BASERRITARREN LANEN GARRANTZIA GURE

EGUNEROKO BIZITZANBASERRITARREN MUNDURA HURBILDU GARA.

LAN HAU BURUTZEKO URRATSAK

• Gernikako urriko lehen astelehenera joan eta bertan ikusitakoa idatzi power point honetan.

• Gure gelako ikasle baten aitonaren oroitzapenak entzun baserriko lanen inguruan.

• Inkesta desberdinak egin taldeka.• Gernikako merkatura joan.• Gure iritzia pentsatu eta arbelean idatzi denon artean.• Arbeleko iritzia bakoitzak gure koadernoan idatzi.• Gure iritzia ordenagailura pasatu.• Power pointa osatu.

1.Urriko lehen astelehena1.Urriko lehen astelehena1.Urriko lehen astelehena1.Urriko lehen astelehena

Kurtso hasieran , urriko lehen asteleheneko azokara joan ginen gelako ikasle guztiak . Bertan, nekazaritzaren munduarekin batu ginen. Behiak, txahalekin Euskal Herriko gaztak dastatu genituen. Egun haretan baserritarrekin hitz egin genuen behiei buruz eta baserritarrek gure hizketaldian parte hartu zuten .Gaztak saltzen,euskal pastelak saltzen eta behiak zaintzen ibili ziren bertako gizon eta emakumeak.Eguerdi partean ganaduaren sari banaketa egon zan, euren itxura eta pisugatik .Egun horretan animalien gauza asko ikasi genituen eta ortuko gauzak ere ikusi genituen:guraza,kalabaza eta tomateak besteak beste.

2. Aitonaren oroitzapenak(Gure 2. Aitonaren oroitzapenak(Gure 2. Aitonaren oroitzapenak(Gure 2. Aitonaren oroitzapenak(Gure

gelakidearen aitonak hauxe esan zigun)gelakidearen aitonak hauxe esan zigun)gelakidearen aitonak hauxe esan zigun)gelakidearen aitonak hauxe esan zigun)

• Antzina ez ziren traktoreak egoten, dena egin behar zen eskuz edo animalien laguntzaz. Astoak karroa eramaten zuen eta pisu asko eraman behar zuenean idiarekin gurdia eramaten zen. Antzinatik ona gauzak asko aldatu dira, orain traktoreak ditugu eta errezagoa eta arinagoa da lurra prestatzea, behiari esnea eskuz erazten zen eta orain makinak daude. Belarra mozteko dena eskuz egiten zen eta gaur egun segadorarekin arinagoa eta arlo handiagoak mozten dira. Orain askoz errezagoa da soloan biher egitea.

• Tresnak: Soloko lurra prestatzeko erabiltzen diren tresnak: Ariak, lurra astintzeko, goldie lurrari buelta emateko (azpiko lurra gora eramateko). Lurrak izaten zituen zokilak (lur multzoak) apurtzeko batzutan astoak eta idiak erabiltzen ziren.

3. Inkesta desberdinak egin 3. Inkesta desberdinak egin 3. Inkesta desberdinak egin 3. Inkesta desberdinak egin

taldekataldekataldekataldeka

4. Gernikako merkatura joan4. Gernikako merkatura joan4. Gernikako merkatura joan4. Gernikako merkatura joan.

Bertako baserritarrei inkestak egin genizkien bikoteka.

Baserritarrek opariak eman zizkiguten.

5. Gure iritzia pentsatu eta 5. Gure iritzia pentsatu eta 5. Gure iritzia pentsatu eta 5. Gure iritzia pentsatu eta

arbelean idatzi genuen. arbelean idatzi genuen. arbelean idatzi genuen. arbelean idatzi genuen.

6. Arbeleko iritzia gure 6. Arbeleko iritzia gure 6. Arbeleko iritzia gure 6. Arbeleko iritzia gure

koadernoan idatzi genuenkoadernoan idatzi genuenkoadernoan idatzi genuenkoadernoan idatzi genuen.

7. Gure iritzia ordenagailura 7. Gure iritzia ordenagailura 7. Gure iritzia ordenagailura 7. Gure iritzia ordenagailura

pasatu genuenpasatu genuenpasatu genuenpasatu genuen.

GURE IRITZIA

• Orain dela 80 urte gutxi gora bera baserritarrek ez zuten makinarik ortuan erabiltzeko eta animalien laguntzaz egiten zuten lan. Astoak gurdia eramateko erabiltzen zituzten eta pisu asko eraman behar zenean idia erabiltzen zuten. Gaur egun, makineria asko dagoenez baserritarrek lana errezago eta arinago egiten dute. Lehen belarra eskuz mozten zen eta orain segarekin,behiak eskuz erazten ziren eta orain makinak daude lan hau burutzeko. Baina beste hausnarketa bat egin behar dugu.

– Baserritarren lana gaur egun errezagoa bada, zergatik daude gaur egun gutxiago?

Argi daukaguna da baserritarrek eurek esaten zigutena, gaur egun enpresa handi batzuk daudela, adibidez oilotegi handi batzuk bertan oiloak egoera penagarrian bizi direla eta bertatik miloika arrautza ateratzen direla egunero. Hainbeste arraultza egiten dituztenez hauek prezio merkeagotan saldu dezakete. Baserritar famili batek oilo gutxiago ditu beraien etxeetan horregatik hobeto zainduta daude eta jatekoa ere kalitate hobeagoa du. Arraultzekin gertatzen dena beste produktu guztiekin ere gertatzen da adibidez: tomateak, piperrak, kipulak,esnea…

Granja industrialetan, likido kimikoak ( belar txarrak hiltzeko) eta intsektizidak erabiltzen dira, fruta arbolei zera ematen zaie eta euren lana egiteko oso makina handiak erabiltzen dituzte. Animalien egoera ere oso txarra da, behiak adibidez ez dira granjatik ateratzen eta ezin dute disfrutatu. Oiloak kaioletan sartuta egoten dira eta ematen dieten pentsuan hormona batzuk sartzen dituzte oiloek arraultza gehiago ipintzeko.

Gure ustez, baserrietako produktuak kalitate hobeagoa dute supermerkatuan

erositakoan baino. Baserrikoak freskoagoak dira eta zapore goxoago dute

produktu kimikorik ez dutelako eta oso ondo zainduta daudelako. Ez da arraroa

merkatuan aurkitu ditzakegun produktuak supermerkatukoak baino garestiagoak

izatea, hauek duten eguneroko lana gogorragoa delako eta hori beraien

kalitatean ikusi dezakegu.

Guk pentsatzen dugu, era naturala dela modurik egokiena, hau da gure

baserritarrek erabiltzen dutena. Landare usaintsuak ipintzea ortutik gertu,

intsektiziden ordez, animaliatxoak erakartzeko, horrela ez dituzte ortuko

produktuak jaten. Animaliak, behiak ioloak… landetan ibili behar dira eta

disfrutatu behar dute. Gure baserritarren animaliak belar freskoa eta ortuko

barazkiak jaten dituzte, tratu ona dute, hau da ondo zainduta daudelako.

Horregatik uste dugu, gaur eguneko baserritarren lana ezinbestekoa dela

produktu naturalak jan nahi ditugulako. Produktu hauen zaporea eta kalitatea

ezin baitugu supermerkatuko produktuekin alderatu.

Gure iritziz baserritarren lana lehen gogorragoa izaten zen. Gaur egun makinak

erabiltzen dira soloan lan egiteko baina orain dela urte asko eskuz, atxurrarekin,

sardearekin, goldearekin… egiten zuten lan. Gaur egungo gazte gehienak ez

dute ortuan lan egiten eta horregatik gero eta jende gutxiago joaten da

merkatuetara bertoko produktuak saltzera. Merkatuan geundela postu asko

hutsik zeudela konturatu ginen eta baserritar eta bertako erosleen esanetan

egoera hau nahiko tristea dela eta gure ohiturak galtzen gabiltzala antzeman

genuen.

Gaur egun, gure herrietako paisaietan ez daude ortu askorik eraikinak egiteko

erabili dituztelako lurzoru horiek. Gure ustez, eraikinak baino landak egotea

nahiko genuke gure kulturaren eta ondarearen seinale direlako.