UDALA ETA HERRITARREN ARTEKO PARTAIDETZA-SISTEMA ...

UDALA ETA HERRITARREN ARTEKO PARTAIDETZA-SISTEMA ERATZEKO

PROZESUA

Igorre, 2012ko iraila

Aurkibidea Sarrera............................................................................................................................. 3

PROZESUA

1. Prozesuaren helburuak .....................................................................................5 2. Prozesua deskribapena .....................................................................................6

2.1. Aurrelanak .............................................................................................6

2.2. Herritarren foroak .................................................................................6

2.3. Bukaerako urratsak ............................................................................10

3. Metodologia ......................................................................................................11 4. Parte hartzaileak...............................................................................................13

EMAITZA

5. Diagnostikoa.....................................................................................................15

5.1. Indargune, ahulgune eta beharrizan orokorrak................................15

5.2. Parte-hartzea subjektu eta lan-ildoen ikuspegitik............................16

5.3. Parte hartzeko egiturak ......................................................................20

5.4. Orain arteko esperientzien azterketa ................................................24

6. Igorreko parte-hartzeko sistema .....................................................................29

6.1. Marko orokorra ...................................................................................29

6.2. Lehentasunak .....................................................................................32

6.3. Egitura eta funtzionamendua.............................................................33

6.4. Hemendik aurrerako urratsak ............................................................37

Prozesuaren balorazio orokorra.................................................................................. 39 I. Eranskina: parte-hartzaileen zerrenda..................................................................... 41

II. Eranskina: sistematizazio fitxak.............................................................................. 45

3

Sarrera Historikoki euskal gizartearen berezitasunetako bat izan da herri-mugimenduaren indarra. Autoeraketak pisu espezifikoa izan du gurean, errealitatea eraldatzeko herritarrak euren artean antolatu eta elkarlanean jardun izan dute, ekinbide kolektiboak aurrera eramanez. Gizarte-mugimendua izan da herrigintzaren muina, alor askotan sortzaile eta eragile.

Azken urteetan parte-hartzeko kultura hori erakunde publikoetan ere txertatzeko ahaleginean ari da botere publikoa, sarritan motz geratzen delako gaur egun indarrean dagoen demokrazia ordezkatzailearen eredua. Benetako demokrazia, zuzena eta parte hartzekoa, hainbat kolektiboren jomugan dago egun. Horrek paradigma edo eredu aldaketa eskatzen du nahitaez; erakundeek gauzak herritarrentzat egitetik, erakundeak eta herritarrak elkarrekin jardutera pasatzea, instituzio publiko eta herritarren artean zubiak eraikitzea, harreman-eredu berriak sortzea, herritarrak politika publikoetan eragiteko boteretzea eta gaitzea, eta abar.

Igorreko Udalak norabide horretan hainbat urrats eman ditu azken urteetan, eragile eta herritarrak udalgintzan inplikatzeko parte hartzeko bideak zabaltzen jardun baitu, Udaletik bideratutako egitasmoetan parte hartzeko prozesuak martxan jarri eta poliki-poliki herriko sare soziala osatuz. Prozesu edo praktika horien artean ditugu parte-hartzean oinarritutako aurrekontuak, euskararen plan estrategikoa, jaiak edo pleno irekiak besteak beste.

2011. urtean, legegintzaldi berriarekin batera, Igorreko Udalak urrats berri bat eman nahi izan du herritarrak udalgintzan ere subjektu aktibo izateko asmo horretan: Igorrerako berariazko parte-hartzeko sistema sortzea. Herritarrek udalerri mailako politikan zertan, noiz eta nola eragingo duten zehaztu nahi izan du herrikideekin batera, Igorre guztion artean pentsatu eta eraikitako herria izan dadin.

Horretarako, 2011ko udazkenean jarri zen abian prozesua, Elhuyar Aholkularitzaren laguntza teknikoarekin. Guztira 6 foro egin dira politikari, udal teknikari, herriko eragile eta herritarren artean, 2 fasetan banatuta:

• Lehen fasea 2011ko udazkenean izan zen eta helburua Igorreko Udalak parte-hartzearen inguruan orain arte egindako egitasmoen azterketa eta sistematizazioa egitea eta inguruko beste esperientzia batzuetatik ikastea izan zen. Atzera eta ingurura begiratu nahi izan dugu, aurrera begirako irakasgaiak atera asmoz.

• Bigarren fasea, 2012ko udaberrian garatu da. Udalerri mailako egungo parte-hartzearen diagnostikoa osatu da, eta hortik abiatuta aurrera begirako markoa, egitura eta funtzionamendua zehaztu dira.

Prozesua amaitzear dela, egindakoari begiratuta esan dezakegu asmo hutsa zena errealitate bilakatzeko bidean dela. Igorreko parte-hartze sistemaren oinarriak eta egiturak marraztu edo zirriborratu ditugu eta, herriko eragile ezberdinek elkarrekin lan eginez eraikuntza kolektiborako ezinbestekoa den elkar ezagutza eta konfiantza sendotzea lortu dugu. Herritarren arteko sarea ehuntzen eta erakunde publiko eta herritarren arteko zubia sendotzen hasi da.

2011ko udazkenetik 2012ko udara bitartean egindakoak txosten honetan laburbildu ditugu, honako ataletan:

‐ Prozesuari buruzko informazioa: egitasmoaren helburuak, emandako urratsak, metodologia, parte-hartzea…

‐ Igorreko parte-hartzearen diagnostikoa.

4

‐ Aurrera begirako proposamena: parte-hartze sistemaren oinarriak jasotzen dituen marko orokorra eta abian jarriko den egituraketa.

‐ Proposamen hori garatzen hasteko lehen urratsak.

‐ Parte-hartzaileen eta Talde Teknikoaren balorazio orokorra.

Amaitzeko, gure eskerrik beroena adierazi nahi diegu era batera edo bestera, zuzenean edo zeharka, prozesua garatzen lanean jardun duten guztiei. Ez dugu zalantzarik egindako ahaleginak eta ereindako haziak emango dituela fruituak etorkizunean.

5

1. Prozesuaren helburuak Hona hemen egitasmo honen bitartez lortu nahi izan ditugun helburuak:

HELBURU OROKORRA:

Igorreko herritarrekin batera, Udalerria kudeatzeko partaidetza-sistema diseinatzea, orain arte egindakoa baloratuz eta parte-hartzea oinarrian duten politika integralak sustatuz.

HELBURU ZEHATZAK:

⇒ Igorrek orain arte martxan jarritako prozesuak aztertzea, baloratzea eta sistematizazio-lan horren ondorioz aurrera begira hobetzekoak identifikatzea.

⇒ Parte hartzean oinarritutako herri-demokrazian eredu diren zenbait esperientzia aztertzea, horietatik praktika onak lortzea eta Udaletik benetako parte-hartze prozesuak bultzatzeko gakoetatik ikastea.

⇒ Igorreko egungo parte-hartzearen diagnostikoa egitea, indarguneak eta ahulguneak identifikatuz, herriko subjektu edo kolektibo ezberdinak eta lehentasunezkoak diren lan-ildo ezberdinak kontuan hartuta.

⇒ Parte-hartzean sakontzeko aurrera begirako lehentasunak eta estrategiak guztion artean finkatzea.

⇒ Aurrera begira Udala eta herritarren arteko elkarlanerako oinarriak jartzea; elkar ezagutzea eta entzutea, elkarrengana hurbiltzea, konfiantza sendotzea, botere-harremanak aldatzen hastea, elkarrekin eraikitzea…

ZEHARKAKO HELBURUAK:

- Herritarrak subjektu aktibo izatea, eta egindako lanaren kontzientzia hartuz, herrigintzan duten funtzio eta zereginaz jabetzea.

- Parte-hartzearen bidez garapen pertsonal eta komunitarioa sustatzea; batetik, subjektuen autonomia garatuz eta bestetik, sozializaziorako guneekin eta parte-hartzearen ikuspegi ezberdinetatik abiatuta, kontzientzia kolektiboa sortuz.

- Udalaren kudeaketa-eredua parte-hartzean oinarritzea, eta herritarren nahi eta beharrak kontuan hartu eta asetzen dituzten politika publikoak sustatzea.

- Herritarren artean parte hartzeko kultura sustatzea, zuzenean eragindakoaz gain gutxien parte hartzen duten taldeen parte-hartzea bereziki bultzatuz, adibidez, gazteena eta emakumeena.

6

2. Prozesuaren deskribapena Hona hemen prozesu honen urrats nagusien deskribapena:

2.1. AURRELANAK

2.1.1. Talde teknikoa osatzea eta abian jartzea.

Talde Teknikoa izan da egitasmo hau antolatzeko, kudeatzeko eta segimendua egiteko arduraduna, baita egitasmoa garatzeko beharrezkoak diren bitartekoak jartzekoa ere. Hori dela eta, lehen urratsa talde hori sortzea izan da. Taldea honako kide hauek osatu dute: Iñaki Iturriotz (parte-hartzeko zinegotzia), Gotzone Amuriza (herritarra, parte-hartze kontuetan kolaboratzailea), Iñigo Uriarte (EAJko zinegotzia), Julian Gonzalez de Etxebarri (Talde independentearen ordezkaria), eta Elhuyar Aholkularitzako teknikariak (Amaia eta Oihana). Talde honek prozesu guztian zehar 5 batzar egin ditu.

2.1.2. Komunikazio-plana lantzea eta garatzea.

Komunikazioak garrantzia berezia hartzen du gisa honetako egitasmoetan. Horretarako, Talde Teknikoan komunikazio-plana diseinatu genuen, honako helburuarekin: Igorreztarrei egitasmoaren berri ematea, parte hartzeko dituzten aukerak jakinaraztea eta azkeneko emaitza (txostena) helaraztea.

Aurrelanen atal honetan, hainbat ekintza burutu genituen komunikazioaren ikuspegitik prozesuaren bi faseetan:

‐ Leloa erabaki: herritarrakaz herritarrantzako.

‐ Webgunean prozesuaren inguruko informazioa eskegi.

‐ Atarietan bandoa jarri, prozesuaren eta batzar-egunen berri emateko.

‐ Komunikabideekin harremanetan jarri eta prentsa-oharra helarazi, prozesuaren eta batzar-egunen berri emateko.

‐ Gorbeialden alkateari elkarrizketa egin.

‐ Herriko gune estrategikoetan kartelak ipini.

‐ Langileekin aurkezpen-batzarrak egin parte hartzera gonbidatuz.

‐ Gonbidapenak bidali eta telefono deiak egin: zinegotziei, beste prozesuetan parte hartu zuten herritarrei, herri-langileei.

2.2. HERRITARREN FOROAK

6 foro egin ditugu herritarrekin, 2,5-3 ordu ingurukoak. Laugarren eta bosgarren foroaren artean boluntario-talde batekin batzar berezi bat ere egin dugu, lanak aurreratzeko eta kontrastatzeko. Guztira 20 ordu inguruko prozesua izan da, hortaz.

Saioak astean zehar egin ditugu, eta egun finko batean egiten saiatu bagara ere (ostegunetan), grebak eta agenda-arazoak tarteko, beti ez da posible izan. Gisa honetako prozesuak modu trinkoan egitea komeni da, lanketak denbora eskatzen duelako, eta saio

7

batetik bestera denbora-tarte laburra izatea haria ez galtzeko. Dena den, lehen fasetik bigarrenera denbora-tarte luzea pasa da, urte aldaketa dela-eta, aurrekontuak lotu eta lehiaketa atera behar izan baita. Eta bigarren fasean ere, Igorreko festek eta uda-giroaren hasierak gorabeherak ekarri dituzte. Eten horiek eragina izan dute prozesuan bertan, jendearen asistentzian…

Herritarren foroetan parte-hartzeko metodologia erabili dugu eta parte-hartzea bideratzeko teknika ezberdinak erabili ditugu. Talde txikitan lan egiteko guneak sortu ditugu, eta lantalde osoari ere bere espazioa eskaini diogu. Helburua denok ikastea eta elkarlanerako gaitasuna garatzea izan da. Saio guztiak baloratu ditugu amaieran.

Bi foroen artean komunikazioa ere zaindu dugu. Bilera batetik bestera parte-hartzaileei deialdia sms eta telefono-dei bidez egin zaie, webgunean ere informazioa berritu da, eta Begitun eta beste komunikabideetako agendetan prozesuaren berri eman da. Foro bakoitzeko aktak ere emailez bidali zaizkie parte-hartzaileei eta, posta elektronikorik ez dutenentzat, ale batzuk utzi dira Kultur Etxean.

Hona hemen tailerren xehetasunak:

Lehen foroa

Eguna: abenduaren 1a (osteguna).

Lekua: Igorreko Kultur Etxea.

Ordutegia: 18:00-20:30.

Landutakoa: prozesua aurkeztu genuen, bertaratutakoek egitasmoaren berri izan zezaten. Ondorengo lana taldea osatzea izan zen; horretarako, bakoitzaren espektatibak eta motibazioak ezagutu eta trukatu genituen, eta prozesuaren ezaugarri eta helburuekin erkatu genituen. Saioaren erdigunea orain arte Igorren garatutako parte-hartzeko esperientziak sistematizatzea eta horietatik ondorio orokorrak eta aurrerantzean hobetzekoak edo kontuak hartzekoak identifikatzea izan zen.

8

Bigarren foroa

Eguna: abenduaren 15a (osteguna).


Ordutegia: 18:00-21:00.

Landutakoa: kanpoko bi esperientzia ezagutzeko parada izan genuen: batetik, Aritz Otxandiano Otxandioko alkate ohiak Otxandioko esperientzia aurkeztu zuen eta, bestetik, Aritz Zubiate igorreztarrak Mariñaledakoa. Ondoren taldeka Igorrerako ikasgaiak edo elementu baliagarriak landu genituen.

Hirugarren foroa

Eguna: maiatzaren 24a (osteguna).


Ordutegia: 18:00-20:30.

Landutakoa: bigarren fasea aurkeztu ondoren, udalerri mailan parte-hartzea zertan den aztertu genuen, hau da, herri mailako diagnostikoa osatu genuen. Talde batzuk diagnostiko orokorra egin zuten, indarguneak, ahulguneak eta beharrizanak identifikatuz. Beste taldeek Igorreko subjektu ezberdinen eta Udalarentzat lehentasunezko diren lan-ildoen gainean egin zuten diagnostikoa.

Laugarren foroa

Eguna: maiatzaren 29a (asteartea).


Ordutegia: 18:00-20:30.

Landutakoa: aurreko eguneko diagnostikoa oinarri moduan hartuta, ondorio orokorrak aztertu genituen subjektuak eta lan-ildoak kontuan hartuta.

9

Ondoren, aurrera begira parte-hartzeari dagokionez lehentasunezko subjektuak eta lan-ildoak zeintzuk izango diren aukeratu genituen.

Boluntario-taldearen batzarra

Eguna: ekainaren 20a (asteazkena).


Ordutegia: 18:00-20:00.

Landutakoa: diagnostikoarekin amaitzeko, egungo parte-hartzeko egituraren diagrama landu genuen. Bestetik, aurrera begirako parte-hartzeko sistemaren markoaren zirriborroa osatu genuen, bertan sistemaren oinarri nagusiak jasoz.

Bosgarren foroa

Eguna: ekainaren 21a (osteguna).


Ordutegia: 18:00-21:00.

Landutakoa: parte-hartzearen diagnostikoarekin amaitu genuen. Horretarako, boluntario taldearekin aztertutako egituraren gainean lan egin genuen, egungo egituraren elementu positiboak eta hobetzekoak identifikatu genituen eta aurrera begirako proposamenak lantzen hasi ginen.

Seigarren foroa

Eguna: ekainaren 28a (osteguna).


Ordutegia: 18:00-21:00.

10

Landutakoa: aurreko foroetako diagnostikotik eta proposamenetatik abiatuta, etorkizunera begirako proposamen eta egituraren gainean lan egin genuen. Egitura bakoitzaren ezaugarriak eta funtzionamendua landu genituen. Halaber, parte-hartzeko sistemaren oinarriak eta printzipioak jasotzen dituen marko orokorra adostu genuen. Aurrerantzean eman beharreko urratsak ere zehaztu genituen. Eta amaitzeko prozesuaren balorazio orokorra egin genuen.

2.3. BUKAERAKO URRATSAK

Azken fase honetan hiru lan nagusi egin dira: egindako lana txosten baten jasotzea, prozesua baloratzea eta gizarteratzea.

2.3.1. Azken txostena

Egindako lana txosten batean jaso dugu eta bertan laburbildu ditugu prozesuaren inguruko xehetasunak eta egindako lanaren emaitza.

2.3.2. Prozesuaren eta emaitzaren balorazioa

Prozesuaren balorazioa bi gunetan egin da: herritarren foroan eta Talde Teknikoan. Balorazio horretan hainbat puntu hartu dira kontuan: parte-hartzea, giroa, egindako lana, metodologia, Talde Teknikoaren funtzionamendua, komunikazioa, etab. Txosten honetan jaso dugu balorazio horren laburpena.

2.3.3. Prozesuaren eta emaitzaren sozializazioa

Azken urratsa egindako lana gizarteratzea izan da. Horretarako hainbat ekintza egin ditugu:

− Txostena parte-hartzaile guztiei bidali zaie.

− Udaleko langileen artean ere banatu da.

− Webgunean zintzilikatu da.

− Hedabideetan emaitzaren berri eman da.

− Herritarrei egindakoaren berri emateko aurkezpena antolatu da.

11

3. Metodologia Reflect Ekintza ikuspegi metodologikoan oinarritu gara foroak prestatzeko eta aurrera eramateko.

Reflect Ekintza ikuspegi metodologikoan prozesua bera izaten da giltzarri, eta edukiak edo gaiak bigarren mailara pasatzen dira. Prozesuen abiapuntua pertsonak dira, ekintzak eragiten, bideratzen edota egiten dituzten pertsonak, hain zuzen ere. Horregatik, poliki-poliki, prozesua pertsona horien subjektibitatean oinarriturik eraikiz joaten da eta subjektibitatearen sozializazioak taldearen posizionamendua dakar berekin.

Etengabeko joan-etorri dialektikoan murgildurik, batetik, ekintza-hausnarketa-ekintza (praktika-teoria-praktika), eta, bestetik, pertsona-taldea-pertsona, gure errealitate subjektibo eta objektiboa sistematizatu eta barneratzen goaz, eta pertsona eta talde bezala berriz posizionatzen gara. Prozesuaren kontrola parte-hartzaileek dute prozesuaren urrats guztietan. Reflect Ekintza ikuspegiarekin egindako prozesuek parte-hartzaileak boteretzea (empowerment) lortzen dute.

Prozesuaren baitan, bideratzaileak ere taldekide bihurtzen dira, bideratzaileak prozesuaren parte izaten dira, beste guztiak bezalaxe, eta baztertu egiten du kanpotik etorritako behatzaile objektibo eta neutroaren rola. Taldeak izaten du prozesuaren kontrola, ez dagoelako taldean ukiezina den pertsonarik.

Prozesuan zehar, prozesuan bertan aztertu egiten dira gertatzen ari diren botere-harremanak, genero-harremanak eta kultura arteko harremanak. Horrek, hain zuzen ere, subjektibitatetik eta norberaren bizipenetatik abiatuta kontzientzia hartzea ahalbideratzen du.

Hona hemen Reflect Ekintzaren zenbait ezaugarri:

• Parte-hartzea eragiten du. Pertsonek zerbait bizi dutenean, beraiena egiten dute (“jabetzen dira”) eta horrela inplikatu egiten dira.

• Bibentziala da. Norberaren bizipenetan oinarrituta aztertzen da egoera.

• Talde-izaera sendotzen du. Horrela, taldea bera prozesuaren eragile izatea lortzen da. Pertsona bakoitzak bere espektatibak ditu eta garrantzitsua da taldearen dinamikan kontuan hartzea.

• Kalitatezko parte-hartzea lortzeko lan-eskema mailakatua da. Banakako lanetik hasita, talde txikitan eztabaidatu eta adosten da, eta, bukatzeko, denen artean berriz ere eztabaidatu eta adosten da.

• Bisuala da. Egoerak bisualki planteatzen dira errazago aztertu ahal izateko.

• Eraikuntza kolektiboa. Denen artean eraikitako prozesua bideratzen du.

12

• Aldaketa eragiten du. Ekintzarekiko identifikazioak aurrera egitea dakar; taldeak berak proposatutakoa bultzatzen baita.

Laburbilduz, Reflect Ekintza ikuspegi metodologikoaren bidez, hau lortzen da: taldeko pertsonen esperientzietan oinarrituta eta parte-hartzea eragiten duten zenbait teknika erabiliz, hausnarketarako bideak jarri eta aldaketarako ekintzak lantzeko oinarriak finkatzen dira. Hain zuzen ere, horrelaxe egin dugu lan proiektu honetan: udal edo herri bakoitzeko ordezkarien errealitatetik eta bizipenetatik abiatuta, era mailakatuan, norberarengandik talde txikietara eta talde txikietatik talde handira, parte-hartzea errazten eta bultzatzen duten hainbat teknika erabilita.

Hona hemen idatziz azaldutakoa grafikoki irudikatzen duen eskema:

Beraz, ikuspegi metodologiko honekin lan egin dugu proiektu honetan, parte hartu duten subjektuen parte-hartzea sustatuz eta eraikuntza kolektiboa landuz.

13

4. Parte-hartzaileak Prozesuan guztira 86 lagunek hartu dute parte; kopuru altua, hasiera batean helburu bezala 30-40 lagunek parte hartzea aurreikusi baikenuen. Asistentzia gorabeheratsua izan da eta horretan, beste faktore batzuen artean, eragina izan du nabarmen prozesuak izandako etenak (abendutik maiatzera bitartean ez zen saiorik egon) eta denbora-sasoiak (ikasturte amaiera, herriko jaiak…). Horren erakusgarri lehen fasean 70 lagunek hartu dute parte eta bigarren fasean, berriz, 52 lagunek.

Lehen faseko parte-hartzaileen % 50ak bigarren fasean ere hartu du parte. Horiez gain, bigarren fasean 16 lagun berri hurreratu dira foroetara. Parte-hartzaile batzuk batzar bakarrean hartu dute parte eta beste batzuk guztietan edo gehienetan.

Prozesua diseinatzerako orduan, garrantzia berezia eman nahi izan diogu aniztasunari. Askotariko kolektiboek parte hartzea lortu nahi genuen, eta bereziki zaindu nahi genuen oro har eremu publikotik edo erabaki-guneetatik sarri urrun geratzen diren kolektiboak: emakumezkoak, gazteak, etorri berriak…

Sexuari dagokionez, parte-hartzea nahiko orekatua izan da; 47 (%55) gizonezkok eta 39 emakumezkok (%45) hartu dute parte. Oreka hori gehiago errespetatu da lehen fasean bigarrenean baino: lehen faseko parte-hartzaileen % 45 emakumezkoa izan da eta bigarren fasean berriz % 39. Hona hemen datu horiek grafikoki adierazita:

Lehen faseko balorazioa egitean, kolektibo batzuen falta sumatu zen prozesuan, hala nola, gazteak, euskal hiztunak ez diren pertsonak edota auzoetako bizilagunak. Hori dela eta, bigarren fasean ahalegin berezia egin dugu kolektibo horiek erakartzeko eta horretarako estrategia ezberdinak erabili ditugu. Ikasturte amaiera gazteak erakartzeko sasoirik egokiena ez bada ere, bakan batzuk hurreratu dira ekaineko foroetara eta aktiboki hartu dute parte. Adinari erreparatuta, 25-50 urte bitartekoak izan dira kolektiborik handiena.

3139

2032

05

10152025303540

1. fasea 2. fasea

Parte-hartzaileak sexuaren arabera

Emakumezkoak Gizonezkoak

14

Bestetik, erdal hiztun batzuk ere hartu dute parte bigarren fasean, tartean baita etorri berriek ere. Batzar bakarrera etorri badira ere, ondo integratu dira lantaldean eta ekarpenak egin dituzte. Parte-hartzaileek oso ondo baloratu dute horiek foroetara etortzea.

Gainontzean, auzoetako batzuk ere parte hartu dute, merkatariek, gurasoek, udaleko langileek… , gutxi gorabehera denetariko jendea egon da. Politikari, udal langile, herritar antolatu nahiz ez antolatuak izan dira prozesuko protagonista.

15

5. Diagnostikoa Udalerri mailako parte-hartzeko sistema diseinatzeko lehenbizi egungo errealitatearen argazkia osatu dugu. Non gaude parte-hartzeari dagokionez? Zeintzuk dira gure indarguneak, hobetzekoak eta beharrizanak? Eta parte-hartze hori nola gauzatzen da gai edo lan-ildo ezberdinetan? Subjektu edo kolektibo guztiek berdin hartzen dute parte? Zein egitura ditugu parte hartzeko? Zein osaera dute eta nola funtzionatzen dute? Galdera horiei guztiei erantzuna ematen saiatu gara horretarako.

Halaber, azken urteetan Igorren nahiz Igorretik kanpo parte-hartzean oinarrituta garatu diren hainbat esperientzia aztertu ditugu, ondo egindakoak eta hobetzekoak identifikatzeko eta aurrera begirako sisteman kontuan hartzeko.

5.1. ORAIN ARTEKO ESPERIENTZIEN AZTERKETA

Diagnostikoa osatzen hasi aurretik Igorren orain arte aurrera eramandako hainbat prozesu aztertu ditugu.

Foroetako parte-hartzaileen iritziz, orain arteko parte-hartzeko prozesuek parte-hartzeko kultura eta bidea zabaldu dute Igorren. Oso prozesu ezberdinak egin dira, eta gaiaren arabera parte hartu duen pertsona-kopurua ere ezberdina izan da. Azken urteetan garatutako 9 prozesu aztertu ditugu, talde txikietan ondorioak atera ditugu eta aurrera begira hobetzekoak identifikatu. Bestetik, Otxandio eta Marinaledako esperientziak ezagutu eta aztertu ditugu eta Igorrerako baliagarri izan daitezkeen elementuak edo ikasgaiak identifikatu. Hona hemen emaitza:

Parte-hartzearen irismena

- Parte-hartze prozesuen muina herriaren ikuspegi globala lantzea eta etorkizuneko ikuspegia adostea izan beharko litzateke. Azken batean, nahi dugun herri-motaren, herri-nortasunaren oinarriak adostu herritarron artean.

- Igorreko eredua Igorreztarrek landu beharko genuke, herriak dituen aukera eta traba guztiak kontuan hartuta eta bidea txikitik handira egin.

Helburuak

- Prozesuaren helburua komuna, benetakoa eta adostua izan behar da.

Planifikazioa eta antolaketa

- Urte sasoiak eragina du parte-hartze prozesuen arrakastan. Esate baterako, uztailean inor gutxi agertuko da batzarretara. Beraz, parte-hartze prozesuak planifikatzerakoan garaia kontuan hartu beharko dugu.

- Tokiari dagokionez, jendearengana hurbildu behar gara, jendearekin egon euren espazioan. Esate baterako, Pleno batzuk auzoetan egin beharko lirateke.

- Ordutegietan bateragarritasuna kontuan hartu behar da, eta batzarren orduak behar ezberdinetara egokitu (merkatariak, gurasoak…). Berdintasun-plana lantzerakoan haurtzaindegi-zerbitzua eskaini zen, eta modu positiboan baloratu zen.

16

- Batzarrak arloka eta auzoka antolatzeak ikuspegi orokorra oztopatzen du (esate baterako, aurrekontuen prozesuan). Bakoitzak berea bakarrik ikusten du, eta parte-hartzaileak askotan beren interesak defendatzera joaten dira. Batzarrak hain sektorialak ez izateko metodologia berrikusi beharko litzateke.

Komunikazioa

- Komunikazio-kanpainak garrantzia handia dauka eta komunikazioan jokatzen da askotan prozesuaren arrakasta. Prozesu guztian zehar zaindu beharreko alorra da, baina hasierako komunikazio-lana giltzarria izan ohi da.

- Deialdiak zaintzea garrantzitsua da, noiz, non eta nola egiten diren. Deialdia zehatza izan behar da, helburuak argi azaldu behar dira. Halaber, prozesuak aurrera egin ahala deialdiak nola egin erabaki beharko da; beti Udalak egingo dituen, beste kolektibo batzuen bidez zabalduko diren… Idatzizko deialdiez gain, kolektibo eta pertsona ezberdinengana hurbildu egin behar da, euren guneetara joan, harremanak landu.

- Parte-hartzeko prozesuek dinamikoak izan behar dute eta prozesua etengabe elikatu behar da. Herritarrei momentu bakoitzaren berri ematea eta hartutako erabakien eta horretarako zergatien berri ematea garrantzitsua da, elkarrenganako konfiantza eraikitzeko eta frustrazioak ekiditeko. Gardentasunez jokatzea, azken batean. Hori dela eta, itzulketa momentua oso garrantzitsua da. Emaitzak askotan ez dira herritarren artean zabaltzen eta fruituak ez dira ikusten. Emaitza zabaltzeari garrantzia eman behar zaio. Esate baterako, herritar askok ez dute berdintasun-planaren edo immigrazio-planaren berri.

Egitura eta antolamendua

- Talde Eragilea, Herritarren Kontseilua… lantaldearen eta egituren osaera eta izaerari buruzko irizpideak landu eta kontrastatu egin behar dira.

- Talde txikiak sortzea garrantzitsua da lanerako, eta hori zaintzea. Kalitatea zaindu behar da, kantitateaz gain.

Lidergoa

- Lidergoa garrantzitsua da, baina herritarren parte-hartzean oinarritutakoa izan behar da.

Formazioa

- Jendea formatu egin behar da erabakiak hartzeko eta parte-hartzearen kulturan hezi egin behar da. Prozesuak arreta berezia jarri behar du formazioaren alor honetan.

Parte-hartzaileak

- Gaiaren arabera, parte hartzeko interesa handiagoa edo txikiagoa izan ohi da eta, beraz, parte hartuko duen pertsona-kopurua ezberdina izango da.

- Kanpoan geratu diren kolektiboak kanpoan zergatik geratu diren aztertu behar da: etorkinak, zaharrak, ama gazteak, erdaldunak… Prozesu askotan kolektibo berak dira kanpoan geratzen direnak, ez gara eurengana iristen. Askotan jendea enteratzen da baina ez da hurbiltzen. Jendearen konfiantza irabazi behar da. Kolektibo guztien parte-hartzea lortu beharko genuke (hizkuntza, generoa, ideologia, etnia desberdinetako pertsonak) eta horretarako bideak jarri: komunikazioa, gertuko harremanak, baliabideak… Subjektua ez da homogeneoa, askotarikoa baizik eta garrantzitsua da guztien ikuspegiak kontuan hartzea.

17

- Prozesuetan ematen diren iritziak ez dira beti herritarren iritziaren erakusgarri. Herritarren ehuneko txiki batek hartzen du parte prozesuetan eta, beraz, herritar batzuen ikuspegiak bakarrik hartzen dira kontuan. Kanpoan geratzen diren kolektiboen asmoak ere jaso beharko lirateke eta horretarako metodologia egokia erabili.

- Gizarte-eragileak prozesuaren parte aktibo izan beharko lirateke..

- Garrantzitsua da adituekin ere lan egitea prozesuaren momentu batzuetan, gai estrategikoen inguruko azalpenak emateko.

Informazioa

- Informazio argi eta zehatza eman behar da prozesu guztiak zehar.

- Alternatiba guztiak aurkeztu behar dira eta alternatiba guztiei tratamendu bera eman.

Konpromisoa

- Parte hartze maila ezberdinak egon ohi dira, eta konpromiso edo inplikazio maila ezberdinak. Oro har, oso jende gutxik ardura asko hartzen ditu, eta arduren banaketa hobetu egin beharko litzateke. Herritarrek erabakiak hartzerakoan parte hartzeaz gain, gauzatzerakoan ere parte hartzea, ardurak hartzea.

- Herritarrak askotan ez gara nahikoa arduratzen, gutxiegi inplikatzen gara, kultura faltagatik edota Udalaren aldetik gure proposamenei kasurik ez zaielako egiten.

- Adostasun politikoa aurretik landu behar da, eta prozesuaren emaitza aurrera eramateko borondate politikoa egotea ezinbestekoa da. Alderdi politiko guztien parte-hartze aktiboa bilatu behar da, Udala kudeatzen duen alderdia aldatzean proiektuak bertan behera gera ez daitezen.

Dinamizazioa

- Dinamizatzaileak bertakoak direnean arrakasta errazago lortzen da.

- Batzarrak modu egokian dinamizatu behar dira, eta dinamizazio-lanak ondo egiteko entrenamendua behar da.

- Hasierako interesa eta parte-hartze maila mantentzeko neurriak hartu behar dira.

- Kasu batzuetan garrantzitsua da bitartekariak egotea, izan ere, auzoetan gatazkak egon daitezke auzotarren artean edo Udalaren eta auzoaren artean.

Emaitza

- Prozesua bukaerara arte eraman behar da parte-hartzaileen frustrazioa ekiditeko. Prozesu batzuen emaitza-txostenak kutxan sartuta geratu dira, esate baterako, inmigrazioko prozesuarena, berdintasun-planarena, Agenda 21… Plan askori ez zaie irteerarik ematen eta webgunean geratzen dira. Emaitza txikiak lortzen eta ikustarazten joatea garrantzitsua da, jendearen ilusioa eta inplikazioa bizirik mantentzeko.

- Zenbat eta parte hartze handiagoa emaitza hobea izan ohi da. Horren erakusle da euskara-plana. Parte hartze handia egon da eta lan asko egin da. Kolektibo ezberdinak inplikatzea lortu behar dugu, ikuspegi guztiak bermatzeko.

- Parte-hartze prozesuan bertan herritarren proposamenak sailkatu egin behar dira ezarritako irizpideen arabera (gaika, lehentasunen arabera…).

Balorazioa

18

- Parte-hartze prozesuaren amaieran balorazioa egitea komeni da edo gogobetetze-inkestak betetzea.

- Prozesuak neurtu eta baloratu egin behar dira, eta horretarako adierazleak zehaztu.

Erabakimena eta konpetentziak

- Parte hartzeko eredu argi bat ezarri behar da: noiz parte hartu, zertan, zertarako, nola…

- Parte-hartzeko foroak eta Udaleko funtzionamendua (plenoak…) uztartzeko moduak topatu behar dira.

Izaera, jarrera

- Ekinak izatea garrantzitsua da, erabakitasunez jokatzea, izaera bultzatzailea izatea.

- Hanka sartzeak onartu egin behar dira, beldurrik ez izan eta esperimentatu, ausartak izan.

- Guztion ongizatea bilatu behar dugu, berekoikeriatik eta interes pertsonalen defentsa hutsetik ihes eginez.

Auzolana

- Auzolana berreskuratu beharko genuke: errekak garbitu, bideak berriztatu…

Prozesu konkretuen gainean egin dugu lan, eta herritarrek prozesu horietako batzuk hobetzeko proposamenak ere egin dituzte:

- Prozesu batzuk aldaketak behar dituzte eta garai berrietara egokitu behar dira. Esate baterako, jaien prozesua. Antolaketan koadrila gazteek hartzen dute parte eta ez dituzte beste kolektibo batzuentzat gauzak antolatzen. Perfil ezberdineko jendeari deialdia bide ezberdinetatik egin beharko litzaioke.

- Pleno batzuk morbo gutxi edo gantxo gutxi dute. Herritarrek udal ordezkariak presionatzeko gune edo aukera moduan ikusi beharko lituzkete plenoak. Halaber, plenoetako galdera-erantzunak arindu egin beharko lirateke, plenoari solemnidadea kendu behar zaio. Auzoak inplikatuta dauden kasuan, plenoak auzoetan egiteko aukera aztertu beharko litzateke.

- Immigrazio-planean jende gutxik hartu zuen parte, etorkin batzuen arten harreman txarra dagoelako eta gure aldetik interes gutxi izan dugulako. Elkarbizitza ezin da soilik Udalaren esku utzi, guztiok hartu behar dugu parte elkarbizitza hobetzen.

- Aurrekontuen prozesuari buelta bat eman beharko litzaioke, eta erabakimen altuagoa eman herriari.

5.2. INDARGUNE, AHULGUNE ETA BEHARRIZAN OROKORRAK

Oro har, parte-hartzaileen iritziz Igorrek parte hartzeko aukera asko eskaintzen ditu. Herritarrek arlo desberdinetan parte hartzen dute eta talde desberdin asko daude herrian (34 inguru). Gainera, taldeen arteko arazoak antzekoak dira sarri, eta horrek euren arteko elkarlana sendotzeko ateak zabal ditzake.

Azken urteetan hainbat esperientzia positibo egon dira. Esate baterako, kultur programazioaren esperientziak eskaintza zabaltzea eta dibertsifikatzea eragin du. Jaietan ere

19

jende askok parte hartzen du gaur egun. Guraso-elkarteak geroz eta indar handiagoa du. Auzoen presentzia, oro har, handia da.

Esan bezala, Igorreko herria bizirik dago, herri ekimenduna da. Baina parte-hartze hori oraindik kume moduan ikusten dute parte-hartzaileek, heldutasuna falta zaio, jarraikortasuna, ikuspegia. Parte-hartzea geldoa da, astiro doa, ezkutuan dago sarri. Parte-hartzearen saltsak osagai ugari ditu, baina saltsa loditzea falta da.

Parte-hartzeko kultura edo ohitura falta nabarmendu dute parte-hartzaileek ahulgune moduan. Gizartean bezala, Igorren ere jarrera indibidualista da nagusi eta jarrera horrek geroz eta indar handiagoa du. Ondorioz, parte-hartzea ere puntuala da, gai konkretu batzuetan hartzen du parte jendeak, eta normalean norbere interes indibidualekin zuzenean lotura duten gaietan. Lortu behar duguna da parte-hartze hori interes kolektiboaren inguruan mugitzea eta herriko taldeen eta eragileen ikuspegia zabaltzea. Ikuspegi globala, herri mailako ikuspegia landu behar da, eta herriko eragile ezberdinek norabide horretan lan egitea lortu behar dugu, koherentzia batekin eta elkarren artean koordinatuta. Elkarteen arteko harremana ere indartu behar dugu.

Konpromiso-falta ere aipatu da ahulguneen artean. Gehienetan bi-hiru pertsona dira ekimena eta ardura hartzen dutenak. Ardura-banaketa hori orekatuago izatea lortu beharko genuke.

Udaleko kudeaketan parte hartzeko aukerak badaude, baina herritar gutxik hartzen dute parte eta taldeek ere eurei dagozkien gaietan hartzen dute parte soilik. Edota norbere alderdiak antolatzen edo babesten dituen gauzetan. Interes orokorreko gaietan taldeek eta alderdi politikoek duten inplikazioa hobetu beharko litzateke. Eta Udalak bere aldetik, talde guztiei garrantzia bera eta maila bereko erantzuna eman beharko lieke. Auzoek udaletan

ordezkaritza propioa izatea ere interesgarria izango litzateke.

Ahulgune moduan aipatu da ere parte-hartzean oinarrituta egindako lanen emaitzak ez gizarteratzea edo gizarte-eraginik ez izatea. Itzulketa-momentu hori oso garrantzitsua da. Herritarrek sentitu behar dute eurek egindako lana ez dela alferrikakoa izan, lan horri jarraipena ematen zaiola eta bere fruituak ematen dituela ikusi behar dute, horrek parte hartzen jarraitzeko gogoa eta ilusioa bizirik mantenduko baitu eta erakunde

20

publikoekiko konfiantza eta irudia hobetzen lagunduko baitu.

Bukatzeko, parte-hartzea prozesu guztian zehar bermatzearen garrantzia aipatu da. Eta batez ere, hasieratik parte hartzeko aukera hori zabaltzea oso garrantzitsua da, guztiek proiektua eurena dela senti dezaten (“egitera goaz” formulazioa).

5.3. PARTE-HARTZEA SUBJEKTU ETA LAN-ILDOEN IKUSPEGITIK

Diagnostiko xeheagoa egiteko asmoz, matrize bat osatu dugu. Bertan legegintzaldi honetarako lehentasun gehien duten subjektuak eta lan-ildoak jaso ditugu eta parte-hartzearen ikuspegitik zein egoeratan dauden zehazten saiatu gara. Hona hemen matrizearen emaitza:

21

HIRIGINTZA-

GAIAK

AUZOAK

AURREKONTUAK

INGURUMENA

UDAL-ZERBITZUAK

GENERO-BERDINTA

SUNA

EUSKARA JAIAK

AUZOLANA

EGOERA

Hirigintza moduan aurkezten diren prozesuetara jende gutxi etortzen da, baina aurrekontuen prozesuko gai nagusia hirigintza da. 2 prozesu nagusi egin dira: 1) San Juaneko azerea eta 2) Lehendakari Agirreren proiektua.

Aldea dago auzoen artean, batzuk asko parte hartzen dute eta beste batzuk gutxi. Auzo batzuk autonomia handia dute ekintzak eta ekimenak antolatzeko (Adib, San Kristobal). Aurrekontuen prozesuan asko parte hartzen dute. Udalaren aurrean auzo moduan agertzen dira batzuk. Auzoen eta herrigunearen artean alde nabarmena dago: auzoek gehiago hartzen dute parte.

Apurka-apurka ohitura sartzen dabil (azken batzarretan 20 lagun inguru). Auzoetan jende gehiagok hartzen du parte erdigunean baino. Hurbiltasuna, proposamenak egiteko edo kexatzeko aukera ematea eskertzen da.

Ekintza puntualetan zerbait parte hartzen da. Kontzientzia falta dago orokorrean. Oso gutxi birziklatzen da, esaterako. Landu gabeko arloa da.

Batzuk asko erabiltzen dira: kultur etxea, kiroldegia… Parte-hartzea pasiboa da orokorrean: Udalak zerbitzuak eskaini eta herritarrak joan edo ez. Kasu batzuetan erabili da parte-hartzea: inmigrazio-plana, aurrekontuak, emakumeak, jaiak…

Berdintasun-plana parte-hartzean oinarrituta egin da.

Gazteek geroz eta gehiago ezagutzen dute euskara. Erabili, berriz, helduek gehiago erabiltzen dute. Umeek batzuetan euskaraz eta beste batzuetan erdaraz hitz egiten dute. Ikastetxeetan D eredua da nagusi, baina gazte askok euskara hor bakarrik erabiltzen dute eta hor ere geroz eta gutxiago (gai honek eztabaida sortu du, eta erabileran gurasoek ere eragin handia dutela aipatu da).

Azken urteetan bide bakarra hartzen dabil: masifikazioa. Eta identifikatzen dugu jai ona= jende asko. Zenbat eta jende gehiago orduan eta hobeto. Ondorioz, auzoetako jaiak desagertzen ari dira. Agian auzoetan etorkizuna gauza txikietan dago, gerora horiek gehiago apreziatzen dira. Satisfazio berdina edo gehiago eman dezakete.

Herri-lana. Interes kolektiboen alde behar egitea maila eta esparru diferentean.

22

EGOERA

HIRIGINTZA-GAIAK

AUZOAK

AURREKONTUAK

INGURUMENA

UDAL-ZERBITZUAK

GENERO-BERDINTASUN

A

EUSKARA JAIAK

AUZOLANA

ELKARTEAK

Kudeaketan, ekintzen planifikazioan, ekintzetan, emaitzetan… hartzen dute parte.

Honako foroetan hartzen dute parte: euskara-plana, jai-batzordea, diru-laguntzen ordenantza. Prozesu horietan erabakitzeko ahalmena dute. Dena den, batzuetan (Euskara Batzordean, esaterako) parte-hartzea ez da gura bestekoa, edo batzuek uste duten bestekoa.

Taldearen arabera egoera ezberdina da parte hartzeari dagokionez: gogo, gaitasun… ezberdinak.

Aurrekontuen prozesuan kultura eta kirolera ere gutxi etortzen dira, eta euren gaiarekin zerikusi zuzena du.

Parte-hartze ereduak agian aldatu egin behar dira, beti batzar formatua erabiltzen dugu.

Eragiten dienean parte hartzen dute.

Dagoenetan igartzen da (San Kristobal)

Bai, batzuk. Batzuk bai, ekintzetan.

Kultur etxea. Kiroldegia, futbol zelaia, rugby, frontoia, aterpea, ziklo kross zirkuitua.

Ondo. Parte hartzen dute, orokorrean batzuk beste batzuk baino gehiago.

Ondo. Parte hartzen dute, orokorrean batzuk beste batzuk baino gehiago.

GAZTEAK

Euren intereseko ekimenetan hartzen dute parte. Gutxi batzuk denean hartzen dute parte, baina gehiengoak gutxi. Parte hartzeko kultura eta ohitura falta da.

Oro har, parte-hartzea eskasa da, ez zaielako parte hartzeko aukera handirik ematen. Eurengana hurbiltzean erantzuna positiboa da.

Gazteek kudeatzen dituzte helduen eskeman egindako elkarteak.

Gazte lokalen ordenantzetan % 50 inguru.

Jaiak berreskuratu dituzte auzo batzuetan.

Elkarteren batekoak badira, baten batek bai. Elkarte gehienetan daude gazteak.

Gutxi batzuk hartzen dute parte. Dena den, ekimen gutxi egiten da, eta beraz, proportzionalki ondo.

Kultur etxea. Aterpea. Kiroldegia.

Institutuko neska batzuk hartzen dute parte.

Neurri apalagoan parte hartzen dute.

Gazteek antolatzen

dituzte.

Balore hori ez dute hain errotuta.

Ekimen gutxi daude, baina daudenetan

erantzun txukuna

ematen dute.

EMAKUMEAK

Orokorrean parte-hartze handiagoa dute gaur egun; lehen gizona ikusten zen gehiago, baina pixkanaka emakumeak arlo guztietan parte hartzen hasi dira. Dena den, herritar moduan hartzen dute parte, emakume ikuspegi espezifikoa falta da.

Bide gutxi dute horretarako. Parte-hartze gutxi.

Antolaketan eta zuzeneko parte-hartzean.

Bai, agertzen dira.

Bai, gizonak beste.

Kultur etxea. Kiroldegia, futbol zelaia, rugby, frontoia.

Emakume taldea dago. Handia. Gero eta

gehiago.

23

EGOERA

HIRIGINTZA-GAIAK

AUZOAK

AURREKONTUAK

INGURUMENA

UDAL-ZERBITZUA

K

GENERO-BERDINTASUNA

EUSKARA JAIAK

AUZOLANA

ETORRI-BERRIAK

(Taldeak ez du adostasunik lortu). Etorkinak eta lana zaku berean sartzen da, horrela delako edo horrela saldu digutelako. Gauza negatiboei garrantzia gehiago ematen diegu eta positiboak ikustea zaila da. Euren tokian jartzeko ariketa egin beharko genuke.

Zentroan baino gehiago hartzen dute parte auzoetan.

Baten batek bai.

Kultur etxea. Kiroldegia, futbol zelaia, frontoia. Eskoletako patioa.

Batzar batzuetara joan dira.

Ondo hartuak izan behar dute. Umeak dira etorkizuna.

Gogoagaz.

JUBILATUAK

Parte-hartzea handiagotzen ari da. Herriko hainbat ekintzetan hartzen dute parte: jaiak, euskara, bidaiak…

Betikoek hartzen dute parte. Bai.

Auzo batzarretan bai, parte-hartzaileen ehuneko handi bat dira.

Jubilatuen etxea. Kiroldegia. Kultur etxea.

Denetik dago, jubilatu elkartean gutxiago.

Euren martxan.

Eurentzako ekimenak antolatzen

dituzte.

Gaztetatik dute balore hori.

MERKATARIAK

Elkartuta daude eta ekintza asko antolatzen dituzte. Euskarari dagokionez, konpromiso asko hartzen dituzte, nahiz eta batzuei nahiko zaila egiten zaien. Jaietan parte aktibo dira; euren ekintzak antolatzen dituzte herri osoari begira eta beste askotan ere hartzen dute parte.

Antolaketa dela-eta parte hartzen dute. Hartu eman zuzena dute.

Aparteko batzar bat egiten da.

Kultur etxea. Kiroldegia.

Gogotsu, subjektu aktibo dira

Ederto.

Jaietan, adibidez,

txokolatea prestatzen

dute.

IKASTETXEAK

Emakumeek gizonek baino gehiago hartzen dute parte organoetan eta eguneroko heziketa kontuetan. Ikastetxeen artean harremana apala da, nahiz eta ondoan egon. Guraso- elkartea aktibatzen hasi da.

Batzarren bidez hartzen dute parte, zuzendaritza eta langileek.

Ez dute parte hartzen.

Bai, antolatzen diren ekintzetan.

Kultur etxea. Kiroldegia.

Gaia lantzen da apur bat. Institutuko neskek parte hartzen dute emakume taldean.

Erabilera kezka iturri dakanpotik begiratuta.

Ez gehiegi, baina lantzen ari da apurka-

apurka.

24

Parte-hartzaileen iritziz, gehien parte hartzen duen kolektiboa elkarteena da. Antolakuntza eta helburu konkretuak dituzte. Merkatariek ere ekintza asko antolatzen dituzte eurentzat eta herriari begira. Auzoetan ere parte-hartzea handia izan ohi da, nortasunarekin bete-betean lotuta egoten baita. Auzo-identitatea bizirik dago Igorren eta gaia zenbat eta hurbilagoa orduan eta errazagoa izan ohi da parte-hartzea. Erdiguneko biztanleek gutxiago parte hartu ohi dute.

Gazteek gutxiago hartzen dute parte eta horretarako hainbat arrazoi aipatu dira: konpromiso- edo motibazio-falta, eurengana gerturatzeko estrategia falta… Etorri berriak dira gutxien parte hartzen dutenak, agian harremanak lantzea eta espazio komunak falta direlako.

Jendeak batez ere parte hartzen du gaiak konkretuak eta alaiak direnean. Kultura, kirola edo jaiekin zer ikusia duten ekintzetan jende asko mugitzen da. Horietan parte hartzeko ez da aditua izan behar, eta errazagoa da norbere tokia topatzea eta ekarpenak egitea. Berehalako emaitza edo erantzuna dagoen gaietan (auzo-batzarrak, jaiak, aurrekontuak) gehiago parte hartzen da.

Parte-hartzea, beraz, erabiltzaile edo hartzaile mailakoa da batez ere. Erabakietan eta antolakuntzan parte-hartze maila jaitsi egiten da, hala nola, eztabaida-foroetan, plangintzen diseinuan… Horietan batez ere elkarteak egoten dira. Aurreiritziak daude sarri atzean: eztabaida-foroetan parte hartzeko prestakuntza handiagoa behar dela pentsatzen du jendeak. Zailagoa da hor norbere tokia egitea.

Gai sozialetan parte hartzea kosta egiten da, euskaran izan ezik. Oro har, erabakitzeko unean erosotasuna nagusitzen da, edo beldurra; erabakietan parte hartzeak berarekin dakar erantzukizuna eta errazagoa da ardura hori besteengan uztea.

Auzolana ere indarra galtzen ari da, eta berreskuratu beharreko balore moduan ikusten dute prozesuko kideek. Euskal Herrian oso sustraituta egon den usadioa izan da, batez ere landa-lurretan. Hori, ordea, bestelako eremuetara ere zabaldu daiteke, azken batean, auzotar, herritar, lagun eta bizikideen artean lankidetzan zereginak egiteko sistema bilakatuz.

Bukatzeko, kolektibo gehienek eurentzako egiten dituzte euren aktibitateak eta hori hobetzeko gisa ikusten dute parte-hartzaileek. Esate baterako, merkatariak elkartuta daude eta gauza asko antolatzen dituzte. Baina gainerako kolektiboak ere, hor badugu zer esana eta badugu non eragina, kontsumitzaile moduan. Herri-proiektua da falta dena. Lehen mailan Igorre jarri behar da, herria bera, eta kolektibo guztiak modu koordinatuan herriari begira jarri behar dira eta norabide berean lan egin. Ipar komun batekin. Elkarrekin pentsatu eta eraiki behar dugu herria, proiektu edo amets global bat marraztu eta denok marko horren barruan jardun. Horretarako funtsezkoa da sare moduan antolatzea eta funtzionatzea, elkarrekin lan egiteko espazioak sortzea, esperientzia trukatzeko guneak zabaltzea.

5.4. PARTE HARTZEKO EGITURAK

Egun Igorren martxan dauden egiturak honako grafikoan jaso ditugu:

26

Lehenik eta behin, aipatu behar da grafikoari buruzko ekarpenak egon direla, grafikoak ez baitu errealitatea %100ean modu leialean irudikatzen:

Zirkuluen tamainak ez dute errealitatea ondo islatzen eta interesgarria izango litzateke benetako eskalan egitea azterketa.

Gorri guztia ez dago islatuta grafikoan. Elkarte gehiago daude herrian.

Gorri eta berdearen artean badaude loturak errealitatean, geziak falta dira grafikoan.

Hona hemen, egituraren gainean egindako diagnostikoa eta ateratako ondorioak:

Egituren osaera

Berdea da nagusitzen den kolorea, hau da, politikariak. Udala oso berdea da, politikariek hartzen dute parte nagusiki udaleko egituretan. Parte-hartzaileen iritziz, batzuetan larregi. Esate baterako, Ongizatearen eta Gazteria-Hezkuntzaren zirkuluetan berdea baino ez da ikusten. Kultura-kirola batzordeetan ere herritarrik ez dago. Plenoetan ere herritarren parte-hartzea eskasa da. Erabaki-organoetan gorririk ez dago. Batzuen ustez gorriak eta laranjak batzordeetara ekarri beharko lirateke, gonbidapen pertsonalak eginez. Beste batzuk, berriz, egungo dinamikarekin jarraitzearen aldekoak dira, herritarren parte-hartzea puntua izatea eta pertsona jakinak gonbidatzea.

Grisa ere ez da ikusten eta agian kolore moduan sartu beharko genuke (orain arte antolatu ez diren herritarrak). Jarraikortasuna duen sare bat ikusten da, baina aniztasuna falta da.

Dena den, parte-hartzaile batzuk aipatu dute Igorren gorria dela kolore nabarmenena, politikoek aktiboan urte gutxi egiten baitituzte elkarteetakoekin konparatuta. Elkarteetan “teknikoak” daude, ez hainbeste epe laburrerako ordezkari instituzionalak.

Hain zuzen ere Udala eta herritar antolatuen artean polaridadea sumatzen da. Dinamika jarraia bi muturretan ikusten da (Herria- Udala/Batzordeak) eta horietan kolore nahasketa gutxi dago. Koloretsuenak noizean behineko dinamika eta dinamika puntuala dutenak dira, eta horietan laranja da gehien ikusten den kolorea.

27

Badira bi egitura Udalaren presentzia modu indibidualean ematen dena: Igorre Bizirik eta Emakume Taldea. Gazte Asanbladan, berriz, ez dago berderik eta berderik ikusten ez den zirkulu bakarra da, elkarteekin batera.

Hainbat egituretan, esate baterako, Euskara Batzordean, alderdi politiko bakarrak hartzen du parte, eta guztiak egotea funtsezkoa da.

Egituretan parte hartzen duten kolektiboei dagokienez, lehen ere esan dugu etorri berrien hutsunea nabarmentzen dela. Etorri berrien parte-hartzea indartu beharko litzateke. Heldu berrien elkarterik ez dago herrian eta interesgarria izango litzateke hori sortzea.

Parte-hartze maila

Erabakimenari dagokionez, erabaki udalean egiten da, ez beste guneetan. Eta Udalean ere batzuetan teknikariek botere gehiegi eta erabakimen handiegia izan ohi dute. Erabakiak eta irizpideak denon artean hartu beharko lirateke batzordean eta teknikariak ondoren hori

egikaritu.

Erdiko guneak kontsultiboak dira batez ere. Erabaki guneak zabaldu egin behar dira eta herritarrak gehitu, tokian tokiko eta gaiaren araberako herritarrak batuz.

Aurrera begira, zalantza sortu da: nork zer erabaki behar du? Zer erabaki utzi herriaren gain? Luzera begirako lehentasunak herritarrekin erabaki behar dira, proiektu kolektiboak direnak. Gero Udalak hori kudeatu beharko du.

Asanblada izan daiteke horretarako bidea. Asanblada herritar solteek parte hartzeko eta euren iritziak plazaratzeko gunea izan daiteke. Plenoetara batzuk etortzen dira, baina faltan botatzen dute Plenoko erabaki formaletatik kanpo herritarrekin lasaiago gaiak lantzeko, eztabaidatzeko, zalantzak argitzeko gune bat. Izan ere, gaur egungo Plenoa ez da parte-hartzea bultzatzeko erreminta praktikan, organo formala edo erreminta legala da. Jendearen kexak, zalantzak… beste modu batera bideratu beharko lirateke. Parte-hartzea Plenoa baino lehen bultzatu beharko litzateke eta ondoren Plenoak onarpen formala eman. Gisa honetara, Plenoaren maiztasuna murriztu egin daiteke. Halaber, Plenoetara pisuzko gauzak eraman beharko lirateke, eta erabaki txikiak 3 alderdi politikoak dauden gunean hartu. Dena den, Plenoaren aukera guztiez baliatu beharko genuke eta pedagogia politikoa egiteko tresna moduan erabili.

28

Auzo-batzarrak ere indartu egin beharko lirateke. Gaur egun auzo-batzarrak puntualki batzen dira, baina parte-hartzaileen iritziz funtzionamendu hori jarraiagoa izan beharko litzateke (iglu forma). Halaber, auzoetako ordezkariaren edo basa-alkatearen figura sortzea aztertu beharko litzateke.

Aurrekontuen prozesuan ere parte-hartze maila handitu egin beharko litzateke eta eredu lotesleagoa garatu.

Egituren arteko harremanak

Oro har, noranzko bakarreko geziak ikusten dira grafikoan, eta herri-eraikuntza koordinatu baterako bi noranzkotarako geziak landu behar ditugu.

Esate baterako, elkarteen edo herritar antolatuen artean ez dago gezirik, ez dago harremanik. Lotura edo elkarlan hori sustatu egin beharko litzateke aurrera begira. Bilgune bat sortu beharko litzateke taldeen arteko elkarlana bultzatzeko eta elkarte bakoitzak egiten dituen ekintzak edo elkarteek dituzten beharrak ikusteko panel bat edo egitasmo bat izatea ona litzateke (urtean behin).

Gazte lokalen eta Gazte Asanbladaren artean ere ez dago gezirik, eta horien arteko harremana naturala izan beharko litzateke. Gazteak lokaletatik atera behar dira, eta herrira zabaldu (Gaztetxea izan daiteke horretarako bidea?).

Udal batzordeetan ere ikuspegi globala falta da, bakoitzak bere batzordearen ikuspegia dauka soilik. Horren ondorio izan daiteke egiturak bateratzea eta sinplifikatzea.

Batzar larregi daude egituran, eta beste formatu batzuk topatu beharko lirateke.

29

6. Parte-hartzeko sistema Diagnostikoa hainbat ikuspegi ezberdinetatik landu dugu: orain arte Igorren izandako parte-hartzeko esperientziak, inguruko beste esperientziak, subjektu eta lan-ildoak, egitura eta funtzionamendua… Denbora eskaini diogu egindakoa eta egungo egoera aztertzeari, argazki horrek aurrera begirako pista ugari eskaini baitizkigu.

Behin diagnostikoa landuta, aurrera begira jarri gara. Nola bideratuko dugu parte-hartzea Igorren hemendik aurrera? Galdera horri erantzun asmoz, hiru atal landu ditugu kapitulu honetan. Batetik, marko orokorra; bertan parte-hartzeko sistemaren oinarriak eta printzipio filosofikoak jaso ditugu, baita parte-hartzea lantzerakoan kontuan hartu beharreko hainbat elementu ere. Bestetik, parte-hartzeari dagokionez legegintzaldi honetan zeintzuk izango diren lehentasunezko subjektuak eta lan-ildoak, hau da, zertan jarriko ditugun batez ere indarrak. Eta bukatzeko, aurrerantzean parte hartzeko egitura eta funtzionamendua zein izango den.

6.1. MARKO OROKORRA

Igorreko Udalak udalerriko gai publikoetan parte-hartze zuzena eta demokratikoa sustatu nahi du, azken batean herria bertako herritarrek modu kolektiboan eraiki eta goberna dezaten, eta ardura hori ez dadin soilik egon lau urtean behin hautatutako ordezkarien gain. Igorre denon artean pentsatu eta eraikitzea da asmoa, herriari eta herritarroi eragiten diguten gaiak elkarrekin landu, eztabaidatu, erabaki eta gai horietan elkarrekin eragitea. Erabakimena herriak izatea lortu nahi dugu, Igorre bertako herritarren artean kolektiboki eraikitako herri bizi eta dinamikoa izatea.

Horretarako, Igorreko Udalak erakunde publikoen eta herritarren arteko botere-harremanak eraldatu eta demokratizatu nahi ditu, boterearen banaketa horizontalago bilakatuz, erakunde eta herritarren artean zubi berriak eraikiz eta herritarrak subjektu aktibo, inplikatu, konprometitu edo boteredun bihurtuz. Behetik gora eraikitako herria izan nahi dugu, herritarrek horretan dagokien ardura eta erantzukizuna euren gain hartuz. Paradigma edo eredu aldaketa dakar honek, kultura berri bat sortzea, eta horrek denbora eskatzen du. Kultura berri honek erakundeek gauzak herritarrentzat egitetik, erakundeak eta herritarrak elkarrekin jardutera pasatzea eskatzen du eta eragile guztien arteko ardura banaketa orekatzea.

Helburu hori lortzeko, Igorrerako parte hartzeko sistema integrala sortu nahi dugu. Sistema hori bizia izango da, dinamikoa, etengabeko mugimenduan egongo da, momentu bakoitzeko beharren eta lehentasunen arabera, baina beti ere herriaren ikuspegi globala eta integrala kontuan hartuta.

Sistema horren barruan Igorreko gizarte-ehuna sare baten moduan antolatuko da, kolektibo guztiek elkarrekin hausnartzeko, eztabaidatzeko, lan egiteko eta eraikitzeko espazio kolektiboak sortuko dira, esperientziak trukatzeko guneak egituratuko dira, eta abar. Beti ere oinarrian indibidualismotik eta norbere interesetatik haratago dagoen herri-ikuspegia, ongizate kolektiboa eta etorkizuneko ikuspegi globala izanik.

Parte-hartze iraunkorraren aldeko kultura berri hau lantzeko hainbat gako adostu ditu Udalak herritarrekin batera:

30

• Sistemaren oinarriak.

Oinarri nagusia guztion arteko eraikuntza izango da, Igorre elkarrekin eraikitzea eta horretarako baldintzak sortzeko lan egingo dugu. Izan ere, prozesuaren ardatza pertsonak dira eta horiek lankidetzan jarduteko oinarri egokiak ere landu eta sortu egin behar dira: talde-izaera, konfiantza-giroa, elkar entzuteko eta elkarrengandik ikasteko jarrera….

Komunikazioa etengabe zaindu beharreko elementua izango da, eta ez da soilik informazioa ematera mugatuko. Gardentasuna printzipio garrantzitsua izango da eta horretarako etengabeko feed backa eta elkar elikatzea sustatuko da. Parte hartze prozesuetan komunikazioa beharrezkoa da fase ezberdinetan: prozesua abiatu aurretik, prozesuak irauten duen bitartean eta prozesua amaitutakoan. Itzulketa momentua oso garrantzitsua da eta herritarrei jakinarazi egingo zaie itzulketa hori noiz eta nola egingo den.

Emaitzen gizarteratzeari ere garrantzia emango diogu. Lortutako emaitzak herritarren artean zabaldu behar dira eta lortutako fruituak ikusarazi eta ospatu, jendearen ilusioa eta inplikazioa bizirik mantentzeko.

Parte hartze prozesuaren edo gunearen helburuak hasieratik argi azalduko dira eta prozesu guztian zehar informazio argi eta zehatza emango da. Erabakitze-prozesuetan, alternatiba guztiak azalduko dira eta guztiei tratamendu bera emango zaie, herritarrek erabakia hartzerakoan elementu desberdinak kontuan har ditzaten. Informazioa prozesuaren zerbitzura jarriko da eta eztabaidarako, erabakiak hartzeko edo eraikuntza kolektiborako beharrezkoa den informazioa erabiliko dugu.

• Etengabeko ikasketa-prozesua.

Parte-hartzean oinarritutako prozesuak sakonean ikasketa-prozesuak ere badira. Ekintzaren bidezko trebakuntza da, eta ez da jakintza indibidualera mugatzen; modu kolektiboan eraikitzen da, guztiok ikasten dugu prozesutik.

Hori dela eta, parte hartzeko egituretan eta prozesuetan berariaz zaindu beharko dugu alderdi hori, jendea gaitu egin behar baita jendaurrean hitz egiteko, elkar entzuteko, elkar onartzeko, enpatia garatzeko, erabakiak taldean hartzeko, autoantolatzeko, elkarrekin zerbait berria sortzeko…

Horrez gain, egindako bidetik ikasteko uneak eta guneak ere sortuko ditugu. Egindako lana sistematizatzeak pilatutako jakintza eta eskarmentua kontzientziara ekartzen eta aurrera begirako gako berriak identifikatzen laguntzen digu. Sistemak berak sistematizazio-lan hori egiteko momentuak sortuko ditu.

Halaber, prozesuak baloratu egingo dira, ondo egindakoak eta hobetzekoak identifikatu eta aurrera begira horiek kontuan hartzeko.

• Auzolana.

Auzolana edo herri-lana interes kolektiboen alde doan lan egitea da, maila eta esparru ezberdinetan. Auzolana antzinatik datorren lankidetza-usadioa da gurean, eta herri baten garapenerako eta ongizate kolektiborako funtsezko tresna izan liteke. Horrela, auzolana berpizten eta sustatzen ahaleginduko gara ondorengo urteetan ere eta auzolanaren izpiritua barreiatuko dugu egitura eta prozesu guztietan. Hurbilen ditugun gauzetan hasiko gara

31

auzolana aplikatzen, modu xume eta sinplean, izpiritu hori zabaltzen joan dadin apurka-apurka.

• Parte-hartze integrala.

Parte hartze integrala sustatuko da, hau da, parte-hartzea maila guztietan garatuko da: herritarrei informazioa eman eta herritarrengandik informazioa jasotzetik hasi eta udalerriko politika publikoei dagozkien erabakietan parte hartzeraino. Herritarrek erabakietan eta erabaki horien gauzatzean hartuko dute parte, horrela eurek ziklo guztian zehar parte hartuko dutela bermatuz: eztabaidatu, hausnartu, elkarrekin eraiki, erabakiak hartu, planifikatu, gauzatu eta ebaluatu. Halaber, parte hartzea hasieratik bultzatuko da, hasiera-hasieratik herritarrak inplikatzeko, prozesuaren parte sentitzeko eta euren talde-identitatea edo identitate kolektiboa sendotzeko.

Herritarrek erabakimena izango dute herri-eredua zehazterakoan. Epe luzerako lehentasunak eta proiektu globalak herritarrekin batera erabakiko dira. Gainerako parte hartze prozesuetan hasieran argi azalduko da prozesu horrek nolako izaera izango duen, kontsultarako izango den, iritziak eta ekarpenak jasotzeko, gogoeta egiteko, erabakiak hartzeko, elkarrekin bidea eraikitzeko…

Ardura eta konpromisoak banatu egingo dira, beti pertsona berdinen gain gera ez daitezen eta herriko pertsona ezberdinak gaitasun horietan trebatu daitezen.

• Parte hartuko duten subjektuak.

Igorreko herria anitza da ikuspegi askotatik, baita bertan bizi diren herritarren ikuspegitik ere. Parte hartzeko sistemak aniztasun hori kontuan hartuko du. Herritar antolatu eta ez antolatuek parte hartzea sustatuko da.

Herritar ez antolatuei dagokienez, lehentasunezko subjektuak izango dira herriko dinamikan eragile klabeak diren horiek, bai eragin biderkatzailea dutelako, bai etorkizuneko gizarteko protagonistak izango direlako, bai orain arte errotze-maila baxuagoa izan dutelako herrian. Horien artean ditugu gazteak, etorri berriak, emakumeak edota ikastetxe-familia-haurrak trinomioa. Horien guztien iritziak eta ikuspegiak jasotzeko ahalegin berezia egingo da eta horretarako jendearen espazio naturaletara joko dugu.

Bestetik, Igorreko herri-mugimenduak urteak daramatza gizartea eraldatzeko ahaleginean. Elkarteek parte hartzeko kultura horretan hezten eta kultura hori herrian eta herritarrengan txertatzen lan handia egin dute, eta beraz, aurrera begira ere motor garrantzitsua izango dira. Sistema honen barruan elkarteen arteko elkarlana, harremanak eta sinergiak sendotzeko bideak jarriko dira, guztiok interes orokorrari begira eta herri ikuspegi bateratu batekin lan egiteko.

Parte hartzeko egituretan eta prozesuetan subjektuen arteko elkarreragina kontzienteki landuko da, besteekiko aurreiritziak gainditzeko, elkar ezagutzeko eta onartzeko. Era berean, parte hartzeko aukerak subjektu ezberdinen beharretara egokituko dira (ordutegiak, tokiak, baliabideak, zerbitzu bereziak…).

32

• Auzoak.

Auzoek garrantzia berezia dute Igorreko udalerrian, eta herrigintzan eragile aktibo dira, besteak beste auzoetan identitatea sendo mantentzen delako. Energia kolektibo hori etorkizuneko Igorre eraikitzeko oso baliagarria izango da eta beraz, auzoek udalgintzan parte hartzea berariaz zainduko da, ordezkaritza hori bermatzeko formula berriak topatuz (basa alkatearen figura, esate baterako).

• Egitura.

Parte hartzeko sistemaren baitan egitura ezberdinak egongo dira. Egitura batzuk jarraiak izango dira, beste batzuk aldian behin batuko dira eta beste batzuk beharren arabera. Dena den, lehen esan bezala, sistema osoa dinamikoa izango da eta, beraz, egitura ere dinamikoa izango da, momentu bakoitzeko lehentasunen eta beharren arabera aldatzen joango dena.

Egitura horietan subjektu ezberdinek hartuko dute parte: alderdi ezberdinetako politikariak, udaleko teknikariak, herritar ez antolatuak, herritar antolatuak. Eta, esan bezala, herritarren artean Igorren dagoen aniztasuna ere kontuan hartuko da.

Parte hartzeko sistema honetan lidergoa konpartitua edo kolektiboa izango da.

Prozesuetako dinamizazio-lanetan igorreztarrak aritzea lehenetsiko da. Gai estrategikoetarako horretan adituak diren pertsonek parte hartzea baloratuko da. Gai gatazkatsuetan, berriz, bitartekariaren figura kontuan hartuko da.

Formatuari garrantzia emango zaio eta, beti batzar formatuak erabili ordez, bestelako formatuak erabiltzeko moduak aztertuko dira. Halaber, informazioa zabaltzeko kanalak ere berritu egingo dira.

Lan-ildo edo gaiei dagokienez, unean uneko lehentasunen arabera erabakiko da indarra non jarri. Momentu honetan auzolana, euskara, ingurumena eta udal aurrekontuak lehenetsi dira.

• Adostasun politikoa.

Erakunde publiko eta herritarren arteko botere-harremanen eraldaketa ez da legegintzaldi bateko lana, ezta alderdi politiko bakarrarena ere. Igorre guztion artean eraiki nahi badugu, horretarako adostasun politikoa lortzea funtsezkoa da, egindako bideak etenik izan ez dezan. Hori dela eta, alderdi politiko guztien inplikazioa, konpromisoa eta parte-hartze aktiboa bultzatuko da.

6.2. LEHENTASUNAK

Diagnostikoan landutako subjektuak eta lan-ildoak oinarri moduan hartuta, hurrengo legegintzaldirako lehentasunak zehaztu ditugu. Parte-hartzaileen iritziz, lehen mailako lehentasunezko subjektuak elkarteak eta gazteak izango lirateke eta bigarren maila batean etorri berriak, ikastetxeak eta familiak. Lehentasun horiek ezarri dira, batetik, horietan

33

hutsunea ikusten delako parte-hartzeari dagokionez eta, bestetik, herrira begira efektu biderkatzailea izan dezaketelako. Lan-ildoei dagokienez berriz, lehentasun gehien auzolanari eman zaio, etorkizunera begira berreskuratu beharreko balio moduan, eta bigarren maila bateko lehentasunak ingurumena, euskara, auzoak eta aurrekontuak izango lirateke. Ingurumena landu gabe dagoelako eta beste hirurak gaur egun indartsuenak horiek direlako.

Dena den, aipatu da subjektu eta lan-ildoen artean gurutzaketa ezberdinak egin daitezkeela eta batean egiten den lanak besteetan eragina izan dezakeela. Esate baterako, auzolanean egin daitezke hirigintzako gai batzuk, edo gazteekin euskararen alorra jorratu.

6.3. AURRERA BEGIRAKO EGITURA ETA FUNTZIONAMENDUA

Orain arte landutakoa kontuan hartuta, aurrera begira jarri gara parte hartzeko sistemaren egitura zehazteko. Etorkizunera begira parte hartzeko honako egitura irudikatu dugu:

SUBJEKTUAK LEHENTASUNAK LAN-ILDOAK LEHENTASUNAK

ELKARTEAK 12 HIRIGINTZA-GAIAK 2

GAZTEAK 13 AUZOAK 5

EMAKUMEAK 1 AURREKONTUAK 5

ETORRI-BERRIAK 5 INGURUMENA 6

JUBILATUAK 1 UDAL-ZERBITZUAK 3

MERKATARIAK 2 GENERO-BERDINTASUNA 2

IKASTETXEAK 4 EUSKARA 6

FAMILIA 3 JAIAK 2

UMEAK 1 AUZOLANA 11

AUZOKIDEAK 1 KULTURA 1

HERRITARRAK 1 HEZKIDETZA 1

35

Legenda:

Dinamika jarraia Noizean behineko dinamika

Dinamika puntuala, beharren araberakoa

Politikariak Teknikariak Herritarrak Herritar antolatuak Eraikitzailea

! Erabakitzailea

Informatzailea

Eztabaida Zalantzak argitu Proposamenak egin

Bidea egin ahala, batzarren maiztasuna eta funtzionamendua alda badaiteke ere, hona hemen parte-hartze sistema hori abian jartzean izango duen zehaztapena:

Igorreztarron batzarra:

Parte hartzeko oinarrizko organoa izango da.

Parte hartuko dute:

o Herritarrek. Antolatuta badaude, herritar moduan hartuko dute parte. Elkarteentzako beste parte hartze bide batzuk daude.

o Auzoetako ordezkariek.

o Alkate eta zinegotziek.

o Teknikariek, gai-zerrendaren arabera, puntualki, hartuko dute parte edo ez.

Urtean 4 egingo dira, iraila, abendua, martxoa eta ekainean. Batzar bakoitzak bere funtzioa izango du.

Aurrekontuekin lotura izango dute, aurrekontuak bertan ere landuko dira (diseinua eta jarraipena).

Gai-ordenerako gaiak (data batera arte) herritarrek proposatu ahal izango dituzte [email protected] edo buzoietan sartuta.

Epe luzeko lehentasunak eta proiektuak ere bertan landuko dira. Igorreztarron Batzarra izango da etorkizuneko herri-eredua zehaztuko duena, epe luzeko lehentasunak eta proiektuak bertan landuko dira. Ikuspegi orokorra izango du.

36

Bertan landutako gaiak batzordeetara eramango dira eta alderantziz. Eta behin Igorreztarron Batzarrean landu ondoren, batzordetik pasa eta Plenotik pasako dira erabakiak. Adostasun zabala duten eta bideragarriak diren erabakiak Igorreztarron Batzarrean bertan hartuko dira.

Parte-hartzeko Batzordeak bideratuko du.

Baliabide tekniko egokiak erabiliko dira (proiektorea…).

Auzo-batzarrak:

Urtean gutxienez 2-3 batzar egingo dira.

Parte hartuko dute:

o Herritar antolatuek, baina batez ere, ez-antolatuek.

o Teknikariek beharren arabera hartuko dute parte eta politikarien zerbitzura egongo dira.

o Alkate eta zinegotziek, urtean 2-3 aldiz elkartuko dira auzoetako ordezkariekin (batzar bakoitzetik bat edo bi).

Zehaztutako gutxienekoez aparte, modu autonomoan elkartzea (udal ordezkarien presentzia barik) sustatuko da, horretarako baliabideak emanez. Auzo bakoitzak dinamika autonomoa izango du, eta aldizkakotasuna auzo bakoitzak erabakiko du. Edonola ere, politikariekin elkartu baino lehen auzotarrek batzar bat egingo dute.

Udalak batez ere aurrekontuekin lotutako batzarretan hartuko du parte. Horretarako irailean egingo da batzar bat, auzokoen ekarpenak jasotzeko, bestea martxoan aurreko urteko likidazioa dagoenean, eta hirugarrena maiatzean. Dena den, Udalaren nahiz auzotarren partetik bestelako gai garrantzitsurik dagoenean ere parte hartuko du.

Auzo-batzarretako ordezkariek Igorreztarren Batzarrean ere parte hartuko dute. Gainerako auzotarrek ere parte hartu nahi badute, horretarako aukera izango dute.

Alkatearekin izango dute harreman zuzena, baina gaiak batzarretan landuko dira.

Udal Batzordeak:

Erabakiak eta irizpideak denon artean hartuko dira batzordean eta teknikariak ondoren hori egikaritu egingo du.

Batzordeetara gaiarekin lotura duten herritar batzuk gonbidatuko dira, gonbidapen pertsonal bidez.

Ikuspegi globalez jardungo dute, hau da, bakoitzak berari dagokion arloaz gain, osotasunaren bisioa izango du.

Erabakiak hartzerakoan kontuan hartuko dituzte herritarrekin zehaztutako epe luzerako lehentasunak eta proiektu globalak, baita beste parte-hartze guneetan eztabaidatu edo erabakitakoak.

37

EUSKARAREN BATZORDE ERAGILEA

o Autonomia finantzieroa izango du izango du, ondartutako aurrekontua erabakitzen duen moduan kudeatzekoa.

o Urteko kudeaketa-plana lantzerakoan arlo ezberdinetako jendea gonbidatuko da, ikuspegi ezberdinak kontuan hartzeko

o Alderdi guztietako politikariek hartuko dute parte, parte hartzea arautu egingo da, esate baterako, euskararen ordenantzetan.

o Eragileek ere parte hartuko dute (ikastetxea, euskalgintza, euskalgintzako ez diren beste elkarteak).

o Zinegotzi eta eragileen presentzia modu berezian sustatuko da eta norbanakoek ere lekua izango dute.

KIROLA-KULTURA BATZORDE ERAGILEA

o Batzordearen menpe dauden egiturak bateratu egingo dira.

o Autonomia finantzieroa izango du, onartutako aurrekontua erabakitzen duen moduan kudeatzekoa.

o Herritar antolatuen gunearekin koordinatuko da, elkarte gehienak kirola eta kulturaren ingurukoak direnean.

o Elkarteek eta intereseko norbanakoek osatuko dute.

o Osoko ikuspegiarekin lan egingo du, ez da elkarte bakoitzaren eskari partikularrak bideratzeko gunea izango.

JAI BATZORDEA

o Egun moduan elkartea izango da, eta kultura zinegotzia izango da bere presidentea.

o Norbanako eta elkarteek osatuko dute.

AUZOETAKO JAI BATZORDEAK

o Egun moduan norbanakoek osatuko dute.

o Diru-laguntza sistema arautu egingo da.

Plenoa:

Plenoa aurretik Igorreztarron Batzarrean, auzo-batzarretan eta Udal Batzordeetan eztabaidatutakoari onarpen formala emateko gunea izango da.

Bi astetik behin egingo dira.

Osaerari dagokionez, gaur egunekoa mantenduko da: politikari, teknikari, herritarrak.

Plenoetara pisuzko gauzak eramango dira.

38

Pedagogia politikoa egiteko tresna moduan baliatuko da. Horretarako gaiak sakonago landuko dira eta hobeto kokatuko dira (aurrekariak kontatuz, herritarren galdera eta kezkei erantzunez…) eta jendearen interbentzioak erregulatu egingo dira.

Alkateak gaia kokatuko du eta batzorde-buruak aurrekariak kontatuko ditu: gaia zergatik dakargun plenora, batzordeetan landuta datorrela azaldu, batzarrak noz egin diren, datak, nortzuk… Ondoren oposizioari emango zaio hitza, boto gehienetik gitxienera.

Epe luzera begirako lehentasunak eta proiektu global edo kolektiboak herritarrekin zehaztu eta erabakiko dira, Igorreztarron Batzarrean. Ikuspegi orokor hori kontuan hartuko da erabakiak hartzerakoan.

Hartzen diren erabakietan kontuan hartuko da gune eta egitura desberdinen arteko elkarlana sustatzea.

Hartzen diren erabakietan kontuan hartuko da parte-hartzea eta auzolana sustatzea.

Partaidetzazko aurrekontuak:

Dinamika iraunkorra izango du, gutxienez, 2 batzar egingo dira urtean.

Eredu lotesleagoa izango du.

Gazteak:

Gazte lokal eta gazte asanbladaren arteko harremanak landuko dira.

Gazteen eta gainontzeko herritar eta elkarteen arteko harremanak eta elkarlana sustatuko dira.

Herritar antolatuak:

Elkarteen arteko harremanak eta elkarlana sustatuko dira. Horretarako, urtean behin topagune edo bilkura bat egingo da, elkarren berri izateko, elkarren beharrak, kezkak eta ilusioak ezagutzeko, egindako lana bisibilizatzeko…

Etorri berrien elkartea sortzeko bideak landuko dira edota dauden elkarteetan banan banakako parte hartzea bultzatuko da.

Igorreztarren Batzarrean parte hartuko dute eta horrek herriaren ikuspegi osoagoa izatea ahalbidetuko du.

Auzolana edo herri-lana:

Lan-ildo guztietan (euskara, ingurumena, aurrekontuak…) eta subjektu guztiekin (elkarteak, gazteak, etorri berriak, ikastetxeak…) sustatuko da auzolanaren izpiritua.

39

6.4. HEMENDIK AURRERAKO URRATSAK

Parte-hartzeko sistema diseinatzeko prozesua amaierara iritsi bada ere, prozesu honek beste prozesu batzuk abian jartzea dakar berarekin. Lehen ere aipatu dugu parte-hartzeko prozesuak arrakastatsuak izateko eta kultura hori herritarrengan zabaltzen joateko garrantzitsua dela egindako lana bazterrean ez geratzea. Ondorengo hilabeteetan eman beharreko urratsak jaso ditugu atal honetan:

Egindako lanaren gizarteratzea

Komunikazioak pisu handia izan du azarotik ekainera bitartean egindako prozesu honetan eta gakoa izan ohi da gisa honetako egitasmoen arrakastarako. Hasieran aipatu dugun moduan, proiektu hau aurrera eramateko berariazko komunikazio-plana landu genuen Talde Teknikoan eta urrats bakoitzean hainbat komunikazio-ekintza egin ditugu, bai herritarrak bileretara deitzeko, baita egindakoaren berri emateko ere. Prozesuaren eta emaitzaren gizarteratzea, egindako lana ikustaraztea, funtsezkoa da konfiantzan eta elkarlanean oinarrituriko partaidetza-eredua eraikitzeko eta emandako urrats bakoitza eraginkorra eta arrakastatsua izan dadin.

Prozesuan zehar egindako lana bertan zuzenean parte hartu ez duten gainerako herritarrek ere ezagutzea garrantzitsua da, aurrerantzean herriko gaietan parte hartzeko izango dituzten aukeren jakitun izan daitezen. Hori dela eta, ondorengo hilabeteetan egindako lanaren emaitza kaleratzean arreta berezia jarri beharko genuke, eta horretan prozesuan parte hartu dutenei ere protagonismoa eta hitza eman.

Sistema berria abian jartzeko plangintza gauzatzea eta plangintzaren ardura izango duen lantaldea sortzea

Sistema berriak hainbat aldaketa dakartza egungo dinamikekiko, eta guztia ezingo da aldi berean martxan jarri. Nondik hasiko gara?

Sistema berria ezartzeko plangintza gauzatu behar da orain. Ekintzak, epeak eta arduradunak izendatu. Plangintza hori diseinatzeko eta garatzeko lantalde bat sortzea proposatzen dugu edo egungoa baino zabalagoa den Parte Hartzeko Batzordeak hartzea bere gain. Interesgarria eta komenigarria izango litzateke lantalde edo batzorde horretan prozesuan parte hartu duten herritar edo eragile batzuk ere parte hartzea. Sistemaren diseinuan herritarrek parte hartu duten heinean beharrezkoa da planaren garapenean, helburuak lortzeko bidean eta ekintzak martxan jartzeko orduan ere, horien parte-hartzea bideratzea. Hau da, herria herritarrekin diseinatzeaz gain, hemendik aurrerako urratsak ere herritarrekin pentsatzea eta ematea. Izan ere, prozesu honetan zehar sortu den dinamika kolektiboak nolabaiteko jarraipena izatea eskatzen du, eta hainbat herritar ere lanerako gogoz eta ilusioz agertu dira prozesuaren amaieran. Hilabete hauetan guztietan sortutako indarra, ilusioa eta konpromiso kolektibo hori elikatzen jarraitu behar da, itzal ez dadin eta Igorre herritarren parte-hartzea oinarri izango duen herri bihur dadin.

Halaber, sistemaren egitura koherentea izateko egutegi orokor bat lantzeko beharra ere aipatu dute parte-hartzaileek. Egitura bakoitza noiz eta zer maiztasunekin batuko den zehaztuko da egutegi horretan. Lan hori ere lantalde horrek har dezake bere gain.

40

Prozesuaren balorazio orokorra Saio guztiak baloratu ditugu eta prozesuaren amaieran, herritarren foroan eta Talde Teknikoarekin egin dugu prozesuaren balorazioa. Bi guneetan modu positiboan baloratu da prozesua.

Oro har, herritarrak gustura sentitu dira prozesuan zehar. Prozesua oso interesgarria eta aberasgarria izan dela aipatu dute, eta parte-hartzaile batek azpimarratu du berak politika egiteko aukera izan duela, hori sentitu duela eta horrek txipa aldatzea eragin diola. Prozesuaren ondorioz posizio pertsonalak aldatu egin dira, eta jendea bere iritzia ematen hasi da, bere ideiak konpartitzen… Horrek eragingo du kolektibo moduan ere mugitzen hastea, azken batean, mugimendu pertsonaletik abiatu behar da herria mugitzeko ere.

Hurrengo pausoa emateko pausoak ematen joan gara, eta gaurkoak biharkoa eskatzen du. Dinamika hori geldiezina izango da, eta hemendik urte batzuetara Udalean aldaketa badago ere, dinamika sozial sendoa baldin badago hori errespetatu egin beharko du Udalak.

Udalaren konpromisoa zena orain herriaren konpromiso eta exijentzia ere bilakatu da. Prozesuak berak ilusioa sortu du eta ilusio horren ondoan exijentzia maila bat ere badago, eta horri erantzun egin behar zaio.

Dena den, parte-hartzaile batzuk zalantzak ere badituzte hemen egindako lanarekin zer gertatuko den, zerbaiterako balioko ote duen, noren esku eta ardurapean geratuko den txostena, egindako lanak herrian nola eragingo duen…. Udalak bere aldetik egitasmo hau bukaerara arte eramateko bere konpromisoa adierazi du.

Halaber, prozesuak herriko errealitatea hobeto ezagutzeko balio izan duela aipatu dute herritarrek, ikuspegia zabaltzeko eta taldeak berak interes kolektiboari begira jarri ditu. Parte hartzeko teknikak erabili izana ere ondo baloratu da. Hasiera batean taldeari gehiago kostatzen zitzaion dinamiketan sartzea, baina pixkanaka erosoago sentitzen joan dira, konfiantza hartzen, talde izaera sendotzen. Jendeak ikasi egin du besteen aurrean iritziak ematen, ekarpenak egiten, trukatzen, elkar entzuten, bestea errespetatzen, adosten. Giro ona egon da, harmonia. Eta adin ezberdineko jendearekin lan egitea ere positiboki baloratu dute etorritakoek, elkarrengandik ikasteko aukera eman dielako.

Parte-hartzeari dagokionez, jende asko hurbildu da foroetara. Batez ere lehen fasean gazteen eta erdaldunen parte-hartzea eskasa izan zen eta hori prozesu guztietan errepikatu ohi da. Aipatu da agian bide bat batzar sektorialak egitea izan daitekeela, eta gazteekin berariazko prozesu bat egitea. Alderdietatik ere ez da jende asko etorri, eta aniztasuna faltan bota dute

41

parte-hartzaileek. Batzar batzuetan politikari eta teknikariak egon dira batez ere, eta herritar gutxi.

Hizkuntzari dagokionez, saio gehienak euskara hutsean egin ditugu. Euskaraz ulertzen ez duten pertsonak hurreratu direnean, bi hizkuntzak txandakatzen saiatu gara, baina beti ez da erraza izan.

Talde Teknikoan ere egin dugu prozesuaren balorazio orokorra. Ondo baloratu dute jende mota ezberdinak parte hartu izana. Dena den, parte-hartzea jaisten joan da; lehen fasetik bigarrenera nabaritu da aldea. Horretan eragina izan du, batetik, bi faseen artean egondako etenak eta, bestetik, garaiak. Ekaina ez da hilabete ona horrelako prozesuetarako, jendeak jada burua beste gauza batzuetan du. Hala ere, hasiera bateko aurreikuspena 30-40 lagun etortzea zen, eta aurreikuspenen gainetik ibili gara. Batzar batera etorkinak ere etorri ziren, eta polita izan zen saio hura.

Ondo baloratu dira landutako gaiak eta horretarako erabilitako metodologia. Aipatu da hori dela sistema eraginkorrena jende gehiagok parte hartzeko. Talde txikiak ahalbidetzen du normalean parte hartzen ez duen jendeak ere hitz egitea. Konfiantza hartu ahala parte-hartzea igo egin da.

Komunikazioari dagokionez, arlo ezberdinetatik landu da: irratia, begitu, kartelak, deiak, teknikariei aurkezpena.

Hizkuntzen kudeaketak sortu ditu arazo batzuk. Esate baterako, batzar batean arazoak egon ziren guztia euskaraz prestatuta eraman genuelako. Gerora saiatu gara euskaraz ez dakitenak ere integratzen, baina ez da erraza horrelako saioetan bi hizkuntzak erabiltzea.

Tokia ondo baloratu da, eskura genuen onena izan da. Ordutegia ere egokia izan da herritarrek parte hartzeko.

Bukatzeko, Talde Teknikoaren osaera eta funtzioari dagokionez, beharrezko ikusi da horrelako talde bat prozesua antolatzeko. Dena den, herritarrak falta izan dira.

42

Eranskina I: parte-hartzaileen zerrenda Eranskin moduan jaso dugu parte-hartzaileen zerrenda.

Agaila Mohamed Gotzone Arrizabalaga Petralanda

Ainhoa Duñabeitia Gurutze Azumendi

Ainhoa Etxebarria Hector Perez

Ainhoa Zuluaga Bilbao Hossaian Ouladiloussa

Aitor Uriguen Idoia Beobide

Alicia Onaindia Idoia Eizmendi

Almudena Etxebarria Zabaleta Idoia Legarreta

Amaia Arauzo Iker Yurrebaso

Aritz Zubiate Garai-Iurrebaso Illart Gumuzio Larrazabal

Bego Uriarte Iñaki Iturriotz

Beinat Anzola Iñaki Pujana Lekue

Cristina Drobota Iñaki Unamuno

Edorta Zurinaga Iñigo uriarte

Edurne Uriarte Iraia Inuntziaga Barernetxea

Ekaitz Aierdi Iraitz Sagarna

Eneko Iza Iskandar Ormaetxea

Felipe Plaza Itsaso Angoitia Bernaola

Galder Olibares Iurdana Acasuso

Garikoitz Etxebarria Jabi Zuluaga

Goizane Zuluaga Janire Lopez Calzada

Gorka Elexpuru Javier Urutxurtu

Gotzone Amuriza Jesus Benito

43

Jesus Mª Anzola Miren Atxurra

Jon Bilbao Mohamed Salea

Jone Aguilar Naia Eguskiza Sanchez

Jose A. Gumuzio Nuria Korta Aldape

Jose Antonio Zubiate Olatz hilario

Jose Luis Anzola Pedro Luis Jauregi

Jose Luis Korta Pedro Mª Legarreta

Josebe Iragorri Pili Aldape

Juan Antonio Olivares Pili Larrazabal

Juan I. Goiriena Aretxabaleta Roberto Salazar

Juan Mª Etxebarria Sabino Beobide

Julian Gonzalez de Etxebarri Saioa Arzubia

Karmele Aurrekoetxea Sergio Milla

Kepa Intxausti Soraya Lizundia

Klaudio Iruarrizaga Txaro Gurtubai

Lurdes Ortega Unai Grijalba

Mª Jose Zuluaga Urtzi Barrenetxea

Mª Luz Yurrebaso Xabier Arauzo

Mar Garrote Xabier Arostegi Etxegarai

Marisol Calzada Ziortza Lekue

Mikel Intxaurbe

44

Eranskina II: Igorreko esperientzien fitxak SISTEMATIZAZIO-FITXA: PARTE HARTZEAN OINARRITUTAKO PROZESUAK EDO ETA ESPERIENTZIAK IGORREN

FITXA BETE DEN DATA: 2011-11-27

DESKRIBAPENA ESPERIENTZIAREN IZENA: Aurrekontu parte-hartzaileak HELBURUA: OROKORRA Urteko diruak zelan erabili behar diren

herriarekin zehaztea ZEHATZAK Herritarrak udal kudeaketaz eguneratuta izatea. Udal kudeaketaren gardentasuna handitu

EPEA EDO DATA AURREIKUSITAKOA Irailean auzo batzarrak. Martxoa-maiatzean jarraipen batzordea BENETAKOA Iraila-urria

LANERAKO GUNEAK (EGITURA):

Arloka eta auzokako batzarrak: Auzoetako txokoak, Kultur Etxea, Pleno aretoak. Batzar bakoitzetik ordezkari batek jarraipen-batzordea osatzen dute

PARTEHARTZAILEAK: Auzotarrak eta elkarteak, kirola, kultura, merkatariak, gazteak

ARDURADUNAK: Parte-hartze zinegotzia eta alkatea

ESPERIENTZIAREN DESKRIBAPEN LABURRA:

Auzo guztietara goaz eta udaleko diruak nondik datozen eta zelan erabili ahal diren azaltzen da. Egiteko proiektuez ere hitz egiten da.Gero herritarrek hitz egiten dute. Akta emoten da. Auzo bakoitzerako egitasmo zehatzak aurkeztu dira. Aktak igorre.net-en eskuragai.

ERABILITAKO METODOLOGIA (NOLA): Power point batez azalpena. Herritarren hitza. Aurkezle-moderadore lanak alkatearen esku sarritan

EMAITZAK (LORTU DUGUNA):

Urtero jende bat mantentzea eta herritarrak aurrekontuen inguruan informatuak egotea. Ohitura-edo bihurtu dira aurrekontu parte-hartzaileak. Bosgarren urtearen ostean, herritarrek nekez ulertuko lukete bat-batean desagertzea

SORTUTAKO DOKUMENTAZIOA: IZENA: Aurrekontuetako aktak NON DAGOEN: Webgunean

BALORAZIOA

45

Helburuen betetze-maila: Bajua Asistentzia, parte-hartzea, giroa:

Guztiz 100-200 pertsona daude urtero. Giroa ona izaten da, nahiz eta auzo batzutan liskarrak ere izan. 2008-2009. Urtean 200 lagun 2010-2011. Urtean 60 lagun 2012. 125 lagun Batzar jendetsuenak 30 lagun ingurukoak

Egituren, solaskideen arteko komunikazioa, koordinazioa:

Ona, talde politiko guztietako ordezkariak izaten dira. Komunikazioa: kartelak, buzoneoa, Begitu, Gorbeialde, webgunea…. Alkatearen esku protagonismoa eta erantzukizunaren zatirik handiena batzarretan, gaiak aurkeztu, galderak erantzun...

Metodologiaren egokitasuna: Hobetu beharrekoa. Nola???? Ik. Aurreko galdera

Batzuen eta besteen espektatiben betetze-maila:

Ertaina

ONDORIO OROKORRAK: PROZESUAren ikuspegitik: Eten ezin dan prozesua da. EMAITZAren ikuspegitik: Herritarren ebazpen maila handitu

behar da. IKASITAKOA: Urtero egin beharrekoa. Lan eginez gero, posible dela erakutsi da

46

SISTEMATIZAZIO-FITXA: PARTE HARTZEAN OINARRITUTAKO PROZESUAK EDO ETA ESPERIENTZIAK IGORREN

FITXA BETE DEN DATA: 2011-11-27 DESKRIBAPENA ESPERIENTZIAREN IZENA: Igorreko berdintasunerako diagnostikoa eta 1go plana HELBURUA: OROKORRA Berdintasunera heltzeko plana egitea ZEHATZAK Herritarrekin zehaztea plana

EPEA EDO DATA AURREIKUSITAKOA 2008-2010

BENETAKOA 2008-2010. Diagnostikoa egina, plana onartuta baina teknikari barik

LANERAKO GUNEAK (EGITURA):

Kultur etxean egindako arlo ezberdinetako batzarrak. Herriko bi pertsonak koordinatu eta garatu zuten. Matxalen Legarreta eta Idoia Legarreta. Batzorde zabalago bat ere batu izan da gaiaren inguruan.

PARTEHARTZAILEAK: Talde eta egitura ezberdinetako kideak eta herritarrak.

ARDURADUNAK: Berdintasun zinegotzia


Aurre-diagnostikoa egin zen, gero diagnostiko landu zen talde dinamiketan eta azkenengoz plana zehaztu zen, hau ere talde dinamiketan.Talde ezberdinetan landu zen ,gazteak, eskolak, jubilatuek,,,,,Gehiengo emakumeak.

ERABILITAKO METODOLOGIA (NOLA): Lan talde ezberdinak

EMAITZAK (LORTU DUGUNA): Diagnostiko eta plana Igorrerako oso zehaztua izatea.

IZENA: NON DAGOEN:

Igorreko Berdintasun Diagnostikoa Webgunean SORTUTAKO DOKUMENTAZIOA:

Igorreko 1go Berdintasun plana Webgunean

BALORAZIOA Helburuen betetze-maila: Altua Asistentzia, parte-hartzea, giroa: 200 pertsona baino gehiagok parte hartu zuten. Giro ona. Ez zen liskarrik ezta beste intzidentziarik egon.

47


Talde dinamikoak, komunikazio ona. Komunikazioa: kartelak, deialdi pertsonalak, Begitu, Gorbeialde, webgunea….

Metodologiaren egokitasuna: Ona, inork ez zuen parte hartzeko eragozpenik izan


Altua

ONDORIO OROKORRAK: PROZESUAren ikuspegitik parte-hartze handiko prozesua EMAITZAren ikuspegitik: Sortu den dokumentazioa

Igorrerako zehaztuta dago. IKASITAKOA: Herrirako herria ezagutzen duen pertsonek egiten duenean lan, emaitzen kalitatea handiagoa da.

48


FITXA BETE DEN DATA: 2011-11-27 DESKRIBAPENA ESPERIENTZIAREN IZENA:

Agenda 21eko Ekintza plana eratzea 2010-2018 (Herrian egiten den bigarrena, Agenda 21en barruan).

HELBURUA: OROKORRA Gure herriaren garapena zehaztea

ZEHATZAK Hurrengo urteetako arlo guztietako ekintzak zehaztea

EPEA EDO DATA AURREIKUSITAKOA 2010 martxoa-abendua BENETAKOA 2010 martxoa- bukatu gabe

LANERAKO GUNEAK (EGITURA): Gaikako batzarrak- ONDOAN enpresak egin zuen koordinazioa

PARTEHARTZAILEAK: Herritarrak eta teknikariak

ARDURADUNAK: Parte-hartzea zinegotzia- A21eko teknikaria


Gaikako batzarrak- txostenaren zirriborroa- teknikoekin kontrastatu esandakoak bideragarriak diren taldeen arteko adostasuna Oraindik egin gabe: txosten definitiboa egin eta herriari aurkeztu

ERABILITAKO METODOLOGIA (NOLA): Batzarrak: orain arteko azaldu eta herritarren ekarpenak batu.

EMAITZAK (LORTU DUGUNA): Ekintza planeko txostenaren zirriborroa izatea

SORTUTAKO DOKUMENTAZIOA: IZENA: Ekintza planeko txostena NON DAGOEN: Ez da publikoa

BALORAZIOA Helburuen betetze-maila: Bajua, oraindik ez baita prozesua bukatu Asistentzia, parte- Ez oso altua. Giroa, ona

49

hartzea, giroa: Egituren, solaskideen arteko komunikazioa, koordinazioa:

Ez oso ona. Komunikazioa: kartelak, buzoneoa, webgunea, Begitu, Gorbeialde…..

Metodologiaren egokitasuna: Talde dinamikak falta ziren, partehartze aktiboagoa izateko


Bukatzean baloratuko da.

ONDORIO OROKORRAK:

PROZESUAren ikuspegitik: Talde dinamikak beharrezkoa dira. EMAITZAren ikuspegitik: Bukatu gabea

IKASITAKOA: Talde dinamikak dituen prozesuak bultzatu Asistentzia sakonago landu beharra

50


FITXA BETE DEN DATA: 2011-11-27 DESKRIBAPENA ESPERIENTZIAREN IZENA: Euskara plana diseinatzeko parte-hartze prozesua HELBURUA: OROKORRA: Euskararen erabilera hobetu eta handitu ZEHATZAK: Euskara plana sortu

EPEA EDO DATA AURREIKUSITAKOA 2002-2003 BENETAKOA LANERAKO GUNEAK (EGITURA): Gaikako batzar dinamikoak

PARTEHARTZAILEAK: Talde, egitura eta herritar ezberdinak

ARDURADUNAK: Euskara zinegotzia


Herritarren artean dinamizatzaileak formatu, dinamizatzaile horiek izan ziren arlokako batzarrak kudeatu zituztenak. 3 batzar arlo bakoitzean: Diagnostikoa- helburuak- ekintzak. Informazioa batu eta prozesuaren dinamizatzaileak (Elhuyar) planaren txostena garatu.

ERABILITAKO METODOLOGIA (NOLA): Talde dinamikak

EMAITZAK (LORTU DUGUNA): Euskara planeko teknikari bat izatea plan hori aurrera eramateko. Herritarrekin osaturiko batzorde eragilea.

IZENA: NON DAGOEN:

SORTUTAKO DOKUMENTAZIOA:

Euskara plana

Webgunean-Udalean

BALORAZIOA Helburuen betetze-maila: Handia Asistentzia, parte-hartzea, giroa: Handia, giro alaia

51


Ona.

Metodologiaren egokitasuna: Oso ona


Handia

ONDORIO OROKORRAK: PROZESUAren ikuspegitik: Parte-hartze handia EMAITZAren ikuspegitik: Herritarren eginiko plana

IKASITAKOA: Herritarrek eginiko lanaren kalitatea handiagoa da. Herrian egindako lehen parte-hartze prozesu arrakastatsua, kolore guztietako 200 lagun baino gehiagoz.

52


FITXA BETE DEN DATA: 2011-11-27 DESKRIBAPENA ESPERIENTZIAREN IZENA: Immigrazio-plana HELBURUA: OROKORRA Igorreztar barriak herritzar bihurtzeko ekintzak

zehaztea ZEHATZAK Immigrazio-plana zehaztu

EPEA EDO DATA AURREIKUSITAKOA 2008 BENETAKOA 2008

LANERAKO GUNEAK (EGITURA): Gaikako batzar ezberdinak

PARTEHARTZAILEAK: Igorreztar barriak eta bertakoak

ARDURADUNAK: Berdintasun zinegotzia


Landu nahi ziren gaiak zehaztu ziren batzar orokor baten eta gaikako batzarrak egin ziren: euskara, lana….

ERABILITAKO METODOLOGIA (NOLA): Gaikako batzarra. Azalpenak eman eta bertaratutakoak beraien iritzia eman.

EMAITZAK (LORTU DUGUNA): Immigrazio-planaren dokumentazioa

IZENA: NON DAGOEN:


Immigrazio-plana

Webgunean

BALORAZIOA Helburuen betetze-maila: Ertaina Asistentzia, parte- 60 pertsona, giro ona.

53

hartzea, giroa: Boliviar jatorrikoak eta sahararrak Egituren, solaskideen arteko komunikazioa, koordinazioa:

Erdaraz ziren batzarrak, komunikazioa batzutan zaila zen hizkuntzagaitik: Deialdi pertsonalak, kartelak, Begitu, Gorbeialde...

Metodologiaren egokitasuna: Bajua, talde dinamika gutxi


Sortutako dokumentua nahiko orokorra da, edozein herrirako izan ahal da.Ez da Igorrerako zehatza.

ONDORIO OROKORRAK:

PROZESUAren ikuspegitik: Talde dinamikak beharrezkoak dira.

EMAITZAren ikuspegitik: Herritarren parte-hartzea garrantzitsua, herrira egokitutako emaitzak izateko

IKASITAKOA: Parte prozesu bat arrakastatsua izateko, herritik, kaletik, elkarteetatik ere bultzatu behar da. Udalaren bultzada hutsa ez da nahikoa

54


FITXA BETE DEN DATA: 2011-11-27 DESKRIBAPENA ESPERIENTZIAREN IZENA: Herriko jaien antolaketa, jaietako komisioa HELBURUA: OROKORRA Jaiak herritarren parte-hartzea bideratuz

antolatzea ZEHATZAK Herritarrak antolatzea Jai herrikoi eta parte-hartzaileak sustatu

EPEA EDO DATA AURREIKUSITAKOA Urtero urtarriletik ekainera BENETAKOA Urtero urtarriletik ekainera LANERAKO GUNEAK (EGITURA): Kultur zinegotzia eta beste pertsona bi dira koordinazioa egiten dutenak. Astero herriko talde eta koadrilekin batzarra

PARTEHARTZAILEAK: Talde eta koadrila ezberdinak

ARDURADUNAK: Kultur zinegotzia eta beste bi pertsona. Batzordea legeztatutako elkartea da, izaera juridikoa duena eta kulturako zinegotzia da presidentea.


Urtarrilean hasten dira batzarrak eta ekainera arte zehazten joaten dira jaia. Jaietan, talde edo koadrila bakoitzak ardura bat izaten du. Txosna ere jartzen dute eta beraiek kudeatzen dute. Jaietako programako liburuxka, publizitatea saldu, inprimatu eta banatu.

ERABILITAKO METODOLOGIA (NOLA): Deialdi publikoa egiten da. Asteroko batzarrak, lanak banatzen dira eta bakoitzak bere arloa lantzen du.

EMAITZAK (LORTU DUGUNA): Jaietan parte-hartze handiagoa izatea. Jai herrikoiak.

IZENA: NON DAGOEN: SORTUTAKO DOKUMENTAZIOA: Balorazio dokumentuak Kultur Saila

BALORAZIOA Helburuen betetze-maila: Handia Asistentzia, parte-hartzea, giroa:

Gazteek hartzen dute parte nagusiki. Giro oso ona, urduritasuna jaiak hurbiltzean, asistentzia urtero aldatu da baina handia. Nahiz eta batzuk batzarretara

55

ez joan, antolaketan parte hartzen dute. Egituren, solaskideen arteko komunikazioa, koordinazioa:

Komunikazio oso ona.

Metodologiaren egokitasuna: Urteak pasa ahala aldatzen joan beharrekoa, gizartea eta gazteriaren inplikazio eta lan maila aldatzen baitoa.


Handia

ONDORIO OROKORRAK:

PROZESUAren ikuspegitik: Bakoitzak bere ardurak bete behar ditu.

EMAITZAren ikuspegitik: Parte-hartze handiagoa herritarrek antolaturiko jaietan

IKASITAKOA: Adin guztietako jendeak parte hartzen saiatu behar da, programazioa oparoagoa izan daiten.

56


FITXA BETE DEN DATA: 2011-11-28 DESKRIBAPENA ESPERIENTZIAREN IZENA: Mugikortasun-plana egitea HELBURUA: OROKORRA Igorreko 1go mugikortasun plana egitea ZEHATZAK Herritarrekin herrian zelan mugitu erabakitzea

EPEA EDO DATA AURREIKUSITAKOA 2008 BENETAKOA 2008 LANERAKO GUNEAK (EGITURA): Herri batzarrak.

PARTEHARTZAILEAK: Herritarrak ARDURADUNAK: Bitaka – Parte-hartze zinegotzia


Diagnostikorako 1go batzarra egin zen eta 2.enean egin beharrekoen proposamenak landu ziren. Bitaka enpresak dinamizatu zituen batzarrak. Dokumentua sortu zen eta herritarrei aurkeztu.

ERABILITAKO METODOLOGIA (NOLA):

Diagnostikoa egin zuten eta hortik abiatuta eta batzarretan landutakoarekin dokumentua sortu zen. Batzarretan, azalpenak eta gero, herritarrek hitza.

EMAITZAK (LORTU DUGUNA): Mugikortasun plana herriaren neurrira.

IZENA: NON DAGOEN:

SORTUTAKO DOKUMENTAZIOA: Mugikortasun plana Webgunean

BALORAZIOA Helburuen betetze-maila: Handia Asistentzia, parte-hartzea, giroa: Parte-hartzea, herritarrak eta pertsonalki gonbidatutakoak, trafikoko Ertzainak, autoeskoletakoak, eskoletakoak……

57


Komunikazio batzarrean ona. Power point bidez gaia oso ondo azaldu zen. Komunikazioa: inbitazio pertsonalak, kartelak, luminosoa, webgunea, Begitu, Gorbeialde.

Metodologiaren egokitasuna: Batzarretan parte-hartze handia egon zen. Talde dinamikarik ez.


Handia

ONDORIO OROKORRAK:

PROZESUAren ikuspegitik: Egindako aurre-diagnostikoak asko lagundu zuen prozesuari hasiera emon eta hobeto ulertzeko

EMAITZAren ikuspegitik: Dokumentu erreala herrirako.

IKASITAKOA: Adituak batzarretan egotea garrantzitsua da, batez ere, herrikoak baldin badira

58


FITXA BETE DEN DATA: 2011-11-28 DESKRIBAPENA ESPERIENTZIAREN IZENA: Plenoak HELBURUA: OROKORRA Plenoa erabaki gune bat izan daitela.

Gardentasun eta parte-hartzea indartu. Herritarrei zuzenean udaleko ordezkarien aurrean berba egiteko aukera eman.

ZEHATZAK Herritarrak udal gaietaz jakitun egotea eta beraien eritziak emon ahal izatea.

EPEA EDO DATA AURREIKUSITAKOA Hamabosteroko astelehenetan, abuztuan kenduta

BENETAKOA Hamabosteroko astelehenetan, abuztuan kenduta

LANERAKO GUNEAK (EGITURA): Pleno batzarra

PARTEHARTZAILEAK: Zinegotziak, alkatea, idazkaria, herritarrak ARDURADUNAK: Alkatea, idazkaria ESPERIENTZIAREN DESKRIBAPEN LABURRA:

Gobernu-batzorderik ez dagoenean, plenoan erabakitzen dira udal gaiak (edo alkate dekretuz, baina gauza gehienak plenoan eztabaidatzeko ahalegina egiten da). Gai-ordeneko gaiak azaldu eta bozkatzen dira. Batzar bukaeran, herritarrei ematen zaie hitza, gai-ordeneko gaiei buruz eritzia emon galdera egin edo beste gai bati buruz hitz egiteko.

ERABILITAKO METODOLOGIA (NOLA): Bilaterala da, udal mahaia eta beste aldean herritarrak. Azalpenak alkate edo zinegotziak, moderatu alkateak.

EMAITZAK (LORTU DUGUNA): Plenoak herritarren gune bezala zabaltzea.

IZENA: NON DAGOEN:

Pleno bakoitzeko aktak Webgunean Plenoen bideozko grabazioa Webgunean


Deialdiagaz bandoak Plenoetan hartutako erabakiagaz bandoak

BALORAZIOA Helburuen betetze-maila: Handia Asistentzia, parte-hartzea, giroa: Herriko jende ugarik erreferentziatzat dauka. Bai informazioa izateko edo beraien azalpenak emoteko gune bezala.

59


Kartel bidez egiten da deialdia, ostean beste kartel baten bidez bertan erabakitakoaren laburpena egiten da. Alkateak irratian azalpenak ematen ditu, gertatutakoari buruz.

Metodologiaren egokitasuna: Ona


Handia

ONDORIO OROKORRAK:

PROZESUAren ikuspegitik: Plenoak zabalak eta herritarrek joan ahal dutenean egin behar dira. Herrian asko errotutako zerbait da. Norbaitek kexatzera joan nahi badu, badauka horretarako aukera hamabostean behin

EMAITZAren ikuspegitik: Herritarren gune gauzak azaltzeko eta informazioa izateko

IKASITAKOA: Plenoari ematen dioguna baino garrantzi handiagoa eman behar zaio eta herritarrei horretara bultzatu. Udala eta herritarrak kontaktua izateko gune da.

60


FITXA BETE DEN DATA: 2011-11-28 DESKRIBAPENA ESPERIENTZIAREN IZENA: San Juaneko espaloia egiteko prozesua

HELBURUA: OROKORRA San Juaneko espaloia egin

ZEHATZAK Auzotarrak erabakitzea zelango espaloia eta nondik nahi duten.

EPEA EDO DATA AURREIKUSITAKOA 2009 BENETAKOA LANERAKO GUNEAK (EGITURA): Auzotarrekin batzar zabalak

PARTEHARTZAILEAK: San Juaneko auzotarrak, alkate, teknikari eta zinegotziak

ARDURADUNAK: Alkatea, Parte-hartze zinegotzia


Auzotarrekin batzarrak aurreproiektu gabe, beraiek esaten dutenaren arabera egiteko. Aurreproiektua, proiektu horren zehaztapenak zehaztu. Onartu.

ERABILITAKO METODOLOGIA (NOLA): Plano bidez azalpenak. Erakusketa eta Auzotarren iritziak. Idatzizko inkesta ere jarri zan erakusketagaz batera

EMAITZAK (LORTU DUGUNA): Espaloia gehiengo onarpenarekin egitea.

IZENA: NON DAGOEN:


Proiektua

Hirigintza sailean

BALORAZIOA Helburuen betetze-maila: Ertaina. Azkenean, udalak egin behar izan zituen zehaztapenak. Auzotarrak ez zuten behar beste batzar egin nahi. Asistentzia, parte- Giroa, liskarrak, auzotarren lurrak ikutzen zirelako espaloia egiteko. Beraien arteko liskarrak, azkenerako, gehiengoz

61

hartzea, giroa: onarpena. Egituren, solaskideen arteko komunikazioa, koordinazioa:

Komunikazioa, auzoan. Planoak, inkesta.

Metodologiaren egokitasuna: Bajua. Batzarrak oilategiak ziruditen.


Ertaina

ONDORIO OROKORRAK: PROZESUAren ikuspegitik: Lurrak medio, ia beti liskarrak EMAITZAren ikuspegitik: Denok adostutako espaloia

IKASITAKOA: Parte-hartze prozesuetan herritarrak ere lan egin behar dutela sinestaraztea herritarrei. Herritarrek ez dute erabaki zailik hartu nahi, horretarako udala dagoela argudiatuz.

UDALA ETA HERRITARREN ARTEKO PARTAIDETZA-SISTEMA ...

Documents

Transcript of UDALA ETA HERRITARREN ARTEKO PARTAIDETZA-SISTEMA ...