdintasun Sailaren atalean aipatutako kasuak aztertuko dira.

2.2. Urgentziazko esku hartzea

- Gizarte Zerbitzuek urgentziazko egoerei berehala erantzungo diete bulego

orduetan, astelehenetik ostiralera. Ordutegiz kanpo, urgentziazko arreta

Udaltzaingoak eskainiko du.

- Emakumeak, telefonoz zein bertaratuta, azaldu duenean gertatutakoa, Gizarte

Zerbitzuetako langileek baieztatu egingo dute emakumea genero indarkeriaren

edota sexu erasoen arrisku egoeran dagoela.

- Jarraian, emakumea leku egokira eramango dute, erasotzailearekin topo ez

egiteko. Erreferentziazko gizarte langileak edo gizarte hezitzaileak, emakumeari

lehentasuna eman, eta berehala hartuko du.

- Gizarte langileak emakumearen datuak jasoko ditu. Horretarako, eta beharrezkoa

bada, Dualia itzulpen zerbitzua erabiliko du, emakumearen komunikazioa erraztu

eta bermatzeko.

- Lehentasuna emango zaio emakumea babestuta egoteari. Hala, Gizarte langileak

egoeraren larritasunari eta erasoa berriro gertatzeko arriskuari buruzko datuak

jasoko ditu, eta, behar bada, Udaltzaingora edo Ertzain Etxera deituko du14.

- Beharrezkoa bada, osasun arreta eman beharko zaio. Horretarako, Udaltzaingoak

emakumea Osasun Zentrora eroango du, eta emakumeari aholkatuko zaio dagokion

lesio partea eskatzeko. 14 Arriskua baloratzeko, tresna bi erantsi dira. Bertan, Gizarte langileei eta inplikatutako bestelako pertsonalari laguntzeko adierazleak daude, erabiltzaileen egoera aztertzeko orduan. Ikusi 12a 12b Eranskinak.


- 31 -

- Era berean, Gizarte langileak Berdintasun teknikariari deituko dio, egoeraren berri

eman, esku hartzeko eskatu eta arreta koordinatzeko. Berdintasun teknikaria egon

ez eta ordezkoa badago, ez dio deituko.

- Arreta egokia bermatu eta bigarren biktimizaziorik ez egoteko, Gizarte.net

aplikazioa kontsultatuko da, kasuari buruzko daturik dagoen jakiteko.

2.3. Lehentasunezko esku hartzea

- Emakumearen eskaera jaso ondoren, asko jota bost eguneko epean, txanda

emango zaio, eta berarekin batera, arrisku egoera baloratuko dute. Emakumeari

animatuko zaio egoera salatzera eta, beharrezkoa bada, babes agindua eskatzera.

Lehenengo elkarrizketaren helburua biktimari laguntzea izango da, eskura dituen

baliabideak eta arreta jakinaraztea, eta arazoak izan ditzakeen irtenbideak

azaltzea. Lehentasuna emango zaie segurtasuna, osasuna eta abegiari. Bai berak,

bai bere ardurapean dituen adingabeek gizarte laguntza osoa jasotzeko eskubidea

dutela ere azalduko zaio.

Jakinaraziko zaio bere segurtasuna zaintzeko, eta hala dagokionean, baita seme-

alabena ere, bitarteko guztiak bere eskura jarriko direla.

- Txanda horretan, eta erabiltzailearekin batera, lan plana prestatuko dute.

- Txandak administrariekin batera kudeatuko dira, egun eta ordu berean topo egin

ez dezaten erasotzaileak edo bere familiakoek eta biktimak. Horretarako, zain

egoteko tokia egokituko da.

- Beharrezkoa denean, eta emakume etorkinekin komunikazioa errazteko, Eusko

Jaurlaritzako Biltzen Bitartekaritza Zerbitzua eskatuko da, Inmigrazio teknikariaren

bitartez.

- Foru edo autonomia eskumeneko baliabideak behar badira, Gizarte Zerbitzuek

bideratu eta koordinatuko dituzte baliabideok, Berdintasun Sailarekin batera.


- 32 -

2.4. Esku hartze prozesuan biktimarekin egotea

- Gizarte Zerbitzuek genero indarkeriaren eta sexu erasoen biktimen

akonpainamendua baloratuko dute esku hartze prozesuan.

- Emakumeen berbiktimizaziorik egon ez dadin, ez da berarekin jende gehiegirik

egon behar. Beraz, Udaltzaingoaren eta Ertzaintzaren kasuan, emakumearekin

egoteko edo nonbaitera eroateko, uniforme barik eta ikurrik gabeko ibilgailuak

erabiliko dituzte.

a. Osasun zentrora joateko laguntza

- Biktimak Gizarte Zerbitzuetara jotzen badu eta lesioak baditu edo, nahiz eta ez

ikusi, zauriak dituela uste bada, Gizarte langileak Ertzaintzara bidaliko du, atestatua

egin eta, beharren arabera, Ermuko Osasun Zentrora edo Mendaroko Ospitalera

eroateko.

- Emakumeari adieraziko zaio lesioen parte ofiziala eskatzeko, horrela salaketa

egitean aurkeztu ahal izateko.

b. Sexu erasoen kasuetan osasun zerbitzura joateko laguntza

- Sexu erasoaren biktima Gizarte Zerbitzuetara hurbiltzen bada, gizarte langileak

edo bertako langileek Ertzaintzari deituko diote, dagokion prozedura martxan jarri

eta emakumea Mendaroko Ospitalera eroateko.

Beharrezkoa bada, biktimari ez garbitzeko eta arroparik ez aldatzeko esan behar

zaio, eta aho bidezko erasorik gertatu bazaio, ez jateko eta ez edateko,

etorkizuneko prozesu judizial baterako funtsezkoak izan daitezkeen frogak deusezta

ez daitezen.

- Kasu horietan, Ertzaintzak aldez aurretik ospitalera deituko du, biktima hara

daramatela jakinarazi eta ospitalean arreta eskaintzeko prestaketak egiten has

daitezen. Ospitaleak egingo ditu auzitegiko medikua bertaratzeko gestioak,

biktimari azterketa medikoa egiteko eta laginak hartzeko.


- 33 -

- Edozelan ere, auzitegiko medikuari gertakariari buruz eskura dauden datu guztien

berri emango zaio.

- Emakumeari gogoratuko zaio 24 orduko doako zerbitzua duela abokatuaren

laguntza telefono bidez izateko. Emakumea adingabea bada, familiari, tutoreei

edota Bizkaiko Foru Aldundiko Adingabeen Zerbitzuari deituko zaie15.

- Aspaldi gertatutako sexu eraso kasuetan, Gizarte Zerbitzuetan txanda emango

zaio gizarte langilearekin eskatu eta, asko jota, bost egunen barruan, eta

emakumeari arreta espezifikoa eskainiko zaio. Era berean, eskura dituen

baliabideen berri emango zaio, eta beharrezkoa bada, laguntza juridikora eta

laguntza psikologikora bideratuko zaio, Emakumeen Topagunean. Azkenik,

emakumearekin aldizkako txandak adostuko dira, egoera aldatu den jakiteko, eta

aldaketon araberako estrategiak martxan jartzeko.

2.5. Garraiorako laguntza urgentziazko esku hartzean.

- Biktimak ez badu babes neurririk edota berezko baliabiderik beharrezko laguntza

jasotzeko edo salaketa jartzeko tramiteak egiteko, Gizarte langileak

Udaltzaingoarekin koordinatuko du emakumeari tokietara laguntzea.

2.6. Baliabideei buruzko informazioa

- Lehentasunezko zein urgentziazko kasuetan, emakumeari genero indarkeria eta

sexu erasoak gertatzen diren egoeretarako eskaintzen diren udal, foru, Erkidegoko

eta Estatuko baliabideen berri emango zaio (juridikoak, psikologikoak,

ekonomikoak, gizarte hezitzaileak, bizitokia, lana, etxebizitza eta abarren

ingurukoak), eta hala dagokionean, emakumeak baliabide horiek eskuratzeko bidea

egingo da. Beharrezkoa denean, emakumea zerbitzu espezializatura edo bestelako

zerbitzuetara bideratuko da.

- Gizarte Zerbitzuen Sailak genero indarkeria jasotzen dutenentzat dauden

baliabideen eta zerbitzuen informazioa emango du. Horretarako, baliabideen

15 13 Eranskina: BFAko haurren zerbitzurako komunikazioa eta 14 Eranskina: Adingabeen urgentziazko abegi zentroen helbideak.


- 34 -

informaziorako liburuxka emango dio emakumeari, ondoen uler dezakeen

hizkuntzan, lasai irakurri eta komeni zaiona aukeratzeko.

2.7. Emakumeak prozesu aurreko laguntza juridikoa behar badu

- Emakumeak laguntza juridikoa behar badu, Gizarte langileak udal zerbitzu

juridikora bideratuko du eta abokatuari txanda eskatuko dio bost egunen barruan,

egoera urgentziazkoa bada. Lehentasunezkoa bada, abokatua Emakumeen

Topagunean egoten den egunetarako eskatuko da txanda. Laguntza juridikoa

emateko zerbitzuetako laguntza kualifikatuaz gainera, Berdintasun teknikariak

biktimari bere eskubideei eta egin beharreko prozedura judizialei eta izapideei

buruzko oinarrizko informazioa eta aholkuak emango dizkio16.

- Biktimari jakinaraziko zaio babes agindua eskatzeko garaian, behar moduko

aholkularitza jasotzeak duen garrantzia; horretarako, abokatuen elkargoetako

zerbitzu espezializatuari laguntza juridikoa eskatzeko aukera duela adieraziko zaio.

Laguntza hori gizarte zerbitzuetatik, Ertzain-etxetik edo epaitegitik eska daiteke.

2.8. Babes Agindua Gizarte Zerbitzuetan eskatzea

Gomendioa eman arren, biktimak babes aginduaren eskaera gizarte zerbitzuetatik

egitea nahiago badu, berriro ere gogoraraziko zaio abokatuen laguntza zerbitzuaz

baliatzea komeni dela. Gizarte langilea zerbitzuarekin harremanetan jarri ahal

izango da horretarako.

2.9. Emakumeak salaketarik ez jartzea erabaki badu

- Emakumeak ez badu nahi gertaerarik salatu ezta Babes Agindua eskatu ere,

horrelakoetarako dauden baliabideak eskainiko zaizkio.

- Egoerak horrela eskatzen badu, dagokion agintariari gertatutakoaren berri

emango dio. Horretarako, Erakundeen arteko II. Hitzarmenaren III. Eranskineko

bidalketa txostenaren eredua erabiliko da eta biktimari kopia bat emango zaio.

16 15 Eranskina: Doako justizia eskatzeko agiria. Eusko Jaurlaritza.


- 35 -

- Aipatutako bidalketa txostena emakumea beste instantzia batzuetara bideratzen

denean ere erabiliko da, harrera egiten dion erakundeak Gizarte langilearekin

harremanetan jartzeko modua izan dezan.

- Emakumeak salaketarik ez jartzea erabakitzen duen kasuetan, Gizarte langileak

epaitegiari premiazkoak iruditzen zaizkion neurriak hartzeko eskatu ahal izango dio,

Genero Indarkeriaren Aurrean Babes Osoa emateko Neurriei buruzko abenduaren

28ko 1/2004 Lege Organikoaren 19.4 artikuluari jarraiki. Eskaera horiek

epaitegiaren bidez bideratuko dira eta fiskaltzara joko dute aipatutako sailak

eskaerak gauzatzeko.

Dagokion agintariari gertatutakoaren berri eman baino lehen, (Durangoko

Epaitegia), biktimari zera azalduko zaio, salatzera eta agindua eskatzera

animatzearren: salaketa jartzea, eskubidea ez ezik, jasaten ari den harreman

bortitzarekin amaitzeko eta Justizia Administrazioak dituen babes mekanismoak

eskuratzeko modua dela (erasotzailearen urruntze agindua, poliziaren babesa, aitak

semearekiko edo alabarekiko dituen eskubideak bertan behera lagatzea,

etxebizitzaren erabilpena, elikadura pentsioa eta abar)

Era berean, profesionalak legez gertatutakoa epaitegiei jakinaraztera derrigortuta

daudela azalduko zaio biktimari. Izan ere, agindua betetzen ez badu, zigor

ondorioak izan ditzake.

2.10. Egoera baloratu ondoren, emakumeak urgentziazko bizitokia behar badu

- Emakumeak urgentziazko etxea behar badu eta Gizarte Zerbitzuetara bulego

orduetan joanez gero, udal abegi etxera bideratuko zaio. Horretarako, Gizarte

langilea Berdintasun teknikariarekin koordinatuko da, berak duelako abegi etxea

kudeatzeko ardura.

- Emakumeak abegi baliabidea epe ertainerako edo luzerako behar badu, Bizkaiko

Foru Aldundiaren foru abegi etxera bideratuko da eta bertara Udaltzaingoak

eroango du.


- 36 -

- Urgentziazko bizitokia eskatzen bada edo etxea berehala utzi behar badu eta

eskaera Berdintasun Sailaren ordutegitik kanpo egiten bada, Udaltzaingoak izango

du emakumea Ermuko edo urgentziazko foru abegi etxera eroateko ardura.

2.11. Familiarentzako Arreta Zerbitzua (FAZ)

Familientzako arreta zerbitzua da. Arreta, laguntza eta orientazio psikologikoa eta

sozio-hezitzailea ematen zaie babes barik edota egoteko arriskuan dauden

adingabeen familiei. Zerbitzura Udal Gizarte Zerbitzuek bideratzen dute.

- Indarkeriaren biktimak adingabeko seme-alabarik badu, Gizarte Zerbitzuek

familiako egoera eta FAZn esku hartzea beharrezkoa den baloratuko dute.

Aitak edo bikotekideak amaren aurka erabilitako indarkeriak zuzeneko eragina du

adingabeengan. Horrela azaldu behar zaie emakumeei eta, era berean, euren

babesa agintarien ardura dela informatuko zaie.

- Eskola Zentroak leku aproposak dira familian genero indarkeria detektatzeko

adingabearen jokabidearen bitartez. Hori dela eta, Familiarentzako arreta zerbitzua

eskolekin koordinatuko da Gizarte Zerbitzuekin batera, honakoak egiteko:

Babes eza sumatzeko arrisku adierazleak emateko, besteak beste,

familia barruko tratu txar egoerak detektatzeko.

Eskola zentroarekin batera, babes barik dauden adingabeak

sumatzeko.

Behar duen familiari, adingabeentzako eta familiarentzako gizarte

hezitzaileak edota laguntza psikologikoa eskaintzeko.

Eskola zentroarekin koordinatzeko, adingabeari eskola prozesuan

eragiten dioten arloei buruzko jarraipena egiteko.

- Gizarte Zerbitzuek udal, foru eta autonomia baliabideen berri emango diote,

baliabideok bere bizitzatik indarkeria desagertzeko balio dezaketelako, esate

baterako, Familietan Esku hartzeko Foru Programa eta Etxean Indarkeria erabiltzen

duten Nerabeei Laguntzeko Programa.


- 37 -

2.12 “Emakumeentzako Jabekuntza Prozesuak eta kultura aniztasuna” Hausnarketa

Gunea

Gizarte Zerbitzuek Emakumeentzako Jabekuntza Prozesuak eta kultura aniztasuna”

Hausnarketa Guneari buruzko informazioa emango dute. Espazioa Inmigrazio

Zerbitzuak eta Berdintasun Sailak bultzatu dute, indarkeria bizi izan duten

emakumeentzako hausnarketarako eta jabekuntza pertsonal eta kolektiborako

gunea izateko.

2.13. Esku hartze prozesuaren jarraipena eta amaiera.

- Jarraipena aldizkako txanden bitartez egingo da, egoera aldatu den jakin eta

aldaketon inguruan estrategiak martxan jartzeko. Beharrezkoa bada, jarraipena

Berdintasun teknikaria, Udaltzaingoa, Ertzaintza eta Osasun Zentroarekin

koordinatuko da.

- Jarraipena bertan behera gera daiteke emakumeak horrela eskatuz gero, hitzez

edo isilbidez: indarkeriaren zikloa apurtu duelako, bikote harremana amaitu badu,

laguntzarako beste sare bat badu, bizilekua aldatu badu edo bestelako gertaeraren

bat dela eta, ez badu nahi Gizarte Zerbitzuen esku hartzerik.

- Jarraipena eten daiteke, baita, biktimak erabaki duelako tratu txarrak eragin

dizkion gizonarekin bueltatzea, berarentzat egokiak diren arrazoiengatik eta ez

dagoelako ados teknikariek emandako aholkuekin. Horrelako kasuetan, egoeraren

arriskua baloratzean erabiltzailea eta Gizarte langilea bat ez datozenean, eta

emakumeak Gizarte Zerbitzuen esku hartzea eta harremana bera ere etetea nahi

duenean, erabakia errespetatu egingo da. Baina, joan aurretik, emakumeari esango

zaio oso garrantzitsua dela laguntzarako harremanak ez apurtzea. Egoeraren

arabera, Gizarte langileak txostena bidaliko du Epaitegira, erabiltzaileak esku

hartzea etetea erabaki duela jakinarazteko.

2.14. Informazio Eskaerak esku hartze prozesuan

- Ertzaintzak edo bestelako instantziak hala eskatuta, Gizarte langileek, Inmigrazio

teknikariak edota hezitzaileek dagozkien txostenak prestatuko dituzte, Berdintasun

teknikariarekin koordinatuta.


- 38 -

- Ertzaintzak eskatuz gero, 16 eranskinean dagoen informazioa eskatzeko fitxaren

eredua beteko da.

Osasun Zentroa

Juridikoa

Psikologikoa

Jabekuntza

Salaketa/Babes Agindua Urgentziazko abegia

Bai Ez Bai Ez

Ertzaintzara deitu

Laguntza jurudikoa

Udal abegi etxea Bizzkaiko Foru Aldundiko Abegi etxea

Udaltzaingoak akonpainamendua

Bai Ez

Laguntza ekonomikoa

Bai Ez

Babes Agindua Akonpainamendua eta eroatea bermatzea

Laguntza Ekonomikoak

Familiako Esku hartzea

Eskola Zentroak

Ertzaintza Epaitegia

Kasuaren jarraipena

Familiarentzako Arreta Zerbitzua

Berdintasun Saila

Agresiones sexuales

Bai

Udaltzaingoa Ertzaintza

Mendaroko Ospitalea

(Deitu aurretik)

Larria Arina

Gizarte Zerbitzuak

Urgentziazkoa Sexu erasoak

Lehentasunezkoa

Genero indarkeria

- Baliabideen eta zerbitzuen ahozko eta idatzizko iformazioa - Lan Programa sozio-ekonomikoa eta lanekoa. -Familiarentzako Arreta Zerbitzua. -Hausnarketarako guneak

Segurtasunerako arriskua badago, Ertzaintzari edo Udaltzaingoari deitu eta bideratu Koordinatu Berdintasunarekin

Lesioak

Ez


- 40 -

3. HIRITARREN SEGURTASUN ARLOA

3.1. Esku hartzearen titulartasuna

- Udaltzaingoak edozein motatako delituetan esku hartzen du, nahiz eta salaketak

Eibarko Ertzain Etxean tramitatzen diren.

- Ertzaintzak eta Udaltzaingoak, elkarrekin koordinatu, eta emakumea zaindu eta

babestu egingo dute.

3.2. . Biktimarentzako laguntza

- Biktima Udaltzaingora joaten bada, edo telefonoz deitzen badu, edo

Udaltzaingoaren lehen jarduera in situ bada, kalean zein etxean, biktimak salaketa

jarri nahi badu, Ertzaintzari deituko zaio, eta emakumearekin egongo da zain

dagoen bitartean.

- Emakumeak Udaltzaingora jotzen badu, leku diskretuan artatuko dute.

- Emakumeak laguntza medikoa behar badu, Ertzaintzara bideratuko zaio, egin

beharrekoak egin eta dagokion Osasun zentrora eroateko (Ermuko Osasun Zentroa

edo Mendaroko Ospitalea). Aldez aurretik, dagokion osasun zentrora deituko da,

jakinaren gainean egon daitezen, eta eskatuko zaie osasun protokoloa abian

jartzeko.

- Sexu erasoa egin berria bada (72 ordu baino lehenago gertatutakoa), udaltzainak

Ertzaintzara deituko du, Ospitalera eraman eta egin beharreko tramiteak egin

ditzaten. Biktimari ez garbitzeko eta arroparik ez aldatzeko esango zaio, eta aho

bidezko erasorik gertatu bada, ez jan eta ez edateko ere adieraziko zaio.

- Biktimak ez badu nahi salaketarik jarri, Udaltzaingoak artatuko du. Era berean,

emakumeari jakinaraziko dio legearen arabera, derrigortuta dagoela

gertatutakoaren berri ematera, eta hobe dela emakumeak berak salaketa jartzea.

Beharrezkoa bada, Osasun Zentrora lagunduko dio, eta urgentziazko abegia behar

badu, Berdintasun teknikariarekin edo ordezko teknikariarekin edo politikariarekin


- 41 -

jarriko dira harremanetan, ondoren, udal abegi baliabidera edo foru abegi etxera

eroateko.

3.3. Biktimak urgentziazko abegia behar badu

- Biktimak baliabideren bat eskatuz gero Berdintasun teknikariaren ordutegiz

kanpo, Udaltzaingoak zuzenean eroango du emakumea abegi etxera behin-

behingoz. Aurretik, beharrezkotzat jotzen bada, koordinatzaile politikoari deituko

dio.

Kontuan izango dira aipatutako urgentziazko baliabideko araudian aurreikusita

dauden baldintzak. Emakumeari barne araudiaren baldintzak azalduko zaizkio, eta,

ados badago, dagokion eskaera beteko da.

- Udaltzaingoak emakumearen egoera emozionala dela eta, udal abegi etxera eroan

edo ez zalantzak baditu (kontuan izanda etxean ez dagoela inor eta bakarrik egon

behar duela), Ermuko Osasun Zentrora lagunduko dio. Joan aurretik, telefonoz

deituko du, urgentziazko balorazio psikiatrikoa egin diezaioten.

- Medikuaren balorazioak hala gomendatzen badu, emakumea foru abegi

baliabidera edo osasun izaerako baliabideren batera eroango da.

- Udal abegi etxera joan daitekeela baloratzen bada, Udaltzaingoak bertara eroango

du, eta, beharrezkoa bada, janariak ere emango dizkio, Gizarte Zerbitzuek edo

Berdintasun teknikariak artatu arte.

- Emakumea udal abegi etxera eroatea erabakitzen bada eta, beste emakume bat

egon arren bertan, tokia badago, telefonoz deituko diote etxean dagoen

emakumeari, jakin dezan beste emakume bat izango dela etxean, batez ere gauez

bada. Gainera, emakume biei esango zaie elkarrekin egon behar dutela eta egoera

berberagatik daudela. Ostean, Berdintasun teknikaria arduratuko da kasuen eta

elkarbizitzaren jarraipena egiten.

- Emakumea etxean dagoela, giltzak emango zaizkio, helbide gabekoak. Beste

giltzak Udaltzaingoak izango ditu. Etxean dagoen bitartean, oinarrizko segurtasun

neurri batzuk azalduko zaizkio, eta betetzeko eskatuko zaio, bai berak bai berarekin


- 42 -

dauden adingabeak edo gainerako pertsonak. Jakinaraziko zaio inondik inora ere

ezin izango dela erasotzailearekin harremanetan jarri.

- Kasuan gerta daitezkeen gertaera bereziak bideratuko dira, esate baterako,

etxeko animaliez kargutu behar bada edo udal abegi etxeko araudian aipatzen ez

diren bestelako kasuak.

- Emakumeak abegi baliabideren bat behar badu eta ez baditu betetzen udal abegi

etxeko baldintzak, Bizkaiko Foru Aldundiko urgentziazko abegi etxera eroateko

aukera eskainiko zaio.

3.4. Emakumeak salaketa jartzea erabaki duenean

- Biktimari aholkularitza juridikoa duela gogoraziko zaio, salaketak zertarako balio

duen eta bere ondorioak zeintzuk diren jakin ditzan. Ondoren, gertatutakoaren

txostena idatziko da, Ertzaintzari eman eta atestatua prestatzeko.

- Udaltzaingoa Ertzaintzarekin koordinatuko da kasuaren jarraipena egiteko, batez

ere urruntze agindurik badago.

- Aldizka, eta gutxienez urtean bitan, Berdintasun teknikariarekin koordinazio

batzarrak egingo dira urruntze agindua duten kasuak direla eta.

- Ertzaintzak biktimaren baten daturik ez badu, Udaltzaingoak beharrezkoak diren

datuak emango dizkio (babes aginduak, helbideak, etab.)

- Esku hartzea zehatz-mehatz erregistratuko da eta esku hartzean jasotako

informazioa Berdintasun teknikariari bidaliko zaio, aipatutako Sailak esku

hartzearekin eta koordinazioarekin jarraitzeko.

- Prozesu guztiak emakumearen baimena izan beharko du eta dagokion fitxan

jasoko da17.

- Emakumearen segurtasuna bermatzeko, ez zaie informaziorik emango etxekoei

edo lagunei, arretarako profesionalei emango zaie bakarrik.

17 16 Eranskina: Informazioa bideratu eta koordinatzeko adostasun orria. Ermuko Udala.


- 43 -

- Beharrezkoa bada, Udaltzaingoak esku hartu ahal izango du genero indarkeria

kasuetan, Gizarte Zerbitzuekin eta Berdintasun Sailarekin koordinatuta.

Salaketa

Larria Arina

Ertzaintzara deitu

Ertzaintza heldu bitartean berarekin egon

Mendaroko Ospitalea

Ermuko Osasun Etxera eroan

Atestatua Ertzaintzari Komunikazioa Berdintasunari

Abegi baliabidea behar du

Berdintasuna ordutegiz kanpo

Ertzaintzara deitu


Lesioak Lesiorik ez

Genero Indarkeria (Berdintasunarekin

koordinatu)

Sexu Erasoa (Berdintasunarekin

koordinatu)

Ertzaintzari deitu


Ez du salatu

Udaltzaingoa

Emakumearen deia/beste pertsona bat In situ Udaltzaingora joan da

Bai Eroan

Berdintasuna/Gizarte Zerbitzuen ordutegian

Berdintasunera/Gizarte Zerbitzuetara deitu

Abegi etxeko arduradunari deitu

Ez


- 45 -

4. ERTZAINTZA

Ertzaintzak, bere eginkizunen artean, genero indarkeria, etxeko indarkeria eta sexu

erasoen biktimentzako arreta eta esku hartze espezializatua du.

Izan ere, honako zerbitzuak ditu:

Urgentziazko esku hartzea.

Salaketa edozein orduan jartzeko aukera (24 ordu zabalik).

Babes aginduen eskariak tramitatzea.

Emakume biktimentzako arreta espezializatua. Arreta polizialaz gain, bere

segurtasun beharren araberako baliabideen informazioa ematen zaio, eta

emakumeak hala nahi badu, jarraipena egiten zaio.

Urgentzietarako telefonoa eskaintzen zaio emakumeri, Bortxa telefono mugikorra,

112 eta Ertzain Etxeko telefonoekin.

Emakumearen arrisku egoeraren araberako babes neurriak. Zaintza puntualetik

etengabeko zaintzara.

900840111 24 orduko telefonoa. GIBLZ.

4.1. Esku hartzea erasoa gertatu den tokian

- Biktimak hala eskatutakoan, edo beste pertsona edo erakunde batzuek edota Ermuko

Udaltzaingoak deitzen badu egoeraren berri emateko, Ertzaintza biktima dagoen etxera

edo tokira joango da eta han egongo da beharrezkoa den denboran.

- Biktimak lesioak baditu, txikiak izan arren, edota lesioak agerikoak ez izanagatik egon

litezkeenaren susmoa badago, biktimari dagokion zerbitzu medikora lagunduko zaio

(Ermuko Osasun Zentroa edo Mendaroko Ospitalea) eta lesioen partea eska dezala

aholkatuko zaio, ondoren, parte hori salaketa jartzeko unean aurkeztu ahal izateko.

- Gertaeren arabera, emakumeari Osasun Zentrora, Epaitegira, etxera edo abegi

zentrora lagunduko zaio. Osasun Zentrora lagundu behar bazaio, ertzaina zain egongo

da osasun langileek kontsulta amaitu arte, ondoren, biktimari laguntzeko premiak

ebaluatzeko.


- 46 -

- Hasiera batean, Ertzaintzak aztertuko du emakumeak larrialdietarako abegirik behar

duen eta horri buruzko informazioa emango dio: familiakoen edo lagunen etxea, udal

abegi etxea edota foru abegi etxea.

- Emakumeak bere bizitokira joan beharra badu gauzak hartzeko, Ertzaintzak

lagunduko dio. Esku hartzea Udaltzaingoarekin koordinatuko du.

- Emakumeari urgentziazko arreta eman ondoren, atestatua bete eta espedientea

irekiko da.

4.2. Salaketa jasotzea

- Genero indarkeriaren edo sexu erasoen biktima izan den emakumea Ertzain Etxera

heltzen denean, aparteko gela batean egongo da artatu bitartean, egoerak horrela

eskatzen badu.

- Salaketa jasotzerakoan, biktimaren egoera emozional berezia kontuan izango da,

betiere, segurtasun giroa sortzen saiatuz. Salaketa jasotzeko tokia erosoa, eta pribatua

izango da, etenik ez egoteko eta biktimaren intimitatea bermatzeko. Beharrezkoa bada,

Herrizaingo Saileko itzulpen baliabidea erabiliko da. Salaketa amaitzen denean,

biktimari salaketaren kopia bat emango zaio.

- Emakumearen seme-alabak ez dira berarekin egongo salaketa jartzeko orduan, eta

behar duten zaintza eta arreta jasoko dute.

a. Demandatzaileari eman beharreko informazioa

Biktimari salaketa jartzeak dakartzan ondorioak zeintzuk diren azalduko zaio. Sexu

askatasunaren aurkako delituetan ere, salaketa jartzearen beharra azalduko zaio,

gertatutakoa zigorrik gabe geldi ez dadin.

- Era berean, babes agindua eskatzeko aukera duela jakinaraziko zaio, baita salaketa

jartzeko zein babes eskaera eskatzeko doako aholkularitza emango dion ofizioko

abokatua izateko eskubidea ere – genero indarkeria kasuetako zein sexu erasoetako

biktimei aholkularitza ematen espezializatutako abokatua izango da-. Biktima

aholkularitza jasotzeko prest badago, ertzainak horretarako behar diren kudeaketak


- 47 -

egingo ditu eta biktimari jakinaraziko dio abokatua ertzain-etxera noiz ailegatzea

aurreikusita dagoen.

b. Babes Aginduaren Eskaera

- Ertzain-etxean babes aginduaren eskaera egiten denean, gertakariak frogatzeko

urgentziazko atestatua edo txostena egingo da eta delitu eta falta jakin batzuk azkar

eta berehala epaitzeko prozeduraren arabera izapidetuko da.

4.3. Biktimarentzako laguntza

- Biktimak segurtasuna arriskuan ikusten badu, edota hala eskatzen badu, lagundu

egingo zaio bai berari eta, beharrezkoa bada, baita ardurapean dituen seme-alaba

adingabeei ere, berak esandako helbidera edo beste tokiren batera ( senitartekoen

etxera, lagunenera, etab.), udal abegi etxera baliabiderik egokiena bada

Udaltzaingoarekin koordinatuta, edota komeni bada, abegirako foru baliabidera.

- Emakumea eraman behar den kasuetan, bereizgarririk gabeko ibilgailu ofizialean

eramango da eta ase egingo zaizkio urgentziazko premiak behar diren baliabideetan:

larrialdietarako osasun zerbitzua, gizarte zerbitzuak, etxea, abegi baliabidea, epaitegia

(lehen bertaratzean), etab.

- Emakumeari genero indarkeriaren eta sexu erasoen biktimentzat dauden gizarte

zerbitzuen informazioa emango zaio.

4.4. Adingabeentzako arreta

- Biktimak bere ardurapean adingaberen bat badu, zaindu ezin duen tartean, berak

izendatutako pertsonaren edo familiako beste norbaiten esku utziko da adingabea; hori

posible ez bada, Foru Aldundiko adingabeen zerbitzura jo beharko da, adingabeen kargu

egin daitezen.

4.5. Esku hartzea sexu erasoa egon denean

- Sexu erasoa edo abusua egin berria bada, gertaera neutralizatu eta biktimari arreta

emango zaio. Jarraian, emakumea Mendaroko Ospitaleko larrialdietarako zerbitzura


- 48 -

eramango da. Aldez aurretik, telefonoz deituko zaie, eta ospitalean dagoen bitartean,

emakumearekin egon beharra dago.

Biktimari ez garbitzeko eta arroparik ez aldatzeko esango zaio, eta aho bidezko erasorik

gertatu bada, ez jan eta ez edateko ere adieraziko zaio, egon daitezkeen aztarnak ez

desagertzeko eta balizko prozesu judizialean erabiltzeko.

- Ospitalera eramaten badute, Ertzainek auzitegiko medikua ospitalera joateko eskaera

egingo dute, azterketa medikoa egin eta laginak hartzeko. Era berean, auzitegiko

medikuari gertakariari buruz eskura dauden datu guztien berri emango zaio.

- Emakumeari adieraziko zaio 24 orduko doako zerbitzua duela abokatuaren laguntza

izateko.

- Emakumeari baliabideei eta zerbitzuei buruzko informazioa emango zaio, kontuan

izanda egoera emozionala eta informazioa barneratzeko ahalmena.

- Biktimari ez zaio aitorpenik hartuko osasun arloko langileek azterketa egin eta bere

behar pertsonalak ase arte. Biktima ospitaleratu behar bada, deklarazioa ospitale

barruan hartuko zaio ahal denean18.

4.6. Koordinazioa Udaltzaingoarekin

Ertzaintza eta Udaltzaingoen arteko protokoloak zabaldu eta koordinatzeko akordioetan

oinarrituta, Ermuko Udaltzaingoa barne, ezarrita dago, hilero, Eibarko Ertzaintzak

Udaltzaingoari genero indarkeria eta sexu eraso kasuen berri emango diola, bai

Ertzaintzak bai Udaltzaingoak kasu eta datu guztiak dituztela baieztatzeko19.

18 Momentu honetan, Ertzaintza sexu askatasunaren aurkako delituak artatzeko prozesua martxan jartzeko ikerketa egiten ari da. Izan ere, prozesua etxeko eta genero indarkeria kasuetakoen antzekoa da, Kalitatezko Kudeaketa Sisteman oinarritutakoa. Prozesu berria Eusko Jaurlaritzako GIBLZk bultzatu du. 19 Ertzaintzaren Koordinaziorako Batzordeak eta Udaletako Udaltzaingoek adostu zuten Protokoloa aplikatzea, 1997ko otsailaren 5ko Aktan agertzen den moduan. Hori dela eta, 2004 eta 2007 urteen artean, protokoloaren alor batzuk aldatu eta egokitu dira, batez ere, gai biren inguruan: Udalekin batera, Hirigunearen mugak ikustea eta etxeko eta genero indarkeria kasuak.


- 49 -

- Udaltzaingoak ez badu biktimari buruzko daturik, Ertzaintzak behar dituen datuak

emango dizkio (babes aginduak, helbideak, etab).

4.7. Informazioa ematea eta gizarte zerbitzuetara eta Berdintasun Sailera bideratzea

- Emakumeari bere eskubideen eta eskura dituen baliabideen informazioa emango zaio

idatziz. Emakumeak hala nahi badu, Berdintasun Sailera edota Gizarte Zerbitzuetara

bideratuko dute. Nolanahi ere, Ertzaintzak etengabeko koordinazioa izango du zerbitzu

bi horiekin eta Ermuan izandako genero indarkeria eta sexu erasoen kasuen berri

emango die.

- Ertzaintza Berdintasun teknikariarekin koordinatuko da genero indarkeria eta sexu

eraso kasuetan, eta Gizarte Zerbitzuekin generoarekin zerikusi ez duten etxeko

indarkeria kasuetan.

a. Zerbitzu espezializatuak

- Gainera, biktimari jakinaraziko zaio arreta espezializatua eskaintzeko eskura dauden

baliabideak zeintzuk diren (abegi-etxeak, laguntza juridikoa eta psikologikoa jasotzeko

programak...). Nolanahi ere, biktimari ematen zaion informazioaz gain, oso

garrantzitsua izango da kasua bideratzen saiatzea, Berdintasun Sailera genero

indarkeria bada, eta Gizarte Zerbitzuetara etxeko indarkeria bada.

- Emakumeari proposatuko zaio Berdintasun Sailarekin harremanetan jartzea, bai

telefonoz, bai bertaratuta, bertako erabiltzailea ez bada ere. Emakumeak baiezkoa

ematen badu, idatziz jarriko zaio helbidea eta telefonoa, eta baita Berdintasun

teknikariaren izena ere.

- Emakumeak horrela nahi badu, txanda berehala edo Ertzaintzarekin egon ondoren

emango zaio, eta Berdintasun Sailari denaren berri emango zaio, kasuaren jarraipena

egiteko.


- 50 -

b. Adostasun informatua

- Emakumeari adostasun idatzia eskatuko zaio Ertzaintzari emandako datuak

Berdintasun Sailak, Gizarte Zerbitzuek eta Ermuko Udaltzaingoak berehala

partekatzeko, zerbitzuetako erabiltzailea ez bada ere.20.

- Era berean, eta biktimarentzako arreta hobetzeko, idatzizko informazioa eskatuko zaie

Berdintasun Zerbitzuari genero indarkeria eta sexu eraso kasuetan, eta Gizarte

Zerbitzuei etxeko indarkeria kasuetan.

20 17 Eranskina:. Genero edota Etxeko Indarkeriaren eta biktimei buruzko informazio eskaria. 18 Eranskina: Izaera Pertsonaleko datuak erabiltzeko adostasun akta

Ez

Atestatua

Bai

Ondorioei buruzko informazioa Babes agindua eskatzea Atestatua Epaitegia Ofizioko Txanda abokatuari

eta Laguntza juridikoko Zerbitzuko arduradurari deitu eta zain egon

Segurtasun arriskuaren testa Txostena Informazioa Adostasuna sinatua, Gizarte

Zerbitzuetara bideratzeko Zerbitzuak eta baliabideak

Eroatea Baliabideak eta zerbitzuak

Bai Ez

Epaitegira eroan (1. bertaratzea)

Baliabideei buruzko informazioa

Bai Ez

Berdintasun Zerbitzura deitu

Aldizkako jarraipena

Genero Indarkeria Sexu Erasoak

Mendaroko Ospitalea (aurretik deitu)

Lesioak (larritasunaren arabera) Lesiorik ez

Osasun Zentroa/Ospitalea

Arreta emateko zain

SALAKETA

Ertzaintza

In Situ Ertzain Etxea

Besteren bat

Emakumea

Udaltzaingoa


Deia

Bere etxea (gauzak hartzera)

Beste etxe batera

Urgentziazko abegia

Bai Ez

Deitu eta eroan emakumeentzako Ermuko abegi etxera edo BFA


- 52 -

5. OSASUN ZENTROA

Osasun arloko langileek kasu bakoitzari dagokion jarraibideari ekingo diote eta beti

kontu handiz ibiliko dira, emakumearen intimitatea eta konfidentzialtasuna

bermatzeko neurriak hartuz.

5.1. Genero indarkeria gertatzen denerako jarraibideak

a. Genero indarkeriaren aurrean nola jokatu Lehen mailako arretako

Zerbitzuetan

Ermuko Osasun Zentroan, Lehen mailako arreta zerbitzua 8:00etatik 20:00etara

dago, astelehenetik ostiralera.

Biktimak lesio larriak baditu eta esku hartze espezializatua behar badu,

anbulantziari deitu eta Mendaroko Ospitalera edo Donostiako Ospitalera

eramango zaio.

Emakumeak lesio arinak baditu eta genero indarkeriaren ondorioz direla

badio, lesio partea beteko da, ondoren, Osasun Zentroko Zuzendaritzatik

Durangoko Epaitegira ezarritako epean bidaltzeko.

Osasun arloko langileek pertsona bat genero indarkeriaren biktima izan

daitekeenaren susmoa dutenean edo hori pentsarazteko aztarnak topatzen

dituztenean, genero indarkeria gertatu ote den baieztatu edo aukera hori

baztertu beharko dute. Horregatik, garrantzitsua da osasun arloko langileek

pertsona batek genero indarkeria jasan duela pentsarazten duten zantzuak

eta sintomak zein izan daitezkeen jakitea, eta kontsultan adi egotea kasu

horiek identifikatzeko21.

Biktimak ez baditu nahi gertaerak salatu edo babes neurriak eskatu,

motibatzeko esango zaio salatzea ez dela derrigorra, baina tresna ona dela

indarkeriarekin amaitzeko eta genero indarkeria jasaten duten

emakumeentzako babes baliabideak izateko. Horrezaz gain, esango zaio

21Genero indarkeriaren biktima diren emakume ia guztiak indarkeria jasaten hasi eta handik urte betera joaten dira osasun zentrora. Horregatik, osasun arloaren lana funtsezkoa da biktimak arin sumatu eta identifikatzeko


- 53 -

profesionalek derrigortuta daudela legez Epaitegiari gertatutakoaren berri

ematera22.

Emakumeari komentatu eta genero indarkeria jasotzen duela onartzen badu,

azterketa zehatza egin beharko zaio, izan litzakeen lesioak antzemateko eta

bere egoera emozionala baloratzeko. Zein azterketa eta zertarako egingo

zaizkion jakinarazi beharko zaio. Eskura dituen laguntzeko baliabideen berri

emango zaio ahoz eta idatziz, eta Berdintasun Sailera bideratuko zaio.

Emakumeak ez badu onartzen genero indarkeria jasaten dagoela, esku

hartzea historia klinikoan erregistratuko da, eta arreta berezia eskainiko zaie

antzemandako arazo fisikoei, psikologikoei eta sozialei. Gainera, jarraipen

bisitaldiak egiteko aukera eskainiko da, medikua-pazientea harremana

sendotzeko. Arreta berezia emango zaio emakumeak bizi duen egoerari.

- Pediatria zerbitzuak adingabeei egindako abusuak edo indarkeria ikusten baditu,

berehala ofizioko salaketa jarriko du.

Kasu guztietan, lehen esku hartzea amaitu ondoren, hurrengoak gizarte

zerbitzuekin koordinatuko dira, emakumearen baimenarekin. Horrela, laguntza

zabalago izango du.

b. Genero indarkeriaren aurrean nola jokatu Larrialdi zerbitzuetan

Lehen Arretaz kanpoko osasun zerbitzua 17:00etatik eta 08:00ak arte da,

astelehenetik larunbatera. Asteburuetan, zerbitzua larunbatean hasten da,

09:00etan, eta astelehenean amaitzen da, 08:00etan.

Osasun laguntza dagokion jarduera terapeutikoen planari ekinez emango da.

Kasua aztertu ondoren, biktimak lesio fisiko edo psikiko larriak baditu,

Mendaroko Ospitalera eroango dute anbulantziaz. Anbulantzia eskatzeko

ardura EAG -k du.

Laguntza emateaz amaitu eta, hala behar denean, dagokion tratamendua

jarri ondoren, alor administratiboei eta legalei ekingo zaie.

22 Etxeko tratu txarrei eta emakumeen aurkako sexu indarkeriari aurre egiteko Osasun Protokoloa


- 54 -

Biktimak salaketa jarri nahi badu, EAG -k lesioen partea beteko du (eredua

osasun Protokoloan dago, etxeko tratu txarren eta emakumeenganako sexu

indarkeriaren aurka Osakidetzak 2008ko irailean atera zuen Protokoloan).

Lesioen partea bete ostean, biktimari irakurri eta kopia bat bidaliko zaie:

a. Durangoko Epaitegiari, osasun protokoloko “Bidalketa-txostena”

eredua erabilita.

b. Historia klinikoari, “bidalketa txostena” ren kopia batekin batera.

c. Biktimari, horrek bere segurtasun pertsonala arriskuan jartzen

duenean izan ezik; horrelakoetan, konfiantza duen norbait

izendatzeko esango zaio, hark dokumentuak jaso ditzan.

Ertzaintzari deituko zaio, akonpainamendua egiteko eta salaketa jartzeko

prozedura ahalbideratzeko.

Biktimak ez baditu nahi gertaerak salatu edo babes neurriak eskatu,

motibatzeko esango zaio salatzea ez dela derrigorra, baina tresna ona dela

indarkeriarekin amaitzeko eta genero indarkeria jasaten duten

emakumeentzako babes baliabideak izateko. Horrezaz gain, esango zaio

profesionalek derrigortuta daudela legez Epaitegiari gertatutakoaren berri

ematera23.

Emakumeak urgentziazko abegia behar badu, Osasun Zentrotik

Udaltzaingora deituko da, gestio guztiak egin eta Ermuko abegi etxera edo

beste batera joan dadin.

Lehen esku hartzea Larrialdietarako Zerbitzuetan izan denean, mediku

txostena idatzi eta emakumeari emango zaio, medikuari edo erizainari eman

eta jarraipen egokia egiteko. Era berean, erreferentziazko medikuari edota

erizainari telefonoz deituko zaie esanez euren pazientea genero

indarkeriaren biktima dela sumatu dutela. Aipatutako guztia emakumearen

baimenarekin egin behar da.

23 Etxeko tratu txarrei eta emakumeen aurkako sexu indarkeriari aurre egiteko Osasun Protokoloa.


- 55 -

Emakumeari eskura dituen baliabideei buruzko informazioa emango zaio:

laguntza juridikoa eta psikologikoa… Horretarako, osasun langileek gizarte

baliabideen gida erabiliko dute, formatu informatikoan zein paperean

dutena, protokoloei buruzko artxiboan kontsultatzeko.

- Emakumearen segurtasunerako edo osotasun fisikorako arriskua badago,

Ertzaintzara edo Udaltzaingora deituko da, ahalik eta arinen bertaratzeko.

- Osasun arloko langile guztiek argi izateko kasuaren bideratze eta koordinazio

mekanismo guztiak, zentroak urgentziazko telefonoen zerrenda izango du,

prozedura arintzeko.

5.2. Sexu erasoak gertatzen direnerako jarraibideak

a. Sexu erasoa edo abusua gertatu berri denean nola jokatu (72 ordu baino

gutxiago24)

Biktima ahal denik arinen Mendaroko Ospitalera eramango da, azterketa

ginekologikoa egin eta laginak izateko. Ospitaleak salaketa judiziala

jarriko du martxan.

b. Sexu erasoa edo abusua gertatu berria ez denean nola jokatu (72 ordu baino

gehiago25).

Horrelakoetan izaten diren kalte eta lesio fisiko eta psikikoak arintzen

lagunduko zaio, dagokion jarduera terapeutikoen plana abian jarriz.

Laguntza emateko ekintzak burutu eta, hala behar denean, dagokion

tratamendua jarri ondoren, Osasun Protokoloan dagoen lesio partearen

eredua beteko da.

24 Denbora tarte hori ez da zehatz-mehatz ulertu behar; baliteke muga hori zabaltzea eskatzen duten egoerak gertatzea. 25 Denbora tarte hori ez da zehatz-mehatz ulertu behar: gertakaria izan eta 72 ordu baino gehiago igaro eta oraindik, kasuaren ezaugarriak direla eta, lagin biologikoak eskuratzeko aukera egon daitekeenaren susmoa badago, sexu erasoa edo abusua gertatu berri denetan jarraitzen den prozedura bera jarraitu beharko da.

Mendaroko Ospitalea

Lesioen partea

Emakumeari irakurri eta

eman Kopia

historialean

Gizarte eta babes neurrien informazioa

Berdintasun Zerbitzua

Epaitegira bidali

Osasun Zentroa

Sexu erasoak

Segurtasunerako arriskua badago, deitu Ertzaintzara edo Udaltzaingora Koordinatu Berdintasun Zerbitzuarekin

Berria(-72h) Lehengoa(-72h)

Lehen arreta Genero indarkeria

Bai Ez

Emakumearekin partea irakurri

Epaitegira bidali (Durango) FAXez

Emakumeari eman

Historia klinikoa

Salaketa

Ertzaintzara deitu Baliabideen informazioa eta Berdintasunera deitu

Bai Ez

Protokoloko koordinatzaileari deitu

Abegia behar badu

Tratu txarrak onartu ditu

Ez du onartu

Esplorazio fisikoa eta psikikoa

Arazo fisiko,

psikiko eta sozialak artatu

Historialean erregistratu

Medikuak jarraipena

egin

Datuak Gertatutakoak Aurrekariak Azterketa fisikoa Egoera emozionala Diagnostikoa Tratamendua Jarduera plana eta

bideratzea: Gizarte Zerbitzuak Lehen Arreta

Emakumearekin komentatu

Datu gehiagoren zain

Ez du tratu txarrik onartu

Txostena eman

Historialean erregistratu

Baliabideen informazioa

eta bideratu

Bere medikuari esan, jarraipena

egiteko

Ez komentatu

Susmoa

EAG urgentzia

Mendaroko Ospitalea Larria Larria


Lesioen partea

Lesioak eta kalteak osatu

Datuak Gertatutakoak Aurrekariak Azterketa fisikoa Azterketa ginekologikoa Egoera emozionala Diagnostikoa Tratamendua Jarduera plana eta

bideratzea: Gizarte Zerbitzuak Lehen Arreta

Ospitaleratzea


Lesioen partea

Osasun arreta


- 57-

III. ERAKUNDEEN ARTEKO KOORDINAZIOA

Erakunde sinatzaileen arteko koordinazioa hobetzeko eta Protokoloaren edukien

jarraipena eta ebaluazioa egiteko, koordinaziorako talde hauek egongo dira:

Koordinazio Orokorra eta Koordinaziorako Mahai Teknikoa.

KOORDINAZIORAKO INSTANTZIAK

III.1. Udal Protokoloaren Koordinazio Orokorra

Indarkeria jasaten duten emakumeenganako erakundeen erantzunak azkarra,

eraginkorra eta koordinatua behar du. Hori dela eta, udal politikariek eta gainerako

erakunde sinatzaileek zerbitzuetako langileak hartutako erabakien berri izan behar

dute, beraiekin bat egiteko. Jarraipena bermatzeko, Protokoloaren Koordinatzaile

Orokorra izendatuko da.


- 58-

Izendatzea

-Koordinatzailea Berdintasun zinegotzia edo alkateak izendatzen duena izango da.

- Udalbatzan izendatuko da.

- Era berean, koordinatzailea ez dagoenerako, ordezkoa izendatuko da (oporra,

bajak, lan bidaiak…). Titularra ez dagoenean, horren berri eman beharko da.

Eginkizunak

1. Emakumeen eskariei egokitutako arreta egotea bermatzea, udal zein foru

baliabideen bitartez.

2. Udalak adierazpen publikoetatik eratorritako erabakiak hartzea: adierazpenak,

indarkeriaren aurkako deialdiak edo elkarteratzeak edota antzeko ekintzak.

3. Beharrezkoak diren udal baliabideak izatea, protokoloa benetako beharrei

egokitzeko.

4. Urtean behin, udal ordezkari politikoei izandako esku hartzeen datu orokorrak

aurkeztea.

5. Beharrezkotzat jotzen bada, ofiziozko salaketa jartzeko erabakia hartzea.

6. Erakundeen arteko koordinazioa bermatzea.

7. Protokoloan jaso ez diren gaiak aztertzea.

Protokoloan jaso ez diren gaiaren bat aztertu beharra egon eta Mahaiarekin

komentatzeko denborarik ez badago, koordinatzaileak izango du erabakia hartzeko

ardura.


- 59-

III.2. Koordinaziorako Mahai Teknikoa

Partaideak:

1) Berdintasun teknikaria

2) Udal Gizarte Zerbitzuetako ordezkaria.

3) Ertzaintzako ordezkaria

4) Udaltzaingoko ordezkaria

5) Ermuko Osasun Zentroko ordezkaria

6) Mendaroko Ospitaleko ordezkaria

Zerbitzu espezializatuetako profesionalak: laguntza juridikoa, laguntza

psikologikoa, FLZ, Inmigrazio teknikaria, gizarte langilea edo hezkuntza

zentroetako ordezkariek parte hartu ahal izango dute egoeraren bat aztertzeko,

Mahai Teknikoak hala eskatuta.

Eginkizunak:

1) Protokoloaren funtzionamendua, izandako esku hartzeak eta erakundeen

arteko koordinazioa aztertu eta ebaluatzea.

2) Batzarretik batzarrerako bitartean emandako arretari buruzko estatistikak

egitea eta arreta emandako herritarren ezaugarriak azpimarratzea, udal

politikak hobetzeko erabilgarri izan daitezkeelako.

3) Protokoloa hobetzeko proposamenak egitea, emakumeei emandako

arretaren kalitatea hobea izan dadin. Gainera, zerbitzu berriek martxan

jartzea proposatzea, sumatutako beharren araberakoak.

4) Genero indarkeria kasuetan izandako esku hartzeak berdintasun politikekin

bat egitea bultzatu, lagundu eta gainbegiratzea.

5) Beharrezkoa denean, Koordinatzaile orokorrarekin batzea.

- Ohiko batzarrak sei hilero egingo dira, udaberrian eta udazkenean, eta

urgentziazkoak badira, behar denean.

- Urgentziazko batzarrerako deialdia egiteko, gutxienez Koordinaziorako Mahaiko

partaide batek eskatu beharko dio idatziz Berdintasun teknikariari, deialdia egin

dezan.


- 60-

III.3. Koordinazio Orokorraren eta Koordinaziorako Mahai teknikoaren arteko lotura.

Berdintasun teknikaria Koordinazio Orokorraren eta Koordinaziorako Mahai

teknikoaren arteko lotura da.

Eginkizunak:

1) Koordinaziorako Mahai teknikoaren batzarren deialdia eta gai zerrenda egin

eta bertako partaideei bidaltzea aste bi aurretik.

2) Koordinaziorako Mahai teknikoaren ez ohiko batzarren deialdia egitea.

3) Koordinaziorako Mahaiko batzarrak dinamizatzea. Aldez aurretik, gaiei

buruzko informazioa edota materiala prestatzea.

4) Batzar bakoitzeko aktak idatzi eta partaideei bidaltzea batzarra egin eta aste

biko epean.

5) Koordinatzaile Orokorrari batzarretako emaitzen berri ematea aste biko

epean.

6) Koordinaziorako Mahai teknikoa batu beharrik ez badago, protokoloa

martxan jarri izanari lotutako gertaerak artatzea.


- 61-

IV. UDALAREN ADIERAZPENAK ETA EKINTZA PUBLIKOAK

Ermuko Udalaren eta ordezkarien ardura da genero indarkeriaren aurkako kultura

sortzeko egin beharreko jardunak antolatzea. Hori lortzeko, Ermuan sor daitezkeen

indarkeria egoerei erantzun proportzionatua eta egokia eman behar die. Beraz,

Ermuko Udalak:

1. Genero indarkeriaren biktimei zuzeneko elkartasuna adieraziko die, betiere,

biktimekin esku hartzen duen lantalde teknikoari egoki iruditzen bazaio.

2. Emakumeen aurkako indarkeria gaitzetsiko du, biktimek, familiakoek edo

emakumeon elkarteek horrela eskatzen badute.

3. Dei egingo die herritarrei parte hartzeko indarkeriaren aurkako eta emakumeei

babesa emateko ekintzetan, emakumeak, familiak edo bere elkarteak horrela

eskatuz gero, eta emakumeen edo bestelako elkarteek indarkeria hori dela eta

egindako deialdietan.

4. Dei egingo die herritarrei beraien gaitzespena adierazi dezaten, manifestazio

publikoetan edo, genero indarkeria eta sexu eraso kasuetan, horien aurkako

adierazpenak plazaratzen.

5. Arazoaren 25eko sentsibilizazio jardueren barruan, udal ordezkariek emakumeen

aurkako indarkeriari buruzko adierazpen publikoa egingo dute.

6. EUDELeko Berdinsarean hartuko du parte, berdintasunaren aldeko eta

emakumeen indarkeriaren aurkako Euskal Herriko udalen sarea. Horrezaz gain,

beharrezkotzat jotzen bada, bestelako kanpainetan ere hartuko du parte.

7. Beharrezkoak diren kanpainak eta ekintzak inplementatuko ditu.


- 62-

V. ERMUAN GENERO INDARKERIAREN EDO SEXU ERASOEN ONDORIOZ

EMAKUMEA HILTZEN DENERAKO PROZEDURA

Herrizaingo Sailak Udalari jakinarazten dionean herriko emakume bat hil egin dela

genero indarkeriaren edo sexu erasoen ondorioz:

1. Udalak Osoko Batzarrerako deia egingo du, heriotza gaitzesteko adierazpen

instituzionala onartuko du eta dei egingo die herritarrei parte har dezaten egoki

iritzitako ekintzetan (elkarteratzea, manifestazioa, edo bestelakoak).

2. Udala emakumearen familiarekin harremanetan jarriko da behar duten laguntza

eskaintzeko: laguntza legala, laguntza psikologikoa krisi egoeretarako edo doluan

laguntzeko; laguntza ekonomikoa, beharrezkoa bada; gorpua aberriratu behar

bada, laguntza eman; gainerako familiakoei informazioa ematea, bai Estatuan bai

kanpoan bizi direnei, etab. Genero indarkeriagatik eta sexu erasoengatik hildako

emakumeen familiakoei jarraipena egingo zaie, kasu bakoitzean, behar dituzten

baliabideak euren eskura jartzeko.

3. Hildako emakumearen seme-alabak eta bestelako familiakoak indarkeriaren

biktima zuzenak dira. Beraz, aitortza publikoa behar dute, estigmatizazioaren aurka

egiteko eta aurrera egin dezaten. Horretarako, Udalak aitortzarako ekintzak

bultzatuko ditu, biktimak indarkeriarekin amaitzeko egindako borroka pertsonalaren

aitortzarako.

4. Udalak, egoki iritziz gero, herri akzioa erabiliko du.

5. Erabaki egingo da nork hitz egingo duen prentsarekin, informazioa zehatza eta

egokia izatea bermatzeko.


- 63-


- 64-

ERANSKINEN ZERRENDA

1. Ermuko Udal Abegi Etxearen araudia

2. Udal Abegi Etxearen sarrera eta adostasun fitxa

3. Udal Abegi Etxean sartzeko Prozesura

4. Abegi Etxeko erabiltzaileentzako Lan Plana

5. Laguntza juridikorako zerbitzuko bideratze eskaria

6. Laguntza psikologikorako zerbitzuko bideratze eskaria

7. Babes Agindua eskatzeko eredua

8. Epaitegira bidaltzeko ofizio eredua. Gizarte Zerbitzuak. Erakundeen arteko II.

Akordioa.

9. Esku hartzeak erregistratzeko fitxa. Berdintasun Saila.

10. Udala. BU Fitxa: Berdintasun Zerbitzuaren eta Udaltzaingoaren arteko

koordinazioa urruntze aginduei jarraipena egiteko.

11. Udala. BGZE: Berdintasunaren, Gizarte Zerbitzuen eta Ertzaintzaren arteko

koordinazioa etxeko eta genero indarkeria kasuen berri emateko eta

informazioa eskatzeko.

12. a. Arriskua baloratzeko udal tresna. Indarkeria larriaren arriskua aurresateko

eskala

12.b. Arriskua baloratzeko udal tresna. Adierazleak.

13. Bizkaiko Foru Aldundiko Haurren Zerbitzurako komunikazioa

14. Adingabeen Urgentziazko Abegi Zentroen helbideak

15. Doako justizia eskatzeko orria.

16. Udala. Informazioa bideratzeko eta komunikatzeko adostasun informatuaren

orria.

17. Ertzaintza. Gizarte Zerbitzuei informazioa eskatzeko fitxa. GI

18. Ertzaintza. Izaera pertsonaleko datuak erabiltzeko adostasun akta.

19. Bizkaiko zerbitzuak

20. Erakundeen arteko II Akordioa: Gizarte zerbitzuen jarduera


- 65-

Erakundeen arteko jarduerarako eta koordinazioarako I. Udal … · 2012-03-27 · erakundeen arteko...

Documents

Transcript of Erakundeen arteko jarduerarako eta koordinazioarako I. Udal … · 2012-03-27 · erakundeen arteko...