A Pennsula Ibrica na Idade Media

De flikr por Emanuele Ferrari

Al-Andalus

A comezos do sculo VIII o exrcito musulmn, formado por brberes e dirixido por unha minora rabe, se deciden a cruzar o estreito de Xibraltar, derrotando en batalla o rei visigodo Don Rodrigo, vendo a dbil resistencia que atoparon, emprenden a conquista da Pennsula. En catro anos conquistan todo o territorio ags algns ncleos na cordilleira Cantbrica e nos Perineos.

Emirato

O territorio conquistado chamarase Al-Andalus e pasar a ser unha provincia do Islam gobernada por un Emir, dependente dos califas de Damasco, e establcese a sa capital en Crdoba.Co cambio de dinasta (Omeias>Abass) a mediados do sculo VIII, o nico sobrevivente da dinasta omeia, fuxiu a Al-Andalus e fxose co poder establecendo o Emirato independente (Abd al-Rahmn I).

O Califato

Xa no sculo X Abd al-Rahmn III frea o empuxe dos reinos cristins do norte, e vese lexitimado para proclamarse califa, nace as o Califato de Crdoba, o perodo mis brillante de Al-Andalus. Esta etapa chega ata a morte de Al-Mansur (Almanzor, gran xeneral que fixo importantes expedicins e saqueos contra os reinos cristins), trala cal o califato desintgrase en reinos independentes chamados Taifas.

Taifas

A disgregacin favorece o avance dos reinos cristins sobre territorio andalus, a pesar de que houbo taifas predominantes e poderosas que se anexionaron outras menores, a conquista cristi non retrocedeu xa, anda cando chegaron reforzos dende frica (Almorbides e Almohades). As no sculo XIII so queda unha taifa que resistir dous sculos mis (Reino de Granada).

Lia temporal

A sociedade

Al-Andalus era unha sociedade fundamentalmente urbana, composta por xente diversa, entre os propios conquistadores haba:rabes e sirios: eran poucos pero tian altos cargos e as mellores terras.

Brberes: mis numerosos pero discriminados nos beneficios da conquista.

Entre os Hispanos ou conquistados:Mulads: a maiora da poboacin, eran hispanos convertidos Islam.

Mozrabes: os cristins que conservaron a sa relixin.

Xudeus.

Algunos derechos reservados por druidabruxux a travs de flikr

Mapa conceptual

Os Reinos Cristins

Algunhas zonas da cornixa cantbrica (Asturias e Cantabria actuais) foron o nico territorio que deixaron os Musulmns sen conquistar, outros non lle agradaron como Galicia (clima, humidade,...), e dende estes territorios levarase a cabo o intento de quitarlle terreo s invasores (Reconquista). Co reinado de Alfonso I, os cristins logran quitarlle terreo s musulmns, nganse a pagar impostos Emirato, e avanzan cara o sur conformando na zona do ro Douro unha terra de ningun entre as das potencias. Mis tarde o reino astur anexionar Galicia, e seguidamente se descubrir o sartego do Apstolo. Segundo se avanza na conquista e se chega o Douro, a capital do reino trasldase a Len e o reino tamn tomar o nome da capital, as poden controlar mis as novas terras e o posterior avance. Pero este reino tamn sufre crises internas, e a finais do sculo X o Condado de Castela se declara independente, e posteriormente por vnculos matrimoniais pasa a ser do rei de Navarra.

Na zona dos Perineos os francos detiveron o avance musulmn e para manter a fronteira crearon a Marca Hispnica, e dividrona en condados, pero a comezos do IX navarros e aragoneses independizronse do dominio franco, e xa no sculo XI no reinado de Sancho III, nense os reinos de Navarra, Castela e Aragn.Cara o sculo XI a situacin cambia e coa descomposicin de Al-ndalus en Taifas, os reinos cristins teen superioridade militar, e os musulmns estarn obrigados pago de Parias (tributos para comprar a paz). A finais deste sculo o rei de Castela e Len (xa unidos) consegue conquistar Toledo e levar as fronteiras ata o Texo. Pero a entrada dos Almorbides frea o avance cristi.

Os territorios que conquistaban os reinos cristins, quedaban baleiros na maior parte dos casos, polo que haba que repoboalos, e para isto o sistema que se usou sobre todo no Val do Douro, foi a concesin da propiedade da terra (por parte do rei) s campesios que se animaban a cultivala. As establcense pequenas comunidades de campesios libres (de orixe mozrabe, ou das zonas do norte) que se estruturan en vilas, e estas se agrupan en concellos. Pero a partir do sculo XI, estes campesios renuncian a sa propiedade en favor dos nobres para obter proteccin. No Val do Texo a repoboacin xa foi mis doada, xa que gran parte da poboacin musulm permaneceu.

O Camio de Santiago

Alfonso II rei de Asturias mandou construr unha igrexa no lugar onde, segundo a lenda, se atopa a tumba do Apstolo Santiago, convertndose as Compostela nun dos principais centro de peregrinacin da cristiandade.Isto fai que o Camio de Santiago sexa un elemento que favorece a unidade dos reinos cristins, xa que percorre todo o norte da Pennsula, e tamn difunde ideas chegadas do resto do continente europeo (o romnico e o gtico por exemplo).

A evolucin dos Reinos

Cara 1230 tras varias unins e separacins no sculo anterior, os reinos de Castela e de Len quedan definitivamente unificados, cando Fernando III herda un do pai e outro da nai, nacendo as a Coroa de Castela. Portugal independizrase no 1128, mentres que Navarra como reino independente queda encerrado entre Castela e Aragn, o que impide a sa expansin cara o sur (reconquista).O Reino de Aragn e os condados catalns se vinculan a causa dunha unin matrimonial, e o fillo de esta (Alfonso II), ser o primeiro rei da Coroa de Aragn.Nos sculos XII e XIII as coroas de Castela, Aragn e o reino de Portugal, avanzarn dende o seu territorio caro o sur, so freados polos Almohades, anda que finalmente un exrcito conxunto de Castela, Navarra e Aragn, os derrota na batalla das Navas de Tolosa (1212), conseguindo arrecunchar s musulmns no Reino de Granada. A Coroa de Castela a que mis territorio peninsular conquista, pero a de Aragn comeza a expandirse polo Mediterrneo, comezando polas Illas Baleares, logo Sicilia, Sardea, chegando ata Grecia e conquistando finalmente o Reino de Npoles.