92

48
92. zenbakia 2010eko apirila l RUPERORDORIKADERIOETAZAMUDIOJAIAKXABIEROLEAGAURITARRAKTALDEKOESKOLA Bizkaiko dantzariak, gurean

description

R R UUPPEERR O O RRDDOORRIIKKAA D D EERRIIOO E E TTAA Z Z AAMMUUDDIIOO J J AAIIAAKK X X AABBIIEERR O O LLEEAAGGAA U U RRIITTAARRRRAAKK T T AALLDDEEKKOO E E SSKKOOLLAA zenbakia2010ekoapirila l 92. A IKOR !aldizkariak ez dau bere gain har- tzen aldizkarian adierazitako esanen edo- ta eritxien erantzukizunik. 12 Ruper Ordorika 34 Xabier Oleaga 38 Uritarrak futbol eskola A IKOR !92l2010eko apirila www.aikor.com diruz lagundutako aldizkaria

Transcript of 92

Page 1: 92

92. zenbakia2010eko apirila l

RRUUPPEERROORRDDOORRIIKKAADDEERRIIOOEETTAAZZAAMMUUDDIIOOJJAAIIAAKKXXAABBIIEERROOLLEEAAGGAAUURRIITTAARRRRAAKKTTAALLDDEEKKOOEESSKKOOLLAA

Bizkaiko dantzariak,

gurean

Page 2: 92
Page 3: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com SUMARIOA 3

Argitaratzailea: TOTOAN, Txorierriko EuskaraElkarteen Federazioa (Lagatzu, Zorrizketan, Arre-kikili, Tximintx) Tel.: 94 452 34 47 [email protected] / www.aikor.comZuzendaria: Xabier GoienetxeErredakzio burua: Itxaso MarinaErredakzio taldea: Jose Angel Mentxaka, MaiteLekerika, Iñaki Suarez, Gaizka Eguskiza, AmagoiaGuezuraga, Pospolin, eta Aritz ta NagelKolaboratzaileak: Udane Goikoetxea, AsierAmarika, Gari Berasaluze, Sabin Arana, InesSerrano, Oihana Astobieta, Sondika-Goiri argazkitaldea, Eva Fernandez (DAT), Jagoba Zallo, BelenGana, Juan Luis Goikoetxea eta Juantxu BilbaoZuzentzaileak: Alberto Mtz. de la Cuadra, IñakiAstorkiza eta Jagoba ZalloPublizitatea: Arantza Atxutegi (686 58 92 38)Banaketa: AIKOR!Maketatzailea: Gaizka EguskizaInprimategia: GertuAle kopurua: 5.500Lege gordailua: BI 137-02 ISSN 1578-9322

4 Eritxia 5 Laburrak eta albisteak 11 Iruditan... Bizitza laburra da12 Gurean izan da... Ruper Ordorika14 Gaztea eta... Oihane Apraiz16 Zamudioko Pazko jaiak22 Bizkaiko Dantzarien Eguna, Sondikan27 Derioko jaiak32 Txorierriko harginak34 Xabier Oleaga, Egunkaria auzia36 Publierreportajea38 Elkarteak/Taldeak... Uritarrak futbol eskola40 Txorierri ezagutu... Thomas Goikooleatarra42 Teknologia... Twitter43 Aikorrizketan... Akeita, txolea eta txokorra44 Sukaldaritza 45 Denborapasa 46 Agenda

AIKOR! aldizkariak ez dau bere gain har-tzen aldizkarian adierazitako esanen edo-ta eritxien erantzukizunik.

diruz lagundutako aldizkaria

12 Ruper Ordorika 34 Xabier Oleaga 38 Uritarrak futbol eskola

Page 4: 92

Musikea barruan entzuten da, lurra-ren kontra gure burua ez kolpatze-ko. Plastikozko jesarlekuak erraz

apurtzen dira, betadine eguna da naturaren-tzat. Ateak zabalduko dira eta ez dau inorkurtengo.

Idarrak jaten doguzanean arnasea biribi-la da, gaur estua. Mundua zutabeetan dago,espazio hutsetan be bai. Txoriei ulea mozteneutsien ametsetan. Guzurrak aurkitzen diratomate birrindu potoetan, askoren ahoetan.

Artizarrak atzo urten egin eban baina Pluto-nek jan, bardin da, hemendik ez dira ikusten.Ez dago hotzik baina burua jertsepean sar-tzen dogu. Behar dogunaren eskua sendoa-go estutu beharko geunke, ostantzeanzooko lehoien artera jausiko gara.

Ez dago hotzik. Eta kareharriaren kolo-rea dauka goizak. Grisegi. Urak etengabegarbitzen ditu lurraren zainak. Dana dagobustita, txoriak ere bustitzen dira anbulan-tzia eta euri egunetan. Euritakoen bataila,kale kaotikoetan, amaierarik ez daukienbideetan. Egunotan zer egiten dabe zozoek?Zelan sikatzen ditue lumak. Luma ilunak.Luma fin besteko sendoak. Badakie babes-ten. Joaten dira arboletara, arbolarik balego,ze gizakiok babes barik izten doguz... Arbo-lak. Zozoak.

Kaleek ez daukie amaierarik eta busti-tzen gara guardasolen bataila absurdoan. Ezdakigu babesten. Jarraibideen eskulibururik,eta ez dakigu zertan babestu. Edo makilatu

edo lehertu. Zozoak babesten dira. Lumak puzten

ditue hotz diranean...Orain udabarria da,zerua urdina da. Udabarria odol barria dinoesaera batek. Baina galdu dira antza, hemenez dagoz. Gero eta gauza gehiago galtzendira, eremu planoetara heldu arte. Intentsi-daderik bako itxarote-gela baten sartumesedez. Eta jakingo dogu zer sentitzendaben.

Zozoak joan ziren. Non dagoz beste guz-tiak? Ez dozue ezer idazten, aditz forma guz-tien gainetik. Musikea barruan entzuten da,lurraren kontra gure burua ez kolpatzeko.

Hara eretxi artikulua idazteko mila aha-legin. Ezin. Idatzi bai, eretxia era egokianazaleratu ez. Nekatu bai, ostera. Gaur ez datxori kanturik entzuten. Musika barruanbaino ez. Eta errua bideena da. Autobusak,kamioak, autoak, danak dira kantari.

Zozoak joan ziren. Non dagoz beste guz-tiak? Birigarroak, kardantxiloak, txindorrak,elaiak, txepetxak, arranoak, mikak, belak,saiak, gau-ontzak, miruak, hegaberak etaenparauak. Txorierri.

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com4 ERITXIA

Txorierri?

UDANE GOIKOETXEA

(Esataria)

Joandako urtarrilaren 12an sekulako lu-rrikarak astindu eban Haiti. Lurrikararenerdigunea Port-au-Prince hiriburutik ha-

mabost bat kilometrora gertatu zan, etakalte handiak eragin ebazan uharteko leku-rik jendetsuenean: berrehun mila hildako,beste berrehun eta berrogeita hamar milazauritutako eta milioi bat pertsonatik goraetxe barik eta kale gorrian.

Gehien-genienok entzun doguz datuoketa izan dogu ezbehar larri horren barririkhedabideen bitartez. Baina batez be ikusiegin dogu ezbeharra, eta etxean ikusi be,telebistari esker. Handik etorritako irudiekastindu egin dabe gure kontzientzia. Etadanok agertu dogu laguntzeko guraria.

CNN efektua deritxona egon da horrenatzean. 1990. urteko Golkoko gerran gerta-tutakoa eta gero –telebistak zuzenean es-kainitako gerrea– erabilten da esamolde ho-ri. Telebistako albistegiek daukien indarra-ren adierazle argia. Baina albistegietan gau-za barriek daukie lehentasuna, eta kontuzaharrak ez dira albiste. Beraz, egunak aurre-ra joan ahala, holako gertaerak desagertuzdoaz albistegietatik, beste arazo edo auzibarriago batzuk kentzen deutsielako lekua.

Eta Haitiren kasuan be gertatuko dahori. Handia izan danez ezbeharra, oraindikorain agertzen da albistegiren baten edobestean, baina gero eta gitxiago. Orduan…ez dogula Haitikoa ahaztu behar? Jakina

Haitikoa eta gero, zer?

JAGOBA ZALLO

(Munduko Medikuak Euskadiko alkartearen Zuzendaritzako kidea)

ezetz, baina Haitik munduko beste lekuaskotako beharrizanak ahaztuerazo egindeuskuz. Eta horreek nekez agertzen diratelebistan…

Page 5: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com GUTUNAK / LABURRAK 5

Wifiari eta horrek osasunean eragitendituen kalteei buruzko berri kezkagarriakdirela eta, wifi sistema liburutegitik ken-tzeko eskatu nion Loiuko alkateari, etahorren ordez kable bidezko esteka ipin-tzeko. Horrela, gure seme-alaben osasu-na eta ongizatea bermatuko ziren. Bainaalkateak esan zidan, OMEren arabera, ezdagoelako wifiak ondorio kaltegarriaksortzen dituen inolako froga zientifikorik.

Ohituta gaude udal instituzioek he-rriari eragiten dizkioten arazoei muzinegitera, kontu larriei garrantzia kentzera.Alkatearen aholkulariek mesede txikiaegin diote egiari, bai ezjakintasunagatik,bai auzokideen osasunarekiko kezkarikez dutelako edo bestelako arrazoirenga-tik. Izan ere, zientzialari ospetsuek egin-dako gero eta ikerketa gehiagok baiezta-tzen dute irrati-frekuentzia honek kalteegiten diola osasunari; batez ere ume,haurdun dauden emakume eta adin-tsuen kasuetan. Aipatutako ikerketak ain-tzat hartuta, Pariseko Liburutegi Naziona-lak, zeina Frantziako instituziorik nagusie-netakoa baita, wifia kentzea erabakizuen, arduraz jokatzeko printzipioarijarraitu eta erabiltzaileek uhin elektro-

magnetikoen ondorio kaltegarria paira-tzea ekiditeko. Hortaz, wifia ez da izangoalkatearen aholkulariek dioten bezainona.

Gobernu baten kudeaketa demokra-tikoak auzokideen eskubideen defentsabermatzen duten politikak ezarri beharditu; osasunerako eskubidea, barne. Horidela eta, eskema demokratikoak erabil-tzeko eskatu behar zaie udal agintarieigobernatzeko; eta bide batez, gaur egun-go zuzendaritza-sistema behin betikobazter dezaten. Loiuko Udalak osasunpublikoa zaindu behar du eta, horregatik,wifia kendu behar du liburutegitik. Bereeskuetan baitago.

Aitor García-Salmones

Loiun, Wifirik ez

Uribe-Butroeko

Bertsolari Txapelketaren

finala Derion izango da Apirilaren 23an, Uribe-Butroeko

Bertsolari Txapelketaren lehenengokanporaketa izan zen Fikan. BertanOrtzi Garitano Derioko bertsolariabigarren lotu zen. Hala ere, oraindikez daki finalera ailegatuko den, horibertsolari bakoitzak lortutako pun-tuazioaren arabera erabakitzenbaita. Bigarren kanporaketa Larra-betzuko eskolan egingo da maia-tzaren 7an. Saioa iluntzeko 9etanhasiko da eta bertsolari hauek har-tuko dute parte: Olatz Ibarluzea,Iker Gangoiti, Mikel Goiriena, EkainLanda, Asier Legarreta eta PeruVidal. Alberto de Abajo “Zoro” gai-jartzaile ibiliko da. Txapelketarenfinala Derioko Gurea Aretoan egin-go da maiatzaren 22an, zapatuan.Gai-jartzailea Bernar Mandalunizizango da.

Zeure eritxia agertu gura badozu, gutunen atal hau zabalik daukazu. Ahalik eta eritzi gehieneklekua euki dagien, ez da komeni makinazko 15 lerro baino luzeago idazterik gutunotan. Izena,telefonoa, helbidea eta nortasun agiriaren zenbakia agertu beharko dira. Laburtu behar izanezkero, AIKOR!-ek bere esku dauka horretarako eskubidea. Zure eritxia aginduteko helbidea: Toto-an, Aresti kalea 2, 48170, Zamudio edo [email protected].

Page 6: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com6 LABURRAK

Loiuztarrek upeltegi

bi bisitatuko dituzte

maiatzeanLarrakoetxe Loiuko jai-batzor-

deak Ramon Bilbao upeltegia bisi-tatzeko irteera antolatu dute maia-tzaren 29rako. Autobusa goizeko8:45ean aterako da Larrondotik etageldialdi bi egingo ditu: bata, herri-ko enparantzan; eta bestea, Jesu-sen Bihotza plazan, Bilbon. HandikHarora abiatuko dira, Ramon Bilbaoupeltegia ezagutzera. Bertan hiruardo mota ezberdin dastatzekoaukera izango dute. Bazkaria Gui-llermo jatetxe-upeltegian egingodute, Cuzcurrita del Rio herrian.Arratsaldea Labastidan emangodute eta Loiura gaueko 22:30eanitzuliko dira. Izena ematea maiatza-ren 1etik 14ra bitartean zabaldukoda. Hori 11:00etatik 13:30era eginbehar da Zabaloetxeko eskolazaharrean (Etor).

CemenDerioRock-k txorierritargazteak batuko ditu aurten ere bai

Santzoka elkarteak CemenDerioRockekimena antolatu du hirugarren aldiz. Eki-mena maiatzaren 8an egingo dute, SanIsidro jaien haritik. Egun horretako ekital-dirik erakargarrienetariko bat PatineteLong Txapelketa izango da. Patinete motahonetako txapelketak egitea ez da ohikoaez Txorierrin, ezta alboko herrietan ere.Horregatik aurreko edizioetan ikusminhandia sortu eta gazte asko bildu zirenproban, parte-hartzaile zein ikusle mo-duan.

Txapelketak zati bi izango ditu. Goize-ko 12etatik ordu-bietara arte slalomproba egingo da institutu ondoko parkin-gean. Izena ematea 12:00etan egin beharda. Txapelketaren bigarren zatian eurentrebetasuna erakutsi beharko dute parte-

hartzaileek, eta horretarako, irristadak etajaitsiera egin beharko dituzte. Izena ema-tea eguerdiko 3:30ean izango da. KoskaIrratiko Bashatee irratsaioko lagunek mu-sikaz girotuko dute txapelketa. Arratsal-deko 7etan sariak banatuko dituzte, etaostean, merienda-afaria egingo dutefrontoian. Antolatzaileek mahaiak, aul-kiak eta plantxa jarriko dituzte, eta koadri-la bakoitzak etxetik eramango du jatekoa.Txosna ere egongo da. Gaueko 12etanmusikaren txanda izango da. Frontoiantalde hauek eskainiko dute kontzertua:Mental Eraser eta beste talde bat (Derio),Perlanbaker (Zamudio) eta Ras Reguilon(Uribe Kosta). Rocka, metala eta reggaeaelkartuko dira CemenDerioRock ekime-naren aurtengo edizioan.

Page 7: 92

Lezamako Udalak eta Elkar argitaletxeak “Mikel Zarate” Literatura Saria sortu dute,euskaltzale eta idazle lezamarraren omenez. Sari honek helburu bikoitza du: alde batetik,haurrentzako irakurgai berriak sortzea; eta bestetik, idazleen lana bultzatzea. Sariarenlehenengo edizioan 21 lan aurkeztu dira eta irabazlea Asier Mendozak idatzitako Beste gunobela izan da. Hori banpiroei buruzko istorioa da.

Epaimahaia Leire Bilbaok, Julen Gabiriak eta Xabier Mendigurenek osatu dute etaBeste gu lana aukeratu dute irabazle, “bere freskotasun eta umoreagatik, eta irakurle gaz-teen artean izan dezakeen arrakastagatik”. Mendozak 3.000 euro jaso du saritzat etanobela udazkenean emango dute argitara. Asier Mendoza 1971. urtean jaio zen Zarau-tzen eta gaur egun EITBn egiten du lan.

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com LABURRAK 7

Asier Mendoza zarauztarrak “MikelZarate” Literatura Saria irabazi du

TRANSHUMANTZIA, TXORIERRIN.– Bazkarikonenen bila, abeltzainak abereak leku batetik bes-tera mugitzen dituenean transhumantzia egitenduela esaten da. Estatuan 1950etik aurrera utzizitzaion transhumantzia egiteari, baina Txorierrinbadugu oraindik jarduera horri ekiten dion abel-tzain bat: Victor Ugalde lezamarra. Horrek 140ahuntz inguru eramaten ditu apirilean Zornotzaaldera, Andonik eta txakur batek lagunduta. Victo-rren taldearen ibilbidea Lezamako Basabale base-rriaren ondoan hasi eta hauek zeharkatzen ditu:Loroño Larrabetzuko auzoa, Larrabetzu, BoroaZornotzako auzoa eta Zornotza herria. BidaiatxoaBelatxikieta mendiko gailurrean, Aramotz katean,bukatzen da. Guztira, zazpi ordu irauten du. Aza-roan abereen bila itzuliko da Victor.

Page 8: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com8 LABURRAK

Derioko Pintura Lehiaketak ia 1.800 euro banatuko ditu saritan

Maiatzaren 16an, Aire zabaleko Pintu-ra Lehiaketa egingo dute bigarren aldiz,Derion. Lehiaketa 16 urtetik gorako lagu-nei dago zuzenduta eta parte-hartzaileeknahi beste lan aurkeztu ahalko dute. Mar-golanak lehiaketaren egunean bertanegin beharko dira eta gaitzat herriko edo-zein motibo hartu ahalko da. Teknikalibrea izango da eta egileak erabilikodituen tresna guztiak eraman beharkoditu.

Lanak edozein oinarritan margotuahalko badira ere, euskarri gogor bateanaurkeztu beharko dira. Horrek neurrihauek izango ditu: 100x81 cm. Lehiaketaeta Derioko azoka egun berean izango

dira. Udalak stand bat jarriko du azokaneta parte-hartzaileek han zigilatu ahalkodituzte euskarriak, goizeko 9etatik 11rabitartean. Lanak 13:30etik 14:30era aur-keztu ahalko dira stand horretan, eta arra-tsaldean ikusgai jarriko dituzte azokakotailerren karpan.

Epaimahaiak arratsaldeko 6etan jaki-naraziko ditu irabazleen izenak. EkimenaUdaletxeko plazan egingo da, eta orotara1.750 euro emango dira saritan: 750 euroeta diploma, lehenengoarentzat; 500euro eta diploma, bigarrenarentzat; 250euro eta diploma, hirugarrenarentzat; eta250 euro eta diploma, lehenengo hiruga-rren artean ez dagoen derioztarrarentzat.

Telematikako

erreminta kutxa,

Eskola Politeknikoko

ikasleen eskuraTxorierriko Eskola Politeknikoak

eta Googlek akordio bat sinatu dute.Akordio horri esker, aurtengo ikas-turtetik aurrera ikasle bakoitzakkontu pertsonalizatu bat izango dutxorierri.com domeinuan. Kontuhorrek “telematikako erremintakutxa” bezala funtzionatuko du etabertan honako hauek izango dituzteikasleek: posta elektroniko pertsona-lizatua, txata, Ofimatikako paketeaon-line, web esparrua, agenda etaegutegia. Egitasmoak helburu bikoi-tza du: alde batetik, ikasle eta irakas-leen arteko komunikazioa eta lanki-detza indartzea; eta bestetik, ikasle-en ikaste prozesua hobetzea. Horre-zaz gainera, Google Apps Educatio-nal zerbitzuan bildutako erremintakikasleen eskura jartzeko asmoa erebadago.

Page 9: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com LABURRAK 9

Nahi dutelako,

euskarazMankomunitateko Euskara Zer-

bitzuak “Nahi dudalako” kanpainahurbildu die Txorierriko gazteei.Kanpaina 16 urteko gazteentzatdago pentsatuta, eta haren helbu-rua da ikasketak euskaraz egitenjarraitzea. Guztira, 153 gaztek izandute kanpainaren berri. Gazteekwww.nahidudalako.com webgune-an sartu behar dute eta hainbatinformazio jasoko dute bertan: halanola, nolako abantailak dituen eus-karaz ikasteak edo non egin ditza-keten ikasketak euskaraz. Horrezazgainera, webgunean dagoen for-mularioa betetzen badute, oparienzozketa batean hartuko dute parte.Bost sari zozketatuko dira: Play Sta-tion 3 bat; MP4 bi; MP3 bat; eta 30euroko bono bat, Elkar megaden-detan gastatzeko.

500 korrikalari, TeknologiaParkeko lasterketan

Apirilean Teknologia Parkeko Herri-Lasterketa egin zen bosgarren aldiz. Eki-taldia Aisiatek kultur eta aisia elkarteakantolatu zuen.

Lasterketan 500 lagunek hartu zutenparte eta euren artean oihartzun handikokorrikalariak ere izan ziren. Gainera, Espai-niako Atletismo Federazioak probaren zir-kuitua homologatu du aurten, eta horreneraginez, parte-hartzaileen kopurua au-rreko edizioetan baino handiagoa izanda.

Youseff Denni (32 min eta 50’’) laster-ketaren irabazlea izan da gizonezkoenkategorian; eta Teresa Pulido (37 min eta

51’’), emakumezkoan.Beste alde batetik, aurtengo edizioan

Bizkaiko Errepideko Lasterketa egin dalehenengo aldiz. Korrikalariek 10.000 me-troko ibilbidea egin behar izan zuten etaproba Unai Saiz de la Fuentek (33 min eta33’’) irabazi zuen gizonezkoen kategorian.Emakumezkoen kategoriaren irabazleaBegoña Millano (45 min eta 59’’) izan zen.

Asier Agirrek (36 min eta 26’’) Krosegokituaren Txapelketa irabazi zuen10.000 metroko distantzian; eta TxaberXabier de la Torrek (04 min eta 46’’) etaArantza Utxupik (07 min eta 03’’), 2.000metroko distantzian.

Page 10: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com10 LABURRAK

Literaturia motorrak berotzenhasi da

Ekainaren 4an, 5ean eta 6an, Litera-turia euskara hutsezko literatura azokaegingo da Larrabetzun. Azoka dela eta,hainbat ekitaldi antolatu ziren apirile-an, eta maiatzean ere aukera izangodugu literaturaz eta musikaz gozatze-ko. Tximintx Derioko euskara elkarteakLiburutrukea atala jarri du martxan be-re blogean (http://www.blogari.net/ txi-mintx). Bertan liburu zerrenda bat es-kegi dute eta nahi duenak liburuak es-katu ahal izango ditu elkartera deituzedo idatziz. Atala maiatzaren 31 arteegongo da martxan.

Biko teatroak Larru haizetara lanaantzeztuko du apirilaren 30ean,22:30etik aurrera, Hori Bai Larrabetzu-ko gaztetxean. Eta maiatzaren 16an“Gartzelako literatura hitzaldia” izangoda Jose Luis Otamendi eta Mitxel Sa-rasketaren eskutik. Hitzaldia Literatu-raz berbetan ekimenaren barruan an-tolatu da eta iluntzeko 8etan egingodute Anguleri Larrabetzuko kulturaetxean.

Maiatzaren 28an, 22:30ean, Murse-go eta Zurak kontzertua eskainiko duteHori Bain, eta maiatzaren 31n literatu-rari lotutako ekimen bat egingo da Za-mudiotorren. Azken hau Lagatzu eus-kara elkarteak antolatu du eta iluntze-ko 8etan izango da.

Petralanda

zamudioztarra

aske utzi dute

fidantzapeanApirilaren 16an, hainbat lagun

eta senide bildu ziren Zamudion,Aner Petralanda gazteari harreraegiteko. Audientzia Nazionalakaske utzi ditu Petralanda eta Bata-suneko beste zortzi kide, bakoitzak50.000 euroko fidantza ordainduta.Horrezaz gainera, politikan aritzekodebekua baldintza moduan ezarridie, kartzelatik atera ahal izateko.Petralanda eta besteak 2007. urte-ko urrian atxilotu zituzten Batasu-naren aurka Seguran egindakooperazioan.

Gaztea apirilaren 15ean, gaue-ko 9etan, atera zen A Lama kartze-latik (Pontevedra), eta Zamudiorahurrengo egunean ailegatu zen,arratsaldeko 7etan.

Aenak 33 etxebizitza

intsonorizatu dituIngurumenaren Jarraipen

batzordeak jakinarazitakoaren ara-bera, Aenak 263 eskaera jaso dituBilboko Aireportuaren IsolamenduAkustikoaren lehenengo fasean.Aenak Orain arte 92 eskaera onartuditu eta dagoeneko 33 etxebizitza-tan egin dira akustiko isolatzekolanak. Beste alde batetik, bileranerabaki zuen batzordeak lasteremango ziola hasiera bigarren fase-ari.

Page 11: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com IRUDITAN 11

Bizitza laburra daDerioko kanposantua ustekabez beterik dago. Eta hemen dugu horren adibide bat. Bizitza laburra da eta hura ondo baino hobeto apro-betxatu behar dugula gogorarazten digu denboraren jainko honek.

Argazkia: Sondika-Goiri taldearen argazki-bildumakoa

Page 12: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com12 GUREAN IZAN DA

t: Itxaso Marina / a: Lagatzu

Duela gutxi Musikaren Saria eman

dizute Haizea Garizumakoa abestiaga-

tik, euskarazko abestien kategorian.

Alde duzu haizea?

Badirudi baietz. Baina ez sariengatik.Halakoak datozen bezala hartu behardira. Disko honetan aurrerapausoa senti-tu dut eta hori garrantzitsua da. Jendea-ren harrera ere disko batzuetan bestebatzuetan baino gehiago igartzen da,baina nik osotasun batean ikusten dutneure eginkizuna, diskoz disko. Dena de-la, sariak eskertzekoak dira beti.

Haizea Garizumakoa Estatu Batue-

tan osorik grabatzen duzun lehenda-

biziko diskoa izan da. Bertan egin iza-

nak bestelako eraginik izan du emai-

tzan?

Ez dakit, hori jakin nahi nuke nik. BenMonder, Kenny Wollesen eta Skuli Sverris-son bertako musikariekin aurrekoetanere egin dut lan, eta nik argi nuen diskohau Estatu Batuetan grabatu beharkogenuela. Musikariengatik batez ere,hango giroagatik. Eta bai, emaitzan eragi-na izan duela uste dut, baina ez dakit esa-ten zehatz-mehatz zein izan den.

Azken disko hau oso lan intimista

dela esaten dute musika adituek;

sakona... Zelan definituko zenuke zuk?

Intimista zer den ez dakit, baina uler-tzen dut zergatik esaten duten. Izan ere,hitz guztiak neureak dira, eta egindakoakere kantu-kantuak direla esango nuke;

oso giro bateko kantuak. Hala ere, hain-beste diskoren ondoren denetarik entzundut. Uste dut azken lan honek baduelaosotasun bat, eta neuri halakoak gusta-tzen zaizkit. Baina, gero, kantu diskoa da,nire beste disko guztiak bezala.

Sulabelardiko kantaria Mikel Labo-

ari dedikatutako abestia da. Zelako

eragina eduki du Laboak Ruper Ordori-

karengan?

Musikan ibiltzeak duen gauzarikonena da norberak miresten dituen musi-kariekin jo ahal izatea; asko errespetatueta maite dituzun musikariekin jartzenzaituela harremanetan. Mutikoa nintzelaezagutu nuen lehendabiziko abeslarieta-ko bat Mikel izan zen, eta gero, suertez,

nire laguna bilakatu zen. Harreman estuaeduki dut berarekin, eta eraginik handie-na hor dagoela uste dut. Gure belaunal-diaren aurreko musikariak, Mikel tartean,oso erreferente garrantzitsuak izan dira

Ruper Ordorikak kontzertu zoragarria eskaini digu duelagutxi Lezaman; lagunartekoa. Azken lana aurkezteaz gai-nera, Oñatiko abeslariak bere ibilbideko kantu esangura-tsuenak errepasatu zituen gurekin.

“Gauza berriak sortzeko beharra dut”RUPER ORDORIKA l abeslaria

“Argi nuen Haizea Garizumakoa diskoa

Estatu Batuetan grabatubeharko genuela; musikariengatik

batez ere”

Page 13: 92

besterik eskatzen. Gurea artisau munduada; musikarena oso mundu orekatua delairuditu daiteke kanpotik, baina ez dahorrela. Musikariok gauzak datozen beza-la bizi gara, gauzei erantzuna emanez.Horregatik, ez dut uste gure lanbideaninor geldituko denik lo. Gure lanbideak ezdizu horretarako baimenik ematen, eten-gabeko hausnarketan egotera behartzenzaitu.

Nora eramango zaitu haizeak dato-

zen egunotan, hilabeteotan...?

Gauza berriak sortzeko beharra dut;kantu berriak. Taldea erabat berritu da etahori aurrerapauso handia izan da, nireustez. Oso gustura nago eta egoera honekbabesa ematen dit kantu berriak sortzeko,eta, ahal bada, ikasten jarraitzeko.

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com GUREAN IZAN DA 13

guretzat. Herri musika sendotasun han-diz landu dute, eta bakoitzak bere balore-ekin oso bide interesgarria egin du geroetorri garenontzat. Eta horri harremanpertsonala gehitzen bazaio, nik nahi nukepentsatu Mikelek eragina izan duela nire-gan, beti herri musikari handitzat jodudalako.

Etengabeko ikaste prozesuan mur-

gilduta dagoen musikaria zarela en-

tzun dizugu askotan. Hogeita hamar

urteko ibilbidearen ostean eta merka-

tuan 18 lan izanda, zer da ikasi duzu-

na?

Gauza asko izan direla nahi nuke pen-tsatu. Ñabardurak, gauza txiki-txikiak,dira norberari munduan hobeto egotenlaguntzen diotenak, eta kantagintzan erehalaxe izaten da. Batzuetan oso gauza txi-kietan oinarritzen da ikasbide hori, eta,oro har, egiten duzunarekin lasaiago,gusturago, egotean datza. Dena dela,neure burua hasiberria bezala ikusten dutnik. Jendaurrean gauzak beste ganorabatez egiten ditugula nabaritzen dut,grabazioetan asko aurreratu dugula...Baina, nire eginkizunari dagokionez,hasieran bezala sentitzen dut neureburua.

Euskal Herriko abeslaririk ospe-

tsuenetarikoa zara, eta publiko leiala

zeureganatu duzu urteetan egindako

lanari esker. Inoiz erlaxatu ahal da

musikari bat?

Niretzat gauza handia da kantatzenibiltzea, hau nire grina delako. Nire publi-koa, nahiz eta oso kopuru handia ez izan,hasiera-hasieratik eduki dut eta ez dut

“Gure belaunaldiarenaurreko musikariek,

Mikel tartean, oso bideinteresgarria egin dute

gero etorri garenontzat”

“Nire eginkizunari dagokionez, hasieran

bezala sentitzen dut neure burua”

Page 14: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com14 GAZTEA ETA

Oihana Lezamakoa da, hemeretzi urte bete barria da etaez dauka asmorik musikan profesionalki jarduteko.Gazteak Enpresa Administrazinoa eta Zuzenbidea ikas-ten dabil eta argi dau hortik atera gura dauela bizimo-dua.“Musikea lagunakaz ondo pasateko tresnea da, bes-terik ez”.

“Etxean legez nago eszlagunak paraje dod

OIHANE APRAIZ l abeslaria

t/a: Itxaso Marina

Orain dala urtebetetik hona Habe-

mus ratas taldeko abeslarietariko bat

zara: emakume ahotsa. Zelan sartu

zinan taldean?

Taldeak kontzertua eskini eban Korri-ka Egunean, Derion. Taldekideak ezagu-tzen nebazan eta eurakaz eszenatokiraigoteko esan eusten. Igon nintzan... etaeurakaz lotu naz.

Gustura zagoz?

Bai! Ez dogu entsegu askorik egiten,ikasketakaitik ez dogulako nahiko denpo-rarik. Baina entseatzen dogunean edertopasaten dogu, barretan egiten dogu... Eta

ganera, gustaten jatan musikea abestendogu.

Gehienbat punk-rocka jorratzen

dozue, ezta?

Bai, ia euskal talde gehienen bersino-ak joten doguz: Betagarri, Txapelpunk,Berri txarrak, Deskontrol taldekoak...

Gizon eta emakume ahotsa buztar-

tzea, bien arteko orekea topetea, ez da

erreza. Zuen kasuan?

Beno, kontuan hartu behar da gu ezgarala profesionalki aritzen. Bakotxakahal dauana abesten dau eta, ondo lotzenbada, aurrera. Egia esateko, Arkaitzek etabiok ez dogu batera abesten. Berak abes-tiaren zati bat egiten dau, eta nik, beste

Page 15: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com GAZTEA ETA 15

enatokian,azalako”

oso kontzertu gitxi emon doguz eta nikuste dot jentea erakartea askoz errezagoadala, abesti ospetsuak joten badira.

Eta zein da kantatea gehien gusta-

ten jatzun abestia?

Hesian taldearen Maite zaitut. Abestiaoso gozo hasten da eta pixkanaka-pixka-naka indarra hartzen doa. Gustaten jatkontraste hori.

Zenbat kontzertu eskini dau talde-

ak zu han zagozenetik?

Lau, baina nik hiru kontzertutan bainoez dot parte hartu: Sondikan, Derion etaLezaman.

Aurretik beste talde baten egonda

bazara be, eszenatoki batera lehenen-

go aldiz igon dozuna Habemus ratas

taldeagaz izan da. Kontrolpean dozu

eszena?

Hasieran urduri zagoz, baina lagunaklehenengo lerroan izaten dodaz beti, etaetxean egotea moduan da. Dana dala, nik

taldekideengan eta musikan ipinten dotarretea, eta ez deutsat jenteari errepara-ten. Ez dot lotsarik sentiduten.

Debuta orain dala gitxi egin dozu

herrian, Zorrizketan euskera alkartea-

ren urteurrenaren haritik. Zelan urten

eban?

Kontzertuak oso gitxi iraun eban etajente askorik be ez zan etorri gu ikustera...Baina familia eta lagunak hor egon ziraneta horregaz pozik nago. Ondo egon zan.

Musika talde gazteek, Txorierrin,

nahiko aukerarik dozue joteko?

Guk Larrabarri Derioko baserrian egi-ten doguz entseguak eta, nire ustez, lekuanahiko ondo dago antolatuta. Baina ustedot aukera gehiago emon beharko leuski-guela, jaietan-eta jo ahal izateko. Horriburuz esan behar dot batzuetan Udalekmaketea eskatzen dabela, eta guk ezdogu baliabiderik maketea grabau ahalizateko.

bat. Lagunek ondo lotzen dala esatendeuste.

Eta eretxi horretakoa zara zeu be?

Ba, nik uste dot polito egiten dogula.Halanda be, badagoz abestiak Arkaitzekbakarrik kantaten dituanak. Izan be,abesti horiek gizon ahotsaren gogortasu-na eskatzen dabe. Nik ahotsa baju dodanarren, ezin dot oso baju abestu. Erdikobidean dago: ez da altua, baina oso bajuabe ez.

Prestakuntzarik dozu musika arlo-

an?

Ez, ez dot abesteko teknikarik ikasi.Ahal dana egiten da.

Helbururik dau taldeak?

Hasiera baten, ez. Gaztetxeren baten,jai baten... joteko erea sortuko balitz,aprobetxau egingo geunke. Baina gu ezgabilz aukera horren bila, bakotxak berekontuak ditualako. Ganera, momentuhonetan ez dogu musikeagaz dirurikatera gura... Beno, jakina!, joteagaitikdirurik emongo baleuskue, ba, hobeto!

Lehen, bersinoak egiten dozuezala

aitatu dozu. Zeuen abestiak inoz kon-

poseteko asmorik?

Askotan izan dogu eztabaidea horreninguruan, baina bakotxaren abestiak sor-tzea ez da hain erreza. Ganera, orain arte

“Aukera gehiago emon beharko

leuskigue Txorierrikotaldeoi, jaietan-eta

jo ahal izateko”

Page 16: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com16 ZAMUDIOKO PAZKO JAIAK

Page 17: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com ZAMUDIOKO PAZKO JAIAK 17

Page 18: 92

a: Asier Amarika

Txupinazoa maiatzaren 21ean botakodute, arratsaldeko 7:30ean. Hortik aurreraasteburu osoa izango dute jaiez disfruta-tu ahal izateko. The Bon Scott Band, Esnebeltza eta Amaiur taldeen eskutik berotu-ko dituzte motorrak.

Hurrengo egunean, zapatuan, txapel-keta bi egongo dira Bidekoetxe parkean:alde batetik, Sukalki Txapelketa, klasikobihurtu dena; eta bestetik, Zaldi-jauziTxapelketa. Azken hau joan den urteanegin zuten lehenengo aldiz eta oso arra-

kastatsua izan zen. Gainera, umeek zal-dien gainean paseotxoa emateko aukeraeduki zuten eta guztiak poz-pozik ibiliziren. Aurten ere ekitaldia antolatzea era-baki dute horregatik, beharbada. Patxieta konpainia taldeak bazkalostea girotu-ko du eta abesbatzek iluntzean hartukodute txanda. San Martin elizan hauekemango dute kontzertua: ZamudiokoKamara Korala, Chalys odalys, Mendi ona

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com18 ZAMUDIOKO PAZKO JAIAK

Pazko jaiek askotariko ekimenakekarriko dizkiete zamudioztarrei

Badaude osagarri bi beharrezkoak direnak edozein jai asean eta betean irteteko: musi-ka eta gastronomia. Horiei kirola, dantza, umeentzako ekitaldiak eta txapelketak gehi-tzen badizkiegu, jai-egitarau itxurosoa dugu emaitzatzat. Eguraldi ona Zamudioko jai-batzordeak hainbat aukera eskainiko dizkigu aurtengo Pazko jaietan.

“Kanta herriari” ekitaldiak keinua

egingo dio euskal folkloreari

Page 19: 92
Page 20: 92

eta Isasiko Ama. Taberna Ibiltaria etahorren jarraitzaileak kantuz kantu, taber-narik taberna, ibiliko dira gorputzak etagogoak nahi arte, eta gauez musika ozenentzungo da plazan. Deskontrol, Maitipseta Akerbeltz taldeen txanda izango da.

Domekan umeentzako jolas-parkeaatonduko da eskolan eta goizean pilotapartidak egongo dira. Frontoian afiziona-tu mailako pilotaririk onenak arituko diranorgehiagoka. Hiru bat taldeak dantzenagerraldia eskainiko du eskolan eta arra-tsaldeko 7etan “Kanta herriari” ekitaldiaizango da. Ekitaldiak euskal folklorearikeinua egitea du helburu eta bertan Txo-min Artola, Gontzal Mendibil eta NikoEtxart abeslariek hartuko dute parte.

Pazko jaiei astelehenean esangodiegu agur. Goizean kopaua eskainiko daelizpean eta arratsaldean Mus eta BriskaTxapelketak antolatuko dira AdinekoenEtxean.

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com20 ZAMUDIOKO PAZKO JAIAK

Maiatzak 16, barikua

Zamudioko VII. SlalomaMaiatzak 21, barikua

19:30: Txupinazoa eta gozokiak.19:45: Kalejira, txistulariek, trikitilarieketa buruhandiek girotua. 21:00: Perretxiko-jana.23:00: Kontzertuak: The Bon Scott Band+ Esne beltza + AmaiurMaiatzak 22, zapatua

Sukalki Txapelketa, Bidekoetxe parkean.11:00: Zaldi-jauzi Txapelketa, Bidekoe-txe parkean.11:45: Kalejira.14:00: Sukalki Txapelketaren sari-bana-keta.17:00: Dantzaldia, Patxi eta konpainiataldearekin.19:00: Gorritiren animaliak.20:30: Koralen kontzertua, eleizan:Zamudioko Kamara Korala, Chalys oda-lys (Kanariak), Mendi ona (Sodupe) etaIsasiko Ama (Gordexola).21:30: Taberna Ibiltaria.23:00: Kontzertuak: Deskontrol + Mai-tips + Akerbeltz.Maiatzak 23, domeka

10:00: Umeentzako jolas-parkea, esko-lan. 10:00: Pilota partidak.11:00: Meza.

11:45: Kalejira.13:00: Herri kirolak, plazan.17:00: Dantzen agerraldia, Hiru bat tal-dearen eskutik, eskolan.19:00: “Kanta herriari” ekimena: TxominArtola, Gontzal Mendibil eta NikoEtxart.Maiatzak 24, astelehena

12:00: Meza.12:30: Kopaua trikitilariek girotua, eleiz-pean.16:30: Mus eta Briska Txapelketak, Adi-nekoen Etxean.

Jai-egitaraua Gontzal Mendibil

Page 21: 92
Page 22: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com22 GAI NAGUSIA

Maiatzaren 16an Bizkaiko Dantzarien Eguna egingo da Sondikan. Ekitaldian Lurraldeosotik etorritako 3.500 dantzari batuko dira, eta horreei senideak eta ikusleak gehitubeharko jakez. Antolatzaileen aurreikuspenen arabera, jentetza handia bilduko da herri-ko futbol-zelaiaren inguruan. Egun osoan zehar, euskal dantzak eta folklorea nagusiizango dira Sondikako kaleetan.

Sondika Bizkaiko folklorearen eszenatokia bilakatuko da bigarren aldiz

Page 23: 92

t: Itxaso Marina

Hau ez da lehenengo aldia BizkaikoDantzarien Eguna Sondikan egiten dana.Horrela, bada, orain dala 11 urte be ber-tan izan zan. Ekitaldia Bizkaiko DantzarienBiltzarrak antolatzen dau, eta handik azal-du deuskuen bezala, 1999. urteko edizinohatan, guztietan bezala, parte-hartzeaoso handia izan zan. Sondikoztarrek eran-tzun ezin hobea emon eben eta Bizkaikodantzari gehienek be ez eben huts egin.Era berean, Bizkaiko Foru Aldundiko or-dezkariak Sondikan izan ziran. Ganera,edizino berezia izan zan Emeterio Llonarimerezitako omenaldia egin eutsielako.Emeterio Gorantzaileak Sondikako dantzataldearen sortzailetarikoa izan zan. Osobehar handia egin dau talde eta euskaldantzen alde 44 urtean.

Antolatzaileek ez dabe zalantzarikaurtengo edizinoa orain dala 11 urtekoamoduan arrakastatsua izango dala esate-ko orduan; edo arrakastatsuagoa be.“Sondika herri txikia da beste batzuenaldean, baina bertako dantzariek ez ezeherritar guztiek be ardura handia hartzendabe ekitaldian. Eta hori oso gauza inpor-tantea da; kontuan hartzekoa”.

Bizkaiko Dantzarien Eguna 30. aldizospatuko da aurton. Bizkaiko dantzarienjaialdi erraldoia da; gehienek gogo bizizitxaroten daben hitzordua. “Motibazinohandiko eguna da. Goizean dantzen age-rraldia da eta dantzariok esfortzu nabariaegin beharko dogu; baina jaialdiak besteñabardura bat hartzen dau arratsaldean.

Bazkaldu ostean, erromeria inguruanbatzen gara eta dibertimenturako mo-mentua eukiten dogu: lagunak agurtze-ko, lagun barriak egiteko, dantzarako...Jaian dantzarien hiru belaunaldik hartzendogu parte eta poztekoa da”.

Dantzariak jai-giroan batzea, eureizuzendutako jai nagusia izatea, ekitaldia-

ren helburuenetarikoa da. Baina, zelan ez,euskal dantzek eta folkloreak be oso pro-tagonismo handia dabe egun osoanzehar. “Urteetan ahalegin garrantzitsuaegin da Bizkaiko ohiko dantzak batzen etagure ondarea osatzen. Ahalegin hori eza-gutzera emon behar da, eta gure dantzaketa folklorea oso aberatsak dirala erakutsi.Ekitaldia eszenatoki egokia da horretara-ko”.

Momenturik onenetarikoan

Gauzak asko aldatu dira DantzarienEgunaren lehenengo edizinoa ospatu za-netik hona. Halan, ekitaldia denporarenpoderioz joan da indartuz, eta gaur egunguztiz sendotuta dago gure artean. Bainaez da egun batetik bestera egiten dan eki-

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com GAI NAGUSIA 23

“Ekitaldia orain dala 11 urte be egin zan

Sondikan. Txorierritarrekerantzuna ezin hobea

emon eben”

Page 24: 92

EgitarauaAzokea, Txorierri etorbidean (Loroño ta-bernaren aurrean): materiala eta erropea. 10:45: Kalejirea.11:00-14:00: Puzgarriak, Larrabarrenaparkeko kirol-gunean. 11:00-14:00: Txosnak, Larrabarrena par-keko kirol-gunean. 11:30: Dantzen agerraldia, futbol-ze-laian.Dantzari dantzea: Agintariena, Zortzi-nangoa, Ezpata joko txikia, Banangoa, Bi-nangoa, Ezpata joko nagusia, Launangoa,Makil jokoa eta Txotxongiloa. Gipuzkoako dantzeak: Agurra, Makil txi-ki eta Zinta dantzea. Dantzari ertainak: Aintzina pika, Ostaler-sak eta Olagueko esku dantzea.Eltziegoko dantzak: Correcalles, La dan-za, Cuatro calles, Arbol eta Jota. Gorulariak: Domingiloa eta Arku dantzea. Dantzari txikiak: Txulalai, Zapatain dan-tzea, Esku dantzea eta Bizkar dantzea edoXan Petrike dantzea. Kaixarranka

Larrain dantzea

14:00-20:00: Puzgarriak, Ikurrinaren en-parantzan.15:00: Bazkaria, frontoian.17:00: Erromeria, Luhartz taldearen esku-tik. Tren-geltokiaren aparkalekuan.

mena, eta aurtengo edizinoa zehaztutabadago, dagoaneko buruan dabe dato-rren urtekoa. “Jaialdia antolatzea errazadala ez dogu esango, baina egia da gauzagitxi aldatzen dirala urterik urte, eta horioso lagungarria da. Dinamika baten sartugara eta bakotxak badaki zein dan bereeginkizuna: bai dantzariek, bai antolatzai-leok”.

Dantzariek urteetan ikasitako dan-tzak agertuko dabez jente-aurrean. Bil-tzarretik adierazo daben legez, ekitaldiandantzatzen diran piezak gero eta zuzen-tasun handiagoz egiten dira eta erreper-torio minimo bat eukitea lortu da, ososendoa dana.

Sondikako futbol-zelaian 75 dantzatalde, 3.500 dantzari eta milaka lagun bil-duko dira; senideak eta ikusleak azkenhorreen artean. Indarrean dagozan se-gurtasun-neurriak zorrotzak dira eta eki-taldia eta futbol-zelaiko azpiegiturea ho-

rreetara egokitu beharko da. Berdegune-an, aldi berean dantzari gehien biltzendiran momentua gaztetxoen ekitaldianizango da: 1.200 dantzari inguru.

Azken urteotan euskal dantzen mun-dua gainbehera doan ustea zabaldu dahemen eta han. Dantzarien Biltzarrekoordezkariak ez datoz bat adierazpenhorregaz; are gehiago, euskal dantzak etafolklorea momentu onenetarikoan dago-zala uste dabe. Alde batetik, 75 talde eta6.000 dantzari inguru dagoz Bizkaian; etabestetik, dantzariek egiten dabezan dan-tzek gero eta kalidade handiagoa dabe.

“Tradizinozko dantza taldeek zutunikirauten dabe, beharra urtero-urtero au-rrera ateraten, eta guk “urbanoak”deitzendeutsegunek be ahalegin handia egitendabe gure ohiturak eta tradizinoak zain-tzen”. Dantzen agerraldietaraino hurbil-tzen dan ikusle kopurua be oso adieraz-garria da, euren eretxiz, eta Foru Aldundi-tik jasoten daben babesa eta laguntzeaestimagarria da. “Gertatzen dana hau da:orain dala 30 urte mendi taldeak, abesba-tzak eta dantza taldeok baino ez gengo-zan eta gaur egun beste jarduera muetabatzuk be badagoz. Dana dala, lehen ai-

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com24 GAI NAGUSIA

“Euskal dantzak eta folklorea

momentu onenetarikoan dagoz”

“Dantzarien Eguna 30.aldiz egingo da aurton.Jaian hiru belaunaldik

hartuko dabe parte”

Page 25: 92

tatutako dantzari-kopurua eta aurretikdantza-taldeetatik pasau dan dantzari-ko-purua kontuan hartzen badoguz, Bizkaikobiztanleriaren portzentaje garrantzitsubat dantzaria izan dala esan geinke”.

Zaletasun handia, Txorierrin

Euskal dantzek eta folkloreak, jente ar-tean, atxinako ikusmina sortzen jarraitzendabe eta urterik urte lagun asko hurbil-tzen da Dantzarien Eguneko ekitaldi na-gusiraino. Gure zati bat diralako, ziur asko.Ikusmina askoz handiagoa izan ohi daherri eta eskualde txikietan, eta Sondikan,eta Txorierrin oro har, dantzen agerraldieksortzen daben jai-giroa horren adierazleada. “Txorierrin oso zaletasun handia dagoeuskal dantzetarako. Larrabetzun izanezik, gainontzeko herri guztietan dantzataldea dago, eta horreetako batzuek urte-ak daroez beharrean. Geure ohiturak etafolkloreak mantentzen eta horreek gazte-ei erakusten. Euren beharra eskertzekoada; oso garrantzitsua, benetan”. Horrenharitik, eta Txorierriko berezko dantzarikegon ez arren, Euskal Herriko eta Bizkaikoohiko dantza batzuek beste batzuek bai-

no eragin handiagoa izan dabe gurean.Dantzon artean, Txakolin dantzea, Jotea,Arin-arina eta Soka dantzea aitatu daite-kez, esate baterako.

Datozan egunotan, dantza taldeakburu-belarri ibiliko dira ekitaldi aurrekoentseguetan, eta antolatzaileek be azkenikutuak emongo dabez Bizkaiko Dantza-rien Eguna gura dan moduan atera dai-ten. Ikuskizunaren atzean, itzelezko beha-rra dagoalako, askotan garrantzi gitxiemoten jakona. Bizkaiko Dantzarien Bil-tzarretik argi dabe Dantzarien Eguna ge-

hien bat eurentzako eguna dala, eta aha-leginak egingo dabez, dantzari guztiekhalan sentidu daitezan. “Eguraldia be la-gun izatea espero dogu, eta aurreko edizi-noetan legez, oso giro atsegina egon dai-ten. Egun handia izatea gura dogu, ekital-dia urtero antolatzeak ez dauelako esangura guretzat garrantzia galdu dauanik.Guztiz kontrakoa, denporak aurrera eginahala gero eta garrantzitsuagoa da”.

Maiatzaren 16an, domekan, hitzorduadogu euskal folklore, dantza eta ohitura-kaz. Non eta Sondikan, Txorierrin.

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com GAI NAGUSIA 25

“Gurean eragin handiena izan

dabezan dantzen artean, Txakolin eta

Soka dantzak dagoz”

Page 26: 92

Dantzariek eta herritarrek indarrak

batu dozuez beste behin be.

Bai! Espero genduan bezala, oso eran-tzun ona jaso dogu herritarrengandik etaasko izan dira gugana hurbildu diranaklaguntzea eskainiz: bai taldeko dantzaria-kaz harremana dabenak, bai gainontzekosondikoztarrak. Eta guztion artean osolantalde polita osatu dogu, egun horretanizango doguzan ardurei heldu ahal izate-ko. Sondikan fisikoki egingo dan arren,Bizkaiko Dantzarien Eguna Txorierri es-kualdean izango da aurton, eta gainontze-ko taldeek be euren laguntzea eskinideuskue. Baina uste dogu, printzipioz, on-do moldatuko garala herritarren laguntze-agaz.

Zeintzuk izango dira egun horreta-

ko ardurak?

Asko! Trafikoa antolatu, autobusak etaautoak eurentzat prestatutako aparkale-kuetara zuzendu, jenteari argibideakemon, umeentzako jokoak-eta atondu,kalejiraren ibilpidea antolatu, gertatu dai-tekezan ezustekoei erantzuna emotekoprest egon... Ahaleginak merezi dau. Danaamaitu eta ondo atera dala ohartzen zara-nean, beste ikuspegi batetik ikusten da.

Zer da eguna disfruteteko, ala ner-

bioak dantzan izateko?

Bakotxaren arabera. Izaskun oso ur-duri ibiliko da, ziur asko. Baina bera betidabil urduri... bardin deutso zein ekitaldidan (kar, kar). Gazteok primeran pasaukodogu, ziur asko.

Izaskun: Dana ondo ateratea guradozu... Nik benetan ondo pasau, errome-

rian egingo dot. Zelan gogoratzen dozue orain dala

11 urteko Dantzarien Eguna?

Oso egun ederra izan zan. Jentetzahandia batu zan Sondikan eta herrikodantzariek ez eze sondikoztar guztiek behartu eben parte ekitaldian. Ganera, osohunkigarria izan zan Emeteriori, aitari,omenaldia egin jakolako. Goraintzaleakdantza taldea orain dala 44 urte sortu zan,eta bera taldearen alde erne eta tinkoegon da beti.

Arrakastatsua izango da aurtengo

edizinoa?

Halan espero dogu. Guztion laguntza-

ri esker ondo aterako dala ziur gagoz. Dan-tzarien Egunean jente asko batzen da nor-malean, eta aurton be, Sondikan, horrelaizatea espero dogu. Horretarako gaitasu-na badogu, behintzat.

Zergaitik da hain arrakastatsua,

zuen ustez, Dantzarien Eguna?

Benetan ikusgarria dalako. Ohiko dan-tzen agerraldietara joaten danean, nahizeta horreek be ederrak izan, ez da gauzabera plazan hiruzpalau talde aritzen dira-lako. Dantzarien Egunean, barriz, futbol-zelaia ikurrinaz, dantzariz... beteten da,guztiak aldi berean dantzatzen dirala...Oso ikusgarria eta hunkigarria da.

Gorantzaileak Sondikako dantza taldekoak gogo handiz dabilz Bizkaiko DantzarienEgunaren aurreko ikutuak emoten. Izan be, ekitaldi nagusian egingo dabezan dantzakbehin eta berriro entseatzeaz ganera, hari guztiak ondo lotuta euki behar dabez, egunaahalik eta ondoen atera daiten. Emeterio, Izaskun, Joseba, Oiane eta Edu entsegu batenharrapatu doguz.

“Nerbioak dantzan izateko egunada, baina disfrutetako be bai”

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com

GORANTZAILEAK DANTZA TALDEA

26 GAI NAGUSIA

Page 27: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com DERIOKO JAIAK 27

Page 28: 92

a: Eva Fernandez (DAT)

Eta lehenengo nobedadea SukalkiEgunaren eskutik etorriko jaku. Gauregun arte ekitaldia jai-egitarauarenbarruan egin da, baina aurton handikkanpo atera eta maiatzaren 8an izangoda. Ekitaldi honek beraz, era batean edobestean, hasierea emongo deutse jaiei.Jesus Lagunas kultura zinegotziak azaldudauen bezala, Sukalki Eguna derioztarguztien eguna bihurtzeko asmoa dauUdalak. Alkarte guztiei gutun bana agin-duko jake ekitaldian parte hartzera ani-meteko, eta herritarrei be animauko jakeegun horretan alkondara zuria eta Derio-ko zapia janztera. “Bertan ahalik eta lagungehienek parte hartzea gurako geunke.Ganera, txapelketaren ostean, herri-baz-karia egingo da frontoian”. Sukalki Egunafrontoiaren ondoko parkingean egingoda eta han umeentzako tailerrak be anto-latuko dira, “gastronomia gaztetxoei hur-biltzeko”. Maiatzaren 8a mobimentu han-diko eguna izango da Derion. Aitatutakoekintzaz aparte, Uribe Kostako Areto-fut-bolaren Txapelketaren finalak hangokiroldegian egingo diralako.

Untza mendi taldeak pregoia irakurri-ko dau aurtengo jaietan eta hori maiatza-ren 14an, arratsaldeko 8:30ean izango da.“Orain dala urte bi dinamika honetansartu ginan: pregoia herriko alkarteek ira-kur daien. Dinamika horri jarraitu eta aur-ton Untzari jagokon eginbeharra. Hogetahamar urte bete ditu eta ibilpide luzehonetan egindako beharra aintzatetsi

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com28 DERIOKO JAIAK

San Isidrok aurre egin deutso krisialdiari eta derioztarguztiei zuzendutako ekitaldi sorta zabala eskiniko deus-ku maiatzaren 14tik 17ra bitartean. Ohiko formulek emai-tza ezin hobea badabe be, nobedadeak be egongo dira.

Derioztarrak prest dago

Page 29: 92

“Azokan Errekalde txakolina aurkeztuko da,

Derioko Udalak berakekoizten dauana”

“Pregoia Untza menditaldeak emongo dau,

alkartearen 30. urteurrenaren haritik”

Maiatzaren 8a, zapatua. Sukalki Egu-

na

Sukalkia, frontoi ondoko parkingean.Ipar-Alde abesbatzaren eskutik. Umeentzako tailerrak.Animazinoa, Bertoko taldeagaz.10:00: Uribe Kostako Areto-futbolarenTxapelketaren finalak, kiroldegian. Ar-tega taldearen eskutik.12:00: CemenDerioRock ekitaldia, San-tzoka alkarteak antolatua. 12:30: X. Argazki Rallyaren sari-banake-tea, Gurea Aretoan. DAT-ek antolatua. 16:00-19:00: Taberna Ibiltaria.Maiatzaren 14a, barikua

19:30: Konpartsen jatsierea. Txapelke-tea eta animazinoa, Leioako musikabandeagaz.20:30: Pregoia, Untza mendi taldeareneskutik. Txupinazoa eta txitxi-burrun-tzia, Odol argia eta Subyke alkarteeneskutik. 22:30: Kontzertuak, txosna-gunean: Lor,Betagarri eta Trikizio. Tximintx euskeraalkartearen eskutik. Ostean, diskotekea. Maiatzaren 15a, zapatua. San Isidro

11:30: Mezea.11:30-14:00: Umeentzako tailerrak.Animazinoa, Bertoko taldeagaz.13:30: Ipuin-kontalaria.18:00: Dantzen agerraldia, Lainomendidantza taldearen eskutik.19:00: Idi probak.19:00: Umeei zuzendutako herri kirolaketa jolasak, Probaleku ondoan. Kulki tal-dearen eskutik.23:00: Berbenea, txosna-gunean: Lu-hartz. Ostean, diskotekea. Maiatzaren 16a, domekea. Azokaren

Eguna

10:30-14:30: Elikagai eta eskulan taile-

rren azokea: txakolin eta txahalarendastatzea, umeentzako tailerrak, zan-pantzarrak eta II. Pintura Lehiaketea.11:00: “Dalmazio Langarika” VIII. Memo-riala, Seminarioan. Euskadi Txirrindula-ritza Irakaskundeak antolatua.17:00: Derioko I. Koparen finala (eskuzbanakakoa; lau t´erdiko modalitatea),frontoian.18:00: Briska Txapelketea eta PinturaLehiaketearen sari-banaketea. Dantzaldia, Cocktail orkesteagaz.19:00: Dantza latindarren Txapelketa,Nagusien Etxeak antolatua.Maiatzaren 17a, astelehena. Umeen

Eguna

11:30-14:00: Puzgarriak eta ludotekea. 12:00-14:00: Gazteentzako ekintzak,San Migel plazan: simulagailuak, skateparkea, sumoa eta trikimakoak. 12:30: Marrazki Lehiaketea, Odol argiaalkarteak antolatua.16:30-19:30: Umeentzako jolas-parkea.18:00: Marrazki Lehiaketearen eta kon-partsen sari-banaketea.19.00: Kale-antzerkia: Charabia, El ne-gro y el flaco antzerki taldeagaz.Jaien amaierea eta txokolatadea.

DERIOKO JAIAK 29

oz jaietarako

Jai-egitaraua

Page 30: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com30 DERIOKO JAIAK

gura dogu”. Zinegotziak aitatu deuskunbezala, sorpresaren bat be egon litekepregoiaren irakurketan.

Maiatzaren 15a Zaindariaren Egunaospatuko dabe derioztarrek eta egunosoan zehar dibertimentua nagusi izan-go da herriko kaleetan: tailerrak, dantzak,idi probak, jokoak, hip-hoparen kontzer-tuak...

Udal txakolinaren aurkezpena

Hurrengo egunean Elikagai eta Esku-lan Tailerren Azokak hartuko dau txan-dea, San Isidroko jai-egitarauko ekintza-rik erakargarrienetariko bat dana. AzokeaXV. aldiz egingo da aurton eta, besteakbeste, honeek antolatu dabez horrenbarruan: Iparraldeko jokoak, txahalarendastatzea, Pintura Lehiaketa eta tailerrak.Horrezaz ganera, Errekalde txakolina aur-keztuko da jente-aurrean. Hori DeriokoUdalak berak ekoizten dauan txakolinada eta lehenengo ekoizpena aurton aterada.

Beste alde batetik, arratsaldean, De-rioko I. Koparen finalak jokatuko dirafrontoian. Aurreko urteetan pelotai pro-fesionalen partidak izan dira, baina aur-ton pelotari afizionauei bultzada emongura deutse Udalak. “Txapelketan EuskalHerri osoko pelotariek hartuko dabe par-

te, laster maila profesionalera saltuaemongo dabenak. Txapelketa apirilaren30ean hasi eta maiatzaren 16an jokatukodira finalaurrekoak eta finalak”.

Maiatzaren 17a umeei zuzendutakoeguna izango da. Goizean zein arratsalde-an era askotako ekintzak antolatu diraherriko gaztetxoen gozamenerako: puz-garriak eta jolas-parkea, simulagailuaketa skate-parkea, Marrazki Lehiaketea etakale-antzerkia, banaka batzuk aitatzea-

rren. Egun horretan be amaierea emongojake jaiei, asteburuan zehar izandako eki-taldiek ahoan sabore ederra itxi deuskue-la eta datorren urteko jaiak laster etorrikodiralakoan.

Derioko alkarteek ezinbesteko paperaeuki dabe herriko jaiak antolatzeko or-duan. Beste edizinoetan erakutsi dabenmoduan, gogor egin dabe aurton be bai,proposamenak egiten eta ekitaldiak anto-latzen. “Euren laguntzea ordainduezinada. Oso alkarte aktiboak doguz Derioneta beti dagoz prest hau edo bestea anto-latzeko. Ekitaldiok jai-egitarauaren ba-rruan ez ezik handik kanpo be izangodoguz. Holan, maiatzean eta ekainean behainbat ekintza eukiko dogu herrian: jan-tzien erakusketa, slaloma, ibiltaldi neur-tua eta Tiragoma Txapelketea, esate bate-rako”.

“Derioko I. Kopa egingoda lehenengo aldiz eta

bertan Euskal Herriosoko pelotariek

hartuko dabe parte, afizionatu mailan”

Page 31: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com DERIOKO JAIAK 31

Page 32: 92

t: Gaizka Eguskiza / a: G.E. eta Trikuharri

Hamasei-hamazazpi urte zituztela,Fran Calvente eta Felipe Duran deriozta-rrak Derioko tailer-eskolara joan ziren ha-rriak lantzen ikastera. Iñigo Bilbao loiuzta-rra ezagutu zuten bertan, eta, eskolanhiru urte egin eta gero, Trikuharri enpresaeratu zuten. “Gazte-gazte joan ginen ha-ra, eta garai hartan aitzurra zelan erabiliere ez genekien. Eskolan ogibidearenoinarriak ikasi genituen, baina benetakolana ekinaren ekinez ikasi dugu geroago.Enpresa sortu genuenean, harriak behargenituen lan egiteko, eta harrobian lor-tzen genituen. Horrela, Durangoko har-gin batzuekin jarri ginen harremanetan.Harginok semetzat hartu gintuzten etaogibide hau benetan nolako den irakatsiziguten, hau da, harriak zelan landu, non-dik moztu...”, aipatu digu Felipek.

Hargin hauek antzinako eran egitendute lan, hau da, eskuz egiten dute dena.Ez dute tresneria handirik erabiltzen,rotaflex zerra izan ezik. “Baina zerra ho-rrek zazpi zentimetroko zulotxoa bainoez du egiten. Gainerako lan guztia eskuzegiten dugu”. Horretarako, gaur egun egi-ten ez diren tresnez baliatzen dira: falkak,aizkora bereziak, matxeteak, harri-zula-tzaileek erabiltzen dituzten antzinako ba-rrak... Harginak izan arren, errementari la-nak ere egin behar izaten dituzte, tresne-ria prestatzeko. Falkak, esate baterako,Land Rover kotxeetako baleztetatik atera-tzen dira. Harri handiak mugitzeko ere ezdute erabiltzen ez garabirik ez hondea-gailurik.

Harginen lana hiru zatitan banatzenda: harria harrobitik ateratzea, harria lan-tzea eta harria jartzea. Trikuharriko lagu-nek bigarren atala lantzen dute, batezere. “Trebeagoak gara hori egiten. Lan ho-rrek espezializazio handiagoa eskatzendu, zailagoa da egiten, nolabait esatea-rren. Hori dela-eta, diru gehiago atera-tzen dugu harriak lantzen harriak koka-

Hainbat txalet eta baserri daude Txorierrin barreiatuta.Batzuk harriz eginda daude, eta haietako batzukTrikuharri enpresako harginek egingo zituzten, ziur asko.Txorierriko hiru mutil horiek lana eskuz egiten duten har-ginak dira. Harrien benetako artisauak dira.

Harrien artisauak

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com32 HARGINAK

Page 33: 92

tzen baino. Guztira, lau hilabete ematendute etxe bakoitza altxatzeko, eta, batezbeste, 50.000 euro kobratzen dute berelanaren truke. “Harriak eskuz lantzeak lan-tegi batean lantzeak beste diru balio du,baina lanak ez du zerikusirik. Makina batez da gauza guk egiten duguna egiteko.Guk beste ukitu bat ematen diogu lanari.Bezero batzuek ez dute hori aintzat har-tzen, baina beste batzuek bai, eta haiekdeitzen digute euren etxeak egiteko.Beste alde batetik, lantegietan erabiltzendiren tresnak erosteko dirutza beharkogenuke eta, egia esateko, ez digu merezi”.

Edozein gauza egiteko gai dira Tri-kuharriko harginak: normalean txaletakedo baserriak egiten dituzte, baina azkenbolada honetan etxe batzuk ere berritudituzte. Batzuetan, enkargu xelebreeiegin behar izan diete aurre. “Batek harriz-ko bainuontzia egiteko eskatu zigun”. “Ar-kitektoek etxearen diseinua egiten duteeta hori ukaezina da. Hala ere, gomendiobatzuk ematen dizkiegu bezeroei: adibi-dez, tximinia zelan egin; edo egin dugunazken etxean esku bat zizelkatu duguharriaren gainean, apaingarri moduan.Normalean, apalategiak harriz eraikitzenditugu, eremuak atontzen ditugu...”.

Ahoz aho

Eta arrakastatsua da bere jarduera,antza. Izan ere, nahiz eta publizitaterik ezegin, lana ez zaie falta. “Bezeroak poz-pozik daude gurekin, eta ahoz aho zabal-tzen dute gure lana. Bezero berriei gureaurreko lanen argazkiak erakusten dizkie-

gu. Eurek gustatu zaiena aukeratu, eta zu-zenean ikustera goaz. Aurreko bezeroekbesoak zabalik hartzen gaituzte eta pro-blema barik uzten digute euren etxeaikusten”.

Hargina izatea oso lan gogorra da, etabatzuetan ez da erabat osasungarria. Esa-terako, Iñigo arnas gaixotasun bat du, sili-kosia. Bizkarrean ere arazoak izaten ditu.Izan ere, fisikoki oso lan gogorra da. Ho-rregatik, harginek neguan udan bainoarinago egiten dute lan. “Udan egunakluzeagoak izan arren, beroa datorreneanezin dugu jarraian lan egin, ito egitengara. Neguan, berriz, gustura egiten duzulan, eta etengabe egon ahal zara harriarikolpeak ematen”. Gogortasuna alde bate-ra utzita, harginak artisauak dira etaeuren lana polita eta ikusgarria da. “Etxeaegiten dugunean, igeltseroekin bateraegiten dugu lan, eta askotan, harriak lan-tzen ditugun bitartean, besteek utzi egi-ten diote lanari, eta geuri begira geldi-tzen dira”.

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com HARGINAK 33

Hargin horiek antzinakoeran egiten dute lan,hau da, eskuz egiten

dute dena, eta ez dute tresneria

handirik erabiltzen

Page 34: 92

t: Gaizka Eguskiza / a: Gari Berasaluze

Zorionak. Ustekabean harrapatu

zaituzte epaiak?

Eskerrik asko. Ez, ez gaitu ustekabeanharrapatu. Hala ere, Auzitegi Nazionalazari gara hitz egiten, eta bertan jarrera pre-bentiboa izaten dute geroago etorri lite-keenari buruz. Epaiketa zelan izan denkontuan hartuta, epai logikoa atera da.

Amaitu da epaiketa edo espero

duzue akusazioaren helegitea?

Oraindik ez dakigu. Aikor! aldizkaria-ren hurrengo alea ateratzen denerakojakingo dugu, ziur asko. Guk pentsatzen

genuen epaia kaleratu bezain prontojarriko zutela helegitea, baina oraindik ezdute egin. Dena dela, uste dugu helegiteajarriko dutela. Gure abokatuek eta kon-tsultatu ditugun jurista guztiek esandigute epaia oso ondo argudiatuta dago-ela. Ondorioz, helegiteak aurrera atera-tzeko aukera gutxi edo bat bera ere ezlukeela izango Auzitegi Gorenaren aurre-an. Horrela izango balitz, bigarren porrothandia izango luke akusazioak, eta horrekbaldintzatuko du bere erabakia. Goreneraauzia ailegatzen bada, beste gauza bihartu behar dira kontuan: alde batetik,epaiketa galtzen duenak ordainduko ditu

Zazpi urte pasa dira Auzitegi Nazionalak EuskaldunonEgunkaria itxi zuenetik. Urte gogorrak izan dira Joan MariTorrealdai, Iñaki Uria, Txema Auzmendi, MartxeloOtamendi eta Xabier Oleagarentzat, baina azkeneanepaileak absolbitu egin ditu. Hala ere, auzia irekita dagooraindik, akusazioak helegitea jartzeko aukera duelako,eta auzi ekonomikoa ere epaitzeko dagoelako.

“Egunkaria auzia ezdago oraindik itxita”

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com

XABIER OLEAGA l Egunkaria auzian epaituetakoa

34 EGUNKARIA AUZIA

Page 35: 92

epaiketaren gastuak; eta bestetik, auziakjurisprudentzia ezarriko du. Azken horiakusazioaren interesen kontra joan daite-ke. Jarri ala ez jarri, Egunkaria auzia ezdago oraindik itxita. Izan ere, auzi ekono-mikoa ez da oraindik epaitu.

Epaiak hainbat gauza aipatzen

ditu. Zeintzuk dira azpimagarrienak,

zure ustez?

Nik hiru nabarmenduko nituzke bere-ziki: batetik, egunkari bat ixtea antikonsti-tuzionala da; bestetik, epaiak egurra ema-ten die bai instrukzio-epaileari, bai Guar-dia Zibilari, bere jokabidea zuzena izan ezdelako. Epaiak dio atxiloketak egin dituz-tenak, hau da, guardia zibilak, peritu erearitu direla. Eta azkenik, torturaren ingu-ruan egiten den adierazpena azpimarra-tuko nuke. Epaiaren arabera, epaileari ezdagokio torturak egon diren ala ez epai-tzea. Hala ere, sinesgarritasuna ematendio nire testigantzari. Baina hori baino ga-rrantzitsuagoa hau da: epaiak dio inko-munikatuta ibili ginen bost egun horietanepaileak ez zuela benetako kontrolik egin.

Zelan egin du aurrera epaiketak

Egunkaria itxi izana antikonstituziona-

la bada?

Galdera horrek gauza interesgarri batjartzen du mahai gainean. Esan da epaianargudio on eta berriak daudela. Baina horiez da egia. Hala ere, gauza berria da epai-le batek horrelako argudioak aintzathartu eta ontzat ematea. Gure abokatue-tako bat Iñigo Iruin izan da eta bera ereizan zen Egin egunkariko auziaz arduratuzenetako bat. Auzi hartan hainbat helegi-

te jarri zituen Iruinek, Egin itxi izana anti-konstituzionala zela argudiatuz. Bainahoriek ez ziren inoiz kontuan hartu. Egun-kari bat ixtea antikonstituzionala da,Konstituzioaren 20. artikuluaren kontra,eta Zigor Kodearen 129. artikuluaren kon-tra doalako. Horrek agerian uzten duAuzitegi Nazionala den “oilategi” zabalhorretan mota ezberdinetako “oilarrak”daudela, eta bakoitzak komeni zaionarieusten diola, hau da, koherentzia faltanabarmena dago bertan; kasu honetan,zorionez. Izan ere, gure auzian gertatu de-na ez da ohikoa, baina hori Auzitegi Na-zionalean konpondu beharko luketenarazoa da.

Eskatuko diozue Estatuari erantzu-

kizunen bat?

Gizarte mailan horren inguruko ezta-baida sortu da, logikoa denez: kalte han-dia egin dute zazpi urtean, injustizia han-dia gertatu da eta norbaitek ordaindubehar izango du. Ezin da zigorgabetasunhori gertatu. Gizarteak horrela pentsatzendu Egunkaria auzia itxita dagoela usteduelako, baina hori ez da egia. Bi gauza

daude erabakitzeke: alde batetik, akusa-zioak helegitea aurkezten duen ala ez,eta, egitekotan, zelan aurkezten duen; etabestetik, auzi ekonomikoa. Horiek argituarte, ez da izango momentua erantzuki-zunei buruz hitz egiten hasteko. Eta gerogerokoak. Eta gero gerokoak heltzen dire-nean ere, alde batetik, gizarte mailakoeztabaida dago; eta bestetik, estrategiajuridikoa. Eta askotan biak ez doaz elka-rrekin. Beraz, helegite eta auzi ekonomi-koaren emaitzak ikusita, erabakiko duguzer egin. Badugu erantzukizunak eskatze-ko aukera morala eta politikoa, baina ezdakigu aukera juridikorik ere izangodugun. Arazo konplexua da bere garaianerabakiko dugu zer egin.

Zergatik izan da hain garrantzitsua

euskal gizartearen babesa edo atxiki-

mendua?

Oso garrantzitsua izan da, erabakiga-rria. Ni ziur naiz Egunkari auzian euskalgizarteak eman duen erantzuna ez bazen,ez zen plazaratuko gure aldeko epaia.Euskal gizartearen jarrera kritikoa eta akti-boa azaldu izanak -azaldu den bezala,modu anitz, zabal eta indartsuan- ahalbi-deratu du gure mugetatik kanpo erebeste erreakzio mota batzuk egotea, baiEstatu mailan, bai nazioarte mailan orohar. Agian horrek guzti horrek epaima-haiari ulertarazi dio Egunkari auziak ba-zuela izaera bat, akusazio-oinarri berbe-rak beste batzuek ez zeuzkatena. Horre-gatik, etorkizunean etorri ahal direnauziei bidea ezartzen die Egunkaria au-ziak.

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com

“Euskal gizarteak emanduen erantzuna eman

ez bazen, ez zen plazaratuko gure

aldeko epaia”

EGUNKARIA AUZIA 35

Page 36: 92

Bizkaifisios SL zortzi fisioterapeutakosatutako lantaldea da. Guztiek arlo ho-netan aritzeko beharrezkoa den titulu ofi-ziala dute eta kolegiatuta daude. JavierDiez Arrola taldearen buru da. DiezekBasurtuko Ospitalean hasi zuen bere ibil-bidea, eta gaur egun 34 urteko esperien-tzia du, arlo publikoan zein pribatuan.

Fisioterapia eta errehabilitazioko zen-troak egoitza bi ditu: bata, Galdakaon; etabestea, Igorren. Laster egoitza berriazabalduko dute Derion; Inbisa enpresa-zentroan, hain zuzen ere. “Hura maiatzera-ko egongo da martxan. Gure bezeroenartean, txorierritarrak ere badaude: batezere Lezamakoak eta Larrabetzukoak. Ho-riek Galdakaoraino hurbildu behar diraeta zentro berriari esker, zerbitzua etxetikhurbil emango diegu. Baita txorierritarguztiei ere”.

Derio Fisioterapia-Zentroko lantalde-ak edozein patologiari ematen dio trata-mendua:

-Lokomozio-aparatua: hausturak, al-daka-protesiak, belaun-protesiak...

-Lesio neurologikoak: hemiplegiak,paraplegiak, Parkinson, ibiltzen berrizikastea...

-Kirol-lesioak: tendinitisa, lotailuetakolesioak, zaintiratuak...

-Arnas aparatua: Biriketako Gaixota-sun Buxatzaile Kronikoa (BGBK), pneumo-nia...

-Ginekologia eta gernu-aparatua:

gernu- eta eginkari-inkontinentzia, erdi-tzeko prestakuntza...

-Aparatu kardiobaskularra: edemak,linfedemak...

-Otorrinolaringologia: bertigoak, zo-rabioak...

-Erreutomalogia: artrosia, artritisa,espondilitisa...

-EstresaGaitza horiek guztiak tratatzeko, tek-

nikarik aurreratuenak erabiltzen dituzte.Tekniken artean, hauek aipa ditzakegu:zinesiterapia, masoterapia, osteopatia,eskuzko drainatze linfatikoa, elektrotera-pia, termoterapia, krioterapia, ultrasoi-nuak, arnasketa-ariketak, mekanoterapia

teknikak, biofeedback eta hesgailu fun-tzionalak. Teknikak tratamendu bakoitze-ra egokitzen dituzte, hau da, patologiarenaraberako tratamendua ematen dute.

Formazio jarraitua taldearen helburunagusietariko bat da, bezeroei ahalik etaarreta onena eskaini ahal izateko. Horrenharitik, tratu xumea eta zerbitzuaren kali-tatea Derio Fisioterapia-Zentroko taldekoprofesionalak bereizten dituzten ezauga-rrietarikoak direla esan dezakegu. Izanere, zuzeneko harremana dute pazientea-ren medikuarekin, eta horri patologiarenbilakaeraren berri ematen diote. Era bere-an, aldian-aldian bilerak egiten dituzte,bakoitzak dituen kasuak ezagutu eta sordaitezken erronkei guztien artean helduahal izateko. “Pazienteari tratamenduaeman baino lehen, galdera hau egitendiot nire buruari: nik patologia hori izan-go banu, zein tratamendu emango niokenire buruari? Pazientearentzat onenadena aukeratzen dugu beti”.

Bizkaifisios Fisioterapia eta errehabili-tazioko zentroetan seguru guztiak onar-tzen dituzte: IMQ, Sanitas, Lagun Aro, Axa,Allianz, Mapfre... Era berean, partikularrekere kontsultara hurbiltzeko aukera dute.

Zure osasuna, esku onetan

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com

DERIO FISIOTERAPIA-ZENTROA

36 PUBLIERREPORTAJEA

Edozein patologiari ematen diote tratamendua

eta horretarako, teknikarik aurreratuenak

erabiltzen dituzte

Page 37: 92
Page 38: 92

t: Gaizka Eguskiza / a: UFE

Futbola jentetzea batzen dauan kiro-la da. Telebista kateek dirutzea gastetandabe partiduak emon ahal izateko, etakalean, lanean edo tabernetan askotanegiten dogu berba futbolari buruz. Iraul-tza Goikoetxea eta David Jorrinentzat beoso garrantzitsua da futbola. Izan be, jo-kalariak izateaz ganera, goi mailakoentrenatzaile txartela be badabe eta hezi-keta fisikoko irakasleak be badira. Bionartean antolatu dabe futbol eskolea La-rrabetzun, Uritarrak taldearen babespe-an. Aurton hasi dira eta poz-pozik dagoz.

Euren planteamentua erabat ezbardi-na da. “Guk badakigu futbola ez danajolasa, jokoa baizen, hau da, batak irabaz-ten dau, eta besteak, galdu. Lehia dago,eta gizarteak batez be emoitzea hartzen

dau kontuan. Gure ustez, barriz, emoitzeabaino, heziketa prozesua bera eta honerilotutako hainbat balio dira inportantea-goak: errespetua, esate baterako. Jokala-riak baino gehiago, personak hezten do-guz eskolan”, esan deusku Iraultzak. A-thleticen ikasitako metodologiari jarrai-tuz, baloia oso garrantzitsua da entrena-mentuetan, eta haren bitartez teknikea,taktikea eta koordinazinoa lantzen ditueumeek. Horretarako, zirkuituak, ariketaketa jolasak erabilten ditue entrenatzaile-ek.

Larrabetzura eroan baino lehen, bes-te leku batzutan aurkeztu eban proiektuagazte pare honek. “Leioan, Mungian etaZornotzan emon genduan eskolearen

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com38 ELKARTEAK / TALDEAK

“Oso giro ederra topatudogu Larrabetzun gure

proiektu hezitzaileamartxan jartzeko”

Ikasturtearen bukaera ospatzeko, jaialdia antolatu dabe ekainaren 11n, 12an, eta13an, Larrabetzun. Guztira, 12 taldek hartuko dabe parte han: Athletic, Santanderre-ko Racing, Madrileko Atletico, Xixongo Sporting, Zaragoza, Eibar eta talde nafar bat.Bizkaitik be etorriko dira beste batzuk Larrabetzura. Eskolea ezagutzera emoteazganera, Aspanovas Bizkaiko haur minbizidunen gurasoen alkarteari laguntzea emo-tea dau helburu jaialdiak. Izan be, “sentiberatasun berezia sortu da Larrabetzun haur-minbiziaren inguruan herriko ume batzuek gaixotasuna pairatu dabelako”. Alkartehoneri jaialdian batzen dan dirua emongo deutsie eskolakoek.

Jaialdi solidarioa

Personen eskoleaUritarrak taldeko futbol eskolea

Gurasoek pianoa, ingelesa edo karatea ikastera bialtzenditue umeak. Orain futbola ikasteko erea be badagoLarrabetzun, Uritarrak taldearen eskutik. Bertan futboleskolea edegi dabe eta antolatzaileek nondik-norakoakazaldu deuskuez.

Page 39: 92

barri, eta azkenean Zornotzan onartueben. Bertan jarri genduan martxan esko-lea, baina zornotzarrentzat oso garrantzi-tsua da lehia. Guk, aldiz, umeentzako egi-tasmoa egin gura genduan eta desados-tasunak sortu ziran geure artean. Zorno-tza itxi, eta Daviden koinatuak, Larrabe-tzukoa danak, eskolea bere herrira ekarte-ko esan euskun. Eta holan hasi ginanLarrabetzun. Larrabetzu herri txikia da etagurasoak dira taldeko batzarkideak. Ho-rrek esan gura dau aitek eta amek izuga-rrizko inplikazinoa dabela eta beti prestagertzen dirala umeen alde lan egiteko.Beraz, oso giro ederra topau dogu gureproiektu hezitzailea martxan jarteko.

Eskolaren egiturea

David eta Iraultzagaz batera, bestebost entrenatzaile dagoz eskolan. Guz-tion artean 6 urtetik 12ra bitarteko 50neska-mutil entrenaten ditue astean birri-tan. “Eskola arrunta bezala antolatzendogu gure futbol eskolea: argi dago 6urteko mutilak ez dakiala 12 urteko batekbeste, eta norberaren beharrizanen ara-bera antolatzen doguz entrenamentuak”.

Normalean bi moltsotan banatzen dituehaurrak: batetik, txikienak, 6 urtetik 9rabitartekoak; eta bestetik, nagusiak, 9tik12ra bitartekoak. Ume gehienak Larrabe-tzukoak dira, baina Galdakao, Morga, Le-zama eta inguruko herrietatik be etortendira. Asteburuetan Uritarrak izenpean jo-katzen dabe.

Gazte bikote honen eta klubaren arte-ko harremanak onurak ekarten deutsezguztiei: alde batetik, Davidek eta Iraultzak

euren proiektua martxan jarteko erea da-be; eta bestetik, Larrabetzuko klubak be-he mailako taldeak osatu ahal ditu. “Gane-ra, herriko umeek futbolean aritzeko ereadaukie, Larrabetzutik urten barik. Txorie-rrin behe mailako futbol talde gitxi dagoz,eta eskoleari esker, Larrabetzu erreferen-tzia izatea gura dogu Txorierrin arlo hone-tan”.

www.futboleskola.blogspot.com

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com ELKARTEAK / TALDEAK 39

Page 40: 92

t/a: Sabin Arana, historiazalea

1559. urtean Foru Aldundiko zeregine-tan omen zebilen. Agiri batean agertzendenez, Gernikako Batzarrek isuna jarri zio-ten, Korrejidore eta Bere MaiestatearenKontseilu Gorenekoen gastuak handiegiakzirelako. Beste batzuen artean, Thomashartu zuten erantzuletzat eta hortik ondo-riozta daiteke horien gastuen arduradunazela.

1567. urtean Thomas eta beste ba-tzuek fidantza eman zuten, Juan AlonsoMuxika eta Butroitarrak Barraondo jauna-rekin zuen zorra kitatzeko. Fidantzatzat313 kintal burdin sotila eskaini zuten, etahorrek argi eta garbi adierazi nahi du garaihartan burdinaren negozioan jarraitzenzuela.

Foru Aldundiak 1569. urtean egindakobatzar batean aipatu zuten Thomas Goiko-oleatarrak eta bere kideak zor bat ordain-du gabe zutela (Sagarminagak ez zuenaipatu zein zen zorra), eta sindikoari (diru-zaina) agindu zioten hura kobra ziezaiela.

Muskizeko mena Jaurerriko lurraldekoburdinoletan baino ez zen erabiltzen ha-siera batean. Hala ere, Gipuzkoara hasi zeneramaten eta ez zegoen mineral guztiabertara ailegatzen zen ziurtasunik. 1574.urtean Hiri eta Lur zabaleko Batzarra Ber-meon egin zen eta Thomas Goikoleatarraaukeratu zuten lurraldetik kanpo ateratzenzen mena kontrolatzeko.

Francisco Sarmiento Astorgako apez-pikuak Bizkaiko Epaile Aretoa Gaztelakoerakunde arruntean sartu nahi izan zuen1575. urtean eta, horretarako, eskaerazuzendu zion erregeari. Batzar NagusiekThomas Goikooleatar eskribau zintzo etatrebea hautatu zuten proposamenarenkontra egin zezan. Soldatatzat 40.000 ma-rai ordainduko zioten urteko.

Ezaguna, Bizkaian

Arestian esan dugun legez, ThomasekPortugalete, Galindo eta Muskizko portue-

Thomas Goikooleatar

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com40 TXORIERRI EZAGUTU

Larrabetzuar hau 1545. urteko agirietan azaltzen zaigulehenengoz. Goikoolea Dorreko senidea zen, geroraZubieta auzoko jauregia eraiki zuena. Eskribaua zen ofi-zioz; eta gaztetatik, burdinolako negozioetan ibilia.

Thomas Goikooleatarrak egindako jauregia ei da, XX. mendearen erdialderantz berreraiki zutena. Besteak beste,Goikoolea, Zandoika eta Uribarri abizenetakoak izan ziren horren ugazabak. Etxean zurezko armarria egon zen,baina bertan Zandoika eta Kintanaren leinuko ikurrak agertzen ziren gehienbat. Historiagile batzuek etxea Zubietaleinukoa zela esaten dute. Baina erratuta daude, XVI. mendeko agirietan ikus daitekeenez etxea Goikooleatarrekegindakoa delako.

Page 41: 92

tatik Gipuzkoara eramaten zen mena kon-trolatzen zuen. Baina 1576. urtean, minera-la kontrolatzeko, Gipuzkoako Batzarrarieskaera egin zioten bertan beste komisa-rio bat jarri zezaten.

1579. urtean Thomas bere kargutikkentzea erabaki zuten, oso karu irteten zi-tzaiela argudiatuta.

Ikusten denez, Goikooleatar hau nahi-ko ezaguna izan zen Bizkaian, batez ereForu Aldundiko karguetan egon izanaga-tik. Foru-legedia ere ondo ezagutzen zuen,eta Sancho el Sabio Fundazioak interneteneskuragai jarri duen Diferencia entre hidal-gos y pecheros del Señorio de Bizcaia, expli-cola Thomas de Goycoolea historia liburuaidatzi zuen. Carmelo de Echegarai idazleaklagun bati aipatu zion Thomas hau Lekei-tioko zalduna zela, baina ikerketa egin on-doren jakin izan dugu Lekeition, garai har-tan, ez zegoela Goikoolea etxeko pertso-naiarik. Larrabetzun, ostera, bai; eta, gaine-ra, aditua zen aipatutako gaietan.

Thomas nahiko zaharra zela eramanzuten espetxera, Larrabetzun egin zen auzibatean azaldu zuen jarreragatik. Bere bilo-ba Thomas Gerra eta Goikooleatarra izanzen eta hau ere eskribau ospetsua izan zenLarrabetzun.

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com TXORIERRI EZAGUTU 41

eskribaua

Page 42: 92

Teknologia berriek gizartearen ohitu-rak aldarazten dituzte. Gaur egun, nor-mala da gizakion arteko harremanak In-terneten bidez lantzea. Horregatik, geroeta garrantzi handiagoa hartzen doazgizarte-sareak. Nork bere kontuak heda-tzeko grina eta interaktibitatea dira sarehorien gakoak. Gizarte-sare horietako batTwitter da. Microblogging tresna horrektestu soileko mezuak bidaltzeko aukeraematen du. Mezuak laburrak izan behardira eta guztira, 140 karaktere baino ezinda idatzi. Testuak SMS, bat-bateko mezu-laritza, Twitterren webgune edo Twitterri-fic bezalako aplikazioen bidez bidaltzendira.

Zenbait erabilera eman ahal dioguTwitterri: albisteak irakurtzeko, lana topa-tzeko edo eskaintzak bilatzeko, banakabatzuk esatearren. Baina batez ere une-uneko pentsamenduak edo sentsa-zioak adierazteko erabiltzen duteTwitterren zaleek. Txat erraldoiabezalakoa da Twitter, baina hain-bat abantaila dakartza: erabiltzai-leak nahi duenean sarera sartueta mezuei erantzun ahal die,doaneko mezuak jasotzeko auke-ra dago sakelako telefonoan....

Twitterren erabiltzaileen %11nerabeak badira ere, gehienak na-gusiak dira. Izan ere, hasiera bate-an, batez ere helduak ibiltzen direnatarietan (negozio mailakoak, besteakbeste) zabaldu zen zerbitzua. Dena dela,gaur egun hazkunde itzela izan du Twi-tterrek hainbat lagun famatuk berarekin

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com42 TEKNOLOGIA

Sakelakoblogak

bat egin dutelako. Horien artean Shaqui-lle O´Neal saskibaloi jokalaria, BritneySpears kantaria edo Ashton Kutcher akto-rea dira aipatzekoak. Twitterren erabiltzai-le ospetsuei “twitterati” esaten zaie.

Batzuek zalantzan jartzen dute Twitte-rra baliogarria den ala ez. Hala ere, zerbi-tzuak gero eta jarraitzaile gehiago du etamicroblogging arloan erabilgarrienetari-koa da. Zenbait erabiltzailek erakunde txi-ki batzuk sortu dituzte Twitterren ingu-ruan. Adibidez, Valentzian Horchata andTwitts izeneko ekimena antolatzen duteurrian. Buenos Airesen, Guadalajaran edoCordoban ere biltzen dira Twitterren zale-ak. Elkar ezagutu, iritziak elkartrukatu etazerbitzuaren beraren erabilera zabalduegiten dute jarraitzaileek bileretan. Bar-

tzelonan Cava&Twitts ekimena egitendute, eta azken bilerara 200 lagun

hurbildu ziren.

Ekintzaileen proiektua

Twitter proiektua EstatuBatuetako enpresa ekintzailebatek jarri zuen martxan2006ko martxoan, Kalifor-nian. Hasiera batean, enpre-sako langileek besterik ezzuten erabiltzen, baina urrira-ko merkaturatu egin zen.

2008an 18 lagunek egiten zu-ten lan enpresan, baina gaur

egun 40 baino gehiago dira. Etalangile-kopurua etengabe hazten

doa. Jack Dorsey da enpresaren bu-rua gaur egun.

Page 43: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com

Bi lagunentzako tratamendua:

TXOKOLATEZKO ESTALDURA

Nork irabazi du “Mikel Zarate”

Literatura Saria?

Bidali erantzunak, hilaren 15a baino lehen: –Telefonoz: 94 452 34 47–e-mailez: [email protected]

LEHIAKETA

Aurreko erantzuna:

Sondika-Goiri argazki taldeaIrabazlea:

Amaia Pardo

t: Juan Luis Goikoetxea / i: Aritz Albaizar

–Egun on Zipiri!–Halan ekarri Luki!–Atara eidak akeita bero-beroa.–Zuri be, Txori, akeita?–Niri kafea Zipiri, ze kafea berbea Etio-

piako Kaffa lurraldetik ei dator.–Ba, akeita berbea politagoa da Txori.–Bai Luki? Euskaltzaindiak holan da-

kar: AKEITA g. g. er. “kafea”, erakusteko hitz

AIKORRIZKETAN 43

hori gitxi erabilia dala.–Ba, nik akeita berbea gurago dot

kafea baino.–Eta gero kafeina terminoa, kimikakoa

zelan esan, Luki?–Kimikarako kafeina da berba egokia,

baina tabernara sartuta honi Zipiriri betieskatzen deutsat: Niri betikoa: akeita, txo-lea eta txokorra!

–Tabernako zerbitzaria erdaldunabada, ulertuko deutsu Luki?

Akeita, txolea eta txokorra–Ez deustie ulertzen kafe bi eskatuta

bere.–Zelan ez?–Ez, Txori, kafe bi eskatu eta kamare-

ruak: “No entiendo”.–Ez daki, Luki, kontetan be hala?–Ez, antza. Eta 10eraino kontatzen ez

dakiena ez da euskalduna, bakoa da.–Zer da bakoa Luki, baskoa esan gura-

ko dozu?–Ez, baskoa ez, bakoa; buru bakoa,

bururik ez daukana, burumotza; hori dabakoa. Ez da berba dotorea ala?

–Bai, bada Luki, dotorea da. Halanda

guzti, lehengora joanda, ez da egokia ber-bak asmatzen hastea –txolea eta txokorralakoak- ze, Azkue jakintsuak hiztegikosarreran dakarrenez, behin Tiberio enpera-doreak oker bat egin eban latinez, eta Mar-celo gortesauak txarto egoala esaneutsan; Capitok, ostera, ondo egoala ze,txarto esana bazan be, enperadoreak esa-tea nahiko zala ondo egoteko. Orduan,Marcelok erantzun eutsan: Zuk Zesar,emon zeinskio hiritartasuna pertsonabati, baina ez berba bati.

–Nik ez dot enperadore izan nahi Txori.Ni pozik zeugaz hamen Zipiriren kafete-gian egunero akeita hartu ezkero.

–Agur! Zipiri, bihar be niri kafea ataraeta Lukiri akeita.

–Bai, Txori, zueri edozer, zuek etxeko-ak zarie!

(*) Ahozko moduan esaten dana, letra baltzez doa

Page 44: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com44 SUKALDARITZA

Iñaki Suárez, sumillerra

Tabernetan, kafetegietan, jatetxee-tan... entzuten diren gure esaldien arteanhau da ohikoenetariko bat: “Zein ondo,edo zein txarto, prestatzen duten kafeahemen!”. Kafea oso produktu delikatua daeta berarengan eragina dute tenperatu-rak, hezetasunak, ehotzeak (meheagoaedo lodiagoa bada), hura prestatzekoerabiltzen den makina motak, tokiko uraketa, noski, kafea prestatzen duenaren es-kuak. Faktore horiek oinarritzat hartzenbaditugu, zeri erreparatu behar dioguzerbitzatu diguten kafearen kalitatea az-tertzeko? Lehenengo eta behin baloratubeharko genuke kafe hori ordaindukodugun, ala gonbidatuko gaituzten. Ez,txantxa da. Orain benetan arituko naiz.Nire ustez, badaude bost faktore erabaki-garriak direnak kafea dastatu eta horrenkalitatea ona ala txarra den aztertzeko:

-Krema: kikararen azal osoa gainez-tzen duen estalki trinkoa da. Burbuila txi-

kiek osatzen dute eta, desegin baino le-hen, minutu batzuetan irauten du. Nor-malean, hurritz kolorea hartzen du etatigre-larruaren antzeko tanto ilunagoakditu.

-Usaina: koilaraz krema apurtu etasakonki arnasten dugunean nabaritzendugu. Kafe motaren arabera, aromak ez-berdinak izango dira. Barietate nagusiaarabikoa bada, aromak finak izango dira,fruta-gustukoak eta belarkarak; bainabarietate nagusia sendoa bada, aromakhurbilago egongo dira egurretik, zereale-tatik edo ogi xigortutik.

-Zaporea: Ahoan, ardoak bezala, ka-feak aho-barrunbe osotik egingo du ibi-laldia, eta sentsazio goxoak, gaziak, ga-rratzak edo mingotsak utziko dizkigu.

-Gorputza: kafeak mihian eta ahosa-baian uzten duen lodiera- edo dentsita-te-sentsazioan islatzen da. Elementu ho-rrek ateratze zuzena edo ez zuena azaldu-ko digu, arintasuna eta kafeak duen kon-tzentrazioa.

-Zapore ondokoa: edan ostean kafe-ak uzten digun sentsazioa da. Kafea kali-tatezkoa bada eta zuzen atera badute,sentsazio atsegina utziko digu. Bainahorrela ez bada, mingostasun-sentsaziodesatsegina utziko digu, edo erre-zapo-rea.

On egin.

Maite Lekerika, sukaldaria

Osagaiak:

–8 arrautza–250 g gurin–8 koilarakada azukre–8 koilarakada gari urun–600 cl esne

Prestateko erea:

Gurinaz igurtziko dogu tartea egite-ko erabiliko dogun moldea. Zurin-goak edur-puntuan ipiniko doguzirabiagailuagaz. Beste ontzi batenosagaiak botako doguz ordena ho-netan: gorringoak, azukrea, gariuruna, gurina, zuringoak (edur-pun-tuan) eta esnea. Osagaiak nahastaueta orea botako dogu gurinez igur-tzitako moldera. Moldea laban sar-tuko dogu (aurretik 200 gradutanizango dogu berotzen), eta handikhiru ordu laurenera eginda egongoda tartea.

Bakoren bazterra Etxeko sukaldaritza

Kafe goxoa bereizten ikasteko...

Arroz-tartea

Page 45: 92

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com DENBORAPASA 45

Gomendioak Sudokua

1

8

6 7 5 8 9

6 7

4

7

1

49 2 6

8

1 4

8

5 6

2

Amagoia Gezuraga

LITERATURA: NAGUSIAK

–Poto. P. Hirigarai–Galerna. I. Esnaola–Vikingoen sorterrira. X. Mendiguren–Goizuetan bada gizon bat. P. Perurena

LITERATURA: HAUR ETA GAZTEAK

–Katalingorri marrigorringoa. A. Ger-lich–Ipuin-kontalarien arbela. P.Añorga–Zenbakien guda. J. Darién

MUSIKA

–Eskuz lurrari. P.Ramirez–Suitian. Aintzira–Ortozik. Sokaide.2009ko FolkezBlai saria irabazi-tako taldearendisko berria–Hazi bizi. Euskalhaziak Sokaide taldea

Page 46: 92

Tipi-Tapa osasunez. Maiatzaren 9an,10:00etan, tren-geltokian. Izena ema-tea: maiatzaren 6ra arte, liburutegian.

>

Sondika

Bizkargi: maiatzaren 16an, eta Ezcaray:maiatzaren 14tik 16ra bitartean. Arro-eta taldeak antolatua.

>

Zamudio

Kodes, maiatzaren 16an; eta Pagoeta:maiatzaren 30ean. Gailur taldeakantolatua.Nerbioiaren iturburua, maiatzaren30ean, Zorribike taldeak antolatua.

>

>

Lezama

“Sondikako Udala” Areto-futbol Txapel-ketaren finalaurrekoak. Maiatzaren 9an,Goronda Beko kiroldegian. Finalak,maiatzaren 23an. Fitness Txapelketa. Maiatzaren 29an,18:30ean, Goronda Beko kiroldegian.

>

>

AIKOR! 92 l 2010eko apirilawww.aikor.com46 AGENDA

> Argazki Rallyaren sari-ematea. Maia-tzaren 23an, 11:30ean, Kultura Etxean.

Sondika

>

>

Joko anitzeko kirol pistaren inaugura-zioa. Maiatzaren 14an, 19:30ean,Santa Luzia bidean. VI. Nagusien jaia. Maiatzaren 29an,11:00etan.

Loiu

>

>

>

Briska Txapelketa. Maiatzaren 3tik 5erabitartean, 17:00etan, Larrabarri base-rrian. Tiragoma Txapelketa. Maiatzaren23an, 11:00etan, herriko plazan. Dantzaldia. Maiatzaren 30ean,18:00etan, kiroldegian.

Derio

> Bizkaia21 autobusa. Maiatzaren 1eaneta 2an, 10:00etatik 15:00etara arte,Sabino Arana plazan.

Zamudio

Antzerkia eta filmak

Dosperillas eta Pequeño payaso artis-ten emanaldia. Maiatzaren 9an,12:30ean, kanpoko frontoian. Extranjeras filma. Maiatzaren 26an,20:00etan, Gurea Aretoan.

>

>

Derio

Hitzaldiak

Lehen soros-pena. Maia-tzaren 15eaneta 16an,09:00etatik14:30eraarte, Uribarritopalekuan.

>

IkastaroakLezama

Orontes Project. Maiatzaren 28an,20:30ean, Gurea Aretoan.

>

MusikaDerio

Irteerak

Derioko I. Koparen finalaurrekoak(pilota partidak). Maiatzaren 7an,17:00etan, frontoian. Hiruko areto-futbola (gizonezkoa).Maiatzaren 20an, 19:00etan, kirolde-gian. Two ball. Maiatzaren 21ean, 18:00etan,kiroldegian. Gimnasia erritmikoaren erakustaldia.

>

>

>

>

Maiatzaren 22an, 19:00etan, kirolde-gian. XXIV. Ibilaldi neurtua. Martxoaren23an, 08:00etan, Herriko plazan. Slaloma. Maiatzaren 23an, 11:00etan,futbol-zelaian. Eskupilota. Maiatzaren 28an,17:00etan, frontoian. “Sabin Zubieta” Memoriala. Maiatzaren29an, 10:00etan, kiroldegian etaIbaiondo futbol-zelaian. Xake Nazioarteko Opena. Maiatzaren30ean, 10:00etan, kiroldegian.

>

>

>

>

>

Kirola

Derio

San Isidro, Txorierriko nekazarien koo-peratibetan. Maiatzaren 15ean.

>

JaiakTxorierri

San Isidro, maiatzaren 15ean. Euskalproduktuen azoka, bazkaria eta berbe-na. Izena ematea: maiatzaren 12raarte, udaletxean.

>

Larrabetzu

“Derio kultura arteko gizartearantz”,Martha Lucia Ahislamako elkartearenburuarekin. Maiatzaren 25ean,20:00etan, Gurea Aretoan.

>

Derio

“AHTren aurkako borroka: beharrezkogogoetarako aukera”, Iñaki Antigüeda-den eskutik. Maiatzaren 25ean,18:00etan, Susterrak tabernan.

>

Zamudio

“Hirigintza eta generoa”, Oihane Ruizeta Amaia Albeniz arkitektoen eskutik.Maiatzaren 13an, 19:30ean, Angulerikultura etxean.

>

Larrabetzu

Sutondoan elkarteak antzezlanetanerabili duen arropa. Maiatzaren 9an,19:00etan, kiroldegian. Ibilgailu klasikoak. Maiatzaren 23an,16:30etik 19:30era arte, Uribe parkean.

>

ErakusketakDerio

Bestelakoak

Sondika

Plater-tiroko saioa. Maiatzaren 15ean,10:00etan, Teknologia Parkean.

>

Zamudio

Page 47: 92
Page 48: 92