A Sombra da Muralla nº 19

59

description

Revista Escolar curso 2010-2011

Transcript of A Sombra da Muralla nº 19

Page 1: A Sombra da Muralla nº 19
Page 2: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

eeddiittoorriiaall

Estimados/as lectores/as:

Este ano Á sombra da muralla volve para traernos as nosas voces

como un eco que resoa polos corredores do Xoán Montes.

Cremos que é importante que colaboredes e que leades a revista,

porque vai dirixida a todos e, por todos debería estar feita, e porque é

un reflexo do que pensamos, do que imaxinamos, do que é e do que

queremos que sexa. E isto non se consegue co silencio

outorgante dos libros “en branco”.

A liberdade creadora e de opinión faise presente

nesta revista de pouca tiraxe. É necesario aproveitala e

manifestarse por medio dela. A revista debe vivir para que

as voces resistan, para que non sexan afogadas pola corrente gris á que

nos aproximamos cada vez máis, ao noso pesar. Pero mentres Á sombra

da muralla continúe non deixaremos que iso ocorra, seguiremos a traer

cousas novas e vellas, poemas, contos, pensamentos...

Desexamos que Á sombra da muralla dure tanto como a sombra

da muralla e, de non poder ser así, polo menos, tanto coma o instituto.

Queremos tamén agradecer a colaboración a todo o alumnado e o

profesorado (en especial aos que se xubilan, porque xa non teremos

ocasión de valorar o seu esforzo) que participou nesta edición e nas

anteriores. E a vós que a ledes, porque sen lectores a súa existencia

sería va.

Saúdos e feliz verán.

Page 3: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

crónica de nós

Festival de Nadal 2010

Este ano celebramos a fin de ano cun festival moi variado no que participaron

alumnos de ESO, BACH e algunha que outra profesora.

Houbo de todo: dende unha presentación impecable -con monólogo incluído-

ata numerosas actuacións musicais (bailes, gaiteiros, quintetos…).

Foi un éxito clamoroso, pero non quedou aí a cousa. Cando todo parecía

rematado, os alumnos de 4º da ESO organizaron un sorteo de Nadal.

Moitas grazas a tod@s os que colaboraron para facernos pasar unha xornada

tan agradable.

Marta Salgado Castelo

Page 4: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

aarrtteess//ccrreeaacciióónn

mmmmmmmmoooooooonnnnnnnnóóóóóóóóllllllllooooooooggggggggoooooooo ddddddddeeeeeeee NNNNNNNNaaaaaaaaddddddddaaaaaaaallllllll

Déstesvos conta? Xa hai 2 meses

que nos están a bombardear con

anuncios de Nadal... se xa o dicía a

Biblia: "O anxo do Señor anunciou a

María". Así empezou o Nadal, cun

anuncio. Para min, o milagre non é

que aparecese un anxo. O milagre é

que non anunciase un perfume ou

turrón. Porque en Nadal non se

anuncia outra cousa. Fixástesvos en

que desaparecen os anuncios

normais? Que pasa co Actimel? Que

en Nadal "xa non axuda ás túas

defensas"?; e as hemorroides? que?

hai que volver sufrilas en silencio,

ou? Non obstante, en Nadal

aparecen outros anuncios, que eu

non sei se será polo alcohol que se

bebe nestas festas, pero non hai por

onde collelos. Un exemplo é o dun

anuncio de hai anos no que saia

unha rapaza nunha moto, baixábase

a cremalleira e dicía:

- Busco a Jacq's...

Pero, que forma é esa de vender

colonia? Por deus! É coma se vas ao

quiosco, baixas a bragueta e dis:

- Déame o xornal

E agora tamén vos digo unha cousa,

non me quero imaxinar o que

habería que facer para que che

desen o suplemento...

Aínda que, polo menos esa rapaza

estaba ben alimentada porque hai

algunhas que saen agora

anunciando perfumes todas pálidas

e delgadiñas que non teñen forza

Page 5: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

nin para dicir a marca do perfume:

“Tresor, Paguí", "Poeme, Paguí",

"Amor Amor, Paguí".

E o colmo é que agora ata os

perfumes de nome castelán os

anuncian con outro acento:

"Cagolina Heguega". Pero que pasa

aquí? Hai que ter coidado, porque

como siga esta moda acabaremos

oíndo: "Yo me lo guiso, yo me lo

como. "Vivamos como galegos

Paguí". Desde logo, esto non ten

xeito ningún.

E o anuncio de El almendro?:

"Vuelve, a casa vuelve, por

Navidad... ". Este ano aínda non sei

como é pero hai anos aparecía un

tipo nunha moto de incógnito,

baixábase dela e metíase correndo

nunha casa. Non vos parecía raro

que aquel tipo fora sempre co cuello

subido, escondéndose? Xa está

home!, ese tío era Jacq's! Como o vai

encontrar a outra se se pasa todo o

Nadal escondido no pobo! E alí

pasas o tío todas as festas, comendo

turrón. Porque o turrón está moi bo.

Aínda que, parece que algúns

fabricantes non o queren vender:

"1880, o turrón máis caro do

mundo". Pois vale...!

E non se acaba aí a cousa. Aí esta o

turrón Delaviuda. Que... bueno, eu

non digo nada, pero que lle

pregunten o marido da viúva que

tal lle sentou o turrón...

Por se fora pouco, hai outros

anuncios nos que parece que o

turrón crea adicción. Vistes aos

pobres nenos de Antiú Xixona? Cos

ollos desencaixados, correndo tolos

pola neve: "Queremos turrón,

turrón, turrón". E aínda que lles

deas o turrón, non paran: "Seguimos

querendo turrón, turrón, turrón,".

Estes pequenos están enganchados!

Repito que a min me encanta o

turrón, pero segundo a publicidade:

é caro, destrúe e crea adicción...".

Tamén hai outra marca que pon na

caixiña: "Calidade suprema". Aínda

que o comprases na gasolineira,

poñerá: "Calidade suprema".

Para esaxerados os da sidra El

Gaitero. "Sidra El Gaitero, famosa en

el mundo entero,". Pois non é certo!

Porque un día estaba eu en Cospeito

pregúnteilles a uns chinos que

Page 6: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

estaban de turistas, e nin coñecían a

sidra, nin moito menos ao gaiteiro.

Pobriños, que falta de cultura...

Os que si que son famosos son os do

anuncio de Freixenet. Todos os

famosos poden ser burbullas: Miss

España, Antonio Banderas, Xil

Ríos... Hasta Montserrat Caballé

pode ser burbulla Freixenet...

Imaxínaste que compras unha

botella de cava e dentro hai unha

burbulla do tamaño de Montserrat

Caballé? Sairía o tapón a tomar

por... bueno.

Agora que para anuncio raro, o de

"las muñecas de Famosa". Estas

muñecas "se dirigen al portal para

hacer llegar al niño su cariño y su

amistad". Pero que cariño e que

amizade van dar unhas monecas?

Como moito poden dar por saco

porque agora xa son tan modernas

que choran, cagan, mexan e todo.

En fin, analizando a publicidade do

Nadal pódome imaxinar como foi o

anuncio que lle fixo o Anxo a María.

O Anxo chegaría en moto e diría:

- Busco a María.

- Maguia? Oui, c'est moi.

- Vas ter un fillo como a sidra El

Gaitero: famoso en el mundo entero.

- E será un bo fillo?

- Calidade suprema

- E de onde virá, se non coñezo

varón?

- Pois de onde veñen todos, de...

Paguí.

Christian Toimil

Page 7: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

crónica de nós

Exposicións e Conferencias no meu instituto

•Exposición adicada a Carvalho Calero e a Miguel Hernández:

A finais do ano pasado o equipo da Biblioteca xunto cos Departamentos de Linguas castelá e

galega e os alumnos de 4º da ESO realizaron unha exposición

adicada ao centenario dos escritores Ricardo Carvalho Calero

e Miguel Hernández Giner, nados o 30 de outubro do 1910.

A exposición constaba de 24 paneis nos que se analizaba a

súa vida e obra. A exposición completábase con obras dos

autores así como fotografías e artículos persoais cedidos

especialmente para a ocasión polos profesores e por Margarita

Carballo Ramos, filla de Ricardo Carvalho Calero, que foi

profesora do noso instituto.

•Exposición “O solsticio de inverno e os seus ritos”:

No IES Xóan Montes houbo máis exposicións como a que se

puido ver durante todo o mes de Decembro na entrada do noso

Centro. O instituto estivo decorado con imaxes do solsticio de

inverno que se correspode co instante na que a posición do sol no

ceo se encontra a maior distancia; asemade, colocáronse murais

que explicaban a orixe do Nadal e todos os rituais da Antigüidade

en torno aos deuses solares.

A exposición completouse con reproducións de pinturas de temáticas invernais e propias do

Nadal aportadas polo departamento de Arte.

• Exposición "COMICS, para ver e ler":

Durante os meses de marzo e abril temos á

vosa disposición unha selección de cómics no

punto de lectura. Consta de corenta títulos:

clásicos como Tintín, Astérix, Mafalda... e

outros de actualidade como Emigrantes,

MAUS, Persépolis... Son un préstamo da

Fundación Germán Sánchez Rupérez dentro

do seu programa Lecturas de ida e volta. A

Page 8: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

todos eles sumánse os que nos presta o I.E.S. Fernando Esquío de Neda.

E para completar, tamén podedes disfrutar da exposición sobre a historia do cómic, grazas ao

traballo da promotora da páxina web do noso Centro e dun boletín de participación cun

encrucillado para resolver e gañar premios ao rematar a exposición.

•Exposición “Unha mirada matemática”:

Desde finais de xaneiro ata princípios de febreiro estivo

instalada no corredor de entrada ao instituto a exposición

fotográfica “Unha mirada matemática” com fotos da

profesora Nieves Díaz Fernández. A exposición

móstranos "como a natureza, arquitectura e obxectos

cotidiáns, están impregnados de caprichosas formas

xeométricas que lles confiren unha indiscutible e

particular beleza. Nada escapa a esa mirada

matemática".

• Exposición "Mulleres Nobel: Unha visión non sexista da ciencia ":

Do 14 de febreiro ao 1 de marzo estivo instalada no vestíbulo do instituto

unha exposición dedicada a mulleres premio Nobel en Física, Química e

Fisioloxía e Medicina.

Houbo un panel adicado a cada unha delas, no que poidemos ver unha

reseña da súa vida persoal e científica, as súas investigacións e

achegas, así como as implicacións sociais e científicas dos seus logros.

Esta exposición tamén formou parte da Semana da Ciencia 2010 en

Santiago de Compostela.

•Conferencia "Matemáticas Hoxe":

O profesor D. Juan Manuel Viaño Rey, catedrático

de Matemática Aplicada na Universidade de

Santiago de Compostela, impartiu o primeiro

trimestre unha conferencia no noso Centro á que

asistiron os alumnos de 4º de E.S.O. e

Bacharelato.

Na conferencia aprendemos as diversas utilidades e aplicacións das matemáticas en aspectos

descoñecidos para a maioría das persoas. Tamén resaltou o pouco visibles que son na nosa

sociedade os matemáticos e os científicos en xeral, comparando a súa popularidade con

personalidades destacadas do mundo da literatura, arte e deporte.

Foi unha conferencia interesante, instructiva e sorprendente no seu contido para a maioría dos

que estabamos alí.

Marta Salgado

Page 9: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

crónica de nós

Visita didáctica á cooperativa Erica Mel Neste curso os alumnos de economía de

Primeiro de Bacharelato tivemos a sorte de

comprobar de primeira man o funcionamento

dunha cooperativa. Para isto desprazámonos ata

Arzúa, concretamente á cooperativa ERICA MEL.

A Cooperativa Erica Mel naceu no ano 1890 pola iniciativa

dun pequeno grupo de apicultores integrados na Asociación Galega de Apicultura, AGA.

Convencidos da extraordinaria calidade dos seus produtos apícolas, buscaron xuntos a mellor

vía para facelos chegar ao consumidor.

O nome da cooperativa é un recoñecemento á erica, a planta melífera por excelencia.

Actualmente segue levando a cabo a mesma actividade que nun principio, pero diminuíron o

número de colmeas sobre todo por enfermidades que collen as abellas e as levan á

desaparición. Con todo, pensan en seguir producindo tan bo mel como ata o de agora.

A empresa pertence ao sector primario e está constituída por 600 socios, e tres traballadores,

dúas mulleres e un home. Trátase dunha sociedade cooperativa, que é unha sociedade de

interese social que nace para permitir que os traballadores teñan a propiedade e o control da

empresa. Funciona baixo os principios de xestión democrática: todos os socios e todas as socias

xestionan a organización, participan activamente na fixación das políticas e toman decisións.

Neste tipo de sociedade a alta e a baixa son voluntarias por parte do socio e soen ser de

responsabilidade limitada. En Erica Mel todos os socios achegaron un capital para levar a cabo

as instalacións e todos toman decisións en conxunto.

Durante a visita didáctica explicáronnos o proceso de elaboración, que consiste en que os

apicultores, unha vez que recolectan o mel das colmeas, se poñen en contacto co Consello

Regulador. O Consello Regulador da Indicación Xeográfica Protexida Mel de Galicia é o

organismo encargado de controlar, amparar e certificar o Mel de Galicia, identificando esta

certificación coa contraetiqueta correspondente, que é o aval de que este mel cumpre con

Page 10: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

todos e cada un dos requisitos de calidade reflectidos no Regulamento. A zona de produción,

elaboración e envasado dos meles amparados abarca todo o territorio da Comunidade

Autónoma de Galicia. Na cooperativa Erica Mel cada un dos recipientes dos agricultores ten que

traer a contraetiqueta de que ese mel cumpre con todos os requisitos.

O mel é trasladado á

cooperativa, onde é

analizado para dar conta de

que se atopa en perfectas

condicións e determinar de

que planta procede.

Algunhas das variantes que

se producen son: mel de

flores silvestres, mel con

xelea real, mel con própole,

mel con froitos secos, mel

de breixo-queirogas, mel de

castiñeiro, mel de eucalipto,

mel de silva, pole e mel de

produción ecolóxica.

Unha vez analizado lévase a cabo o almacenamento, o cal se fai a temperatura ambiente.

Despois procédese ao envasado. Se xa está callado métese nun forno a unha temperatura

inferior aos 40ºC para que non perda as propiedades, converténdose a un estado líquido. Uns

filtros polos que pasa despois limparán tódalas impurezas; por último; etiquétano

manualmente. Unha vez seguido este procedemento, o único que falta é repartir o produto

polas tendas e áreas comerciais.

Para rematar a visita convidáronnos a unha degustación con mel de diferentes plantas

acompañado por froitos secos, queixo da zona... En definitiva, pasámolo moi ben e aprendemos

o funcionamento dunha cooperativa!

Artigo realizado polo alumnado de

Economía de 1º de Bacharelato.

Page 11: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

ccrróónniiccaa

Hai 136 anos chegou por primeira vez a

Lugo o tren. Era o 5 de outubro de 1875,

día de San Froilán.

Nese primeiro tren ían os familiares

de Vicente Calderón Oreiro (Gobernador

Civil e deputado por Lugo e A Coruña), o

Sr. Letona (alto enxeñeiro da Compañía do

Noroeste) e o Capitán Xeneral do distrito.

A chegada do tren

a Lugo supúxolle estar mellor

comunicado con outras cidades, tanto

para os lucenses como para recibir

visitantes. Deu lugar ademais á creación de

novos postos de traballo.

Noventa persoas podían viaxar en

total no tren. Os vagóns eran de tres cores

dependendo da clase: os billetes de cor

branca pertencían aos vagóns brancos (1ª

clase). Por eles pagábanse uns 55 reais

(13,75 pesetas, uns 0,08 € na actualidade);

os de 2ª clase eran verdes e custaba a

viaxe á Coruña 41 reais, 10,25 pesetas,

0,06 €. Por último, os vagóns vermellos

pertencían aos de 3ª clase (25 reais, 5,25

pesetas, 0.03 €). Aínda que pareza barato,

temos que pensar que naquela época un

obreiro gañaba uns 7 reais, 1,75 pesetas,

0,01 €. Tería que traballar máis de... 3

meses! para poder viaxar no vagón

vermello.

Nos nosos días ir á Coruña custa

uns 7 €. Aínda que sae máis económico

que outros medios de transporte, usámolo

menos pola pouca variedade nos horarios:

os traxectos fanse demasiado longos, hai

atrasos... Por outra banda, actualmente

non existen diferentes clases.

O que queremos destacar é que A

Coruña, Santiago, Vigo, etc. teñen

mellores instalacións. E non falemos das

grandes cidades españolas –Madrid,

Barcelona...- co seu AVE, ou cidades da

UE como O Porto, París, Berlín, Berna...

Para terminar, dedícolles unha

estrofa dun poema de Ánxel Fole que o di

todo e, con todo, non di nada para algúns;

eu pediríalles que o situasen na cidade de

Lugo:

Galicia a máis amada

Galicia a máis gentil

para ser a máis prezada

fáltalle o ferrocarril.

Os lucenses deberiamos reclamar

o noso dereito a un tren de características

similares ao doutras cidades españolas.

Silvia Couto Rodríguez

Page 12: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

concciieenncciiaa

Non á destrución do planetaNon á destrución do planetaNon á destrución do planetaNon á destrución do planeta

Endexamais será posible a destrución do planeta Terra e dos seus

habitantes. E penso isto porque aínda hai persoas sen escrúpulos no mundo

que por facerse máis poderosas non se cortan nada en cometer loucuras, que

a sabendas seguen para adiante e “forrándose” cada vez máis de diñeiro.

Todo á custa de matar as especies animais, destruír a vexetación, tan

necesaria para a vida do planeta e, como non, a base de producir elementos

químicos que como todos sabemos están contaminando todo, tanto a auga

coma o aire, e prexudicando unha cousa tan necesaria para nosoutros como é

a capa de ozono, que nos libra de expoñernos ao sol na súa totalidade.

E penso que xamais será posible destruír o planeta porque na

actualidade ímonos concienciando de todo o que nos rodea, e de onde vivimos,

e a xente dáse conta do atropelo que se fai da Terra.

Page 13: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Ben é verdade –ou como se soe dicir, ata que non chegue o problema

non se lle busca solución-. E... ¿por que non se podería ter evitado o estado no

que está hoxe o planeta? O caso é que aí o temos: mareas negras de petróleo

a cada pouco, empresas químicas contaminándoo todo, igual ca nas centrais

nucleares; bosques enteiros desaparecendo, cantidade de especies animais

extinguidas ou a piques de desaparecer. É triste todo e aínda que a cousa

estea tan mal, aínda temos a solución para iso.

Todos debemos concienciarnos

de que a Terra é a nosa única casa, a

nosa nai. Isto cada día que pasa vaise

notando máis, aínda que para que

todo isto chegue á normalidade, os

primeiros que teñen que empezar son

os que teñen o poder, xa que por

culpa dos grandísimos intereses

económicos, por ser máis poderosos

fan a vista gorda sobre todo iso.

E isto non debería ser así. Se

esta xente sen escrúpulos segue

actuando igual e non toman as medidas necesarias, nosoutros non temos que

pensar do mesmo modo ca eles, e cómpre asimilar dunha vez por todas que se

pode vivir ben sen necesidade de que se cometa tal estrago no noso planeta

Terra.

ttttodos xuntos podemos facer uodos xuntos podemos facer uodos xuntos podemos facer uodos xuntos podemos facer un mundo mellor!n mundo mellor!n mundo mellor!n mundo mellor!

Brenda Retazzi Ascariz

Page 14: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

VIAXE A TE�ERIFE

Os alumnos e alumnas de 4º da

ESO realizamos unha viaxe de fin de

curso a Tenerife do 28 de marzo ao 3

de abril. O día 28 de marzo saímos de

Lugo ás nove e media da mañá, en

autobús ata o aeroporto de Santiago.

Unha vez alí, facturamos e

embarcamos ás dúas da tarde

aproximadamente con destino a

Tenerife.

Para trasladarnos

ao hotel dende o aeroporto

tivemos que facer unha

hora de autobús, xa que

estabamos en Tenerife sur.

Ao chegar ao hotel

distribuíronnos en

habitacións de 3 e 2

persoas, instalámonos e

algúns decidimos ir dar un

paseo polos arredores. O

segundo día fixemos unha

excursión ao Teide, aínda que non

subimos en teleférico. Deixáronnos

tempo libre para facer fotos e ver a

paisaxe da zona.

Ao día seguinte demos a volta

enteira á illa, vimos moitas cousas

como por exemplo os Acantilados dos

Xigantes, a Casa do Drago (unha

árbore milenaria). E chegamos á zona

sur, onde xantamos (aínda que no hotel

nos deron comida caducada).

Paseamos por praias coma a dos

Cristianos; a auga estaba moi boa e ía

moita calor. A excursión foi dun día

enteiro. Chegamos ao hotel sobre as

seis da tarde.

O terceiro día fomos ao Loro

Parque, onde puidemos ver

espectáculos de aves, de leóns

mariños e de orcas. Pola tarde moitos

decidimos ir á praia. Esas praias

diferéncianse das de aquí, xa que

teñen pedras e area negra.

Page 15: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

O día 1 foi o do Siam Park, un

parque acuático no que o pasamos moi

ben, xa que tiña moitos tobogáns de

auga e unha piscina con ondas de máis

de tres metros.

O día 2 demos un paseo en

goleta pola illa. Puidemos ver baleas e

algúns alumnos bañáronse na alta mar.

Comemos no barco e pola tarde

estivemos dando unha volta polo sur e

na praia dos Cristianos.

O último día, 3 de abril, tivemos

que deixar as habitacións ás 11 da

mañá. Para facer tempo algúns

decidiron ir ao centro comercial e

outros deron unha volta pola illa.

Despois de xantar no hotel fomos en

bus ata o aeroporto, no sur, e

embarcamos no avión cara a Santiago

de Compostela. Ao chegar subimos ao

bus en dirección a Lugo onde nos

esperaban as nosas familias.

Chegamos á unha menos vinte.

O alumnado de 4º pasámolo

moi ben na excursión, xa que foi unha

experiencia inesquecible para todas e

todos nós, e esperamos poder repetila

outra vez.

Carmen Corbal Franco

Isabel Knight Asorey

Patricia Martínez Rey

Page 16: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

ccrróónniiccaa

Unha cidade, dúas pontesUnha cidade, dúas pontesUnha cidade, dúas pontesUnha cidade, dúas pontes

PONTE VELLA

A ponte romana de Lugo é unha

obra de enxeñería romana que logrou

manterse intacta dous mil anos. Foi

construída para poder cruzar o río Miño no

percorrido da vía sinalada co número XIX

do itinerario de Antonino, que comunicaba

Lucus Augusti con Bracara Augusta, a

actual Braga.

Esta ponte foi restaurada nos

séculos XII, XIV e XVIII. A pesar diso non

perdeu o seu esplendor romano. A ponte

esta construída en cantería e xisto; presenta

vigas metálicas engadidas recentemente. As

dimensions de esta ponte son de 104 metros

de lonxitude e 4 de ancho. Hoxe a ponte

segue a ser utilizada tanto polos peóns

como polo tráfico rodado.

O que máis sorprende disto é que

uns investigadores estudaron recentemente

a ponte para ver como tiña os alicerces e,

para sorpresa de todos, despois de máis de

dous mil anos os seus basamentos seguen

intactos como se a ponte fose construída

actualmente.

Un dos símbolos da nosa cidade

permanece vivo e, tras dunha limpeza e

restauración, recuperará a súa forma

orixinal e milenaria para deleite de todos.

PONTE NOVA

Os lugueses estamos de noraboa:

unha ponte innovadora e de gran estética

estase a construir tras longos anos de

espera. Servirá para mellorar accesos e

saídas do centro urbano dende o Oeste

da cidade, substituíndo a vella ponte

romana, que soportaba alta densidade de

tráfico. O orzamento desta obra sitúase

en case 25 millóns de euros. A nova ponte quedará a 600 m. ao

sur do Balneario de Lugo. Na marxe

esquerda, pola que discorre a

circunvalación da N-VI, o terreo ten

grandes pendentes. A ponte atravesa o río e

conecta ambas as ladeiras. En cada extremo

constrúense senllas glorietas. A lonxitude

da nova ponte metálica é de 195 m.

O lucense José Blanco anunciou

unha nova conexión da infraestrutura coa

A-54, aínda en marcha, que enlazará a

cidade das murallas coa capital de Galicia.

Esperamos que, tal como anunciou

Fomento, a nova ponte sobre o Miño se

inaugure o 24 de xuño do 2011.

Os que habitamos nesta cidade

estamos convencidos de que a nova ponte

será o símbolo dun Lugo moderno e aberto

aos séculos vindeiros, unha cidade que une

pasado e futuro.

Antonino Gugliandolo López

Mª Victoria Burgo Quijada

Page 17: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

vviissiióónnss

HomesHomesHomesHomes que deron nomes

Étienne de Silhouette (1709-1767) / Silueta

A procedencia da palabra «silueta» foi o

apelido dun ministro francés de finanzas,

de mediados do século XVIII, que se

chamaba Étienne de Silhouette.

Joseph I. Guillotin (1738-1814) / Guillotina

O seu nome provén do médico francés que

recomendou o seu uso nas execucións.

Viacheslav

Molotov (1890?-

1986) / Cóctel

Molotov

O seu nome é

debido a que se

usaron na guerra

Ruso-Finlandesa;

naquela época V. (ministro do exterior da

Unión Soviética durante a Segunda Guerra

Mundial) comunicaba por radio á poboación

finlandesa durante a guerra que o exército

ruso non estaba a bombardear senón

enviando alimentos; a isto o exército

finlandés contestou que xa que "Molotov

puña a comida, eles porían os cócteles".

Rudolf Christian Karl Diesel (1858-1913) /

Motor diésel

Foi un enxeñeiro alemán inventor do motor

de combustión de alto rendemento que leva

o seu nome, o motor diésel. Motor aplicable

á locomoción, primeiramente chamado

"motor de petróleo", posteriormente tomaría

o nome do seu inventor

John Montagu, 4º Conde de Sandwich (s.

XVIII) / Sandwich

O sándwich recibe o seu nome, aínda que

é moi pouco probable que fose inventado

por el. Dise de John Montagu que lle

gustaba comer desta forma porque así

podía apostar sen ensuciar os dedos. Pese

ao propósito orixinal do Conde de

Sandwich para comer cunha soa man,

hoxe en día certos tipos de sándwich

débense comer con cubertos ou con ambas

as mans.

Pirro, rei de Epiro (319? / 272?) / Vitoria

pírrica

Rei que derrotou aos romanos pero sufriu

grandes perdas. Unha vitoria pírrica sería

aquela que produce tales perdas no

vencedor que pode equipararse a unha

derrota.

Gabriel Calvo Pichel

Page 18: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

vviissiióónnss

Algúns dos nosos compañeiros e das nosas compañeiras tiveron que percorrer

un longo camiño para nos poder coñecer. Catro deles, Fátima E. Chaouay

Boudallaa, Antonela M. Vega Rojas, Ohanne Kamila Santos Silva e Simeon

Maksimov Panev falan dos seus sentimentos n´A sombra da muralla.

A primeira cuestión xira en torno ao

feito de deixar atrás un país,

unha familia, amigos... Todos se poñen

de acordo: foi terrible e significou moito

na súa vida. O peor? Sen lugar a

dúbidas, abandonar a familia. Fátima

recorda: “É moi duro deixar a familia na

que medrei e coa que compartín os

meus malos e bos momentos”. E están

os amigos, tan importantes nesta etapa

da vida. Simeón deixa constancia do

temor que sente ante a posible perda

de confianza por ambas as partes: “A

min aínda non me pasou cos amigos,

pero oxalá nunca ocorra”. Tamén incide

na renuncia á patria; fala da lingua -e

das tradicións que deixou- como parte

inseparable do ser. Ohanne reivindica a

valentía das familias ao abandonaren o

fogar, algo que os fillos só empezan a

valorar tras uns meses de adaptación.

Pero xa instalados nesta terra,

os catro recordan o gran impacto

emocional dos primeiros momentos: un

lugar novo, dúas linguas, xente

descoñecida, o medo ao fracaso social.

Fátima fala de tristeza e timidez,

sentimentos que comparte con

Antonella, a pesar de falar esta o

castelán. O que para a primeira estaba

provocado pola imposibilidade de

comunicarse coa xente, para Antonella

tiña unha orixe distinta: “Sentía timidez

porque aínda non coñecía a ninguén e,

ademais, dábame vergoña achegarme

aos demais”. Simeón tamén achaca

parte dos problemas ao feito de

descoñecer o idioma, pero subliña a

preocupación e incertidume que lle

causaba a posibilidade de non ser

aceptado polos compañeiros do

instituto.

Ohanne admite sentimentos

enfrontados; nos primeiros tempos

desatouse a súa euforia, sentía alegría

ante un mundo novo por descubrir.

Pero recoñece que, tras comezar o

curso escolar, toda aquela ledicia

transformouse en tristeza e soidade.

“Así e todo”, asegura, “aprendín que só

desa maneira te decatas de canto valor

ten a amizade”.

Page 19: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

O debate está servido se

preguntamos polo contraste entre eles

e os seus novos compañeiros. O grupo

divídese. Simeón e Ohanne ven

poucas diferenzas entre uns e outros;

afirman que saen con amigos e que

máis ou menos teñen os mesmos

horarios e dispoñen dunha cantidade

semellante de cartos para gastar.

Quizais a única diferenza se atope nas

horas que adican ao estudo: no país de

orixe, lembran, había menos esixencia.

Tamén no fogar a colaboración lles

ocupa un tempo similar e aseguran ter

gustos parecidos aos seus colegas no

que atinxe á música, ao cine, á

vestimenta...

Fátima e Antonella non atopan

tanta similitude. Antonella fala da falta

de madurez de moitos dos seus

coñecidos. Atribúeo á educación

permisiva: “os pais miman aos nenos e

danlles moita liberdade”. Fátima

asegura que os horarios son ben

distintos. A ela nunca lle permiten saír

máis tarde das oito. E

considera que ela axuda

moito máis na casa ca os

seus compañeiros.

A posibilidade de

que a súa familia

decidise voltar ao país de

procedencia provoca un sentimento

contraditorio nos catro. Xulgan a

pregunta difícil. Apenas Fátima parece

segura: “se a miña familia decidise

regresar eu iría encantada, aínda que

estrañaría a xente que coñezo aquí”.

“Eu sentiríame triste e alegre á vez”,

afirma Antonella. “Non me gustaría

deixar todo isto despois de terme

adaptado, pero poñeríame contenta

porque volvería a ver a miña familia”.

Simeón opina o mesmo, pero

revela a gran verdade dos movementos

migratorios: “sen traballo non hai

cartos, sen cartos non hai vida”. Se ten

que irse, irase. Aínda que espera que

iso tarde moito. Por último, Ohanne dá

unha lección de sinceridade e de

intelixencia afirmando que ten uns

obxectivos que cumprir aquí: formarse,

ter unha profesión. Se o logra non lle

importaría volver ao Brasil. É

incuestionable a súa conclusión: “Para

ter grandes cousas, tes que deixar

grandes cousas”.

Page 20: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

visións

AA aarrttee ccoorrppoorraall A chamada arte corporal estase convertendo nunha moda entre os rapaces A chamada arte corporal estase convertendo nunha moda entre os rapaces A chamada arte corporal estase convertendo nunha moda entre os rapaces A chamada arte corporal estase convertendo nunha moda entre os rapaces de hoxe en dia. Perforar os corpos e tatuar a pel con numerosos e sorprendentes de hoxe en dia. Perforar os corpos e tatuar a pel con numerosos e sorprendentes de hoxe en dia. Perforar os corpos e tatuar a pel con numerosos e sorprendentes de hoxe en dia. Perforar os corpos e tatuar a pel con numerosos e sorprendentes debuxos é unha debuxos é unha debuxos é unha debuxos é unha practica con milenios de antigupractica con milenios de antigupractica con milenios de antigupractica con milenios de antiguidade que realizaban algunhas idade que realizaban algunhas idade que realizaban algunhas idade que realizaban algunhas ttttribos africanas e sudamericanas. ribos africanas e sudamericanas. ribos africanas e sudamericanas. ribos africanas e sudamericanas. Esta tendencia provoca que a principal barreira Esta tendencia provoca que a principal barreira Esta tendencia provoca que a principal barreira Esta tendencia provoca que a principal barreira do noso corpo, a pel, sexa atacada. A consecuencia do noso corpo, a pel, sexa atacada. A consecuencia do noso corpo, a pel, sexa atacada. A consecuencia do noso corpo, a pel, sexa atacada. A consecuencia disto moitas persoas poden chegar a contraer diversas disto moitas persoas poden chegar a contraer diversas disto moitas persoas poden chegar a contraer diversas disto moitas persoas poden chegar a contraer diversas enfermidades coma o tétanos, a tuberculose ou as enfermidades coma o tétanos, a tuberculose ou as enfermidades coma o tétanos, a tuberculose ou as enfermidades coma o tétanos, a tuberculose ou as hepatites A, B e Chepatites A, B e Chepatites A, B e Chepatites A, B e C. As doenzas poden chegar debido á . As doenzas poden chegar debido á . As doenzas poden chegar debido á . As doenzas poden chegar debido á mala cicatrización, ás infeccións posteriores ou aos mala cicatrización, ás infeccións posteriores ou aos mala cicatrización, ás infeccións posteriores ou aos mala cicatrización, ás infeccións posteriores ou aos tipos de material utilizado tipos de material utilizado tipos de material utilizado tipos de material utilizado ﴾aceiro quirúrxico ou titanioaceiro quirúrxico ou titanioaceiro quirúrxico ou titanioaceiro quirúrxico ou titanio﴿. . . . Por iso hai ter moito coidado, por exemplo, Por iso hai ter moito coidado, por exemplo, Por iso hai ter moito coidado, por exemplo, Por iso hai ter moito coidado, por exemplo, cos cos cos cos piercingspiercingspiercingspiercings ao se bañar no mar ou na ao se bañar no mar ou na ao se bañar no mar ou na ao se bañar no mar ou na piscina. Tamén coas tatuaxes: cómpre non piscina. Tamén coas tatuaxes: cómpre non piscina. Tamén coas tatuaxes: cómpre non piscina. Tamén coas tatuaxes: cómpre non tomar moito o sol se a tatuaxe é recente. tomar moito o sol se a tatuaxe é recente. tomar moito o sol se a tatuaxe é recente. tomar moito o sol se a tatuaxe é recente. Ademais é moi difícil desfacerse de Ademais é moi difícil desfacerse de Ademais é moi difícil desfacerse de Ademais é moi difícil desfacerse de piercingspiercingspiercingspiercings e e e e tatustatustatustatus, so, so, so, sobre todo no caso das bre todo no caso das bre todo no caso das bre todo no caso das tatuaxes. Moitos profesionais afirman que tatuaxes. Moitos profesionais afirman que tatuaxes. Moitos profesionais afirman que tatuaxes. Moitos profesionais afirman que nunca saen de todo, aínda que se está nunca saen de todo, aínda que se está nunca saen de todo, aínda que se está nunca saen de todo, aínda que se está elaborando unha crema nunha clínica de elaborando unha crema nunha clínica de elaborando unha crema nunha clínica de elaborando unha crema nunha clínica de Oxford para asegurar que non quede rastro.Oxford para asegurar que non quede rastro.Oxford para asegurar que non quede rastro.Oxford para asegurar que non quede rastro.

José Antonio Vila Moreira

Page 21: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

A

visións

Unha historia grega de

terror

historia de terror que máis

atemorizaba aos gregos era Edipo e a

Esfinxe. Edipo era fillo de reis tebanos; un

día o oráculo de Delfos díxolle ao pai de

Edipo, Laio, que o seu fillo o mataría e

casaría coa súa nai. Este, ao oír isto, tomou

medidas extremas e ordenou a un dos seus

gardas que o enviase ao bosque e o matase; pero o garda

apiadouse do neno e non o matou, senón que o abandonou no

bosque á súa sorte.

Sen embargo, un campesiño

atopouno e entregouno aos reis de

Corinto que o criaron coma se fose o

seu fillo. Cando Edipo se fixo maior,

tras enterarse do oráculo por

casualidade, fuxiu de Corinto para

escapar ao seu fado, ata que nunha

encrucillada atopou unha carruaxe con

xente que o aldraxaron e acabou por

matalos a case todos. Edipo foxe e se

Page 22: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

dirixe a Tebas, unha cidade que estaba a

ser azoutada por un monstro chamado a

Esfinxe, con cabeza de muller, corpo de

león e ás de paxaro, que poñía a proba

aos viaxeiros cun enigma e quen non o

acertaba morría no acto.A adiviña era a

seguinte: que ser camiña primeiro con

catro patas, despois con dúas e por

último con tres? Edipo probou sorte e

foi visitar á Esfinge; tras moito cavilar,

contestoulle que se trataba do ser

humano, quen cando é un bebe gatexa,

cando é novo usa as dúas pernas e

cando é maior apoíase nun bastón. A

Esfinxe, cumprindo coa súa promesa

despéñase e morre. Cando Edipo volve

a Tebas, proclámano heroe da cidade e,

como recompensa, fanno rei, casa coa

esposa de Laio e teñen catro fillos:

Polinices, Eteocles, Ismene e Antígona.

Pasaron os anos e Edipo converteuse

nun bo rei a quen todos querían.

Sen embargo, apareceu unha nova

maldición en Tebas: unha epidemia

asolaba a cidade. Edipo mandou a

Delfos ao seu cuñado para consultar o

oráculo, quen contestou que o asasino

de Laio seguía impune e debía ser

castigado. O rei empezou a investigar e

finalmente o adiviño Tiresias sinalouno

a el como o responsable, o que produciu

en Edipo o impulso de acusalo de

traición. Só máis tarde comeza a velo

claro, cando un emisario de Corinto

chega a Tebas para comunicarlle a

morte do rei e explicarlle que non tiña

que ter marchado porque el mesmo o

levara desde Tebas e, por tanto, aqueles

non eran os seus pais. Sospeitando xa a

verdade, o rei chama a Iocasta (súa nai e

esposa) e entre os dous reconstrúen o

terrible pasado. Entón ela suicídase e

Edipo arríncase os ollos para máis tarde,

como bo rei, impúxose a si mesmo o

castigo do desterro que propuxera para

o asasino de Laio.

Antonino Gugliandolo López

Page 23: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

cciieenncciiaa

Ano Internacional da Química e dos Bosques

A Organización de Nación Unidas (ONU) declarou o Ano 2011

como o Ano Internacional da Química e dos Bosques,

recoñecendo dous campos que son críticos para definir o futuro

da especie humana.

Na súa declaración sobre o Ano Internacional da Química, a

ONU índica que deste campo da ciencia espérase que

proveñan novas solucións para o benestar da

humanidade, principalmente as relacionadas coas fontes

alternativas de enerxía, saúde e alimentación.

O ano da Química coincide co centenario do Premio

Nobel da Química que lle foi otorgado a Marie Curie.

Ésta extraordinaria científica nada en Polonia e

nacionalizada francesa foi a pioneira na radioactividade

e, ademais, foi a única muller que recibiu o Nobel de

Física (1903) e de Química (1911).

Sobre o Ano Internacional dos Bosques, a ONU e a Unión

Internacional para a Conservación da Natureza (UICN), subraian

a importancia destes ecosistemas como fontes de captura de

carbono, protección do solo y captación de auga doce.

“O aire que respiramos, os alimentos, a auga e as menciñas que necesitamos para

sobrevivir, a variedade de vida na terra, o clima que perfila o noso presente e futuro,

todo depende dos bosques. O 2011 debe ser o ano no que o mundo recoñeza a

importancia vital da saúde dos bosques para a vida na terra, as persoas e a

biodiversidade”

Marta Salgado Castelo

Page 24: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

cciieenncciiaa

Colesterol

O colesterol é unha

enfermidade que nos afecta moito

aos rapaces polo exceso de

graxas ou doces. No momento

que sobrepasamos o noso peso

polas graxas ou por estar comendo

moitos doces, o colesterol empeza

a subir sen darnos de conta e pode

ser prexudicial para o noso

corazón; aínda que non o

pensemos o colesterol pode

afectar moito ao noso organismo.

Por iso hai que ter moita conta do

que comemos. Temos que levar

unha dieta rica en proteínas e sen

graxas. En vez de utilizar azúcar

branco funciona moito mellor a

sacarina ou azúcar moreno. Sei que

resulta moi difícil comer con pouco

sal e con pouco aceite pero é mellor

comer cinco ou seis veces ao día

ben e san e non unha ou dúas mal e

con moita graxa. Eu aconséllovos

que tomedes moita froita, iogures

naturais, verduras e cereais.

O mellor de todo é estar san e sen

problemas físicos; hai que coidarse,

pois non é bo á nosa idade estar

medicándose para poder levar

unha vida normal.

Comer san axúdanos a levar unha

vida mellor.

Adriana Anthoska Gómez Mena

Page 25: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

vviissiióónnss

FFRRAASSEESS QUE PAGA A

PENA LLEERR

Perdoa sempre ao teu enemigo,

non hai nada que o enfureza máis.

Oscar Wilde (escritor irlandés)

Non nos atrevemos a emprender moitas cousas porque nos parecen difíciles, pero

non porque sexan difíciles en si, senón que nos parecen difíciles porque non nos

atrevemos a emprendelas.

Lucio Anneo Séneca (filósofo romano)

Non tomes a vida tan en serio:

ao fin e ao cabo, non sairás vivo

dela.

Les Luthiers (músicos/humoristas

arxentinos)

A morte é a cousa, a

única, que me aterra.

Ódioa. Hoxe pódese

sobrevivir a todo menos

a ela.

Oscar Wilde (escritor

irlandés)

Page 26: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Non sei con que armas se librará a

Terceira Guerra Mundial, pero na Cuarta

Guerra Mundial usarán paos e pedras.

Albert Einstein (físico alemán)

Canto máis grandes somos en humildade, máis preto

estamos da grandeza.

Rabindranath Tagore (filósofo e poeta bengalí)

Son ateo, grazas a Deus.

Luís Buñuel (cineasta español)

Máis vale permanecer calado e que sospeiten da túa ignorancia, que falar e quitarlles

toda dúbida acerca dela.

Abraham Lincoln (16º presidente dos Estados Unidos)

O pretexto para tódalas

guerras: conseguir a paz.

Jacinto Benavente (dramaturgo

español)

A vida non merece que un se

preocupe tanto.

Marie Curie (física e química

polaca)

Page 27: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

A liberdade non fai felices aos homes,

fainos, sinxelamente, homes.

Manuel Azaña (presidente da República

Española)

Canto máis falo cos homes, máis

admiro ao meu can.

Blaise Pascal (matemático, físico e filósofo

francés)

Oxalá Deus me dese un sinal claro!

Como facer un gran depósito ao meu

nome nun banco suízo…

Woody Allen (músico, escritor, director e

actor de cine estadounidense)

Se Deus non existise, sería necesario

inventalo.

Voltaire (filósofo francés)

Herexe non é o que arde na fogueira.

Herexe é o que a acende.

William Shakespeare (dramaturgo e poeta

británico)

É máis difícil ser un home honrado oito

días que un heroe un cuarto de hora.

Jules Renard (escritor francés)

A historia é un incesante volver a

empezar.

Tucídides (historiador grego)

Un irmán pode non ser un amigo, pero

un amigo sempre será un irmán.

Benjamin Franklin (político e científico

estadounidense)

A historia é émula do tempo, depósito

das accións, testemuña do pasado,

exemplo e aviso do presente,

advertencia do porvir.

Miguel de Cervantes (escritor español)

Page 28: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Preferide , entre os amigos, non só a aqueles que se

apenan coa nova de calquera desventura vosa, senón

aos que na vosa prosperidade non vos envexan.

Sócrates (filósofo grego)

Canto máis boa é a alma dun home, menos sospeita a

maldade nos outros.

L. A. Séneca (filósofo romano)

As mulleres precisamos a beleza para que os homes nos amen, e a estupidez para

que nosoutras amemos aos homes.

Coco Chanel (deseñadora)

Cabalo: o que é un cabalo resulta obvio para todo o mundo.

(Extraído da Primeira Enciclopedia Polaca)

Page 29: A Sombra da Muralla nº 19
Page 30: A Sombra da Muralla nº 19
Page 31: A Sombra da Muralla nº 19
Page 32: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

crónica de nós

O noso profesor de inglés, Camilo Pacios Simón, xubílase este curso. Non

se poden explicar as últimas décadas do IES Xoán Montes sen a súa calidade

humana e profesional, que tanta pegada leva deixado en varias xeracións de

alumnos. María Victoria Burgo Quijada Por que decidiu ser profesor de inglés?

C. Unha vez que decides estudiar Filoloxìa inglesa, ó rematar os estudios tes a opción de

traballar nunha empresa privada ou estatal. Eu decidìn facer oposicións e traballar na docencia.

Decidín ser profesor porque sempre me gustou aprender, compartir e transmitir os

coñecementos, que é básicamente no que consiste a docencia. A necesidade fíxome emigrar

e vin e vivín os traballos derivados da falta

de competencia comunicativa. Iso

afianzoume na miña vocación docente.

Como foi o seu primeiro día de

clase? Estaba asustado polo que podía

pasar?

C. O primeiro día de clase foi no

Colexio das Carmelitas en Ourense, onde

estiven os catro primeiros meses da miña

docencia. Recordo que era una clase

dunhas trinta e cinco rapazas que estaban

expectantes e dei unha clase ao meu máis

alto nivel de inglés e, sinceramente, dadas

as sùas facianas, creo que non entenderon

nada do que dixen.

Cantos anos leva neste Centro?

C. O día 1º de outubro de 1979 tomei oficialmente posesión no Mixto 1 “Juan Montes”. Así

pois, levo 32 anos.

Page 33: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Atopou diferenza entre outros Centros e este?

C. Os catro primeiros meses da miña docencia transcorreron nun colexio privado relixioso

de monxas e, coma tal, o ideario atíñase ó que era. Pero a convivencia e o ambiente eran

estupendos. Despois estiven no Instituto “As Lagoas 1”, tamén en Ourense. Era un Instituto de

nova creación e tiña os problemas propios dun Centro que comeza a súa andaina. A meirande

parte do profesorado éramos novos e había unha camaradaxe envexable dentro e fóra do

Centro. O ano seguinte, xa con oposición, vin en prácticas para o Instituto Masculino e xa me

sentín coma na casa, dado que coñecía moita xente e había un clima de convivencia e

participación extraordinario. E logo xa vin con destino definitivo para o Instituto Xoán Montes,

onde me sentín e me sinto convivindo cunha vella familia docente onde se fraguaron moi boas

amistades e onde, salvo casos puntuais de discrepancias derivadas do cargo de Secretario

(1982-1991), non tiven o máis mínimo desencontro ou enfrontamento nin dentro do meu

Departamento nin cos outros claustrais. Penso que moitos dos problemas nos Centros están

directamente relacionados co temperamento e formación de cada persoa e será por iso polo

que non atopei grandes diferenzas nos Centros nos que traballei.

Son distintos os rapaces de agora e os de antes?

C. Basicamente os rapaces non cambian gran cousa. Creo que a profesión debe imprimir

carácter e, polo menos no meu caso, rara vez tiven que presentarme o primeiro día porque o

alumnado tiña sobrada referencia da miña forma de ser e de actuar; ata hoxe. Creo que a clave

é respectar e facerse respectar en todo momento.

Gústalle máis o trato que recibe agora, como profesor, ou o que recibía hai anos?

C. Non percibo grandes diferenzas. A min sempre me trataron co respecto e a

consideración cos que eu tratei ós demais

Cre que se os nenos de agora se comportasen como os de antes a sociedade iría a

mellor?

C. Antes había rapaces cafres e díscolos como os hai agora, pero creo que hai sectores

nos que a carencia de respecto e educación en todos os ámbitos fai que a boa convivencia

social se vexa embazada. A xuventude boa e sa fai moito menos ruído e barullo cos vasos

vacíos. Creo que en moitos fogares debería haber máis coidado coa formación dos fillos.

Pensa vostede que as xeracións do futuro serán mellores que as de hai vinte anos?

C. Penso que si. Vendo os erros que se están cometendo e as súas nefastas

consecuencias, as xeracións futuras tratarán de non tropezar na mesma pedra. Creo que

Page 34: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

superarán as diferenzas existentes e educaranse para facer fronte ós inimaxinables avances

tecnolóxicos camiñando cara a unha educación para o lecer e un consumo responsables.

Que é o que lle fai falta a este Centro, segundo vostede?

C. Penso que lle fai falta un Ximnasio adecuado e, posiblemente o máis importante, unha

relación máis afectuosa e eficiente entre o profesorado. Hoxe por hoxe, debido ó trafego

constante de profesorado e á reestructuración dos Centros de Ensino Secundario, non hai

lugar nin tempo para coñecerse e relacionarse.

Cal é a anécdota que recorda con máis cariño nos anos que leva neste Centro?

C. Anécdotas hai moitas. Unha delas puidera ser cando una exalumna miña se me

presentou coa súa filla no berce dicindo que xa quería solicitar praza para a nena.

Está a favor do galego como idioma predominante nas aulas ou prefire o castelán?

C. Eu estou a favor de que se empregase o inglés, ó menos igual có castelán ou o galego.

A introdución no curriculum do galego supuxo unha hora menos á semana de idioma e iso non

axuda nin chisco á aprendizaxe de inglés.

Que sente cando pensa que este é o seu derradeiro ano no ensino?

C. Nada que non fose previsible. Todo o que non é infinito ten un final, e a vida docente

activa tamén ten que rematar e, se é posible, antes de que un se sinta coa capacidade mirrada

pola falta de ilusión ou competencia. Sinceramente, sinto unha nostalxia controlada e tamén

satisfacción polo deber cumprido.

Se volvese ó pasado, volvería ser profesor?

C. Son docente por vocación, porque me gusta e encima páganme por facelo. Logo se me

pagan por facer o que me gusta, se volvese atrás, volvería recuncar, volvería ser profesor.

Queremos saudar tamén con moito afecto ao resto do profesorado que este ano deixa

o noso Insti: José Ramón Cordo Rodríguez, Mª del Carmen Lombardía Campo, Mª del

Carmen Martínez Otero, Mª Dolores Rábade Arias, Manuel Díaz Regueiro.

Page 35: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

crónica de nós

London Trip

A verdade é que xa me tardaba a viaxe a London. Sempre senta ben distraerse un pouco

e deixar de lado tanto esquema, apuntamento, exame, “ateeende”, “cala a boooca”, “non

moleeeestes” e demais agarimos dos profes.

Arrancamos cara a La Gran Bretaña o día 4 de febreiro, xunto con Loli e os seus

secuaces do IES de Castro. Boa xentiña hai alí en Castro. A viaxe con Vueling foi unha

marabilla. Chupitos de whisky de malta de 24 anos cada media hora, bandexas de prata de lei

con olivas a mansalva, pinchos de foie-gras, caviar do bon… Xa se sabe: Vueling!

Tomamos terra con algo de retraso. Heathrow é o formigueiro máis grande que vin ate o

de agora! De alí

arrincamos cara a

Clink Hostel. Un

hostel que xa en sí

ten historia

(parece que non

vai ser tan sinxelo

desconectar…):

está feito sobre

unha antiga sala

de Xustiza, onde

aínda por riba

choiou o Pai de

Oliver Twist

durante uns anos. Sí, Charles Dickens. De feito hai habitacións que no seu día foron celas.

Ao día seguinte almorzo a mancheas Full english breakfast, oh yeah! e tiramos cara a

Westminster. Xa parecía que podiamos ver a Willy máis a Kate dándose o bico de “podes bicar

a noiva”. É ben verdade que son da nobleza, porque ter cartos para poñer flores a semellante

igrexa... Non quero nin pensalo! Pasamos a carón do Parlamento, vimos o London Eye (para

non velo) e como non podía ser doutro xeito (xa que a viaxe era dos de Arte…) alí arrancamos

cara á National Gallery. Xa dentro dela: Velázquez, o matrimonio Arnolfini de Jan Van Eyck,

Page 36: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Rafael e un senfín de obras máis. Onde está a Mona Lisa? (É verdade, Iso está en París!!)

Saíndo da Galería Nacional demos unha volta por Picadilly, cea no Soho e volta para o hostel a

armala un pouco durmir toda a noite.

Full english breakfast, please! Era buffet libre, pero para o caso vale igual. Non é por

ter marquitis, pero o Cola-Cao botábase de

menos… Almorzo outra vez coma búfalos e

veña a correr por Londres adiante! Para ir

abrindo boca (a pesar do copioso do

almorzo) imos ó Museo Británico ou British

Museum. Como non se pode ser mal falado,

direi que é realmente flipante o relieve da

Leoa ferida dos asirios, non menos os do

Partenón, a pedra Rosetta, as salas exipcias

(para completar a lección consultar na

wikipedia ou ben a Meri)… É certo que

unha cousa é velo nas diapositivas pero

outra moi distinta é en directo. En acabando

no Museum, paseíño por Oxford Street,

comida e logo a Buckingham Palace,

camiñamos polo barrio diplomático, vimos a

embaixada española e Harrods. Xa para

rematar o día, fomos cear a Covent Garden.

Sorprendeume gratamente o bon ambiente que alí había. Xente cantando, moi animados…

Ao terceiro día fomos a gastar as libras a Candem. Todo o que un se pode imaxinar, está

alí. Un montón de tendas de segunda man, cantidade de xente paseando, mercando, mirando…

O paseíño de rigor, hoxe por Regent Park; comida e logo embarcamos cara Greenwich (tal cal,

onda o meridiano). A faena é que o señor ocaso chegou antes do que queriamos. Aí polas 5 da

tarde xa era noite. Punto positivo? A catedral de San Paulo iluminada é realmente bonita. Zona

Soho, cear e á cama.

Como todo nesta vida chega ao seu fin, a esta viaxe tamén lle tocou. Mirando ben de

meter todo de volta nas maletas, collemos o Castromil versión Londres que nos levaría de novo

a Heathrow. Alí pasas de ser persoa para converterte nunha formiguiña, como xa comentei ó

principio. Avión tomado cun magnífico retraso de media hora e volta para casa.

Que ben se está por aí vendo mundo (vale, tamén aprendendo), pero para ser francos de

todo, tamén dá gusto chegar á casa, tomar un Cola-Cao de verdade, deitarte a ver a televisión en

castelán e... vaites!, facer unha redacción da viaxe. Quen me mandaría meterme nestes

fregados…

Page 37: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

artes/creación

A CRISE

O 2011 acaba de comezar

a crise vai a máis

España revoluciónase,

Galicia moito máis.

Os gandeiros reciben pouco,

os intermedarios reciben máis.

E a xentiña na rúa,

paga máis e máis.

Os obreiros sen traballo

mecánicos mirando

e todos nos vamos

a piques neste barco.

As esperanzas desaparecen

O optimismo desaparece

as cousas non se compran

as cousas non se venden...

...Isto non marcha,

senón que vén máis

a torta deu a volta

e para baixo vamos xa.

Fomos inmigrantes recollidos

Agora recollemos nós

Pero non dentro de moito

Para fóra iremos todos.

Uns veñen e outros marchan

Outros xa están

Sen ganas e con pena

Voltaremos cara atrás.

Porque isto acaba

isto queda aquí

Con puntos suspensivos

Xa voltarei vir.

SSiillvviiaa CCoouuttoo RRooddrríígguueezz

Page 38: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

ccrróónniiccaa ddee nnóóss

Alumnas da ESO do noso

Centro resultaron gañadoras na

fase provincial do XXVII Concurso

Escolar ONCE 2011. Nas

categorías C e D o traballo

consistía na realización dun cartel

publicitario para unha axencia de

viaxes. O alumnado debía

imaxinarse nun lugar de destino

na compaña doutras persoas e

debuxalo como se fose a mellor

fotografía da súa viaxe. O lema,

Unha viaxe para tod@s, refírese

pois a aquela viaxe que ten en

conta as necesidades das persoas

discapacitadas para acceder a ela

e para desfrutala en igualdade de

condicións.

Desexámosvos moita

sorte nas vindeiras fases autonómicas e estatais: Beatriz Álvarez Díaz (4ºA)

María Canto Campo (4ºA), Inés Castro Veiga (4ºA), Ana Fernández Santos (4ºA),

Mª Victoria Burgo Quijada (4ºB), sodes as mellores!!!

XIII Olimpiada Matemática galega

Tras as probas celebradas o 8 de abril, ás que concorreron numerosos rapaces e rapazas

da provincia de Lugo, os alumnos de 2ºA da ESO do noso Centro Juan Manuel Cano

Vila e David Carreira López foron entre os elixidos para representar a zona de Lugo na

Fase Final Galega (20 de maio, Concello de Vigo). O compañeiro Juan Manuel conseguiu

nada menos que o acceso á final estatal!

Moita sorte!!

Page 39: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

vviissiióónnss

TTTeeellleeeccciiinnncccooo... TTTeeellleeellliiixxxooo???

Eu pensaba que a televisión era para

divertirse, pasar un anaco agradable, ver

algo interesante, pero a miña idea cambiou cando coñecin a

cadea Telecinco, que é un canal que o único que fai é insultar

aos famosos (pero despois poñen denuncias aos que se meten

con eles, como ocorrer co coñecido asunto de La Sexta).

En telecinco, poñas a hora que poñas sempre estan con

“Sálvame”, un programa onde seica

temos que rir cando vemos moitas

persoas meténdose con outras. Nel

traballa certa personaxe que non

sei como pode gustar a alguén,

unha “estrela” que utiliza a súa

filla para aumentar a cota de audiencia... Si: estou a falar de

Belen Esteban e do seu famosísimo matrimonio: que se se

separan, que se se reconcilian día si e día non... Luns toca

separarse, mércores xuntarse.

Page 40: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Pero o que eu non podo entender

é que tendo 8 horas diarias siga con

tan boa porcentaxe de audiencia. Non

me colle na cabeza que alguén

desfrute vendo tipos e tipas berrando

sen gardar a súa quenda e

interrompéndose a cada

segundo. Está claro que noutros

programas, documentais,

informativos, debates políticos

da 1, etc. polo menos dás

aprendido algo.

Por iso eu non vexo esa cadea e recomendo que non se

vexa porque mata as neuronas. Queres ver algo gra cioso?

Pois pon a Sexta, que ten (ou

tivo) programas tan divertidos

coma: Sé lo que hicisteis,

Buenafuente, El Intermedio, El

club de la comedia, Con hache de

Eva...

Diego Graña Parga

Page 41: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

vviissiióónnss

OOOOs mellores xogos do 2011!s mellores xogos do 2011!s mellores xogos do 2011!s mellores xogos do 2011!

ASSASINS CREEDASSASINS CREEDASSASINS CREEDASSASINS CREED

Assassins Creed 3 é

un dos mellors xogos

que nestes tempos

podes atopar no

mercado. Se o que

queres é pasar unha

tarde divertida (e poder

escalar edificios:

doutra Maneira non

poderias facelo nin

tolo!), este xogo conta

cuns graficos que che

fan pensar que estás dentro. Ademais encántame o argumento que soe traer con el

este videoxogo. Desta vez, para variar, céntrase en Italia, en Roma concretamente,

onde irás matando os

tiranos que a gobernan.

GOD GOD GOD GOD OF WAR 3OF WAR 3OF WAR 3OF WAR 3

Este xogo é un dos

mellores que probei na

miña vida. Recoméndovolo

porque é unha aposta

segura que che permite

gozar da arte de matar

Page 42: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

criaturas mitoloxicas. E isto no mellor escenario posible: a Idade Media. Ti encarnas o

personaxe de foto, que aínda que non e moi guapo ten uns movementos sinceramente

impresionantes e gráficos nos que parece que es ti o que mata as criaturas

mitolóxicas.

COLIN MCRAE DIRT 2COLIN MCRAE DIRT 2COLIN MCRAE DIRT 2COLIN MCRAE DIRT 2

Este de rallyes é un dos xogos

máis populares mundialmente

en parte debido ao nome do

piloto que lle dá nome.

Probando esta entrega, a

verdade, un comprende por

que é o xogo mundialmente

famoso. Cando por exemplo

vas en competición e chocas

cun dos protectores, parece

que o golpe o esteas levando

ti. A min impresionoume moito,

pero se queredes compralo

recoméndovos esperar un

pouco: vai saír xa a seguinte

entrega, e claro, vendo esta... Como será a seguinte!

WWW VS RAW 2011WWW VS RAW 2011WWW VS RAW 2011WWW VS RAW 2011

Este xogo de loita libre é a entrega deste ano da prestixiosa marca Wrestling. A ver; a

verdade é que todos os xogos

son parecidos, pero cada ano

melloran máis: os combates

gañaron realismo e ademais tes

a oportunidade de practicar

dende a comodidade do teu

salón sen temor a lesións

futuras.

Page 43: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

CALL OF DEUTY CALL OF DEUTY CALL OF DEUTY CALL OF DEUTY

BLACK OPSBLACK OPSBLACK OPSBLACK OPS

Este xogo é o último da

franquía que xa leva

moitos desta mesma

coleccion. Os seareiros

non se cansan deles,

principalmente porque

aínda que non sexas

sanguinario... ¿a quen non

lle fai graza matar virtualmente? Esta entrega permíteche meterte de cheo nas batallas

máis sonadas dos últimos 100 anos: por exemplo, as das guerras do Vietnam, de

Cuba, a Guerras Fría contra os soviéticos... Podes optar a un arsenal de armas que

doutra maneira non poderías ter nin tolo.

GRAN TURISMO 5GRAN TURISMO 5GRAN TURISMO 5GRAN TURISMO 5

Esta é a quinta entrega da prestixiosa marca Polyphony Digital. Xa desde pequeno

medrei vendo xogar

os meus primos a

estes xogos e non

daba comprendido

por que lles

gustaban tanto.

Pero foi probalo e

xurdir unha relación

especial entre eu e

este xogo. Porque

che permite unha

gama de coches que nin un xeque árabe, e ademais ten unha gama de marcas e

modelos que non os teñen o resto dos xogos. Por iso estou desexando sempre a

próxima entrega.

Vito Rodríguez Ferreiro

Page 44: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

ddeeppoorrttee

AAAAAAAAAAAAzzzzzzzzzzzzkkkkkkkkkkkkaaaaaaaaaaaarrrrrrrrrrrr LLLLLLLLLLLLuuuuuuuuuuuuggggggggggggoooooooooooo

Os comezos do equipo

No ano 1984 e coa finalidade de

participar nas competicións locais os

empregados de Garaxe Villares S.L.

constitúen un equipo formado polos

traballadores da empresa. Con este

nome participa nas mesmas ata a

tempada 89-90 que se renomea a

Prone Lugo Asociación Deportiva.

Setembro do ´95

Este ano tómase unha importante

decisión: participar nas competicións

nacionais e crear as categorías

inferiores e a Escola de fútbol sala de

Prone Lugo, denominada Escola Terra.

Na tempada 96/97 competirase na 1ª

Nacional A.

Ascenso a Prata

Participa en 97/98 baixo o patrocinio de

Airtel Grupo Corredoira, antes Airtel

Prone Lugo. O equipo proclámase

campión de 1ª Nacional A e ascende á

División de Prata. Gaña ademais por

vez primeira a Copa Xunta, o torneo

máis importante de Galicia.

O ascenso

No primeiro ano na División de Prata,

baixo o nome de Café Candelas Lugo,

finaliza a fase regular na 3ª posición e

está a piques de disputar a promoción

de ascenso á División de Honra,

obxectivo que consegue na seguinte

campaña -99/00- ao proclamarse

campión da categoría e disputar o

ascenso ante o FC Barcelona. Logra a

meta pese a perder, como

consecuencia da desaparición do

Talavera F.S. O soño que varios

amigos tiveran algún día cumprírase.

Triste descenso

Era o primeiro ano na División de

Honra do Café Candelas Lugo,

tempada 00/01. A reestruturación do

clube a todos os niveis era importante,

profesionalizándoo paso a paso. No

deportivo chegaba unha pequena

decepción cando o equipo descendía a

Prata nesta tempada.

Novo ascenso na 01/02

En tan só un ano o clube logra volve á

máxima categoría do fútbol sala

español tras unha gran campaña en

liga regular e a disputa duns playoffs de

ascenso case inmaculados.

Chega Transportes Azkar

Na tempada 02/03, na que era a

segunda tempada do equipo na

Page 45: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

División de Honra o equipo segue

crecendo como clube e a nivel

estrutural. Chega Transportes Azkar

SA, patrocinador principal do clube que

dá un novo nome ao equipo a partir

deste momento: o Azkar Lugo FS.

Crecemento de clube

Estar na máxima categoría e apostar

por estar nela leva ao clube a

profesionalizar todas as súas áreas

para posuír unha estrutura sólida. Na

tempada 03/04 o equipo lograba por

primeira vez clasificarse para os

playoffs polo título.

Subcampión de Copa

Na tempada 04/05 o Azkar Lugo FS

abría unha nova páxina na súa historia

recente conseguindo por primeira vez

disputar unha fase final da Copa de

España e finalizando como subcampión

da mesma en Navarra.

Título europeo

O subcampionato de Copa da tempada

04/05 daba ao Azkar a posibilidade de

xogar na 05/06 a Copa de Europa de

Clubes Campións de Copa. O clube

realizou todos os esforzos posibles

para organizar un evento de tanta

importancia. Conseguiuno, e ademais a

Recopa de Lugo foi valorada como un

dos mellores logros dos últimos

tempos. A guinda foi que o Azkar Lugo

FS conseguía proclamarse campión da

mesma.

A Copa de España en Lugo

A excelente organización da Recopa na

cidade amurallada trouxo como

consecuencia que a LNFS dese o visto

e prace a Lugo e ao Azkar Lugo FS

para organizar a competición copeira

da 06/07. Lugo e a súa provincia

envorcáronse co evento, enchendo as

bancadas. Todos os asistentes así

como os medios de comunicación e

institucións cualificarán de excelente a

organización.

O protagonismo da canteira

Na tempada 07/08 o Azkar Lugo estrea

nova directiva. O proxecto dá un xiro

importante: a canteira toma maior

protagonismo. Ademais esta tempada,

por primeira vez na historia, o Azkar

Lugo lclasifícase no mesmo ano para a

Copa de España e para os playoffs

polo título. Neste periodo nace a

Fundación Azkar como institución que

quere englobar e potenciar o aspecto

social do deporte e, en concreto, do

fútbol sala.

Un ano ilusionante

A tempada 08/09 foi a confirmación do

proxecto iniciado na campaña anterior.

A proxección da canteira no primeiro

equipo foi unha realidade e os novos

valores das categorías base teñen un

lugar no primeiro plantel. Ademais o

clube dá un paso máis e enmarca os

seus acenos de identidade: dótase do

himno oficial ao club.

Forza Prone e Forza Azkar !!!Forza Prone e Forza Azkar !!!Forza Prone e Forza Azkar !!!Forza Prone e Forza Azkar !!!

Diego Graña Parga

Page 46: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

ddeeppoorrttee

Marta Domínguez, a atleta que tiña namorado un país

Marta Domínguez foi detida o ano

pasado pola Garda Civil a causa da súa

vinculación nunha rede de dopaxe. Para

mín, é a atleta da que probablemente

menos se esperaba unha noticia deste tipo.

Atopámonos nunha situación na que o

deporte é un dos máximos, por non dicir o

máximo expoñente no noso país; e non se

poden permitir conductas deste tipo, xa que

non soamente dañan aos profesionais de

élite que viven do deporte, senón que

inflúen en persoas que se adican ao

deporte amateur.

Marta Dominguez (Palencia, 1975), a

mellor atleta española de todos os tempos,

é considerada o principal referente do

atletismo na última década. A palentina,

mellor atleta nacional en cinco ocasións e

Premio Nacional do deporte en 2009, ten

un dos currículums deportivos máis

laureados do atletismo español.

Os seus primeiros pasos no mundo do

atletismo, antes de cumplir os dez anos,

foron na escola municipal de Venta de

Baños, onde actualmente se celebra unha

das probas de campo a través máis

importantes de España. Apaixoada do

fútbol, Marta decantouse polo atletismo, o

deporte que a cautivou, chegando a ser

capitana da selección española de

atletismo e vicepresidenta da Real

Federación Española de Atletismo (RFEA).

Marta foi 39 veces internacional e alcanzou

o seu soño ao conseguir ser campeona na

proba de 3.000 obstáculos nos anteriores

Xogos Olímpicos.

Pero agora a súa carreira vese empañada,

a atleta foi acusada pola distribución de

substancias dopantes na denominada

operación “galgo”, da que finalmente saiu

libre con cargos. Esta é unha das

moitísimas noticias deste tipo que se levan

dado no transcurso dos últimos anos no

mundo do deporte, pero esperemos que

esta, a diferencia das outras, sexa a última.

E non se supón que o deporte debe facerse

UNICAMENTE POLO PURO PRACER DE

FACELO?

Marta Salgado Castelo

Page 47: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

aarrtteess//ccrreeaacciióónn

Todo o mundo sabe que a danza

equivale a sacrificio. A vida da xente que se adica

ao ballet é moi dura, en certo sentido, é máis ou

menos a mesma cá dun futbolista. Ó redor dos

corenta anos tes que retirarte, por iso debes

empezar na danza de pequena, entre os oito e os

doce anos, porque traballas co teu corpo e sofres

un importante desgaste físico.

O que máis lles pesa aos bailaríns é o duro

adestramento día tras día. Subir ao escenario e

poder transmitir todo o que queres, para min, é un

pracer, pero as clases e os ensaios diarios chegan

a cansar.

Por outra banda, do baile pódense sacar

moitos beneficios xa que che pode axudar a liberar

tensións, permíteche desenvolver unha gran

disciplina... e, sobre todo, esta arte axúdache a evadirte do mundo aínda que só sexa

por un intre. Cando unha bailarina se pon a interpretar algo, a xente do público non

sabe o que realmente sente, que non é outra cousa senón unha gran satisfación por

ver que pouco a pouco o seu soño se está a facer realidade.

Polo que a min respecta, se a este esforzo lle sumas a dura vida dunha estudante,

pois resulta ser agobiante e moi estresante; o imprescindible é saber organizar moi

ben o tempo para levar todo o mellor posible, aínda que ás veces resulta demasiado

complexo. Fixádevos no meu exemplo: sendo estudante de 2º de bacharelato e de 4º

Curso de Grao Profesional no Conservatorio de Danza, estáseme facendo todo

realmente moi duro xa que paso vinte horas á semana no Conservatorio, e isto

quítame cáseque todas as horas de estudo, pero como se acostuma dicir “nesta vida

quen algo quere, algo lle custa”.

IRIS ABUÍN REY

Page 48: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

aarrtteess//ccrreeaacciióónn

O Departamento de Educación Física envíanos unha ampla

recensión dos múltiples traballos incluídos no proxecto proxecto proxecto proxecto

““““Actividade ArteActividade ArteActividade ArteActividade Arte””””. . . . Abordáronse áreas tan diversas coma

pintura, escultura, deseño, videos, presentacións, música... Á revista,

por desgraza, non lle caben todos, pero vede aquí algún dos mellores.

ALBA FERNÁNDEZ BUJÁN 3ºESO A

Fotografía e Collage fotográfico

Escultura

SARA MARTÍN MENDEZ

“AROS OLÍMPICOS” 1ºBAC C

Obra realizada con materiais

reciclados, cartón, papel,...

Page 49: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Canción

"O DEPORTE É TODO"

O deporte é amor,

Humildade e valor,

Todos o practican,

Porque o precisan!

A: gústame o exercicio e mola mogollón!

B: pois fai coma Zidane, un crack no balón!

A: o fútbol non é o meu, baloncesto mellor.

B: pois dille a Ricky Rubio que sexa o teu

adestrador

A: Vale, así hei coñecer a... esta o esquí!

B: la estadounidense Vonn o a suíza Marianne?

A: se me dás a escoller prefiro Marion Jones.

Constrúe a túa cultura, cun toque deportivo.

Bailando, correndo…non sexas fuxitivo.

Move eses pés como facía Michael Jackson!

Se non chegas ao nivel, fai o teu propio estilo.

O deporte únenos e ponnos tamén, a todos!

Diferentes razas, xéneros, etnias, absolutamente todos!

Os discapacitados, agora concursan coma típicos!

Isto todo grazas aos Xogos Paraolímpicos!

Pasaría unha vida falando de deporte,

Pero iso sería unha cousa moi forte.

O único que o impide son os meus compañeiros

Que agora quedei con eles para patinar

Tamén para despois xogar a mariñeiros

Se non, outra cosa coma escalar!

Como é?

How is?

Kifash?

DEPORTE!!!!!

“PAZO DOS DEPORTES”

ANDRÉS ARMESTO

CORTIÑA

1ºBAC A

Deseño gráfico

SOUADOU

BRAHIN SALEIN

3º ESO A

Page 50: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

vviissiióónnss

London City

We´ll begin our itinerary in London here. To know where our starting point

is, you need to know the answer to the following question:

1) Which bridge connects the city of London to Southwark

Our next stop is in St Paul. The Northern Line will take you to Bank and

then you need to change there to get to St Paul

.

2) Which religion can you practise in this Cathedral?

Page 51: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Walk along Fleet Street to the area of C.G.

3) Which commercial district used to be a vegetable market with the initial

letters C. G.?

Now you´ll need to walk from this market through Shaftesbury Avenue to

get to a square known for its concentration of thetres.

4) What is the name of this square?

Page 52: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Go along Piccadilly Street and then across Green Park to get to the official

residence of Elizabeth II.

5) What is the name of the Palace?

Our next stop is in a very important church where monarchs get married

and are buried

6) Can you tell me the name of this church?

Page 53: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Across the river, we have another touristic site which was inaugurated in

2000.

7) What is it called?

This is the end of our tour around one of the most fascinating cities in the

world! Join us and visit PDC classroom to get to know the answers of this

short questionnaire! It´s easy! Don´t you think?

Here you can find the same answers

Page 54: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

hhuummoorr

No bautizo dun recén o cura, moi

disgustado, insístelle aos pais:

─NON, NON, NOOON, fillos...! Non

poden poñer Batman ao neno !

─Bueno padre, entón... Superman?

─Tampouco !! Débenlle poñer un nome de

pila ! Un nome de-pi-la ! Entenden ?

─Ah... Xa está. Daquela poñémoslle

Duracel !

En que se diferencian un banqueiro

e un corvo?

-En que un é falso, ladrón e traidor,

e se pode quítache os ollos. O outro

é un inocente paxariño negro.

Un neno vai todo entusiasmado na Un neno vai todo entusiasmado na Un neno vai todo entusiasmado na Un neno vai todo entusiasmado na bicibicibicibicicleta e dille a súa nai:cleta e dille a súa nai:cleta e dille a súa nai:cleta e dille a súa nai: ----Mamá! Mamá, mira! Sen maos!, di, Mamá! Mamá, mira! Sen maos!, di, Mamá! Mamá, mira! Sen maos!, di, Mamá! Mamá, mira! Sen maos!, di, soltando o guiador.soltando o guiador.soltando o guiador.soltando o guiador. ----Mamáaa! Mira, mamá sen pernas!Mamáaa! Mira, mamá sen pernas!Mamáaa! Mira, mamá sen pernas!Mamáaa! Mira, mamá sen pernas!----, e , e , e , e separa os pés dos pedais.separa os pés dos pedais.separa os pés dos pedais.separa os pés dos pedais. Nunha desas cae de fuciños, consegue Nunha desas cae de fuciños, consegue Nunha desas cae de fuciños, consegue Nunha desas cae de fuciños, consegue levantarse e dille:levantarse e dille:levantarse e dille:levantarse e dille: ----BBBB----Babá! Bia, mabá! Zen dentez...!Babá! Bia, mabá! Zen dentez...!Babá! Bia, mabá! Zen dentez...!Babá! Bia, mabá! Zen dentez...!

O fiscal nun xuízo público:

-Miren! Miren o acusado, señoras,

señores... Miren a súa ollada torva, a

súa fronte estreita, os seus ollos

afundidos, a súa aparencia sinistra...

Daquela interrompe o acusado:

-Pero a ver, ho...! Vanme xulgar por

asasino ou por feo?

Andaba Xesucristo realizando un dos seus habituais paseos polo ceo cando de repente

crúzase un señor de longas barbas, rostro venerable, vestido cunha túnica. Entón Xesús

mírao cunha mestura de emoción e sorpresa, para e dille:

-Perdoe, bon home. Eu a vostede coñézoo de algo… Vostede na outra vida… ehh...

-Eu? Eu hai xa moitos anos que non estou na terra. Na terra era eu carpinteiro, sabe? E

tiven un fillo. Un fillo moi famoso en todo o mundo.

Ao oír esas palabras, Xesús emociónase todo, abraza ao ancián e grita:

-Padre!!!

O vello, igual de emocionado, abrázao tamén dicindo:

-Pinocho!!!!

Recolleron os chistes: David Graña Parga e Jonathan Lopes Expósito

Page 55: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Á sombra da muralla

Nota da reunión da revista (2011Nota da reunión da revista (2011Nota da reunión da revista (2011Nota da reunión da revista (2011----2012)2012)2012)2012)

Sabémolo: para moita xente é dificil reunirse nestas cousas porque perdes o tempo para o lecer ou para outras actividades persoais.

Pero é importante que a xente que lle importa a revista non a abandone. Sería como destruír algo que xa somos nós, e tamén unha parte do noso Centro, o IES Xoán Montes. Dicímosche isto vendo que nos ultimos anos a reunións foron perdendo aire. Cada vez hai menos participación, máis minoritaria.

Lamentamos dicir que se isto segue como vai, a revista desaparece. Por iso che pedimos que te unas a nós: somos un grupo aberto, es libre para opinar sobre qué debe ser para ti a revista, para publicar nela artigos que traten daquilo que che gusta. ¿Nunca pensaches que se non os viches nunca é porque non quixeches escribilos ti...?

O profesorado, cremos, tamén debe cooperar. Preferimos non pensar que para algún dos nosos profesores e profesoras a revista ten pouca importancia.

A TÚA COLABORACIÓNA TÚA COLABORACIÓNA TÚA COLABORACIÓNA TÚA COLABORACIÓN (SI, SI, A TÚA, TI, QUE TES á sombra da muralla AGORA MESMO ENTRE AS MANS) É O IMPORTANTEÉ O IMPORTANTEÉ O IMPORTANTEÉ O IMPORTANTE:

PARTICIPA!!!

O CONSELLO DE REDACCIÓN

Page 56: A Sombra da Muralla nº 19

somos

Director:

Antonino Gugliandolo López

Consello de Redacción

Cristóbal Pérez del Blanco

Adriana Anthoska Gómez Mena

María Victoria Burgo Quijada

Gabriel Calvo Pichel

Diego Graña Parga

David Graña Parga

Marta Salgado Castelo

Francisco Xabier Souto Ares

Jonathan Lopes Expósito

Deseño de portada

Cristóbal Pérez del Blanco

Colaboracións

Vito Rodríguez Ferreiro

Fátima E. Chaouay Boudallaa

Antonela M. Vega Rojas

Carmen Corbal Franco

Ohanne Kamila Santos Silva

Isabel Knight Asorey

Patricia Martínez Rey

Simeon Maksimov Panev

Brenda Retazzi Ascariz

Iris Abuín Rey

Andrés Armesto Cortiña

Silvia Couto Rodríguez

Christian Toimil

José Antonio Vila Moreira

Manuel Lence Rois (IES

Muralla Romana)

Hilario Armesto Gómez (fot.

Centrais)

Page 57: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

Page 58: A Sombra da Muralla nº 19

Á sombra da muralla

íínnddiiccee

1.-Editorial

2.-Festival de Nadal 2010

3.-Monólogo de Nadal

6.-Exposicións e conferencias no

noso Instituto

8.-Visita didáctica á Cooperativa

Erica Mel

10.-A chegada do tren a Lugo

11.-Non á destrución do planeta

13.-Viaxe a Tenerife

15.-Unha cidade, dúas pontes

16.-Relato: “O bibliotecario”

17.-Homes que deron nomes

18.-Deixar atrás un país

20.-A arte corporal

21.-Unha historia grega de terror

23.-Ano Internacional da Química

e dos bosques

24.-Colesterol

25.-Frases que paga a pena ler

29.-Fotos alumnado 2º Bach.

33.-Entrevista co profesor de

Inglés

36.-London Trip

38.-Poesía: “A crise”

39.-Premios alumnado

40.-Telecinco. Telelixo?

42.-Os mellores xogos do 2011!!

45.-Azkar Lugo

47.-Marta Domínguez: a atleta que

tiña namorado un país

48.-A danza

49.-Proxecto “Actividade Arte”

51.-London City

55.-Humor

56.-Nota da reunión da revista

(2011-2012)

57.-Redacción e colaboradores/as

58.-Índice

Page 59: A Sombra da Muralla nº 19