Deposito Legal: LU- 295 - 06

Escribindo esto a febreiro de 2006, 0

curso transcorre tranquilamente.Seguen sen embargo todas esas cousas

que xa non nos sorprenden, que deixamostranscorrer sen pensar que poden ser graves.

Cambio c1imatico, mais e mais contaminaci6n,aumento da violencia de xenero e xuvenil, actuaci6ns

irresponsables desde alguns gobernos.

Pero esta editorial non e para min 0 mesmo: esta e, meus amigos, amina despedida. Sendo s6 a mifia segunda editorial como directoradesta revista ben querida por min, constitue tamen a derradeira.Cunha pouca sorte, cando leades esto estarei preparando a selectivi-dade ou acabando as c1ases.A menos iso espero.

Por iso, quero transmitirvos un pouco do meu pensamento. Noncreades que esta revista e algo que fan "outros" esta feita por v6s,por xente de aquf, e precisa de v6s. Asf que por favor, non perdadesesta publicaci6n, este sfmbolo da vosa liberdade de expresi6n. Nons6 por ser vendida nun lugar tan reducido deixa de ser importante.

Un ana mais, todos os redactores traballamos e esforzamonos paraque hoxe a podades ter entre as vosas mans. Buscamos temas, sacri-ficamos horas (de estudio, de sono ...o que tocase), pero volvemos alogralo. Para non repetirnos demasiado, decidimos que este serfaxanon case un especial de musica, sen6n destinado mais ben a darvosa conecer eses seres mfticos cos que convivimos (uns mais que ou-tros) e que tefien inspirado a tanta xente.

Desde esta redacci6n, desexamos que gocedes lendo este numero davosa revista.

Mana Jesus Abeledo CarneiroLorena Boquete Vilarino

Natalia Garcia Alonso

A literatura fantastica com-prende diferentes tipos de relatos nosque os elementos imaxinarios, e unstoques epicos contribuen a crear unmundo paralelo, xurdido directamenteda imaxinaci6n do autor.

Quizais 0 libro mills conecidodeste xenero sexa 0 senor dos Aneis.

.Este libro, escrito~por JRR Tolkien,,adquiriu moitafama grazas a,pelicula dirixidapor Peter Jackson.Esta adaptaci6n a

< • gran pantalla (quefoi a segunda, despois dunha peliculade debuxos animados) non foi estricta-mente fiel ao libro. Omitironse pasaxes(por exemplo, a aparici6n de TomBombadil), cambiaronse personaxes,deuselle importancia a, por exemplo,Arwen, que no libro aparece poucasveces, e na pelicula e unha das per-sonaxes centrais...

Pero a literatura fantastica nonse nutre s6 dos libros de Tolkien.Numerosos escritores, moitos delesactuais, puxeron a sua imaxinaci6n aoservizo dos lectores. Por exemplo,George RR Martin, autor da serie"Canci6n de Hielo y Fuego", quecomeza co libro "Juego de tronos", noque se nos relata a historia das difer-entes familias nobles que habitan ossete reinos, e introducenos especial-mente na traxica vida dos Stark, fami-lia que reina en Invemalia, e a reapari-ci6n dos drag6ns, que poneran en viloa rixida estructura dos sete reinos.

Anselm Audley e un autoringles que e considerado 0 novoTolkien. A sua obra mills famosa e atriloxia de Aquasilva, da que 0

primeiro libro ten como titulo"Herejia", 0 segundo "Inquisici6n" eoderradeiro "Cruzada". A historia estaambientada en Aquasilva, un mundoimaxinado polo autor formada porunha serie de illas, no que a autori-dade principal e 0 Dominio, estableci-do como unha oligarquia relixiosa.Cathan, 0 protagonista, e 0 fillo doconde da illa de Lepidor. Desctibresena illa unha mina de ferro,mineral quepodia cambiar a sorte da sua terranatal. Cathan emprende unha viaxecara a Taneth, onde 0 seu pai asiste aunha reuni6n de dirixentes. Pero algotransformara esta tranquila viaxe, tro-cando 0 seu destino. Cathan tera queenfrontarse a grandes perigos e difi-cultades, formando parte dunha granrevoluci6n.

"En el prinClplO fue laOscuridad" e a primeira parte da serie"Principe de Nada", escrita por RScott Bakker. Este magnifico exemplode literatura fManos dunha GuerraSanta, do Segundo Apocalipsis nunmundo debuxado cunha increfbledestreza e riqueza de detalles, desderazas como os dfulyainos, escolas demagos, e idiomas e dialectos completa-mente conformados. A historia princi-pal xira arredor de Kellhus, un monxeque viaxa en busca do seu pai, historiacoa que se mezclan numerosos relatosde diferentes personaxes.

R. A. Salvatore e quizais un dosautores mills famosos, que realizounumerosas obras de diferentes seriescomo os libros de "Reinos olvidados",Warhammer...

Ultimamente fillase moito deHarry Potter. Esta serie de libros, escri-ta pola inglesa J.K. Rowling, esta pro-tagonizada por Harry Potter, un rapazque un dia descobre que e mago, edebe asistir a escola Hogwarts demaxia e feiticeria. A autora pretendefacer unha serie de sete libros. 0 sextopublicouse este veran no Reino Unido,ainda que en Espafta tivemos queagardar ata marzo para poder desfru-talo. Estes libros tradudronse anumerosos idiomas, facendo millona-ria a sua autora.

As cronicas da Dragonlance for-man un amplisimo conxunto de librosde fantasia epica, na que os seres fan-hlsticos campan as suas anchas, con-formando historias que se mezclan.Diferentes escritores van dando formaa relatos fantasticos de heroes,traidores, guerras, amizades ...o primeiro dos libros de As cr6nicasda Dragonlance titUlase 0 retorno dosdragons, escrito por Margaret Weis eTracy Hickman.

Tad Williams e 0 autor da serie"Anoranzas e pesares", na que senarra a historia dun heroe xove quedebe seguir adiante nunha epoca deguerras, problemas politicos...

Pero non so de autores interna-cionais se nutre 0 afeccionado a liter-atura fantastica. Tamen en Espafta con-tamos con grandes artistas da imaxi-nacion literaria.

Quizais a escritora mills recone-cida e Laura Gallego Garda, autora deMemorias de Idhun, triloxia da que xaestan publicadas a primeira e segundaparte. 0 primeiro libro titUlase LaResistencia, e 0 segundo Triada. Nelcontase a historia de Jack, un rapaznormal que, sen saber exactamentecomo, acaba envolto nunha guerramilenaria entre duas razas polo con-trol de Idhtin : os secks e os dragons.Esta loita resulta non ser so polo go-berna, senon pola supervivencia dastres razas de animais miticos: secks ouhomes serpente, dragon e unicornios.o mesmo lle sucede a Victoria, unharapaza orfa que vive en Madrid, e queten como refuxio Limbhad, onde aResistencia ten a sua sede a favor dosdragon e unicornios, tentandodesmoronar 0 cruel goberno dos seeks.

Javier Negrete e 0 autor de Laespada de fuego.Nesta novela, Zemal,a Espada de Lume, e 0 maximo simbo-10 de poder e a maior aspiracion detodo guerreiro. So os Tahedoranes, osgrandes mestres da espada, podencompetir por ela nunha carreira sencuartel para descubrir 0 lugar onde seagocha.

Tras a morte de Hairon, 0 ulti-mo Zemanit, sete aspirantes disputana espada; pero hai en xogo algo millsque a ambici6n de poder; pois estraftasforzas estan dispostas a romper a con-cordia entre os homes e os deuses, exi-Hados desde hai longo tempo deTramorea. Aquelas unironse paraespertar a Tubilok, 0 deus rebelde quedurme fundido nunha roca nos abis-mos do Prates e os sonos do cal se con-verten nos pesadelos dos homes.

mAnUAl DO CAZADOI(ArICCIOnADO) DI VAmPIIOS

Os vampiros son cofieddos portodos nos como seres que bebensangue para poder vivir, pero, quemais sabes deles?

A palabra vampiro yen das pa-labras eslavas (do aleman vampir, quese deriva do polaco vaper e este a suavez do eslavo arcaico oper; con rakesindoeuropeas paralelas no turco e nopersa-irani). Significa a vez "servoador", "beber ou chupar" e "lobo",ademais de facer referenda a certo tipode morcego.

Atopamos numerosas lendas encase todas as dvilizadons anti gas,desde a de Exipto a de Sumeria, pero aprimeira referenda historica que temosacerca dos vampiros atopamola naobra de ludo Apuleyo, un escritor e

filosofo romano, que viviu entre osanos 125 e 180. A sua novela DeAsino Aureo conta a historia de duasirmas malignas, Meroe e Panthia, quebeberon 0 sangue de Socrates (nadaque ver co fil6sofo grego, a parte donome). As irmas pecharon a ferida deSocrates cunha espede de esponxapara que el non notase a perda desangue, pero cando ao dia seguinteSocrates se inclinou para beber augadun rio, a esponxa caeu, e tras ela, aultima gota de vida.

As lendas que xiran arredor dafigura do vampiro son unhas das maispopulares e arraigadas no seculo XX,pero, por que esta fascinadon?Quizais se deba a que unifica dous doselementos que mais teilen fasdnado ahumanidade: 0 culto 6 sangue e ainmortalidade.

Desde hai moito tempo, 0 homeconsidera sagrados tres f1uidos:0 LeiteMatemo, 0 Seme e 0 sangue. 0 sanguecomo enerxia vital, considerado asidesde quizais os primeiros tempos, nosque se comprobou 0 que ocorria se seperdia gran cantidade, asodando esaperda a dor. Para moitas relixi6ns, estef1uido Hila un significado espedal,como por exemplo 0 sangue de Cristo,alguns ritos pagans nos que se bebiaeste liquido por diversas razons ...A etemidade, atopar 0 modo de serinmortal, eternamente mozo, sobre·

vivir 6 tempo ... son anhelos que homesde diferentes culturas e periodos desen-volveron e presentaron ao mundo. Estesoiio de lograr a inmortalidade vai Ii-gado non s6 ao medo a dor que sup6na morte, sen6n a ese proceso de dis-gregaci6n, a atoparse co descofiecido.

Lecci6n 2. Como poderiamos distin-guir un vampiro?

Ainda que varian enormementedunha fonte a outra, podemos xene-ralizar dicindo que os mais comuns sonseres de aparencia humana, languida,de pel extremadamente palida e fria,con unllas longuisimas, ao igual que osseus cairos, que son ademais, afiados.Algunha vez foron humanos vivos,pero agora estan nun estado que tam-pouco permite dicir que estan mortos,por iso son chamados os non-mortos.

Dependendo de que autor nosfale dos vampiros, estes poden serdestruidos pola luz do sol (0 caso dosvampiros creados por Anne Rice, auto-ra da serie "Cr6nicas vampiricas"), outan s6 debilitados, como 0 Dracula deBram Stoker. Ademais, 0 feito de retlec-tirse ou non nos espellos e un detalleque tamen varia, pois algun considera-nos seres corp6-reos, que terian polotanto un retlexo, e outros, como enti-dades mais ben espirituais, a marxe dasleis da fisica (ou da optical. En Draculaafirmase tamen que s6 pode entrarnun edificio se e invitado previamentee que ten que durmir nun ataude quecontefia algo da sua terra natal.

Se queremos eliminar a un vam-piro, teremos tamen que discutir unpouco acerca dos diversos metodosque propofien os autores. Cortamos asua cabeza? Queimamolo?Atravesamos 0 seu coraz6n cunha esta-ca? Disparamos contra el algo deprata? Perseguimolo con allo e augabendita? Damoslle a beber sangue dunmorto?

o feito de que Bram Stokerintroducisena sua nov-ela a augabendita eo

',crucifixopuidodeberse aofanatismorelixiosoque reina-ba nomomentoen queDracula foi

escrito. Sen embargo, a raz6n de queAnne Rice describise 0 feito de bebersangue de mortos coma unha solucionpara nos os vivos, e un grave problemapara os vampiros, pode ter un funda-mento mais ou menos racional. Osvampiros conseguen os nutrientes edemais elementos a traves do sangueque beben, polo que subministrarllessangue morta, sen nutrientes, poderiaprovocar 0 efecto contrario.

En consecuencia, aprendices decazador de vampiros, 0 mellor quepodedes facer e levar encima alios, dis-parar unha bala de prata 130 vampiro,tirarlle auga bend ita , darlle sangue demorto, cravar unha estaca no seucoraz6n, cortar a sua cabeza, queima-10 e esparcir as suas cinzas. Malo seraque despois de todo iso alnda volvacon ganas de atacar a alguen.

Segundo a sua orixe, diferencia-remos os seguintes tipos de vampiros:

I.- Vampiros Involuntarios.Son os fillos de vampiros ou persoasmordidas por vampiros.

2.- Vampiros incidentais.Son individuos que morreron prematu-ramente deixando algo pendente nestemundo (amor, odio, rancor ...). Unhacrenza arraigada nalguns lugares indl-canos tamen que se converteran envampiros aqueles suxeitos que foranhere-xes, excomungados ou suicidas.

3.- Vampiros voluntarios.Son os que se transformaron en vam-piros a forza de vontade.

Segundo as diferentes tradici6ns,podemos atopar vampiros con dife-rentes caracterlsticas:

Asanbosam: Vampiro Africano.Son vampiros norma is con ganchos envez de pes. Morden as suas vktimas nodedo polgar ..

Alp: Este e un vampiro alemanasociado con boogeyman ou osIncubus, e habitan os sonos dasmulleres As suas manifestaci6n flsicaspoden ser altamente perigosas, e por-tan sempre un sombreiro. Os Alp sonsempre relacionados cos pesadelos, esendo unha entidade masculina, asveces adopta a forma dun pa-renterecentemente faJecido. Poden voarcomo paxaro se gaJopar como cabalos,e beben 0 sangue dos pez6ns de homese nenos, ainda que prefiren 0 leite dasmulleres, pois e a sua forma de contro-Jar os sonos.

Bichohindu: Vampiro indio ouda zona de Panama, caracterizase porter un aguill6n na lingua coa que liequita a enerxia a mulleres.

Incubus: Unha das formas maisfamosas de vampiros, e a forma mas-culina do Succubus. 0 Incubus visita amulleres na noite, para facerse 0 seuamante e atormentar os seus sonos.Visita t6dalas noites as suas vktimaspara drenar a sua forza vital me-dianteo desexo sexual extremo. Vampirossemellantes tenen side atopados encomunidades xitanas e Eslavas epodian ser nenos.

lamia: Coneceronse lamias naRoma antiga e en Grecia. Son vampirosfemias, que a miudo aparecian metadehumano, metade animal (moitas dasveces a parte inferior era unha serpe).Comen a carne das suas vktimas

gozando tanto como cando bebensangue.

Mormo: Este vampiro damitoloxia grega e servente da deusaHecate e crese que yen do inframundo.

Nosferatu: Nosferatu e outronome para 0 vampiro orixinal, que sechama tamen vampire ou vampyre.

Strigoli: vampiro Rumano.Gustalles atacar en bandadas.

Succubus: e un vampiroeuropeo.Tratase dun vampiro femininoque se alimentan tendo relaci6ns sexu-ais agotadoras coas suas victimas,drenando a enerxia sexual. Podenasumir a aparencia dalgunhas persoas.A miudo visitaran a mesma victimamais dunha vez, visitas que seranexperimentadas pola victima comosonos

Tlaciques: estas bruxas vam-piros foron atopadas entre os indios deNahuatl en Mexico. Poden convertersenunha bola de lume 0 nun pavo, e nes-tas formas p6dense alimentar inadver-tidamente.

Upier: Vampiro polaco bastantepouco comun, este vampiro erguese amediodia e regresa a descansar a me-dianoite. A sua lingua ten puas, coasque consume unha cantidade enormede sangue. A sua fascinaci6n polosangue e moito maior que ados outros

Varacolaci: Este vampirorumano e considerado como un dosmais poderosos. Dise que ten a capaci-dade de causar eclipses hmares esolares. Poden aparecer como un serhumano palido e de pel seca. Podentransportarse astral mente.

Lecci6n 5. E se son mordido por unvampiro?

Unha persoa que sexa mordidapor un vampiro pode morrer ou con-verterse noutro vampiro, que tera unhaforte conexi6n psiquica con vampiroque 0 creou. Nalguns casos, os vam-

piros chaman ••chiquillos" a aquelesoutros vampiros que crearon.

Pode darse 0 caso de que unhapersoa mordida por un vampiro,grazas a sua forza de vontade, logrenon converterse nin morrer, pero ealgo moi infrecuente.

Lecci6n 6: Tratados e LiteraturaFantastica

Nunha Europa consternada polovampirismo, que foi incluso ratificadopola mesma igrexa catolica, non era deestrafiar que aparecese abundante Ii-teratura acerca deste tema, e nestesentido apareceron unha serie deinteresantes tratados acerca do tema.As! temos 0 Visum et Repertum(173 I), unha investigacion sobre 0

caso de Arnold Paole, un campesifioque ao tempo de morto foi acusado devampirismo. Tamen citaremos 0 trata-do De Masticatione Mortuorum inTumulis Uber • publicado en leipzig en1728 por Michael Ranft. Pero 0 maisfamoso eo Traite sur les apparitons desesprits, et sur les Vampires, ou lesrevenants de Hongrie. de Moravie.etc.. escrito polo derigo AgustinCalmet( 1672-1757). que constituaunha obra curiosa formada por doustomos presentando unha variedade decasos de vampirismo e aparicions. Estemesmo texto fai que Voltaire se indignee dedique un capitulo enteiro nouDiccionario Filosofico".Sen 0 aporte de Calmet, as lendas pop-ulares, os ritos e supersticions nonpoderian ter sido concibidas obrastales como Dracula. Carmilla. Varney.lestat. Clarimonda. la novia deCorinto. A tumba de Sarah, ligeia ou 0

Vampiro, de John William Polidori, esteultimo conto marca 0 punto de partidaa narrativa propiamente de vampiros eyen sendo 0 pai do Vampiro aris-tocratico tal como habitual mente 0

temos conceptualizado.

A aparicion do Vampiro noutrasmanifestacions artisticas como 0

teatro. a banda desefiada e 0 cine,pasando polas tribos urbanas, entreoutras, foi modificando e adaptando a

Imaxe do vampiro segundo a inter-pretacion dos seus autores, indepen-dente de se se axeitaban a idea orixi-nal.

Despois de miles de anos de non-vivir,os vampiros seguen entre n6s. eo pare-cer. tefien corda e sede para rato.Animaste a impedilo?

DRAGOnS Isabel Alonso VicenteVialeta Nunez Martinez

o dragon e un dos

seres fantasticos que

mais paixons esperta.

Caracterizado como unha

criatura de

poder. grande e fera, e

representante da forza,~ I I" 1 I r" I

e do poderoso. A palabra isto era 0 que se dicia de eles

que lie da orixe, IIdrakosll, para que se lies considerara

significa serpe en grego anti - un inimigocomun co que todos

go, e no seu efecto, moitos desexaran acabar).

dragons son unha especie de Culpabaselles de plagas e de

gran serpente (ou mellor dito, epocas de carestia de alimen-

entre serpe e lagarto) con tos, xa que non so podian

cabeza, pel de escamas e atacar ffsicamente, senon que

curtas patas acabadas en dominaban os segredos da

garras. .. sen contar cas as maxia coa que podian maldicir

que tenen os exemplares ou enfeitizar sen que a xente

voadores. 0 notara.

Os dragons de Europa En Asia, en cambio. era

botaban lume, envelenaban as crenza comun que os dragons

augas e raptaban doncelas (ou eran criaturas de inmenso

poder, si, pero xeralmente

utilizaban ese poder en be-

neficio de todos, pOl" exemplo

proporcionandolles chuvia e

fertilidade as terras. Alguns

chegaban a ser venerados

como deuses e chegaba a

darse 0 caso de que alguns

nobres asiaticos afirmaran

que sangue de dragon corria

polos suas yeas e as das suas

familias.Moitas veces atopamos coas que pretendian espantar

figuras de dragons nos emble- aos seus inimigos. Os romanos

mas de distintos exercitos. xa pintaban dragons nos seus

era unha creencia extendida a estandartes e os guerreiros

de que 0 animal que acom- das terras escandinavas,

panaba na batalla prestaba a antigamente tinan como cos-

sua forza aos homes que tume adorna -Ias proas dos

loitaban nela, e esta e sen seus barcos - aos que cham-

dubida a razon pola que esa aban drakar- con cabezas de

imaxe e tan comun. Os solda- dragons, que lies prestarian a

dos persas ian 6 guerra levan- sua forza no caso de com-

do diante dos seus exercitos bate.grandes figures de dragons Sen embargo, a pesar das

boas relacions que con estes que optaron por permanecer

seres se daban nalgunhas ter - ocultos, por refuxiarse no

ras, sobre todo no Oriente, noso olvido, fartos de que os

onde ainda se celebran moitas homes acabaran unha e outra

festas coa exhibicion de vez enzarzados nas mesmas

dragons, a realidade mais batallas de sempre, eternas,

extendida foi dunha oposicion repetidas ...

entre a especie dos dragons e E ali, relegados 0 mesmo

a humana. Os homes que olvidoque tantos outros seres

mataban a un dragon con- maxicosI contactaron con eses

vertlanse en heroes, incluso 0 u - t r 0 s

en santos, e os homes esque- s ere s :.,ceron as ocaslons nas que os 9 nom 0 s ,

dragons estiveran do seu fad as,

lado. ASI mesmo, os dragons poderosos

volveronse mais feros e houbo magos a

enfrontamentos crueis... quen, se

Deixaron de batallar conxun- log r a ban

tamente, e ao final os fa c e r s e

dragons acabaron converten - dig nos

dose no que hoxe son, un mito deles e da sUa admiracion, as

fantastico, unha lenda do veces servian... amazonas sen

pasado. . . Tal vez, inteli- medo que chegaron a cabalgar

xentes e sabios como foran sobre 0 seu lombo, palos

sempre, foron eles mismos os aires ...

o nome de serea proven do termolatino siren,que a sua vez proven dotermo grego seiren,da palabraseira,lazo,corda,recordando sen dubi-da 0 poder "cautivador" das sereas.Dificil e dilucidar 0 verdadeiro orixedas sereas. Deixando a un lade asantigas sereas con forma de mulleres-ave, dise que a primeira muller-peixeconecida foi Atargatis, a deusa da lua,protectora da fecundidade e do amor.Atargatis, perseguida por Mopsos,mergullouse no lago Ascal6n co seufillo, e salvouse grazas a sua cola depeixe. Esta lenda confundese coa dadeusa siria Derceto, que tamen ~esomerxeu nas augas do mesmo lago,despois de matar a un dos seus sa-cerdotes e abandonar a filla de ambosno deserto. Derceto recibiu a cola depeixe como simbolo do seu pecado, ea sua filla, criada polas pombas, con-verteuse en Semiramis, reina deBabilonia.

Tamen pode atoparse unha seme-lIanza coas sereas na deusa Afrodita,filla do seme de Zeus convertido naescuma do mar, que foi deusa doamor e protectora dos marineiros. 0seu espello foi herdado por toda aestirpe das sereas.

Ainda que as sereas naceron daimaxinaci6n dos poetas gregos anti-gos, a tradici6n que estas inspirarontransformouse e desenvolveuse copaso do tempo, particularmente baixoa influencia do foldore n6rdico.

Na mitoloxia n6rdica a serea (haf-frue) e representada tanto como boaou perfida. En todo caso, 0 seu exte-

rior e fermoso. Os pescadores dis-tinguena as veces no brillante sol deveran, cando unha Iixeira neboaplanea sobre 0 mar: sentada na super-ficie das augas peiteando a sua largacabeleira de ouro cun peite desematerial, ou ben levando a pacer 0 seugando branco como a neve sobre aorela das pequenas illas. Outrasveces, aparece transida e tremendopolo frio da noite, como unha fermosamoza, achegandose aos lumes pren-didos polos pescadores para seduci-105. A sua aparici6n prognostica tor-menta e pouco exito na pesca. Candonon son atopados os corpos da xenteque afoga crese que son levados asmoradas das sereas. As lendas irlan-desas e inglesas fan referencia a pre-senza das sereas 6 longo das suas

costas, mentres que a mitoloxia xer-manica as ve xurdir da escuma dasolas.

Na epoca grega,eran represen-tadas como seres alados,con carahumana e corpo de ave como 0

proban as diferentes vasixas gregasantigas. A sua transformaci6n en cria-

turas metade muller, metade peixe,coa parte inferior recuberta de esca-mas, remontase aparentemente aIdade Media e as lendas celtas e xer-manicas. Pero, xa baixo 0 ImperioRomano, son confundidas coasNereidas, as cincuenta fillas de Nereo,deus marino, e de Doris, descendentedo Titan Oceano.

Na mitoloxia grega, as sereas vivennunha ilia do Mediterraneo. 0 seucanto e tan fermoso que os marineirosque as escoitan non poden resistirse echocan coas suas naves contra osarrecifes. Os superviventes son asasi-nados sen piedade. Cando Ulisesabandona a morada da feiticeira Circe,sabe que debe pasar preto da ilia dassereas. Seguindo os consellos da feiti-ceira, 0 astuto heroe recorre a unhaestrataxema que lie permitira oir e nonobstante salvar a nave e os seus com-paneiros.

- -Tapa os oidos dos seus homes concera despois de terlles pedido ser 50-lidamente atado 0 mastil. Asi poderasaciar a sua curiosidade de escoitar 0canto das sereas, sen ceder ao seuencantamento. Este canto revelasemelodioso e desgarrador, e esta col-mado de fermosas promesas. Ulisesberra os seus companeiros que 0

desaten, pero por suposto estes per-manecen xordos aos seus berros.

Finalmente, 0 barco pasa e os heroesescapan ao funesto destino de tantosoutros marineiros. Sen embargo,Ulises non e 0 unico en enfrontarse assereas. 0 poeta mitico Orfeo, queacompana a Jason na sua busca dovellocino de oro, logra tamen resistir 0seu fatal encanto. No instante no queJason e os seus homes, os argonau-tas, son atraidos polas melodiosasvoces, cambian 0 rumbo e dirixenseperigosamente cara aos arrecifes dailia, Orfeo toma a sua lira e entoa uncanto tan sublime que cobre as melo-peas das sereas e salva os marineirosda sua mortal contemplacion.

As representacions das sereas mul-tiplicanse durante a Idade Media etransformanse nun dos temasfavoritos da decoracion dos manus-critos. Cara 0 ana 1200, 0 cronistaingles Ralph de Coggeshall escribe:"Durante 0 seculo pasado, baixo 0

reinado do rei Enrique II, unspescadores de Oxford capturaron noCanIe da Mancha a un home desnudo,que nadaba con soltura baixo asaugas. Encerrado durante varios dias,este alimentouse principalmente depeixe. Non pronunciaba a mais mini-ma palabra, ainda baixo as peores tor-turas e tina a pel como escamada nazona das pernas. Devolto a auga,rompeu a rede que 0 retina e con-seguiu facerse mar adentro.Mentres se encontraba fronte asAntillas, Cristobal Colon ere divisartres destas criaturas que bailan naauga. Son feas e mudas, pero eldescobre na sua mirada una certa"nostalxia de Grecia".

En 1869, nas Bahamas, seis homesque se dirixian en canoa cara a unhabaia divisan unha serea de incriblebeleza, cos cabelos azuis f1otandosobre os seus ombros e as mans hen-

didas. Esta emite un gritino de sorpre-sa ao ver aos marineiros e desaparecepouco despois, sen deixar que se lieacerquen.

"Encantan aos mortais que se liesacercan. Pero e ben tole 0 que sedetivese a escoitar os seus cantos!Nunca volvera a ver a sua muller ninaos seus fillos, pois coas suas vocesde lirio as sereas encantano, mentresque a ribeira vecina esta chea de osa-mentas branqueadas e de restoshumanos de carnes corrompidas ..."Este texto escrito hai 2.800 anos eprobablemente a orixe da mais antigae conecida das lend as: das sereasque atraen aos marineiros coas suasvoces maxicas, e fan encallar os bar-cos e afogarse aos tripulantes.

Homero imaxinouno asi, e asi nolocontou na Odisea.

TRITONSAinda que pareza mentira, no nose

pais as tradici6ns sobre trit6ns acuati-cos son as menos abundantes enrelaci6n co resto dos personaxes queaparecen nos libros. A presencia deentidades marinas quedouse moi dilui-da co paso dos anos e a penasquedan marineiros que recordenalgunha historia longa e saborosasobre estes "homes marinos", a dife-rencia das sereas, na que 0 mito per-

petuouse moito mais no tempo. Apesar desta escaseza de noticias,puidemos recoller algunhas referen-cias a espiritos masculinos do mar,sempre considerandoos como seresde antano, sen a penas lend as naactualidade, anque si adquiren novasmutaci6ns e novos aspectos ante osolios dos humanos.

Na tradici6n maxica europea haiunha considerable diferencia entre oselementais de auga salgada (habi-tantes de mares e oceanos) e os deauga doce (habitantes de rios e lagos)tanto no caracter como no aspecto. Osque habitan os lagos son fermosos, deaparencia moza e seductora, os mar-inos son serios, de pel engurrada, derostro envellecido e locen largos cabe-los enmaranados. Soamente naquelasrexi6ns dos paises nos que a diferen-cia entre 0 mar e os rios non e moiacusada (como nos Pafses Baixos,Noruega ou Islandia, terras de rfas efiord os) , os elementais de augaadquiren moitas mais semellanzas. 6contrario das mulleres marinas, osseus conxeneres masculinos sonmenos abundantes (ou iso parece) encanto a cuesti6n demografica, 0 quetal vez explicarfa que as ninfas e assereas estean en continua busca ecaptura de fermosos mortais humanospara seus devaneos amorosos.

Hai anos cando as naves que recor-rian os mares dependian dos elemen-tos c1imatol6xicos para alcanzar 0 seudestino, todo capitan que tivese unhaboa relaci6n cos "xenios do mar" erarespectado pola tripulaci6n ao comple-to e se lie concedia respectuosamenteo poder de mando absoluto. Todos osmarineiros eran conscientes do riscoque representaba estar a mal costrit6ns. Non s6 0 barco, sen6n tamenas suas vidas corrfan un serio perigo.

Non temian tanto ao triton como aoque representaba, e dicir, as forzasincontroladas das augas e das ondas,moitas veces precedidas por alguncomportamento irreverente dos ma-rineiros cara 0 mar.

Saben perfectamente que estesseres son os xenios responsables dastormentas e galernas no oceano, daforza dos furacans, e poden incluso

influir nos ventos. Cremos que todoesto son poderosas razons para estara ben con eles.

En canto a aparencia que mostran,segundo se recollen en decenas dehistorias, os homes marinos do nortede Europa e dos mares frios son altos,con longas barbas de cor branca,aspecto de ancians e dentes verdes(ou iguais aos dos peixes). a exemploprototipico constitueno os mer rows deIrlanda, que, ao igual que os nososduendes, levan sempre posto un gorrode cor vermella. Como elementais queson, os homes marinos cambian deforma con frecuencia e poden apare-cer transformados en cabalos, tourosou persoas. En Noruega aparecenconvertidos en ocasions en centauros,e en Escocia, onde soen ter aparenciahumana, son autenticos xigantes. Deentre todos eles destacariamos osseguintes:

as daoine-mara de Escocia, pelu-dos, con barba, de nariz chata e aplas-tada, cor amarela e brazos longos e

simiescos.as mermen, de Suecia, Noruega e

Dinamarca, de cor verde e aspecto depeixes, pero con barba e longos cabe-los. as havmand, de Noruega, son deaspecto xuvenil, en contra do habitual,e tenen cola de peixe, polo que seasemellan aos do mar Mediterraneo.as noke diferencianse dos seusconxeneres porque somente tenen unburaco no nariz e usan sombreirosverdes. En Holanda habitan os nec-kers que son dun tamano moipequeno.

as homes mannos do marMediterraneo tenen colas de peixe,como as sereas, usan tridentes (sim-bolo maxico asociado sempre ostritons) e cabalgan sobre os golfinos,cos que se comunican sen problemasnun mesmo idioma. Habitan en caver-nas e covas no fondo do oceano ealguns son capaces de construirmarabillosas cidades. Normalmentelevan vida familiar (coa excepcion dos"Homes dos fiordos", en Noruega, queviven sos e os seus motivos teran).

Disto deducese que existen doustipos de homes marinos: aqueles quetenen cola de sereos (os tritons damitoloxia clasica, companeiros mas-culinos das sereas) e aqueles outrosque tenen extremidades perfecta-mente humanas, pero revestidoscunha especie de escamas por toda asua pel e que saben nadar as milmarabillas.

Estes ultimos son os mais estranos,como ocorre co caso do "home-peixede Lierganes", do Pece Nicolas ou doVeil Mari, personaxes que se distan-cian moito dos tritons, porque unsentran de cheo no mundo dos "sereselementais" e outros no mundo dasanormalidades fisicas, e deben serestudiados baixo outro prisma.

Laura Abeledo LameiroAna Maria Lopez Neira

Un demo (do grego 'espirito, xenio')e un ser mitoloxico de diferentenatureza segundo a cultura de que setrate.Demo tamen e un sinonimo de diano.Da rafz do verbo grego diaballo, quesignifica, entre outras cousas: "calum-niar, falsear, mentir".

Descrici6nA concepcion mais estendida en

Occidente e a xudeo-cristia, segundoa cal os demos son espiritos do malcoa potestade de posuir aos sereshumanos. Para 0 cristianismo, en par-ticular, os demos son espiritos inmun-dos, vale dicir, esbirros de Satanas,principe deste mundo e inimigo decla-

rado de Deus e dos seus anxos, cuxamorada e 0 regnum caelorum [reino

dos ceos].E identificado co Anxo caido, que

se rebelou contra Deus.

SatanasSatanas ou Satan e unha entidade

mitol6xica que en moitas relixi6nsactuais representa a encarnaci6nsuprema do Mal. Na mitoloxiaxudiocristia e musulma e chamado 0

Principe dos Demos.a termo proven do laUn satana, e

este do arameo shatan ('adversario,inimigo, acusador').

Probablemente 0 nome proven datraducci6n grega do termo biblicohebreo ha-shatan, entidade men-cionada como un espia errante dodeus lahveh sobre a Terra.

AamonNo estudo dos demos, Aamon e un

dos axudantes de Astaroth. Conece 0

pasado e 0 futuro, outorgando eseconecemento a aqueles que tenenpactado con Satan. Dacordo conalguns autores, ten corenta lexi6ns dedemos baixo 0 seu mando, ostentandoo titulo de "principe".Non hai acordo en canto a sua repre-sentaci6n, aparecendo a veces comoun home con cabeza de curuxa, e ou-tras como un home con cabeza delobo y cola de serpe. as estudiososdos demos asociaron 0 seu nome codo deus exipcio Amun 0 co deus Ba'alHammon dos cartaxineses.

Asmodeo (ou Asmodai)E un demo eonecido comunmente

por aparecer no Libra de Tobias doAntigo Testamento. Tamen e men-cionado no Talmud e nos tratados deestudos de demos. 0 seu orixe estana relixi6n mazdiana (zoroastriana)dos persas. Probablemente, durante 0

tempo no que neste pobo estivo baixoa dominaci6n persa pasou ao xudais-mo, e mais tarde, ao cristianismo.

No Libro de Tobias, Asmodeonam6rase de Sara, filla de Raquel, ecada vez que aquela contrae matrimo-nio, mata ao marido da noite de vodas.Asi chega a matar a sete homes,impedindo que consumen 0 matrimo-nio. Mais tarde, Sara prametese a unmozo ehamado Tobias. Este recibe aaxuda do anxo Rafael, 0 cal lie ensinac6mo librarse do demo. Oeste modo,Tobias colle un peixe e arrincalle 0

coraz6n e 0 ffgado, colocandoos sobrebrasas. Asmodeo non pode soportaros vapores asi desprendidos, e fuxe aExipto, onde Rafael 0 encadea. Nonse sabe mais da sorte que corre estedemo, pero aqui e presentado comosimbolo do desexo carnal.

Asmodeo e Samael "0 Veleno deDeus" son dous dos nomes que se lieda a Lucifer tras tentar a Eva coamaza da arbore prohibida, tras a suacaida emparellouse con Lilith, aprimeira muller de Adan y con ela tivomiles de demos.

AstarothDacordo con certos autores,

Astaroth e 0 rei do Inferno, sendoLucifer 0 Emperador e Satanas 0

seductor de mulleres; os seus princi-pais axudantes son tres demos

chamados Aamon, Pruslas eBarbatos. Na arte, no DictionnaireInfernal, Astaroth a debuxado como unhome nu con as, mans e pas dedrag6n e un segundo par de as conplumas baixo 0 principal, levandounha coroa, sostendo una serpeeunha man e cabalgando sobre unlobo ou un can. Dacordo conSebastian Michaelis e un demo deprimeira xerarquia, que seduce pormedio da pereza e a vaidade e 0 seuadversario e San Bartolome, que sepode protexer contra el porque venceuas tentaci6ns de Astaroth. Para outros,ensina matematicas e artesania, podevolver invisibles aos homes, guiaosata tesouros ocultos e contesta a cal-quera pregunta que se lie formule.Dacordo con Francis Barret, Astarothe 0 principe dos acusadores einquisidores. Segundo alguns autoresdo seculo XVI, os ataques deste democontra os humanos son mais fortesdurante 0 mes de agosto. 0 seu nomepareee vir do da deusaAshtartlAstarte.

AzazelAzazel a 0 nome dunha entidade

demoniaca. 0 seu orixe e hebreo esignifiea "a cabra de emisario", 0

"cabr6n expiatorio" exposta enLevitico 16:8-10, e que non volve sermencionada en ningunha parte maisda Biblia hebrea. Orixinase de duaspalabras de raiz, "aze", significando "acabra", e "azel", significando "a saida".Outro posible orixe do nome e quesexa un derivado das palabrashebreas -azaz-, que significa veleno, e-el-, resplandecente ou luminoso (haique indicar que este sufixo se aplica acase todos os anxos e a boa parte dos

BaphometBaphomet (tamEm Bafomet,

Bafometo ou Baffometo) Simbolo uti-lizado polas hostes dos Cabaleiros daOrden do Temple.A orixe desta lendae a sua relaci6n cos templarios e, contodo, escura e incerta, pero sabeseque 0 seu uso foi dado en repre-sentaci6n a Humanidade, a suacabeza representaba a parte animalda humanidade, a lapa ao tope da suacabeza representa a iluminaci6n quedebemos alcanzar por riba da nosaforza animal (dada a conecer polacabeza barbada de cabra)..

As imaxes que son reveladas con-cedenlle a Baphomet unha estrela decinco puntas apuntando cara arriba nasua fronte, 0 que significa na arte damaxia que ten 0 poder de atraer a luz,pero existen ocasi6ns nas que se lierepresenta a cabeza coa forma dunhaestrela de cinco puntas volteada caraabaixo, 0 que significa que busca aescuridade, aqui se demostra clara-mente que 0 home foi concebido copoder da dualidade, e n6s escollemoso camino que mais nos convena aseguir, ademais demostrando quetemos a capacidade de concibir 0 benonde as demais persoas s6 sentenrancor.

BarbatosBarbatos foi un demo de pouca

importancia, un dos axudantes deAstaroth.Pero dacordo coa maioria de fontestratase do Conde-Duque do Inferno.Barbatos goberna trinta lexi6ns dedemos e ten catro reis como sequitopara mandar as suas lexi6ns. Outorga

o entendemento das voces dos ani-mais, conece 0 pasado e 0 futuro,pode ganarse amigos e gobernantes,e pode conducir aos homes a tesourosescondidos que foronocultados porfeitizos de magos.o seu nome parece derivar do Latinbarbatus, barbudo, ancian, fil6sofo.

BehemotBehemot e un monstro mitico,

seguramente asociado ao hipop6tamoou ao elefante, que aparece no Librode Job (40,15-24) xunto a outro mons-tro, Leviatan, que representa ao coco-drilo, para aludir a Exipto. A caza dehipop6tamos e cocodrilos foi unperigoso deporte practicado con certafrecuencia pola realeza exipcia, comopode contemplarse nalguns frescos ereleves desa cultura.

A descrici6n mais completa deBehemot at6pase sen embargo noLibro de Xob.

BelcebuBelcebu ou Beelzebub (mas ade-

cuadamente, Ba'al ZebOb 0 Ba'alZbOb)era 0 nome dunha deidade filis-tea adorada en epocas biblicas nacidade de Ekron. Na literatura xudia ecristia usouse para designar un demo,dacordo a costume de representar dei-dades alleas en forma maligna.

o nome do que se deriva Belcebu eBaal Zabut, que significa literalmente"0 Senor das Moscas" e cuxa aparen-cia e a veces colosal; de rostro incha-do, coroado cunha cinta de lume, cor-nudo negro e ameazante, peludo econ as de morcego.

LamashtuLamashtu (Lamamu) ou Labartu

(nomes acadios), chamada tamenDimme (na mitoloxia sumeria) era undemo feminino na mitoloxia dos pobosmesopotamicos. Era un demo espe-cialmente maligno, e por tanto moitemido.

Alimentabase de nenos lactantes,aos que raptaba mentres durmian assuas nais para comerse a sua carne ebeberse 0 seu sangue. Tamen eraresponsable dos abortos, que provo-caba tocando sete veces 0 ventre danai, e da morte dos nenos no berce.Tamen eran as suas potenciais victi-mas as nais e, ocasionalmente,homes adultos aos que devoraba.Era filla do deus An, e moi poderosatamen por dereito propio. 0 unico sercapaz de actuar contra ela eraPazuzu, 0 seu consorte. Por iso, paraevitar 0 seu ataque, nos nenos recennacidos e nas suas nais colocabanseamuletos coa imaxe de Pazuzu.

LilithLilith e unha figura lendaria da

mitoloxia xudia: a primeira esposa deAdan, anterior a Eva, e como un demoque raptaba aos nenos nos seusberces pola noite, nai dos sucubos.Era representada co aspecto demuller moi fermosa, co pelo largo erizado, xeralmente rubia, e as vecesalada.

Poderia ser unha interpretacionmetaforica sobre a existencia doprimeiro grupo de novos humanosHomo sapiens sapiens, que a lendanomea como Adan e Eva, pero que en

realidade era un colectivo. Lilith seriaun demo nocturno mesopotamico contendencia a asasinar nenos.

A orixe da lenda hebrea de Lilithcomo primeira muller de Adan provendunha interpretacion de Xenese 1, 27.Antes de explicar que 0 deus Yahvedeu a Adan unha esposa chamadaEva a partir da sua costela, 0 texto di:"Creou, pois, Deus ao home a suaimaxe; a imaxe de Deus 0 Creou;home e muller os creou". Se ben estopode ser debido a que 0 Xenese expli-ca duas veces a creacion do home (asegunda en Xenese 2:4-25). En cal-quera caso, a presencia de Lilith namitoloxia hebrea queda demostradapola tradicion xudia de poner unamuleto arredor do pescozo dosnenos recen nacidos, co nome de tresanxos que os protexen das lilin, fillasmitoloxicas de Lilith eAdEm e sucubosasasinos de nenos.

PazuzuPazuzu e 0 rei dos demos do vento,

fillo do deus Hanbi, na mitoloxia sume-ria, asiria e acadia. Para os sumerios,tamen representaba 0 vento dosudoeste, que traia as tormentas, etamen 0 portador da peste e as pla-gas, do delirio e da febre.

SemyazzaSemyazza e un anxo caido, xefe

dos douscentos anxos caidos, perten-centes aos Grigori. Dise que esta col-gada entre a Terra e 0 Ceo, e forma aconstelacion de Orion.

As Ninfas, na mitoloxia grega eromana, eran divinidades menores ouespiritos da natureza. Vivian nasarbores, fontes, bosques, pradeiras,rios e no mar, e eran representadascomo x6venes e fermosas doncelasas que lies gustaba a musica e danzar.Ademais, adoitaban acompanar a va-rios deuses e deusas, e eran con fre-cuencia os obxectos dos satiros luxu-riosos.

As ninfas distinguense segundo aparte da natureza que personifican.

Agr6nomos (campos), Aiseides (flo-restas), Antriades (covas), Auloniades(pastizais), Coricides, coricianas aucoricias (covas, son as musas clasi-cas), Driades (bosques), Hama-driades (arbores), Meliades ou melias(freixos) Lim6nides (prados) Napeasou napias (vales de montanas)Oreades (montanas, montes; forman 0

Oceanides (fillas do Oceano;carquer tipo de auga, perosalada), Nereidas (fillas deNereo, do mar Mediterra-neo), Nayades (de augafresca), Creneas ou crenides(fontes), Limnades ou lim-natides (Iagos e lagoas),

Pegeas (manantiais), Potamides (rios)Eleionomae (pantanos).

Hesperides (alguns consideranas asninfas do ocaso).

Perimelides (gando menor).Epimelides (ovellas).Do lume.

As ninfas da auga viven en todos oslagos, mares, rios e fontes. Pero haique saber chamalas e non aparecenasi como asi. Agora s6 aparecen enpoucos lugares, e s6 en resposta afortes plegarias dos mozos quesucumbiron aos seus encantos. Asninfas acuaticas tenen tanto poder deatracci6n que mais dun mozo ten afo-gado tratando de tocalas entre asxanelas pola noite. As ninfas de lumeson as mais perigosas.Atraen as suasvictimas cara a elas e cando as tenenao seu alcance son consumidos polaslapas. Estan en todos os lumes e adoi-

tan deixarse ver, pero s6 duranteperiodos curtos de tempo, asi que amaioria creen que foi unha i1usi6n.Case todos os incendios son causa-dos por estas ninfas, xa que son moicelosas, sobre todo coas ninfas dasarbores, que estan a desaparecer polasua culpa.

As ninfas dos bosques son as maisserias de todas. Cada planta, arboreou arbusto ten a sua propia ninfa queo protexe. Tenen unha grande devo-

ci6n cara ao sol e provocan que asarbores precisen do sol. Son as ninfasque mais saen, sobre todo de noite efan formas caprichosas coas arbores.A varios homes que cortaron moitas

arbores ao longo da sua vida estasninfas adoitan facelos tolear consonos diab6licos. As ninfas do ventoson as mais xoguetonas e as maisinocentes. Son amigas de todas asninfas (avivan 0 lume, xogan coaauga, mecen as follas...) Non adoitancausar dano ainda que de vez encando causan furacans, inmensasondas e fan que as arbores caian.Soen estar de b6 humor e xogan adicir cousas ao oido da xente e can-tan.

Sara Perez Cruzcoa colaboraci6n de

Tania Rocha Mayo

Seguramente, todos v6sescoitastes falar dunhas mulleresbelisimas e encantadas quehabitan nas fontes, fragas,penedos ... Estas curiosas donce-las son as chamadas mouras,noutros idiomas chamadas"fairies" ou "hadas" pero nonoso reciben 0 nome de mouraxa que a palabra "fada" (que seemprega incorrecta mente) , none sen6n un sino que vai coaspersoas durante toda a vida.Pois ben, neste pequeno aparta-do falaremos das mouras moibrevemente para os que liesinteresen estas miticas criaturas.

Desde 0 comezo dos tempos,os homes e mouras compar-tiron un mesmo medio ata quechegaron os avances tecnicos, acontaminaci6n, 0 ruido ...

Pouco a pouco 0 home foisealonxandose da natureza etamen das mouras. Mentres oshomes se pecharon a calqueravida que non fose a sua propia,as mouras segui-ron coa suacaracterizante ledicia, facendodas suas e agochandose doshomes nos seus reinos. Destexeito, 0 mundo dos homes foiseseparando dese mundo maxicoco que tantos lazos entablarane rompendo paulatinamentetoda a comunicaci6n.

Ainda asi, dise que nalgunslugares maxicos ,como 0 reinode Galiza, ainda quedan algunsdestes misteriosos seres tannobres e ledos. Nalgunhasocasi6ns, trala mesta neboa dasfragas, ag6chanse festas e bailesaos que acoden as mais fer-

mosas mouras do lugar mentresse escoitan as suas docesmelodias. Debese saber que asmouras so se He presentan axente que, segundo elas, 0 mere-cen e 0 desexan de verdade, re-xeitan aos cobizosos, aosdebiles, aos egoistas... Noutraspalabras, aos humanos dehogano.

o FOGAR DAS MOURASExisten lendas celtas dunha

ilia mitica chamada Avalon,para os celtas esta era unha iliaparadisiaca e invisible para osolios dos simples homes e ondenon existia 0 tempo, a enfermi-dade, 0 frio, a dor ou 0 sufri-mento. Nembargantes a esta ilia

A Sombra da Muralla Dum. 14

podian acceder OS heroes, comoo Rei Arturo, e mais, moitos dosepisodios arturicos estan situa-dos all, no mitico pais dasmouras.

Sexa onde sexa que este situ-ado 0 fogar das mourasasegurase que e un lugar idilico,onde 0 dima e temperado, 0

que propicia unha vexetacionvariada: arbores frondosas echeas de froitas dodsimas,xardins con flores de todalascores e cun aroma suave e deli-cado, dise que de dia 0 sol lucede modo abraiante e de noite alua desprende un fulgor pratea-do que enfeitiza.

Ali podense ver animais moi

ben conecidos por todos nosneste recuncho do planeta eanimais cos que nin sequerapoderiamos sonar, ainda que 0

predilecto delas e, sen dubida, 0

cabalo, mais non 0 cabalo talcomo 0 conecemos nos claro,senon cabalos brancos cunhapelaxe que parece relucir coma

o nacar cando a luz do Sol sereflicte nel.

As mouras son mortais pero asua vida e moito mais longa canosa. Dise que un anD na vidadun ser humano e un dia navida dunha moura.

As mouras non tenen alma eapenas pensan, so se rixen porunhas normas impostas por elasmesmas. Non tenen preocu-pacions nin planteamentos, tanso se dedican a xogar, bailar,cantar ou traballar sen mais. Eimportante destacar que asmouras traballan decote, son

elas as encargadas de coidar anatureza, ocupandose de quecada flor conserve intacto 0 seuperfume orixinal, soprando assementes das prantas para quexerminen e, por suposto, arreg-lando todo 0 que os homesdestruen mais non son tanpoderosas como para veneer 0

mal que causan .

Segundo os catro elementosda terra (terra, auga, aire elume), as mouras poden serclasificadas da seguinte forma:

Son as mais antigas,carac-terizanse pola sua bondade epolos seus poderes capaces decontrolar 0 mais denso de todo-los elementos. Moitas delas vis-

ten de verde,unha corcaracteristi~ca da Terra evlven noscastros, nasfragas oupenedos.

Moura do aire.

Mouras do Aire

Controlan 0 aire polo queposuen unha gran inteli~xenda ementalidade e poden voar. Sondas que mais facilmente sepoden ver e son as mais fer-mosas de todas, moi semellantesas doncelas humanas.

Mouras da Auga

mouras que ainda axudan aosseres humanos xa que tenen sal-vado a moitos mariileiros enMar Aberto. Non adoitan levarroupa, mais cando a levan,lucen traxes prateados, doura-dos ou de tons azuis.Caracterizanse por emparellarsee seren capaces de namorarse.

Encarganse do control das co- Moran nas fontes, nos rios, nasrrentes acuaticas. Son as (micas cascadas, etc.

Tenen 0 control absoluto do(ume, elemento tanto decread6n coma de destrucci6n.Adoitan vestir de vermello,laranxa, granate ... Moita xenteafirmou velas nas mesmasfogueiras de San Xoan aindaque iso haberia que comprobalopor un mesmo.

Todos somos conscientes de que a xaponesa e unha cultura bastante diferente da nosa.Arnda que saibamos moi pouco deste pafs, moitos dos seus aspectos nos parecen estranos esorprendentes. Os chindogus son un elemento a ter en conta nestas diferencias.

A definici6n de chindogu ben poderfa ser "invento inutil ou case inutil". Este tertno foiinventado polo c6mico xapones Kenji Kawakami, sendo "dogu" unha palabra xaponesa que sig-nifica "ferramenta" e "chin", "raro". Basicamente estouvos a falar de aparellos inventados cunhamisi6n clara, pero dun absurdo total ou polo men os parcial. P6dese pensar que e unha activi-dade minoritaria, s6 de frikis sen algo mellor que facer, pero 0 caso e que existe a SociedadeInternacional de Chindogus, co cal parece que esta actividade tan peculiar vai en serio, ou aomenos, tan en serio como pode.

Calquera persoa pode inventar un chindogu, pero ha de ter en conta os dez manda-mentos do chindogu:

Con isto querese dicir que todo chindogu debe ser (case) totalmente inutil. Se 0 chin-dogu en cuesti6n se pode utilizar constantemente, 0 inventor tera fracasado no seu obxectivo.

Afnda que non se poda utilizar un chindogu, debes poder fabricalo, xa que para serinutil, 0 primeiro paso e, evidentemente, ser.

3. 0 chindogu teni 0 espirito da Anarquia.Un chindogu esta creado por unha persoa liberada das cadeas da sociedade.

Representa a Iiberdade de pensamento e de acci6n: a liberdade de desafiar 0 dominie hist6ri-co exercido pola utilidade conservadora. A liberdade de ser (practicamente) inutil.

4.Atoparas 0 teu chindogu nos obxectos cotidians.o chindogu e considerado unha forma de comunicaci6n non verbal comprendido por

todos en todas partes. Non seran considerados chindogus aqueles inventos que por exemplos6 un mecanico, un trsico, un fontaneiro ... comprenda.

Un chindogu non e un obxecto que poida venderse. Se acepta difieiro 0 cambio dunChindogu, este perde a sua pureza. Non se pode tampouco vendelo para gastar unha broma.

A creaci6n dun chindogu e unha medida encamifiada a aportar soluci6ns a unhasituaci6n. 0 humor que xurda destas soluci6n deberase simplemente a unha medida despro-porcionada a un problema que quizais non era tan complicado.

7.Non poderas facer ningun tipo de propaganda cun chindogu.Un chindogu e inocente. Esta feito para ser utilizado, afnda que non poida ser utilizado.

Non pode ser credo coa unica finalidade de facer unha crftica ir6nica ou perversa acerca dahumanidade.

strucci6n de chindogus. Non se utilizaran as bromas sexuais, 0 humor vUlgar e as bromas per-versas ou crueis que ataquen 0 caracter sagrado dos seres vivos.

Un chindogu e un regalo para 0 resto do mundo. Por iso, non e unha idea que poida patentarse,monopolizar ou poseer.

Un chindogu non pode privilexiar en ningun caso ninguna raza ou relixi6n por encima doutra.Vellos e mozos, homes e mulleres, ricos e pobres, todos deberfan ter a mesma oportunidade degozar de cada chindogu.

Como todos ben sabemos que unha imaxe vale mais que mil palabras, e a falta de palabraspara describirvos estes estrarios e (case) inutiles inventos, aqui tedes algun exemplo

Canso de ter que cargar a todas partes connumerosos paquetes de panos de papel candosofres un catarro?

A soluci6n a este engorroso problema e estechindogu. Consiste non soporte adaptable a macabeza para que poidas levar papel hixienico coque desfacerte de todas as mas molestas mucosi-dades.

Esa sensacIOn de picor horri-ble, cando a xente non acerta no lugarexacto da ma espalda onde debe ras-car?

Esta camiseta resolve 0 proble-ma: en vez de dicir "un pouco mmsabaixo, por favor" e que rasquen mmsabaixo, s6 terfas que pedir que ras-caran por exemplo en "D9", as! nonhaberfa confusion posible.

Para os que teften que desprazarse en metropara chegar ao seu lugar de traballo, a faltade sono pode ser un problema, a non ser quedispoftan deste chindogu. Grazas a el, dur-mir no metro sen caer e posible. A suapotente ventosa permite viaxar durmido sencaer do teu sitio, e ademais dispon dun cartelno que podes escribir a parada na quedesexas baixarte.

Para os que saben que masticar demasiado nipido emalo para a sande, 0 mastic6metro conta ca.ntasvecesmasticamos

(Tamendispofiible 0 modelo para bebesque gatean.)

E certo que as mascotas adoitan lixar 0

chan, asi que, por que non facer quesexan elas as que 0 limp en?Dotando 0 teu animal con este chin-dogu 0 teu chan estara mills limpo!

Odias as tecnoloxias? Aborreces ascalculadoras?Tranquilo, xa non teras que contarcos dedos das mans de cinco encinco.Gracias a este chindogu disporas demans abondo para contar cos dedoscantidades que normalmente nonpoderias.

Para os que gustan de almorzar tostadas con manteiga,xa non sera un problema que a maior parte desta subs- :tancia quede pegada ao coitelo: a barra de manteiga, a'modo de pegamento, permitenos botar a manteiga sendesperdiciala ou manchar as mans.

Odias mollar os pes por culpa doschaf(~osou cando chove?A soluci6n e este chindogu, consis-tente nun par de paraugas tamafiomini para colocar nos teus zapatos.

Os Bardos, nos antigos tempos celticos eran homes de gran importancia. Eles eranos encargados de amenizar as festas e celebraci6ns recitando, en prosa ou en verso,as proezas dos guerreiros e de cantar aos deuses. Posuian a destreza case maxica defacer ver a outras persoas, e mais que ver, sentir, 0 que estaban contando.

Desde ten·as xermanas chegouata nos a musica duns peculiaresbardos chamados BlindGuardian. Eles son os Bardosdo Metal.

A historia dos Bardos comezano ano de 1985 na cidade deKrefeld (Alemana) onde HanslKilrsch e Andr' Olbrich deci-diron formar unha banda demetal. Escolleron por nome 0 deLucifer's Heritage. A alinacioncoa que grabaron 0 seu primeirodemo titulado Symphonies ofDoom foi: Hansi como voz ebaixo, Andre na guitarra,Marcus D6rk como segunda gui-tarra e Thomas Stauch (maisconecido como Thomen) nabateda. A demo pasa inadvertidae Hansi e Andr' non perden aesperanza e gravan outm demo,isto xa para 0 ano 1987. A novademo, chamada Battalions OfFear) contaba con ChristoffTheissen na segunda guitarra e

Hans~Peter Frey na bateda, eteda un maior acollemento.

En 1987, a banda, que pasaraa chamarse Blind Gua.rdian, fir-mada cun selo independentechamado No Remorse. Paraenton xa contaban con MarcusSieten en lugar de ChristoffTheissen e Thomas Stauchretomando as baquetas.

o primeiro LP oficial da bandalevou 0 nome de Bat.IUons ofbu. Nesta albume estan pre-sentes os temas basados na lite-mtura de corte fantastico comoa obra de Tolkien e de StevenKing.

A sua segunda albume, Followthe BUnd, que se lanzada en1989 contada coa colaboracionde Kai Hansen (nese entoncesguitarra de Helloween) en temascomo Valhalla, Hall Of The Kingy Banished From Sanctuary. Ao

igual que no anterior, a referen-cia a fantasia esta presente,agora aludindo a obra de MichaelMoorcock nalgunhas das sitascancions.

Para mediados de 1990 abanda lanzaria a albume que osconsolidada dentro da escenametalera alemana, falo do TalesFrom The TwiU,ht World. Apartir dese entonces BlindGuardian non podeda pasarinadvertido. 0 disco mostraunha gran evolucion tanto musi-cal como tirica Crente aos seusdous anteriores traballos, oscoros e as segundas voces con-vertedanse entonces nunha dasprincipais caractedstica dabanda. De novo reCerencias aTolkien e a Steven King nasletras e de novo a colaboraciondo xenial Kai Hansen (para eseentonces Gamma Ray) en LostIn The Twilight Hall.

o Somewhere far Beyondgravadase a mediados do 1992 esaida a venda ese mesmo ano.Non hai moitos cambios conrespecto 0 Tales Crom TwilightHall, salvo algunhas cancionsque mostran a inclinacion dabanda polos temas con aire ma-

xico e melodico. Pero sen ditbidao tema que se converteda nofavorito dos Canse que seguidasendoo ata agora e The Bard'sSong (in the forest), balada deinmellorable letra e que os Cariagaiiarse 0 nome de Bardos. Cabemencionar que Kai Hansen Caiasita ultima colaboracion coabanda no tema The Quest forTanelorn.

A banda empezada a traballarxa can novo productor(Flemming Rasmussen) no queseda a sita quinta aIbume enestudio desde mediados de 1994a Marzo de 1995 no SweetSilence Studios. 0 primeiro sin-gle da banda seda a balada Apast and Future Secret, unhamarabillosa cancion con un airemitico e 0 toque bardo. Xa enAbril de 1995 0 LP estada avenda, chamado Imalinationsfrom the Otherside. Sons mais

traballados, mellor voz, mellorbate ria e guitarra. Non hai can-cion que se descarte.

1996 seria 0 ano do 11MlForlotte. Tal§§, un disco derarezas, onde se incluen algiins

covers cancions en versions

alternativas ou aciisticas.

Previamente lanzarase 0 segun-

do single titulado Mister

Sandman, unha vella cancionque seria 0 cover mais estraiio

gravado polos Bardos.

Chegaria 1998 e este seria 0

ano en que Blind Guardian sor-prenderia ao mundo Metaleiro

con algo que non se vira ata a

data, dedicar unha albume

enteira a obra literaria de J.R.R

Tolkien. 0 single seria MirrorMirror e 0 LP chamariase

Bi.htfaU in Middle-Earth. Estaalbume e unha viaxe mwco Imusical pOl'

un dos me-llores libros

de fantasia

epica de

todos os tem-

pos, 0 Silmarillion. 0 cambio

seria notable con respecto ao

Imacinations from theQtherside, 0 uso dos sinteti-

zadores e mais predominante. e

os coros ainda mais notables, a

musicalizacion lograda e perfec-

ta para dar vida a tal historia.

En Bi,htfall in Middle-Earth, Hansl deixa 0 baixo e

Oliver Holzwarth substituiriao.Viria outra xira, esta vez mais

ampla que calquera outra que

fixeran, chegando incluso a

Sudamerica.

Encerrados no seu novo estu-

dio, 0 Twilight Hall Studios, tra-

ballarian de Outubro do 2000 a

Decembro do 2001 na sua

ilbume que teria como titulo ABlah at th§ 0J§ra.

Ao A RiCh at th§ 0J§ra pre-cedeuno 0 single And then there

was Silence, que incluia 0 tema

homonimo de 14 minutos de

duracion. A albume seria un tra-

ballo enorme, maxestosos coros

e arreglos orquestrais facian

deste disco toda unha opera.En Febreiro do presente ana

publicaron 0 single Fly. Segundoa axenda do grupo 0 seu novo LPdeberia estar na riia en Abril ouMaio,en Xuiio sairian de xirapara promocionar 0 seu novotraballo. Entre outras cousasmencionase que un segundo sin-gle sera sacado entre Setembro eOutubro de 2006.

Nunca sentiches curiosidadepor eses papeis que penduran dostaboleiros de cortiza que hai no corre-dor diante de secretarla? A min nonme chaman moito a atenci6n, pero haialgOn certamente interesante de vezen cando. Foi un deses papeis 0 queme deu a oportunidade de ir a Irlandaun mes, pedindo unha beca de estudiode lingua estranxeira. Admltoo, querlair a Irlanda, pero tocoume a Inglaterra.Xa que me concederan a axuda,porque non marchar, alnda que nonfose a Irlanda?

ASI que aceptei esa beca. 0meu destino era Hereford, cidade daque s6 sabIa que estaba preto deGales. Busquei unha pouca informa-ci6n en internet, pero non me aclaroumoito as ideas...A primeira paxina queencontrei (e a maiorla das seguintes)falaba sobre vacas! Si, eses anima-

~Iinos tansimpaticosque vemosa miOdo. 0resto dicfaque erau n h a

cidade pequena atravesada polo rloWye, cunha catedral moi bonita.

Total,que marchei ao aeroportode Madrid cunha vaca na mina mente,e 0 apelido da familia que deblaacollerme en Hereford durante todo 0

mes de Xullo. Ben, e unha maleta arebentar de roupa, Iibros, regalos paraa familia, e demais obxectos. No aero-porto, tras esperar case unha hora,apareceron os organizadores, repar-tiron os billetes de avi6n, e dixeronnosa que aeroporto chegariamos cada un.E para al6 marchei, cunha maleta queexcedia 0 limite de peso marcado nosbilletes, e a dubida de se serla capazde entenderme cos ingleses.

Xa en Hereford, despois decase tres horas de viaxe en autobusdesde Birminghan, descubrln que nonteria problemas de comunicaci6n coafamilia que me asignaran, xa que mar-charan de vacaci6ns antes de que euchegase. E aSI case a metade dasfamilias. Nin que fuxiran dos espanois!o caso e que a pesar de que nas car-tas informativas que me mandarondesde a empresa organizadora, quedicfan que non haberla mais dun estu-diante espanol por cada familia, alestaba eu, cunha rapaza murcianasimpatiquisima, preparada para vivirun mes nunha casa cun unico cuarto.A muller que nos acollfa durmla nosal6n, e n6s no cuarto. Resultou ser

unha muller moi agradable, atenta,sempre pendente de n6s, preocupadapor se a comida non nos gustaba...Falaba moi a modo se via que non aentendiamos, asi que non houbo pro-blemas de linguaxe, de feito era bas-tante facHentenderme con ela.

o que me inquietaba un poucoagora eran as clases, pero resultoutodo moito mais sinxelo do que cria.Primeiro fixeronnos un exame denivel, tanto escrito como oral, e sepa-raronnos en tres niveis. A minmandaronme a c1ase dos Upper, ecomezamos as lecci6ns... nun hotel.Resulta que 0 colexio no que tinamosque dar as clases ainda estaba ocu-pado polos estudiantes ingleses, asique durante duas semanas 0 "GreenDragon" converteuse na nosa escolaimprovisada. As c1aseseran bastanteamenas, e eran s6 tres horas ao dia.

Acababamos as doce, hora a quexantabamos (0 tipico "packed lunch",ou sexa, bocadillo de algo con man-teiga, unha froita e algo de postre), epola tarde, tinamos tempo libre oualgunha actividade programada(deportes, karaoke, boleira...). Nesesentido, a organizaci6n era un desas-tre. As actividades nunca se facian nodia previsto, cambiaban 0 programacada pouco tempo...Pero 6 final, fixe-mos deporte, cantamos, xogamos 6sbolos...

Quizais un dos aspectos maisdivertidos e interesantes do mes foronas excursi6ns, a cidades tan disparescomo Ludlow, Oxford, Worcester,Cardiff... Nesta cidade, xa en Gales,visitamos un museDque reproducia avida tradicional galesa. Moita xenteatopouno novo, interesante... as gale-gas (cinco rapazas da provincia de

Lugo) atopamolo familiar: Camposverdes, vacas pacendo, pallozas nasque habia lareiras ... Vamos, a nosaaldea, pero en gales. Foi nesemomento no que me din conta de quedebe haber algo de comun no nosepasado. Os nosos devanceiros tecianlino, criaban animais, preparabancomida e vivian do mesmo xeito queos galeses, a pesar da distancia. Defeito, 0 pouco que vin de Gales foi dunparecido sorprendente con Galiza.

E non s6 Gales se parecia.

Hereford era como unha cidade irma

de Lugo. Pequena, pero cunha historia

fascinante. Con grandes espazos

verdes, pero cun nucleo de poboaci6n

bastante importante. A catedral foi

quizais 0 que mais me gustou, a parte

dos campos 6 redor do rio Wye. Era

imponente, fermosisima. 0 que mais

me impactou, deixando de lade 0 feito

de que albergaba 0 que se cre e 0

mapamundi mais antigo do mundo, foi

a cafeteria que habia no interior.

Asimilei que a tenda de recordos era

normal, pero ...un bar? Faiseme dificil

imaxinar unha cafeteria dentro da

nosa catedral, ou da de Santiago. 0

feito era que habia unha en cada ca-

tedral ou igrexa importante. E un

detalle que ainda hoxe me sorprende

6 recordar a toda esa xente tomando

algo mentres a poucos metros se ce-

lebraba misa. Outro punta en comun

con Lugo era 0 enramado de lend as

que existian. E a historia, pois foi

tamen Terra de Meigas, ao igual que a

nosa Galiza. Todo isto fixe que a mo-

rrina fose moito menor do que espera-

ba, pero ainda asi, ai estaba.

Cando xa nos atopamos con

algun problema foi a hora de sair pola

noite. Onde se viu que os bares sexan

pubs a partires das 8 da noite, e

pechen as 11 ou 12? Claro, as 8

acabouse estar no bar para os

menores de idade, que eramos a

maioria. Ainda asi amanamolas para

estar ata un pouco mais tarde por ai,

pasandoo ben na noite inglesa, moito

mais tranquila, desde logo, que a

espanola.

Pero sen lugar a dubidas, 6

mellor do viaxe non foron as visitas,

nin as actividades, nin as saidas noc-

turnas. 0 que fixe que aquel mes

quedase gravado na mina memoria e

no meu coraz6n para sempre, e a

amizade. A pesar de ser s6 un mes na

sua compana, sei que probablemente

xamais esqueza a maioria dos meus

companeiros de viaxe. Non s6 as gale-

gas, sen6n a toda esa xente de

Zamora, Murcia, C6rdoba, Burgos,

Barbastro ...

Na soidade da noiteCamino cara a meu destinoPara loitar polo teu amor.Saberas que a covardiaAgora converteuse en enerxia.Par mais coitelos que me lancesTodos as hei esquivarE se caio, volvereime a levantar.Demostrareiche a que sinto par tiPorque par moito que pase a tempoSempre estaras dentro de min.Quero que sintas a meu coraz6n,Como di a teu nomeComo chora cando estas lonxeE como sorri cando estas aqui.Son as teus oliosOs que fan tolear,Os que me fan suspirarE chorar cando non estas.Ti dicheme a vida,E ti farasme morrero dia que non tenao teu querer

nl,unNa lua atopeiUn dia a teu sorrisoE sen saber porqueEse recorda,No meu coraz6no gardei.Todas as noitesVolvo a miralaEsperando atopala.Onde estas?Porque non te podo ver?Sen ti non pod a sentir,S6 ti ocupas a mina almaE sen saber par queOs dias fanseme etemosE na noite non te volvin ver.A mina vida converteuse

Nunha monotoniaOnde s6 ten sentidoA tua fermosa sorrisa .Nunhaestrelada noiteA lua lie pregunteiOnde te poderia atoparE a non obter respostaUnha bflgoa se suicidou.Coa mina tristeza e dorComecei a correrE sen mirar para adianteCan alguen choqueiCando a vista levanteiVinte fronte a mino sorriso que un diame fixo feliz.

Lorena Soquete Vilarifio

Este ana tivemos a sorte a casa, a sua irma sera rexeitada

de poder gozar na nosa cidade por un pretendente nobre. Ainda

dun cicio de opera, entre as que, que Violeta se opon ao principio,

a titulo persoal, destacaria "La a unica solucion que lie queda e

Traviata". Esta gran obra de abandonar a Alfredo, e aSI 0 faL

Giuseppe Verdi trata temas moi 0 home sofre moito, e un dla que

conecidos tanto na epoca en que vai a unha festa atopa a Violeta

foi composta (no seculo XIX) co Baron Douphol. Alfredo xoga

como agora: 0 amor, 0 sacrificio as cartas, ganando unha gran

e a morte. Nela, Violeta, a pro- suma de dineiro que despois

tagonista, unha cortesa de Paris arroxara a Violeta, retando ade-

debe elixir entre continuar a sua mais ao baron.

vida de festa en festa ou aceptar 0 pai de Alfredo entra nese

a amor de Alfredo Germont. Tras momenta en busca do seu filla, e

as primeiras reticencias da pro- ao saber da sua conducta

tagonista, esta acaba por acep- reprendeo duramente, pois

tar a Alfredo e vaise con el a Violeta sacrificarase tan so pola

unha casa nas aforas de Paris. sua felicidade atendendo a sua

Pero a tranquilidade e felicidade peticion.

da parella non dura moito: 0 pai Violeta enferma gravemente, e

de Alfredo chega un dia cando un dia, xa moribunda, recibe

seu fillo non esta e confesalle a unha sorpresa: Alfredo visitaa,

Violeta que de non volver Alfredo xa sabedor de todo 0 asunto, e

ganse a un tenro coloquio que to de pop: aplausos practica-

precipita a inevitable fin de mente en cada momenta que os

Violeta. Nun forte ataque de tose protaganistas paraban de cantar

morre entre os brazos de seu para respirar, xente que chegou

amado, deixando a Alfredo su- incluso a comer dentro da sala,

mida nunha inmensurable dor. algun m6bil aceso,e qUizais 0

A posta en escena da opera foi mais irrespectuoso coa com-

realizada de xeito sinxelo, pero parHa: a xente abandonando a

desde logo 0 efecto foi xenial: I t d 'd Isa a an es 0 sau 0 xera, sendesde a actuaci6n dos extras ata

deixar case tempo para un paro escenario, que afnda que cam-

de aplausos. Asi, afnda que a

espectaculo fai realmente pre-

As voces dos pratagonistaspublico resultou non estar a

foron magnfficas e apropiadas aaltura de algo asf.

obra, transmitindo un gran senti-Tan s6 espero que nas demais

mento en cada momento, ainda6peras non fose tan desagrad-

que Alfredo soaba un poucoable, porque sen6n estou segura

de que moitas das comparHas

biando pouco de acto a acto,

resultou moi axeitado.

Por outra parte, 0 comportamen-

to da maioria do publico deixou

bastante que desexar tendo en

conta que 0 que se presenciaba

non teran ganas de volver a

actuar nunha cidade na que a

xente non sabe nin tan sequera

comportarse.

IlBum DE rOTOS

~~p, .• '

"Conta a lenda que hai miles deanos, un enorme exercito con centos degregos asaltou a antiga cidade de Troia,por culpa dun namoramento prohibido. Aguerra durou dez anos, e non trouxo m{lisque desgrazas. Moita xente morreu,incluindo 6 mellor dos gregos, Aquiles, e 6principe troian, Hector. 6 cabo, a cidaderematou en chamas.

Pero houbo alga mais, alga quenon contan as lendas ... A verdadeira his -toria daquela guerra."

Todo comezou cando a deusaAfrodita, enganou 0 seu marido con treshomes diferentes: Ares, deus da guerra;Apolo, deus do Sol e Aiantix Beucefalo,un mortal que vendeu os seus olios porpasar unha noite con Afrodita, e logo que-dou cego, claro. Froito desas tres relacionsnaceu unha nena moi especial, Akira. Asua nai era Mrodita, pero tifia tres pais,dous deuses e un mortal.

o problema estaba en que, comodous dos seus pais e tarnen a sUa nai erandeuses, non sabian cal de1es coidaria dela,e lie ensinaria como era a vida dos deuses.Asi que decidiron entrega-Ia nena ao mor-tal Aiantix, para que ela mesma decidiracando crecera. Non obstante, Apolo rene-gou de1a, xa que non queria saber nada detillos. Aiantix pensou que lle entregabanun varon asi que charnouno Aiante.

Cando Akira curnpriu algUns anosdeuse conta do que 0 seu pai queria: unheroe guerreiro como tillo, asi que decidiufacerse pasar por horne para honralo.Cando Akira comezou a ensinanza militar,

Isabel Alonso VicenteVioleta Nunez Martinez

obrigatoria para os cativos gregos,enseguida destacou fronte aos demais.Sempre cuberta pol a arrnadura e 0 casconinguen sospeitaba dela e ainda que nontifia os poderes de Ares, noUibase que era asUa filla. Era a mellor das mellores.

16 ANOS DESPOIS DO NACEMENTODEAKIRA

Para todo 0 pobo, Aiante era 0 me-llor guerreiro novo que aU vivia. Sempretralo seu casco, gafiaba a todos os mozoscos que se enfrontaba. Pero ao chegar acasa, Aiante sacaba 0 seu casco e deixabaao descuberto a Akira, unha fermosisirnamoza, tilla da deusa da beleza. Ningunhadubida, ningtin sufrimento ...asi era ela.

Todalas noites Afrodita intentabaconvencela de que abandonase aquela vidae vivira coma unha deusa, pero Akira sem-pre se negaba, vivia feliz. Queria ser amellor guerreira do mundo.

Un dia, seu pai Aiantix morreu.Akira atopouse con que non tifia nada maisque a sua arrnadura e a sua espada. Nontifia onde ir. Carnifiou durante tres dias atachegar a unha praia onde habia mais de1000 barcos, preparados para partir a unhagran guerra. Akira xa sabia a onde ir. Subiua un barco. Todos pensaron que un rapaznovo non duraria mais de cinco minutos.Embarcara no barco dos rnirrnidons, astropas de Aquiles.

Despois duna longa Vlaxe,

chegaron 0 seu destino:Desembarcaron.

Troia. - Por que fas isto? - Akira preguntou.

- Porque te quero - respostou.Os troians abalanzaronselles,

defendendo as suas praias. Aquiles era 0

primeiro en avanzar. Os mirrnidons ianquedando atras, loitando cada vez conmais dificultade. Aquiles rnirou cara adereita e puido ver como Akira, mellordito, Aiante, loitaba con fereza. Duranteuns segundos, as suas miradas coincidiron.Derrotaron a todos os troians que intenta-ban defende-Ia praia.

Os demais barcos gregos chegaronpor fin a praia e montaron 0 seu campa-mento. Akira sabia que debia ter coidadopara non ser descuberta, por ISO se alon-xou canto puido do resto dos soldados.

Pola noite, Aquiles fL'{O chamar ao"mozo guerreiro". Akira foi ata a suatenda, realrnente asustada.

Aquiles descubriraa. Felicitounapola batalla e confesoulle que, no momen-to no que as sus miradas se cruzaran, des-bubrira que era unha muller. Akita non 0

crla.

- Non te preocupes - dixo Aquiles.- 0 teusegredo esta segura comigo. So faime unfavor, quita 0 casco. Quero verlle 0 rostroa muller que me namorou.

Akira non sabia que facer. Quitou 0

casco e Aquiles quedou embobado. Depronto, Akira reaccionou. Puxo 0 casco esaiu correndo da tenda. Caeulle a espada,pero daba igual.

Akira, xa na sua tenda, estaba con-fusa. De supeto, chegou Aquiles parasacala dos seus pensamentos. Devolveullea espada, e sentou a caron do lurne.Falaron da situacion de Akira, e Aquilesprometeulle que nunca a delataria e quenon deixaria que lIe pasara nada se alguense decataba.

- Como podes dicir iso se non me cofieces?

- Si que te cofiezo. Claro que te cofiezo.Eres diferente pew igual ca min. Nuncaatoparei ninguen coma ti.

Despois de un tempo falando, Aquilesdeuse por vencido.

- Quero ter un motivo para volver a tendadespois de cada batalla, espero que poidasentendelo.

Akira sabia que tamen se sentia atraida poraquel home, pero non queria darse conta.

- Espera ... - dixo Akira, impedindo queAquiles saise da tenda.

Lanzouse os seus brazos e pasou 0 que tifiaque pasar ...

A partir dese dia Aquiles e Akitapasaron todas as noites xuntos. Pronto,Patroclo, 0 mellor amigo de Aquiles deca-touse, e fixose moi amigo de Akira.Finalmente, todos os gregos 0 souberon.Todos estaban encantados, excepto 0 reiAgamenon, xefe das tropas, que querialibrarse dela canto antes. Os troianosnunca se decataron.

Pasaron dous anos e todo continua-ba coma sempre, os gregos loitaban a cotiocon Troia pero non habia vencedor.

Akira e Aquiles estaban cada diamais felices, pero Agamenon cada diaestaba mais rabioso, porque non conseguiaquitala do medio. E un dia conseguiuno.

Apolo, igual que Agamenon, esta-ba desexando librarse da sua filla, asi quetrazou un plan. Apareceuse ante 0 rei deTroia e dixolle que si queria gafia-Ia gue-

ITa, deberia sacrificar a un grego dentrodas murallas. Logo dixolle 0 mesmo aAgamen6n, sabendo que aproveitaria aoportunidade para librarse de Akira.

Agamen6n comunicou ante t6dalastropas a noticia e escolleu a Akira, delibe-radamente. Nese intre, dous soldadostroians agamirona e levarona de alL AAquiles caeulle a alma 6s pes. Puxosefurioso e intentou seguila, pero catrohomes amarrarono e non puido facer nadamais que observa-Ia escena.

Os soldados troians levarona 6scalabozos do castelo. 0 rei, Priamo,baixou ata all para falar con ela e deca-touse de que era unha muller, e de quehabia algo raro na sua historia. Chamouaos seus pais para decidir que facer conela, non se atrevia a matala.

Akira sorriu. Pensou que poderiavolver con Aquiles, pero non foi asL

Os pais da moza eran partidariosde Troia e querian que agora Akira viviraall como unha cidada mais.

- Filla, eles son 0 inimigo - dixo Ares.

- Ofrezoche un trato - dixo Afrodita - Tiquedas en Troia. Seguro que 0 rei Priamoinventara algo para que goces dun bo lugarna sociedade. A cambio, deixaremocheque volvas a ma vida con Aquiles se eldescobre quen es en realidade. Pero ti nonllo podes dicir nin nada parecido.

- Non e xusto!!! - queixouse Akira.

- E a nosa decisi6n. - e desapareceron.

Priamo obedeceu. Deulle a Akiraunha nova personalidade. A partir desemomento seria Aika, princesa Troiana cri-ada no estranxeiro.

Todos os gregos pensaron queAkira morrera, e realmente asi fora, xa que

agora era Aika, a princesa Aika.

Hector, 0 xefe das tropas troianas,axudou a que Aika se integrara, xa que amoza estaba moi triste e deprimida. Grazasa el, descubriu que a cidade era algo maisque un cuartel enimigo. Non estaba tanmal.

Akira seguia sen perde-la esperan-za de que Aquiles a atopara El con fre-cuencia via a princesa Aika nas murallas,observandoo todo. Xa non recofiecia aAkira ...

Un dia, 0 deus Hades, deus dosmortos, apareceu na sua habitaci6n. Traiaun recado de parte de Aquiles para a gueT-reira Akira, que cria morta. Un colgantecunha pedra preciosa, chamadaAguamarina. Aika aledouse moito.

E chegou 0 dia que cambiou todo.Aquiles non fora a combatir, por unha riiiaque tivera con Agamen6n, e Patroclo, 0

seu fiel amigo, conera a sua arrnadura eloitara no seu lugar. Aika recoiieceunorapidamente. Ela estaba no alto da mural-la, mirando a batalla.

- Non e ese un sitio moi perigo so paraunha princesa?- preguntoulle Pratoclodesde abaixo

- E ti sabes con que estas a falar? - respon-dou ela

Patroclo mirouna aii no alto, SOf-

rindo. E viu ante os seus ollos a quen criamorta.

Moi leda, Aika baixou correndopara poder falar con el. Queria recuperaralgo do seu pasado, polo menos unha

pequena parte.

Pero 0 que ela non sabia era queHector, mentras ela baixaba, vira a"Aquiles" e se abalanzaba cara el valeroso.

Comenzaron a loitar con Aikacomo espectadora aterrada. Patroclodefendiase como podia. Todos detiveransea observar 0 acontecemento no que 0 me-llor dos gregos e 0 mellor dos troians esta-ban fronte a fronte.

E Hector puxo fin a batalla cravan-dolle a espada no peito a Patroclo. Un dosseus mellores amigos mom a diante dosseus ollos, e Aika non podia facer nada.Hector sacoulle 0 casco e quedou horror-izado ao comprobar que non era Aquiles,senon 0 seu amigo Patroclo. Todolos gre-gos quedaron aliviados, so Hector e amesma Aika sabian 0 que aquilo poderiadesencadear.

A batalla xa rematara par ese dia.Hector voltou a cidade coa mirada baixa.Sabia que agora Aquiles reclamaria ven-ganza.

Aika camifiou lentamente ataPatroclo, derramando lagrimas cunha pro-funda dor. Dous soldados troians, que nonentendian porque a princesa choraba porun soldado grego, foron xunto a ela eaxudarona a levantarse, levandoa de novoa cidade.

Mentras tanto, os gregos levaronde volta 0 corpo morto de Patroclo ao cam-pamento. Ninguen pode imaxinar 0 quedebeu sentir Aquiles ao atopar ao seu mel-lor amigo ensanguentado e inmobil nochan.

- Aquiles ... - dixeronlle - Patroclo enfron-touse a Hector. .. e foi asasinado por el.

Esa noite foi 0 enterramento dePatroclo. Aika tivo que contentarse convelo desde 0 alto da muralla, silenciosa-mente, coas bagoas caendo polas suasmeixelas.

Ao amencer Aquiles xa estaba nasportas de Troia, berrando 0 nome deHector para que baixara. Hector, que sabiaque ia morrer, despediuse da sua familia ebaixou sen temor. Falaron uns intres ecomezou a loita. Aika observaba tododesde a muralla. A loita ia moi igualada,pero de supeto Aquiles colleu un cacho delanza que habia no chan e cravoullo nopescozo.

Aika berrou.

- Non! Aquiles! Para!

Pero Aquiles non a escoitaba. EI xalevara ata 0 fin a sua venganza. Voltou aocampamento.

Aika non podia xa nin pensar. Entan poucos dias, moitas desgrazas na suavida aconteceran. Perdera a moita xenteque apreciaba. Non era xusto, xa non 0

podia aguantar.

Era 0 mesmo que pensaba Aquiles.Xa non podia nin estar furioso. Naquelaguerra perdera as persoas que mais queria,que eran Akira e Patroclo. Xa non llequedaba nada. Decidiu ir a Troia a anun-ciar que se retiraba da batalla.

Aika soubo que Aquiles se achega-ba a cidade. Pero non foi a Unica que sedecatou de iso. No alto da muralla tamenestaba Paris, 0 irman de Hector. 0 umcoque el via vir era 6 asasino do seu irman.Tifia 0 areo na man, e xa estaba listo paradisparar. Antes de que Aika tivera tempode reaeeionar, Paris soltou a freeha.

o berro de ira de Aquiles resoou en - Non!!!- berrou ela.

toda Troia. Pero xa era tarde. Botou a eorrer.

Cando chegou ata abaixo e saiu das mura-llas viu a Aquiles, que con dificultade sequitaba a frecha cravada no torso, axeon-llado no chan.

Aika estaba a dous metros de el.Quedouse inm6bil. Non podia estar pasan-do aquilo. Non podia ser. Foi ent6n candoAquiles a viu.

- Aquiles ... - Aika non podia dicir maisnada.

E Aquiles esqueceu todo, e soa-mente a mirou... e viu a Akira. Viu nelaaqueles olIos que tanto tempo atras 0

namoraran. Viu no seu pescozo colgando aAugamarina que lIe regalara. Foi 0 homemais Iedo do mundo.

Caeu 6 chan derrotado. Aika correuata 0 seu lado. Facia moito tempo quedesexaba aquel intre, pero non debia serasi, el non debia morrer ...

- Aquiles, sintoo... Eu non fun, foron osdeuses, pero por favor, non te vaias, nonme deixes agora ...

- Creme se che digo ... que hoxe ... eomellor dia da mifia vida ...

Aika escoitabao. Tifia tantas cousasque explicarlle, tanto que dicidle, pero 0

tempo escorregabaselle entre as manscomo se fora auga.

- Amote ... - dixo Aquiles nun ultimo alen-to.

E dos seus olIos marchou a vida.Despois de tantos anos de enganos, dementiras e esperanza, Aquiles morrera nosbrazos da sua Akira, aos pes de Troia.

Os gregos achegabanse. Costoullemoito, pero Aika voltou a cidade. S6 sabiaunha cousa, e era que non se deteria antenada, debiallo a Aquiles.

Os deuses pensaron que aquelaguerra xa durara de abondo. Xa ian dezanos de morte e mms morte. Botaron asortes quen gafiaria a guerra, e resultouque era Troia quen debia perder.

Os gregos idearon un plan paraentrar en Troia: fabricar un enorme cabalode madeira como regalo, e meterse dentrosegredamente para sorprender 6s troians.Troia aceptou 0 regalo, a pesar das con-stantes negativas de Aika, que sospeitabaque algo raro acontecia.

Cando pola noite os gregosagochados no cabalo safron e abriron asportas para que os demais entraran, Aikacomprendeu axifia 0 que pasaba.

Correu a pofierse unha armadura ecolleu unha espada. Tifia claro que non iaaxudar a Grecia, pero tampuco querialoitar cos seus antigos arnigos. Decidiuenfrontarse soamente as tropas do mali-cioso rei Agamen6n, que fora 0 queempezara todo.

Troia xa estaba practicamente enchamas. Pouco a pouco os troians iancaendo. Viu morrer a moitos cofiecidos, enon podia facer nada.

6 cabo, soamente quedaban gregosna cidade. Troia caera. S6 quedaba Aika.Agamen6n mandou matala, pero os solda-dos negaronse. Deixarona marchar,desexandolle sorte.

Aika atopouse de novo como faciadez anos, cando non sabia a onde ir. Peroaqueles dez anos deixarana marcada.

Atopou unha cova para pasar anoite. Ali pensou que facer, pero na suacabeza xa non quedaba lugar para nada.

Apareceu Afrodita, e ofreceullevivir cos deuses, como unha mais. Pero 0

Unico que Aika queria era ver a Aquiles,

falar con el...

Afrodita explicoulle que iso era

imposible, pero Aika non escoitaba. Asi

que Afrodita foi na busca de Hades, 0 deus

dos mortos, para ver se a facia entrar en

razon.

- Mira, eu non che YOU mentir. Non sei

onde esta. Nin eu sei que pasa coas almas

cando cruzan as portas do meu remo.

Perdense nun mundo sen fm, onde non

recordan nada, e poden descansar durante

o resto da eternidade. Nin sei se agora

mesmo existe algo do que foi Aquiles.

Sintoo ... Sintoo moito, de verdade - rema-

tou.

Aika perdeu a esperanza por com-

pleto. Pediu tempo para pensar e aclararse

ben. Durante moitos dias vagou par aque-

las terras. Ata pasou polas minas de Troia.

Todo lIe traia moitos recordos, pero non

eran mais ca ruinas. Era unha sensacion

rara, como recordar unha vida allea, ou

unha vida pasada. Pero era mellor deixar 0

pasado no pasado.

Pediulle aos seus palS VIVlf con

eles no Olimpo, 0 fogar des deuses, e gus-

tosos dixeronlle que si.

Aquilo era como un mundo en

pequeno. Encomendaronlle a tarefa de

ensinar loita aos fillos pequenos dos

deuses. Pasaba 0 tempo, e Aika ria a miudo

coas anecdotas que os cativos He contaban.

Pero agota a sua vida era nula. Camiftaba,

respiraba, e moviase, pero parecia estar

morta por dentro. Non tiiia ganas de vivir

nada mais. Xa He chegara. Xa bastaba.

Desde 0 Olimpo vianse uns fer-

mosos anoiteceres. No cume habia un

pequeno lago, xunto a un bosque non moi

grande. Era un bo lugar para estar tran-

quila. Aika ia a miudo. Sentaba ali e espe-

raba a que 0 ceo se enchera de estrelas.

Un dia, miraba ensimesmada 0

horizonte, vendo como 0 sol desaparecia

lentamente. De supeto unha sombra apare-

ceu polas suas costas. Unha respiracion

faciase oir preto do seu oido.

- Sinto a tardanza, pequena ... - oiu ao seu

caron.

Aika non se atrevia a mirar cara

atras, pero non 0 necesitaba. Sabia de

sobra quen estaba alL E Aika foi tan feliz

que nin sequera tiiia que pronunciar unha

palabra para demostralo. Os seus olIos

brillaron outra vez, coma anos atras.

E aqui remata a nosa historia. So

unhacousa rnais. E e que, se alguen mais

puidese ver a escena, verla a Aquiles, que

voltou de ningures, so para vela unha vez

mais.

ECOlox(nEstamos a acabar co mundo?Hai anos falabase de contaminaci6n e de

cambio climatico como pantasmas do futuro.Pero hoxe en dia, a realidade ten cambiadomoito. A destrucci6n do Planeta esta cada vezmais pr6xima, e os humanos colaboramos aelo.A contaminaci6n mais importante neste

momenta quizais sexa a atmosferica, porque eevidente que 0 aumento de temperatura noplaneta non e totalmente natural. Hai moitotempo que os cientificos ecoloxistas son cons-cientes a fraxilidade da atmosfera, pero s6 nocurso dos derradeiros anos empezaron areconecer os dirixentes mundiais 0 grave eample dano atmosferico causado polasociedade moderna e polos procesos industri-ais. Estes crearon tres problemas importantes:a chuvia acida, a reducci6n da capa de ozonoe 0 efecto invernadoiro.Hai seculos que a xente contribUe a botar a

atmosfera materiais que a danan, pero e fun-damentalmente desde a revoluci6n industrial(no seculo XVIII) que as actividades tenen emi-tido tantas substancias prexudiciais que agoranos enfrontamos a un grave problema ambien-tal.Os principais focos de emisi6n de residuos

a atmosfera urbana son 0 trafico e as calefac-ci6ns domesticas, seguidos das industrias e osprocesos bioxenicos. Enfrontados a estesdatos non podemos negar a nosa responsabi-lidade, nin botar a culpa so aos politicos ou asindustrias: a nosa aportaci6n e decisiva para 0empeoramento da calidade do aire, asi poisestamos a empeorar progresivamente a nosapropia de calidade de vida, xa que os humanosrespiramos aproximadamente un volume de12000 litros de aire. Se este aire esta conta-minado non e dificil botar contas do nivel aoque a contaminaci6n que n6s mesmos provo-camos acaba por nos afectar, producindosobre todo gran numero de afecci6ns respira-tarias, como a asma.

Ma Jesus Abeledo LameiroLorena Boquete Vilarino

Ademais destes problemas a nivel persoal,o mundo esta sufrindo os efectos das nosasirresponsabilidades. 0 vento transporta grancantidade de substancias polo aire, asi que acontaminaci6n non e un problema a nivel dapoboaci6n rexional. Estas sustancias trans-portadas chegan a provocar chuvia acida tantono lugar do foco de emisi6n como en lugaresapartados. As fontes principais da contami-naci6n acida son 0 di6xido de xofre e os 6xidosde nitr6xeno. Ambos orixinanse de maneiranatural, pero non ao nivel ao que se rexistranna atmosfera actual. As fontes humanas decontaminaci6n son equiparables ou inclusosuperiores a producci6n natural: 130 mill6ns detoneladas de di6xido de xofre son emitidasmundialmente nun ano, sendo 0 problemaespecial mente grave en Europa eNorteamerica, onde as emisi6ns humanasdeste gas representan aproximadamen e un90% das emisi6ns totais. as 6xidos denitr6xeno producense a traves da co b sti6n,como por exemplo tubos de escape dosvehiculos, centrais de enerxia, abuso de fertil-izantes ou da queima de bosques. A emisi6nproducida polos humanos duplica a natural.A chuvia acida modifica 0 PH natural da

auga de chuvia, 0 que non provoca mortes porsi mesma aos animais e plantas directamente,sen6n como consecuencia dunha selie de pro-cesos distintos. Par exemplo, mata os peixesao liberar aluminio a auga, que co tempo pro-duce un atasco nas suas branquias.Nalgunhas aves diminue 0 grosor da casca doovo. E mata as arbores ao levarse os nutri-entes do chan e liberar elementos t6xicos, queas arbores toman por engano en lugar dosnutrientes. Fai as arbores mais susceptiblesaos perigos naturais como os insectos, osfortes ventos, as xeadas e as sequias. A chu-via acida tamen destrue lagos e rios facendoosdemasiado acidos para poder soportar cal-quera forma de vida acuatica. Tamen son con-siderables os custos culturais e econ6micos

producidos pola erosi6n provocada polas pre-cipitaci6ns acidas.a problema da chuvia acida e de dificil

soluci6n. Os paises que emiten contaminantescausantes da chuvia acida a miudo non sofrenas consecuencias da falta de control en cantoa contaminaci6n. Estanse a tomar medidaspara resolver os niveis complementarios doproblema da chuvia acida: reducir a cantidadede contaminantes lanzados a atmosfera etratar 0 dep6sito de acido no momenta e nolugar en que este se produza. No Protocolo deKioto estabh~cense algunhas medidas dereducci6n das emisi6ns que deben ser levadasa cabo non s6 desde os gobernos sen6n desdeo nivel persoal.A auga e un composto esencial para 0

desenvolvemento da vida do noso planeta. Apesar disto, a auga de consumo e un ben quecomeza a ser escaso, debido a crecentepoboaci6n mundial e a relativamente poucadisponibilidadedeste prezado elemento. Nestesenso, a auga doce esta fudamentalmenteconcentrada en lagos, rios, e lagunas, nunhaproporci6n que non chega ao 0,5% da augatotal presente na biosfera.A situaci6n e mais problematica se se ten

en conta que unha boa proporci6n destasaugas superficiais esta contaminada poloverquido indiscriminado de residuos xeradospola actividade human.aen centros urbanos eindustriais. Isto fai que a disponibilidade daauga potable se reduza e que se tena querecorrer a costosos metodos de tratamentopara extraer as residuos e evitar danos indirec-tos no ecosistema. a cicio da auga fai que acontaminaci6n percorra todos os ecosistemas,xa sexan maritimos au terrestres, e agrava 0problema. Ademais, ainda que 0 vertido nonafecte directamente a determinado tipo deseres vivos, as relaci6ns tr6ficas entre estesposibilitan a afectaci6n e extensi6n dos proble-mas causados pola contaminaci6n.a chan foi desde sempre 0 vertedoiro por

excelencia dunha boa parte dos residuos orixi-nados polo home, dada a sua facil accesibili-

dade. Tans6 a presi6n demografica fixo que abusca de terreos suficientementes alonxadosdos nucleos urbanos resulte cada vez maisdificil e incite a buscar outros medios naturais(a hidrosferae a atmosfera), para abandonalosa sua sorte unha vez transformados conve-nientemente.A diferenciado que ocorre nos medios hidri-

co e atmosferico, no chan 0 contaminante a ,en principia pouco m6bil, con que os efectosdiluintes caracteristicos dos anteriores medias,a chan tan s6 xoga un papel marxinal. A con-secuencia distO, a probabilidade de que uncontaminante se incorpore a cadea tr6fica atravas da sua inxesti6n por algun organismopara 0 cal 0 chan sexa 0 seu sustrato vital aalta.Ademais hai que ter en conta que as cada

vez maiores necesidades que xorden para ali-mentar a unha poboaci6n crecente a nivelmundial, obriga a aumentar 0 rendemento doscultivos, aplicando tacnicas agricolas intensi-vas, isto conleva 0 uso, nalguns casos excesi-YO, de fertilizantes e pesticidas, que da lugar asua persistencia no chan e a problemasecol6xicos.Todo isto fai que a chan esta sometido, naactualidade, a unhas tensi6ns ambientais dedificil superaci6n.Estes problemas non nos son al/eos ao

nivel ao que nos atopamos. A ecoloxia a unproblema que se trata nalgunhas asignaturas,pretendendomais que nada concienciarnos deque os erros cometidos ata 0 de agora e assuas consecuencias deberian ensinarnos arespectar a noso medio ambiente e intentarremediar todo 0 que xa esta feito. Mais quenada, por raz6ns fundamentalmente egoistas.Se continuamos a destruir a mundo ondeviviremos? Somos 0 suficientemente irrespon-sables para non facer nada mentres ao nasoredor a planeta agoniza pola nasa culpa? auaceptaremos 0 noso deber como cidadans domundo? Da nosa decisi6n, da vosa decisi6n,depende 0 futuro do planeta.

rRASES CIIEIRESMaria Jesus Abeledo Lameiro

LauraAbeledo LameiroLorena Boquete Vilarino

• 0 humor e unha das mellores pren-das que se poden vestir en sociedade.William Makepeace Thakeray.• Por que nos alegramos nas vodas echoramos nos funerais? Porque nonsomos a persoa involucrada. MarkTwain.• 0 nome de amigo a corrente, pero afe na amizade, rara.• 0 amor nunca morre de fame, confrecuencia de indixesti6n. Ninon deLendos.• 0 amor e a poesia dos sentidos.Pero hai poesias malisimas. AntonioGala.• 0 amor propio, ao igual que 0mecanisme de reproducci6n doxanero humano, a necesario, cau-sanos pracer e debemos ocultalo.Voltaire.• A recompensa dunha boa acci6n atela feito. Lucio Anneo.• S6frese de duas clases de celos:osde amor e os de amor propio. FiadorDostoievski.• A violencia e medo das ideas dosdemais e pouca fe nas nosas.Antonio Fraguas.• Pensa canto mais dolorosas son asconsecuencias da tua Ira que asacci6ns que a orixinaron. MarcoAurelio.• A xente arranxa todos os dias 0cabelo, por que non 0 coraz6n?Proverbio chino.• Non a dificil ser infeliz, 0 que e difi-cil a ser feliz, pero isto non a raz6n de

non intentalo. Alain.• 0 segredo da dicha reside mais benen dala que en agardala. Louise M.Normand.• Se a xente oise os nosos pensa-mentos poucos escapariamos de estarencerrados por tolos. JacintoBenavente.• Todo esta perdido cando as malosserven de exemplo, e os bas, de mofa.Democratas.• De ningun ben se goza na posesi6nsen un companeiro. Lucio AnneoSeneca.• Os homes construen pontes e ten-den vias farreas en desertos, e nonobstante, sostenen can axito quecoser un bot6n a tarefa superior aeles. Heywoo Broun.• 0 home sofre tan terriblemente nomundo que se viu obrigado a inventara risa. Friedrich Nietzsche.• Sen dubida, a menos dificil morrerpor un amigo que atopar un amigo quemereza que morras por el. Marin.• 0 amor non se manifesta nodesexo de deitarse can alguan, sen6nno desexo de durmir xunto a alguen.Milan Kundera.• Os homes poden dividirse en tresclases: os que creen ser casanovas,os que cren que 0 foron e os que crenque 0 puideron ser, pero non quixeron.Jose Ortega y Gasset.• E dificil ser bo e forte a vez. E, polocomun, canto mais forte se a, menosraz6n se ten. Enrique Tierno Galvan.

• Son celos certo temor, tan delgadoe tan sutil, que se non fose tan vii,poderia chamarse amor. Felix Lopede Vega y Carpio.• Ten valor aquel que admite que eun covarde. Fernandel.• Sempre ha de conservarse 0 temor,mais xamais se debe mostrar.Francisco de Quevedo y Villegas.• Cando esteas irritado, conta hastadez; cando esteas moi irritado, soltatacos. Mark Twain.• Cando 0 coraz6n adiantase aoxuizo, af6rralle ao xuizo moito traballo.laurence Sterne• A vida e dubida, e a fe sen a dubidae s6 morte. Miguel de Unamuno.• A envexa vai tan fraca e amarelen-ta porque morde e non come.Francisco de Quevedo y Villegas.• A felicidade e algo que esta tanpreto que moitas veces s6 a apreci-amos cando a perdemos. Anonimo.• Prefiro unha loucura que me entu-siasme a unha verdade que me abata.Christoph M. Wieland.• 0 diano e optimista se cre que podefacer peores aos homes. Karl Kraus.• Todas as paix6ns son boas candoun e dona de elas, e todas son malascando nos escravizan. Jean-JacquesRousseau.• Non falar nunca dunha cousa nonquere dicir que non se sinta.Alejandro Casona.• 0 malo dos que se cren na po-sesi6n da verdade e que cando tenenque demostralo non acertan nin unha.Camilo Jose Cela.• Na soidade, 0 solitario dev6rase asi mesmo; na multitude dev6rano out-ros. Elixe pois. Friedrich Nietzsche.

• A aflicci6n fai dunha hora, dez.William Shakespeare.• Non nos fai falta valor para empren-der certas cousas porque sexan difi-ciles, sen6n que son dificiles porquenos falta valor para emprendelas.Lucio Anneo Seneca.• Detras de cada home con exito haiunha muller sorprendida. Anonimo.• Os homes queren ser 0 primeiroamor da muller; as mulleres, maisintelixentes, queren ser 0 ultimo amordos homes. Oscar Wilde.• A unica costume que lie hai queensinar aos nenos e que non sesometan a ningunha. Jean-JacquesRousseau.• Todos vivimos baixo 0 mesmo ceo,pero ningun ten 0 mesmo horizonte.Konrad Adenauer.• Mais lie vale a un home ter a bocapechada e que os demais 0 crean idio-ta, que abrila e que os demais tenan acerteza de que 0 e. Pitagoras.• Crear e matar a morte. RomainRolland.• 0 unico que nos ensina a historia eque ela non nos ensinou nada. GeorgW.F. Hegel.• Atopo a televisi6n moi educativa.Cada vez que alguen a prende,retirome a outra habitaci6n e lea unIibro. Groucho Marx.• Un libro e un cerebro que fala; cer-rado, un amigo que agarda; esqueci-do, un alma que perdoa; destruido, uncoraz6n que chora... Proverbiohindu.• A musica e unha forma de sonar.Jaime Torres Bodet.• A pintura e poesia muda; a poesiapintura cega. Leonardo Da Vinci.

• Onde os historiadores se detenen,

sen saber xa nada, aparecen os poe-

tas e adivinan. J. Barbey d' Au rev illy.

a A natureza non disp6n do carcere

nin do exilio; non conece mais que a

condena a morte. Henri Bergson.

a De nada lie sirve ao home ganar a

lua se chega a perder a terra.

Fraru;ois Mauriac.

a Dise que 0 tempo e un gran mestre;o malo 13 vai matando aos seus dis-

cipulos. Hector Berlioz.

• 0 critico s6 debe dicir a verdade.

Pero tamen ten que conecela. Jules

Renard.

• A cultura 130 que se queda despois

de ter esquecido 0 que se aprendeu.

Andre Maurois.

a 0 dineiro non pode facer que se-

xamos feIices, pero 13 0 unico que

compensa de non selo. Jacinto

Benavente.

• 0 profesor mediocre, di. 0 bo pro-

fesor, explica. 0 profesor superior,

demostra. 0 gran profesor, inspira.

William A. Ward.

a As guerras seguiran mentres a cor

da pel siga sendo mais importante que

a cor dos olios. Bob Marley.

a A liberdade non fai felices aos

homes; fainos, sinxelamente, homes.

Manuel Azana.

a Estou en desacordo coas tuas

ideas, pero daria gustoso a mina vida

por defender 0 teu dereito a expre-

salas. Voltaire.

• E un erro crer que un esta rodeadode idiotas, ainda que sexa verdade.

Noel Claraso.

• Nada esta feito se queda algo por

facer. Romain Rolland.

• Tal vez algun dia deixen aos mozos

inventar a sua propia xuventude.

Quino.

• A morte 13 algo que non debemos

temer porque mentres somos, a morte

non 13, e cando a morte 13, n6s nonsomos. Antonio Machado.

• A vida 13 aquilo que che vai suce-

dendo mentres ti te empenas en facer

outros plans. John Lennon.

• 0 amigo ten que ser como 0

sangue, que acode logo a ferida sen

agardar a que 0 chamen. Francisco

de Quevedo y Villegas.

a Amar non 13 mirarse 0 un ao outro, 13mirar xuntos na mesma direcci6n.

Antoine de Saint-Exupery.

• A felicidade reside no ocio do espiri-

to. Arist6teles.

a Os malvados son como as moscas,

que percorren 0 corpo dos homes e s6

se detenen nas chagas. Jean de la

Bruyere.

• Na natureza non hai recompensas

ou castigos; hai consecuencias.

Horace A. Vachell.

• A morte pode consistir en ir perden-

do 0 costume de vivir. Cesar

Gonzalez-Ruano.

Paxina

Editorial 1

Literatura fantastica 2

Manual do cazador (afeccionado) de vampiros .4

Dragons 9

Sereas : 12

Demos 16

As ninfas 20

As mouras 22

Chindogus 26

Os bardos do metal 29

Cr6nica dunha viaxe anunciada 32

Na soidade da noite 35

Na Ilia 36

La traviata ........................................38

Akira VS. Aika 40

Ecoloxia 46

Frases celebres ,48

n somlRA DA mURAllA

Angel Boquete VilarinoLaura Abeledo LameiroMaJesus Abeledo LameiroNatalia Sanchez Maseda

Sara Perez CruzVioleta Nunez Martinez

Tania Rocha MayoNatalia Garda AlonsoAna Marfa Lopez Neira

lIustraci6n de portada

Voando nunha melodia onfrica© Ivan Mouronte Barreiro