93

Ortzi Garitano, bertsolaria

93. zenbakia2010eko maiatza l

GGOONNTTZZAALLMMEENNDDIIBBIILLLLOOIIUUEETTAASSOONNDDIIKKAAKKOOJJAAIIAAKKLLIITTEERRAATTUURRIIAAMMIIKKEELLAARRTTEETTXXEETTAALLDDEEAA

“Helduago,trankilago

nago”

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com SUMARIOA 3

Argitaratzailea: TOTOAN, Txorierriko EuskaraElkarteen Federazioa (Lagatzu, Zorrizketan, Arre-kikili, Tximintx) Tel.: 94 452 34 47 [email protected] / www.aikor.comZuzendaria: Xabier GoienetxeErredakzio burua: Itxaso MarinaErredakzio taldea: Jose Angel Mentxaka, MaiteLekerika, Iñaki Suarez, Gaizka Eguskiza, AmagoiaGuezuraga, Pospolin, eta Aritz ta NagelKolaboratzaileak: Jose Antonio Lekue, AsierOruetxebarria, Maripi Agirre, Xabier Díaz, UrkoLasarte, Loiuko Udala, Txinpasmendi GE, BegoñaLaita, Juanjo Ortiz, Ines Serrano, Oihana Astobie-ta, IZAE Zamudioko argazki taldea, Belen Gana,Juan Luis Goikoetxea eta Juantxu BilbaoZuzentzaileak: Alberto Mtz. de la Cuadra, IñakiAstorkiza eta Jagoba ZalloPublizitatea: Arantza Atxutegi (686 58 92 38)Banaketa: AIKOR!Maketatzailea: Gaizka EguskizaInprimategia: GertuAle kopurua: 5.500Lege gordailua: BI 137-02 ISSN 1578-9322

4 Eritxia 5 Laburrak eta albisteak 11 Iruditan... San Tomas baseliza12 Gurean izan da... Gontzal Mendibil14 Gaztea eta... Aide Muruaga16 Loiuko jaiak20 Ortzi Garitano24 Sondikako jaiak28 Dantzarien Eguna, Sondikan30 Literaturia32 Antzerkia, Lezaman34 Elkarteak/Taldeak... M. Artetxe Txirrindulari Zaleak36 Baserri munduan... Victor Ugalde artzaina38 Teknologia... GPS39 Aikorrizketan... Adarra jotzeko makina40 Sukaldaritza 41 Denborapasa 42 Agenda

AIKOR! aldizkariak ez dau bere gain har-tzen aldizkarian adierazitako esanen edo-ta eritxien erantzukizunik.

diruz lagundutako aldizkaria

12 Gontzal Mendibil 30 Literaturia 34 Mikel Artetxe taldea

Azken krisi honek nekazaritzan dueneraginaz galdetzen didatenean zalan-tza izaten dut beti, eta ez dut jakiten

justu zein den lehenago, krisi ekonomikoaala nekazaritzaren krisia. Krisi honek eraginaduela lehenengo sektore osoan ez dagozalantzarik. Beste sektore guztietan legez,gutxiago saltzen baduzu eta merkeago eginbehar baduzu, eragina argia da. Baina neka-zaritzako krisia ez da duela bi urtetik hona-koa, datuak argigarriak dira: Euskal ErkidegoAutonomoan 1999an 39.956 baserri bazeu-

den, gaur egun 25.000 (1) baino ez dira gel-ditzen. Baserriko lanpostuen %43 ingurugaldu dira. Gehiago oraindik, gure baserrie-tan produzitzen dena barne kontsumoaren%20ra ez da heltzen (2).

Hori guztia ikusita, nik esango nuke gurelehen sektorea krisi sakon batean sartutadagoela, baina aspalditik. Horri krisi ekono-mikoa, energetikoa, ekologikoa... gehitzenbadiogu, gauzak beste era batera egin beharditugula uste dut. Nekazaritzatik begiratuta,azken urteotako ekoizpen eredua krisi eko-nomiko honen bultzatzaileetariko bat izandela esango nuke, hau da, agro-industriak,era guztietako kontzentrazioak (Beyenakasurako), enpresa gutxi eta jakin batzuenmunduko elikagaien kontrola, elikagaiakproduzitzen diren tokitik kontsumitzen dire-nera 2.000-4.000 km egitea, eta abar luzebat.

Beraz, lurra eta pertsonak errespetatukodituen baserri-eredura jo behar dugu berri-ro. Herrialde bakoitzak berak kontsumituko

dituen produktuak ekoizteko ahalmena izanbehar du, horretarako produkzio eta kontsu-morako zirkuitu laburrak antolatuz, energia,ura eta beste lehengai gutxiago gastatukodutenak.

Horrek guztiak beste era bateko neu-rriak ere eskatzen ditu, adibidez, herri edoeskualdeka antolatu beharreko azpiegiturak(produktua eraldatzeko, gordetzeko, bana-tzeko…), baserrira dedikatzeko gazteeierraztasunak ematea, lurraren antolaketa,nekazaritzarako lur onenak direnak ez urba-nizatzea… Komertzio berri eta justuago batsortu beharra dago, baina ez hango urrune-ko produktuekin bakarrik. Bertoko produk-tuak kontsumituz, kalitatezkoak eta sasoiansasoikoak; baserritar eta kontsumitzaileenartean merkatu berri bat sor daiteke. Espe-rientzia batzuk abian dira bide horretatik…

(1) Eusko Jaurlaritzako Landa-garapenerako Progra-

ma 2007-2013: Eusko Jaurlaritza.

(2) www.ehne.org

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com4 ERITXIA

Krisia ala krisian?

JOSE ANTONIO LEKUE

(Baserritarra)

Jakin badakit krisiaren gainean hain-bat idatzi dana, baina akabuko aste-tan gertatutakoa gertatuta ezin izan

dot pentsaten dodana barruan euki.Ganera, ziur nago askok bardin pentsa-tzen dabena.

Zapatero eta Idoia Mendiari esaldizelebrea entzun neutsen: “krisi hau nahizeta langileek ez daben sortu, orain guz-tion artean lan egiteko ordua da etaesfortzu bat eskatu behar jake hiritarrei”.Orain arte gauzak ondo joan ei diranbitartean, edo ekonomia, batzuena batezere, ondo joan dan bitartean aberastasu-

na guztion artean banatu da: batzuenkasuan langileen soldatak ez dira jaitsi,gasolinaren prezioa ez da euro t´erdiraheldu, pisuak erosteko maileguak barra-barra emon dira… eta besteen kasuanenpresen etekinak banatu dira. Arazoahauxe da: azkenengo diru honen banake-ta-zatiketa egiteko zatitzailea oso zenba-ki txikia izan da. Umeek zatitzen ikastendabenean egiten dabezan hasierako zati-keten antzekoa zati 2, zati 3 edo zati 4egin dute. Milakoez edo hamar milakoezzatitzen ez dabe ikasi; agian datorrenurtean ikasiko dabe. Baina ez dot usteikasiko dabenik hurrengo urteetan. Gau-zak hobeto doazenean, barriro ere zatike-ta berberak errepikatuko dabez, ezer ezaurreratu barik.

Zatiketa kontua

ASIER ORUETXEBARRIA

(Irakaslea)

Mankomunitatearen Euskara Zerbi-tzuak hitzarmen bat sinatu du Txorierrindauden hiru autoeskolekin, hemendikaurrera gidabaimena euskaraz ateratzekoaukera ere eskain dezaten. Autoeskolakhauek dira: Sondika, Mikel (Derio) etaBasurto (Zamudio). Azaldu duten bezala,bertoko gazteen gehiengoak D ereduanikasten du eta hortik, edozein gauza egi-teko orduan, euskaraz erdaraz baino

erraztasun handiagoa dutela atera daite-ke ondorio. Gainera, orain dela gutxi argi-tara eman da euskarazko lehenengomateriala eta jadanik ez dago trabarik,klaseak hizkuntza honetan emateko.Klase praktikoak euskaraz hartzeko auke-ra ere badago Sondika eta Derioko auto-eskoletan.

Mankomunitateak gutun bana agin-duko die 17 urtetik 23 urtera bitarteko

gazteei; 1.167 gutun, orotara. Bertan,gidabaimena euskaraz Txorierriko edo-zein autoeskoletan ateratzeko aukeradagoela jakinaraziko zaie. Mankomunita-teak gainera sari bereziak eskainiko dizkieadin honetako Txorierriko gazteei gida-baimena euskaraz ateratzera anima daite-zen. Horrela, azterketa teorikoa euskarazegiten dutenek doan izango dute lehe-nengo klase praktikoa. Horrezaz gainera,lau lagunentzako Europan zehar ibiltzeko22 eguneko bidaia zozketatuko da ikasle-en artean. Beste alde batetik, Mankomu-nitateak 10 teoria-liburu emango dizkioautoeskola bakoitzari.

Hitzarmenaren haritik, autoeskolekkonpromiso hauek hartu dituzte: klaseakeuskaraz eskaintzeko beharrezkoak direneuskarriak eskuratu eta eskainiko dituzte;zentroaren hizkuntza paisaia euskaratukodute; eta klaseak euskaraz jasotzekoaukeraren berri emango diete bezeroguztiei. Mankomunitateak, bere aldetik,herritarren artean zabalduko du kanpainaeta euskarazko materiala eskainiko dieautoeskolei. Horrezaz gainera, hizkuntzaaholkularitza eta itzulpen zerbitzua ereeskainiko die.

Gidabaimena euskaraz ateratzeko ini-ziatiba hau Txorierrin ez ezik Bizkaikobeste herri batzuetan ere jarriko da mar-txan.

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com LABURRAK 5

Gidabaimena euskaraz atera daiteke Txorierriko

autoeskoletan

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com6 LABURRAK

Liburutegia, klik

bakar bateraLezamako liburutegiak blog

berri bat du. Blog hori www.leza-makoliburutegia.blogspot.com hel-bidean dago. Proiektuaren ardura-dunen arabera, liburutegiarenmodernizazioak hobetuko ditu,alde batetik, azpiegituraren balia-bideen kudeaketa eta, bestetik,erabiltzaileei ematen zaien zerbi-tzua. Horretarako, hainbat edukijarri dituzte herritarren eskura,hala nola lan berriak, iradokizunak,udal ikastaroei buruzko zehaztasu-nak edo irakurzaletasuna sustatze-ko programari buruzko argibideak.Beste alde batetik, erabiltzaileekaukera izango dute blogean ber-tan, zerbitzua hobetzeko iradoki-zunak egiteko, liburuak eskatzekoedo liburutegiaren jarduerari lotu-tako beste edozein alderdi lantze-ko. Azkenik, liburutegiak helbideelektroniko berria ere jarri daabian: [email protected]. Helbide horretan libu-rutegiarekin zerikusia duten gaiaklanduko dira.

Txorierrik indartsu

hasi du denboraldiaHasiera eman zaio Harri-zula-

tzaileen Euskal Herriko XII. Ligari.Bertan Txorierri taldea dabil partehartzen. Dagoeneko Ligaren saiobi egin dira: bata, Zierbenan; etabestea, Urtuellan. Txorierri taldeaksaio biak irabazi ditu.

Krisiak eragin txikiagoa du

Txorierrin Euskal Herrian baino

Behargintza Txorierrik 2009. urtekobalantzea eman du ezagutzera. Iazkoaoso urte gogorra izan zen krisiaren ondo-rioz. Hala ere, gure eskualdean jasotakodatuak ez dira hain txarrak izan, Bizkaiko-ekin eta Euskal Herrikoekin alderaturik.

Behargintzatik jakinarazitako infor-mazioaren arabera, Txorierriko langabe-zia tasa %6,35ekoa izan zen 2009an, eta1,46 puntuko igoera izan zuen aurrekoekitalditik. Igoera izanda ere, Bizkaiko etaEuskal Herriko langabezia tasatik urrungeratzea lortu dugu: %10,85 eta %10,2,hurrenez hurren. Iaz, 1.603 lan kontratusinatu ziren gurean; 2008. urtean, berriz,2.366.

Beste alde batetik, 265 enpresak 816

lan eskaintza bideratu zituzten Behargin-tzaren bidez. Guztira, 355 langile hartuzituzten.

Behargintza Txorierrik 2.695 lagunieman zien zerbitzua lau esparrutan:enpleguan, autoenpleguan, heziketaneta orientabideetan. Lagun horietatik755ek lehen aldiz jo zuten erakundera.Gainera, 388 ikaslek hartu zuten parteikastaroren batean.

2009ko urte osoan, Behargintzak 40proiektu ekintzaile berriri eman die la-guntza. Proiektuen %32,5 iaz bertan eratuziren, eta %17,5ek tutoratze prozesuanjarraitzen dute. Proiektuen %50 bertanbehera gelditu dira. Txorierrin 18 negozioberri jarri ziren abian iaz.

t: Maripi Agirre / a: Urko Lasarte

Uritarra Larrabetzuko futbol eskolakFutbol 7 jaialdia antolatu du ekainaren 11,12 eta 13rako. Ekimenak eskola bera eza-gutzera eman eta ikasturte honetan ber-tan aritu diren gazteei agurra egitea zuenhasierako helburu. Hala ere, helburu horiharatago joan da eta jaialdian minbiziaduten umeen errealitatea ere hurbildukozaie herritarrei. Horrela, bada, ekitaldianbatzen den dirua Aspanovas minbizia du-ten umeen elkarteari laguntzeko erabili-ko da alde batetik, eta bestetik, txapelke-taren antolaketarako.

Txapelketan parte hartuko duten tal-de gehienak Euskal Herritik etorriko dira:

Bizkai, Gipuzkoa eta Nafarroatik, hain zu-zen ere. Era berean, Santander, Zaragoza,Xixon eta Madrilgo taldeak ere hurbildu-ko dira Larrabetzuraino.

Lagun asko dira, txapelketa aurreraeramateko, gogoz lan egiten dabiltzanak.Gainera, aipatu beharra dago Txorierrikoeta inguruko herrietako enpresa asko ereprest azaldu direla diru-laguntzak emate-ko. Antolatzaileen esanetan, “euren jarre-ra eskertzekoa da, bizi dugun krisialdiakontuan hartuta”. Asteburu osoan zeharfutbola eta solidaritatea protagonistakizango dira Larrabetzun. Beste alde bate-tik, txosna bat ere egongo da eta hantaloak eta oilasko pintxoak jarriko dira sal-gai.


Aspanovas elkartearen aldeko

Futbol 7 jaialdia, Larrabetzun

San Tomas jaiak,

ZamudionZamudioztarrek San Tomas jaiak

ospatuko dituzte ekainean. Hilaren18tik 21era bitartean ekitaldi hauekizango dituzte ermita inguruan:Ekainaren 18an, barikuan

18:00: Bolanderak.20:00: Idi probak.22:00: Saiheski jana, urdai tripape-koa eta sardinak.22:30: Erromeria, Nakar taldeareneskutik.Ekainaren 19an, zapatuan

16:00: XXI. Mus Txapelketa.17:00: Umeentzako jolasak.18:00: Tortilla Txapelketa.21:00: Tortillak aurkeztea.21:30: Sariak banatzea.22:00: Erromeria, Nakar taldeareneskutik. 22:30: Antzinako eta betiko jokoak.Ekainaren 20an, domekan

09:00: Zamudioko bost ermitetatikXIV. ibilaldia. Iñaki Peral V. Memoria-la.09:00: Argazki-Rallya, ermitetatik,IZAE elkarteak antolatua. Bertoko taldeak goiza girotuko du.09:00: Paella eta Sukalki Txapelketak. 13:00: Meza, San Tomas ermitan.13:30: Paellak eta sukalkiak aurkez-tea.18:00: Euskal dantzen agerraldia, Iru-bat taldearekin.18:00: Ostean, lehiaketen sariakbanatzea.19:00: Erromeria, trikitilariekin. Ekainaren 21ean, astelehenean

12:00: Meza, hildakoen oroimenez.


Repsolek spot bat grabatu du

SAT LEGUna: Begoña Laita

Telebistan ikusi dugunean, ez garakonturatu, beharbada. Baina herrian za-baldu den zurrumurrua egia da: apirilean,enpresa bat SAT LEGU Lezamako minte-gian ibili da telebistarako iragarki bat gra-batzen. Enpresa hori Repsol izan da etairagarkiak Mikroalgak du izena. Konpainiaalgak erabilita dabil energia garatzen, etairagarkiak lan hori ezagutzera ematea duhelburu.

Spota apirilaren 16an grabatu zuten,baina aurreko astetik ere bazegoen mugi-mendu handia mintegian, bertan labora-tegi bat atondu behar izan zuten-eta. Fil-

mazioan 60 lagunek hartu zuten parte,eta, orotara, 12 ordu eman zituzten ira-garkia grabatzeko. Spotak 20 segundoirauten du. “Gure mintegia aukeratu duteduen argitasunagatik”, azaldu digute SATLEGUtik. “Mugimendu handia egon zengurean aste osoan zehar, eta oso espe-rientzia polita izan da. Eurak beharreanzebiltzanean gu ere bagenbiltzan beha-rrean, jakina, “guztiok geldi, grabatukodugu-eta”esaten zutenean, guztiok geldi-geldi egon behar genuen: gu, bezeroak...Alde horretatik apur bat barregarria ereizan da”. Iragarkia telebistan ikusten du-gun hurrengo aldian arreta gehiago ja-rriko dugu, ziur asko.

Berreagako herrixka,

kultura-ondasuna

izatetik gertuBizkaiko Foru Aldundiak hasiera

eman dio Berreagako HerrixkaGotortuaren eta NekropoliarenGune Arkeologikoa, monumentu-multzo izendapenaz, sailkatutakokultura-ondasuntzat jotzeko espe-dienteari. Herrixka Zamudio, Mun-gia eta Gamiz-Fika udalerrietakolurretan dago.

Bizkaiko Aldizkari Ofizialeanjakinarazi den bezala, herrixkarieman zaion babes-maila kontserba-ziokoa da. Horrela, bermatu egingoda “kontserbatu beharreko ondasu-nak kalterik ez jasotzea”.

Gune arkeologikoa dagoeninguruan integratuko da, eta ber-tan aztarnategiari lotutako kultura-jarduerak egiteko aukera egongoda.

Orain dela urteak, Aldundikoarkeologoek inportantzia handikogune gotortua aurkitu zuten Berre-agako herrixkan. Herrixka hesibatek babesten zuen. Han topatuzituzten aztarnen artean hauekzeuden: erdilabar-etxebizitzak, kul-tura zeltiberiarraren zeramika-lanak, IV. mendeko txanpon erro-matarra eta zalditxo-itxurako gerri-koaren belarria, zeina soldadu zelti-beriarrek jantzi ohi baitzuten. Halaere, Berreagako aurkikuntzarikinportanteena hareharrizko hilarri-alea izan zen. Hilarrietan motibohorzdunak eta figura zeltikoak zeu-den marraztuta.


Antolamendu-Plana

Gangurenerako Bizkaiko Batzar Nagusiek Leza-

mako tiro-zelaiari buruzko ArauzBesteko Saloa onartu dute. Horrela,azterketa bat egiteko eskatu dioteBizkaiko Foru Aldundiari, tiro-zelaia-ren inguruko lurrak kutsatuta dau-den jakiteko. Era berean, tiro-zelaia-ren jardunaren eraginez, kutsatutaegon litezkeen lurrak eta iturburuakgarbitzeko plan bat aurkeztu dezalaeskatu diote.

Ganguren mendilerroan daudenHerri Erabilerako Basoak AntolatzekoPlana egiteko eskaera ere egin diote,gaur egungo egoera aztertu etaantolamendu helburu egokiak defi-nitzeko: erabilerak, espezieak, berro-neratzeko eremuak eta errepidesareak, besteak beste. Erabakiakerantzuna eman dio Lezama Bizirikelkarteak Batzar Nagusietan aurkez-tutako proposamen bati.

Hitzarmena, golfa

herritarrei hurbiltzekoDerioko Udalak eta Pitch & Put

Deriok hitzarmen bat sinatu dute.Hitzarmenari esker, udal kiroldegiarenbazkideak diren derioztarrek lehenta-suna izango dute golf-azpiegiturakerabiltzeko orduan. Horrezaz gainera,hainbat abantaila ere edukiko dute.Besteak beste, eskaintza bereziakegingo zaizkie prestakuntza-ikastaro-en haritik. Pitch & Put golfaren moda-litatea da eta hitzarmenak hura herri-tarrei hurbiltzea du helburu.

Agur ikasturteari

a: Txinpasmendi GE

Ekainaren 18tik 20ra bitartean, ekital-di sorta zabala egongo da Larrabetzun,Txinpasmendi gurasoen elkarteak antola-tua. Ikasturteari agur esateko, besteakbeste, antzezlanak, txapelketak, erakus-taldiak, kantaldiak eta tailerrak antolatudituzte. Ekitaldietan eskolako umeak ezezik horien gurasoak eta herritarrak ereizango dira protagonistak. Ekainaren 18an, barikuan

17:00: Antzezlana, ikasleen eskutik. Esko-lako gimnasioan.18:00: Txapa gaineko Primi Txapelketa.Eskupilota eta Pala. Neska zein mutilen-tzat. Frontoian. Izena ematea, 30 minutulehenago. Ekainaren 19an, zapatuan

11:00: Buruhandiak eta txistulariak.11:30: Gimnasia erritmikoaren erakustal-dia, ikasleen eskutik. Frontoian.12:00: Taekwondoren erakustaldia, ikasle-en eskutik. Frontoian.12:30: Euskal dantzen agerraldia, ikasleeneskutik. Herriko plazan.13:00: Eskolako Jaiaren abestiak, herrikoplazan. 13:30: Sokatira Lehiaketa, gurasoen arte-an. Herriko plazan.14:00: Txikientzako bazkaria, eskolakojantokian.14:45: Nagusientzako bazkaria, eskolakojantokian.

15:00: Aurpegia margotu eta bestelakotailerrak, eskolako patioan.15:30: Karaokea, eskolako patioan.16:30: Tor magoaren emanaldia, eskolakopatioan. 17:30: Merienda, eskolako patioan.17:45: Arku-tiroa, eskolako patioan.18:15: Jolasak, eskolako patioan. Ekainaren 20an, domekan

10:00: “Eskolatik Larrabetzura” oinezkoazken irteera: Eleizalde-Gaztelumendi-Eleizalde GR-280tik.


Joko anitzeko kirol-gunea, LoiunZamudiok nota

onarekin gainditu du

herritarren azterketaHerritarrek Zamudiori buruz

duten iritzia ezagutzeko asmoz,Udalak inkesta bat egitea agindudio enpresa bati. Inkesta telefonozegin da, eta 18 urtetik gorako 378zamudioztarrek hartu dute partebertan. Udaletik jakinarazitakodatuen arabera, herritarrek ustedute Zamudio oso leku egokia delabizitzeko, eta 7,98 puntu emandiote. Era berean, ondoen balora-tzen dituzten udal zerbitzuen arte-an hauek daude: UDA programa(8,15), ludoteka (7,88) eta liburute-gia (7,82). Gutxien baloratutakozerbitzuetariko bat Hirigintza etaIngurumen Saila (6) da. Beste aldebatetik, aparkalekua (4,76) hobetubeharreko zerbitzu bat dela ustedute.

Udalak Artega auzoan babesofizialeko etxebizitzak eta etxebizi-tza tasatuak eraikitzeko asmoa du,eta proiektu horrek (7,56) intereshandia sortu du zamudioztarrenartean. Izan ere, herritarren iritziz,Zamudioren arazorik handienetakobat etxebizitza da. Horrela, %21,9kbeharrezkotzat jotzen dute herrianbabes ofizialeko etxebizitzak eraiki-tzea. Honako hauek dira inkesta-tuek aipatutako beste kezkabatzuk: trenbidea lurperatzea,eskola berria eta gaur egungo ego-era ekonomikoa. Zamudioztarrek6,7 puntu eman diote Udalarenlanari.

a: Loiuko Udala

Loiuko gazteek eta nagusiek badutejolaserako eta kirola egiteko gune berria.Izan ere, joan den barikuan joko anitzekokirol-gunea inauguratu zuten herrian.

Azpiegitura hiru eremuk osatzen du-te. Lehenengoa gazteei zuzenduta dago,eta bertan areto-futbol, saskibaloi etavoleyball kiroletan aritzeko zelaia aton-du da. Bigarrenean, aterpe bat eraiki daeta han nagusiek gorputz-ariketa egite-ko hainbat joko jarri dira: pedalak dituenbankua, aldapa bat eta eskailerak dituen

pasabide bat, edo besoak lantzeko apa-ratuak, banaka batzuk aipatzearren. Eraberean, oinezkoentzako bide bat eginda, bertan footinga egin ahal izateko.Besteak beste, aparatu hauek jarri diraibilbidearen zehar: horma-barrak, abdo-minalak indartzeko aparatu bat, eta han-ketan eta sorbaldan masajea hartzekoaparatu bat. Proiektuaren barruan, herri-ko argien sarearen zabalkuntza ere sartuda.

Kirol-gunea Santa Luzia auzoan erai-ki da eta lanetan 413.928 euro inguruerabili ditu Udalak.

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com IRUDITAN 11

Hain ondo pasatzen dudan lekuaren oroigarriaZazpi urte daramatzat Zamudion bizi izaten eta behin, kasualitatez, San Tomas baselizarekin egin nuen topo. Jaietan zeuden bertan. Haingiro atsegina zegoenez, harrezkero beti joan izan naiz jai horietara. Azken elurtea aprobetxatu dut, hain ondo pasatzen dudan lekuarenoroigarri bat izateko.

Argazkia: Bienvenido Ferreiro, (IZAE, Zamudioko Argazki Taldea)

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com12 GUREAN IZAN DA

t/a: Gaizka Eguskiza

Zer da “Kanta herriari” ekimena?

Aspaldiko kantariok batu gara eta,horren bidez, aspaldiko kontzertuak ber-biztu gura izan doguz. Eskaintzen dogu-zan kantak be aspaldikoak dira, baita eza-gunak be. Horregaitik, parte hartzekogonbidapena luzatzen deutsagu jenteari.Eta holan egin dogu Zamudion. Txominhasieran aritu zan, gero Niko eta gero nineu; eta azkenean danok batera. Kontzer-tu honetan beste gauza berezi bat dago,arrastiko 7etan izan dala. Ni kantetan hasinintzanean arrastiz egiten ziran kontzer-tuak; gaur egun, ostera, gauez egiten di-ra. Nire ustez, giro politagoa eta familia-rragoa sortzen da arrastian.

Zelan sortu zan proiektua?

Orain dala urte eta erdi hainbat kan-tari bildu ginan Gu gira diskoa argitara-tzeko. Eta batzuk birea be egin genduan:besteak beste, Donostia, Iruña, Gasteiz,Bilbo, Arrigorriaga edo Hondarribitik ibiliginan. Arrakastatsua izan zan eta, horrenharitik, Zamudion be egin dogu kontzer-tua.

Hamahiru disko eta 35 urte musi-

kagintzan. Zer daukazu oraindino egi-

teko?

Banago bizirik, eta bizi nazen bitarte-an, gauzak egin gura dodaz, gauza hobe-ak, posiblea bada. Nik sormen-arazorik ezdaukat. Halanda be, musikearen egoeraez da bape ona gaur egun: aurrekontupublikoek nabarmen egin dabe behera,industria musikala pikutara joan da, osogatxa da diskoak saltzea zein kontzertuakeskaintzea....

Ildo horreri jarraituz, euskal musi-

kearen industria batu egin da eta

alkartea sortu dabe...

Bai, askotan nire kabuz ibili arren, nibe banaz horren kidea. Musika arloan,gorabehera guztiak ezagutu eta bizi izandodaz: 1970. hamarkadan 2.000 lagunetorten ziran gure kontzertuetara, eta ho-

“Sormen-arazorik ez daukat”

GONTZAL MENDIBIL l musikaria

Herriko jaiak aukera parebakoa dira betiko euskal kanta-riak zuzenean ikusteko. Gontzal Mendibil (Zeanuri, 1956)horreetako bat da, eta “Kanta herriari” ekimena eskinieutsien Zamudioko herritarrei Niko Etxart eta TxominArtolagaz batera.

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com GUREAN IZAN DA 13

rreek oso gitxi zirala esaten genduan. Be-giratu zer dan hori gaur egun! Geroago,behera egin eban, eta gero barriro begora. Gaur egun musikaren industria al-datu egin da, eta guk imajinazinoa landubehar dogu jentea erakarteko. Diru-la-guntzak ondo dagoz, baina ez dabe ezerkonpontzen musikariok produktu erakar-garriak egiteko gauza ez bagara. Eta egiada hedabideek ez dabela gehiegi lagun-tzen. Gure herrian, kulturea apur bat baz-tertuta dago. Campos Bilboko antzokia-ren zuzendariak esan eustan euskerazegiten diran ikuskizunetara askoz jentegitxiago joaten dala. Oso tristea da, bainagure kulturea salbau egin behar dogu,

eta hori eskatu behar deutsegu aginta-riei. Lehen, herrietako jaietara ez zirankanpoko abeslariak ekarten, eta orainnormaltzat hartzen dogu, esaterako, Rai-mundo Amadorrek Areatzan kontzertuaemotea. Andaluzian bertako musikea etakulturea guk geurea baino askoz gehiagobultzatzen dabe. Hemen kulturea eta kul-tur mobimentua dagoz arriskuan. Eta ezbeteranoen lana, kantari barriena baino.Izan be, gaur egun oso kantari barri gitxiateraten dira, laguntzarik ez dagoalako.Horregaitik, erderaz hasten dira kantetan.

Azken diskoa 2007an atera zen-

duan. Zertan zabilz lanean gaur egun?

Bi proiektu dodaz buruan. Bata aur-ton aurkeztea espero dot: ni arratiarranaz, Gorbeiapean jaiotakoa. Hainbat he-rri-kanta dagoz bertan, eta horreetako16-18 abestiz osatutako bilduma txikiaatera gura dot Durangoko Azokarako.Orain arte folk ikutua emon izan jake he-rri-kantei, baina nik beste ikuspuntu ba-tetik landuko dodaz, biziago, alaiago.Beste egitasmoari jagokonez, kanta ba-rriez osatutako disko bat datorren urteanplazaratzea dot helburu.

Bere burua “sortzailetzat” hartzendau, eta jenteak kantaria izateagaitikezagutzen dau Gontzal Mendibil,baina zeanurikoak gauza asko egindauz: produktore, idazle, enpresari....“Euskal Herria txikia da eta ni ez naz ezBruce Springsteen, ez Julio Iglesias.Berton musikatik bizitzea gatxa da”.Horregaitik, 1992an Keinu silua eratueban eta bertan bere lanak produzidu-teko aukera euki dau, batez be.

Geroago, konturatu zan industriamusikala pikutara joango zala, etatelebista-saioak ekoizten hasi zan.Famaduena “La botica de la abuela”izan zan. Saioa orain dala 12 urte jarrizan martxan TVEn, eta saio pilotuakLarrabetzuko andra batek, Josefinak,aurkeztu ebazan. Geroago, TxumariAlfaro eta arrakastea etorri ziran. Ame-riketan be ikusi dabe programea.“Gaur egun, “La botica” saio txikia igor-ten dau Cuatro kateak, eta etorkizuna-ri begira, barriro egiteko asmoa dogu,baina itxuraz erabat aldatuta”.

Batez be, sortzailea

“Musika mundua txartodabil; horregaitik,

imajinazinoa erabilibehar dogu gauzabarriak eskintzeko”

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com14 GAZTEA ETA

Aide Italian ibili zen joan den ikasturtean, hango enpresabatean praktikak egiten. Gaztearen esanetan, esperien-tzia ahaztezina izan zen, mundu guztiari aholkatuko lio-keena.

“Italian ez dago kafea

hartzeko atsedenaldirik”AIDE MURUAGA l Txorierriko Eskola Politeknikoko ikaslea

t/a: Itxaso Marina

Zertan ibili zinen Prato herrian?

Enpresara ailegatu nintzenean, egitenzer nekien galdetu zidaten. Nik iaz Teleko-munikazio eta Informatikoaren Sistemakprestakuntza-zikloa egin nuen eta ikas-turtean zehar zer ikasi nuen azaldu nien.Enpresa baten webgunea egiten jarri nin-duten eta denbora librea nuenean, plote-rrak eta sareak instalatzen laguntzennuen.

Ezberdintasunik badago hango lan

egiteko era eta gurearen artean?

Bai, bertan lehenengo minututik az-ken minutura arte aprobetxatzen dute. Ezdago kafea hartzeko atsedenaldirik.

Eta irakasteko eran?

Ere bai. Gauzak zure kabuz egin behardituzu. Niri horrela esan zidaten: “Hau daegin behar duzuna eta hemen duzu azal-pen-liburua, argibideak italieraz dituena.Animo!”. Zerbait ez nekienean galdetzennuen eta eurek azaltzen zidaten, bainagero nik neure kabuz egin behar izatennuen. Ikaste-prozesua erabat ezberdinada, eta, ondorioz, lanari beste arreta batjartzen diozu. Hemen, ordea, ia denaematen dizute eginda.

Hizkuntza ezagutu ez izanak ozto-

poa izan zen, beharbada.

Hasieran arazoak nituen nire zalan-tzak azaltzeko, eta apur bat larritu nin-tzen. Baina astean behin italierazko ikas-taro batera joaten nintzen eta han hitzteknikoak ere irakasten zizkidaten. Hiz-kuntza ulertzea lortu nuen azkenean.

Esperientzia baliagarria izan da

zuretzat?

Oso. Gauza berri asko ikasi ditudala-

ko: ezagutzen ez nituen programak era-biltzen, ekipamenduak instalatzen, hiz-kuntza bera... Gainera, herria eta inguruaezagutzeko aprobetxatu dut, eta nirekabuz bizi izaten eman ditut hiru hilabe-te. Oso esperientzia aberasgarria izan da,mundu guztiari gomendatzen diodana.

Non bizi zinen han?

Ikasle-egoitza batean, Euskal Herrikobeste hiru mutilekin. Erosotasun guztiakgenituen; wifi eta guzti. Egonaldiak edukizuen “oztopo” bakarra nik lanaldi zatituanuela izan zen; eta pisukideek, lanaldijarraitua. Baina etxera bueltatzen nintze-nean, buelta bat ematera ateratzen gi-nen.

Bueltatuko zinateke?

Bai, pentsatu barik. Italia betidanikezagutu nahi izan dudan herrialdea daeta praktikei esker egin dut. Hala ere,ahalko banu, nahiago nuke beste herrial-de batera joan; Eskoziara, esate baterako.

Orain marketin ikasten zabiltza.

Lotura handirik ez du iaz ikasitakoare-

kin, ezta?

Ez, baina gustatzen zait. Gainera,etorkizunean irakaslea izatea gustatukolitzaidake eta Irakasle-eskolan sartzenahaleginduko naiz. Irakasle batek behinesan zidan, lan egin baino, denetarik eginnahi nuela (kar, kar)... Marketin praktikakirailean izango dira eta horiek amaitzenditudanean, lanen bat topatzen ahalegin-duko naiz. Eta pozik banago, han gelditu-ko naiz; osterantzean, unibertsitaterajoango naiz.

“Hango ikaste-prozesua erabat ezberdina denez

lanari beste arreta bat jartzen diozu”

a: Loiuko Udala

Jaiak ekainaren 26an ofizialki hasikobadira be, hilaren 23an San Juan gauaospatuko dabe udaletxe atzeko zelaian.Su inguruan batu eta txokolatea eskaini-

ko jake bertara azaltzen diranei. Motorrakberotzeko modu ezin hobea izango da,ziur asko.

Esan danez, ekainaren 26an hasiereaemongo jake San Pedro eta Santa Luziajaiei. Pregoia arratsaldeko 7:30ean iraku-

rriko dabe eta handik aurrera bost egunizango doguz kultura, kirola eta diberti-menturako. Aurreko urteetan legez,Irtxan taldeak Pala Txapelketea antolatudau eta egun horretan finalaurrekoakjokatuko dira. Ostean, berbenea egongoda Kresala taldeagaz.

Hurrengo eguna, zapatua, egun han-dia izango da loiuztarrentzat. “Loiukojaiak” Paella Lehiaketea laugarren aldizegingo da eta kalkuluen arabera, zelaian78 koadrila inguru batuko dira. Koadrilagehienak herrikoak izan ohi dira eta, on-dorioz, lehiaketan ia herritar guztiek partehartuko dabela esan daiteke. Paellakeguerdiko ordu bietan aurkeztu beharkodira eta sariak arratsaldeko 7etan banatu-ko dabez. Umeek be zer egin eta zertazgozau eukiko dabe zapatuan: goizean,pintura lehiaketea eta herri jolasak; etaarratsaldean, apar-jaia. Hor konpon talde-ak kontzertua eskainiko dau gauean.

Patxiko, jaien protagonistea

Domekan, ordu txikietara arte ibiltenez diranentzat –eta gau-txorientzat be,jakina- kalejirea egongo da goizeko10etan. Gainera, Zabaloetxe KE taldeak“Zabaloetxe-Loiu” lasterketea antolatudau lehenengo aldiz. Probea Bizkaiko

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com16 LOIUKO JAIAK

Loiuko jaiek kinua egingo deutsee kirola eta kulturari

San Pedro eta Santa Luzia jaiek herritar guztiei zuzendu-tako ekitaldi sorta zabala ekarriko dabe ekainean. Dataketa lekua agendan apunteteko modukoak dira: ekainaren23tik 30era bitartean, Loiun.

egutegian sartu dabe eta horrexegaitik,ekimenean korrikalari askok parte har-tzea espero dabe. Arratsaldean, Pala Txa-pelketaren finalaurrekoak eta finala joka-tuko dira. The fizientes eta Luhartz talde-ek amaierea emongo deutsie egunari.

Astelehenean atsedenaldia hartu, etaindarrak martitzenari begira barritukodoguz. Ekainaren 29an, San Pedro izangoda eta Pedro Guallarrek kontzertua eskai-niko dau eleizan. Zabaloetxeko frontoianherriko nagusiei zuzendutako bazkariaegingo da, eta Taberna Ibiltariak ondoenegiten dakiena egingo dau tabernariktaberna: euskal kantak abestu eta herrikokaleak girotu. Gauean berbenea egongoda Egan taldeagaz.

Eguaztenean, Santa Luzia egunean,agur esan beharko deutsagu Patxikoherriko maskota eta jaien protagonistea-ri. Baina aurretik hainbat ekimen izangodogu Loiun. Horrela, Miriam Cepeda etaLuis Alberto Requejo musikariek organueta klarinete kontzertua emongo dabeeleizan. Arratsaldean umeei zuzendutakoekintzaren bat antolatuko da eta gau-dantzea be egongo da.

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com LOIUKO JAIAK 17

“Aurton Zabaloetxe-Loiu

lasterketea egingo da lehenengo aldiz”

Ekainaren 23an, eguaztenean

21:00: San Juan sua eta txokolatea, uda-letxe atzeko zelaian. Ekainaren 25ean, barikuan

19:00: Kalejirea.19:30: Pregoia irakurtzea.20:00: Sardina-jana.20:00: Pala Txapelketaren lehenengofinalaurrekoa, Irtxan taldearen eskutik.21:00: Pala Txapelketaren bigarren fina-laurrekoa, Irtxan taldearen eskutik.23:00: Berbena, Kresala taldeagaz. 03:00: Diskotekea. Ekainaren 26an, zapatuan

10:00: Kalejirea.10:00: “Loiuko jaiak” VI. Paella Lehiake-tea.11:00: Pintura Lehiaketea, umeentzat.12:00: Herri-jolasak, umeentzat.14:00: Paellak aurkeztea.16:00: Apar-jaia.17:00: Paella Lehiaketaren sariak bana-tzea.23:00: Kontzertua: Hor konpon.23:00: Diskotekea. Ekainaren 27an, domekan

10:00: Kalejirea.11:00: Mezea.11:00: “Zabaloetxe-Loiu” I. Lasterketea,Zabaloetxe KE taldeak antolatua.11:30: Soka-tirea.18:30: Dantzen agerraldia.

18:30: Pala Txapelketaren 3. eta 4. pos-tuak, Irtxan taldearen eskutik.19:30: Pala Txapelketaren finala, Irtxantaldearen eskutik.20.30: Kontzertua: The fizientes.21:30: Berbenea: Luhartz.Ekainaren 29an, martitzenean (San

Pedro)

11:00: Kalejirea.12:30: Mezea eta kontzertua. Azken hauPedro Guallarren eskutik.12:30: Aurreskua, meza ostean.14:30: Nagusientzako bazkaria, Zabaloe-txeko frontoian. 18:30: Betizu diskofestea. 20:00: Taberna Ibiltaria.22:00: Berbenea: Egan. Ekainaren 30ean, eguaztenean

(Santa Luzia)

11:00: Kalejirea.12:30: Mezea. Organu eta klarinete kon-tzertua, Miriam Cepeda eta Luis AlbertoRequejoren eskutik. 12:30: Aurreskua, meza ostean. 18:00: Umeentzako ekintza.20:00: Patxikori agur esatea.20:30: Gau-dantzea.

Jai-egitaraua

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com18 PUBLIERREPORTAJEA

Itsasmendikoi (IMK) Derioko Nekaza-ritzako Eskolak ahalegin handia egin duazken urteotan, ikasleak hurrengo arloe-tan trebatzeko: lorategi eta berdeguneenatontze eta mantentze-lanetan, eta pai-saiaren berriztapenean. Kirol-azpiegiture-tan gero eta berdegune eta lorategigehiago daude eta, horren ondorioz,eskolaren ikasleek lana topatu dute hain-bat esparrutan. Besteak beste, lorezain

kontratatu dituzte, edo lorategi eta kirole-tako zelaien mantentze-lanez arduratzendiren lorezaintza-enpresetako arduradun.

Krisialdiak zalantzak ekarri ditu kirole-tako zelaien etorkizunaren gainean; halaere, adituek uste dute sektoreak haztenjarraituko duela, gizarteak halako zerbi-tzuekiko duen interesa gero eta handia-goa delako.

Gaur egun, IMK erreforma batean

dago murgilduta eta EAEko prestakuntza-ziklo berrien diseinua hartu du arduratzat.Lorezaintza eta paisaia arloetako presta-kuntza berria jasangarritasun-irizpideakkontuan hartuta egiten dabil.

Eskolaren ustez, plan berriak hobetuegingo du era askotako berdeguneensorreran eta mantentze-lanetan dabiltzanprofesionalen prestakuntza eta trebakun-tza. “Lana, aberastasuna eta ongizateasortzen dituen sektore hau sendotzea lor-tuko dugu horrela. Eta bide batez, azkenhamarkadetan paisaian eragin diren zau-riak orbainduko dira, ingurumena hobe-tuz eta paisai naturalak zainduz”.

IMK-k etorkizuneko lorazainen etapaisajisten prestakuntzaren aldeko apus-tua egiten du, eta horieek paisaia eta in-gurumena zaintzen lagundu dute, dato-zen belaunaldien gozamenerako.

Kiroletako zelaien mantenimendua:etorkizun handiko lanbidea

Lana, aberastasuna eta ongizatea sortzen dituen

sektorea sendotzea du helburu IMK-k

t: Itxaso Marina

Hirugarren lotu zara. Zelan ikusi

dozu zeure burua finalean?

Oso pozik nago egindako lanagaz.Seguru ibili naz, eta saioak ondo urtendauela esango neuke. Parte-hartze hu-tsak merezi izan dau, sendo ikusi dodala-ko neure burua. Sei urte pasau dira ezeregin barik, eta adorea emon deust ikuste-ak oraindino ez dodazala galdu gaitasunbatzuk. Ez dakit Bizkaiko Txapelketarajoateko aukerarik eukiko dodan, bainaoraingo honetan ondo ikusi dot neureburua.

Hori ekain aldean jakingo da. Txa-

pelketara pasau ezkero, ahalegin bere-

zia egin beharko dozu, ezta?

Bai, baina udea dago tartean, eta ba-dogu denporea ondo prestetako. Eskual-deetako txapelketak hurbilagoak dira.Saioak bazkari edo afari inguruan egitendira eta han lagunak dozuz. Bizkaiko Txa-pelketea, ostera, beste gauza bat da. Mai-la altuagoa da eta bertsolariek gehiagoeskatzen deutsie euren buruari, fuertea-go ibili behar dalako. Txapelketa horrekbadau beste ñabardura bat.

Uribe Butroeko finala Derion, etxe-

an, egin da. Berezia izan da zuretzat?

Berezia baino gehiago, oso polita. A-retoa zalez beteta egon da, eta lagunakhurbildu dira bertaraino; baita Deriokoeuskaltzale eta bertsozaleak be. Erreza-goa izan da bertan abestea. Saio politaegin dodala uste dot.

Txapela Mikel Goirienak eroan

dau, merezita?

Oso merezita, Mikel gailendu zalakobai Derion, bai Larrabetzuko saioan.

Zure ibilipearen ganean arituko

gara. Futbolarien familiatik datorren

bertsolaria zara, aurkakoa egin behar?

Ez, ez. Ni ere futbolean saiatu nintzangarai baten, baina danok ez gara heltzen

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com20 GAI NAGUSIA

Maiatzaren 22an, Uribe Butroeko Bertsolarien Txapelke-taren finala izan zan Derioko Gurea Aretoan. Finalean,Ortzi Garitanok hartu eban parte. Sei urte emon doguzbertsolari derioztarra taula ganean ikusi barik, baina me-rezi izan dau itxaroteak. Gazteak txapela eroan ez arren,oso saio dotore eta polita egin ebalako.

“Errazagoa izan da Derion abestea”

ORTZI GARITANO l bertsolaria

“Oraindino gaitasunbatzuk ez dodazalakogaldu ikusteak adorea

emon deust”

gorenera; oso zaila da. Etxean bertsozale-tasun handia egon da betidanik, eta niriegokitu jatan bertsolaritza hartu eta au-rrera egitea.

Bertsolaritzagaz lehenengo harre-

mana etxean izan zenduan, beraz.

Hamar urte nituala Hitzetik hortzerasaioa hasi zen telebistan, eta guk horiikusten genduan. Bertsolaritzarako grinaanaiek sorrarazo eusten, eta eskolan behasi nintzan mundu honetan murgiltzen.Institutuan Lopategi izan genduan ber-tsolaritza irakasle, eta bere eskutik harre-manetan jarri ginan hainbat bertso esko-lagaz.

Zerk erakarri zinduzan bertsolari-

tzatik?

Familia euskaltzalea da nirea, eta mu-sikea pilo bat gustaten jat. Bertsolaritzakbadau hiru arlo honeen zati bat: ahozkoliteraturea, musikea eta euskaltzaletasu-na. Horreen arteko nahasketagaitik zaletunintzan.

Zelango bertsolaria zarala esango

zeunke?

Bertsolari arrunta naz. Agresibitate-puntua dot batzuetan; eta beste batzue-tan, bertsoa ahalik eta zuzenen egiten a-halegintzen naz.

Orain dala sei urte etena egin zen-

duan zure ibilbidean, zergaitik?

Bizkaiko Bertsolarien Txapelketan 18urte nituala hasi nintzan parte hartzen,eta zirkuituan 24 urte bete arte egon nin-tzan. Atsedena hartzea beharragaitik era-bagi neban, eta erabat konbentziduta beez nengoalako. Baina Gabonetan bertso

saioa antolatu zan institutuan eta Etxa-hun Lekuek deitu eustan bertan partehartzeko. Eta hemen nago ostera be.

Eta zelan sentiduten zara?

Askoz helduago; trankilago, badaki-dalako ez dodala ezer galtzeko; eta osogogotsu.

Gabonetan taulara berriro igon eta

Eskualdeetako Txapelketan parte har-

tzera animau zinan...

Hasieran ez neban txapelketan ibil-tzeko asmorik, baina Etxahunegaz etaAsier Legarretagaz berba egin neban etagure eskualdeko txapelketara aspaldikojentea joango zala esan eusten. Animaunintzan. Ganera, halan, gazteago diranakbe babesten genduzan.

Aurreko martxa berriro hartu be-

har, zelan prestau dozu zeure burua?

Urtarriletik hona 6-8 lagun batu garaastelehenero Larrabetzuko Bertso Esko-lan. Eskolak 25 urte bete dauz aurton, etaurte honeetan zehar bere beharra ezin-bestekoa izan dala uste dot. Bestetik, ahaldodan guztietan ahalegintzen naz erri-mak lantzen eta neure burua prestaten.Errepidean edozer gauza ikusi eta horribe egiten deutsat bertsoa... Burua buelta-ka dabilkit egun osoan zehar eta inspirazi-

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com GAI NAGUSIA 21

“Bertsolaritzan dagoanliteratura, musika etaeuskaltzaletasunaren

arteko nahasketak erakarri ninduan”

no-iturria edonon topaten dot. Sei urte pasau dira txapelketa ba-

ten azkeneko aldiz aritu zinenetik. As-

ko aldatu dira gauzak?

Bai, gazteek beste ikuspuntu bat da-be abesteko orduan. Ez dakit nik orainbeste nasaitasun bat dodan, baina gazte-ak gero eta ausartagoak dirala pentsatendot. Gero eta argiago dabez gauzak etagero eta segurtasun handiagoagaz kan-taten dabe. Eskertzekoa da, eurakaz tau-lara igoten zaranean, beste segurtasunbat emoten deutsuelako; beste poztasunbat.

Oso arpegi gazteak ikusi dira ber-

tsolarien artean.

Bai, Asierregaz batera gure eskualde-ko txapelketan parte hartu dabenenzaharrenetariko bat nazala uste dot. Fina-laurrekoetan bizpahiru gazte ibili dira,oso maila altua dabenak, baina punturikbatu ezin izan dabenak, oraindino gazte-giak diralako txapelketan parte hartzeko.

Lehen, bertsolariak zuzenean joa-

ten zinien Bizkaiko Txapelketara, eta

orain, barriz, Eskualdeetako Txapelke-

tan hautaketa-edo egiten da. Horrek

badau abantailarik?

Bai, edozein bertsolarik bere mailajente-aurrean erakusteko aukerea daua-lako. Ni 1998. urtean, 18 urtegaz, zuzene-an pasau nintzan Bizkaiko Txapelketara;inongo eskualdeetako saiorik egin barik.Eta nogaz indarrak neurtu behar zendu-zan, gogorra izaten zan batzuetan.

Zelan ikusten dozu bertsolaritza

mundua gaur egun?

Gero eta sendoagoa. Bertsolaritza o-so ghetto txikietatik bultzatzen zen lehen.Baina orain, bertsolaritza gero eta barne-ratuago dago eskoletan eta institutuan,eta 10-12 urteko gaztetxo batek badaki

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com22 GAI NAGUSIA

“Agresibitate-puntuadot batzuetan; eta

beste batzuetan, bertsoa ahalik eta

zuzenen egiten ahalegintzen naz”

“Burua bueltaka dabilkit egun

osoan zehar eta inspirazino-iturria

edonon topaten dot”

“Bertsoa bizi behar da eta nire

bizimoduak ez deust denporarik

ixten hori egiteko”

zer dan bertso bat. Nire garaian ez zan ha-lan gertatzen. Beste alde batetik, Etxahunbeste faktore bat izan daiteke. Hori urru-nera ailegau da bertsolaritza munduan,eta erreferente bihurtu da Txorierrin.

Zeuk be erreferentetzat dozu?

Betidanik. Etxahun ni baino urte batda zaharragoa, eta 14-15 urtegaz eskola-rik eskola joaten hasi ginanean, ni berebuztarria nintzan. Hau da, beragaz asko-tan kantaten neban. baina berak aurreraegin eban eta nik, ez. Bai, erreferentetzatdot, eta gazte askok be erreferentetzatizatea espero dot.

Harrobi ona dogu gurean?

Bai, baina ez bakarrik bertsotan; musi-ka eta literatura arloetan be gauza askoegiten dira. Bertsolaritzak gero eta indarhandiagoa dau. Txapelketa Nagusian zeinBizkaiko Txapelketan ikusten da zelangoparte-hartzea dagoan jentearen aldetik.Bertsozale Alkarteak be gero eta gehiagodagoz. Bertsolaritzea indarrean dago etagazteek indarrean dagozan gauzak esker-tu egiten dabez; eta horreetan saiatu egi-ten dira.

Zaleen kopurua be hazi egin da

denporak aurrera egin ahala.

Bertsolariak dauan aukerea zaleen-gandik dator; zalerik ez balego, ez litzate-ke saiorik antolatuko. Lehen bertso-afariaegiten zan, eta 10 lagun inguru batzenginan han; orain, barriz, 50 lagundik gorabilduko dirala badakizu. Urte honeetan beeuskera eta kultura taldeak eratu dira Txo-rierrin, eta euren egitarauen barruanantzerkia, musikea..., eta, zelan ez, bertso-

laritzea sartu dabe. Horrek abesteko auke-rea emoten deusku bertoko bertsolarieiez eze kanpokoei be bai.

BBK Txapelketan eta Bizkaiko Txa-

pelketan hartu dozu parte zure ibilbi-

dean zehar, baten bat gogoratzen dozu

bereziki?

BBK Txapelketaren saio bat DeriokoInstitutuan egin genduan behin, eta haoso zirraragarria izan zan alde guztietatik.Durangoko bertsolarien kontra ibili ginaneta horreek oso saio ona egin eben. Bainaguk be bai eta finalerako txartela geuklortu genduan akabuan. Eta Bizkaiko Txa-pelketari jagokonez, 2000. urtean Mallabi-ko frontoian egindako saioa. Frontoia jen-tez ganezka egoan eta oso polita izan

zan... Egia esan, hori oso urte polita izanzan orokorrean. Bagenduan gure zirkuitu-txua eta astebururo saioren bat egitengenduan.

Bertsolaritzara bueltau zara, geldi-

tzeko?

Hartu dodan konpromisoa ahalik etaurrunera eroatea dot helburu. Astelehe-netan nire jenteagaz Larrabetzuko BertsoEskolan batzen jarraitzea, eta ahal dansaio guztietan parte hartzea. Baina txapel-ketak ez dodaz helburu nagusitzat. Horre-tarako, plazan ibili behar da, saio askoegin, zure buruari gero eta gehiago eska-tu... bertsoa bizi, azken batean. Eta niregaur egungo bizimoduak ez deust denpo-rarik ixten hori egiteko.

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com GAI NAGUSIA 23

a: Juanjo Ortiz

Sondikako jai-batzordea Maialenek,Eduk, Erkudenek, Unaik, Naiak eta Beakosatzen dute. Lagun horiek ahalegin han-dia egin behar dute, herriko jaiak antolatuahal izateko. Izan ere, lanpetuta dabiltzaegun osoan zehar: ikasketak, lana, dantzataldea, hainbat proiektu, bizitza... Bainabeti topatzen dute momenturen bat bil-tzeko eta jai-egitaraua osatzeko. “Herriko

taldeak ere, Hegalariak tartean, laguntze-ko prest azaltzen dira urtero-urtero. Jaie-tan badaude mila gauza egiteko, eta estueta larri ikusten gaituztenean, herritarrekere eskaintzen digute laguntza. Eskertze-koa da”.

Aurreko urteetako joerarekin jarrai-tuz, jai-egitaraua, batez ere, umeei dagozuzenduta, orokorrean herritar guztiengustukoak izan daitezkeen ekitaldiakantolatu dituzten arren. “Beti dago baten

bat hobe izango zen... esaten duena, bainaguk asmo ona eduki dugu egitaraua osa-tzeko orduan. Ezinezkoa da mundu guztiapozik egotea, hala ere, saiatzen gara”.

Egitarauari begiratu bat egin ostean,eginkizuna ederto bete dutela esan gene-zake. San Juan jaiei ekainaren 18an eman-go diete hasiera. Txupinazoak bideazabalduko die ekitaldiz betetako zazpieguni. Eta bariku horretan, herriko musikataldeak izango dira protagonistak. Esze-natokiaren gainean Malos ratos, Habe-mus ratas eta Akerbeltz arituko dira.“Lehenengo biak bertokoak dira, etabigarrenean Sondikarekin oso harremanestua duten taldekide bi daude. Neba-arrebak dira eta horietako bat herrira eto-rri da bizi izatera. Gainera, eguenean XabiAburruzaga Zamudioko trikitilariak eskai-

niko du kontzertua. Jaiak Sondika eta Txo-rierriko musikarientzako agertoki izateanahi dugu, jotzeko aukera talde ezaguneiez ezik eurei ere emateko”.

Sua

Zapatua pintatzen hasi eta musikare-kin amaituko dute. Besteak beste, kalejira,gazta eta txakolinaren dastatzea, eta suzi-riak izango dituzte bitartean. “Gainera,tiragoma lehiaketa, lehenago antolatzen

Ekainaren 18tik 24ra bitartean, guztiontzako uneak egon-go dira Sondikan: antzerkia, txapelketak, jolasak, dantzaketa gastronomia-ekitaldiak, batzuk aipatzearren.

Herriko musikariak bultzatukodituzte San Juan jaietan

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com24 SONDIKAKO JAIAK

“Tiragoma Lehiaketaberreskuratu egin

da aurten”

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com SONDIKAKO JAIAK 25

zena, berreskuratu egin dugu,”. Domekan egongo diren ekitaldiak

ere adin guztietako sondikoztarrentzatizango dira: jolas-parkea, motozerren era-kustaldia, sukalkia, Mus Txapelketa, dan-tzen agerraldia eta erromeria. Jai-batzor-deak atsedena egingo du asteleheneaneta lekukoa Gorondagane gurasoenelkarteak hartuko du. Elkarte horrekjolas-parkea eta diskofesta antolatu duarratsalderako. Umeek eurei zuzenduta-ko ekitaldiak edukiko dituzte martitzene-an ere bai.

San Juan suak gaua argituko du ekai-naren 23an, eguaztenean. Udaletxe on-doko landan Gora San Juan himnoa kan-tatuko dute suaren inguruan: “Gora betieta beti. Ez da inon gizonik San Juan bezainsantu, goitar eta handirik aurkitzen...”. Eki-taldian herriko taldeek hartuko duteparte. Sua piztu baino lehen txitxi-bu-rruntzia eskainiko da. Gaua Trikizio talde-aren eskutik luzatuko dute.

Eta hurrengo egunean, eguenean,sondikoztarrek agur esango diete aurten-go jaiei. Fanfarre batek herria girotuko dugoizean, eta petardo-sortak hurrengoSan Juan jaietarako gero eta gutxiagofalta dela igarriko du.

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com26 SONDIKAKO JAIAK

Ekainaren 18an, barikuan

18:30: Bigantxak.19:00-22:00: Fanfarrea.20:00: Txupinazoa.21:00: Tortilla Txapelketa.21:30: Txahala dastatzea. 23:00: Kontzertuak: Malos ratos + Habe-mus ratas + Akerbeltz + DJ.Ekainaren 19an, zapatuan

09:00-11:00: Pintura Lehiaketa.12:00: Kalejira, Elaiak txistu taldeareneskutik.12:00: Marsel magoa.13:00: Gaztai eta txakolinaren dasta-tzea.13:00: Apar-jaia.18:00: Tiragoma Lehiaketa.19:30: Euskal dantzen agerraldia, Go-rantzaileak dantza taldearen eskutik

(gurasoek parte hartuko dabe).23:00: Suziriak.00:00: Kontzertuak: Vendeta + Jo tahanka + DJ.Ekainaren 20an, domekan

11:00-14:00: Haurrentzako jolas-parkea.13:30: Motozerren erakustaldia.14:30: Sukalkia.16:00: Mus Txapelketa.18:00: Euskal dantzen agerraldia, Go-rantzaileak dantza taldeak antolatua.20:00: Erromeria, Luhartz taldearekin.Ekainaren 21ean, astelehenean

Gorondagane gurasoen elkarteak anto-latua.16:00-19:00: Haurrentzako jolas-parkea.18:00-20:00: Diskofesta.Ekainaren 22an, martitzenean

18:00: Umeentzako herri-kirolak. 19:00: Txokolatadea.19:30: Disko-txiki, pailazoen ikuskizunmusikala.Ekainaren 23an, eguaztenean

18:00: Umeentzako diskofesta.20:00: Herri-kirolak21:00: Txitxi-burruntzia23:00: San Juan Sua.00:00: Trikizio taldea.Ekainaren 24an, eguenean

12:00-15:00: Fanfarrea.12:30: Meza eta aurreskua.13:30: Kopaua, jubilatuentzat.18:00: Bigantxak.20:00: Kontzertua: Xabi Aburruzaga.21:00: Petardo-sorta.

Jai-egitaraua

“Gora San Juan himnoa entzungo

da suaren inguruan”

a: Aikor!

Maiatzaren 16an, Bizkai osotik etorri-tako dantzariek hitzordua izan eben Son-dikan, izan be bertako futbol-zelaia Biz-kaiko Dantzarien Egunaren eszenatokibihurtu zan egun batez. Eguraldiak zintzojokatu eban eta euriak ez eban berdegu-nearen gaineko ikuskizuna ilundu. Milakadantzari eta milaka ikusle. Jaialdia 30.aldiz antolatu da aurton; halanda be, ezdauz antxinako erakargarritasuna etamotibazinoa galdu. Bizkaiko DantzarienEguna gure Lurralde Historikoko dantza-rien jaialdi erraldoia dalako, guztiek gogobiziz itxaroten daben eguna. Txorierrikodantzariek eta ikusleek be bat egin ebenekitaldiagaz. Zelan ez bada!

Bizkai dantzan

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com28 DANTZARIEN EGUNA, SONDIKAN

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com DANTZARIEN EGUNA, SONDIKAN 29

t: Gaizka Eguskiza

Martxan dago Literaturia, literaturza-leen gozamenerako. Bertan euskaraz ida-tzitako liburuen inguruan dauden nobe-dadeen berri izango dugu. Horretarako,hainbat argitaletxek erakusleihoak izan-go dituzte herriko plazan egongo denkarpapean: Alberdania, Elkar, Erein, Igela,Maiatz, SUSA, Utriusque vasconiae etaTxalaparta. Gainera, idazle batzuk ere hanegongo dira: Eider Rodríguez, LanderGarro, Xabier Mendiguren Elizegi, MirenAgur Meabe, Leire Bilbao edo YolandaArrieta, besteak beste. Literatura heldue-kin lotzen dugu, baina azokako arduradu-nek ez dituzte umeak baztertu nahi izan.Eta horregatik, eurei zuzendutako ekime-nak ere burutuko dira Literaturian.

Liburuak ez dira protagonista baka-rrak izango Literaturian. Izan ere, zuzene-ko kontzertuak eta antzerki-saioak ereikusgai izango ditugu Larrabetzuko kale-etatik. Emanaldi guztiak internet bidezzabalduko dira www.larrabetzu.org/litera-turia helbidean. Aurreko hilabeteetanekitaldi batzuk egin badira ere, azokanagusiari ekainaren 4an emango zaiohasiera. Harrera egin eta gero, OmarNabarro, Edorta Jimenez eta Rafa Rueda-ren txanda izango da. Gauari JosebaTapiak jarriko dio erritmoa, disko berriaaurkeztuko baitu plazan.

Hurrengo egunerako, Literatura esko-lakoek “Irakurle taldeak Euskal Herrian”mahai-ingurua antolatu dute. Bertanhainbat herritako irakurle-taldeetako

Euskal literaturzaleen ezinbesteko hitzordua da. AurtenLiteraturia Euskarazko Literatura Azoka bigarren aldizegingo dute Larrabetzun, ekainaren 4, 5 eta 6an. Bertan,argitaletxe, idazle eta zaleak bilduko dira, eta liburuakizango dituzte mintzagai. Gainera, kontzertu eta antzerki-saio batzuek ere borobilduko dute jaia.

Literaturak hartuko dituLarrabetzuko kaleak

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com30 LITERATURIA

Literaturian euskaraz idatzitako liburuen inguruan dauden nobedadeen berri

izango dugu

ordezkariek hartuko dute parte. Goizeanzenbait liburu ere aurkeztuko dira. Bazka-ria egin ondoren, bertso trama literarioaegingo da Uxue Alberdi, Unai Iturriaga,Maialen Lujanbio eta Xabier Amurizareneskutik. Arratsaldean antzerkia izango danagusi. Dejabu taldeak Azken portu ume-entzako saioa antzeztuko du 18:00etan,eta 20:00etan Eskuen sustraiak lana izan-go dugu ikusgai Hori Bain. Gauean, be-rriz, zuzeneko musika entzuteko aukeraegongo da Gose taldearen eskutik, esatebaterako.

“Ekainaren 6rako, Euskarara itzulitakoliburuak dira euskarazko literatura one-na?” izenburuko mahai-ingurua antolatudute. Han Koldo Izagirre, Angel Erro etaPetra Elserren iritziak jasoko ditugu.Geroago, liburu batzuk aurkeztuko dira.Arratsaldean Eta Karmele? helduentzakoantzerkia taularatuko dute Hori Bain.Beranduago, olerkiak errezitatuko dituzteKarmele Igartuak, Xabier Montoiak, IgorEstankonak eta Paddy Rekaldek.

Herri osoaren laguntza

Literaturia Larrabetzuko LiteraturaEskolak sortutako ekimena da. Eskoladuela sei urte jarri zuten martxan, eta ibil-bide laburra izan bada ere, arrakasta han-dia lortu du Euskal Herri mailan. Arrakas-ta ikusita, eskolakoek herrira hurbildunahi izan zuten literatura, eta horregatikazoka antolatzeari ekin zioten. Horretara-ko, Arrekikili euskara elkartea, Txinpas-mendi guraso elkartea, Hori Bai gaztetxeaeta Udalaren laguntza izan zuten.

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com LITERATURIA 31

Ekainaren 4an

–20:00: Harrera ekitaldia.–21:00: Haragizkoa. Omar Nabarro,Edorta Jimenez eta Rafa Rueda.–22:00 Joseba Tapiak disko berria aur-keztuko du plazan.Ekainaren 5ean

–10:00-11:30: Literatura eskola. Mahai-ingurua: “Irakurle taldeak Euskal He-rrian”. Talde hauetako ordezkariek har-tuko dute parte: Durango, Igorre, Iurre-ta, Markina-Xemein, Meatzaldea, San-tutxu, Basauri, Amezketa, Donostia,Legazpi, Larrabetzu eta Zumarraga.

–12:00- 14:00: Liburuen aurkezpenak.Larrabetzuko umeen antzezpena.–15:00: Bazkaria eta bazkalostean: Ber-tso trama literarioa. Josu Goikoetxeagidari: Uxue Alberdi, Unai Iturriaga,Maialen Lujanbio, Xabier Amuriza.–18:00: Dejabu taldearen Azken portuumeentzako antzezlana, Angulerin.–20:00: Eskuen sustraiak ikuskizuna,Hori Bain. –22:30: Gose taldearen kontzertua, HoriBain.–Bi hitz & Beats, Hori Bain. Ekainaren 6an

–10:00-11:30: Mahai-ingurua: “Euskara-ra itzulitako liburuak dira euskarazkoliteratura onena?” Koldo Izagirre, AngelErro eta Petra Elser. Moderatzailea:Miren Ibarluzea. –12:00-14:00: Liburuen aurkezpenak.–15:00: Bazkaria.–18:00: Eta Karmele? helduentzako an-tzezlana, Hori Bain.–19:30: Poesia errezitaldiak, Hori Bain:Karmele Igartua, Xabier Montoia, IgorEstankona eta Paddy Rekalde.

(*)Umeentzako literatiruatxuak bestehainbat ekitaldi burutuko ditu. (*)Literatura euskaraz plazaratzen du-ten argitaletxeek euren erakusleihoakizango dituzte herriko plazan egongoden karpapean.(*)Emanaldiak internet bidez zabaldukodira.

Egitaraua

t: Itxaso Marina / a: Naroa Carcoba

Antzerki taldea udal tailer bihurtu daikasturte honetan. Tailerrak sortutakogastuak Laiak Lezamako emakumeenelkarteak ordaindu ditu orain arte, bainamomentu bat ailegatu da non ezin baitie-te horiei aurre egin. Horregatik eskatu zio-ten Udalari tailer bezala eskaintzeko. “Aldebatetik, formula berri horrek jarduerare-kin jarraitzeko aukera ematen digu; etabestetik, aberasgarriagoa da taldearen-tzat. Izan ere, bertan 18 urtetik gorakoedozein herritarrak har dezake parte,gizonezkoek zein emakumeezkoek. On-dorioz, ekarpen eta ikuspuntu gehiagoizango ditugu”.

Ikastaroan izena emateko Udalera jobehar dute interesatuek. Entseguak e-guaztenetan, arratsaldeko 6etatik 8etara,egiten dituzte Uribarri Topalekuan, Bego-ña Ausinen zuzendaritzapean. Hala ere,

laster kokapenaz aldatu beharko dute,aretoa erromesentzako zabalduko baita.Erakusketa aretora joan beharko dira etahorren haritik, lokal finko bat izatea gusta-tuko litzaiekeela adierazi dute. Horrela, ezlukete leku batetik bestera ibili behar izan-

go. Nolanahi ere, lezamar guztiei luzatunahi diete antzerki ikastaroan parte har-tzeko gonbidapena. “Oso dibertigarria daeta gauza asko ikasi ditugu antzezpenmunduari buruz. Aukera ezin hobea dalotsa kentzeko, eta oroimena lantzeko ere,testuak ikasi eta gogoratu behar direlako”.Horrezaz gainera, tailerra antzerkia besteikuspuntu batetik ulertzeko lagungarriadela esan dute. “Lehen, antzezlanaren batikustera joaten ginenean, eszenaratze,dekoratuei eta abarreko gauzei errepara-tzen genien, baina orain beste ñabardurabatzuei ematen diegu garrantzia”. Besteakbeste, interpretazioa, teknika, gorputz-adierazpena, ahotsa eta dantza lantzendituzte klaseetan.

Publikoaren berotasuna

Euren esanetan, interpretazio mun-duak duen gauzarik zailena beste pertso-na baten lekuan jarri behar izatea da, eta

Lezamako antzerki taldea Laiak herriko emakumeen elkarteak bultzatuta sortu zenorain dela lau urte. Gaur egun arte elkartekideei zuzendutako jarduera izan da, bainaaurtengo ikasturtetik aurrea edozein lezamarrak har dezake parte bertan, gizonezkokzein emakumezkoek.

Antzerkia guztiontzat

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com32 ANTZERKIA, LEZAMAN

“Nahiz eta aretoan bizpahiru lagun

egon, atsegina da antzezlana eskaintzea”

“Aukera ezin hobea da lotsa kentzeko etaoroimena lantzeko”

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com

horrek sentitzen duena besteei helaraz-tea. “Irakasleak pertsonaia gureganatubehar dugula esaten digu, eta, aldi bere-an, gure ukitua ere eman behar diogula;inprobisatu behar dugula. Oso zaila da,baina pixkanaka-pixkanaka lortzen gabil-tza”.

Zailtasunez aparte, antzezteak duenalderdirik onena publikoaren berotasunada. Lau urtean sei antzezlan egin dituzteeta Lezamako erakusketa aretoraino hur-bildu dituztenek gogoz txalotu dituzteikuskizun guztiak. Esan daiteke antzezlariamateurren talde honek badakiela publi-koa bereganatzen. “Aretoan jendetza ba-tzen denean eta publikoa gozatzen aridela ikusten duzunean, oso atsegina da.Hala ere, emanaldietara pertsona bat edobi etorriz gero, kasu horretan ere atseginaizango litzatekeela, zuk momentu horre-tan bizi duzuna beste pertsona batek erebizi izatea oso gauza handia delako”.

Laiak emakumeen elkarteak Emaku-mearen Nazioarteko Egunerako ekitaldibereziren bat antolatzeko proposamenaluzatu zien bazkideei 2006. urtean. An-tzerki taldea proposamen horretatik sortu

zen. Urtean emanaldi bi eskaintzen dituz-te: bata, Emakumearen Egunaren haritik;eta bestea, Gabonetan. Antzeztu dituztenlanen artean, Toti Martinez de Lezea Larra-betzuko idazlearen Los graffittis de mamáliburuaren moldaketa dago.

Umorez beti

Taldeak Juan Yuste aktorearen eskutikeman zituen lehenengo pausoak, eta gauregun arte emakumearekin lotutako gaiak

eta arazoak jorratzen dituzte antzezlane-tan. “Umorez beti; behin izan ezik. Oso lansakona eta serioa antzeztu genuen or-duan, egoerak horrela eskatzen zuelako”.Eskaini dituzten lan guztietatik Mujeresatribuladas buscan obra con fines serios go-goratzen dute bereziki. Bertan Inauterie-tako jai batera senar barik doazen emaku-me batzuen istorioa kontatzen dute. An-tzerki taldea udal tailer bihurtu denez,gaiek ere aldatu beharko dutela jakinbadakite, baina ez die axola; are gehiago,aberasgarriagoa izango dela pentsatzendute.

Antzezlanak beste herri batzuetan ereeskaintzea gustatuko litzaieke, baina ezdute nahikoa baliabiderik erronka horriaurre egiteko, euren poltsikotik ordaindubehar dutelako antzezlanetik sortutakogastu guztiak: jantziak, dekoratuak, ar-giak... “Diru-laguntza txiki bat jasotzea ezlegoke txarto”. Hala ere, euren eginkizuna-rekin aurrera jarraitzeko asmoa dute etamomentu honetan Sí, sin mis hijas antzez-lana buru-belarri dabiltza prestatzen. Horiekainean eskainiko dute. Oihala lezamarguztientzat zabaldu da.

ANTZERKIA, LEZAMAN 33

terketea, herri bazkaria eta kontzertua.Eta igaz be Bizkaiko Biraren antolaketanibili ginan laguntzaile. Beste alde batetik,ahal dogun herriko ekitaldi guztietan har-tzen dogu parte.

Zelango harrerea egiten deutsie

larrabetzuarrek alkarteari?

Oso ona. Laguntzeko prest azaltzendira beti, musu-truk, eta gu oso pozik garaeuren jarrereagaz. Lasterketak antolatze-ko orduan, borondatezko beharraz gane-ra dirulaguntzak be badira beharrezkoak.Eta horreek herriko dendari eta taberna-rien ahaleginari esker lortzen doguz. Uda-lak be dirulaguntza bat emoten deuskueta enpresa batzuek dirua ipinten dabelasterketarako. Baina esan behar da diruaozta-ozta probak antolatzeko ateratendala...

Dirurik eza da, beraz, kirol honek

dauen oztoporik handiena...

Bai. Foru Aldundiak, esate baterako,dirutza handia emoten deutso Euskaltel-Euskadi taldeari, baina ahaztu egiten dazaletu mailan ibilten garonakaz. Eta geube zaindu beharko gindukiez, gu barik ezlitzateke profesionalik egongo. “Jesus

t: Itxaso Marina / a: MATZ

Zergaitik Mikel Artetxe izenagaz?

Bizikletaz ibiltea gogokoa eban herri-tar taldeak sortu eban alkartea. Mikel betartean zan. Garai hatan, afizionau mailanhasi zan gailentzen, eta alkarteak bereizena eroatea pentsau eban.

Zenbat kide zarie?

Hasikeran, hogei lagun inguruk osotueben taldea, baina sei kide gara orain, etaez dogu bazkiderik. Uste dan baino kora-pilatsuagoa da taldea aurrera eroatea, eki-taldiak antolatzea... Behar gogorra da,ahalegin handia eskatzen dauena, etamundu guztia ez dago prest.

Bizikletea ahal daben guztietan

hartzen dabenetakoak zarie?

Ez. Gutariko bi –Mikel eta Xabier bereanaia– txirrindulariak dira, baina besteokkirola ikusi gurago dabenetakoak gara...Halanda be, bizikletea hartu noizeanbehin bai egiten dogula!

Zein da zuen eginkizuna?

Txirrindularitzarako zaletasuna larra-betzuarren artean bultzatzea. Horretara-ko, “Jesus Loroño” Saria antolatzen dogu;San Bartolome igoera, herriko jaietan; etaBarrenetxera igoera, Emeterietan. Igaz,hamar urte bete ziran “Jesus Loroño” Sariaantolatzen hasi zanetik, eta jaialdi politaegin genduan urteurrenaren haritik: las-

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com34 ELKARTEAK / TALDEAK

“Afizionau mailan ibilten garonakaz ahaztu egiten dira”

Mikel Artetxe Txirrindulari Zaleak

Larrabetzuko Txirrindularitza Alkartea orain dala 13 urteeratu zan. Harrezkero, ahalegin handia egin dabe herrita-rren artean kirol hau bultzatzen. Eneko Oñarteetxebarriaalkarteko presidentea da eta berbetan egon gara bera-gaz.

Loroño” Saria antolatzen gabilzan hamai-ka urtean, Aldundiak behin baino ezdeusku dirulaguntzarik emon; eta hori,nazinoarteko taldeak etorri ziralako. Oste-rantzean, gero eta traba gehiago ipintenditue urterik urte. Pena da, dirurik ezagai-tik lasterketa asko antolatzeari itxi jakola-ko.

Izan be, zaletasunik eza ezin da

atxakiatzat erabili...

Txirrindularitzea Euskal Herrian zaleasko mugiten dauen kirola da, profesionalzein afizionau mailan. Berton dogun zale-tasuna beste leku batzuetan ez da egon-go, ziur asko. Tourra horren adibidea da:euskaldunok Pirinioak hartzen doguzasteburuetan.

Seguros Bilbao txirrindularien tal-

dea zuen alkarteari dago lotuta, zer-

gaitik?

Xabier gure kidea izateaz ganera,talde horren zuzendari nagusia be bada.Txirrindulari taldeek alkarte bati lotutaegon behar dabe eta gurean sartzeaadostu genduan. Talde ona da eta urteroprofesionaletara igoten da hango korrika-lari pare bat. Orain dala gitxi, adibidez,Espainiako Kopa irabazi dabe.

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com ELKARTEAK / TALDEAK 35

“Dirurik ezagaitik lasterketa asko

antolatzeari itxi jako”

“Berton txirrindularitzarakodogun zaletasuna

beste leku batzuetan ez da egongo,

ziur asko”

“Jesus Loroño” Saria orain dala ha-maika urte hasi zan egiten. Larrabetzunhiru txirrindulari profesional egon dira:Jesus Loroño, Benigno Aspuru eta MikelArtetxe; eta Udalak horreetako batenomenez lasterketa bat egitea proponi-du eban. “Jesus txirrindularirik garran-tzitsuenetariko bat izan da eta bereoroimenez egitea erabagi genduan”.

Denporearen poderioz, lasterketeaoso hitzordu garrantzitsua bihurtu datxirrindulari afizionauen egutegian. Ba-taz beste, Euskal Herritik etorritakohogei taldek hartzen dabe parte han;200 txirrindulari inguru. Eta inoz kanpo-ko txirrindulariak be etorri dira Larrabe-tzuraino. Ganera, lasterketeak besteerakargarritasun bat dau: puntuagarriadala Sub23 sarirako. “Proba gogorra da,baina oihartzun handikoa, ha irabaztendauena profesionaletara igoten dan

ustea zabaldu dalako. Adibideak bada-goz: Alberto Contador, Beñat Intxausti,Igor Antón...”.

Lasterketea abuztuaren 28an izan-go da aurton, Goikoelexaldeko jaien ba-rruan. “Lehen txirrindularitzako egute-giaren bigarren hitzordua zan, bainaabuztuaren amaieran egiteko eskatudogu. Halan, txirrindulariek aurretik ki-lometro gehiago ditue eginda, sasoihobean dabilz eta, ondorioz, ikusgarria-goa da lasterketea”. Dagoaneko, behargogorrenagaz hasi dira taldekideak: ins-tituzinoakaz hartu-emonetan ipintea,dirulaguntza eske ibiltea enpresarik en-presa... Baina ahalegina merezi dau, las-terketarena egun berezia dalako Larra-betzun. “Ehun herritar inguru ibiltendira antolatze beharretan, eta lagunasko eta asko be batzen dira proba ikus-ten”.

““Loroño” Saria irabazten dauenak profesionaletara igoten da”

t: Gaizka Eguskiza / a: Gabriel Etxebarria

Bazkarik onenen bila, abeltzainekabereak leku batetik bestera mugitendituenean, transhumantzia egiten dauelaesaten da. Estatuan 1950etik aurrera itxijakon transhumantzia egiteari. Horregai-tik gaur egun ez da ohiko jarduerea iza-ten. Halanda be, Bizkaian Gorbeia men-diaren inguruan egiten dabe transhu-mantzia artzain batzuek. Dimatik mendipuntara eroaten ditue abereak. Txorierrinhori egiten dabenak oso gitxi dira, eta Vic-tor Ugalde gazte lezamarra da euretakobat.

Victor aitagaz eta osabagaz hasi zanartzain. “Etxean beti ikusi dodan gauzeada”, esan deusku. Ez da bere behar baka-rra, azken urte biotan kaleak garbitzen

ibili da goizean. Arrastian, barriz, baserri-ko beharrak egiten ditu. Transhumantziaetxean be ikusi dau Victorrek, eta aita etaosabagandik ikasi dau. Hasikera baten,kotxez egiten eben eta, horretarako, LandRover markako ibilgailua eta atoia erabilizituen. Baina gero konturatu ziran erreza-goa zala oinez egitea. “Abereak autoan

sartzea eta autotik ateratzea korapilatsuada eta lan nekagarria ekarten dau horrek.Ganera, bigarren urtetik aurrera, ahun-tzek badakie bidea, eta gauza izaten dira,eurek bakarrik egiteko. Behin lagun batetorri zan gugaz, eta galdu egin zan. Ani-maliek, ostera, baekien nondik joan”.

Animaliak leku batetik bestera eroate-ko zazpi ordu emoten dauz Victorrek,“bidea nasai egin ezkero”. Bidea oinez egi-ten dau, eta txakurra eta Gorka Maguna-zelaia izaten ditu alboan. Lezamako Basa-bale baserriaren ondoan hasten da talde-aren ibilbidea. Geroago, LarrabetzukoLoroño auzoa, Larrabetzu, ZornotzakoBoroa auzoa eta Zornotza herria zehar-tzen ditue. Bidaia Belatxikieta mendian,Aramotz katean, amaitzen da.

Azken 40 urteotan Ugaldetarrek a-

Transhumantziaren lekukoa

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com36 BASERRI MUNDUA

“Behin lagun bat etorri zan gugaz,

eta galdu egin zan. Animaliek, barriz,

baekien nondik joan”

Victor Ugalde gazteak aitaren eta osabaren ibilbideari jarraitu deutso eta berak be ahuntzak eroaten

ditu Lezamatik Zornotzara bedar bila

huntzak eroan ditue bedar bila. Victorrenustez, ahuntzak zaintzeaz ganera, ga-rrantzitsua da animaliak heztea. “Jenteakdino ahuntzak txarrak dirala, baina heziegin behar dozuz. Eta hori lortzen bado-zu, ez dago arazorik”. Dana dala, azkarikasten dabe animaliek. “Eurek badakieudan non dagozan ondo; eta non, ne-guan. Apiriletik aurrera gure artean ez da-go bedar nahikorik guztientzat, eta ani-maliek Belatxikietan izaten dabe lekuahartuta. Eta azaroa ailegaten danean,menditik jasten dira Zornotzaraino, zurebila, barriro Lezamara joateko prest”.

Egunero, Zornotzara

Ahuntzak Zornotzan dagozan bitarte-an, Lezamako artzain hau ia-ia egunerojoaten da hara, animaliak zelan dagozanikustera. Bestela, animaliak galtzeko edobehintzat sakabanatzeko arriskua dago.“Abereak batu eta zenbatu egiten doguz.

Batzuetan, galdu egiten doguz batzuk.Eta orduan falta diranak topaten saiatzengara: batzuetan paraje dagoz eta topauegiten doguz; baina beste askotan zulosakonetan-eta jausten dira eta ezin izatendogu ezer egin. Batez be udagoieneangaltzen doguz. Izan be, janari gitxi egotenda eta ahuntzak bedar bila dabilzala, zulo-etan sartzen dira. Igaz, esate baterako, ha-mahiru ahuntz galdu genduzan.

Guztira, 140 ahuntz inguru eroaten di-

tu Victorrek. Ikuskizun ederra da lezama-rra eta bere bidailagunak Zornotza edoLarrabetzuko kaleetatik ikustea. Jenteaharrituta geratzen da, baina gehienak po-zik eta laguntzeko prest be agertzen dira.“Udaltzainek beti laguntzen deuskue: tra-fikoa eten, bidea zabaldu.... Halanda be,arazoak euki doguz batzuetan. Adibidez,behin Larrabetzuko bat gure atzean pa-rau eta txirrina joten hasi zan; 20 metrorabeste bide bat hartu eban. Batzuek ezdabe pazientziarik”.

Baserriko beharra batez be adintsuekegiten dabe gaur egun, gazteek ez dabe-lako halakorik gura izaten. Victorrek, ba-rriz, 30 urte baino ez ditu. “Behar honetanez dago ez zapaturik, ez domekarik, ezezer. Ez dago oporrik, eta oraingo gazteeknahiago dabe lana egin eta, hori amaitubaizen laster, etxera joan. Etorkizuna baltzikusten dot, gure atzetik inor ez dagoala-ko”.

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com BASERRI MUNDUA 37

“Behar horretan ezdago oporrik, eta

gazteek ez dabe egingura. Horregaitik, baltzikusten dot etorkizuna”

t: Xabier Díaz, BTEK-eko zuzendaria

Badaude gauzak berehala ohiko bi-hurtzen direnak. Gure artean hain errazintegratzen dira, ezen betikotzat jotzenbaitugu, nahiz eta horiek berri-berriakizan. Eta miresgarriak izatetik eguneroko-ak izatera gu konturatu barik pasatzendira.

Ez naiz eramangarriez ari; eramanga-rriok aspaldikoak dira herri-kulturan. Mor-tadelo eta Filemonen edo Maxwell Smar-

ten “zapatofonoak” aspalditik ditugu iku-sita, eta horrek asko lagundu du “beneta-koen” zabalkuntzan. Ez, GPSaz ari naiz:Global Positioning Sistem edo KokapenSistema Globalari buruz.

Sistema hau AEBetako Defentsa Sai-lak sortu zuen 1973. urtean, eta hasierabatean erabilpen militarretara baino ezzen zuzendu. Sistema oso kalitate handi-ko seinaleetan oinarritzen zen, eta Clinto-nek seinaleek sortzen zuten zarata ken-tzea erabaki zuen 2000. urtean. Ondorioz,

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com38 TEKNOLOGIA

seinaleen zehaztasuna 300 metrokoa iza-tetik 20 metrokoa izatera pasatu zen, gauregun hain arruntak diren erabilpenakahalbidetuz.

Oso sistema sinplea da. Lurraren ingu-ruan 24-32 satelite daude bueltaka, etasatelite bakoitzak seinale bat bidaltzendu, momentu guztietan hura non dagoeneta zer ordu den adierazten duena. Auto-etan-eta dugun aparatuak sateliteak agin-dutako seinalea jaso eta bere erlojuarekinalderatu egiten du. Hori egin ostean,badaki zenbat denbora pasatu den sateli-teak seinalea agindu duenetik berak jasoduen arte. Denbora-tartea eta argiarenabiadura ezagutuz, satelite hori zein dis-tantziatara dagoen badakigu. Eta bestesatelite bi zein distantziatara dauden kal-kulatuz gero, badugu gure kokapena.

Baina hori oinarrizkoa baino ez da.Benetako kalkuluak egiteko, erlatibitatea-ren teoria ere hartu behar dugu kontuan,baita seinaleak hobetzeko hirietan jartzendiren igarle finkoak ere. Era berean, tres-nen erlojuak oso zehatzak izan behar dira,argiaren abiadura hain handia izanda,denbora-tartean akats txiki bat egoteakkokapenean akats handia egotea dakarre-lako.

Aplikazioak mila dira: bidaiak, mendiibilaldiak, lanerako... Eta edonoren eskudaude; hori bai teknologia!

Eta punta-puntako erabilera ere badu:perretxikoak non irteten diren gordetze-ko! Akabo gurasoengandik seme-alaben-gana pasatzen ziren leku sekretu horientransmisioa :-(.

GPSa perretxikotanere bada erabilgarria

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com

Bi lagunentzako tratamendua:

TXOKOLATEZKO ESTALDURA

Gidabaimena euskaraz non atera daiteke Txorierrin

Bidali erantzunak, hilaren 15a baino lehen: –Telefonoz: 94 452 34 47–e-mailez: [email protected]

LEHIAKETA

Aurreko erantzuna:

Mª Carmen ElejagaIrabazlea:

Pello Madariaga

t: Juan Luis Goikoetxea / i: Aritz Albaizar

–Egun on Zipiri!–Egun on Luki!–Non jagok gure Txori ba?–Umeak eskolako autobusera eroa-

ten.–Noz joan dok ba?–Ez dok denpora handirik alde egin

dauela. Itzuliko dok hurrean.–Hortxe jatork!–Egun on gizonok!–Ondo etorri neskato! Zer hartuten

dona?–Nik kafea!–Hik be bai Luki?–Ez, niri akeita!–Hara gaur be katua eta txakurra

lez.–Katua soinulari, sagua dantzari.–Bai Luki hi dantzari ona, baina beti

be, asto joan eta gaur mando etorri!–Esan leikio, Txori, zozoak beleari

“ipurbeltz”.–Bada esakera bat, Luki, dinona: Ez

ipini lukia oilo jagoten!–Baita beste bat be, Txori, zu lako

begetarianoentzat: Ez ipini ahuntza azazain!

–Horreek zozokeriak dozak Luki!–Ba, hireak txakur-ametsak Txori.–Lehen be esan deutsuet txakurra

eta katua dirudizuela.

AIKORRIZKETAN 39

Adarra jotzeko makina–Egiten jok Zipiri, katuak miau eta

txakurrak lodiau.–Ni, Txori, Lukia nazen ezkero, ezin

izan naiteke txoriburu.–Ondarroan, Luki, pertsona artabu-

ruari atunburu esaten jeutsiek.–Txori, hasarreagaz oilo narrua

parau jatana!–Hobeto dok adarrak urtetea baino.–Dana dala, Txori, gurago jonat zeze-

nari adarretatik oratu eta gaurko sokati-ra hau amaitu.

–Arranopola Luki! krokodilo nega-rrak orain? Artean gangarra tente edukidok ba!

–Ene badatxue! Txolea be ataraeidak Zipiri, ea nasaitzen nazan.

–Alkoholagaz tronpea koiuko dokLuki!

–Bai, katu erdi koiuko dok Luki; tira,katu erdi edo luki erdi.

–Luki, Txori, zertarako zabiltzie egu-nero holan? Gure aittita zanak esateneban: “Adarra jotzeko makina Astigarra-gan zegok”.

–Ai Zipiri! Etxean andrea nagusi;tabernan Txorik irabazi; holan luzaroezin naiteke bizi!

–Agur!!! –Adio!

(*) Ahozko moduan esaten dana, letra baltzez doa

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com40 SUKALDARITZA

Iñaki Suárez, sumillerra

Nahiko denbora daramagu, aikorla-gunak, mahatsondoaren esentziak parte-katzen:. Eta uste dut momentua dela berabezain mitikoa den zuhaitz bati omenal-dia egiteko: olibondoa. Horren fruituak,olibak, plazer susmagaitzetaraino erama-ten gaitu; zuzenean edo olibaren zukuoleikoaren bidez –hau da, oliba-olioarenbidez- gozatu ahal dugun plazeretaraino.

Olibondoa hosto iraunkorreko zuhai-tza da, eta bere jatorria denboraren ne-bulosan galtzen den zuhaitz-espeziea,oleaceen familiakoa. Mundu osoan zehar2.000 barietate inguru daude, zuhaitzmota hau Mediterraneo Arroko herrietanarruntagoa bada ere. Landare hau, muta-zio baten ondorioz, K.a. 3.000 urteanagertu omen zen. Antzina grekoek ereerabiltzen omen zuten, oliba-olioa ekoiz-teko.

Orokorrean ez da oso zuhaitz handia,ale batzuk 15 metro baino altuagoak izanbadaitezke ere. Enbor oker-tsua du, begitsua eta bi-hurritua, denborak au-rrera egin ahala zati-tzen dena eta hutsegon daitekeena.Hostoei dagokie-nez, zuhaitz berdea da,

hosto iraunkorrekoa; eta loreak herma-froditak dira, txikiak, berdera jotzen duenzuri kolorekoak. Lore guztiak ez dira frui-tu bihurtzen, aurretiaz erortzen direlako.Barietateen arabera, zuhaitza apirilarenamaiera eta ekainaren erdialdearen bitar-tean loratzen da.

Esan dugun bezala, zuhaitz honenfruitua oliba da. Olibak drupa obalatuakdira, berde kolorekoak edo beltz-morekolorekoak. Drupa hezurrari atxikitzenzaio, molturazioaren ondorioz, gizakionosasunerako ezaugarri handiak dituenlandare-oliorik onena sortuz.

Azala berdea da hasieran, eta pixka-naka-pixkanaka marroira eta beltzerajotzen du, zimurtuz doan aldi berean.Ebanistek asko baloratzen dute bere egu-rra.

Fruta-arbola da, beraz, lehorrekolurretan zein ureztatuetan landatzendena eta 2.500 urte bizi ahal duena. La-burbilduz, etxeko erabilerako landarerikzaharrenetariko bat da, gizakiarengandikbeti hurbil egon dena eta bere onurara-ko erabili izan duena.

Datozen hileetan apur bat ge-hiago jakingo dugu olibondoari

buruz, bere inguruko kon-daira, mito eta erabi-leren bidez. Eta, nola

ez, bere zukuarenbidez, dastatzeko era-

kargarri egiten zaiguna. On egin.

Maite Lekerika, sukaldaria

Osagaiak (lau lagunentzat)

–4 makailao-zati, 200 gramokoak(Aldez aurretik beratzen izango do-guz. Ur apur bat gordeko dogu)–3 patata handi (Tortillarako mo-duan txikituta)–3 kipula gorri–4 piper sikuen mamina–Koilarakadatxu bat piperrauts (Mi-na gustukoa bada, hori erabili)–Zorrotada on bat oliba-orio–Gatza

Prestateko erea:

Orioa lurrezko kazuela baten ipinikodogu surtan. Bero dagoanean, patatakbotako doguz, eta handik minutu parebatera, kipulea. Kazuela tapau eta sueztian itxiko dogu. Gatza botako do-gu. Eginda dagoanean, piper-mamina,piperrautsa eta ur apur bat gehitukodoguz. Eragingo dogu eta saltsea lodi-tzen joango da. Beharrezkoa bada,gatz gehiago botako dogu. Makailaoasaltsa ganean ipini eta kazueleatapauko dogu. Su eztian bost minutuinguru izango dogu egozten. Makai-lao-zati bakotxa arrautza bategazatera daiteke serbiduteko orduan.

Etxeko sukaldaritza

Olibondoa Makailaoa,

sigi-saga erara

Bakoren bazterra

8 2

6

7 3

2

8 6

8

7

5

1 9

6

339 1

9 2

1 5

1 6

8

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com DENBORAPASA 41

Gomendioak

Amagoia Gezuraga

LITERATURA: NAGUSIAK

–Kontrarioa. L. Garro–Ezer gabe hobe. I.Borda–Gasolindegian. Y. Ugarte–Egunkaria, amets baten egia. T. Rami-rez de la Piscina

LITERATURA: HAUR ETA GAZTEAK

–Hiru triku, hiru truku. X. Mendiguren–Medusaren burua. M. Aleixandre–Aurpegiko ubeldurak. A. Kazabon

MUSIKA

–Har ezazu. A.Riouspeyrous–Marraren beste aldean. Seiren–Heldu eskutik. Etxe–Egunarekin. Lauroba

Seirentaldea

Sudokua

Baias ibaia (Sarria). Ekainaren 6an,9:15ean, eskola ondoko aparkalekuan.Gurasoen elkarteak eta Udalak antola-tua.

>

Sondika

Urkiola. Ekainaren 13an, Adintsuenelkarteak antolatua.

>

Zamudio

Izki. Ekainaren 6an, Gailur mendi tal-deak antolatua.Balaitous. Ekainaren 26tik 27ra, Gailurmendi taldeak antolatua.Urkiola. Ekainaren 27an, Zorribike tal-deak antolatua.

>

>

Lezama

AIKOR! 93 l 2010eko maiatzawww.aikor.com42 AGENDA

> Uda programa: Izena ematea, ekainean. Txorierri

Antzerkia eta filmak

Buenos Aires 4Tango ikuskizuna. Ekai-naren 11n, 20.30ean, Gurea Aretoan. II. Antzerki-topaketak. Ekainaren 12aneta 13an, 15:30ean, Gurea Aretoan.Tximintx euskara elkarteak antolatua.

>

>

Derio

Bestelakoak

Irteerak

Kirola

San Juan sua. Ekainaren 23an. >

JaiakTxorierri

Eskolako jaia. Ekainaren 12an,11:00etan, gurasoen elkarteak antola-tua.

>

Derio

San Antonio. Ekainaren 13an, Goikoe-lexalden.

>

Larrabetzu

XIV. Kaleko pintura Lehiaketa. Ekaina-ren 19an.

>

LehiaketakSondika

Musika Eskolako ikasleen kontzertua.Ekainaren 1ean, 19:00etan, Institutukoareto nagusian. Ikasturte amaierako kontzertua. Ekai-naren 8an, 19:30ean, Gurea Aretoan.Musika Eskolaren eskutik.

>

>

MusikaDerioKirolari ateak zabalik ekimena. Ekaina-

ren 6an.>

Txorierri

Orientazio-lasterketa, bizikletaz. Ekaina-ren 12an, 10:00etan, frontoian. Kobi tal-deak antolatua.Frontenis Txapelketa. Ekainaren 13an,10:00etan, Frontoian. Atxiki elkarteakantolatua. Taekwondoaren erakustaldia. Ekainaren27an, 11:00etan, kiroldegian. Doyangimnasioak antolatua.

>

>

>

Derio

Arku jaurtiketa. Ekainaren 13an,09:00etan, Errege bidean. Gezi-bideDerioko klubak antolatua.

>

Zamudio

Herriarteko Eskupilota Txapelketarenfinalak. Ekainaren 27an, 11:30ean, fron-toian.

>

Larrabetzu

Autoestimua. Ekainaren 10ean, Angu-leri kultura etxean.

>

Larrabetzu

Bidaiak. Ekainaren 8tik 17ra arte. >

Ikastaroak eta tailerrakSondika

“Planeta Salbatu”. Ekainaren 19an,11:00etan, liburutegian.

>

Zamudio

“Anantapurrekin konprometituta”, Vicen-te Ferrer Fundazioaren eskutik. Ekaina-ren 1etik 28ra, Erakusketa Aretoan. Udal ikastaro eta tailerren erakusketa.Ekainaren 13an, 11:00etatik 14:00etaraGoronda Beko kiroldegian.

>

>

ErakusketakSondika

Eskolaz kanpoko taldeen lanen era-kusketa. Ekainaren 5ean, 16:30etik18:30era, herri ikastetxean. Gurasoenelkarteak antolatua.

>

Derio

“Gure ibaiak” eta “Jon Arostegi, Gas-herbrum Iean”. Ekainaren 15etik 30eraarte, Zamudiotorren.

>

Zamudio

93

Documents

Transcript of 93