Ebaluazio berri bat eraiki guztion artean guztiontzat

Aspaldikoa da hez-kuntza alorrean eba-luazioaren hausnarke-ta, baina egia da ereazken PISA txostenekzer pentsatua emanduela hezkuntzakoeragileongan, hausnar-keta sakon bat egitekobeharra eta gogoa are-agotuz.

PISA hiru urteanbehin (OCDE) erakun-deak, (gazteleraz: “Or-ganización para la Co-operación y elDesarrollo Económi-cos”), mundu mailakoherrialde edota erkide-go autonomoetan egi-ten duen froga da; aurten72k hartu dute parte. He-rrialde edota komunitateautonomo horiek hala nahidutelako, borondatezkoabaita, egiten dute froga ho-ri. Eta neurtzen dituztenkonpetentziak: matematika,zientziak eta irakurmenkonpetentziak dira. Ediziobakoitzean indarra konpe-tentzia batean jartzen da,azken honetan, konpeten-tzia zientifikoan. Urte ho-rretan 15 urte dituzten gaz-

teekin egin ohi da froga be-ti. Eurek diote, benetan ezdela ikaslea ebaluatzen, he-rrialde edota erkidego auto-nomo horretako hezkuntzasistema eta bere funtziona-mendua baizik.

Baina zer arraio da OC-DE hori? Nork erabakitzendu zer den ebaluatu behardena eta zein irizpiderenarabera? OCDE 35 estatuelkarbiltzen dituen gober-nuen arteko erakunde bat

da. Neurketa mota osodesberdinak egin ohidituzte, ez bakarrikhezkuntza arloko hau.Baina beti ere, beraienesanetan, helburu ber-dinarekin: munduguztian pertsonen on-gizatea eta garapenekonomikoa hobetze-ko balio duten politi-kak sustatzea.

Askotan, ebaluaziohitza aipatzen denean,azterketak eta notakbakarrik ditugu bu-ruan eta bada orduaharatago joateko, eba-luazioa ez baita kalifi-katzera mugatzen.

Baina: Zer da ebaluazioa?Zertarako ebaluatzen dugu?Zer eta nor ebaluatzen du-gu? Neurtu al daiteke jakin-tza? Nork ebaluatzen dunor? Ze informazio lortzendugu/lortu nahi dugu eba-luazioaren bidez? Zer etanola kudeatzen dugu lortu-tako informazioa? Zer egi-ten dugu “lortutako emai-tzekin”?

Gure ustez, argi dago,hezkuntzan (hezkuntza mo-

2

Ebaluazio berri bat ereiki dezagunguztion artean guztiontzat

du zabalenean ulertuta)ebaluazioak azterketak egineta notak jarri baino, ikas-keta prozesua hobetzekobaliabide edo tresna peda-gogikoa izan behar duela.Azken finean, kalifikazioe-kin lortzen dena, alde bate-tik sailkapen bat egitea da,ikasle onak eta txarrak, ba-lio dutenak eta balio ez du-tenak eta bestetik, zenbakibatek ez digu prozesua bereosotasunean azaltzen.

Ebaluazioa bera ere, hez-kuntza bezala, modu askozere zabalago batean ulertubeharko litzateke. Ikasleakbakarrik ebaluatu behar di-tugu? Edota Cristina Uriarte,Eusko Jaurlaritzako Hezkun-tza Kontseilariaren azken de-klarazioei jarraituz, irakasle-ak bakarrik ebaluatu beharditugu? Zergatik ez dituguaztertzen eskola komu-nitateko eragileguztiak: ikastetxe-ak, familiak, ira-kasleen forma-kuntza, ikasketaprozesuan era-biltzen ari direnmeto dolog iazahark ituak ,testu liburuaketa editorialak,ikasleak...azkenfinean, sistemabera?

Ebaluazioak jarraia izanbehar du eta integrala. Ikas-leak ez genituzke ez kalifika-tu ezta klasifikatu ere ez.Ikasle bakoitzak bere errit-moa dauka, bere ezaugarripropioak ditu, bere gabeziaeta gaitasunekin, eta eskola-bizitzan, momentu eta egoe-ra oso desberdinak bizi di-tzake ikasle batek, eskolaneta eskolatik kanpo, beraren-gan eragina izango dutenak.Hori guztia kontuan hartzenez duen ebaluazioak ez duprozesua benetan ebaluatu-ko. Ebaluazioaren helburua,alde batetik ahulguneakidentifikatzea beharko lukeizan eta estrategien bilaketaeta proposamen berriakplanteatzea eta bestetik, in-dar-guneak bultzatzea.

Zer ebaluatzen du aldizPISA frogak? Euren ustez,

egungo ekonomiakdituen beharrakerantzuteko balioduten konpeten-tziak, langile etagizaki otzanak,agindutakoa za-lantzan jartzenez dutenak,lortzeko, ho-r r e t a r a k oh e z k u n t z asistema guz-tiak homo-logatuz.

3

Gure ustez,hezkuntzanebaluazioakazterketak egineta notak jarribaino, ikasketaprozesuahobetzekobaliabide edotresnapedagogikoa izanbehar duela

4

Txanda honetan, filosofoaeta hezkuntza arloan jardu-ten duen Ruben Iglesiasekbisitatu gintuen gure Hez-kuntza Eskola honetan. PI-SA froga ospetsua gora etabehera ibili genuen, PISAbera ere zalantzan jartzengenuelarik bertan bildu gi-nen guztiok, batez ere horibera ikasketen helburu bila-katzea oso arriskutsua ikus-ten delako.

Rubenek aipatu zuen be-zala, LOMCE eta Heziberrilege egitasmoek ere, ebalua-zio sistema dute gakorikhandiena eta errebaliden bi-tartez, berriz ere helburuaazterketa bera bihurtzenzaigu, eta hori ez dator bat

Hezkuntza eta Ebaluaziointegrala deritzogunarekin.

Horren aurrean hizlariakproposatzen zuen ebalua-zioa, integrala eta poliedri-koa; ikaslea eta bere inguruguztia ere kontutan hartu-ko duen ebaluazio sistema.Hezkidetza kontutan har-tuko duena eta gai bakunaklandu beharrean, konpe-tentziak landuz eta ebalua-zioa modu koordinatu ba-tean burutuz, eskolakomunitateko eragile guz-tiekin batera.

Confucio, hain ezagunaden filosofo txinatarrarenesaldi batekin bukatu ge-nuen oso interesgarria izanzen saioa eta guk ere gure-ra ekarri nahi dugu esaldihori:

Kontatu egin zidaten etaahaztu egin nuen; ikusiegin nuen eta ulertu;egin nuen eta ikasi.

Ebaluazioaz ari bagara,horri erantsiko diogu: eginondoren, baloratu etaondorioak atera nituen.

Ebaluazioa eskolanerronkak eta alternatibak

Ruben Iglesias, ezkerretara, ebaluazioari buruzko hitzaldiko momentu batean. HERNANIKO KRONIKA

Haurren hezkuntza proze-suan bitarteko naturala dajolasa. Honen bidez soziali-zatzen, norbanako izaeraosatzen eta taldean aritzenikasten da. Jostailuek ga-rrantzi berezia dute ikas-kuntza prozesuan eta hauenhautaketa erronka interes-garria da familientzat. Jos-tailuek berez sexurik izan ezarren, sexuen araberako ba-naketa jasaten dute, berenerabilera sexu bati ala beste-ari esleituz.

Hitzaldi topaketa hone-tan, publizitate sexistarenondorioak aztertu etajostailuen gaineko se-xu-genero aurreiritziekgure seme-alaben hezi-ketan nola eragitenduen aztertu. Sexismoa-ri izkin eginezjostailuen au-keraketa etaerabilera az-tertu geni-tuen. Etaj os t a i lu a kaukeratze-r a k o a nk o n t u a nizan beha-rreko iriz-pideez ari-tu ginen.

5

Gabonak, jostailuak eta kontsumoa

Nolako jostailuak aukeratu?• Erakargarriak, behin baino gehiagotan erabiltzekomodukoak. Arruntenak izan ohi dira dibertigarrienak.• Irudimena garatzen lagunduko dutenak• Bere adinerako egokiak• Estereotipo sexistak baztertu eta eredu berriaksuspertzen dituztenak • Denek erabiltzeko modukoak eta kooperazio,aniztasun eta berdintasun baloreak sustatzen dituztenak• Sexuen, etnien eta kulturen arteko desberdintasunakkontuan hartzen dituztenak • Jostailu belikoak edota jarrera bortitzak bultzatzendituztenak baztertu• Seguruak eta ingurumena errespetatzen dutenak

2017ko urtarrilaren 12anGernika-Lumoko ASTRAespazio autogestionatukokide bat izan zen gurean eu-ren esperientzia kontatzen.

ASTRA arma lantegi batizan zen, Gernikako bonbar-daketan zutik iraun zutenenbakanetako bat, modu inte-resatuan noski. 90eko ha-markada arte lanean jardunzuten, eta gero luzaroanabandonaturik egon zen.

2005eko abenduan, herri-ko Gazte Asanbladako gaz-teek, okupatu egin zuten eta,espazioa herriarentzat be-rreskuratu zuten. Geroztik,herritarrek autogestionatzendute asanblada eta auzolanbidez, jendearen energia iza-nik ASTRA funtzionatuarazten duena.

Urtean 200 eki-men inguru egitendituzte bertan, hainbatkolektibo eta norbanakok;herriko talde sozial eta kul-tural asko ere bertan biltzendira. Kontzertuak, hitzal-

diak, ikastaroak, bilerak,bideo emanaldiak, erakus-ketak, eta beste hainbatekintza egiten dira 2.600m2-ko eraikinean. Ume-

en txoko berezia ere badutebertan, txikiei ere bere es-pazioa eskainiz.

Azken finean, beraiekdioten bezala, ASTRA, el-karrekin pentsatu etaikasteko gune bat da.

6

ASTRA: espazio autogestionatua

7

HEZIBERRI EJren hezkun-tza egitasmoa da eta lehenfasean Marko Pedagogikoaezarri ondoren, eta horre-kin batera sareen (publikoaeta pribatua) finantziazioeredua finkatu ondoren, bi-garren fasean kurrikulumakzehazten dituzten dekretuakonartu ditu, sistemaren ku-deaketa eta antolaketa arau-tuz. Hirugarren eta azkenfasean, Hezkuntza Legeaonartzea izango litzateke.

Printzipioz LOMCEri aurreegiteko jaio zen proiektuakLOMCE ezartzeko baliokodu. Hezkuntza Sailak, zori-txarrez, LOMCE bereegitea erabaki du He-ziberriren bitartez.

Eta zergatik dio-gu EUSKARA-REN NORMA-LIZAZIORENAURKAKOAdela?

Hizkuntzen trataeran lor-tutako sasi-akordioak eredulinguistikoen sistema beti-kotzen du, A-B-D ereduensistema, hain zuzen ere. Ja-kina da eredu honek ez

duela euskararen ezagutzabermatzen.

Normalizazio linguistikoaoztopatzen du eta ondoriozereduen sistemak sortzenduen ikasleen segregazioamantentzen laguntzen du.

Zer nahi du LOMCEK etaHeziberrik hori lortzen la-gunduz? Euskal ikasleekarazorik ez sortzeko modu-ko españolizazio mailanahikoa lortzea.

Ikastetxe bakoitzak, eus-kara eskaera maila, kokatuadagoen inguruaren arabera-koa izango du. Horrela, ad-ministrazioak, batetik ez dubermatzen aukera berdinta-suna eta bestetik, ikasleguztiek ez dute izango lor-pen adierazle bera.

Euskal Eskola Publikoaizan da azken 30 urtetanjendartearen aldarrikapenoinarrizkoa; orain Eusko

Jaurlaritzak proposa-tzen duena legea,Hezkuntza Legeada; ez euskaldunaezta publikoa ere;benetan adieraz-garria.

... Heziberri euskararennormalizazioaren aurkakoa dela

Barikuan Bertso Eskolara joan eta non en-tzun nuen 9 urteko ume bat Latzenen Lazta-na kantatzen. Zelan ikasi zuen galdetu nion,harrituta; Goazen!-en abestenzutela berak, jarriko zuela ka-raokea ordenagailuan. Bienbitartean, telesailaren hariakontatu zidaten besteek: bar-netegi bateko gazteek musikalbat egin behar dute eta, inpor-tanteena, ahizpa biri mutil be-ra gustatzen zaie.

Ez dut saioa jarraitu eta halere, karaokeanikusi eta umeei ulertutakoaren arabera, zo-rrotz kritika nezakeen proiektatzen dituen ha-rreman ereduengatik, estereotipoengatik,erromantikotasunagatik... Kritika nezakeen,

parrandan entzuten dugunean, zerbeza botilamikrotzat hartu eta mundua amaitzear balegolez kantatuko ez bagenu Laztana, «korapil»-eno-arekin batera irentsiko ez bagenitu ordu txi-kietan gogoratzen ditugun printzipio apurrak.

Beraz, oraingoan, aitortu egin behar ETBriasmatu duela: gaztetxoen artean euskarazko

produktu bat jarri du moda-modan. Hori bai, datorrendenboraldirako, proposamenbatzuk gidoilarientzat: doaze-la institutu batera eta ikus de-zatela, bikote harremanetatikharago, gaztetxoek zenbatkezka dituzten; sar ditzatelaprotagonisten artean trauma-

tizatuta bizi ez den trans bat, etorkin euskal-dundu batzuk, nerabe homosexualak... Etaeskatzen hasita, berreskura dezatela Bexame-la eta pastela (keinu bat Euskaraokearen be-launaldikooi).

Francesco TONUCCIren libu-rua Txatxilipurdi euskara etaaisialdi elkarteak argitaratu du,Irrien Lagunak, Hik Hasi etaHazi Hezi aldizkarien lagun-tzarekin.

Tonucci, ezagun egin zen1991. urtean bere jaioterrian,(Fano, Italia) Udalarekin batera“Haurren hiria” egitasmoamartxan jarri zuenetik. Harrezgero, Italiako ehun bat herritan

jarri zen martxan egitasmoaeta ekarpen handiak egin di-tu Argentinan, Mexikon, Ko-lonbian, Perun edota Katalu-nian besteak beste.

Egitasmo interesgarrihontan sakontzeko baliaga-rria da liburua eta herria etahaurren parte hartzearengaineko hausnarketa bultza-tzen du. Ederra litzatekeideia horiek gurera ekartzea!

8

Goazen!Miren AMURIZA / BERRIA 2017-01-29

Gaztelerazko bertsioa https://hernanihezkuntza.wordpress.com/