O ALFABETO LATINO

* Foto de Sebastià Giralt: Estela funeraria de Aurelius Hermia e a súa dona Aurelia Philematium. s. I a.C, Museo Británico.

☞

Álvaro P. Vilariño v.1.4 - 4ESO (sep-2014)

Índice!

Sistemas de representación gráfica

Orixe

O alfabeto latino

Pronunciación I

Pronunciación II

Fonemas vocálicos latinos: a cantidade

Acentuación latina

☞

☝

Sistemas de representación gráficaO alfabeto: un dos maiores logros da Humanidade.

Cun número limitado de signos creamos infinidade de mensaxes

Sistemas non fonéticos:

Pictogramas: representación dunha realidade por medio do seu debuxo

Ideogramas: Representación de obxectos e ideas por medio dunha imaxe convencional ou símbolo.

Sistemas fonéticos:

Xeroglíficos: debuxos que representan sons.

Silabarios: Signos que representan sílabas

Alfabetos: signos que representan fonemas (maioritariamente)

☝

☞☜

Ideogramas

Pictogramas

☝

☞☜

http://www.flickr.com/photos/candelo/3181062872/

Xeroglífico de Gizá (Exipto)

Silabario: Iraklion (Isla de Creta): Museo. Tablilla de barro cocido con inscripciones en Lineal B

http://www.flickr.com/photos/gislenofl/3202532804/

☝

☞☜

ORIXEALFABETO FENICIO

ALFABETO GREGO

ALFABETO ETRUSCO

ALFABETO LATINO

Foron os exipcios os primeiros en representar os pensamentos, por medio de figuras de animais (...) e consideran que foron eles os inventores das letras;

que logo os fenicios, polo seu dominio do mar, introduciron en Grecia (...)

En Italia os etruscos aprendéronas do corintio Demarato e os aboríxenes, do arcadio Evandro; a

forma das letras latinas é a das gregas máis antigas.

TACITO, Anales XI, 14.

☝

☞☜

ALFABETO LATINO

A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X Y Z

a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u x y z

23 signos en época clásica, tralo engadido no s.I a.C. das

grafías /y/ /z/, para transcribir os préstamos do grego Pronúnciase case igual que no galego Ver animación da súa evolución

☝

☞☜

Evolución do alfabeto latino☝

☜ ☞

Pronunciación I

c > celer, circum queixo, quilog > Gelu, gigno Guerra, guiarqu > Queror, Quintus Cuestión, cuidadogu > Inguen, sanguis Lingüeta, pingüín

ll > asellus [l], pero con corte silábico: asel-lus, castel...o

ch > Chaos, chorus caos, coro

☝

☞☜

Pronunciación II

th > Theatrum Teatro

ph > philosophia, triumphus filosofía, triunfo

x > exitus, saxum éxito, saxofónz > zona, zephyrus Son dobre: [ds]

y > papyrusson da u francesa (moi pechada) o ü alemana

☝

☞☜

Sons vocálicos ou semivocálicos

i >vocálico iter, bilis ira, bicicleta

semivocálico iam maior iate, maior

u >vocálico ubi, ultimus un, último, música

semivocálico vivis, volo, vadis

(pronúnciese u) uiuis, uolo, uadis

☝

☞☜ * Foto http://www.flickr.com/photos/galerieopweg/1498918115/in/photostream/

Fonemas vocálicos latinos: cantidadevogais breves ă ĕ ĭ ŏ ŭvogais longas ā ē ī ō ū

Diferencias de significado en latín

sŏlum, “solo, chan" / sōlum, “só”

vĕnit, “ven” / vēnit, “veu”

lĕgit, “le” / lēgit, “leu”

mălum, “mal” / mālum, “mazá”

En inglés:

bin, “cesta” / bean, “xudía”

shit, “merda” / sheet, “sabana, folla”

En galego a apertura é un rasgo distintivo, como no latín o é a cantidade. Fonemas [o] [e]

abertos/pechados

póla / pola

como / comes

vén / ven

pega / pega

☝

☞☜

Acentuación latinaEn latín non existe acento gráfico. O acento vén marcado pola cantidade da penúltima sílaba:

en latín non hai palabras agudas

si a penúltima sílaba é longa a palabra é grave: vē-nit, au-rum, vic-tor

si a penúltima sílaba é breve a palabra é esdrúxula: e-xĭ-tus, ca-vĕ-a, fa-mi-lĭ-a

Sílabas longas e breves:

Sílabas longas: as que teñen unha vogal longa ou ditongo: clo-ā-ca, vīc-tor, in-cau-tus

Sílabas breves: as que teñen unha vogal breve: ma-xĭ-mus, fa-mi-lĭ-a

Regras xerais para determinar a cantidade das vogais:

os ditongos son sempre longos > in-cau-tus

vogal seguida de dous ou máis consonantes é longa > vic-tor, con-dū-xi (x=ks)

vogal seguida doutra vogal é breve > fa-mi-lĭ-a

☝

☜