1

Urola Kostako herritarren parte-hartzea Paisaiaren Katalogoa egiteko

2. fasea: Paisaiaren kalitate-helburuak eta jarduteko neurrien

proposamena

Herritarrei egindako inkesten emaitzak

2012ko Apirila

2

Aurkibidea

1. Sarrera

2. Paisaiaren kalitate-helburuen balorazioa

3. Jarduteko neurrien proposamenak

4. Ondorioak

1. Sarrera

2. Paisaiaren kalitate-helburuen balorazioa

3. Jarduteko neurrien proposamenak

4. Ondorioak

3

4

Urola Kostako biztanleei euren paisaiari buruz galdetzen diegu

1

Paisaiaren baloreak, eremu degradatuak

Paisaiaren unitateak eta interes bereziko eremuak identifikatzea

Paisaiaren kalitate-helburuak, jarduteko neurriak eta

adierazleak

Katalogoak aurkeztea

Funtsezko

eremuak

Paisaia identifikatzea, ezaugarritzea eta

ebaluatzea

Irizpideak, neurriak eta adierazleak.

Katalogoak aurkeztea

Gidalerroak egitea

2 3

Faseak

� Herritarren parte-hartzea funtsezko elementua da, paisaiari buruzko Katalogoak eta Gidalerroak egiteko.

� Herritarrek eta tokiko eragileek errazago parte har dezaten, honako hauek jarri dira martxan: paisaiari buruzko

webgune zehatza, elkarrizketa pertsonalak, email-en bidez egindako inkestak, lan-mahaiak eta parte hartzeko guneak

Irekia-n eta Facebook-en.

� Dokumentu honek herritarrek inkesta baten bidez egindako ekarpenak biltzen ditu. Inkesta 2012ko martxoaren eta

apirilaren artean (2. fasea: Paisaiaren kalitate-helburuak eta jarduteko neurriak) egin zen.

5

� Txosten honek Urola Kostako herritarren paisaiaren kalitate-helburuei buruzko balorazioa biltzen du.

Helburu horiek Katalogoaren idazle-taldeak proposatu ditu, bertako eragileekin kontrastatu ostean.

� Galdeketak Arlo Funtzionaleko honako udal hauetara bidali ditugu: Aia, Aizarnazabal, Azkoitia,

Azpeitia, Beizama, Errezil, Getaria, Orio, Zarautz, Zestoa eta Zumaia. Udaletan, berriz, hainbat

sailetara igorri dira, besteak beste, Kultura, Turismo eta Berdintasun sailetara. Gainera, zenbait

erakunde eta elkarteetara (garapen ekonomikoko eta landa-erakundeak, eta kirol-, kultur, turismo-

eta garapen ekonomikoko elkarteak) ere bidali dira, euren kontaktuei helaraz diezaieten. Gainera,

2012ko apirilaren 2an inkesta bat egin zen lekuan bertan.

� Jasotako inkestak: 73.

% 8 25 urte baino gutxiago

% 41 25-44 urte

% 36 45-64 urte

% 15 65 urte edo gehiago

% 59 Emakumeak

% 41 Gizonak

Sexua Adina

6

PAISAIAREKIN DUTEN HARREMANA

Inkesta erantzun dutenek lotura handia dute euren paisaiarekin

Urola Kostarekin duten haremana

89%

52%

7%1%

85%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Bertanbizi naiz

Berta jaio naiz Bertanegitendut lan

Paisaiarekin

Lotutako

kirol-jarduerak

edo aisia-jarduerak

egiten ditut

Beste batzuk

7

Azkoitia, Azpeitia eta Zumaiako herritarrek izan dute parte hartzerik handiena 2. fase honetan

Adierazi non bizi zaren

1%3%

44%

25%

3%0%

1% 1% 1% 1%

18%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Aia

Aiazarnazabal

Azkoitia

Azpeitia

Beizama

ErrezilGetaria

OrioZarautz

ZestoaZumaia

1. Sarrera

2. Paisaiaren kalitate-helburuen balorazioa

3. Jarduteko neurrien proposamenak

4. Ondorioak

8

9

Azpimarratzen diren funtsezko helburuak zabortegi eta harrobien eragina txikiagotzea eta

itsasertzeko zein ibaiertzeko paisaiak dira

Balora itzazu, Urola Kostako paisaia hobetzeko, paisairen kalitate helburu hauen lehentasuna eta

premiazkotasuna:

2

2,4

2,6

2,7

2,7

2,7

2,8

2,8

3

3,1

3,1

3,3

3,4

3,4

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4

Udalerriak herri inguruko zein landako paisaiarekin integratzea.

Azpiegitura linealak paisaian integratzea.

Herri-guneetatik hurbil dauden guneak (besteak beste, industrialdeak) integratzea.

Behatokiak eta paisaia-ibilbideak identifikatzea, eta horien sarea osatzea.

Landa-kokatzeak eta eraikuntzak eta horien balioak integratzea.

Hiri- eta landa-kokatzeak inguruko paisaiarekin integratzea, sarean

Hondo eszenikoa babestea, lehengoratzea eta baloratzea.

Herri-guneetarako sarbideak hobetzea.

Nekazaritza-paisaiak lehengoratzea eta baloratzea.

Balio historikoak eta sinbolikoak zein identitate balioak zaintzea eta baloratzea.

Paisaia naturalak babestea eta zaintzea.

Ibaiertzeko paisaiak zaintzea, lehengoratzea eta baloratzea.

Zabortegi, hondakindegi eta harrobiek paisaian duten eragina murriztea.

Itsasertzeko paisaiak babestea, zaintzea eta kudeatzea.

1. Sarrera

2. Paisaiaren kalitate-helburuen balorazioa

3. Jarduteko neurrien proposamenak

4. Ondorioak

10

11

Azpiegitura handiko igarotzea murrizteko proposamenen artean, irtenbide teknikoak, estetikoak eta lurperatzea azpimarratzen dira

Zein proposamen iradokitzen dituzu azpiegitura handiak(trena, A-8a, argindar-linea eta abar) igarotzeak dituen ondorioak

murrizteko?

Hobekuntza estetikoak

o “Zuhaitzen bidez inpaktuak txikiagotu”.

o “Zuhaitzak landatu. Azpiegiturak behar ditugu, bakartuta

baikaude”.

o “Ez zait gustatzen estaltzea orlegiz pintatuz, azpiegiturak

disimulatzen dituzten zuhaitzak edo zuhaixkak landa

daitezen nahiago dut”.

o “Landareak leku guztietatik jarri”.

o “Hondartzen babesa. Harrobiak eta lantegiak ikuz ez

daitezen”.

o “Ez da dirurik egongo, baina hoberena errepideak herriak

zeharkatu ez ditzaten izango litzateke. Orion bezala”.

Soluzio teknikoak

o “Ezpondak nabarmendu, naturalagoak eginez eta zuhaixka,

landare igokari eta zuhaitz gehiago landatuz: landare

hesiak”.

o “Gunitatoa saihestu: honen beharrean, harri-lubetak edo

sare metalikoak jarri daitezke, landare igokariekin eta

zuhaixkekin, zeinak itxura naturala hobesten dutenak,

konbinatuz. Etxebizitzen inguruan hesi akustikoak jarri

daitezke. Linea elektrikoak, orlegi”. “Nekazariari paisaiari

kalte ez egiteko nola jardun behar duen informazio zehatza

emanez”.

o “Fauna eta flora areagotzeko teknikak erabiliz, sare eta

propietate pribatuen artean leuntzeko eremuak sortu. Eta

kolina eta landaketa mistoko estalkiak sortu ikus-inpaktua

txikiagotzeko”.

12

Lurperatzea

o “Zarautz zeharkatzen duen trenaren eraginaren

kaltetu zuzena bezala, lurperatzeko presa dagoela

uste dut. Ulertzen dut dena ezin dela lurperatu,

autobidea, linea elektrikoa, etab. baina irrikagarria

izango litzateke”.

o “Beduan, Zarautz eta Orio artean eta Itziarren

igoeran tunel faltsuak eraikin, horrela hormigoizko

hormatzarrak eta lurjausiak saihesten dira eta perfila

eta bide originalak berreskuratzen dira”.

o “Lurperatzea, baina oso garestia da. Ezponda

naturalagoak bere ebakiduretan. Metalezko sareak

landare igokariekin harresietan”.

o “Hondartzak guztiz babestu. Harrobiak eta lantegiak

ezkutatu, Corrugados-ekoa bezala”.

Bestelakoak

o “Azpiegiturak sortutako beharren neurrian egin ditzaten eta

inpaktuak txikiagotzeko baliabideetan ez urritzea”.

o “Azpiegitura berriak sortu beharrean, hobetzea ditugunak”.

o “A8ko hirugarren bideak inpaktu garrantzitsua izango du

Zumaiako Okia auzoan. Eta zenbait linea elektrikoen

kokapena inpaktu txarra du”.

o “Hirigintzako egingo den planeamendu berriak azpiegitura

hauen babestuta dauden eremuak errespetatu beharko du,

azpiegituren inguruan saihestu etxebizitzen eraikuntza”.

o “Azpiegiturak herrietatik pasa ez daitezen”.

o “Azpeitian, arazoa herriaren inguruko industrialdea da.

Bakarrik bururatzen zait zuhaitzak jartzea disimulatzeko”.

o “Udalerrietan zaborren pilaketa selektiboaren aldaketari

buruz, beharrezkoa iruditzen zait zaborra edukiontzietan

uztea, gure kaleetan botata izatearen ordez”.

o “Ez dakit zer, baina Orion zerbait egin beharko litzateke.

Autobidea gehien itsutzen duena eta herritarrak gehien

gogaitzen dituena da”.

13

Ez dago arazorik, azpiegiturak beharrezkoak dira

o “Azpiegitura horiek ez didate atentzioa ematen. Agian

ohitu egin naiz”.

o “Azpiegiturak beharrezkoak dira eta ez dut uste

oraintxe bertan paisaia lehentasun bat delarik”.

o “Corrugados bezalako enpresek plus bat ordaindu

beharko lukete paisaia itsusteagatik. Baina ez dakit

azpiegitura bat den ala ez. Azpiegiturek ez naute

gogaitzen, gogaitzen nautenak poligonoak dira. Herrien

inguruak oso itsusiak dira”.

o “Egon, egon behar dira, dena dagoen bezala gera

dadin”.

o “Ez dute inpaktu handirik eragozten”.

o “Komunikazioa beharrezkoa da, herrien sarrera gauzak

dauden bezala mantendu”.

o “AHT, trenak,… egin behar dira hobetzeko eta

berritzeko”.

14

Udalerrietarako sarbideak hobetzeko honako diseinu-irizpide hauek aipatu dira: pintura, seinaleztatze elkartua, argiztatzea, landaredia eta araudia

Udalen sarreretan proposatutako soluzioak

o “Udal baten sarrera zure etxeko sarrera bezalakoa da: guztiz

zainduta egon behar da. Zikina eta zainduta ez badago, zure

lurra maite ez duzula, heziketa (ingurumenari buruzko

heziketa, gutxienez) ez duzula eta berdin dizula gauzak

txarto egitea ematen du. Gutaz esaten dugunaren guztiz

kontrakoa. Errotonda zainduta eta garbiak, bide seinalatuta,

margotuta eta egoera onean; espaloiak eta zuhaitzak;

ezkutuko ortuak eta zabortegiak deuseztatu; enpresa

pribatuen seinaleztapen nahasketa saihestu (diseinu

bateratutako poste batean bateratu); poligono

industrialetako sarrerak seinalatu, argitu eta txukundu”.

o “Linea zehatza , negozio, tailerrak eta denden artean lekua

utziz; orain gehiegi bateratuta baitaude”.

o “Herrietan errotulu gutxi, normalean alde zaharrera edo

herriaren erdira heltzen baita. Udal handien sarreretan,

estetika eta hauen mantentzea zaintzen duen egitaraua

egote”.

o “Gehiegizko seinaleztatzea kontrolatzen dituzten

ordenantzak. Identitate korporatiboko proiektuak garatu

kanpoko seinaleztatzeari aplikatuz”.

o “Panelak eremu natural babestuetan ez lukete ingurumenean

inpakturik izan behar. Nire ustez, azalera horizontalean jarri

beharko lirateke, ez poste bertikaletan. Sinboloen errotulazioa

identifikatzeko erraza eta abstraktua izan beharko litzateke,

jendeak jakin dezan, beharrezkoa iruditzen zait kanpainak

egitea”.

o “Tailerrak eta hipermerkatuak baldintza minimo batzuk

betearaztera behartzen duen egitaraua eta landareen bidez

ezkutatu”.

o “Urdina Gipuzkoako kolorea da. Bestela, orlegia edo

balkoietako gorria, baserriak, etab.”.

o “Barrakoi bezalako eraikuntzak egitea debekatu. Superfizie

handiak, irabazten duten guztiarekin, zerbait polita egitera

behartuta egin beharko lirateke”.

o “Bete behar diren linea estetikoak ezarri eta linea estetiko

horiek betetzera behartzen gaituen egitaraua sortzea. Azpeitia

oso egoera larrian dago eta erreka ikaragarri du.

o “Karel argiak handiegiak eta teilapeak bezalako eraikinak

debekatu”.

o “Errotulu txikiagoak, komertzioen arteko lekuak, era bereko

koloreak eta ez hain argitsuak”.

Udalen sarreretan zer diseinu-irizpide hartu beharko lirateke aintzat, zure ustez, seinaleak eta errotuluak diseinatu eta

arautzean?

15

Bestelakoak

o “Pintura funtsezkoa da. Altueretan proportzioak gorde

behar dira, erakinen arteko distantziak eta koloreak”.

o “Egoera txarrean dagoena margotzera behartu

dezaten, Ortiz kontserbetako eraikina bezala Zumaian”.

o “Gauzak gustu finaz egitea, Zumaia edo Zarautzen

bezala”.

o “Egin behar ez dena badakit, Zarautzeko inguruan egin

dutena, Azpeitian, Azkoitian …”.

o “Eraikuntza bat egiten den bakoitzean, landaredia jarri

eta itxura gizatiartu, Azkoitiak orain industria gehiegi

dauka”.

o “Sen ona eta baimenak eman baino lehen estetika

konplitu”.

o “Ohartarazteko ezberdinak izan behar dira. Berdinak

badira ez zinateke fijatuko. Gutxienez margotuta egon

beharko lirateke. Altuerak antzekoak. Errotuluak ez

lirateke hain handiak izen behar, norbaitek jakingo du

horri buruz”.

o “Loreak jarri, kafetegiak, eremu berdeak”.

o “Udaletxe bakoitzak derrigorrez bete beharko diren arau

estetikoak ezar ditzala “

o “Guztia baxua izan beharko litzateke, ez ohartarazteko.

Zuhaitzez inguratua eta gustuz eraikita, herrixka bat bezala

eta ez ijitoen auzune bezala. Umeentzako kolunpioekin”.

Dagoen bezala utzi, ez dago hain txarto, elebidun errotulazioa

o “Dagoen bezala utzi, ez dauka lehentasunik”.

o “Errotuluak euskaraz”.

o “Ez naiz konturatu hain txarto dagoela. Ez dakit”.

o “Autobusak aitzinako N634-tik joan beharko lirateke, herrira

sartu barik. Orokorrean, Zumaia ondo dago”.

16

Eraikitzeko ereduari buruzko hainbat ikuspuntu: tradizioa mantendu, ereduen ugaritasuna…

Nolakoa izan beharko luke, zure ustez , tradiziozko eraikuntza-ereduak? Diseinua, eraikinen tipologia, kostaldearen eta

barnealdearen arteko aldeak, ustiaketa-eredua, etxeen mugen aldaketa, hesiak, inguruko basoak, erregulazioa, etab.

Elkarrizketa

o “Ereduen barietatea onartu behar da, ezina gara

baserrien estetika klasikoan finkatu bakarrik. “Neo-

baserriak” oso itsusiak dira, ondo integratutako gaur

egungo eraikuntzak hobeagoak dira. Muga bolumenetan

eta altueretan eta etxebizitzen dentsitateetan egon

behar da. Ez hainbeste finken tamainan. Bideak eta

errekak inguruko zuhaitz eta zuhaixkak izan behar

dituzte. Eraikin industrialak diseinu minimoa izan behar

dute inguru guztia integratzeko, ez du edozein gauzak

balio, orain bezala. Laburbilduz: Perigord (Frantzia)

bezala baina eraikuntza modernoak onartuz”.

o “Materialak, bolumenak, etxebizitzen kopurua,

tradiziozko baserrien ereduak errespetatu egin behar

ditu eta zehatza izan behar da “aberats berrien” txaleten

ezaugarriak errefusatu (kareharrizko aplakatu

industrialak, balkoi handiak, lorategiak, kitsch

elementuak…).

o “Kareharrizko aplakatua saihestu, balaustradak, balkoiak

eta baldosak. Inguruko zuhaitz eta zuhaixkei, bai. Inkesta

hau ekimen ona iruditzen zait”.

o “Eraikuntzen ereduak gaur egungo ereduekin bat etorri

beharko lirateke. Gure paisaia babestuta dagoela ulertzen

dut garatzen badugu eta ez bagara aitzinean geratzen”.

o “Herri, hiribildu edo hiri bakoitzak norberaren pertsonalitatea

mantendu behar du, gustu finaz, gutxieneko baldintzak

jarraituz eraikinen altueran. Ezberdintasuna polita da, guztia

ez da kolore berekoa izan behar. Etxeak, bata bestearen

gainean egin arren, politak dira. Muga baino ez duzu

zeharkatu behar”.

o “Herrietan debekatuta egin beharko litzateke eraikin altuak

eraikitzea eta guztiek identitatea mantentzen duten koloreak

izan beharko lituzkete”.

o “Banakako etxeak, baxuak, landarez margotuta, Iparraldean

bezala. Edo Hondarribian bezala”.

o “Eraikin altuak debekatu”.

o “Dagoen bezala, ez nuke ezer aldatuko. Diseinuko txaletak

bat ez datozela bakarrik iruditzen zait”.

17

o “Etxebizitza baxuak, betikoak bezala. Adosatuak ez”.

o “Loreekin, ondo margotuta edo harrizkoak; altuera

gutxikoak edo landare banakakoak, teilatu gorriaz”.

o “Aberats berrien txaletak gorroto ditut, Kantabrian egiten

dituztenen antza dute. Gure lurraldeko estiloa xumea eta

alaia da. Itxurakeriarik egin gabe”.

o “Landetxeak baxuak dira. Ondo margotuta egin behar

dira. Ezin duzu jendea gastu estra egitera behartu krisi

honekin”.

o “Dagoen bezala, ondo dago. Nire herria gogoko dut”.

o “Hobeto eraikitzeko material berriak erabili, baina betiko

baserriaren esentzia mantendu. Berria hobeto dago.

70.70 urteetako eraikinak eta lantegiak oso egoera

txarrean daude”.

o “Ezin da garapena gelditu. Herrietara bizitzera doan

jendea badago, normala da etxeak aldatzea.

Garrantzitsuena kanpoko itxura zaintzea da”.

o “Jendeari norberak nahi duen etxea izaten uztea dena

garbi badago”.

o “Niri dagoena gustatzen zait. Uste dut hor ezer gutxi egin

daitekeela. Urola Kosta oso ondo ezagutzen dut. Paisaia

naturala ikaragarria da. Txarto daudenak herrietako sarrerak

dira; Azkoitia, Azpeitia, Zarautz, Zumaia, Zestoa... “.

o “Beti izan den bezala. Ez dut uste aldatu behar dugunik,

horrela asko gustatzen zait. Beizama eta Aizarnazabal

ikaragarriak dira”.

o “Kostaldea eta barnealdearen arteko ezberdintasunak. Ez

eraiki kostaldean”.

o “Familia banakoak. 4 landare gehienez. Lorategiak”.

o “Lekua badago, tradiziozkoa mantendu. Lekua ez dagenez,

etxe berriak egin”.

o “Ez dut ezberdintasunik ikusten barnealdea eta kostaldearen

artean. Norberak nahi duen etxea izan dezala, baina guztia

ondo zainduta egotea. Txabolak debekatu. Errepideko

konexio gehiago eta hobeagoak behar ditugu”.

o “Ez dugu dena berdin izan behar dela esan behar. Oso

modernoa eta polita aldi berean izan daiteke. Itsusiak

iruditzen zaizkit aitzinarena egiten duten baserriak,

autentikoak ez direla nabarmentzen baita”.

o “Orain dagoen bezala. Ez zaizkit gustatzen Versalles bezalako

putzuak eta zutabeak dituzten lorategiak”.

o “Ez da garrantzitsua. Ez dakit”.

18

o “Hemengo estiloa jarrai dezaten, eta bi altuera baino

gehiago ez uztea”.

o “Herri bakoitzak bere tradizioak dituenez, norberak

bereak zaindu eta landu beharko ditu. Ez da berdina

kostaldeko edo barnealdeko herri bat. Ni garrantzia

handia ematen diot ondo zaindutako paisaiari, eta

Urolako eskualdean, arreta gehiago jarri beharko

genioke Urola ibaiari”.

o “Zumaiako balio ekologikoak babestuz edo pausuak

atzera eman gabe eta material ekologikoekin (antzeko

itxurarekin). Adibide bezala Iparraldeko etxeak hartu”.

19

1. Sarrera

2. Paisaiaren kalitate-helburuen balorazioa

3. Jarduteko neurrien proposamenak

4. Ondorioak

20

Ondorioak

o Azpiegitura handien igarotzea murrizteko irtenbide teknikoak, estetikoak eta lurperatzeak proposatu

dira. Inkestan parte hartu duten batzuek ez dute uste azpiegiturek arazoa sortzen dutenik.

o Erdiguneetatik hurbil dauden zerbitzu guneen itxura hobetzeko honako diseinu-irizpide hauek aipatu

dira: pintura, seinaleztatze elkartua, argiztatzea, landaredia eta araudia

o Eraikitzeko ereduari buruzko hainbat ikuspuntu jaso dira: batzuek tradizioa mantendu behar dela uste

dute; beste batzuek, paisaia garatu egin behar dela, eta, ondorioz, eraikin-eredua ere bai. Inkestan

parte hartu dutenei errazagoa egiten zaie zer ez den egin behar esatea, jarraitu beharreko eraikitze

ereduari buruzko jarraibideak proposatzea baino.