Bigarren Industri Iraultza II
Transcript of Bigarren Industri Iraultza II
Demografia aldaketak
• Ziklo moderno baten bidean:
• Tokiz-tokiko azterketa egin beharrekoa
• Jaiotza tasa altua fase batzuetan baina jaisten orokorrean
• Hilkortasun tasaren jaitsiera
• Beranduago umeen hilkortasun tasa jaitsiko da.
• Zergatiak• Jakien hobekuntza• Medikuntzan eginiko
aurrerapenak: txertoak eta asepsia.
• Garbitasun neurriak: publikoak eta banakoak. dena dela badaude
oraindik arazoak: gosetea (Irlanda 1846) eta
gaixotasun orokorreko momentuak
Giza aldaketak
• Estamendutik klaseetara.• Berdintasun juridikoak eta
ezberdintasun ekonomikoak irizpide berriak dira.
• Gizarte elitea: aberatsak,jabeak.
• Erdi mailakoak edo burgesak
• Langileak,nekazariak.
• Bakoitzak bere taldearen kontzientzia du.Klasearena.
• Aldaketa posible da• Landan gizarte
tradizionala jarraituko du.• Hiria aukera bezala
ikusten da pobreziatik ateratzeko.
• Gehienentzat ez zen horrela izan
Arazoak
• Lan baldintza txarrak hirian:
• Lanaldi luzeak eta neketsuak
• Kondizio txarrak lantegian (hezetasuna ,beroa, hotza).
• Kaleratua izateko erreztasuna, disziplina zorrotza .
• Soldata txikiak hiri bizitzari aurre egiteko.
Arazoak
• Haurren lana: • Eskolatze minimoa zuten eta laster hasten ziren
lanean, bere soldata txikia bazen behar zen.• Lan neketsuak eta arriskutsuak• Inolako babesarik gabe egiten zuten lana(1844
arte ez zen bere egoera hobetu)• Nahiz eta gaixorik edo zauriturik egon lanera
joan beharra zuten.
Arazoak
• Emakumeen lana:• Gizonezkoen soldata baina txikiagoa
zuten.• Lan neketsuak eta luzeak kondizio
txarretan (makinen inguruan beti)• Lan zehatzagoak trebeagoak zirelako.• Ehungintzan jardun zuten batez ere baina
beste lanetan ere bai (meategietan adibidez)
Langile mugimenduak
• Industrializazioarekin batera etorri ziren arazoak. Nolabait langilegoa defendatzeko elkartzea derrigorrezkoa zen.
• 1820-1830 inguruan giza doktrinak indartu ziren justizi falta adierazteko.
• Hasieran kritikatzen zen indibidualismoari
kontra egiteko sozialismo hitza erabili zuten.
Langile mugimenduak
• Sozialismo utopikoa• Konponbide idealak nahi
zituzten.• Giza berdintasuna
defendatzen zuten lanaren etekina hobeto banatzen bazen (kolektiboki)
• Modu baketsuak egingo ziren aldaketa hauek.
• Elkartasuna eta filantropia nagusi ziren
• Sozialismo marxista• Karl Marx eta Friedrich Engels
landu zuten teoria da.• Gizarte kapitalistak bazituen
bere ahuldadeak eta aprobetxatu behar ziren.klase borroka izango da tresna.
• Gizarte komunista lortzea da helburua baina proletalgoaren diktadura bitartez.
• Historia ekoizpen moduen bitartez antolatu zuen.
• Kapitala eta Komunisten manifestua izan ziren idatzirik garrantzitsuenak
Langile mugimenduak: Anarkismoa
• Beste teoria iraultzailea izan zen• Agintaritzarik gabekoa esan anhi du
gizabanakoan oinarritzen da bere askatasuna lortzeko eta besteekin maila bereko harremana izateko.
• Aginpidearen aurka dagoenez estatua, jabetza pribatua ez du onartzen.
• Mihail Bakunin izango da buruzagi nagusiena
Langile mugimenduak
• Ludismoa: makinen suntsiketa• Kartismoa: lan baldintzak eta arazoak
botoen erreformatik konpontzea eskatzen zuten.
• Sindikatuak: Trade Union- Confederation Génerale du Travail- american federation of labor
• Nazioarteko batzarrak: nazioarteko Langile elkartea.
Hiria
• Gizartearen gune berria• Landatik etorritako jende ugari bere bizitokia
behar zuen.• Lantegien inguruan eginiko etxeak (kutsatuak
eta zerbitzu minimorik gabekoak)• Hiriak berritzeko planak (zabalguneak)• Behar ziren zerbitzuak adostu behar
ziren(estolderia,garraioak,eskolak)• Adibideak(Paris, Bartzelona) Hoffman eta
Cerdák eginiko lanei esker.