www.baleike.eus

BALEIKE254. ZENBAKIA. EURO BAT2016ko MAIATZA

ZUM

AIAK

O H

ILAB

ETEK

ARIA

itsasoa zainetan

k a r t e l e n a u z i a , p u r i - p u r i a n

ZUMAIAKO INSTITUTUA

DBH • BATXILERGOAK • GOI MAILAKO ADMINISTRARITZA

eta FINANTZAK

GOI MAILAKO ADMINISTRARITZA eta FINANTZAK

Aita Mari, 4520750 ZUMAIA (Gipuzkoa)

www.zumaiabhi.eus

Tel.: 943 86 08 09Faxa 943 86 08 10

zuzendaritza@zumaiabhi.net

Aurrematrikula: maiatzaren 23tik ekainaren 5era (biak barne)Matrikula: uztailaren 7tik 13ra (biak barne)

ATE IREKIAK

MAIATZAren 12, 13, 19 eta 20an

2016-2017

Argitalpen honen edizioko laguntzaile:

BALEIKE254a

rnait

z r

ub

io a

pre

a

herrI AldIZkArIA

Foronda kultur etxea

Odieta, 2

tel.: 943 86 15 45

e-maila: aldizkaria@baleike.com

Argitaratzailea

Baleike kultur elkartea

e-maila: elkartea@baleike.com

Administrazio batzordea: Agustin Zubimendi eta

Xabier Azkue.

Erredakzio taldea: Imanol Azkue, Ainara lozano

lasa, Aitor Manterola, Maialen Odriozola, Juan

luis romatet, Miriam romatet, Peio romatet,

Arnaitz rubio, Jon Urbieta, Izaskun Urbieta eta

Gorka Zabaleta

Diseinua eta maketazioa: roberto Gutierrez

Hizkuntz zuzenketa: Imanol Azkue

Publizitatea

tel. 943 86 15 45

azubimendi@baleike.com

Inprimategia

Antza Inprimategia

(lasarte-Oria)

Tirada

800 ale

lege gordailua: SS-405/94

ISSN: 1136-8594

Baleikek ez du bere gain hartzen aldizkarian

adierazitako esanen eta iritzien erantzukizunik.

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak(Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak) diruz lagundua

BALEIKE

28puntueusERREFUXiatUaK

30agendaMaiatZa-EKaiNa

5herritik kanpoaRoa MURciaNo

9puri-purianKaRtElEN aUZia

25erretratoaiRENE iRUREta

“itsasoaN sENtitZEN NaiZ NEU”

14 baleike+

4 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

hER

Rit

iK K

aN

po

TESTUA: IzASKUn UrBIETA ESnALArGAzKIAK: AroA mUrcIAno

aRoa Murciano

“Gogorra da Genevako bizitza, baina oso aberasgarria izaten ari da”

mondragon Unibertsitatean magisteritzako ikasketak burutu ondoren, Psikopedagogian lizentziatu zen Aroa murciano. “Umetan eta gaztetxoa nintzela piraguan ibilia nintzen, eta ikastaroak ematen asko disfrutatzen nuenez, pentsatu nuen irakaskuntza ogibide izan nezakeela”, aitortu du. Unibertsitateko ikasketei ekitean mundu berri bat ireki zitzaion Aroari, eta bertan sortutako galderei erantzunak bilatu nahian doktoretza egiten hasi zen duela bost urte. Egun, Genevan dago, tesia egiten buru-belarri.

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 5

hER

Rit

iK K

aN

po

HUHEZIko MIKER ikerketa taldean hasi zinen duela bost urte lanean. Zein da ikerketa taldearen helburua eta lan lerroa? Ikertaldearen lan lerro nagusia hizkuntzen didaktika eta irakasleen formakuntza dira. Euskal Herriko egoera sozio-linguistikoa konplexua da, eta irakasleek aniztasunari aurre egin eta euskararen ezagupena bermatu behar dute. Gu hi-zkuntzen irakaskuntza hobetzeko lanean ari gara. Zure doktoretzako izenburua hau da: Autokonfrontazioa eta autokonfrontazio gurutzatua formazio lanabes gisa: LH 6. mailako sei irakasleren azterketa debate sozio-zien-tifikoaren didaktika eleanitzean. Zertan datza, zehazki?Ikerketa honek hainbat jomuga ditu. Batetik, irakasleen for-mazio iraunkorrerako bide berriak ikertzen gabiltza. Gure proposamenean giro atsegin bat sortzen dugu irakasleek haien jarduera hitzetara ekarri eta jarduera egin bitarteko haien nahiak, estrategiak, kezkak eta zailtasunak gurekin par-tekatzeko.

Bestetik, ikerketa honetan sei irakaslerekin aritu gara la-nean. Irakasle talde horrek, beraien irizpideen arabera, debate bana prestatu dute euskaraz eta gaztelaniaz, janzteko moda-ren inguruan. Saio horiek bideoz grabatu ditugu, eta ondo-ren, beste saio batean, irakasleek ikertzaile-formatzaileekin batera, bideoak ikusi dituzte eta haien bizipenak, kezkak… partekatu dituzte. Zergatik aukeratu zenuen gai hori?Hainbat arrazoirengatik. Ni ez naiz hizkuntzalaria; are ge-hiago, irakurtzen ikasteko zailtasun batzuk zirela arteko, beti gorroto izan ditut hizkuntza ikasgaiak; hala ere, orain arte egindako ibilbideak hizkuntzaren eta hizkuntzen irakaskun-tzaren ikuspegi berri batera eraman nau.

Hizkuntzak garrantzi handia du gaur egungo gizartean. Es-koletan eta eskolatik kanpo ezagutzak eraikitzeko erabil tzen dugun bitarteko garrantzitsuenetako bat da. Beharrezkoa izango da begirada kritikoa duen gizar-te bat heztea, iritziak ematen jakin, ar-gudiatu eta besteenak entzuten dakie-na. Horregatik, behintzat, hezkuntza arloan gai horiekiko beharrezko haus-narketa eta esku hartzea ematen dela bermatu behar da, egungo gizarteak ez bada, etorkizunekoak egin dezan.Ikerketaren ondoriorik aurreratze-rik bai? Ez naiz ausartzen ondorio garbiak ema-tera, baina esango nuke ikasgelako egitean, hau da, irakaslea ikasleekin elkarrekintzan ari den horretan, harribitxia topatu dugula. Bai ikaskuntza-irakaskuntza prozesuen ulermena-ri dagokionez, bai irakasleengan eraldaketa esanguratsu eta baliagarriak ahalbidetzeko bide gisa. Orain arte didaktikan egindako lanek ez dute irakaslearen lanaren konplexutasuna kontuan izan, eta begirada berri honek berrikuntza handiak ekarriko dituelakoan nago. Irakasletza arte bat da, edozein ofiziok bezala, urtetako trebakuntza eskatzen du. Doktoretza lana osatzeko Genevako Unibertsitatera joan

zinen sei hilabeteko lehen egonaldi bat egitera. Zergatik aukeratu zenuen unibertsitate hori?

“Genevako Eskolak” garatutako iker-lanak beti izan dira erreferenteak gu-retzat. Bertan J.P. Bronckart buru hizkuntzen didaktikako ikuspegi sozio-diskurtsiboa garatu zen 80ko hamarkadan. Gaur egun oraindik ber-tan lanean dihardute punta-puntako ikertzaileek, eta gaur egun horren he-datua dagoen ikerketa eredu positibis-tarekiko oso kritikoak dira. Lehen egonaldi hura eginda etxera

bueltatu zinen, baina handik pixka batera berriro Geneva-ra joateko erabakia hartu zenuen. Zergatik bueltatu zara?Lehen sei hilabeteak hegan joan ziren eta Genevan oraindik zer ikasi asko zegoela ikusi nuen: Unibertsitateko minte-giak, doktoretza programako jarduerak, adituekin tutoretza saioak... Beraz, doktoretza beka beste bi urterako geratzen zi-tzaidanez, nahiz eta Geneva oso garestia izan, hilabete amaie-rara iristeko moldatzen nintzela ikusi eta Genevatik tesiare-kin lanean jarraitzeko apustua egin nuen. Nire asmoen berri eman nien ikerketa taldeari eta Genevako koordinatzaileari.

“irakasleen formazio iraunkorrerako bide berriak ikertzen gabiltza”

Izen-abizenak: Aroa Murciano EizaguirreAdina: 28 urteIkasketak: Heziketa Fisikoa, Psikopedagogia, EKOMU masterra (Hezkuntza Testuinguru Eleanitz eta Multikulturaletan Masterra)Hizkuntzak: frantsesa eta ingelesa (biak erdipurdi) Afizioak: mendi bueltaxkak, zinema (europarra eta hego amerikarra), musika (denetarik) Genevatik gustatzen zait…: oso hiri txikia da, kosmopolita, laku ertzetik Mont Blanc ikus daiteke eta ilunabarretan mendiak zeruaren kolorea hartzen du... Genevatik ez zait gustatzen…: politesse (kortesia) gehiegi, garestia da eta neguan non ibili jakin behar duzu; bestela, hiria hutsik topatzen duzu. Zertaz akordatzen naiz bereziki: Zumaiatik? Itsasoa, kostaldeko giro bizia, etxeko babesa, lagunen konpainia...

6 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

Ados egon ziren nire erabakian, eta beren babesa eskaini zidaten. Horrela, egonaldia beste bi urtez luzatu dut. Noiz arte egongo zara bertan?Asmoa ikasturte honen amaieran itzultzea da. Geneva ez da leku samurra eta epe luzera ez dut neure burua hemen ikusten. Konpeten-tzia handia dago, eta zoritxarrez edo zorionez, ez dut neure burua maila horietan lehiatzeko moduan ikusten. Pozik zaude? Gogorra da Genevako bizitza. Esango nuke denetatik egin dudala eta egiten nabilela: negar, barre..., izu-garri gozatu, gaizki pasa. Oso aberasgarria izaten ari da, bai lan arloan, baita maila pertsonalean ere; beraz, oso pozik. Zer exigentzia maila eskatzen du doktoretza programa ba-tean egoteak?Ez da handia. Hamabostean behin mintegietara joan eta ezta-baidetan parte hartu, zure lanaren aurrerapenak aurkeztu... Esango nuke tesia bera dela bide gogor eta malkartsua, asko-tan erotzeko modukoa. Tesigileak bakardade handia bizi du, beraren eta ordenagailuaren arteko borroka amaigabea da te-sia. Ezta erraza azaltzen, ez ulertzen, baina aldi berean merezi duela esango dut. Nik, zorionez, babes handia jasotzen dut, bai tesi zuzendarien aldetik, baita ikerketa taldetik ere. Nolakoa da zure egun bat?09:00ak alderako joaten naiz Unibertsitateko bulegora eta bertan egoten naiz arratsaldeko 18:00ak arte. Batzuetan ge-hixeago luzatzen dut lanaldia, beste batzuetan gutxixeago, inspirazioaren arabera.

Eguerdietan lankideekin bazkaltzen dut. Zorionez, ez dugu ordutegi suitzarra oso estu segitzen, Genevan ohikoa delako 11:30-11:45ak aldera bazkaltzea. Ni ez naiz horretara ohitu oraindik.

Lana amaitu ondorengo plana asko aldatzen da udatik negu-ra. Neguan segituan iluntzen du eta kaleak desertu bihurtzen dira arratsaldeko 19:00etatik aurrera; beraz, kirol pixka bat egin eta goiz erretiratzen naiz. Udara bueltan, berriz, mundu guztia kalean dago eguraldi onaz gozatzen; beraz, lanaren ondoren laku ertzean paseo bat, lagunekin zerbezaren bat hartu edo oso eguraldi ona bada, lakura joaten naiz bainu bat hartzera.

Zeinekin bizi zara?Erresidentzia batean bizi naiz, Genevan dagoen bizilekurik merkeena delako; izan ere, izugarriak dira hemen bizilekuen prezioak. Orain arte hainbat lagunekin bizi izan naiz: erru-siar batekin, mexikar batekin eta orain Pariseko neska ba-tekin bizi naiz. Elkarbizitza abentura bat da bere horretan, liburu bat beharko nuke bizitako guztiak kontatzeko. Orain, Pariseko neskarekin frantsesa praktikatu eta praktikatu ari naiz eta gustura nago. Udaberri honetan tomateak landatu ditugu etxean eta hazteko zain gaude. Zer egiten duzu denbora librean?

Bizitza lasaia daramat, parrandan aritzeko presupuesto txikia daukat eta hemen poteoa ez da existitzen. Gustukoa dut astean behin mendi bueltaxka egitea, Salev Genevatik gertu geratzen den menditxoa igo eta jaitsi, Jonction inguruak, Herman-ce... Beti Genevatik oso gertu, goiz buelta egiteko moduan.

Bestalde, Suitzak oso tren zerbitzu onak ditu, eta bada “carte journaliè-re” izeneko tren txartela, egun batez Suitza osoan nahi beste bidaitzeko. Horren kontura egun pasa dexente egin ditut, Luzerna, Zurich, Alech

Arena glaziarra... Suitzan badago zer ikusi. Eta, bestela, ba, ohikoa, negu bueltan zinemara asko, lagunekin zerbeza bat edo fondue-ren bat, Frantziara joan-etorria erosketak egite-ra… Prezioetan alde nabarmena dago eta muga oso gertu geratzen da. 10.000 inguru biztanle duen herri txiki batetik beste hiri batera joan zara. Zer moduz egokitu zara? Hiriaren tamaina ez da arazoa izan, Geneva oso hiri txikia da, Donostiaren tamaina du edo akaso txikiagoa.

Baina kultura aldetik txoke handia izan zen hasieran. Eto-rri berritan, tramite administratiboak egitean, langileek begi txarrez begiratzen zidaten “Bonjour madame/monsieur” erreberentzia ez egiteagatik, edo “merci”, “bonne journnée!” esanda ez agurtzeagatik, horiek esan behar baitira beti alde egiterakoan. Kortesia asko zaindu behar da, eta nik ez nuen edo ez dut horrelako erreberentzietarako ohitura handiegirik. Ahots tonuaren kontua ere kuriosoa egin zitzaidan. Hitz egi-ten nuen bakoitzean bazirudien garraxika nenbilela. Badirudi Suitzan ahots tonua gehiago gordetzen dutela, ez dutela ho-rren ozen hitz egiten, eta horretaz hitz egin ahala konturatu naiz.Bizi maila oneko herrialdea omen da Suitza. Horrela al da? Esango nuke bizitza maila ona zenbaitek daramatela, bereziki suitzar jatorria dutenak edo haien xoxak Suitzan gordetzera etorritakoak. Sistemaren parte bazara, soldata altuak jasotzen dira, 3.200 euro ingurutik gorakoak, baina gastuak ere neurri berekoak dira. Nahiz eta modu xumeago batean bizi, esango nuke Euskal Herrian, pribilegiatuak garela ditugun zerbitzu publiko eta oinarrizko babesagatik.

“Kortesia asko zaindu behar da, eta nik ez nuen edo ez dut horrelako erreberentzietarako ohitura handiegirik”

hER

Rit

iK K

aN

po

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 7

hER

Rit

iK K

aN

po

8 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

BalE

iKE

+pU

BliZ

itat

Ea

pUR

i pU

Ria

N

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 9

TESTUA: JoSE mAnUEL cASTILLo

pankarten auzia:

Debekua garbitasunaren ordaina?zumaiako Udalak eremu publikoan ezarritako kartel, pankarta eta pintada oro kentzeko erabakiak polemika bizia piztu du herritarren artean.

Lagunartean egoteko, dantzatzeko edota parrandarako izaten dira jaiak, baina aldarrikapenek ere izaten dute tartea. Santel-moetan kolore askotariko mezuak ikusi ditugu azken urteo-tan: feministak, presoen aldekoak, biotopoaren aurkakoak, lan eskubideen aldekoak, frontoi berria erreklamatu dutenak, atez atekoaren kontrakoak... Aurtengo festetan, beste batzuen artean, “Alkateak kartel hau debekatu du” lelodun kartelak agertu ziren hormetan, eta pankarta handi bat Erribera ka-lean. Izan ere, otsailetik Udal Gobernuak kalean jartzen diren pankarta eta kartel guztiak kentzeko erabakia hartu du. Azke-nengotakoak, Zumaiara etorri berri den zirkuarenak.

Udalaren erabakiak eztabaida handia sortu du herrian. “Kalea Guztiona Da” herri ekimena jarri dute hainbat herri-tarrek martxan, eta idazketa prozesuan dagoen garbiketen or-denantzan debekua ez agertzea dute helburu. Hala ere, Oier Korta alkateak adierazi du inongo debekurik ez dela izango: “Udalak ez du debekatu kartelak jartzea. Hauek jartzeko leku estrategiko batzuk bilatuko ditugu eta hemendik kanpo jar-tzen direnak kendu egingo ditugu, guztiok eremu publikoa errespetuz trata dezagun”.

Gatazkaren hasieraKalean jartzen zituzten pankartak desagertzen ari zirela sala-tu zuten Zumaiako Ernaik eta Zumaiako Eskubide Sozialen Karta antolakundeek otsail hasieran. Handik egun batzuetara, otsailaren 22an, El Diario Vasco eta Baleikeri bidalitako pren-tsa ohar baten bidez jakinarazi zuen Udalak kaleko pankarta, kartel eta pintada oro kenduko dituela aurrerantzean.

Kalea Guztiona Da taldeko kide eta Argiako kazetari Axier Lopezek gogor kritikatu du Udalak neurriaren berri prentsan eman izana: “Egun batetik bes-tera inorekin kontsultatu gabe Udalak debeku honen berri eman zigun prentsa-ren bitartez. Ez gaude ados politika egi-teko modu bertikal honekin”. Alex Oli-den Zumaiako EH Bilduko zinegotziak prozesua “atzekoz aurrera” egin dela na-barmendu du. Haren iritziz, aurrena he-rriko eragile eta herritarrekin eztabaidatu beharko luke Udalak eremu publikoaren erabileraren inguruan, eta ondoren era-baki bat hartu.

Udalak ezarritako neurri berrien au-rrean, hainbat herritarrek bilera irekia deitu zuten martxoaren 3an, egoerari au-rre nola egin aztertzeko. Bilera horretara Udal Gobernuko bi zinegotzi gerturatu ziren, baina Lopezek azaldu duenez, hasieratik argi utzi zuten hitzik ez zu-tela esango. Argiako kazetariak jarrera hori gaitzetsi egin du, Udalaren azalpe-nak lehen eskutik jasotzeko aukera paregabea zelakoan. Oier Korta alkateak, ordea, bilera horien izaera ez-demokratikoa

salatu du: “Badirudi bilera horiek soilik Udalak hartutako neurriaren kontra daudenentzat direla; bilera irekia bada, edozeinek du joateko eskubidea. Ez zitzaigun oso jarrera demokratikoa iruditu”.

Lehen bilera hartatik sortu zen “Kalea Guztiona Da” herri ekime-na. Ordutik, asteazkenero biltzen dira Odieta frontoiaren inguruan ekintzak prestatu eta Udalak har-tutako neurriaren inguruan ezta-baidatzeko. “Zumaiar guztion adierazpen eskubidea urratzen duen debeku honen inguruko eztabaida kaleratzea zen taldearen helburua eta uste dut hori lor-tu dugula”, ziurtatu du Lopezek. “Alkateak kartel hau debekatu du” lelodun kartelez jostea izan zen tal-dearen lehen ekintza herrian, gar-biketa brigadak goizero paretetatik kentzen bazituen ere.

Udalak martxoaren 19an, Ba-leike.eus-en argitaratutako beste prentsa ohar baten bidez jakinarazi zuen Udalak garbiketa ordenantza berria idazten hasiko zela. Ordenantzak, besteak

beste, kartelak, pankartak eta pintadak arautuko ditu. Oraingoan ordea, neurria herritarrekin eta eragileekin eztabaida-tzeko prestutasuna adierazi zuen Uda-lak. Lopezek argi du erabaki horretan beraien ekimenak eragina izan duela: “Kalea Guztiona Da ekimena martxan jarri genuelako esan zuen ondoren Uda-lak herritarren iritzia kontuan hartuko zuela”; hala ere, honakoa gaineratu du: “demagogia hutsa da herritarrekin hitz egingo dutela esatea debekua aplikatzen ari direnean”.

Garbitasuna ala zentsuraHerria txukun eta garbi mantentzea da Udalak ordenantza berriarekin lortu nahi duen helburu nagusia. “Zumaia kostako herria izanik, Geoparkea har-tzen ari den indarra ikusita eta turismo gero eta gehiago jasotzen ari garela ikusi-ta, denontzako eremu publiko atseginak sortu nahi ditugu”, argudiatu du alka-teak ordenantza berriaren alde.

Lopezek, ordea, oso argi du “postale-tako” herri bat lortzeko saiakera dela, eta

gaztazkarik gabeko herri baten irudi faltsua eraiki nahi dela. Oliden oposizioko zinegotziak ere antzeko iritzia du: “Mun-

10 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

pUR

i-pU

Ria

N

“Udalak ez du debekatu kartelak jartzea, horiek arautu baizik”

Oier Korta, Zumaiako Alkatea

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 11

du eta sistema gatazkatsu batean bizi gara eta ezin dugu gure herriaren irudi inpulutua eman, benetan azpian gatazkak daudenean”. Horregatik, Lopezen iri-tziz, garbiketaren kontua aitzakia hutsa baino ez da herritarren aurrean debe-kua saltzeko: “Benetako helburua he-rriko sektore kritikoak isilaraztea da”.

Zikinkeriaren argudioa oso subje-ktiboa dela uste du Lopezek. “Tor-turaren aurkako pintadei, feministen bortxa salaketei edota TSko langileen lan eskubideak aldarrikatzen dituzten pankartei ari da zikin deitzen alkatea”, azpimarratu du Kalea Guztiona Da tal-deko kideak.

Herritarrek aldarrikapenak egiteko eskubide osoa dutela aldarrikatu du Oier Korta alkateak, baina eskubide hori zehaztu egiten du: “Aldarrika-penak errespetuz egin behar dira, propietate pribatua errespetatuz eta eremu publikoa arautuz”. Gainera, al-darrikapen bideak eta moldeak egungo gizartera egokitu behar direla azaldu du: “Egungo komunikatzeko eratara moldatu behar gara, sare sozialak eta Internetek duten garrantzia ikusiz, agian jada kaleko komunikazioak ez du horrenbesteko garrantzirik”. Argudio horren aurka ageri da Lopez: “Herritar xeheek soilik pankartak dituzte euren alda-

rrikapenak entzun daitezen, ezin dute komunikabide handie-tan publizitatea erosi; kalea da dugun gune garrantzitsuena

komunikatzeko”.Iritzi kontrajarriak dituzte, baita ere,

kalea arautzeko zilegitasunaren ingu-ruan Kortak eta Lopezek. Alkatearentzat Udala da eremu publikoa arautzen duen erakundea eta zilegitasun osoa du kartelak eta pankartak arautzeko. Kalea Guztiona da taldeko kidearentzat, ordea, Udalak ez du zilegitasunik denona den espazio batean debekurik ezartzeko. “Erabaki ho-rren atze an politika bera ulertzeko era bat dago, goitik beherako politika bertikala ala herritarren iritzia kontuan hartzen duen parte hartzeko politika”, salatu du Lopezek.

Isunak izango diraOrdenantza oraindik ez da onartu, baina alkateak jakinarazi du espresuki prestatuko diren guneetatik kanpo pankarta, pegatina edota kartelak jartzeagatik isunak egongo direla. Eta ohartarazi du Zumaia ez dela salbuespena izango, inguruko herrietako ordenantzak hartu baitituzte eredu.

Esan bezala, kartelak eta pankartak jar-tzeko tokiak ugaritu eta horiek leku “es-

trategikoetan” kokatuko ditu Udalak. “Lehengo legealdian Bilduk panel urdin batzuk jarri zituen kartelak jartzeko, baina

BalE

iKE

+“legea lege izango da, baina gerta daiteke legea legitimoa ez izatea”

Alex Oliden, EH Bilduko zinegotzia

AUzIA KALErAUdal Gobernuak hartutako erabakiaren aurka manifestazioa egin zen santelmotan. Apirilaren amaieran, aldiz, argazkia atera zuten Amaiako plazan.

iRU

Dit

aN

BalE

iKE+

BalE

iKE+

BalE

iKE

+pU

BliZ

itat

Ea

pUR

i pU

Ria

Njendeak jarraitu du kartelak eta pankartak jartzen nahi duen lekuan”, gogorarazi du alkateak, eta horregatik babesten du karte-lak jartzeko leku gehiago prestatzea.

Olidenek zein Lopezek, ordea, uste dute “panel ofizial” horiek ez direla nahiko he-rriaren adierazpen askatasuna bermatzeko, bertan kartel txikiak baino ez baitira sar-tzen. Eskubide mugaketa hori Espainiako Mozal Legearekin alderatu du Lopezek: “Eskubide bat leku zehatzetara mugatu nahi dute, Mozal Legeak manifestazioekin egin nahi duen bezalaxe. Zer izango da hurrengoa, manifestodromo bat egitea jendea ez molestatzeko?”.

Oier Korta alkateak uste du gai honen inguruko eztabaida guztiz “politizatu” dela: “Batzuek ordenantza hau alderatu nahi dute Espainiako Mozal Legearekin, baina bi kontu guztiz ezberdinak dira. Gai hau politizatu nahi izan dute batzuek”.

Luzerako eztabaidaIsunekin jendea beldurtzeko helburua du Udalak, Lopezen iritziz. Horregatik,

herriko hainbat eragile, sindikatu, lan batzorde, kirol eta musika talde-ren atxikimendua biltzen ari da Kalea Guztiona Da taldea. 31 talderen atxi-kimenduaren berri eman zuten apirila-ren 30ean Amaiako plazan egin zuten agerraldian. Aldarrikapena eta festa batuko dituen egun bat ere prestatzen ari dira. “Ez dakigu Udalak ordenantza azkenean onartuko duen ala ez. Baina gure helburu nagusia herria aktibatzea da eta gaiaren inguruan beldurrik gabe eztabaidatzea”, argitu du Lopezek. Bes-talde, alkatea prest agertu da herri eki-menarekin biltzeko.

Olidenek, bere aldetik, herri mugi-mendu berriari sostengua adierazi eta hau gehitu du: “Legea lege izango da, baina gerta daiteke legea legitimoa ez izatea”. Gauzak horrela, datozen hila-beteotan argituko da ordenantza be-rria zertan gelditzen den, adostasuna-ren bidetik urak baretzen diren edo akordiorik gabe gatazkak jarraituko duen.

“Udalak ez du zilegitasunik guztiona den eremu publikoan horrelako debekurik ezartzeko”

Axier Lopez, Kalea Guztiona Da taldeko kidea

14 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

BalE

iKE

+

“itsasoaN sENtitZEN NaiZ NEU”Gazte zelarik ezagutu zuen bela eta orduz geroztik itsasoa da bere mundua. munduko hamaika bazter ezagutu eta gero, gaur egun gure kostaldeko harribitxiak erakusten dizkie urrutiko ere gertuko bisitariei.tEstUa:a GoRKa ZaBalEtaaRGaZKiaK: aRNaitZ RUBio apREa Eta UtZitaKoaK

JoN ‘txonpe’ Belaontziko patroia

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 15

BalE

iKE

+a

RG

aZ

Kita

NBa

lEiK

E +

16 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

Bizitzaren kresalak urdindutako ile kizkur ugaria buruan, egun batzuk bizarra moztu gabe, eta eskuz bildutako zigarreta ahoan, argazki kamerak maite duen pertsonaia horietako bat da Jon Txonpe Agirrezabalaga (Zumaia, 1961). Itsasoak ema-ten duen patxadarekin ekin dio berriketaldiari.

Noiz eta nola sortu zitzaizun itsasoarekiko hain harreman estua?Familiatik badago harremana itsasoarekin, baina nirea txiki-tatik dator. Motorrarekin itsasora irteten ginen, sarea bota, txibitan egin... Hori txikitatik. Baina bela mundua berandua-go ezagutu nuen. Surfean ibiltzen nintzen –aurrena txanpe-roarekin...–, eta belauna izorratu nuen. Belauna, sudurra... Eta orduan erabaki nuen surfa ez zela nirea, eta windsurfe-ko ikastaroa egin nuen Getarian. Hori izan zen nire lehen harremana belarekin. Windsurfeko taula bat erosi nuen eta Zumaian hasi nintzen ibiltzen. Gero Menorcara joan nin-tzen, hotel batera lanera. Tartea neukanean hondartzara jais-ten nintzen eta hango langile batek uzten zidan windsurfeko taula. Gero hasi nintzen laguna eramaten atzean eta, klaro, bi lagun eta trasteak eramateko gaizki. Belaontzi txiki bat zeu-kan hondartzako langileak eta probatzen uzteko eskatu nion. Moldatuko ote nintzen galdetu zidan eta baietz esan nion, windsurfarekin asmatu banuen belaontziarekin ere molda-tuko nintzela. Probatu eta segituan esan nuen, “hau da nirea”. Hori izango zen 24 bat urterekin. Gaur arte. Afizio modura hasi zena orain bihurtu da bizimodua.

Noiztik daukazu Luma belaontzia?2003an erosi nuen, baina aurretik beste bat eduki nuen, txiki-txikia, bost bat metrokoa. Gaviota izena zuen. Baina saldu egin nuen, umeak txikiak zirelako, eta urte asko egon nintzen ontzirik gabe. Hasi nintzen beste batzuekin irteten, eta hasi

nintzen udan lanean belaontziarekin, profesional. Tabernako lana utzi eta charter-en bat egiten nuen.

Beste batzuentzat patroi lanak egiten?Hori da. Belaontziak alokatzen zituzten lagun batzuk eza-gutu nituen, Bartzelona eta Madrilgoak. Garai hartan oso jende gutxik zuen patroi titulua eta lanerako aukera sortu zitzaidan belaontzi horietan patroi egiteko. Gero, Denian egon nintzen denboraldi oso bat. Hamabi belaontzi zain-tzeko eta mantentze lanak egiteko kontratatu ninduten. Baina hiru lagunen lana ari nintzen egiten eta, ados ez gi-nenez jarri, alde egin nuen. Eta orduan erabaki nuen neuk hartzea belaontzi bat eta Euskal Herrian jendeari eskaintzea itsasora gerturatzeko aukera, ez zegoelako halakorik. Ha-sieran, lan gehien Donostiatik egiten nuen. Uda osoa han pasatzen nuen.

Hamahiru urte hauetan asko aldatu al da egoera?Bai, izugarri. Lehen ez zegoen ezer alokatzeko; Donostian, Ciudad San Sebastian, turistentzako ontzia. Baina, bestela, ezer ez. Orain badago aukera, eta jendea gehiago gerturatu da itsasora.

Nongoak dira zure bezeroak?Azken urte hauetan atzerritar asko izan ditut: estatubatua-rrak, suitzarrak, indiarrak, australiarrak... Eta euskaldunak ere bai, baina gehiago barrualdekoak. Kostaldekoak oraindik ez dira hasi. Gehienak Bergara, Arrasate, Iruñea ingurukoak izan ditut. Kostaldea bertan daukagunok oraindik ez gara hasi. Pena ematen dit. Itsasoa bertan daukagunez, ez diogu garrantzirik ematen. Eta ez dakigu bertan zer daukagun. Nik Itzurundik oso gertu ikusi izan ditut izurdeak. Hondartzatik ikusteko moduan.

BalE

iKE

+

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 17

Zer daukagun ez dakigula diozu: askok ez dute sinetsiko gure itsasoan izurdeak eta baleak bizi direla eta ikus dai-tezkeela. Duela pare bat urte balea batekin egin zenuten topo. Nola izan zen hori?Udazkena zen. Itsasoa bare zegoen, haize markarik ez. Izurde piloa topatu genuen, mularrak. Indo hamarrak zeuden itsasoan [itsasoan bizi den hamarra mota bat, espezie askoren gustuko jakia]. Bizpahiru ordu egon ginen izurdeekin. Pentsatu genuen barrurantz etortzea eta Itzurunen botatzea aingura, itsasoa hain zegoen bare. Bueltan gentozela, bat-batean, ufada bat entzun ge-nuen. Balea! Bere norabidean jarri nintzen, eta tarteka irteten zen, beti gure parean. Horrela ordu eta erdi. Zumaiatik lauzpa-bost miliara. Hemen bertan. Ederra.

Balea topatzea ez da hain erraza izango, baina izurdeak sarriago ikusten dira.Bai, hiru motako izurdeak ikus daiteke: arrunta, marraduna eta izurde handia (mularra). Izurde handien talde bat, behint-zat, hemen bizi dela esango nuke, sarri topatzen gara eta.

Eta non ibiltzen dira, non topatzen dituzu normalean?Nik normalean Kantilera [kontinenteko plataforma itsasoan hondoratzen den eremua] jotzen dut, Ondarroa aldera, eta handik Bermeoraino askotan aurkitzen ditugu. Kantilean bi-zitza handia dago, arrain asko, eta hor ibiltzen dira izurdeak. Izurdeak bakarrik ez; arrantzaleak, kaioak, atunak udan... Arraina dagoen lekuan biltzen dira denak.

izurdeak etxe ondoanZetazeo mota asko bizi dira gure itsasoan, baina izur-deak dira ugarienak. Haiek ikusteko aukera izan dugu Jon Txonperekin.

Donostia aldera joatea da Jon Txonperen plana. Bezperan arrantzontziak han omen zebiltzan, antxoatan. “Arraina non, izurdeak han”, arrazoitu du. Nabigatzeko baldin-tzak ere onak izango direlakoan gaude, bezperako parteak hego ukituko haizea iragarri baitzuen. Eguraldi zoragarria ekarri digu egunak, eta izurdeak ikusteko gogotsu abiatu gara itsasorantz. Barratik irten orduko, ordea, ohartu gara bidaia ez dela hain samurra izango. Iparretik jotzen du haizeak eta olatu deserosoak eragin ditu.

Motorraren laguntzarekin, kanporantz doa Luma, 12 metroko belaontzia, gero gorantz, Donostia alderantz egiteko intentzioarekin. Brankaz goaz gero eta handia-goak diren olatuen kontra, eta bat baino gehiago zora-biatzen hasi da... Ipar haizeak gero eta zakarrago jotzen du eta plana aldatzea erabaki du Txonpek. Beherantz joango gara, Ondarroa alderantz, poparean. Ondarroaren parean aurkitu ohi ditu sarri izurdeak, eta “betiko lekura” joatea erabaki du.

Iparreko haizea bizi-bizi dabil, 24 korapilotik gora zen-bait unetan, belak zabaldu eta nabigatzeko aukera pare-gabea. Gozatzen ari da Txonpe, Luma zazpi-zortzi kora-piloko abiaduran ikustean. Eskifaia larriagoa doa. Popa-rean joanda ere, zorabioak jota daudenek ez diote buelta emango lehorreratu arte. Haize olatuek ez dute itsasoa

behar bezala behatzen uzten; ez da egunik onena izurdeak ikusteko. Guregandik 50 metrora pasa daitezke, gu ohar-tu gabe. Beste baterako utzi beharko dugula pentsatzen hasiak gara. Txonpek plan alternatiboa proposatu du, Mutrikura joatea, han lasai bazkaldu, gorputzari buel-ta eman, eta gero itsasertz ondotik bueltatzea, labarrak ikusiz. Etsipen puntu batekin, dagoena onartu eta Mu-trikurantz jarri du patroiak belaontzia. Denok isilik goaz, batzuk zorabioari eutsi ezinik, gainontzekoak haizeaz eta itsasoaz gozatzen.

Halako batean, baina, “Izurdea!” egin du oihu Jonek, istriborrera seinalatuz; “Izurdea!”, hautsi du berriro isil-tasuna. 50 bat metrora ikusi dugu olatu artean jauzika. Urrutirago gehiago datoz, guregana zuzenean. Izurde handiak dira, mularrak, dozena inguruko taldea. Ziztu batean etorri dira Luma ondora, eta jolasean hasi dira, ontzi azpitik pasatzen, olatuekin surfean, jauzika... A zer ikuskizuna! Normalean ordu laurden egiten dute its-asontzi ondoan, baina gaur ordu erditik gora izan dira gurekin... Denok pozez txoratzen gaude, esperientziak txundituta.

Buelta isiltasunean egin dugu, bizitako esperientziak asebeteta. “Akordatu al zarete bulegoaz, lanaz?”, galdetu du Txonpek. “Batere ez!”, berak erantzun. “Niri hori ger-tatzen zait; denoi uste dut. Ni beti lainoei begira egoten naiz, haizeak nora joko duen, aldaketa datorren... Eta nahi eta nahi ez, uretan izurde edo balea bila, ufadaren bat ikusten dudan...”.

BalE

iKE

+

18 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

BalE

iKE

+pU

BliZ

itat

Ea

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 19

Izurdeak ikustea ez da gauza arraroa. Hiru izurde mota daude hemen inguruan: arrunta, marraduna eta izurde handia (mularra). Baleekin topo egitea ez da hain ohikoa, baina Jonek izan zuen behin haien ondoan nabigatzeko aukera. Ederra izan zela dio.

urpeko altxorra

20 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

Orain Zumaian daukazu belaontzia, baina bidai abentura bat baino gehiago bizitakoa zara...Itsasoan lauzpabost egun egiten dituzunean, irteera bidaia edo abentura bihurtzen da. Bidaia asko egin ditut belaontziak hara eta hona eramaten. Ingalaterratik hona, hemendik Inga-laterrara, Bretainiatik itsasontziren bat ekarri, Kanariar Uharteetara eraman, Bartzelonatik hona... Kubara ere era-man nuen katamaran bat, Kanarietatik. Tenerifetik Guadalupera 18 egunetan egin genuen.

Mediterraneoan ere asko ibili zara.Uda batean Lumarekin joan nintzen, Ibizara. Balear Uharteak oso politak dira. Turkia, Kroazia eta Grezia ere ezagutzen ditut. Hamabost eguneko zirkuitu bat egiten genuen, irletatik. Leku zoragarriak daude han ere. Hydra, adibidez. Kotxerik ez dago, dena itsasoz iristen zaie eta astoz eta zaldiz garraiatzen dute. Oso leku polita da. Bidaia horiek egiten nituen bezeroekin, patroi lanetan, enpresa baten be-laontziarekin.

Eta larrialdirik tokatu al zaizu?Momentu zailak ere izaten dira horrelako bidaietan, zerbait puskatzen delako edo elektronikarik gabe gelditzen zarelako. Eta, gehienbat, itsaso txarra egokitzen denean. Hortzak estu-tu behar dira eta pasa arte eutsi egin behar. Nik istripu larririk ez dut izan, zorionez. Larrialdiren bat bai, baina ez zait gus-tatzen kontu txarrez hitz egitea. Nahiago izaten dut momen-tu onekin gelditu. Txarrek esperientzia ematen dizute.

Zer ematen dizu itsasoak, zer da itsasoa zuretzat?Ematen dit bakea. Sentitzen naiz neu. Askotan pentsatzen dut itsasoko Jon dela Jon. Kalean, jendeagatik edo, beti maskara-rekin ibiltzen gara. Ni, behintzat, ez naiz berdin senti tzen.

Igual da asko ibili naizelako bakarrik, baina itsasoan sendo sentitzen naiz, ondo. Gauza asko ematen dizkit. Pentsa tzeko, meditatzeko eta idazteko aukera, adibidez. Eguneroko kon-tuak idazten ditut koaderno batean, gertatutakoak, ikusi-takoak, egindako lanak, bidaiaren ezaugarriak... Nire gauzak.

Koadernoa irakurtzen dudanean bidaia berpiztu egiten zait.

Koadernoa ekarri du. Zabaldu eta egunez egun idatzita dauzkan oharrak irakurtzen hasi da. “Después de darse cuenta de que hay agua hasta los ar-marios y las tablas casi flotan, hemos empezado a achicar; el barco esta he-cho un caos por dentro. Todo mojado: ropa, colchonetas, suelo resbaladizo, los cacharros sin fregar... Estoy contento”. Haserre dagoen aurpegi baten marraz-kiarekin lagundu du. Beste orri batean: “Después de estar comiendo sandwich

las vísperas les he preparado un atún encebollado que ha sido una delicia para todos”; “hoy se ha estropeado el piloto san-chez; he improvisado con un par de ‘pulpo’-s y funciona a las mil maravillas. Le he bautizado Gominolo”.

Seguru baduzula bidaia luzeren bat egiteko gogoa edo ametsa...Nire gogoa da 80 urterekin ere itsasoan jarraitzea, belan edo txalupan, baina itsasoan. Baina bai, abenturaren bat bizitzeko ametsa ere badaukat. Askok esaten dute mun-duari bira ematea dela beraien ametsa. Oso ondo, baina munduan bazter asko daude. Mediterraneoan pare bat urte egingo nituzke, erraz. Presarik gabe, bidaiatzen. Tarteka nonbaiten gelditu, lan pixka bat egin, dirua bildu, bidaia-tzen jarraitu... Bidaian bizi. Betidanik daukat hori buruan bueltaka. Ez dakit momentua iritsiko den eta gai izango ote naizen, baina buruan badaukat gogo hori. Zerbait iritsiko dela pentsatzen dut.

BalE

iKE

+

“Nire gogoa da 80 urterekin ere itsasoan jarraitzea, belan edo txalupan, baina itsasoan”

Txonperen eskaintzaFlyscharen ibilbidea

Lau orduko irteera, Zumaiatik Mutrikura eta buelta, labarren ondotik. Bainua hartu eta lasai ibiltzeko aukera. Gehienez bederatzi lagun, 25 euro laguneko.

izurdeak ikustera Egun osoko irteera da, gehienez bederatzi lagun, 60 euro pertsonako.

irteerak neurrira Asteburuko edo astebeteko irteerak ere antolatzen ditu, bezeroak eskatzen dionari egokitzeko malgutasunarekin.

inFormazio gehiago Baleikeko gidan (baleike.eus/gida)

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 21

Zumaiako ikastetxeak Homofobiaren aurka

NAIZENA

NAIZELA

ONARTUA

maiatzak 17, Homofobiaren aurkako nazioarteko eguna

Soldadura Eskola

22 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

PublierreportajeaUrola Kostako Udal Elkartea

Bailara eraikiz www.urolakosta.eus

Urola Kostako Udal Elkartea · Urdaneta bidea 6, Zarautz · 943 89 08 08 · harrera@urolakosta.eus

Hainbat zerbitzu zuretzat:lana bilatzen laguntzeko edo zure enpresasortzen laguntzeko

SORTU ZEURE ENPRESA

1. INFORMAZIOA, AHOLKULARITZA ETA LAGUNTZA ENPRESA SORTZEKO

Zure negozioa abian jartzea errazteko, ideia garatzen eta bideragarritasuna aztertzen la-gunduko dizugu. Eskaintzen dizugu:· Aholkularitza eta informazioa: sektorea, forma juridikoak, zerga eta lan arloa, baimenak...· Bideragarritasun plana egiteko laguntza, simulatzailea erabiliz.· Enpresa martxan jartzeko laguntza izapideetan (Foru Ogasuna, Gizarte Segurantza…).· Diru-laguntzak: egitasmoari ondoen egokitzen zaizkion diru-laguntzen informazioa.· Finantzaketa iturririk egokiena bilatzeko laguntza.

2. PRESTAKUNTZA ETA TAILERRAK

Urtean zehar hainbat tailer eta ikastaro egiten ditugu ondorengo gaiak lantzeko: · Sustatzaile izateko beharrezko dituzun baliabide eta trebetasunak ezagutu eta landu. · Zure negozio ideia garatzeko erremintak ezagutu: Canvas, Innobox, Elevator Pitch, Expe-rience Economy...· Enpresa kudeatzeko ezagutza eskuratu.

3. BALIABIDE ETA ESPAZIOAK

Hainbat baliabide eta espazio ditugu zure negozio ideia aztertu eta lantzeko edo enpresaberria martxan jartzeko:· Ekiten espazioa. Beste ekintzaileekin elkarlanean aritzeko.· Enpresagune. Zure enpresaren bulego iraunkorra jartzeko.· Gela eta ekitaldi aretoa. Egun edo saio batzuetarako alokatzeko.

4. 2015EKO DATUAK

· 230 pertsonak jaso dute aholkularitza gure zerbitzuan.· 45 negozio ideien bideragarritasun planak egin ditugu.· 43 enpresa berri sortu dira gure laguntzarekin (58 lanpostu)

Zeurea izan daiteke hurrena!

LANA BILATZEKO LAGUNTZALana bilatzen laguntzeko zerbitzua eskaintzen dugu. Elkarrekin ibilbidea zehaz-tuko dugu eta konpetentzia pertsonal eta profesionalak landuko ditugu.

ENPLEGU ZENTROALana bilatzen laguntzeko leku bat da. Udal Elkartearen egoitzan dago, Zarautzen.Bertan dituzu: ordenagailu gela enpleguarenkin erlazionatutako gaiak kontsul-tatzeko, hainbat baliabide eta ikastaroak. Hori guztia orientatzaile baten lagun-tzarekin.

LAN-POLTSAEman izena gure lan-poltsan. Lan bila bazabiltza, lan eskaintzak aurkituko ditu-zu; langileak hartu nahi badituzu, pertsonak bilatzen lagunduko dizugu.

ZEHARKAKO KONPETENTZIAKGaur egun enpresek gehien baloratzen dituzten profilaketa jarrerak ezagutu eta lantzen ditugu: proaktibitatea,komunikazioa, norbere buruarekiko konfiantza, taldeanlan egiten jakitea.

HAZILAN20-35 urte eta goi mailako ikasketak dituztenentzat. Zuregaitasunak indartzeaz gain praktikak edo proiektuakgauzatu ditzakezu.

Zure gaitasunak hobetu nahi badituzu, etorri!

enplegua-urolakosta.org

Lan-eskaintzak, ikastaroak...

Jarrai gaitzazuFacebookenAAA

IKASTAROAK DOAN

· Eskualdeko baliabideak· CVa hobetu· Autoezagutza· ABLE (ETT)

pUBl

iZit

atEa

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 23

PublierreportajeaUrola Kostako Udal Elkartea

Bailara eraikiz www.urolakosta.eus

Urola Kostako Udal Elkartea · Urdaneta bidea 6, Zarautz · 943 89 08 08 · harrera@urolakosta.eus

Hainbat zerbitzu zuretzat:lana bilatzen laguntzeko edo zure enpresasortzen laguntzeko

SORTU ZEURE ENPRESA

1. INFORMAZIOA, AHOLKULARITZA ETA LAGUNTZA ENPRESA SORTZEKO

Zure negozioa abian jartzea errazteko, ideia garatzen eta bideragarritasuna aztertzen la-gunduko dizugu. Eskaintzen dizugu:· Aholkularitza eta informazioa: sektorea, forma juridikoak, zerga eta lan arloa, baimenak...· Bideragarritasun plana egiteko laguntza, simulatzailea erabiliz.· Enpresa martxan jartzeko laguntza izapideetan (Foru Ogasuna, Gizarte Segurantza…).· Diru-laguntzak: egitasmoari ondoen egokitzen zaizkion diru-laguntzen informazioa.· Finantzaketa iturririk egokiena bilatzeko laguntza.

2. PRESTAKUNTZA ETA TAILERRAK

Urtean zehar hainbat tailer eta ikastaro egiten ditugu ondorengo gaiak lantzeko: · Sustatzaile izateko beharrezko dituzun baliabide eta trebetasunak ezagutu eta landu. · Zure negozio ideia garatzeko erremintak ezagutu: Canvas, Innobox, Elevator Pitch, Expe-rience Economy...· Enpresa kudeatzeko ezagutza eskuratu.

3. BALIABIDE ETA ESPAZIOAK

Hainbat baliabide eta espazio ditugu zure negozio ideia aztertu eta lantzeko edo enpresaberria martxan jartzeko:· Ekiten espazioa. Beste ekintzaileekin elkarlanean aritzeko.· Enpresagune. Zure enpresaren bulego iraunkorra jartzeko.· Gela eta ekitaldi aretoa. Egun edo saio batzuetarako alokatzeko.

4. 2015EKO DATUAK

· 230 pertsonak jaso dute aholkularitza gure zerbitzuan.· 45 negozio ideien bideragarritasun planak egin ditugu.· 43 enpresa berri sortu dira gure laguntzarekin (58 lanpostu)

Zeurea izan daiteke hurrena!

LANA BILATZEKO LAGUNTZALana bilatzen laguntzeko zerbitzua eskaintzen dugu. Elkarrekin ibilbidea zehaz-tuko dugu eta konpetentzia pertsonal eta profesionalak landuko ditugu.

ENPLEGU ZENTROALana bilatzen laguntzeko leku bat da. Udal Elkartearen egoitzan dago, Zarautzen.Bertan dituzu: ordenagailu gela enpleguarenkin erlazionatutako gaiak kontsul-tatzeko, hainbat baliabide eta ikastaroak. Hori guztia orientatzaile baten lagun-tzarekin.

LAN-POLTSAEman izena gure lan-poltsan. Lan bila bazabiltza, lan eskaintzak aurkituko ditu-zu; langileak hartu nahi badituzu, pertsonak bilatzen lagunduko dizugu.

ZEHARKAKO KONPETENTZIAKGaur egun enpresek gehien baloratzen dituzten profilaketa jarrerak ezagutu eta lantzen ditugu: proaktibitatea,komunikazioa, norbere buruarekiko konfiantza, taldeanlan egiten jakitea.

HAZILAN20-35 urte eta goi mailako ikasketak dituztenentzat. Zuregaitasunak indartzeaz gain praktikak edo proiektuakgauzatu ditzakezu.

Zure gaitasunak hobetu nahi badituzu, etorri!

enplegua-urolakosta.org

Lan-eskaintzak, ikastaroak...

Jarrai gaitzazuFacebookenAAA

IKASTAROAK DOAN

· Eskualdeko baliabideak· CVa hobetu· Autoezagutza· ABLE (ETT)

pUBl

iZit

atEa

24 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

ElKa

RR

iZKE

taBa

lEiK

E +

ERR

EtR

atU

aER

REp

oRt

aJE

aBa

lEiK

E +

pUBl

iZit

atEa

MEKANIKARIA. AJUSTE ETA MUNTAIA MEKANIKOAN

IBILI DEN PERTSONA BAT BEHAR DA.

BIDALI KURRIKULUMA ZARAUZKO 309 PK-ra

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 25

ERR

EtR

atU

ailustratzaile ofizioaren bidea marrazten

Akuarela eta tenpera. Batzuetan, hariak eta oihalak. Koloreak eta, batik bat, emakumeak. Irene Iruretaren (zumaia, 1989) buruan hegan dabiltza denak. Hormetan, ipuinetan, koadroetan…, guztietan jartzen ditu ilustratzaileak bere margoak. TESTUA: mAIALEn oDrIozoLAArGAzKIA: ArnAITz rUBIo APrEA

26 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

Betidanik marraztu izan du Iruretak, “txikitatik”. Horre-gatik, ez zuen zalantza askorik izan ikasketak aukeratzeko orduan. Batxilergo artistikoa egin zuen, lehenbizi, Donos-tian; Arte Ederrak karrera ikasi zuen, ondoren, Bilbon; eta handik Gasteizera joan zen, ilustrazioan espezializatzera. Geroztik, han eta hemen marraztu izan du. Ordutik, ba-tean eta bestean erakutsi ditu bere lanak. Izan ere, erakus-ketetan, dendetan edota argitalpenetan daude Irene Irure-taren ilustrazioak.

Ilustratzaile polifazetikoa dela esan daiteke; besteak beste, haur eta gazteei klaseak eman dizkie Perun, ipuinak ilustratu ditu editorial batean eta muralak egin ditu hainbat etxebizitzatan. Era berean, erabiltzen dituen teknikak ere askota-rikoak dira: grabatua egiten du, colla-gea, josi etab.

“Nire munduko emakumeak” bil-duman, esaterako, horietako hainbat teknika erabili ditu. Alondegian egon da aurten ikusgai bilduma, Emaku-mearen Egunaren harira. Proiektu ho-rretan bost kontinenteetatik hamar lu-rralde aukeratu zituen, eta bakoitzetik kanta bat hautatu. Kantak esaten zue-naren arabera, eta lurralde horretako argazkiei begiratuz, marrazki bat sor-tzen zuen. Hala, bere sorkuntza proze-suaz galdetuta, “Batzuetan istorio bat asmatzen dut lehenbizi, eta hortik da-toz marrazkiak; besteetan, ordea, irudi batek ematen dit istorio bat sortzeko giltza”, azaldu du Iruretak.

Ordukoa, ez zen izan baina, bere la-nak Alondegian erakusten zituen lehen aldia, ‘5x5’ erakusketa kolektiboan ere parte hartu zuelako 2015ean, Anton eta Julian Eguiguren, Olatz Goiburu eta Valentin Manterola artista zumaia-rrekin batera. Proiektu hartan artista bakoitzak, bost gairi buruzko koadroak egin zituen: Zumaia, paisaia, figura, bode-goia eta gai librea. Hogeita bost koadrotan bost gaien ingu-ruko bost begirada ezberdin.

Egunotan ere bada bere lanak non ikusi. Aiako Jaure-gi jatetxean jarri berri du erakusketa, eta hiru hilabetez egongo dira bertan bere marrazkiak ikusgai. Horrez gain, collage teknikarekin egindako hainbat postal salgai ditu Tabakaleran, Donostiako Kultura Garaikidearen Nazioar-teko Zentroan. Aurretik, hango hormetan izan zituen obrekin egindako postalak dira salgai dituenak orain. Azken bi proiektu horietan biltzen diren lanak —Jaure-giko erakusketan eta Tabakaleran—, Karmele Gorroño galdakarrarekin batera egin ditu. Hura izan du bidelagun proiektu horietan, baita azken bederatzi urteetan egin di-tuen beste askotan ere.

Bi eskuk landutako estilo bakarraEstiloa da sortzaile baten bereizgarri nagusia, baina Irureta-Gorroñoren kasuan, bi eskuk egiten dute estiloa bakarra izatea. Izan ere, ilustratzaile gisa bere marrazteko moduaz galdetuta, “Gorroñorekin batera jorratu” duen estiloa daukala azaltzen du Iruretak. Elkarrekin joan dira biak ikasten, eta batera artista mo-duan eboluzionatzen. Ez da oso ohikoa elkarlan estu hau, ilus-trazioaren mundua nahiko “indibiduala” baita Iruretaren iritziz. Are gehiago, berak ere ez liokeela beste inori bere margoetan “eskua sartzen utziko” erantsi du, barrez.

Estilo horretan sakontzen hasita, Iruretak aitortu du emaku-meak direla beren ilustrazioen protagonis-tak gehienetan, eta kolore asko erabiltzen dituztela haiek irudikatzeko. “Irudi biziak egiten ditugu, alaiak”, azaldu du. Estan-patuak ere nahasten dituzte eta “detaile txikietan arreta jartzea” gustatzen zaie. Lan horiek guztiak eskuz egiten dituzte.

Ildo horretatik, azkenaldian, jendeak eskulanak gero eta gehiago apreziatzen dituela uste du Iruretak. “Asko eramaten da orain”, dio. Marrazkiak, esaterako, gero eta gehiago ikusten direla uste du: “Adibidez, ezkontzetarako eskatu ohi dituzte edo karteletan ere askotan erabil-tzen hasi dira”. Eta, horrela, haizea alde duela, hainbat proiektutan bete-betean lanean harrapatu dugu.

Hasiera askotanHorien artean, Gorroñorekin batera sor-tutako “Soinu kuttunak” ipuina dago. Ipuin hori izango dute mundura etortzen diren galdakar berriek opari, Galdakaoko Udalak jaioberri guztiei oparituko baitie. Kasu horretan, ilustratu ez ezik, istorioa ere beraiek idatzi dute. Era berean, loge-letan muralak egiten hasi duten bideare-

kin jarraitzeko asmoa ere badu ilustratzaile bikoteak. Horrez gain, bada, azken hilabeteetan Iruretak abian jarri

duen beste proiektu bat ere, poltsak egiten ari baita Ane Aiz-purua diseinatzaile zumaiarrarekin elkarlanean. Urola Kostako Mankomunitateak ekintzailetasuna sustatzeko antolatu zuen egitasmo baten baitan aurkeztu zuten proiektua, eta handik lor-tutako diru laguntzarekin jarri dute martxan. Telak mozten eta josten ari dira orain. Kaki izenarekin saltzen hasiko dira udara baino lehen, sarean eta dendetan.

“Esku artean ezer ez duzunean, mugitzen hasten zara, eta gero, lan guztiak batera pilatzen dira”, dio umoretsu. Aurrekoa gutxi balitz, webgunea eta sare sozialetan profilak prestatzen ere badabil, eta laster estreinatuko ditu. Aurki beste leiho bat izango dugu, beraz, bere lanak ezagutu eta bere ilustrazioez gozatu ahal izateko. Bitartean, irudiggileak.wordpress.com blogean aurki-tuko dituzue Gorroñorekin batera egin dituen ilustrazioak.

ERR

EtR

atU

a

Estiloa da sortzaile baten bereizgarri nagusia, baina irureta-Gorroñoren kasuan, bi eskuk egiten dute estiloa bakarra izatea

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 27

“Esku artean ezer ez duzunean, mugitzen hasten zara, eta gero, lan guztiak batera pilatzen dira”

ERR

EtR

atU

a

28 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

BalE

iKE.

EUs

Zumaiako hiru lagun joan dira Greziara, Zaporeak proiektuarekin kolaborazioan, gerretatik ihes egiten Europara hurreratutako errefuxiatuei laguntzera. Bidaia honen inguruko erreportajea

argitaratuko dugu ekaineko aldizkarian. Bitartean, baleike.eus web gunean jarraipena egingo diogu errefuxiatuen Zumaiako harrera taldeak antolatutako ekitaldiei.

B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a 29

Maiatzean Elkarteko opari-dendetan erabiltzeko

Ordaindu ZUMAIA txartelarekineta lortu 50 €-ko opari txartelak.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Baleikera maiatza.pdf 1 28/04/16 18:35

30 B a l E i K E 2 0 1 6 M a i at Z a

aG

END

aErAKUSKETAK oxford aretoanapirilak 27- Maiatzak 15 Shanty oria.Maiatzak 19 – ekainak 5Pintura, Forondako ikastaroetako

erakusketa.ekainak 7-19 Foronda ikastaroak:

zeramika eta taillaekainak 20-30 miguel Tena.

Vintage Skate

DEIALDIAKMaiatzeko larunbatak maiatza

Dantzan.Maiatzaren 20tik 29ra,

Europako Geoparkeen Astea. Hitzaldiak, dokumental emanaldiak, doako bisita gidatuak, mendi-irteera... www.geoparkea.com

mAIATzA5, osteguna22:00 Aita marin zine forum: El

cuento de la princesa Kaguya.7, larunbata11:00-13:00 marearteko eremuko

biodibertsitatea aztertzeko irteera gidatua. Algorri Interpretazio zentrotik Izen-ematea: 943143100 / info@algorri.eu.

Eguerdian maiatza Dantzan: Astindu elkartearen bazkide eguna

eta bazkaria.8, igandea12:00 Aita marin antzerkia

haurrentzat: Gaueko entziklopedia koxkorra (2princesesbarbudes).

13, ostirala19:30 Forondan Gune elkartearen

meditazio saioa.23:00 Ganbara tabernan

bakarrizketa: Joxe Kruz Gurrutxaga.

14, larunbata17:30 Eusebio Gurrutxaga plazan

maiatza Dantzan: Dantzara Txiki Kalean.

19, osteguna22:00 Aita marin zine forum:

Macbeth.20, ostirala18:45 oxford aretoan hitzaldia

Erkibe elkarteak antolatuta: Periodismo de Paz, Josune murgoitio.

20:00 Itzurun tabernan kontzertua: nevermind.

22:00 Aita marin antzerkia: El florido pensil-niñas (Tanttaka teatroa) (gaztelaniaz).

21, larunbata18:30 Eusebio Gurrutxaga plazan

maiatza Dantzan: Dantzara Handi Kalean.

24, asteartea19:00 oxford aretoan kontzertua:

maria zubimendi.25, asteazkena17:30 Haur liburutegian ipuin

kontaketa: Ingurunea. zu-biodibertsitatea, Apikaren eskutik.

26, osteguna19:00 Kofradian musika Eskolako

rock kontzertua.28, larunbata16:00 zumaiako txirrindulari proba.

18:30 moilan maiatza Dantzan: contact inprobisazio Jam sesion.

30, astelehena19:00 Komentuan musika Eskolako

kontzertu lirikoa.31, asteartea19:00 Aita marin musika Eskolako

antzerki emanaldia.

EKAInA5, igandea Dantzari Txiki zumaian6-10 musika Eskolan entzunaldiak7, asteartea19:00etan Aita marin, musika

eskolako Kantu Koraleko kontzertua

10, ostirala22:00etan Aita marin antzerkia

Declaración de Guillermo

10etik 12ra Alai auzategiko,15, asteazkena18:00etan antzerkia nagusien

Astearen barruan, Zu gabe18:30ean odietan, musika eskolako

Dantza emanaldia16, osteguna19:00etan Txori Txiki musika

eskolako kurtso amaiera Jaialdia23, ostegunaSan Juan Gaua

maiatza-ekainapU

BliZ

itat

Ea

8, igandea12:00 Aita marin antzerkia haurrentzat: Gaueko

entziklopedia koxkorra (2princesesbarbudes).

BOSCH KGN39XI35Hozkailu konbinatua• No Frost• 200 x 60 cm

ENER

GIA

REN

EU

SKA

L ER

AK

UN

DEA

k m

aiat

zare

n 2a

n m

artx

an ja

rri d

uen

lagu

ntza

,

etxe

tres

na e

lekt

riko

zah

arra

ren

orde

z ko

ntsu

mo

gutx

iko

bat e

rost

eko.

Dir

u-la

gunt

za b

ukat

u ar

te b

akar

rik.

AEG HK633220FB• Indukzioa

AEG BP301352WMLabea• Pirolitikoa• Erorketa

aurkako gida teleskopikoak

ENDAÑETA ZUMAIAELEKTROGAILUAK

erribera, 8 Tel. 943 861 694www.endanetazumaia.com

219€

621€

364€

384,10€

300€

ZANUSSI ZWF71250Garbigailua• 7 kg• 1.200 b/m

AEG L68280FLGarbigailua• 8 kg• 1.200 b/m

299€

686€429€

499€

380€

-80€

-65€-65€

-65€

-49,90€

-80€laguntza

laguntzalaguntza

laguntza

AEGren itzulketa

laguntza

balioa

balioabalioa

balioa

balioa

A+++

A++

A+++

BerritzePLANA

Z A T O Z I T S A S O A R E K I N G O Z A T Z E R A !Webgunea: talasoterapiazelai.comTel. 943 865100Talasoaren ordutegia: Egunero irekita 9:30etik 20:30eraJatetxea eguerdian irekita, eguerdia eta gauean.

Gurekin zauden lehen unetik itsasoa senti dezazun nahi dugu. Zure egonaldia bizitasuna berreskuratzeko,

osasuna hobetzeko, gorputza indarberritzeko eta lasaitasunaz gozatzeko aprobetxa ezazu.

Sakon arnastu eta erlaxatu! Hau lortzeko itsasoarekin ituna onartzea proposatzen dizugu. Gure

Talasoterapiako itsasoko uretan murgildu zaitez, zure gorputza zaindu ezazu gure tratamenduekin,

gure jatetxeko produktuak dasta itzazu eta garrantzitsuena: ingurune paregabeak eskaintzen

digun itsas giroa arnastu.