Arrautza eta alkohola

Desnaturalizazioa egoera batetik bestera joatea da. Bi formaa daude: Beroarekin eta alkolarekin. Alkohola edalontzi batean botatzen dugu. Gero

arrautz bat hartzen dugu, jarraian botatzen dugu lehen esandako edalontzira. Botatzean

gardena dagoena (zuringoa) solidotzen da eta zuria bihurtzen da. Ematen du, frijitu egin

dugula.

Arrautza eta beroa

• Ura irakiten jartzean arrautza uran sartzen da. Hamar edo hamabost minutu pasatzean arrautza ateratzen da eta zuritzean, arrautza ez dago gardena, beroarekin, gardena zuria bihurtzen da.

• HISTORIA:•  • 1679. urtean asmatu zuen Denis Papin fisikoaK.

Nahiz eta garai horretako etxekoandreek sukalderako erabili ez. Gaur egungo sukaldeetan, ordea, aski ezaguna dugu. Eltze berezi honi esker, izan ere, ez dago goiz guztia garbantzoak egosten pasa beharrik; instant batean egiten dira. Funtsean lurrin-makina sinple eta erabilgarria besterik ez da eta, nola ez, sukaldariek biziki estimatua. Lehen presio eltzeak Alemanian fabrikatu zituzten.

PRESIO ELTZEA

• FUNTZIONAMENDUA:• • Ontzian urak irakiten duenean, presioa igo egiten da, hau

da, uraren tenperaturak irakite puntua gainditzen du. Ura lurrintzean, eltzean ezarritako pistoia igo egiten zen. Bestalde, gehiegizko presiorik ez sortzearren, lurrina poliki-poliki kanporatzeko segurtasun-balbula ere ipini zion eltzeari. Ura hoztu eta kondentsatzerakoan, hots, lurrina likido bihurtzerakoan, lurrinak bere indarra galdu egiten du eta pistoia behera erortzen da. Ikusten duzuenez, ez da batere konplexua tramankuluaren funtzionamendua, ezta bereziki garestia berau egitea: nolanahi ere, norbaiti otu behar zitzaion eta, nola ez, ideia praktikara eraman behar izan zuen norbaitek horretaz ohartzeko.

Yogurra

Behar dena: Esne litro bat eta yogurt batNola egiten da? Lehenengo esnea berotu genuen ondoren yogurra

irabiratu genuen gero dena elkartu: esnea eta yogurra. 8 ordu pasa ondoren beroan, gero goxo-goxo jan genituen.

8 ordu itxaron behar da fermentatzeko eta gero ahal da jan.

DASTAMENA

• Orain dela urte batzuk arte, zientzialariek uste zuten gure dastamen-zelulek lau zapore besterik ez zutela bereizten: gazia, mingotsa,gozoa eta garratza. Lau zapore horien errezeptoreak mihiaren alde desberdinetan daude.

• Gerora, baina, zientzialariak konturatu ziren beste zapore baten errezeptoreak ere bazeudela mihian: umami zaporearenak, hain justu. Janari proteinikoek eta hartzitutakoek dute umami zaporea, eta, batez ere, glutamato monosodikoak. Umamia ohikoa da ekialdeko sukaldaritzan, soja-saltsak umami zapore handia baitu. Glutamatoa, berriz, asko erabiltzen da hemen prestatutako jakietan, zapore gisa. Hain zuzen, glutamatoak dira gehigarrien zerrendako E-621etik E-625erakoak.

• Baina, Frantzian egin berri duten ikerketa baten arabera, litekeena da are gehiago luzatzea dastamen-errezeptoreen zerrenda. Izan ere, saguek gantzaren errezeptore bat dutela ikusi dute Borgoñako Unibertsitatea ikertzaileek.

Egin dugu mihiaren proba, eta dakigunez:Gatza: nabarmentzen da puntan eta alboetan.Azukrea: atzean eta puntan pixka bat.Limoia: alboetan, atzean eta puntan.