Laguntza gela

1

7

Munduarekin

harremanetan

Laguntza gela

2

GURE ZENTZUMENAK

Ikusmena eta begiak

Begia da ikusmenaren organoa.

Ikusmenari esker inguruan daukaguna ikus dezakegu.

KANPOKOAK BEGIAREN ATALAK hauexek dira

BARRUKOAK

BEGIAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:

bekaina

betileak

betazala

Begi-ninia

irisa

Begi-ninia

kristalinoa

erretina

Nerbio optikoa

1- Argia 2- Kristalinoak 3- Erretinan 4- Garunari esker, gauzen sartzen da. fokatzen du. irudia forma, kolorea, distantzia sortzen da. eta mugimendua ikusten dira

1 2 3 4

Laguntza gela

3

- Ariketak

1- Erantzun:

Zein da ikusmenaren organoa?

Ikusmenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu ikusmenari esker?

Ikusmenari esker ……………………………… daukaguna

………………………… dezakegu.

2- Zeintzuk dira begiaren atalak? KANPOKOAK

BARRUKOAK

Laguntza gela

4

Entzumena eta belarriak

Belarria da entzumenaren organoa.

Entzumenari esker inguruko soinuak entzun ditzakegu.

KANPOKOAK BELARRIAREN ATALAK hauexek dira

BARRUKOAK

BELARRIAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:

Belarriak

Entzunbidea

Tinpanoa Barrasakiloa

1-2- Bibrazioak 3-Tinpanoak 4- Barraskiloak 5- Garunari esker sartzen dira. bibratu bibraziaok seinale soinuak entzuten egiten du. bihurtzen ditu. ditugu.

1 2

3 4

Entzumen-nerbioa

Hezurtxo katea

5

Kaixo,

Kaixo !!!

Laguntza gela

5

- Ariketak

3- Erantzun:

Zein da entzumenaren organoa?

Entzumenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu entzumenari esker?

Entzumenari esker inguruko ………………………………….

………………………… ditzakegu.

4- Zeintzuk dira belarriaren atalak? KANPOKOAK

BARRUKOAK

Laguntza gela

6

Usaimena eta sudurra

Sudurra da usaimenaren organoa.

Usaimenari esker usaindu dezakegu.

KANPOKOAK SUDURRAREN ATALAK hauexek dira

BARRUKOAK

SUDURRAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:

Sudurra

1- Airean 2-Pituitarioak 3- Garunari esker usaina substantziak seinalea hartzen dugu. daude. sortzen du.

1 2

3

Usaimen-nerbioa

Pituitarioa

Laguntza gela

7

- Ariketak

5- Erantzun:

Zein da usaimenaren organoa?

Usaimenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu usaimenari esker?

Usaimenari esker …………………………………. dezakegu.

6- Zeintzuk dira sudurraren atalak? KANPOKOAK

BARRUKOAK

Laguntza gela

8

Dastamena eta mihia

Mihia da dastamenaren organoa.

Dastamenari esker zaporeak har ditzakegu.

MIHIAREN ATALAK hauexek dira

MIHIAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:

1- Elikagaiak 2-Dastamen-papilek 3- Garunari esker ahora sartzen seinalea zaporea hartzen dira. sortzen dute. dugu.

1

2

3

Dastamen-papilak

Laguntza gela

9

Ukimena eta azala

Azala da ukimenaren organoa.

Ukimenari esker hotza, beroa, mina… senti ditzakegu.

AZALAREN ATALAK hauexek dira

AZALAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:

1- Azala 2- Nerbio-bukaerek 3- Garunari esker ukitzen da. seinalea hotza, beroa, mina … sortzen dute. sentitzen dugu.

1

2

3

Nerbio-bukaerak

Azala

Laguntza gela

10

- Ariketak

7- Erantzun:

Zein da dastamenaren organoa?

Dastamenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu dastamenari esker?

Dastamenari esker ………………………… ……………… ditzakegu.

8- Zeintzuk dira mihiaren atalak?

9- Erantzun:

Zein da ukimenaren organoa?

Ukimenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu ukimenari esker?

Ukimenari esker ……………………….., …………………………,

…………………………. … senti ditzakegu.

10- Zeintzuk dira azalaren atalak?

Laguntza gela

11

ZAINDU GORPUTZA eta

ONDO FUNTZIONATUKO DU

Zure gorputza eta zentzumenekin gauza asko egin ditzakezu. Hori dela eta, oso garrantzitsua da gorputza eta beren organoak zaintzea.

Denetarik jan.

Behar den beste

lo egin.

Arazoak lagunei kontatu.

Arriskuetatik

alde egin.

Medikuarenera joan.

Erretzeari, alkoholari

eta drogari uko egin.

Kirola egin.

Laguntza gela

12

ETA ARAZOREN BAT BADUGU?

Nahiz eta euren burua zaindu,pertsona batzuek lesioren bat dute

zentzumenen batean edo nerbio-sisteman, gaixotasun edo istripuen

ondorioz.

Arazo batzuk konpontzen dira

Beste batzuk oraindik ezin dira sendatu

Betaurrekoak edo audifonoak erabiliz.

Laguntza gela

13

OZTOPORIK GABEKO MUNDUAREN ALDE

Itsuentzako

informazioa

Braille

sisteman

Itsuentzako

semaforoak

bozgorailuarekin.

Aireportuetan,

geltokietan …

informazioa

ahoz eta idatziz.

Mugitzeko arazoak dituztenentzat:

arrapalak,igogailuak …

Laguntza gela

14

- Ariketak

11- Azaldu irudi bakoitza eta lotu:

Laguntza gela

15

12- Zer egingo zenuke zure herrian …

Zentzumen arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?

Mugikortasun arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?

Laguntza gela

16

-Moztu eta koadernoan egin

3. ORRIALDEA 1- Erantzun: Zein da ikusmenaren organoa?

Ikusmenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu ikusmenari esker?

Ikusmenari esker ……………………………… daukaguna

………………………… dezakegu.

2- Zeintzuk dira begiaren atalak?

KANPOKOAK

BARRUKOAK

Laguntza gela

17

5. ORRIALDEA 3- Erantzun:

Zein da entzumenaren organoa?

Entzumenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu entzumenari esker?

Entzumenari esker inguruko ………………………………….

………………………… ditzakegu.

4- Zeintzuk dira belarriaren atalak? KANPOKOAK

BARRUKOAK

Laguntza gela

18

7. ORRIALDEA 5- Erantzun:

Zein da usaimenaren organoa?

Usaimenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu usaimenari esker?

Usaimenari esker …………………………………. dezakegu.

6- Zeintzuk dira sudurraren atalak? KANPOKOAK

BARRUKOAK

Laguntza gela

19

10. ORRIALDEA 7- Erantzun:

Zein da dastamenaren organoa?

Dastamenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu dastamenari esker?

Dastamenari esker ………………………… ……………… ditzakegu.

8- Zeintzuk dira mihiaren atalak?

9- Erantzun:

Zein da ukimenaren organoa?

Ukimenaren organoa ……………………………. da.

Zer egin dezakegu ukimenari esker?

Ukimenari esker ……………………….., …………………………,

…………………………. … senti ditzakegu.

10- Zeintzuk dira azalaren atalak?

Laguntza gela

20

14. ORRIALDEA 11- Azaldu irudi bakoitza eta lotu:

Laguntza gela

21

15. ORRIALDEA 12- Zer egingo zenuke zure herrian …

Zentzumen arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?

Mugikortasun arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?

Laguntza gela

22

ARIKETA GEHIAGO

1- Erlazionatu:

pituitarioa kristalinoa barraskiloa

begi-ninia mihia erretina tinpanoa

2- Zer organok hartzen dute parte zentzumenetan?

Ikusmena

Entzumena

Dastamena

Usaimena

Ukimena

Laguntza gela

23

7. gaiaren azterketa - MUNDUAREKIN HARREMANETAN

IZENA: …………………………………………...........................

DATA: ……..............................................................................

1- Zeintzuk dira begiaren atalak? KANPOKOAK

BARRUKOAK

2- Zer organok hartzen dute parte zentzumenetan?

Ikusmena Usaimena

Entzumena Ukimena Ukimena

Dastamena

Laguntza gela

24

3- Zer egin dezakegu entzumenari esker?

……………………………………………………………………………………..

eta dastamenari esker?

……………………………………………………………………………………..

eta ukimenari esker?

……………………………………………………………………………………..

4- Badakizu oso garrantzitsua dela zentzumen organoak ondo zaintzea.

Zer egin dezakezu horretarako?

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

5- Zer egingo zenuke zure herrian … Zentzumen arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?