1

EKImen Logiko-matematikoa Indartzeko KUrtzebarriko Olinpiada

EKIntzak, Langaiak eta Ikasgaiak KUdeatzeko Edukitegia

Carlos Uranga Roson DBHko 1. eta 2. maila R400. 2012-2013

2

AURKIBIDEA

EKILIKUO! HEZKUNTZA ETAPA: DBH (1.a eta 2.a) 3

PROIEKTUAREN XEDEA 3

PROIEKTUAREN LABURPENA 3

IKASTETXEAREN EZAUGARRIAK ETA HISTORIA APUR BAT 4

MOODLEREKIN LOR DAITEZKEEN HELBURUAK 5

OINARRIZKO GAITASUNAK 5

PARTE-HARTZEKO PROZEDURA 6

PROIEKTUAREN EBALUAZIOA 10

BALIABIDEAK 10

HOBEKUNTZAK 10

EKILIKUE 1 (DBH1) ETA EKILIKUE 2 (DBH2): TESTU-LIBURUAREN

ALTERNATIBA BAT 11

PROIEKTUAREN XEDEA 11

HELBURUAK 11

OINARRIZKO GAITASUNAK 12

EDUKIAK 12

METODOLOGIA 13

EBALUAZIOA 13

BALIABIDEAK 13

3

EKILIKUO! HEZKUNTZA ETAPA: DBH (1.a eta 2.a)

PROIEKTUAREN XEDEA EKImen Logiko-matematikoa Indartzeko KUrtzebarriko Olinpiada (EKILIKUO!) deituriko proiektuaren xedea honako hau da: Ikasturtean zehar ekimen logiko-matematikoa indartzeko zenbait ataletako astekako problema sorta bilduko duen materiala sortzea. PROIEKTUAREN LABURPENA Proiektu honen bitartez ikasturte osoko iraupena (urritik maiatzera) izango duen olinpiada matematiko bat sortu nahi dut, arloa dinamizatzeko, matematika dibertigarria izateko, ikasgaia ikasleen gustukoa izan dadin, edo, gutxienez, hainbeste gorrota ez dezaten, eta matematika egunerokotasunera hurbiltzeko.

Beraz, Moodle plataforma erabiliz, ikasturtean zehar, asteroko probak egitean datza. Proba horietan, bost “problema” matematiko ebazten saiatu behar dute. Eta probak matematikako edozein arlotakoak izan daitezke: aritmetika, aljebra, geometria, logika, adimen zorroztasuna, asmakizunak, magia matematikoa, zenbakiak kokatzea, zotzak, pospoloak eta ontziak, senitartekoak, joko matematikoak, gurutzegramak, ikusmenekoak...

Proba bakoitzaren problemen ebazpena eskola ordutegitik kanpo egin behar dute (etxean, herriko liburutegian… Taldeka, banaka…) eta astelehen arratsaldeko 16:30etik igande arratsaldeko 20:00ak arte bidal dezakete.

Parte-hartzeak edo, bere kasuan, parte ez hartzeak eragina izango du zuzenean ebaluazio bakoitzeko kalifikazioan, bai nota igotzeko, bai jaisteko.

4

IKASTETXEAREN EZAUGARRIAK ETA HISTORIA APUR BAT

1. Ikastetxearen testuingurua: - Institutu publikoa, erdialdean dagoena, txikia (DBH

bakarrik) - 30 irakasle, 200 ikasle - Proiektuak: Agenda 21, Elkarbizitza, Hizkuntza

Normalkuntza, Elkartrukea, ICPa, IKTak (Moodle, Web, Intranet)

2. Historia apur bat (irakaslearen justifikazioa):

- 2003tik gero, 9 urte daramatzat eskolak ematen, aurretik, 12 urte eskola emankizunik gabe pasatuta.

- Nire inpresioa ikastetxera bueltatzerakoan: o Matematika aspergarria (laua, aurreikusia,

serioa) o Erronka eza (motibaziorik gabekoa) o Egunerokoarekin zer ikusirik ez, ingurunetik

urrun (ariketa gehiago problemak baino) o Ikaste-prozesua azterketak gainditzera

zuzenduta bakarrik. - Neure buruari egindako galderak:

o Nola dinamizatu arloa? Zer egin matematika dibertigarria izan dadin? Nola birbideratu ikasleak matematika beren gustukoa izan dadin edota, gutxienez, hainbeste gorrota ez dezaten? Nola hurbildu matematika egunerokotasunera?

- Hona hemen erantzuna: o Ikasteko Ingurune Birtuala (Moodle) erabiltzea.

5

MOODLEREKIN LOR DAITEZKEEN HELBURUAK

1. Hainbat jardueratan parte hartuz, ezagutza aktiboki eraikitzea. 2. Komunikazioa bultzatzea, ez ikasle eta irakaslearen artekoa

bakarrik, baizik eta ikasleen artekoa ere bai. 3. Irakaskuntza-ikaskuntza prozesuaren kalitatea hobetzeko oso

baliagarria den tresna honen erabileran trebatzea: Ikasteko/irakasteko material eta baliabideen kalitatea eta

kantitatea handituz. Ikasleari material eta baliabide horietarako

eskuragarritasuna erraztuz. Ikasle eta irakasleen komunikazio didaktikoaren aukerak

zabalduz, baita ikasleen artekoa ere. Curriculuma osatzen duten jardueren aniztasuna eta

malgutasuna handitzen lagunduz. Ikasleari trebetasun instrumentalak eta metakognitiboak

barneratzen lagunduz. Autoebaluazioan, norbanakoaren ikaskuntzaren

planifikazioan, ikasten ikasiz… lagunduz. Ikaslearen lanaren jarraipena erraztuz. Berreskurapen-planak diseinatzen eta jarraipena egiten

lagunduz. Ikaslearen ikasteko denbora malguago eginez. Ikasketak era ezberdin batean landuz. Ikerketa lanak era ludikoan burutuz.

OINARRIZKO GAITASUNAK

Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna Gaitasun matematikoa Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko

gaitasuna Ikasten ikasteko gaitasuna Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna

6

PARTE-HARTZEKO PROZEDURA 2012-13 ikasturtean zehar “EKILIKUO! IV. Olinpiada” jarri dugu martxan, Interneten bidez eta Moodle plataforma erabiliz. Parte- hartzeko prozedurak fase hauek ditu:

1. Moodlera irudi eta testuen fitxategiak igo (Irakasleak)

Direktorioan karpetak sortu Dagokion karpetara fitxategiak igo

2. Moodlen Baliabidea gehitu (magia matematikoa…) eta

Jarduera gehitu (bost problemen testu eta irudiekin) dagokion asteko kutxa barruan (Irakasleak)

Baliabidea gehitu:

(magia matematikoa) • Informazioa transmititu • Ikaslea, pasiboa

Jarduera gehitu:

(problemak) • Eraikuntza/ interakzioa • Ikaslea, aktiboa

3. Moodlen eta ikastaroaren sarrerari eta jarduerari ekin

Ikastetxearen web-orritik joango gara Moodlera. Moodlen sartzeko ikasleak erabiltzaile-izena, pasahitza

eta ikastetxearen izena idatzi beharko ditu. Moodlen dagoenean, EKILIKUO! ikastarora sartu

beharko du. Ikastaroek honako EGITURA hauek daukate

(ikaslearentzat):

Ezkerreko zutabea: BLOKEAK Partaideak Jarduerak (Baliabideak, Foroak, Jarduerak) Kudeaketa

7

- Kalifikazioak (ikasleak edozein momentutan kontsulta dezake zenbat puntu lortu dituen proba bakoitzean edota zenbat metatu duen olinpiadan zehar)

- Profila Ikastaro-kategoriak (Ikastetxeko ikastaro guztiak)

Eskuineko zutabea: BLOKEAK

Azken berriak Egutegia

EKILIKUO! ikastaro barruan dagoenean, eta erdiko zutabean,

bi kutxa aurkituko ditu ikasleak: Lehenengoan, olinpiadaren logoa eta irudi bat, astero aldatuko

dena. Bestean, bi atal aurkituko ditu:

0. Magia matematikoa, joko matematikoak, anekdotak, kuriositateak…

1. Problemak: bost problema, testu eta irudiekin. Problema hauek hainbat tipologiakoak izan daitezke: - Aritmetikakoak - Aljebrakoak - Geometriakoak - Logikakoak - Buru-azkartasunekoak - Asmakizun motakoak - Senitartekoak - Joko matematikokoak - Magia matematikokoak - Ikusmenekoak - Zotzak, pospoloak eta ontziak eratakoak - Gurutzegrama motakoak - Zenbakiak kokatu beharrekoak

0. atala aukeratzen badu, honako hau agertuko zaio: magia

matematikoa, joko matematikoak, anekdotak, kuriositateak… 1. atala aukeratzen badu, honako hau izango du eskura: bost

problemen testuak eta Word fitxategi bat bere ordenagailura jaisteko.

8

4. Fitxategia jaitsi eta problemak ebatzi

Ikasleek jaitsiko duten Word fitxategian bertan ebatzi ahalko

dituzte problemak, txantiloi edota taula batzuen bitartez. Jaitsi ondoren, problemak ebazten hasi daitezke, Internetera

konektatu beharrik gabe, beren ordenagailuetan daukate-eta behar duten guztia.

Egin beharreko problemak asterokoak dira; zazpi eguneko epea dute problemak ebatzita itzultzeko, astelehen arratsaldeko 16:30etik igande arratsaldeko 20:00ak arte. Proba bakoitzean, problemen ebazpena eskola ordutegitik kanpo egin behar dute (etxean, herriko liburutegian…, taldeka, banaka…).

5. Fitxategia igo eta zuzendu

Word fitxategian problemak ebatzi ondoren, fitxategi hori

plataformara igo behar dute, irakasleak zuzendu ahal izateko. Ondo ebatzita dagoen problemak puntu bat balio du. Puntuak

metatzen joango dira ikasleen kalifikazio-blokean. Bloke hori edozein momentutan kontsulta dezakete, norberaren puntuazioa jakiteko. Kontsulta hori plataformak berak sortzen duen Excel fitxategi batean egiten da.

Beraz, markatutako epe barruan igo behar dute Word fitxategia: epez kanpo bidaltzen saiatuz gero, sistemak berak galaraziko die. Dena dela, salbuespenak egon badaude, eta, zenbait kasutan, malgutasunez jokatu beharko dugu.

Zuzenketa irakasleak egingo du: zabaldu Word fitxategi bakoitza, zuzendu eta kalifikazioa sartu dagokion lekuan.

9

6. Partaidetza eta haren eragina ebaluazioaren kalifikazioan

Parte-hartzeak, edo, bere kasuan, parte ez hartzeak eragin

zuzena izango du ebaluazio bakoitzeko kalifikazioan, bai nota igotzeko, baita jaisteko ere.

Olinpiada honetan ondo ebatzitako problemek eragin positiboa izango dute ebaluazio bakoitzeko notan:

6 problemako: + 0,2 puntu 12 problemako: + 0,4 puntu 18 problemako: + 0,6 puntu 24 problemako: + 0,8 puntu eta 30 problemako: + 1 puntu

Parte-hartzea bultzatzeko, aste bakoitzean bost problemetatik

gutxienez bi ebatzita bidali behar dituzte. Ebatzi gabeko problemek eragin negatiboa izango dute ebaluazio bakoitzeko notan:

6 problemako: - 0,2 puntu 12 problemako: - 0,4 puntu 18 problemako: - 0,6 puntu 24 problemako: - 0,8 puntu eta 30 problemako: - 1 puntu.

Eragin positibo horretaz aparte (berez sari bezala hartu daiteke),

gestio batzuk egingo ditugu ikasturtero, mailaka irabazten dutenentzako sariak lortzeko.

10

PROIEKTUAREN EBALUAZIOA Moodle plataforman sortutako ikastaro bakoitzak automatikoki gordetzen ditu ikasle bakoitzaren erabileraren datu guztiak, Excel artxibo batean. Horrek eta ikasleriak berak egiten dituen iradokizunek ahalbideratzen dute ikastaroaren ebaluazioa: zerk funtzionatu duen ondo, eusteko; eta zerk ez hain ondo, aldatu, moldatu edota zuzenean ezabatzeko. BALIABIDEAK Ordenagailua / Internet / Moodle plataforma Softwarea: Word eta PowerPoint programak HOBEKUNTZAK Ebaluazio horiei esker, proiektua martxan jarri genuenetik, 2009ko azarotik (2009-2010 ikasturtea) gaur egun arte (2011-2012 ikasturtea) hobekuntzak nabariak izan dira; hala nola:

- Word artxiboaren diseinua eta itxura hobetu. - Asteroko zuzenketa egokitu (hasieran, hilekoa zen). - Sailkapena publikoki aurkeztu. - Ebaluazioaren kalifikazioan, eragin negatiboa ere

gehitu. - Proba bakoitzean bost motatako problemak jarri. - Oporraldietan ere probak jarri, borondatezkoak; hau

da, eragin negatiborik gabe.

11

EKILIKUE 1 (DBH1) ETA EKILIKUE 2 (DBH2): TESTU-LIBURUAREN ALTERNATIBA BAT PROIEKTUAREN XEDEA EKIntzak, Langaiak eta Ikasgaiak KUdeatzeko Edukitegia (EKILIKUE!) deituriko proiektuak honako xede hau du: baliabideak sortzea, matematikako gaien teorien laburpenak eta ariketak, problemak eta ekintza gehigarrien pausoz pausoko ebazpenak edozein momentutan eskuragarri izan ditzaten DBH1 eta DBH2ko ikasleek. HELBURUAK

1. Hainbat jardueratan parte hartuz, ezagutza aktiboki eraikitzea. 2. Komunikazioa bultzatzea, ez ikasle eta irakaslearen artekoa

bakarrik, baizik eta ikasleen artekoa ere bai. 3. Irakaskuntza-ikaskuntza prozesuaren kalitatea hobetzeko oso

baliagarria den tresna honen erabileran trebatzea: Ikasteko/irakasteko material eta baliabideen kalitatea eta

kantitatea handituz. Ikasleari material eta baliabide horietarako

eskuragarritasuna erraztuz. Ikasleen eta irakasleen komunikazio didaktikoaren

aukerak zabalduz, baita ikasleen artekoa ere. Curriculuma osatzen duten jardueren aniztasuna eta

malgutasuna handitzen lagunduz. Ikasleari trebetasun instrumentalak eta metakognitiboak

barneratzen lagunduz. Auto-ebaluazioan, norbanakoaren ikaskuntzaren

planifikazioan, ikasten ikasiz… lagunduz. Ikaslearen lanaren jarraipena erraztuz. Berreskurapen-planak diseinatzen eta jarraipena egiten

lagunduz. Ikaslearen ikasteko denbora malguago eginez. Ikasketak beste era batean landuz. Ikerketa lanak era ludikoan burutuz.

12

OINARRIZKO GAITASUNAK - Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna - Gaitasun matematikoa - Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna - Ikasten ikasteko gaitasuna - Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna EDUKIAK Edukiei dagokienez, maila bakoitzean, liburuan agertzen diren gai bakoitzeko 4 atal izango dituzte eskuragarri: - Gai bakoitzeko TEORIAren laburpena - Gaia landu BITARTEKO ariketak eta problemak (denak pausoz pauso ebatzita) - Gai BUKAERAKO ariketak eta problemak (denak pausoz pauso ebatzita) - Ariketa eta problema GEHIAGO (denak pausoz pauso ebatzita) 1. Mailako gaiak:

- Zenbaki arruntak - Berreturak eta erroak - Zatigarritasuna - Zenbaki osoak - Zenbaki sistema hamartarra - Sistema metriko hamartarra - Zatikiak - Eragiketak zatikiekin - Proportzionaltasuna - Aljebra - Zuzenak eta angeluak - Irudi lauak eta angeluak - Azalerak eta perimetroak - Taulak eta grafikoak. Zoria

2. Mailako gaiak:

- Zatigarritasuna, Zenbaki osoak, Berreturak eta Erroak - Zenbaki sistema hamartarra eta sistema hirurogeitarra - Frakzioak - Proportzionaltasuna - Aljebra

13

- Ekuazioak - Ekuazio sistemak - Pitagorasen teorema eta Antzekotasuna (Talesen teorema)

- Gorputz geometrikoak - Bolumena - Funtzioak - Estatistika

METODOLOGIA 1. eta 2. mailetako ikasleek eskuragarri dute aipatutako material guztia, Moodle plataforman erabiltzeko edota kontsultatzeko edozein momentutan. EBALUAZIOA Moodle plataforman sortutako ikastaro bakoitzak automatikoki gordetzen ditu ikasle bakoitzaren erabileraren datu guztiak, Excel artxibo batean. Horien bitartez, ikastaroa bera ebalua dezakegu: zertan ondo funtzionatzen duen, eta zeintzuk diren aldatu edo moldatu beharreko atalak. BALIABIDEAK Ordenagailua/ Internet/ Moodle plataforma Softwarra: Word eta PowerPoint programak