ARO GEOLOGIKOAK

Orogenia Hertziniarra Orogenia Alpetarra

UNITATE MORFOESTRUKTURAL NAGUSIAK

Zenbat erliebe-forma ezagutzen dugu? Mendiak, lautadak, haranak, goi-ordokiak, sakonuneak, e.a. Jatorri, egitura eta harri mota bera dituen erliebe-formari ERLIEBE UNITATE MORFOESTRUKTURALA deritzogu.

Lau dira erliebe unitate morfoestruktural nagusiak:

•ZOKALOAK (harri zaharrez osatuak).

•MENDIGUNE ZAHARRAK (hauek ere harri zaharrak dira; mugimendu orogenikoek sortuta, zokaloa haustean; horst handiak dira).

•TOLESTURA-MENDIKATEAK (mugimendu orogenikoen ondorioz sortuak; antiklinalen eta sinklinalen segida).

•ARRO SEDIMENTARIOAK edo SAKONUNEAK (lur azaleko zona hondoratuak)

Orogenia Hertziniarra: mendikate baten eraketa (MENDIGUNE HESPERIARRA, Paleozoikoan)

Higadura: Mendigune Hesperiarra erabat arrasatua. Oinarrian dauden harriak azaltzen dira (ZOKALOA). Erliebeak leunki uhindutako lautada baten antza hartu zuen (penilautada). Hau guztia, Mesozoikoan gertatu zen.

Orogenia alpetarra: Mendigune Hesperiarra hautsi zen, blokeka (erliebearen gaztetzea): bloke batzuk gorantz geratu ziren (horsta) eta mendi borobil bezela geratu ziren (MENDIGUNE ZAHARRAK); beste bloke batzuk, aldiz, beheruntz geratu ziren (grabena) eta fosa tektonikoak dira, denboraz jalkinez beteko direnak (ARRO SEDIMENTARIOAK).

Nola eratu dira ZOKALOAK, MENDIGUNE ZAHARRAK eta ARRO SEDIMENTARIOAK?

ARRO SEDIMENTARIOA zokaloko zati bat hondoratzean sortua (grabena)

ARRO SEDIMENTARIOA kate alpetarrak altxatzean sortua

KONPRESIO FASEA

DESKONPRESIO FASEA

Arro sedimentarioa

Arro sedimentarioa

CACERESko PENILAUTADA

Galizia-Leongo Mendigunea

Gredoseko Zirkoa

Dueroko Arroa

Ebroko Arroa

TOLESTURA MENDIKATEAK (mugimendu orogenikoak)

PIRINIOAK (Aneto 3402 m)

Mulhacén 3478 m

Veleta 3398 m