2003ko EK

AIN

A,

112. ZE

NB

. DO

HA

INIK

Galipotaren amesgaiztoa berriro gure artean.

Egunkari BERRIA kalean

B A T E Z D A B A T E R A I R I S T E N . B I , B I T ’ E R D I

auxe duzu uda garaikoaurreneko Baleike.Betikoa errepikatzeaga-tik denetik aurkitukoduzula esango dizugu.Beti bezala.Ze berri? Zaharrakberri!! Galipota zikin

hori berriz ere iritsi zaigula gurehondartzetara. Hala ere, Zumaiaribandera urdina eman diote. HoriEuropako ez dakigu zeinek. Harriga-rria!! Ekologistek ere eman diote ban-dera gure herriari. Bandera beltza.

Bandera kontuan, behintzat, nagusigara. Baten faltan bi!!Bandera kontuetan asko dakienaizango da Rikardo Peña alkate ohia.Berarekin aritu gara jardunian. Kirolportua, etxebizitzak, kultura… etabeste hainbat gauza jorratu dituguberarekin.

Ura zikin samarra badago ere, urhaunditan sartu gara. Gipuzkoakometalgintzan zalaparta da nagusiazkenaldian. Gure herriko enpresetaniskanbila horrek izan duen eraginaezagutu nahi baduzu uretan sartu-irte-na egin beharko duzu.Olarro zopan bertsoak nagusi, etabertsoetan zumaiarrak. Gipuzkoakoeta Euskal Herriko eskolarteko bertso-lari txapelketetan punta-puntan ibilidira gure bertsolari gazteak. Bejon-deiela!!Uda garaian surfa jende askok egitenduen kirola da. Izerdi patsetan zaude-la, Zumaiako Surfeko taldea ezagu-tzeko aukera izango duzu.

Hondartza irakurtzeko leku aproposada. Ze letua izaten da hondar artean.Nahi baduzu ipuin labur dotoreairakur dezakezu.Bukatzeko, tientuan ibili!! Sanpe-druak hemen dira eta argi!! Rupe-rrek dioen bezala, gutxi gastatu etabueltak amari. Eta Baleike irakurri!!Merke askoa da eta!!

Htxootx!

HERRI ALDIZKARIAJuan Belmonte, 29 beheatel.: 943 86 15 45faxa: 943 86 17 42email:baleike@topagunea.com

ArgitaratzaileaBALEIKE KULTUR ELKARTEA

Administrazio batzordeaEsther EtxeberriaXabier Azkue

Erredakzio batzordeaIbon ManterolaEneko DorronsoroItxaso Ibarra

Aitor ManterolaGurenda Serrano

KoordinatzaileaAitor Manterola

KazetariakEneko DorronsoroIbon ManterolaItxaso IbarraAitor ManterolaGurenda Serrano

KolaboratzaileakMiriam Romatet, Dani Carballo, Inaxio Tolosa,Belen Golmaio, Izaga Garzia, KoldoLandaluze,

Beñat Fernandez deArroyabe, Ihintz Linazisoro, EgoitzLizaso, Garikoitz Telleria,Natur Taldea, AnderHormazuri

Diseinua eta maketazioaRoberto Gutierrez

Hizkuntz zuzenketaBaleike

Publizitatea943 86 15 45 tel. (Esther)

InprimategiaAntza Inprimategia(Lasarte-Oria)

Tirada1.000 ale

Lege gordailuaSS-405/94

ISSN1136-8594

Baleikek ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitakoesanen eta iritzienerantzukizunik.

EUSKO JAURLARITZAGOBIERNO VASCO

Argitalpen honen edizioko laguntzaile:

Argazkilaria: Eva Franco

4 2 0 0 3 k o E K A I N A

atia irikita

TELEFONO LISTINAJ. Dorronsoro

BI MINUTUKO ariketatxo bat proposa-tzera natorkizu, zumaiar jator hori. Harezazu udalak urtero argitaratzen digunZumaiako telefono listina eta has zaitezgure abizenei begira. Hor ikusiko dituzualfabeto ordenan bata bestearen ondoren. Erdarazkoak zuzen eta seguru aurkitukodituzu, bakoitza bere lekuan, baina kontuzeuskaldunon abizenekin. Aguirre ikusikodituzu batzuk, Agirre beste batzuk, Alcor-ta izenekoen zerrendan ez dituzu denakaurkituko, atzeraxeago baidatoz Alkortaidatzitakoak. Berdin gertatuko zaizuAzcue eta Azkuerekin, Cendoyatik osourruti datoz Zendoiak. Hau nahastea!Etxabetarrak hiru lekutan bilatu beharkodituzu, 5 Echabe, 47 Echave eta azkenik30 Etxabe. Harrapa ezak hori!

Eta aurrera jarrai dezakezu jolasean eanon topatzen dituzun. Atxurra, Lazkano,Lopategi, Manzisidor, Mujika, Sarasketa,Yeregi edo Zulaikatarrak. Denetik dauka-zu aukera hemen, Goikoetxea nahiz Goi-coechea, nahiz Goicoetxea eta ez dakit

Goikoechearik ote dagoen. Zer nahi duzugehiago ?

Denok dakigu erdaraz ikasi behar izangenuela halabeharrez garai batean esko-lan, erdal ortografian idaztea zela zuzena,Lotsagarria zen benetan Aranburu nahizAranberri idaztea, b aurretik m idatzibehar baitzuen zerbait zekienak behin-tzat. Geroztik euskaldun asko saiatu garagure hizkuntzan alfabetatzen eta geureizen abizenak euskal ortografian idazten,eta asko kostata dokumentu ofizialetan erehala agertzea lortu dugu zenbaitek. Bainabestalde, ikusten dugunez, hutsune han-diak ditugu arlo honetan.

Galde daiteke bada 2003an ez ote deniritsi garaia euskaldunok geure hizkuntzanEuskaltzaindiak erakusten digun eranidatz ditzagun geure izen-abizenak? Zei-nen errua ote da gaur oraindik horrelakolistinak eskuetan erabiltzearena? Noizarraio hasi behar ote dugu erabat euskal-dun izaten?

Erdaldunek garbi dauzkate ortografia

arauak eta mundu guztiak badaki derrigo-rrez nola idatzi behar duen berea. Gurekasuan ere Francoren diktadura aspaldibukatu zen, eta badugu garaia haren kalte-ak konpontzeko. Ez al zaizue iruditzen?Berrogeita hamar urte daramate ia ikastoleklanean. Aspaldi eman zizkigun Euskal-tzaindiak euskaraz nola idatzi arau zeha-tzak. Zein pauso eman behar ditugu orainanarkia hau konpontzeko? Denok banan-banan aldatu zain egon behar badugu, ustedut hemendik hogei urtera ere listin ber-dintsua iritsiko zaigula udaletxetik. Gauzahauek ezin dira utzi nor beraren esku. Bereburuaren jabe diren herrialde guztietanordenak goitik zehatz emanak daude arlohonetan zer eta nola egin.

Ea 2004 urteko telefono listinean erra-zago topatzen ditugun 82 Etxabe abizenakbata bestearen atzetik toki berean. Guz-tion baimenarekin eta udaleko kulturbatzordeak zuzendurik urrats bat aurreraemango genuke gure hizkuntza bide baz-terrean zimel ez dadin.

ZUMAIAKO HERRIARIItziarren Askatasunaren Aldeko Plataforma

ITZIAR ARRIZABALAGAK bere konde-naren 3/4ak bete zituela-eta, Plataformahonek egindako azken lana egin nahidugu. Sinadura bilketa egin ondoren guz-tiarekin udalera joan ginen alkateari gaihoni buruzko pleno bat antola zezan eska-tzeko. Gure eskaera hauxe zen: udalakgurekin harremanetan egongo den komi-sio bat eratzea Itziarren askatasunarenaldeko dokumentazioak, eskaerak eta aba-rrak, udaletik Eusko Jaurlaritzara etaMadrilera bideratzeko. Pleno hori apirila-ren 10ean egin zen, eta alkateak giza esku-bideen komisioa soilik sortzeko egitasmoaazaldu zuenean, hau da, Itziarren kasuaaipatu gabe, guk komisio horren aurka ezgenuela ezer, eta horren barruan, gutxie-nez, pertsona bat gurekin harremanetanegon zedila eskatu genion, Itziarren kasuabereziki aurrera eramateko. Eskaria horiguztien adostasunarekin onartu zen.

Denok ondo dakigu EspainiakoGobernua beraien legedia betetzeko ereprest ez dagoela. Aski dugu AuBren,

Udalbiltzaren, Euskaldunon Egunkariaren,Ikastolen Federazioaren edo Jakin aldizka-riaren aurkako erasoak ikustea, frankokumehauek norantz joko duten jakiteko. Hala etaguztiz ere, gutxienez, eztenkadak egitendituen erlea izan nahi genuke, jende horriez gaudela konforme esateko, gurean etsigabe jarraituko dugula adierazteko, alegia.

Plataforma honek, bestalde, herriarenaurrean ahalik eta gardenen jokatu nahi du,eta azken agirian azaldu bezala, bananbana eskerrak eman nahi dizkiegu eurenatxikimendua agertutako guztiei:- ALDERDI POLITIKOEI: EAJ-PNV, EA

eta Sozialista Abertzaleak.- SINDIKATUEI: ELA. LAB,CCOO, eta

ESK.- ERAKUNDEEI: Elkarri, San Pedro

Apostolua Parrokia, Zumaiako Institutua,Zumaiako Dendari Elkartea, OstarrenaZine-Kluba.

- KIROL ETA GASTRONOMI ELKAR-TEEI: Indamendi Elkartea eta IndamendiM.B., Aita Mari Arraun Elkartea eta Aita

Mari Elkartea, Inpernupe Elkartea etaInpernupe Kultur Elkartea.

- ENPRESEEI: Izargi Bidaiak, KirolPortuko Jatetxea, Errota, Zelai Azpi, SL,Mecanizados de Precision Zumaia,Industrias Gair, Lagun Artea, Mendiaraiz.

- HORIETAZ GAIN, 568 herritarren atxiki-mendua sinatu zuten guztiei.Ikus dezakezuenez, Zumaiako gehiengo

batek Itziarren askatasunaren aldeko jarreragarbia agertu dugu. Hala eta guztiz ere,azaldu nahi genuke baita ere, zenbait era-kunderen eta elkarteren jarrera ukakorra.Batzuek gizarte eskubide soila dena asmoilunekin nahastuz, eta besteek izen ona ezgaltzeko aitzakia jarriz sinadura ukatzeko.Horiei eskatuko genieke begira dezatelaatxikimendua eman dutenen zerrenda, etaea horiek denak asmo ilunekin dabiltzan,edo izen ona galdu duten.

Berriro ere, mila esker aldeko jarrera ager-tutako herritar denei. Udaletxeko komisioa-rekin harremanaten jarri eta zerbait egitenhasi bezain laster berriak emango ditugu.

52 0 0 3 k o E K A I N A

Azkenean, hainbeste urte pasa eta gero autopistaren kontzesio ditxo-sozkoari ere bukaera etorri zaio. Bukaera?

Baten batek komentzitzeko modu batez esplika diezaguke auto-pistaren erabiltzaileok betiko ordaindu beharraren arrazoia?

Ez dut defendatu nahi bide bikoitzeko errepideak, edo zabalago-ak, ordaindu behar ez liratekeenik.

Printzipioz, ordaintzen ditugun zerga orokorrak administrazioakematen dizkigun zerbitzuentzat direla ulertzen dut, hala nola osasunzerbitzuak, hezkuntza sitema... eta komunikabideak ere. Zerbitzuoinarrizko horiezaz gain ezer bereziagoa edo hobea nahi duenak apar-te ordaindu behar izateari ez deritzot gaizki, baldin eta berdintasunezjokatzen bada. Izan ere, nik dakidala, zergak ordaintzeko irizpideekdenontzat berdinak izan behar dute, gizartearen kohesioak eraginda-ko salbuespenak salbuespen. Zergatik, orduan, Gipuzkoan daudenmota horretako beste errepide guztiak ez dira ordaindu behar etagurea bai? Trataera desberdina izatekotan ez ote litzateke alderantzizizan behar? A-8 autobia izan beharko lukeena, erabiltzaileok dagoe-neko geure patrikatik ordaindu dugu, eta beste autobiak denon zerge-tatik. Francoren garaiko egoera injustu eta diskriminatorio hau noizbukatzeko zain geundela, prezioak oraingoz erdira jaitsiko dituztelakokontuarekin engainatu gaituzte. Gainera mehatxupean gaude: erabil-tzaile gehiegi badago, prezioak igo egingo dira (Zein instituzio demo-kratikoren jokabidea da hori?). Zenbat denbora pasatuko da aurrene-ko igoera bitartean?

Prentsan irakurrita, badirudi A-8aren erabiltzaileok errepide hau moduberezi batean ordaindu eta gero, Gipuz-koan egingai diren beste errepide guz-tiak modu berezi berean ordaindu beharditugula (?). Prezioaren (eta bere igoerairagarriaren) arrazoia berriz, omen da beregaraian ez zutela oraingo beharretarako diseinatu, eta libre (edomerke) utziz gero, kolapsatu egingo litzatekeela (pobreen kotxeekin,nonbait!).

Balizko arazo horrek ez ote du beste irtenbide zentzuzkoagorik?Konparazio baterako imajina dezakegu toki batzuetako mediku priba-tuak aparte ordaindu behar direla, eta gainontzeko tokietakoak ez,guztion zergekin ordaintzen direlako.

Pentsatu nahi dut, jakina, bestelako arrazoiak egon behar dutelaeta horregatik nire galdera hau: Zergatik diskriminazio hori?

Ez jakitun jarraitzen dugun bitartean, normala den bezala, era-baki hori hartu duten Gipuzkoako instituzioekiko, zein alderdiekikomesfidantza handituz joango da. Nire kasoan behintzat, orain artehiritar betea sentitzeko motiboa ematen zidan gure sistema fiskalindependiente, eta halako erabaki diskriminatorioaren aurka ezer egi-ten ez duten instituzioen (non dago udaletxea?) kontrako jarreranagusituko da ezinbestean.

Bidegi, jaioberri tiranoa

NOIZ ARTE?Gorka Cabello

Azkenaldian modan jarri da usain txarraarteari dagokionez eta ez dakit kaka arteabihurtu nahi duten edota artea kaka. Batekolio frijitu zaharraren usaina barreiatu zuenDonostiako Koldo Mitxelenan, besteak

belar-bola usaintsuak sartu ditu Alondegizaharrean... Zer da kontua, probokatzea?Paristik edo ez dakit nondik datozen artistahoriek zer nahi digute, adarra jo? Zorionak,orduan! Niri, egia esan, benetako sukalda-

riak eta baserritarrak artistagoak iruditzenzaizkit, eta ez dakit "benetako" artistei burlaegitea ere ez den azkenaldiko joera hori.Noiz arte? (no es arte!, esango luke gureaitak) Denok kakaztu arte!

Josefran Ispizua

Z U Z E N K E TAAurreko zenbakian, Miriam

Romateten izenean apirilekozenbakian Arritxu Iribarrek

idatzitako artikulua argitaratugenuen. Barkamenak irakurleei,

Miriami eta Arritxuri

6 2 0 0 3 K O E K A I N A

trinidade santua

Baltasar Etxabe, 5Tel. 943 14 31 35

Erribera kalea Tel. 943 861523

Batek lapa esan eta besteak Laponia ulertu. Hi, Uhin,non hago? Edo, hobe esan, zer hartu duk? Dena dela,gauza batean bat natorrek hirekin: ni ere "hire izaiteazdamu" nauk.Lapak alde batera laga eta lanperna galanta idatzi dukoraingoan, txo!Duda diat hire "doluzko" lanperna beltzak barrua betea ala urabesterik ez duen. Iruditzen zaidak haitzari baino itsasoak dakarrenardo botilari lotuago datorrela: oso itxuroso baina sustantziarenfaltan. Hiri ere haitza falta zaik, motel, zeri eutsia, existentzialismoestetiko liluragarri horretatik sendoago ateratzeko. Azken finean,

herriak bezala, pertsonak ere bere haitzak bilatu edo eraikibehar ditik bizi irauteko. Amen!Egia dun, Estitxu, Zumaian bertsolaritzak haitz galantakdituela eta, askotan ez ikusi arren, urteroko lapa uzta ikusibesterik ez zegon horretaz ohartzeko; baina luzera, haitzhorien indarrak abiapuntu ditun gerora bakoitzak berean

haitz edo harri koskor modukoak eraikitzeko, jarrera bati eutsi ahalizateko (mareak darabilen botilari itsatsitako lanpernak ez dinaukera handirik horretan). Hori dun, hain zuzen ere, "Berria"kmomentu honetan behar duena, haitz sendoa: harpidetzak etaakzio salmenta.

Zorionak Zumaiako bertso eskolari. A zer hiru bertsolari!Eta hiru lapa itxurako txapel ikusten diren tokian, atzean burugehiago egongo direnaren seinale. Eutsi talde giro horri. ZerenEuskal Herrian, Egunkariarekin hasi eta AEK-ko irakasleekinbukatu, lapa lehortuen sindromea sartzen zaigu. Alegia,itsasgora datorrenean aparretan bizi garela, fresko, heze.

Orduan bai, zumaiar batek Gari kantariari idatzi zion bezala "ametsak txirlazbetetzen dizkit, arratsaldeko mareak". Arratsaldeko marea hori belaunaldiak dira,euskalgintzan. Belaunaldi indartsu batekin sortzen dira AEK-ko irakasleak,bertsolari gazteak, bertso eskoletako irakasleak, euskal prentsako kazetariak... Bainaez dugu presa egiten asmatu. Eta bajamarrarekin joaten dira olatuak, atzerakaegiten du itsasoak, eta lehortu egiten dira txirlak, lapak eta gainerakoak.Belaunaldi horretatik gutxi batzuek bakarrik jarraituko dute eguneroko lanhorietan. Gaur bete-betean ari den taldea bihar inor gabe geratzeko arriskuan da.Euskalgintzako "eskolak" ez direlako nahita ere bota ezin diren unibertsitateak.Hasieratik esaten dizutelako "ez duzula horretan karrerarik aterako"!Horregatik poztu nintzen Zumaiako bertsolarien agurretan urte asko daramatenizenak entzun nituenean. Marea igo eta marea jaitsi, hor geratzen diren haitzakditu Zumaiak. Lapek zeri eutsia izan dezaten. Haitzak behar ditugu, Españaaldeko resaka edo tiraña ere gero eta handiagoa da eta! Zer dio hurrengo lapak?

Ene izaiteaz damu.eta aintzinera ezin…

hontaz jabetzeko ahalgeduni,dolu ankilak (bai pluralean) baare astunago ezerezaapetatzearen ondorenak.Ezinak moitzen nain, hurrengo paretarekin kopetekoon bat hartu arte. Baña eztiñat buru huts honekinbatere biguntzen. Eztola DIN formatoik miñ au danakabitzekoik.

-Bai faborez, beste tila bat.Le da un sorbito

-Eskerrikasko.In ber dan o ez pentsau ber al dan?Zoze in berko deu ba, lapa ta ostiyak.

(barka lorontziz kanpoko pixa).

BatEstitxu Eizagirre

Gorka Ormazuri

BiUhin Loiola

Hiru

72 0 0 3 K O E K A I N A

ze berri?

Azken asteetan tonelada asko ekarri duitsasoak gure herriko hondartzaraUda etorri zain egon balitz bezala, gali-pota hondartzetako denboraldiarenhasierarekin batera ekarri du itsasoak.Neguan ekarritakoa gehiago izan arren,larritzeko moduko kopurua iritsi da Itzu-run hondartzara. Berriro ere garbiketalanak egiten hasi dira, eta udan galipotagehiago ekarriko duen kezka dagoenez,garbitzaileak prest egongo dira galipotaekarri bezain pronto garbitzeko.

Galipota berriro ere gure arteanikusita, galdera hauek egiten dituguguztiok: hondartzan lasai ibili al gai-tezke? Itsasoan bainatu al gaitezke?

Eusko Jaurlaritzak oraingoz ez dubainatzea debekatu. Hala ere, galipotagehiago ekarriko balu hondartzak ixte-ko erabakia hartuko lukeela dio.

Ekologistek kritika egin diote Jaurla-ritzari. Haien arabera, galipotarenlehen arrastoak iritsi zirenean hondar-tzak itxiarazi zituen Jaurlaritzak, etaorain ere gauza bera egin beharkoluke. Guztion osasuna jokoan dagoeladiote ekologistek.

Bada beste galdera bat. Egunotanekarritako galipota Prestigen azkenisurietatik dator edo haitzetan itsatsitazegoena da? Edo bietatik pixkat? (kasuhonetan asko esatea hobeto)

Berriro ere galipota Itzurunen

Ekainaren 14an egindako batzarreanez zen ezustekorik izan, eta MariaEugenia Arrizabalaga izango da dato-zen lau urteetan Zumaiako alkate.

Batzarrean ez zen aparteko gauzarik ger-tatu. Hasteko Udalaren eraketa egin zen,eta oso azkar egin zuten lehenbiziko lanhau.

Ondoren alkatea aukeratzeko bozketa-ren txanda izan zen. Boto sekretuarenbidez egin zuten bozketa, beti egin izanduten bezala. Ez zen ezustekorik izan,eta EAJ-EAko Maria Eugenia Arrizabala-ga alkate aukeratu zuten. Zazpi boto jasozituen; Izustarriko Andoni Etxanizekhiru; PSE-EEko Emiliano Cabañasekbi; eta Ezker Batuko Kristina Forcadakbat. Dena espero bezala, beraz.

Behin alkate izendatuta, ohiko hitzal-

ditxoa egin zuen alkate aukeratu berriak.Gero, Izustarrikoek ere hitza eskatu, etazer esana bazutenez, hitza eman etaaukera hori baliatu zuten.

Horrela joan zen, hortaz, batzarra.Legegintzaldi honetako lehenengoa.Beste asko ere egin beharko dituzte.

Herriaren onerako den bitartean, etadenen iritziak errespetatuz egiten dutenbitartean, egin ditzatela nahi bestebatzar. Hori bai, batzarretan herritarreiparte hartzen uzteaz gain, herritarhorien iritzia entzungo balute, askozhobe.

2 0 0 3 K O E K A I N A

ze berri?Udala eratuta

8

EAJ-EA: Maria Eugenia Arrizabalaga, Asier Esnal Albizu, IñakiAgirrezabalaga Alkorta, Manuel Zubia Astarbe, LideAmilibia Bergaretxe, Abel Yeregi Sasiain, MikelOlaizola Elosua

IZUSTARRI: Andoni Etxaniz Osa, Mikel Garate Golmaio, JosebaJosu Aspiazu Azkarraga

PSE-EE: Emiliano Cabañas Gonzalez, Paloma HerederoNegredo

EZKER BAT UA: Maria Kristina Forcada Unanue

U DALAREN ERAKETA

92 0 0 3 K O E K A I N A

Zumaiako Udalaren oniritziarekinEuskara Biziberritzeko Plan Nagusiagaratuko da gure herrian

Hizkuntza Politikarako Sailburuor-detzak eta Euskararen Aholku Batzor-deak elkarlanean prestatutako planagaratzeko Udalak hartu dituen konpro-misoak azaldu zituzten Forondanegindako ekitaldian. Herriko kultur etakirol elkarteak, ikastetxeak, eta bestehainbat elkarte zeuden ekitaldira gon-bidatuta. Horietako batzuk izan zirenForondan. Denak zer entzungo berta-ratu ziren. Eta entzun hitzak entzunzituzten. Hitz politak. Orain hitzokekintza bihurtu behar. Hori egitekobidea zein izango den entzuteko gogo-arekin geratu zen bat baino gehiago.

Udalaren asmoakEBPNren bidez Zumaiako Udalaklortu nahi dituen hiru helburu estrate-gikoak hauek dira:1. Euskararen transmisioa ziurtatu.2. Eskoletatik kanpoko ekintzetara

euskararen erabilera zabaldu.3. Euskara etengabe elikatu, zumaiarrek

euskaraz eroso eta erraz egi dezaten.Helburu horiek lortzeko Udalak kon-

promiso batzuk hartu ditu. Alkateakazaldu zituen 10 konpromiso horiek.Batzuk aipatzearren hona deigarrienak:Plan Estrategikoaren iraupena eta pro-posamena egingo du; Aholku Batzor-dea sortuko du; eta Plan Estrategikotikabiatuta, lehenengo urteko KudeaketaPlana osatuko du.

Kultur eragileen parte-hartzeaAskotan gertatzen da, beti ez esatea-rren, horrelako ekimenak Udalak baka-rrik egiten dituela. Herriko kultur era-gileak ez dira kontuan hartzen.Oraingoan badirudi eragile horien iri-tzia kontuan hartzeko asmoa badagoe-la. Beharrezkoa da aurrerapauso horiegitea. Herriaren iritziak entzutea ezin-bestekoa da. Denon artean hitz egineta eztabaidatuta erabaki hobeak har-tzeko aukera izaten da. Euskara Bizibe-rritzeko Plan Nagusia gure herriandenon parte hartzearekin garatukobalitz, Zumaiak eta euskarak irabazikolukete. Ea horrela izaten den!!

Denok batera

Patxi Goenaga, Hizkuntza sailburuordea; Maria Eugenia Arrizabalaga, alkatea; eta Lore Leanizbarrutia, Foro AldundikoEuskara sustatzeko zuzendaria.

Alai auzategia, 2

Tel. 943 14 33 24 Itzurun zuhaitzbidea, 2 943861565 - 943143446

10 2 0 0 3 K O E K A I N A

27.000 euro lortu behar dira Zumaianeta oraindik 12.000 euro baino gehia-go falta dira.

Euskarazko egunkari berria kalean da.Euskaldunon Egunkaria itxi eta lauhilabetera jaio da Berria, langileek etaeuskal gizarteak egindako ahaleginariesker. Harrera bikaina izan du gainera,lehen asteburuan ale guztiak agortubaitziren (tirada 50.000koa izan zen).Garbi dago Berriak ikusmin handiasortu duela eta orain irakurle kopuruhandi bati eustea da erronka. Euskal-

dunon Egunkariak 15.000 eroslezituen, Egunerok 23.000; berriak25.000tik gora izan nahi ditu. Markabikaina litzateke, proiektua indarrezabiatzeko oinarri sendoa, eta euskaraz-ko prentsa idatziarentzat izugarrizkolorpena (kontutan hartu behar da erosi-tako ale bakoitza hiru lagunek irakur-tzen dutela, bataz beste).

Irakurleak dira, dudarik gabe, egun-kari bati zentzua eta bizia ematen dio-tenak. Baina komunikabide jaioberriakdiru sarrera ez ohikoak ere behar ditu,hasieran egin beharreko gastuei aurre

egiteko. Berriak 5 milioi euro lortubehar ditu eta horretarako martxan daakzio salmeta maiatza amaieratik.Orain arte bi milioi euro inguru bildudira, eta kanpainaren balorazio onaegiten da. Dena den, oraindik bestehiru milioi euro falta dira, eta kanpai-nan parte hartzeko deia egiten zaioeuskal gizarteari.

Zumaian 27.000 euro dira lortubeharrekoak, eta oraingoz 15.000 ingu-ru lortu ditugu. Erdia pasa dugu, bainaoraindik beste 12.000 falta dira. Orainarte norbanakoak izan dira gehien batdirua jarri dutenak, eta horregatik deiberezia egiten zaie kultur eta kirolelkarteei, enpresei, taberna, jatetxe etakomertzioei akzioak eros ditzaten.50eko akzioak agortzear direnez,300ekoak erosteko zailtasunak dituzte-nek koadrilan edo familian eskuraditzakete.

Ostirala 27, jaialdi bereziaAkzioak erosteaz gain, Berriaren alde

antolatzen diren hainbat ekintzetanparte hartzera bultzatu nahi dituguzumaiarrak. Esate baterako, Sanpedro-etako egitarauaren barruan, jaialdiberezia izango ostiral gauean Aita Mariaretoan. Bertan, Zumaiako hainbatartista ezagunek ikuskizun ederra pres-tatu dute, eta sarreran bildutako diruaBerriarentzat izango da.

Berriaren aldeko akzio salmenta aurrera doa pixkanaka

ze berri?

Baleikek ere erosi du Berriako 300 euroko akzio bat.

Basadi Auzategia, 9-A 2-B

112 0 0 3 K O E K A I N A

Zozketa erakargarriaZozketa berezi bat ere izango da San-

pedroetan. Batzuk gogoan izango duzuekirolariek emandako gauzekin Berriarenalde egindako enkantea... Bada bizumaiarrek Mikel Aranbururen Realekoelastikoa eta Binakako finaleko elastikoeta pilota sinatuak lortu zituzten, etaZumaiako Batzordearen esku utzi dituz-te zozketa egiteko. Batzordeak eskerrakeman nahi dizkie, sari preziatuak baitira(Aranburuk eta Binakako finala jokatu

zuten lau pilotariek egunkariaren aldeemandakoak dira, ez ahaztu!). Zozketa-rako txartelak tabernetan izango dira, etakalean ere salduko dira.

Bestetik, udan zehar beste hainbatekitaldi antolatu nahi ditu batzordeak,eta ateak zabalik ditu edonork proposa-menik egin nahi balu.

Bulegoak zabalik jarraitzen duAkzio salmenta martxan jarri zenetik,

Egunkariaren Aldeko Zumaiako Ba-

tzordeak turismo bulego zaharrean izandu bere txokoa, eta han jarraituko dutekanpaina amaitu arte. Astearte, asteaz-ken eta ostegunetan zabaltzen dute,18:30etatik 20:30etara. Bertan erosditzakezue akzioak edota behar duzueninformazioa eskatu. Akzioak erosteko-tan egon arren oraindik egin ez duzue-noi lehenbailehen egiteko eskatzen zai-zue, Berriak diru premia baitu.Telefono zenbaki bat ere badute bule-goan: 625708747.

Berria hartu eta lehen bistarazoan garbitasunak deitzendu atentzioa. Diseinu modernoa du, sinplea baina era-bilgarria, irakurtzera deitzen duena, elementu ezberdi-nak garbi agertzen dituena. Azala bera ere oso moder-noa da: Berria mantxeta ezkerrera, argazkisiluetatuak,... Berriako kazetariek jorratutako gaiekgarrantzi berezia dute, lan propioa bultzatu nahi dutelaerakusteko. Lehen ez bezala, Harian sailarekin abia-tzen da Berria. Egun horretan bereziki landutako gaiada, gai garrantzitsua delako, edota Berriak jorratutakogai propioa delako. Gero iritzia dator, kolore guztiekohamaika zutabegilerekin. Ondoren Euskal Herria saila,eta bertan hartzen ditu politika eta gizartea sailak. Geroekonomia, mundua eta gaiak. Hor amaitzen da lehen

zatia, nolabait esateko. Diseinuanere nabarmena dajauzia. Hortik aurrera kirola, kultura eta agenda. Kirolaeta kultura sailetako disenua apurtzaileagoa da, arris-katuagoa eta ikusgarriagoa, gaiek aukera ematen dute-lako. Dena den, sail guztietan helburua berbera da: ira-kurtzeko moduko egunkari bat egitea, egunkarierakargarria, titularretan geldituko ez dena, zerbait pro-pioa aportatuko duena. Horregatik egin da erreportaia,elkarrizketa, analisi eta iritzien aldeko apustua. Berriakbeste edozein egunkarik baino askoz kolaboratzailegehiago izango ditu, ez bakarrik iritzi sailean, sail guz-tietan baizik. Baina guzti hau baieztatu eta gozatzekoBerria egunero erostea da modu bakarra. Eman auke-ra bat euskarazko prentsari!

B E R R I A : E R A K A R G A R R I A E TA I R A K U R T E R R A Z A

12

jardunian

2 0 0 3 K O E K A I N A

Herrian iskanbila dezente sortu zuen Kirol Portuan elkar-tu gara, Rikardo Peñaren agintealdiaren ikurra denlekuan. Kanpoan sekulako eguraldia egin arren, bileragela batean sartzeko gonbita egin digu...

Zenbat urte egin dituzu alkate?Hamabi, eta beste lau zinegotzi bezala.

Ez al dira urte gehiegi? Alkate karguan zortzi urtean ego-tea omen da egokiena…Bai, baliteke zortzi urtekoa izatea epe egokiena. Guk hirulegegintzaldi egitea erabaki genuen azkeneko lau urteetanegitasmo asko geneuzkalako aurrera ateratzeko.

Alkate izatearen pisua arinduta,Rikardo Peñarekin solasean aritu gara,eta herrian garrantzia duten hainbat gaijorratu ditugu.“Gizartearekin

nuen zorra kitatzeko sartu nintzen politikan”

A L K A T E O H I AR I K A R D O P E Ñ A

132 0 0 3 k o E K A I N A

Amaiako plaza z/g Tel. 943 860959

Alkate izan aurreko eta alkate izan ondorengo RikardoPeña pertsona bera al dira?Galdera ona da hori. Ni saiatu naiz ez aldatzen, baina ezda beti lortzen. Pertsona bakoitzak bere lanbidean bilaka-era bat izaten du beti. Hasieran konfiantza gutxi izatenduzu, dena berria da, eta ardura handia izaten da. Gerodenborarekin lanbidea ikasten joaten zara.

Zergatik sartu zinen politikan?Gizartearekin nuen zorra kitatzeko.Gizarteak eman zidana bueltatunahi nion. Ikusten nuen gizarteahobetu zitekeela, eta nik zerbait eginnezakeela.

Zer zor zenion gizarteari halako konpromisoa hartze-ko?Hori arazo pertsonal bat izan zen, eta neuretzat gordetzendut.

Momentu honetan orain hamasei urte hartu zenuenerabaki bera hartuko al zenuke?Bai. Niretzat oso esperientzia aberatsa izan da. Ohore batda norbere herriko alkate izatea. Gainera zortea izandugu, eta hainbeste maite dugun Zumaia asko hobetuahal izan dugu.

Batere antzik ba al dute orduko Zumaiak eta orain-goak?Gauzak asko aldatu dira, eta onerako, gainera. Orduaninork ez zuen zentimorik ematen Zumaiaren alde. Gauregun, berriz, azpiegitura ona daukagu, oinarri sendoaegin dugu alor askotan: industrian, hezkuntzan, kirole-tan, era guztietako zerbitzuetan…

Zumaia asko aldatu da azken urteetan. Hori zer da,udalaren meritua edo ekonomiaren bolada ona?Nik uste dut bietatik pixkat dela. Denak dauka eragina.Gogoan dut 1993an sekulako krisia zegoela Zumaian.Langabezia % 21ean zegoen, Euskal Herrian baino bostpuntu gorago. Gaur egun, berriz, Euskal Herrian % 9ko

langabezia dago, eta Zumaian % 4koa, bost puntu gutxia-go. Alderdi horretatik zerbait ona egin dugu, beraz. Egiada ekonomiak bere bidea egiten duela, eta bide hori alda-tzeko ezin dezakegula gauza handirik egin. Baina gu krisigaraian gerorako, bolada onerako bitartekoak jartzen hasiginen, eta hor bete-betean asmatu genuen. Plangintzaorokorra egin genuen, plan estrategikoa hurrengo hama-

bost urteetarako, eta ekonomiak oneraegin zuenean gu prestatuta geunden.

Alkate izan zaren hamabi urteetanzein izan da buruko min gehien emandizun gaia?Inongo zalantzarik gabe kirol portua.Ikaragarria izan zen, neurrigabekoa.

Guk hemen jaso genuen oposizioa handiegia izan zen.Denboraren poderioz ikusi da ekologistak eta kontrazeuden guztiek zituzten beldurrak ez zirela hainbeste-koak. Oposizioak eskura dituen tresna guztiak erabil-tzen ditu, eta garai hartan gezur asko esan ziren.Batzuek zioten Zumaia zerbitzuetako herria bihurtukozela, baina denborarekin erakutsi dugu kirol portuabeste egitasmo batzuen konplementoa zela. Aldi bereanbeste gauza asko egin ditugu: orain Korta industriagu-nea dena, babes ofizialeko etxeak… Gure politika urba-nistikoa erabat interbentzionista izan da. Zumaiarengarapenean buru-belarri murgildu gara herritarreneskaerak betetzeko.

Kirol portua hasieran uste zenuten bezain emankorraizan al da? Ontzi gutxitxo ez al dago? 550 ontzirentzako lekua dago, eta orain 300 ontzi daude.% 60 beteta dago. Sei eta hamar urte bitartean erabatbetetzeko aurreikuspenak egin genituen, eta aurten lauurte beteko dira ireki zenetik. Bere martxan doa. Kontuanizan behar da sektore hau oso gutxi garatuta dagoela gureinguruan. Ireki zenean, gainera, ETAren su etena zego-en, eta egoera horretan jendeak horrelako gauzetan erra-zago inbertitzen du. Orain, ordea, bi aldiz pentsatzen duhorrelako negozioetan sartu ala ez. Hala ere, bide onetikdoa, eta hamar urte barru beteta egongo da.

“Ohore bat danorbere herrikoalkate izatea”

14 2 0 0 3 k o E K A I N A

Uda garaian kirol portua bizirik egoten da, bainaneguan ez al da hilda izaten?Hori kirol portu guztietan gertatzen da. Hala ere, hemenZumaian neguan ere itsasoratzen dira ontziak. Gogoandut zuen aldizkarian ateratako komiki batek zekarrena,nire ontzia bakarrik egongo zela kirol portuan. Haiei esanbehar zaie orain hirurehun daudela. Eskerrak guk egin-dako apustuari gogor eutsi genion, bestela ez litzatekekirol porturik egongo, eta Zumaiak beste tren bati pasa-tzen lagako zion.

Lokal gehienak erehutsik daude…Lokalen inguruan azal-pen bat eman behardut. Lokal horiek ezindira erosi. Hogeitahamar urterako aloka-tzen dira, eta nire ustezjendea horrexek bota-tzen du atzera. Jendeakpropiedadean nahi ditugauzak, baina lurpublikoa denez, ezindira propiedadeanerosi. Donostian, adibi-dez, lokalak alokatutahartzeko ohitura gehia-

go daukate. Hemen ez, baina denborarekin gauzak alda-tuko dira.

Diru publikoarekin egindako obra izanik, esku priba-tuetan egotea salatzen du jendeak.Ez da horrela. Ez dago esku pribatuetan. Orain kirol por-tua ustiatzen dutenak pribatuak dira, baina ez da beraie-na. Hogeita hamar urterako alokatuta dute. Urte horiekpasata berriro ere Eusko Jaurlaritzaren esku egongo dakirol portua.

Kirol portua utzita, alkatetzari helduko diogu berriro.Zenbaterainoko askatasuna dauka alkateak bere alder-diaren barruan? Alkatearen erabakiak du indarra edoalderdiaren buruzagitzak?Gure alderdian askatasun handia daukate alkateek. Gureaez da aginduak ematen dituen alderdia, beste batzuk ezbezala. Egia da politika orokorrean aginduak ematendituztela, baina eguneroko lanean, herri bateko arazoetanherri mailan erabakitzen dira erabaki beharrekoak.

Alkate bezala egindako zerbaitetaz damutu al zara?Denbora falta izan zait gauza batzuk bukatuta ikusteko.Adibidez, giza errekurtsoen zentroa, interpretazioko zen-troa, depuradorak… Baina beti gertatzen dira horrelako-ak. Ezinbestekoak dira.

Kulturari helduko diogu orain. Zuen alderdiari, EAJrileporatzen zaio kudeaketa lanetan erabat murgiltzea,eta kultura baztertzea.Ez da horrela. Zumaian azken lau urteetan ekintza kul-turalak antolatzeko egin den lana ikusgarria izan da.Orain alkate den Maria Eugenia Arrizabalagak sekulakolana egin du. Antolatu diren ekintza kultural guztiei dirulaguntza eman diegu. Kultura bultzatzeko diren ekintzaklaguntzeko beti prest izan gara.

“Gure asmoa izanda herritarrei

herriangelditzeko

eskaintza egitea,lana eta

etxebizitzaematea”

Gure herriko hainbat kultur talde desagertu dira azkenurteetan…Baina hori ez da gure errua. Kultur talde horien ardurazuten pertsonek beste bide batetik joateko erabakia har-tzen badute, hor ez dago zer eginik. Gizartearen lana daekintza kulturalak sortzea, kultura indartzeko taldeak egi-tea. Udalak ekimen horiek denak babestu eta bultzatuegin behar ditu. Euskal kulturaren gaineko kezka dutenguztiak animatuko nituzke ekimenak eta ekintzak antola-tu, eta Udalera jo dezaten. Udalak babes osoa emangodie. Azken urteetan kulturarekin zerikusia duten hainbatgauza egin ditugu: zinea berritu genuen, Foronda KulturEtxea egokitua dugu, Internet erabiltzen ikasteko geladaukagu, antzerki emanaldi asko eskaintzen ditugu…

Rikardo Peñari beti leporatu izan zaio kaleko bizitza ezegitea. Alkate batek ez al luke kalean gehiago ibilibehar? Herritarrekin harreman gehiago ez al luke izanbehar?Beti esan didate hori, baina ez nago ados. Egia da txikite-oan ibiltzea ez zaidala gustatzen. Hala ere, goizero-goize-ro kotxea hartu, eta herriko kale guztietan ibili izan naiz.Alkate batentzako interesgarria da herritarren eskaerak etapentsamoldeak jasotzea, eta saiatu izan naiz herrian zeharibiltzen, eta jendeari entzuten.

Gatozen etxebizitzen arazoari buruz hitz egitera.Udalarentzat negozioa al da etxebizitzena?Nola izango da ba negozioa? Udalak bere bitartekariakditu industrientzako eta etxebizitzentzako lurrak erosteko.Zumaia Lantzen da gure bitartekaria. Arlo honetan lortu-tako irabaziak lur gehiago erosteko erabiltzen dituUdalak.

Udalak lur sail bat zenbat eta garestiago erosi, orduaneta irabazi gehiago izango ditu, ezta?Lur sailak ezin dira balio dutena baino garestiago saldu.Mugarri bat dago, legeak jarritako mugarria. Udalak ez duez irabazirik izan behar, ezta galerarik ere. Parrean egonbehar du.

Azken urteetan Zumaian babes ofizialeko etxe askoeraiki dira, baina alokairuzkoak eraikitzea ez al litzate-ke hobea?Hori oso zaila da. Diru asko behar da alokairuko etxeakegiteko. Izugarrizko finantziazioa behar da. Guk ez dau-kagu hainbeste diru. Gainera, gure artean ez dago aloka-tzeko kultura. Jendeak nahiago du alokairua ordaindubaino kredituari aurre egitea. Arrazoi nagusia da dirurikez daukagula. Babes ofizialeko etxeak salduta diruaberreskuratzen dugu, baina alokairuzkoekin ez.

Diru arazo hori nola konpon daiteke?Oso zaila da. Eusko Jaurlaritza sartzen ez bada…

Zumaiako gazte askok inguruetako herrietara jo duetxebizitza erostera. Hori gogorra al da alkatearentzat?Orain dela hamar bat urte egindako azterketa batek azal-du zigun gazte asko kanpora zihoala. Horregatik egindugu etxebizitzen gaian hainbesteko lana. Gure asmoaizan da herritarrei herrian gelditzeko eskaintza egitea,lana eta etxebizitza ematea. Eta azkenaldian jendea ezdoa kanpora, jendea etorri egiten da.

Etorkizuneko Zumaia nola ikusten duzu?Ondo. Galduta zeukan maila berreskuratu du, bainaoraindik ez dugu ikusi eman dezakeen benetako maila.Oinarria jarrita daukagu, prestatuta gaude etorkizunera-ko. Industria sendoa dugu, 3. sektorea ere indartu eginda. Turismoa etorkizunerako baliabidea da. Ekonomiarenbolada txarra etortzen denerako prestatua gaude.

Hemendik aurrera zer egingo du Rikardo Peñak?Momentuz langabezian nago. Enpresa batzuekin hitzegiten ari naiz, eta zerbait bilatuko dut. Gainera, alkateekez dugu langabezia kobratzeko eskubiderik. Kuotaordaintzen dugu, baina ez dugu kobratzen.

RIKARDO PEÑA49 urteko zumaiar honek Ingenieritza

Teknikoko ikasketak ditu. 12 urtez izan

da alkate, eta aurretik 4 urtez zinegotzi.

Belaontzian ibiltzea gustatzen zaio,

baita irakurtzea ere.

16 2 0 0 3 k o E K A I N A

Gipuzkoako

hitzarmenaren

negoziaketan etenda

daude sindikatuen eta

patronalaren arteko

harremanak. Sekula

baino giro gaiztoagoa

dago bi aldeen artean.

ur haunditan

INDIKATUAK ETA patrona-la ez datoz bat negoziaketaketetearen arrazoiak aipatzera-koan. Elkarri leporatzen dioteoraingo egoeran izatearen

errua. Batek arrazoi izan edo besteakizan, gauza bat dago garbi: orainenpresa bakoitzak bere hitzarmenanegoziatu behar duela.

Horretan ari dira orain Zumaiakohainbat enpresatan. Baina gure herri-ko enpresetan gertatzen ari dena azal-du baino lehen, sindikatuek eta patro-nalak auzi honetan duten iritziaezagutuko dugu.

SindikatuakELA eta LAB izan dira batez ere nego-ziaketetan parte hartu dutenak. Sindi-katuok garbi zuten hasiera hasieratikaurreko urteetako hitzarmenak bainozabalagoa izan behar zuela aurtengo-ak. Orain arteko hitzarmenetan, batezere, bi gai izan dira ardatzak: soldataigoera, eta lanordu murrizketa. Bestehainbat gauza ere hitzarmen horietansartu arren, gehienbat soldata igoeraeta lanordu murrizketa ziren pisugehien zuten gaiak. Aurtengo hitzar-menean lantegiei eta langileei dagoz-kien beste hainbat gai sartu nahi izan

S

MM EE TT AA LL GG II NN TT ZZ AA NNTT RR UU MM OO II HH OO TT SS AA KK

172 0 0 3 k o E K A I N A

dituzte sindikatuek: lan istripuak, eze-gonkortasuna, ebentualtasuna, Geroa,eta abar. Sindikatuen arabera, ezindaiteke orain arte egin dena egin, ale-gia, gai horiek denak enpresa bakoi-tzaren negoziaketen esku laga. Langi-leek indarra duten enpresatan zerbaitlortu ahal izan da, baina beste enpresaaskotan..

Sindikatuek lan asteak 35 ordukoakizatea nahi dute. Beraien ustez, Eus-kal Herriaren eredua, eta beronengizartearen eredua dago jokoan nego-ziaketa honetan.

Patronalak proposamen horiei deneiezezkoa eman die. Ez du ezertxo erejakin nahi, sindikatuek diotenez. Gai-nera patronalak negoziaketa mahairaeramandako soldata igoerari etalanordu murrizketari dagozkion pro-posamenak barregarriak izan direladiote sindikatuek. Soldata igoeranKontsumorako Prezioen Indizearenigoeraren azpitik dago proposamena,eta lanorduen murrizketan ordu batbera ere ez murriztea proposatu du.

Hori dena kontuan izanda, sindika-

tuek mobilizazioetara jotzea erabakidute, eta hainbat greba egun egindituzte.

PatronalaGipuzkoako enpresariak biltzendituen Adegi patronalaren iritzia bestemuturrean dago. Sindikatuei lepora-tzen die negoziaketak etetea. Mahaianesertzerako mobilizazioak prest izatealeporatzen die. Adegi bera, aldiz, betihitz egiteko prest dagoela dio.

Sindikatuen eskaerei dagokienez,hauxe dio patronalak: langile guztien-tzako eraginkortasun orokorrekohitzarmenaren alde dagoela. Soldataigoerari eta lanorduen murrizketari

dagokionez, sindikatuen eskaerak erre-alitatetik eta enpresen aukeretatikurrun daudela dio.

Egungo egoera ekonomikoa nola-koa den esaterakoan ere ez datoz batsindikatuak eta Adegi. Aurrenekoekdiote ekonomiaren egoera ona dela.Bigarrengoek, aldiz, ezegonkortasune-an gaudela.

Eta orain zer?Lehen aipatu bezala, enpresa bakoitzabere hitzarmena negoziatzen ari da.Hori lehen ere egiten zen, Gipuzkoa-ko hitzarmena sinatuta egonagatikere. Gertatzen dena da, probintziamailako hitzarmen hori oinarria iza-ten zela, eta hortik aurrera edo hortikgora negoziatu zezaketela enpresetan.Orain oinarri hori gabe, enpresabakoitzak ahal duena negoziatu behar-ko du. Sindikatuen arabera, hitzarme-nak lortu dituzten enpresatan beraieneskariak bete egin dira. Patronalak dio-nez, berriz, beraien eskarietatik ger-tuago daude lortutako hitzarmenak.

Euskal Herriareneredua, eta beronengizartearen eredua

dago jokoannegoziaketa honetan

GKN: lehendik zuten hitzarmena negoziatuta. Datorrenurtera arteko hitzarmena da hori. Aurtengo soldata igoe-rari dagokionez, % 4,5ekoa izan da. Lanorduak direla eta,aurten 24 ordu gutxiago egin dituzte. Datorren urterako25 orduko lanordu murrizketa dute hitzartuta.

K O RTA: langileek greba egin ondoren, hitzarmenasinatu dute. % 5,8ko soldata igoera, eta 6 lanordugutxiago hitzartu dituzte.

L AGUN A RTEA: komiterik ez dagoenez, ezin izandugu enpresa honetako daturik lortu.

MENDIARAIZ: soldata igoera Kontsumorako Pre-zioaren Indizea + 30 26 euro. Lanorduen murrizketa10 ordukoa.

OLAIZOLA: % 5,5eko soldata igoera eta 16 ordukomurrizketa izenpetu dituzte.

X E Y:soldata igoera % 5,75ekoa eta % 7,6koa.

G UASCOR: hitzarmena negoziatzen ari dira.

U R P E M A K : % 4,4ko soldata igoera. Lanordumurrizketa probintziako hitzarmenaren araberakoa.Hitzarmen hori lortu ez denez, lehengo urtean bezalasegiko dute.

TO R R E AGA: % 5,5eko soldata igoera. Lanorduakmurriztuko dituzten ezin izan dugu jakin.

Z U M A I A KO ENPRESETA KO EGOERA

18 2 0 0 3 k o E K A I N A

Igor eta Asier GKN enpresan ELA eta LAB sindikatue-tako ordezkariak dira, hurrenez hurren.Gipuzkoako hitzarmenarekin geratu denari tiraka hasi,eta beste hainbat gauza jorratu ditugu.

Sindikatuen eta patronalaren arteko negoziazioak etenegin dira hitzarmen probintziala negoziatzerakoan.Zergatik?Asier Arakistain: orain arteko hitzarmenetan Kontsu-morako Prezioaren Indizearen araberako soldata igoe-ra eta lanorduen murrizketa bakarrik negoziatu izandira. Aurten beste gauza batzuk erenegoziatu nahi izan ditugu: prekarie-tatea, lan istripuak…. Horiek denakhitzarmenean sartu nahi izan ditugu,baina enpresariek ez dute horrelakoriknahi.

Aurten arte zergatik ez duzue denahitzarmenean sartzeko ahaleginikegin?Asier Arakistain: soldata igoera etalanorduen jaitsiera ez ziren gainon-tzeko gaiak enpresa bakoitzak negoziatu izan ditu.Baina enpresa bakoitzak ahal duena egin izan du; lan-gileek indar handia bazuten zerbait lortzen zuten,baina besteek…Horregatik Gipuzkoako hitzarmeneansartu nahi izan ditugu gai guztiak.

Gipuzkoako hitzarmenak zein eragin du enpresetan?Igor Garate: Hitzarmen hori minimo bat da. Nolabaitesateko, helduleku bat da. Gero, hortik gora enpresabakoitzak hobekuntzak negoziatu ditzake.

Aurtengo negoziazioetan sekula baino aldenduago izanzarete sindikatuak eta patronala. Zergatik?Asier Arakistain: Sindikatuok "kitto" esan dugulako.Lan segurtasuna orain arte ez da hitzarmenetan sartu,legez sartzea dagokion arren. Eta sindikatuek aurten-dik ez pasatzea erabaki dugu.Igor Garate: Geroa-ren gaia ere hor dago, hitzarmene-

tik kanpo. Sindikatuek arlo horretan igoera eskatugenion patronalari, baina ezetz erantzun ziguten.Azkenean, hitzarmenetik kanpo egon diren gaiakhitzarmenean sartu nahi izan ditugu, baina enpresa-riek ez dute ezer jakin nahi izan.

Hitzarmena sinatu gabe, zein da oraingo egoera?Asier Arakistain: Orain enpresa bakoitza bere hitzar-mena negoziatzen ari da, eta zenbait lekutan soldataigoerak Kontsumorako Prezioaren Indizea baino han-diagoak izatea lortu da 10 eta 15 orduko lanordu

murrizketa ere erdietsi da. Gipuzkoakohitzarmenean hori zen eskatzengenuen gutxiena, baina Adegi gutxien-go horietara iritsi ere ez zen egiten.

Hortaz langileentzat mesedegarria daGipuzkoako hitzarmena ez sinatzea?Igor Garate: Mesedegarria ezta inon-dik ere. Hala balitz ez ginateke Gipuz-koako hitzarmena negoziatzera erejoango. Hasiera hasieratik enpresabakoitzak bere negoziatu eta kitto!!

Mesedegarria baino gehiago kaltegarria da langileen-tzatAsier Arakistain: Ez digu batere mesederik egiten,milaka langile daude hitzarmenik gabe.

Patronala hasi da esaten sindikatuen erruagatik EuskalHerritik enpresa askok alde egin behar izan dutela. Zeriritzi duzue horretaz?Asier Arakistain: Datorren urtean Hegoaldeko lauherrialdeetako hitzarmenak negoziatu behar dira. Aur-ten Gipuzkoan gertatu dena datorren urtean Hegoal-deko gainontzeko herrialdeetan gertatzeko arriskuadago. Gerta litekeena ikusita enpresariak auzi horretanizango luketen errua kanpora botatzen ari dira. Erruabeti da besteena, eta gainera, langileen eskubideakhobetzeko sekula ez dago baldintza egokirik. Beraienpoltsikoa betetzeko bai, baina langileekin etekinakbanatzeko ez.

“Beste gauza batzuk

ere negoziatu nahi

izan ditugu:

prekarietatea, lan

istripuak…”

ur haunditanIGOR GARATE ETA ASIER ARAKISTAIN:

"LANGILEEN KONPROMISOAKHANDIAGOA IZAN BEHAR DU"

Estazioko kalea Tel. 943 86 02 01

Auto-konponketak

192 0 0 3 K O E K A I N A

Igor Garate: Azken urteetan sekula-ko irabaziak izan dituzte enpresek,baina langileen soldatetan irabazihoriek ez dira islatu, ez behintzat pro-portzio berean. Hurreratu ere ez. Asier Arakistain: Hemendik urteabukatu bitartean behin baino gehia-gotan esango dituzte horrelakoak sin-dikatuek. Egoera zaila datorrela, gerrikoa eztutu behardela…baina dena datorren urteko negoziazioei begiraesango dute.

Datorren urteko negoziazioetan aurten Gipuzkoan ger-tatu dena Hegoalde osora zabalduko al da?Asier Arakistain: Gure sindikatuak Gipuzkoan izan duenjarrera bera izango du. Onartu ezin dena kontraesan hauda:alde batetik lan istripuetan hiltzen ari den jendea, etabestetik enpresariak izaten ari diren irabaziak.Igor Garate: Nik uste dut bide beretik joango direla gauzak.

Hitzarmena negoziatzen ari zen garaian egindakomobilizazioetan langile askoren parte hartzea ez al daeskas samarra izan?

Asier Arakistain: Hor eragina daukaenpresa bakoitzaren hitzarmenak.Zumaian lehen bi greba egunetan iaenpresa guztiak gelditu ziren. Gerohurrengo grebetan egia da parte hartze-ak behera egin zuela.

Zuen sindikatuen baitan nabaritu alduzue afiliatu edo kideen konpromisoak eta militantziamailak behera egin duela?Asier Arakistain: Langileen kontzientziazio mailakbehera egin duela ezin da ukatu.Igor Garate: Egia esateko gure lantegia berezi samarrada…UGT Gipuzkoan % 10era ere ez da iristen, bainagure lantegian gehiengoa dauka. Eta gainera, gurekontra egin dute hitzarmenaren auzi honetan.Asier Arakistain: Beraien ustez gure aldarrikapenetanLan Harremanetarako Euskal Esparruaren eskaeradago, eta hori aurpegiratuta planto egiten dute.Igor Garate: Botatzen diguten aurrena hauxe da:arazo politikoa sartzen dugula auzi honetan. Horiesan, eta pareta modukoa jartzen digute aurrean. Hor-tik aurrera ez dute ezer jakin nahi.

“Lan istripuetan

jendea hiltzen ari da,

eta enpresariak

dirua irabazten”

20 2 0 0 3 k o E K A I N A

inkestaP A O L A L D I A

Paolaldekoitxura berriyagustatzen?

I aki Castro

Politta gelditu dek, behintzat. Lehen baino

dotorio ziok. Dana dala, bizikletantzat indako

bidia alperrik daola uste diat.

Unai AgirrezabalagaEarki ziok. Politta. Asko irabazi dik, bainaaparkamentu asko kendu ditek.

Trenbide kalea, 1 Tel. 943143505

Erribera kalea, 6Tel. 861155

212 0 0 3 k o E K A I N A

Amaiako plaza

Ana Ega a

Ondo politta dao. Ikusi detena behintzat, ondo

dao. Pega txiki bat: bainatzea jaisteko eskai-

lerak ez dituela uian berritu. Nere ustez, dana

batea berritu ber tzuen..

Jabier LazkanoAparkatzeko lekuak gorde ditiztek, ta horiondo ziok. Dotoria ziok, ta bizikletantzakobidia´re ondo daola uste diat.

22 2 0 0 3 k o E K A I N A

olarro zopaBertsolaritza

ASOIAN DABILTZA Zumaiako BertsoEskolako gaztetxoak, eta urtean zeharegindako lanaren fruituak jasotzea egoki-tu zaie ekainean. Lehenbiziko sari poto-loa ekainaren 6an jaso zuten, Laz-

kaon jokatu zen GipuzkoakoEskolarteko Txapelketaren finalean.Zarautz, Añorga eta Hernaniko taldeekin lehiatu ziren Mar-kel Peñalba, Maddi Gallastegi eta Maialen Velarde. Agurrak,4 oinak emanda 2 bertso abestu eta gaiari erantzunez beste 2osatu ondoren, puntuaziorik altuena lortu zuten aurten JonMaiak prestatu dituen zumaiarrek. Ondoan dituzuen bertso-

ak txapela jaso eta gero abestutakoak dira. Azpimarratzekoada, era berean, bertsopaperetan ere aipamen bereziak jasozituztela Maddi eta Maialenek, txikiagokoen mailan Aritz

Uribe-Etxeberriak bezalaxe.Maialen Velardek, bestalde, Mungian

jokatu beharreko Euskal Herriko txapelketara-ko txartela eskuratu zuen. Hilaren 21ean joka-

tutako finalean saio borobila osatu zuen eta, txapela esku-eskura izan zuen arren, bigarren postu bikaina lortu zuenazkenean, Hodei Iruretagoiena zarauztarraren atzetik.Zorionak txapeldunei eta haiek prestatzen aritu zaretenguztioi!!

SZumaiarrak nagusi Gipuzkoako txapelketan eta

Maialen Velarde bigarren Euskal Herrikoan

Zumaiako Bertso Eskola

Maddi Gallastegik Maddalen VelardekDoinua: Haizea dator iparraldetik 2 Munduan libre bizi izatea

Txapela ondo buruan sartuz Gure ametsa, gure desiranoa eskeintzen hastera betidanik zen txapelalagun guztiak hor egon dira eta egindako saiakerakoadrilarekin batera ez da atera ustelaJon irakasle zintzo alaia nabari zen Jon, gurasoak taezin utzi bazterrera koadrilakoen epelaguretzat beti bertso munduan txalo zaparra itzelaeredugarri izan zera bai merezi duzuelapresoak ere espetxetatik jada uste bainuen ametsakezin ditugu atera ezinezkoak zirelaEgunkariaz nola ahaztu eskerrik asko denoi bihotzezune hauetan gainera ezin zitekeen bestela (bis)zuek denontzat zian litekeburuan daukadan zeragora Zumaia, gora zuek taEgunkaria aurrera !!

Markel PeñalbakLeiho ertzetik entzun dezaket

Bertso eskola omendu nahi dutmerezi duen bezelaOihan ta Urtzi, Jokin ta Manexdenontzat banatuz gelaUnai Gijarro, Jon ta Joanitohau hirukote itzelabaina ezin geldi horrelabaten bat falta zaitelaosa dezagun koktelaaita zu zera iluntasunaargitzen duen kandelazuentzako da gaurko saioazuentzako da txapela.

Azken agurrekoak

Dietetika

232 0 0 3 k o E K A I N A

DARA GARAIA helduta, eta nahiz etagure kostak galipotez beteak egon,neguguztia itxoin ondoren, itsasoaz etaeguzkiaz gozatzeko, hondartzak jen-dez beteko dira. Eguzkiak gure osasu-

narengan duen eragina nabaria da, bai kalterako(larruazaleko erredurak eta minbiziak, ADNrenlesioak...) zein onerako: eguzkia antidepresibonaturala da, bakterizida, D bitaminaren sintesiabultzatzen du (hezurretako kaltzioa fixatuz),larruazaleko gaitz batzuk sendatzen laguntzendu, eta belztu egiten gaitu.

Larruazala eguzkiarekin kontaktuan jartzen dugu-nean, ezinbestekoa da hura ukenduz babestea, eta pix-kanaka egingo dugu, hau da, lehenengo egunetan den-bora gutxi egongo gara eguzkitan. Gogoraraztekoa daurak lupa moduan funtzionatzen duela,eta mendianzenbat eta altuago, radiazioak bortitzagoak direla. Ezda batere egokia eguzkitan jartzeko lurrin eta desodo-

ranteak erabiltzea, eta kontuan izanbehar da antibiotikoren bat hartzen aribagara.

Aipagarria da elikadurak zerikusi han-dia duela larruazalean, eta eguzkiaren era-

gin kaltegarriei aurre egiteko elikadura ego-kiak asko lagunduko digu. A,C,E eta B3

bitaminetan eta Selenio, Zink, Burdina etaKobre mineraletan oparoa behar du izan.Oro har, urte guztian zehar gorrizka edo

laranja kolorekoak diren fruitu eta barazkiakjan behar dira: azenarioa, tomatea, melokotoiak

eta albarikokeak, gereziak, erremolatxa, piperrak...baita gari germena eta garagardo legamia ere, eguzki-lore pipak, oliba olioa, perrexila...

Eguzki bainuaren ondoren , after sun edo bestelakoukendua erabiliko dugu, eta gorritua edo errea badugubuztin kataplasma, sagar ozpin kataplasma (beti ere urhotzarekin nahastua), yogurra edo gazta freskoa ...

UEguzkia eta osasuna

Izaga GarciaDietista

24

aluga-se!

LISBOA HIRI tropikala eta festazaleadela seko konbentzitu naiz azkenasteotan. Eguzki sargoriak "muskerefektua" ekarri du gurera, eta ea zeinbeltzaranago jarri, hor gabiltza lehian.Eta bestetik aurrekoan jakin nuenLisboan San Antonio, San Juan etaSan Pedro (hau bai hirutasunsantuba!), hirurak ospatzen dituztelahemen. Alegia, ekaina osoa eguzkitanfestarik festa igarotzen dutela.Bejondeizuela!

Aitortu beharra daukat, guk ekainabakarrik ez, urte guztia aprobetxatudugula jairik jai ibiltzeko. Eta aitortubeharra daukat baita ere, aurtenbezela, sekula ez dudala hainbestejende ezagutu (adibidez, lehengobatean Jonh-Jonh Artano topatu nuenkamara ta guzti... besterik gabe... huraere egin genuen!). Ezagutze kontuakberaz. Gai honetara iristeko irrikaneukan aspaldidanik, izan ere neure jatorria zein den esatendudan bakoitzean, "baskoa izatearen esplikaziyua" deitudiodan berriketaldia hasten da beti. Beti. Antza denez,Salamankako estudiante izan eta "espainola naiz" esateabaino, askoz ere exotikoagoa da oikiarra izan eta "eu soubasco" esatea. Exotikoagoa, bai; jendeak galderak egiteariekiten baitio, etengabe, afrikako tribu arraro batekoa izangobanintz bezela. Jakin-minez, ezjakintasunez, zirikatzekogogoz... beti! Edonon delarik ere, enbaxadore lanak egitenibiltzeaz nazkatu naiz, eta Ibarretxeri soldata eskatzekoasmotan nabil, "plan" txarra al da?, tajuzko enbaxadore oro

bezela politikoki zuzena izateko,arazo larriak baititut! (festagiroanbada, zer esanik ez!). Baina goazigeurera...

Ekainak 12an, Santo Antoniobezpera, goiz goizetik somatzen zen,lisboatar guztiak urte guztianitxaroten duten festak lehertu eginbehar zuela. Kale izkina guztietankoloretako zintzilikarioak zeuden,auzo zahar denak tabernatxo etafamili txoznez gainezka. Musikaekipoek fado eta "guitarraportuguesa"-ren soinuak zabaltzenzituzten lau haizetara. Eta hauikusita, guk ere kalera irten behargenuela erabaki genuen. Jalgigaitezen kalera! Terrazakoplastikozko mahaia hartu, etakalearen erdian jarri genuenauzotarren harridurarako. Ze arraio,kontu handiz prestaturiko kutixiak

jaten genituen bitartean, balkoitik jarritako musikarekinmugitzen genuen gerribuelta. Aurreko tabernariak errezelozbegiratzen zigun hasieran, bi eskatu eta hiru sardinha salduzizkigun; baina azkenerako, hura ere gerturatu eta sanbadantzatzen jardun genuen elkarrekin, mantaletik sardinhazahar usaia zeriola! Eta handik, neskazaharrak Urkiolaramoduan, gu Alfama auzora joan ginen. Kaleak jendezgainezka, juergasmoan, Lisboa herrixka erraldoi bat bihurtuzela zirudien. Egunsentiraino . Santuari zer eskatu genion??Zuei esango dizuet ba! Oraingoz, Lisboak honela jarraidezala.

Sardinha eske Santo Antoniori

2 0 0 3 k o E K A I N A

E. Gurrutxaga plazan

Erlojueta bitxidenda

252 0 0 3 k o E K A I N A

koadrilen bueltan

Titulokideari:

Apirileko Baleiken irakurrinun Zumaiko gazteeiidatzitako gutuna. Ordukohartan keja franko bazenunoso ezaguna etzealako.Baita gaztien portaeragatikere. Lotsagabia bihar dusantuak hoyek danakesateko!! Ez dezu santutitulua merezi!!

Aspaldiko kontu eta istoriobatzuk kontauko dizkizut.Bide batez, esaiozu zure

sekretayuai esan bihar ditudanak apuntatzeko. Uain urteasko eztala, Zumaiko festak nere izenean ospatzen zianakizaten zian. Nireak zian herriko festak. Zure izenian itenzianak ez dakit festa titulua ere merezi zuenik. Arrantzaliakkriston leatza harrapatzeko besteik etzian zure izena dutenfesta hoyek. Lotsagarria!! Eleiza (portzierto, nere izenadakan eleiza) jun biharrian kalian oker-oker inda ibiltzenzian gizarajo hayek. Esaten ai nintzan bezela, nereak zian herriko festak. Zureakauskalo zer zian!! Normala da hortaz, zu inork ez ezautzia.Gainea nor da herriko santua?

Lotsagabia izateaz gain lapurra ere bazea. Lapur lotsagabia!!Azkenaldian ematen du zureak diala herriko festak. Lapurtu

egin diazu ohore hori.Eta gainea aitu eginbihar zure kejak!! Ixilikeoteko hobeto zabe!!

Zein zea zu gazteeiaholkuak emateko,uretan lazun tartian ibilizean hori? Hori erekontatzekua da ta.Onena dezu isilik eon,ta lapurtu didazunohorea bueltatzia. Horida santu bati eskatuleiken gutxiyena. Bainazu ez dakit ze santuklase zean. Zu santu in zintuena ze artaburu klase ote zan!!

Bukatzeko hauxe esango dizut: ez ahaztu zeruan sartzekogiltzak nik dazkatela. Portzierto, bazpadare ondo gordekoditut, hoyek ere lapurtzeko kapaz zea ta.

Besteik gabe, agur!! Bai adiorik!!

PD: zumaiarrei esango dizuet NERE IZENEANOSPATZEN DIAN FESTETAN ondo pasatzeko. Etafamatu SANPEDRUAK, HERRIKO FESTA BAKARRAKDIALAKO. SANPEDRUAK BAI, SANTELMUAK EZ!!

San Pedrok San Telmori

26 2 0 0 3 k o E K A I N A

izerdi patsetan

Lehengo urteko maiatzean erabakizuten elkartea sortzea.Miguel Manterolak, lehendakariak,eman digu surf kirol elkartearen berri .

Badirudi surfa Zumaian kirol berriadela. Baina beteranoek esaten duteorain dela 25 urte-edo Zumaian aurre-nengo surfistak olatuak hartzen hasizirela. Beraz, bere historioa badauka,garai haietan bazen meritua, ordukotraje eta tablekin; ez zituzten orain ditu-gun aurrerakuntzak.

Surfa gero eta gehiago modan jartzendoa, hasierako garai haietatik, zoroen

kirol bat zirudien. Gaur egun jende guz-tiak ezagutzen du eta bere inguruannegozio handia mugitzen da.

Aurrenengo taldea sortzeko saiakeraorain dela 10 urte izan zen, Mandik etaPotik bultzatuta. Gainera, Zumaiakosurfeko lehen denda ireki zuten,"TAOSA" izen mitikoarekin. Bainaazkenean hortxe geratu zen, saiakerabatean, baina behintzat pausoa emanzen.

Orain dela 3 urte egin genuen txapel-keta bat eta arrakasta handia edukizuen, ez zen Zumaiako aurrenengoa,baina bai herrikoiena. Hurrengo urtean

ere animatu ginen beste bat antolatzeraeta hau ere oso ondo egon zen.Zumaian surfak eta bodyak zuen kirola-ri kopurua ikusiz eta zegoen zaletasuna,talde bat sortzeko idearekin hasi ginenpentsatzen, talde bat edukiz gero indargehiago edukiko genuke; bai herri ber-tan gauzak lortzeko, bai Euskal Herrikomailan abantailak edukitzeko.

Horrelaxe lehengo urteko maiatzeanerabaki genuen taldea sortzea, bilerabatean estatutuak eta akta fundazionalabete genituen; 2 dokumentu hauekEusko Jaurlaritzara bidali genituen etahan ofizialki talde bezela agertu ginen.

Z.I.S.K.E.: Zumaiako Itzurun Surf Kirol Elkartea

SURF

San Telmo, 12Tel. 943 860760

Urumea kalea z/g

Tel. 943 143058

272 0 0 3 k o E K A I N A

Talde barruan bakoitzaren betebeharrakondo zehaztuta daude: lehendakaria,lehendakari ordezkoa, idazkaria, diru-zaintzailea eta bokal bi. "Z.I.S.K.E." ize-narekin sortu genuen: ZUMAIAKOITZURUN SURF KIROL ELKARTEA.

Taldea helburu batzuk bultzatzekosortu genuen:- Surfa eta body-boarda bultzatzeko.- Gure ingurua zaintzeko.- Herriko gazteen partaidetzan lagun-

tzeko; bai afizio bezala bai konpetizio-etan.

- Instalazio egokiak lortu taldeko lanakegiteko: ofizina bat. Hondartzan mate-riala gordetzeko, erropaz aldatzeko etadutxatzeko lokala.Ekitaldi batzuk nahi dira egin urtean

zehar:- Herri mailako txapelketa bat.- Udaran surf eta bodyko ikastaroak.- Bideo emanaldiak.- Zumaiako surfistei txapelketa ofiziale-

tan lagundu.Txapelketak urtero egiten dira eta

udako ikastaroak lehengo urtean hasiziren ematen, partaidetza handiarekin.Aurten ere ikastaroak emango dira Itzu-rungo hondartzan; horretarako, tablabatzuk erosi dira, baita uretako trajebatzuk ere. Bestalde, txiringito bat ereutziko digute Itzurungo aldapan. Etanegurako orain komunak eta dutxakdauden lekua izango dugu.

Hondartzan lokal bat edukitzea beha-rrezkoa da; euria egitean aldatzeko, arro-pa eta gauzak leku seguru batean gorde-

tzeko eta uretatik irtendakoan dutxatze-ko. Baita dirulaguntzak ere, txapelketaketa udarako ikastaroak antolatzeko.Orain arte Udalaren laguntza edukidugu baina beste diru sarrera batzuk ereizan beharko ditugu gauzak aurrera era-man ahal izateko.

Taldeko bazkide bakoitzak 15 euro-ko kuota bat ordaintzen du urtero, tal-deak bere ekintzak antola ditzan, bes-tela ere derrigorrezkoa da federaturikegotea E.H.S.F. an, horretarako adina-ren arabera tasa desberdin bat ordain-du behar da.

Federaturik egoteak daukadan garan-tia azpimarratu nahi genuke:- Kirol istripuen segurua.- Beste norbaiti sortu daitezkeen kalteak.- Surf txapelketetan parte hartzeko

aukera.

- EHSFk beste erakunde batzuekindaukan akordioen erabilpena.

- Aurten, surfa eskolako kirol bezalaezarri da.Prestigen hondamendiari dagokio-

nez, aurten bi egunetan irten garagure kosta garbitzera, behin NaturTaldearekin eta beste bat gu bakarrik.Nahiko txapapote eta zikinkeria bildueta jaso genuen. Egun hauetan txapa-pote pila heldu da gure hondartzara,baita inguruko kostara ere. Denonartean zaindu dezagun gure inguru-nea eta hobeto biziko gara.

"NUNCA MAIS"

Espero dugu Zumaiako jendea kirolpolit hau praktikatzeko animatzea etaorain praktikatzen dutenek uretanjarraitzea, federaturik noski.

Kale nagusia, 2 Tel. 943 861521

28 2 0 0 3 k o E K A I N A

zarrak berri

Ospitalaren 25. urteurrena ospatzeko (1929an bukatu zen) zezenkorrida antolatu zen Belmontena gogorarazteko. Zezen plaza “CasasBaratas” delakoak dauden lekuan jarri zuten, eta hasiera ematekoaurrezkua egin zutela dirudi.

Zumaia Oroituz liburutik hartutako argazkia eta testua.

D I R A , D I R A , Z E Z E N A K D I R A . . .

Juan Belmonte, 6

JUSTAtaberna

Erribera kalea, 20

eguneroko bazkariak

292 0 0 3 k o E K A I N A

Bi aldiz toreatu zuen Juan Belmonte ospetsuak Zumaian, eta bietanzezenak harrapatu zuen. Zezenketa bat ospitala eraikitzeko dirua bil-tzeko antolatu zen 1925 inguruan, Zuloaga eta lagun talde batenzezenzaletasunak bultzatuta. Toreroaren omenez eskaini zioten Juansantuari Zumaiako egoitza berria.

Zumaia Oroituz liburutik hartutako argazkia eta testua.

RPS: 066/02

30 2 0 0 3 k o E K A I N A

kultura

a alferkeriak jo nau Maiatzaren Lehenean, bainaazkenean zerbait egitea erabaki dut. Atzo uste bainogogorragoa joan zen parranda: jaiegun bezpera,santelmoetako martxa galdu nahi ez... Nolabait

atzokoaren ordaina eman nahi izan diot gorputzari, eta mendi-bueltatxo bat ematea erabaki dut. Zumaiatik Debara joango naiz,eta gero trenez itzuli. Arropa egokiak jantzi, oinetako kuttunaklotu eta izerdia botatzera!San Telmo kalean gora abiatu naiz, poliki, berotzen. Ermitarenparera iristean megafonia bidezko ahotsak iritsi zaizkit, Itzurunaldetik. Mekauenlamar, surfeko txapelketa da-eta! Bertara joatekotentatuta egon naiz, baina neure buruari gogor egin eta aurrerajarraitu dut. Arratsaldean ere hor egongo dira seguruena.Algorri aldera jaitsi eta Andikara bidean gora hasi naizberehala. Hantxe azaldu zait Debara bitarteko kostaldea,garbi itxurako. Kendu ote dituzte Elorriaga aldean martxoanikusi genituen orban izugarri haiek? Zenbat urte iraungo duarazo honek? Enfin... Lehen izerdi-ttanttak atera zaizkiterrepidera iristerako. San Martin aldera doan bidegurutzetikemakume bat sartu da bidean. Hori da martxa daramana!Eutsi behar diot ba! Berrehun metroan terrenoa janez joannatzaio eta aldaparen goienean aurreratu ahal izan dut."Sasoian natxiok, erredios!!".Elorriagako etxeak igaro eta pinutegiak desagertuta,soildutako zelaiak igaro ditut Arantzara bidean. ArantzaBekoa, hori bai toki magikoa, itsasorako begiratoki naturala,eta ez Ayra Durex atzean "egokitu" zaidan tasatutakoetxebizitza "birtuala". Zenbat milioi balio ote du baserriakdagoen bezala egonda ere? Sakonetatik gora martxa bixitzea erabaki dut, motorra pixkabat behartzea. Izerdia dariola iritsi naiz gora, beteta, baina

pozik. Gero trenbidea gurutzatu eta zalantza sortu zait: goitikjoango naiz edota tunel zaharretik? Nahikoa aldapa igodudala iritzita, altxerrian aurrera sartu naiz zuloan,ilunpetara. Ez dago putzu handirik eta beldur handirik gabejoan naiz tunelaren bestaldeko begira begira. Albo bateankable beltz handi batzuk antzeman ditut. Zerenak ote dira?Argindarra? Zuntz optikoa? Gora berrikuntza etamodernidadea!

IIII Tu n e l a r e n b e s t a l d e a n

312 0 0 3 k o E K A I N A

Berriz ere eguzkiaren bistan jarri naiz, haitz zuri handiarenparean. Gesalaren usaina airean, baratzean lan egiten duenik erebada inguruan, ezker aldean tipulaz edo antzeko barazkizbetetako sail bat hortxe ikusi baitut. Baten batek gaurko egunezere lan pixka bat egin, belar txarrak bildu eta su txiki batean erreditu, errautsen azken ke usaintsuek adierazten dutenez. Bestetunel txiki bat igaro eta aurrera noala talde batekin gurutzatunaiz; ez dira zumaiarrak. "Epa" egin diet diosala eta bizienakargi egin dit buruarekin kaso, "buenas" batekin lagunduta. Sartu naiz Itziarko araztegi aldera eramango nauen tunelluzean. Hezetasun handiagoa nabari da hemen. Errekarengertutasunagatik ote? Urrutira, argiaren parean, norbaitdatorrela iruditu zait. Edo norbait doala? "Bahoa alabahator?". Ez da argi ikusten, oraindik urruti dago-eta.Baletor ez doa oso bizi, nekez gerturatzen ari da, behintzat.Nire noranzko berean doala ikusi ahal izan dut, azkenean.Baina, zer da ezkerraldean gorantz ateratzen zaiontramankulu hura? Urrutiegi nago antzemateko. Bere pausopausatuarekin eta forma horrekin estralurtar bat dirudi!! Zerda bizkarrean daukana, konkorra? Bizkar-zorroa eta ezkereskuan bastoi handi bat hartuta Santiagora bidean doanerromesa ote? Pausoa bizitu berriz ere eta tunelarenbestaldera iritsi baino metro batzuk lehenago jarri naizpertsonaia ezezagunaren parean. 70 bat urteko aguremaitagarria da, aitzur txiki bat ezkerrean, handik zintzilik

poltsa zahar batean baratzean jasotako zenbait barazkidaramatzana. Belar txarrak sutan erre dituena, seguru asko. – Egun on!– Baizeuri're, halaxe do-ta!– Gaurkoz nahikua in al deu?– Baaaiiii, in deu eguneroko buelta. Itxasotikan al zatoz zu?– Ez, Zumaitikan nator oinez. Gero konturatu naiz nire malla beltzei begira zegoela etaseguruena neoprenozko galtzekin konfunditu dituela.– Galtza moderno hoyekin errexo jute al da?– Ez, ez. Hankai berdin-berdin erain bihar zake. Hori bai,izerdiya kanpoa ateatzen due ta hankak beti lehorrak eoteia.Bueno, aio!– Bai, ondo jun, gazte!Eta han joan naiz aurrera, nire draifit malla, gore-texoinetako eta kul-max kamisetarekin, Urolako tren zaharraaurreratu duen abiadura handiko trenaren gisa. Eta neureartean pentsatu dut presaka bizi garela azkenaldian; hori ezdela bizimodu sanoa; estresak edota depresioak jotzea nahi ezbadugu, patxadaz hartu behar direla gauzak, unea bizi,ingurua gozatu. Eta horrela, pausoa mantsotu dut eta,gizartearen ur zikinak eta galipotak araztuko lituzkeenmakina miragarria buruan, itsasoaren ondotik Debara abiatunaiz, berriz ere tunelak, baratzeak eta baserriak zeharkatukodituen itzulerako trena hartzera, lasai-lasai.

Zumbillo, 4 Tel. 943 861407

ZE LETUA

Betty Pressacka

32 2 0 0 3 k o E K A I N A

kultura

FRANK ABAGNALE Jr. iruzurtzaileak idatzitako "Atra-pame si puedes" liburu erdi autobiografikoan oinarritu-tako filma da. Steven Spielberg-ek esan nahi digunahauxe da: krimenak edo gaiztakeriak, batzuetan, ordain-du egiten direla.

Frank 16 urterekin dagoeneko iruzurtzaile bikainadela kontatzen digu pelikulak. Ordurako, gainera, EstatuBatuetan oso ezaguna. Bere bizimodua Europara ereekartzen du, beti ere FBIko agentea den Carl Hanrattyatzetik duela.

Etxetik ihes egin ondoren, txekeak eta agiri ofizia-lak faltsifikatzeko duen abileziari esker biziraungo du. Abi-lezia horretaz gain, badu beste bat: maisua da bera ez denbeste edozein pertsonena egiten. Horrela, sekula ere ez dasusmagarria, eta gai da hegazkin pilotu batena egiteko,mediku lanetan hasteko, eta abar. Hori bai, beti ere pri-merako bizimodua eginda.

Arrapatzen ba zaitut...

Atrapame si puedes

(2(Catch Me If You Can,AEB, 2002)

Zuzendaria: Steven SpielbergGidoia: Jeff NathansonMusika: John Williams

Aktoreak: Leonardo DiCaprio,Tom Hanks, ChristopherWalken, Jennifer Garner,

Amy Adams, Martin Sheen

Abuztuak 18, astelehena, 22:30ean Aita

Mari zinean

Basadi, 12 behea Tel. 943 861018Zuloaga plaza, 1

Tel. 943862309

332 0 0 3 k o E K A I N A

ZE IKUSIYA

ROBERTO ROSELLINI maisuarekin batera, FedericoFellini handiak neorrealimoaren baitan ekin zion zinekoibilbideari. Fellinik "Amarcord" pelikula honekin gailurrajotzen du, eta askoren ustez, Europan sekula egin den fil-mik onena da.

Argumentu linealik gabeko pelikula hau Italianfaxismoa nagusi zen garaian kokatzen da. Herri txiki bate-an. Bertako familia apal baten bizimodua hartzen duardatz, eta nolabait esateko, Fellinik Rimini bere jaiote-rrian bizi izandako oroitzapenak dira.

Fellinik oroitzapen horiek modu lirikoan, eta barreegiteko moduan azaltzen ditu. Horretan asko laguntzendio Nino Rota-ren musika bikainak.

Gertakariak bata bestearen atzetik gertatzen dira,eta herriko pertsonaia guztiek dute euren lekutxoa Fellini-ren filman: abokatu ilustratuak, estankoan lan egitenduen emakume titi handiak, emagalduak, turista arabia-rrek…

Maitasuna, mina, sexua, poztasuna, ametsa…horiek denak azaltzen dira pelikulan.

Herri txiki bateko komeriak

Amarcord (2(Amarcord,Italia, 1974)

Zuzendaria: Federico FelliniGidoia: FedericoFellini eta Tonino

GuerraMusika: Nino RotaAktoreak: ArmandoBrancia, Puppela

Maggio, Magali Noel,Luigi Rossi.

Maiatzak 22,osteguna, 22:15ean(Emakumeen eguna)

34

27, OSTIRALA19.00etan Udaletxean, Zumaia

Sariak 2003-saribanaketa.20.00etan Odieta pelotalekuan,

San Pedrotako IX. PalaTxapelketaren azken partiduak

22.30etan Aita Marin,Euskaldunon EgunkariarenFesta udal EuskaraBatzordearen babesean

28, LARUNBATA , BEZPERA9.00etatik 21.00etara: Uxategian,

Scalextric froga, 12 ordukoiraupen froga.

9.00etatik 13.00etara: Anadeelkarteak antolatuta, PlaterTiroketa froga, Narrondokoerriberetan.

11.00etan TXU-TXU trenarenibilaldiak.

12.00etan Udaletxean,TXUPINAZOA jaiei hasieraemanaz

Jarraian, TOLOSAKODULTZAINEROAK arituko dirakaleetan zehar

12.30etan plazan Jota emanaldiaVOCES NAVARRAS taldearekin.

16.00etan TXU-TXU Trenaren saioberriak

17.00etan Udaletxe aurretikBuruhaundi eta Erraldoienkalejira Tolosako Dultzaineroeklagunduta.

Ordu berean Aita Mari futbolzelaian, "beterano" mailakofutbol partidua, Zumaiako etaEibar taldeen artean.

18.30etan Gaztetxolan, udahasierako Jaialdia

Ordu berean HERRIKIROLAKEusebio Gurrutxaga plazan:Arrospide, Larretxea, Elorriagaeta Txapartegi aizkolariak, etaMieltxo Saralegi eta Zelai harrijasotzen.

Eta SUGARRI txarangarenkalejirak.

19.00etan Aita Mari zineman,San Pedro Txiki eta Txikienaketa Avilés-ko Coral Sto TomásCantorbory haur abesbatzenkontzertua

22.00etan Odieta pelotalekuanzesta partiduak: XV. San PedroSariaren azkenak.

23.00etan Eusebio Gurrutxagaplazan GAUBELA taldearekindantzaldia

Ordu berean San PedrotakoTanborradaren hasiera

Gauerdian udaletxean, herrikoikurrinaren igoera.

01.00etan Eusebio Gurrutxagaplazan GAUBELA taldearen saioberriaketa SUGARRI txarangarendoinuak kaleetan zehar.

29, IGANDEA , SAN PEDRO EGUNA

9.00etan TolosakoDultzaineroekin goiz soinua.

11.15etan AlkatesoinuaAlkateSoinua Udal MusikaBandarekin, eta Udalbatza etaherritarrak prozesioan Parrokirajoango dira

11.30etan parrokian, MezaNagusia Parrokiko San PedroAbesbatzak abestua

11.30etan plazan, Gorriti eta bereanimaliekin, haur festa.

12.00etan Tolosako DultzaineroenkalejirakLaja eta Iturbide Trikitilariendoinuak kaleetan zehar

13.00etan Udal Musika Bandarenkontzertua Eusebio Gurrutxagaplazan

17.00etan DE TRAKA taldearekinhaur festa: tailerrak, kalejira eta"Trikimailu Berria" haur berbena.

Ordu berean Alai auzategikozabalunean, GipuzkoakoTxapelketaren barne, ArdiTxakur Froga.

17.30etan Odieta pelotalekuan,profesional mailako eskuzkopelota partidua:Saralegi - Bengoetxea V/ Retegi VI – AlbizuriUnanue – Errasti /Olaizola I -Otxandorena

18.30etan TolosakoDultzaineroenkalejira

19.00etan PASAI txarangarenekitaldia

23.00etan Pirotecnia Zaragozanaetxearen eskutik, SUARTIFIZIALAK

Bukaeran TolosakoDultzaineroekin kalejiraplazaraino

Bertan Zumaiako Udal MusikaBandaren dantzaldia

30, ASTELEHENA , SAN PEDRO BIGARRENA

9.00etan Goizsoinua TolosakoDultzaineroekin

11.00etan Haur Parke bereziaEusebio Gurrutxaga plazan

12.30etan ALDATZ GORAFanfarrearen saioakkaleetan zehar

16.00etanHaur

Parkearen ateak berriz zabalik18.30etan Eusebio Gurrutxaga

plazan, BETIZU taldearenekitaldia

18.30etan ALDATZ GORAfanfarrearekin kalejira berriak

23.00etan TRIKI TA KEtaldearekin dantzaldia

SANPEDRUAK 2003

amaiako plaza, 2Tel. 943 143278

tresna digiinternetscanner

tientuan!!

Zarauzko Udalak emandako Imanol Azkuere“Gaur egun handia da” liburuaren 5 aleak hauentzat izango dira: - Ihintz Linazisoro- Pili Etxabe- Lore Esnal- Maddi Etxabe- Iker AlvarezZORIONAK GUZTIEI!!