A PENÍNSULA IBÉRICA ENTRE OS SÉCULOS VIII E

IXTEMA 4

1.-AL-ANDALUS. O TEMPO E O ESPAZO.

1.-AL-ANDALUS. O TEMPO E O ESPAZO. 1.1.-A conquista do territorio.

• A conquista musulmá iniciouse no ano 711 cando Tarik, lugartenente de Muza, o gobernador do norte de Afríca, cruzou o estreito de Xibraltar cunh reducida tropa de árabes e bereberes.

• A súa intención era realizar un saqueo. Pero ante a doada derrota do rei visigodo Rodrigo, na Batalla de Guadalete, os musulmáns animáronse a seguir o seu avance.

• En tan só catro anos conquistaron a maior parte da Península, exceptuando algúns núcleos que se formaron na zona norte tras a Batalla de Covadonga.

1.-AL-ANDALUS. O TEMPO E O ESPAZO. 1.2.-O emirato independente e 1.3.-O califato

• Podemos establecer dúas etapas:– Emirato independente: que durou do 756 ao 929, é

dicir, 173 anos.– Califato de Córdoba: que durou de 929 a 1031, é dicir,

102 anos.

• Abderramán I proclamouse emir independente, isto implicaba a independencia política dos califas de Baghdad aínda que mantiña a dependencia relixiosa

• Abderramán III proclamouse califa, é dicir, independente dende o punto de vista relixioso do califa de Baghdad.

AL-ANDALUS. O TEMPO E O ESPAZO. 1.3. O califato de Córdoba

• Abderramán III proclamouse califa en 929. O que fixo foi:– Rematou coas sublevacións interiores e realizou

expedicións contra os estados cristiáns, obrigándoos a pagar tributos.

– Sucedeuno:• Alhakén II• Hixen II

• Quen chegou a saquear Santiago e Barcelona foi Almanzor. Pero tras a súa morte entrou o califato nunha crise e os gobernadores declaráronse independentes e formaron o Reino de Taifas.

Reinos de taifas

• En 1031, os gobernadores das provincias declaráronse independentes e o califato desintegrouse en vinte e oito reinos independentes ou taifas.

AL-ANDALUS. O TEMPO E O ESPAZO. 1.3. O califato de Córdoba

• EMIR: Era un gobernador que dependía directamente do califa de damasco e contaba con poderes económicos, políticos, adminstrativos.

• CALIFA: Xefe político e relixiosos e tamén administrativo, económico.

2.-O GOBERNO E A ECONOMÍA DE AL-ANDALUS

• A base da economía de Al-Andalus foi a agricultura. Tamén alcanzaron un notable desenvolvemento a artesanía e o comercio.

• A agricultura nas terras de secaño dedicábanse a producir cereais, vide e oliveira. Nas terras de regadío cultiváronse produtos de horta (azucre, arroz, laranxa, limón, azafrán, algodón, moreira...)

• Crearon novas terras de regadío coa introdución de novos sistemas de rego.

• A gandería: centrouse na cría de cordeiros, cabalos e vermes de seda.

• A artesanía fabricaban tecidos, coiro, madeira, papiro.• O comercio viuse favorecido pola situación estratéxica de Al-

Andalus.

3.-A SOCIEDADE E A VIDA COTIÁ

Os bereberes eran os conquistadores musulmáns que viñeron do norte de Africa.

Constituían unha aristocracia (jassa) que ocupaba os altos cargos da Administración e

do Exército e posuía terras.

3.-A SOCIEDADE E A VIDA COTIÁ

• MOZÁRABES: é a poboación hispanovisigoda que mantivo a súa relixión e os costumes cristiáns

• MULADÍES: é a poboación hispanovisigoda que adoptou a relixión e costumes musulmáns.

3.-A SOCIEDADE E A VIDA COTIÁ. 3.3.A educación

A educación estivo ao alcance de gran parte da poboación de Al-Andalus. As ensinanzas básicas recibíanas os nenos e a nenas dende os seis ou sete anos nas escolas coránicas

onde aprendían a ler e escribir, a recitar o Corán e algunhas nacións de matemáticas e gramática. A

aprendizaxe baseábase na transmisión oral.

3.-A SOCIEDADE E A VIDA COTIÁ. A educación

O ensino superior realizábase nas madrasas ou universidades, cuxo acceso estivo moi restrinxido. Estudábase o Corán, poesía, matemáticas, medicina, astronomía.

4.-O LEGADO CULTURAL E ARTÍSTICO DO CALIFATO

A mesquita de Córdoba construiuse en varias fases, pois foise ampliando a medida que aumentaba a

poboación.

O primeiro edificio levantouno Abderramán I no ano 785. Despois ampliárona Abderramán II e Alhakén II. Finalmente Almanzor realizou unha ampliación lateral

duplicando a súa extensión.

5.-OS NÚCLEOS DE RESISTENCIA

Nas áreas montañosas da Cordilleira Cantábrica e dos Pirineos organizáronse, a partir do século VIII, varios núcleos de resistencia cristiá ao islam.

Estes núcleos, co tempo, convertéronse en reinos e estados independentes.

5.-OS NÚCLEOS DE RESISTENCIA

O Reino de Asturias formouse na Cordilleira Cantábrica a principios do século VIII. Alí os astures da zona xunto a refuxiados visigodos, dirixidos polo caudillo Pelayo, derrotaron os musulmáns na Batalla de Covadonga.

Os Sucesores de Pelayo estableceron a capital en Ovido e ampliaron o reino, que en tempos de Alfonso III se estendía desde Galicia e a Cabeceira do Ebro ata o Douro. O seu fillo, Ordoño II, para controlar mellor o territorio trasladou a capital a León e deu orixe ao Reino de León.

5.-OS NÚCLEOS DE RESISTENCIA

Outros reinos de resistencia foron:

Reino de Pamplona

Núcleo de Aragón

Condados Catalás

6.-A ORGANIZACIÓN DOS NÚCLEOS DE RESISTENCIA

Repoboación do territorio consistiu na ocupación da terra con nova poboación e a súa posta en cultivo.

O proceso dirixíao o rei ou conde mediante CARTAS POBRAS. Nelas fixábanse as normas que debían cubrir os novos poboadores e a repartición das terras.

Pero o proceso máis empregado foi o de PRESURA, é dicir, a libre ocupación da terra por parte dos primeiros para que a labrasen. Nela participaban tanto campesiños como mosteiros e nobres.

O territorio organizábase en Distritos en torno ao un castelo.