O I E R A I Z P U R U A E U R O P A K O T X A P E L K E T A R I B U R U Z H I T Z E G I T E N

2002ko AB

UZ

TU

A,

102. ALE

A, D

OH

AIN

IK

AnderHormazuri

“Artea gauza serioa da”

Arrauna eskuanibili munduan

Gure arraunlariekin Ondarruan

HERRI ALDIZKARIAjuan Belmonte, 29 beheatel.: 943 86 15 45faxa: 943 86 17 42email:baleike@topagunea.com

ArgitaratzaileaBALEIKE KULTUR ELKARTEA

Administrazio batzordeaEsther EtxeberriaXabier Azkue

Erredakzioa batzordeaIbon ManterolaEneko DorronsoroItxaso Ibarra

Aitor Manterola

KoordinatzaileaAitor Manterola

KazetariakEneko DorronsoroIbon ManterolaItxaso IbarraAitor Manterola

Oikialdean orriaren arduradunaXabier Aizpurua

KolaboratzaileakMiriam Romatet, XabierAranguren, Jon Maia, Jon Sudupe, Esti Esteibar,Dani Carballo, Inaxio Tolosa,

Inaxio Manterola, BelenGolmaio, Izaga Garzia, Koldo Landaluze, BeñatFernandez de Arroyabe, Ihintz Linazisoro, EgoitzLizaso, Garikoitz Telleria,Natur Taldea

ArgazkiakBaleike.

Diseinua eta maketazioaRoberto Gutierrez

Hizkuntz zuzenketaBaleike

Publizitatea943 86 15 45 tel. (Esther)

InprimategiaAntza Inprimategia(Lasarte-Oria)

Tirada3.500 ale

Lege gordailuaSS-405/94

ISSN1136-8594

Baleikek ez du bere gain har-tzen aldizkarian adierazitako esa-nen eta iritzien erantzukizunik.

buztuko zenbakiari atiairekitzeko, zuei, irakurle-ei egindako eskaera pres-tatu dizuegu, tarteanmeterioturen bat erebadelarik.

Ze berri atalean zaha-rrak berri esan behar

oraingoan: musika hamabostal-dia, pintura leihaketa, etab.

Abuztuan jai ugari izaten da, etaegun aproposak izaten dira jardu-nian aritzeko, patxada ederrarekin.Ander Hormazurirekin izandakoelkarrizketa interesgarria irakurtze-ko aukera izango dugu.

Gero, ur haunditan murgildukogara, oraingoan dauden handiene-

tan, gainera, itsaso zabalean. Estro-pada egun bateko giroarekin goza-tu ahal izango dugu.

Uretatik atera ondoren, txarraez olarru-zopa, barruak berotzealdera.

Janda bakarrik ezin bizi, ordea,eta noizean behin izerdi patzetanegotea ere ez da kaltegarria. OierAizpuruak ederki daki hori. Azke-nengo txapelketetan gertatutakoakontatuko digu.

Kirola egin ondoren atseden har-tzea komenigarria izaten da, etahorretarako Hotel Amaia egokiaizango zenez, zarrak berri ataleanhotel horretako kontuak izango

ditugu. Eta indarrak hartu ondo-ren, tientuan egon behar agendanzer dagoen jakiteko.

Atxootx!

EUSKO JAURLARITZAGOBIERNO VASCO

Argitalpen honen edizioko

Azalaren argazkia

Eva Franco

ORRIALDE HAU zuentzako gordeko dugu iraileko zenbakitikhasita. Herrian gertatutako edozer gauzari buruz zuen iritziaazaldu nahi baduzue, edo beste edozein kontuesateko gogoa duzuela, aprobetxatu BALEIKEkematen dizuen aukera hau. Atal honen izenaATIA IREKITA da, eta ez dauka azalpen beha-rrik. BALEIKE denona da, eta alde horretatikdenok duzue bertan lagundu eta parte hartzekoeskubidea. Gainera, horrek gure helburu garran-tzitsuenetako bat lortzen lagunduko liguke: aldiz-karia denon artean egitea, zuena sentiaraztea,denona.Horretaz aparte, zuek azaldutako gairen bateninguruan herrian bertan eztabaida antzeko batere sortu daiteke. Batek zerbait idatzi, beste batekerantzun, etab...Beste helburu txiki bat ere bete nahi dugu auke-ra hau zuei emanda: idazmena lantzea. Badakigujende askok izaten duela idazteko gogoa. Bainabata dela edo bestea dela, gogo hori ezkutuan gel-ditzen da. Aprobetxatu aukera hau, eta lasai askoidatzi.

Beraz, badakizue, lotsak alde batera laga, eta zerbait kontatunahi duzuela, edo kexaren bat daukazuela, idatzi lasai. Behin ida-

tzita, guri bidaltzeko bi bide izango dituzue:• Idatzitako hori BALEIKEk Juan Belmonte

kalean duen egoitzara eramatea.• Idatzitakoa posta elektronikoaren bidez bidal-

tzea. Hauxe da gure helbidea: baleike@topa-gunea.com

Ahaztu baino lehen, ohar txiki pare bat:• Idazten duzuenok izena eta abizena ipini, eta

talderen baten idatzitakoa bada, talde horrenizenean izenpetu.

• Idatzitakoak gutxi gorabehera, orrialde erdibat edo orrialde bateko tamaina edo luzeraizan beharko du.

Zuen erantzunaren zain egotea besterik ezzaigu geratzen. Eta badakizue, ANIMATU!!BALEIKE DENON ARTEAN EGIN BEHARDUGU ETA!!

BALEIKE aldizkariko lantaldea

atia irikitaParte hartu eta idatzi!!

Baleiken zure iritziaezinbeztekoa da.

BAZKIDEA IZAN NAHI DUTIzena:.........................................................................................................................................................Abizenak:................................................................................................................................................Helbidea:.................................................................................................................................................Telefonoa:...............................................................................................................................................Kontu korrentea (hogei digitoak):.........................................................................................

HARPIDEDUNA IZAN NAHI DUTIzena:.........................................................................................................................................................Abizenak:................................................................................................................................................Helbidea:.................................................................................................................................................Telefonoa:...............................................................................................................................................

Harpidetza orria:Harpidedun zein bazkideizateko, bidali orri hau,beteta, toki hauetako batera:• Baleikeko lokala (Juan

Belmonte 29)• Foronda kultur etxea• Erribera Kaleko Errota• Aizpurua liburu-denda• E-maila:

baleike@topagunea.com

Zumbillo, 4 Tel. 943 861407

52 0 0 2 k o U Z T A I L A

EZ DA LEHEN ALDIA gertatzen zaiguna eta martxa honetanezta azkena izango.Aurreko larunbatean (uztailak 27) familiaren etxera joanginen Getariara. Eguna igarota, arratsaldean, Zumaira buel-tatzea erabaki

genuen. Nekatuta bageunden ere iritsi aurretik maratoibat genuen zain: izugarrizko auto hilara Narrondo parean. Ezdago esan beharrik zein desatsegina den egoera hau batez ere

Zumaira iristean --ordu bete beranduago noski-- udaltzainakikusten badituzu isunak jartzen inolako trabarik egiten ezzuten autoei.

Ez dut nere haserrea hemen hustu nahi. Soilik konpon-bide bat eskatzen diot dagokionari (agian niri dagokit: familiabisitatzera joango ez banintz edo Meaga auzotik joanez gero),ikusirik beste lekuetan herri barruko zirkulazioa arintzekoahaleginak egiten direla.

Etxera bueltan

DANI

Iñigo Azkue

Kale nagusia, 2 Tel. 943 861521

6 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

AURTEN ERE ospatu da NazioartekoMusika Jaialdia, abuztuaren 1etik 12ra.Egun hauetan hainbat kontzerturekingozatzeko aukera izan dugu, eta ikasleekere ikastaroak izan dituzte, urtero bezala.Laurogei ikasle etorri dira, Euskal Herriko-ak gehienak, baina baita Espainakoak etaItaliakoak ere. Zortzi bat irakaslek emandizkiete ikastaroak.

Antolatzaileak gustura gelditu dira,nahiz eta, eguraldiagatik, paolean antola-tutako kontzertua bertan bera utzi beharizan.

Bestelakoan, herriko musika bandak etaabesbatzak emandako kontzertua, eta JoxeMari Kortaren omenez egin zena arrakas-tatsuenak izan direla esan digute antola-tzaileek.

Nazioarteko Musikaldia

ze berri?

Jendeak gozatu ederra hartuzuen Luur Metal

boskotearekin.

Joxe Mari Kortarenoroimenezko kontzertuaeskaini zuten musikaldikoirakasleek.

Basadi Auzategia, 9-A 2-B

72 0 0 2 k o U Z T A I L A

IKUSKIZUN ZORAGARRIA eskaini ziguten Kataluniako Vilanova i la Geltruherriko FALCONS CASTELLET taldeko kideek. Zoragarria eta arriskutsua, eraberean, argazkietan ikusgai dituzuen dorreak edo gazteluak egiteak arrisku han-diak hartzea eskatzen duelako. Hauek izan ziren egindako dorreak edo gazteluak:pira-9, tripira, capdil, ventalls, vanos, cristos, folking eta 3-obert .

Talde honetako kide batek esan zigunez, hogeita hamar urte daramatzate lane-an. Egiten dituzten dorreek edo gazteluek esanahi berezirik ez dutela ere aipatuzigun. Ikuskizun hau XIX. mendean eraman zuten Katalunia aldera Europakoekialdeko herrialdeetatik joandako artistek . Artista talde horiek Katalunian bertangelditu ziren, kataluniarrek haiengandik ikasi, eta orain herriz herri erakusten aridira aspaldi ikasitako ohitura hau.

GIZA-GAZTELUAK

8 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

ze berri?

San Bartolomeak 2002. OikiaBesteen elkarrizketak entzutea ez omenda edukazio onekoa baina.... beno,lehengo batean elkarrizketa interesgarrihau entzuteko aukera eduki genuen, etadenok jakin beharrekoa zela iruditu zi-tzaigun, beraz hara hor elkarrizketaberriya paperian jarriya.

XANTI ta PATXIX: Hi Patxi, San Bartolomiak urrian dix-kiyau.P: Bai, battuk majiñat urte azaldu enau-kela, len añako zoze ite al diye oaingogaztiak.X: Bai motel. Ostiralian hasikoittukoilasko biltziakin da arratsaldian lepuamozte diyeneako sagardo, talo ta abarreizangoiu egarrik pasa eztezaun.P: Koño, Koño ta bertsolairik azaldukoal dek? Ta pelotayak?X: Bai motel, bertsolayak danentzatmoukuak, zaharrak ta gaztiak ta pelota-yake onak ta hobiak.P: Kurioxo orduan. Proaik eztek pa fal-tako?X: Ez motel. Bai asto ta bai idi, ta bes-teik eztolako. Herri Kirolak beste jaialdiikusgarriya, aizkoan da, trontzan, txin-getan... Gorritire han izangoek animalidanak atzetik dittula.P: Erromei kontuan nola ibiltzezeate?X: Bueno, jeneralian onak ekartzeixki-ye, betiko erromeya montatzeuen tal-

diak, trikitilayak, baña aurten jarriziguekxelebrekeya. Txori txikiya o nola esate-ye... "PAJARITO" diskuak jartzen ostia-lian.P: Diskuak?X: Bai motel, grabautako musika, bañadanetik jartzeik e! Ikiarrizko martxajarriko omen dik P: Eztek egiya?

X: Bai hala esateye, sekulako festaikonena izango omendek, neska launtze-kore puntta punttakua, gure garaitanbezela P: Bueno Xanti, ia aurtenguan andriaengañau ta azaltzen gattuken. X: Bai, bai eorrek galdukoek bestela.P: Bai ondo segi.X: Bai, ayo, San Bartolomiak arte.

Oihana ta Unai

Estazioko kalea Tel. 943 86 02 01

Auto-konponketak

E. Gurrutxaga plazan

Erlojueta bitxidenda

92 0 0 2 k o U Z T A I L A

ABUZTUAREN 15a jai eguna izanbazen ere, batzuei lan egitea tokatuzitzaien. Kale-pintura leihaketakoparte hartzaileak herriko kaleetanzehar aritu ziren euren koadroakmargotzen. Guztira hogeita hama-bost izan ziren, kopuru polita. Azke-nean batek irabazi behar, eta horiImanol Kerejeta azkoitiarra izan

zen. Lehenengo zumaiarraren saria,berriz, Juan Luis Blancorentzat izanzen.Bestalde, lehiaketarako egindakolanekin erakusketa prestatu duteAlondeian edo Oxforden, abuztua-ren 23tik irailaren 8ra. Zumaiakotxokoak koadroetan ikusteko aukeraparegabea, beraz.

IV.Kale Pintura lehiaketa

Parte hartzaileetako bat Zumaiko moilan denbora gehien daraman ontzia margotzen.

10 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

Artearen munduanburu-belarri

murgilduta bizi daAnder Hormazuri.

Bere betikojarduna une batez

utzi eta gurekinjardutera

gonbidatu dugu.

tzen; hasieran hobbie bat zen, bainagero konturatu nintzen desberdina zelamarraztea eta arte munduan murgil-tzea.Orduan sartu nintzen gehiago artemunduan, grabatuen bitartez eta...Arteko ikasketarik egin al duzu?

Beno, Debako eskolan ikasi nuen gra-batuak egiten. Gero, Aiako eskolanzeramika, eskultura... landu genituen,eta han grabatu-tailerra sortu genuen.Hemezortzi urterekin sartu eta zazpiurte pasa nituen han. Gauza horietazzekitenek erakusten ziguten, orain ArteEderretako maisu direnek. Benetakoeskola izan zen.Zuretzat zer da, lana edo hobbie-a?

Gaur egun bizimodua horren ingu-ruan egiten dut, obren bitartez, pinturaklaseak ematen, baita liburuetako etaCD Rom-etako marrazkiak egiten ere.Lan oso desberdinak dira, baina denakerlazionatuta daude.Baina denak, behintzat, gustukoak...Beno, lan denak lanak izaten dira.

Adibidez, erakusketarena oso pertsona-la izaten da, barruko pozik gehienaematen duena, nahiz eta bere istorioakizan. Beste asko enkarguak dira,marrazkiak egiteko enkarguak, eta ba-tzuekin gozatu egiten duzu, bainabeste batzuekin presaka ibili behar iza-ten da. Klaseak ematea ere gustatzenzait, ez dut sufritzen, eta oso gusturanago...matematikak ematea bainodibertigarriagoa da.

Horrela begiratuta hobbie-a ematendu, baina lana ere bada, eta lan guztie-

londegian (Oxforden) harra-patu dugu egunotan ikusgaidagoen erakusketa presta-tzen. Oso lanpetuta ibiliarren, tartetxo bat egin digu,

eta hamaika konturi buruz hitz egindugu: arteari buruz, erakusketaren gai-nean...

Noiztik datorkizu pintatzeko zaleta-suna?

Instituto garaian hasi nintzen margo-tzen, matematikako klaseetan eta.Garai horretan margotu besterik eznuen egiten, jolas bezala hartzen nuen.Gero pixkana-pixkanaka sartzen joannintzen, eta eskolak utzi eta hor hasinintzen, margotzen eta grabatuak egi-ten. Konturatu gabe barruan sartu nin-

jardunian

A

“Ez gaituzte serio hartzen, baina guretzat...

artea gauza serioa da!”

ANDER HORMAZURI

112 0 0 2 k o U Z T A I L A

tan bezala egun onak eta txarrak izatendira.Bizimodua ateratzeko adina ema-ten al du?

Badago honetatik biziden jendea, baina osogutxi. Euskal Herrianbehintzat, norbereobren kontura bizidirenak oso gutxidira, normalean hiru-rogei urte bete arte ezdira lasai bizitzen.Jende gaztea berriz, oso-oso gutxi dago norbere obrenbitartez bizimodua aurrera ateratzenduena. Obren estiloak ere eragina iza-ten du. Paisaiak egiten dituztenek sal-tzeko asmoa izaten dute, etxeetan erra-zago sartzen direlako, baina hortikkanpo daudenen lanak, gazteenakgehienbat, ez dira saltzen. Aberastudenik ez dut inor ezagutzen, bizi denartean, behintzat. Urtean zenbat erakusketa egitendituzu?

Garaiaren arabera izaten da hori; aur-ten, adibidez, hau bigarrena dut, baina

lehengo urtean ez nuen batere egin. Ezdut markatuta izaten urtean zenbat era-

kusketa egin. Zumaiatik kanpo ere egiten

dituzu erakusketak, ezta?Bai, sortzen baldinbada egiten da. Azke-naldian ez naiz saiatuere egin, lehenagoeskatzera joatenginen, baina

azken bi urte-etan ez...

erakusketa-ren bat sortzen

bada ondo, eta beste-la, lasai. Nahiago dutlasai hartu.Zer egiten duzu, lan batbukatu eta erakusketarenbat bilatu? Edo erakusketabat sortzen zaizunean laneanhasi?

Gaur egun oso zaila da erakusketara-ko aretoak lortzea, bakoitzak bere beze-roak izaten dituelako.Eskaera bat egi-ten da, eta onartzen badizute harakolana egiten da. Guk horrela egiten

dugu, baina beste batzuek lana egindaizaten dute. Nik nonbait erakusketarenbadut, harako lan berria egiten dut, are-toaren arabera beti ere; batzutean kua-droak dira, bestetan instalazioak. Espa-zio bat hartu, areto bat adibidez, etahori betetzeari deitzen zaio instalazioa.Aretoak bakarrik izaten al du eragina?Edo erakusketa kostaldean edo barru-kaldean izateak ere eragina izaten du?

Nik horri ez diot begiratzen, nireobran ez dudalako hori adierazten. Pai-saiak egiten dituztenek begiratuko diotehorri, baina nik ez. Espazioaren arabe-ra egiten dut nik. Adibidez, EibarkoPortalean badut erakusketa, areto handibat denez, han ez dut koadrorik sar-tzen; areto txikia bada, koadro txikiakegin behar.Erakundeek laguntzen al dizute?

Bai, baina laguntzak oso eskasak iza-ten dira. Nik uste dut kontzeptu okerradutela, hau ez delako ulertzen ekintzabat bezala. Erakusketak ez dira ekintzakultural bezala ikusten; badirudi artis-tak fabore bat eskatzen duela, eta ezluke horrela izan behar, azkenean herribaten parte garelako. Kontzertu bat edoantzerki obra bat antolatzen dutenean,horiek ekintza kultural bezala hartzen

dituzte, baina artea ez.Obrak, gero,saldu egiten ditugula aurpe-

giratzen digute, baina horiez da egia. Kultura munduanfaborea eskatzen arizareneko ustea nahikozabalduta dago...Bai, halaxe da. Nire

ustez, iniziatiba erakun-deek hartu beharko lukete,

eta aretoak zaindu eta txukun-du. Edozein proiektutan izugarrizkodirutza gastatzen dute, baina horrelako-etan ez. Ez gaituzte serio hartzen,baina guretzat gauza serioa da.Pinturaz gain, eskulturak ere egiten aldituzu?

“EuskalHerrian behintzat,

norbere obren kontura bizi

direnak oso gutxidira” “Inspi-

raziorik ez duesistitzen, ez dago

inspiraziorik. “

Baltasar Etxabe, 5Tel. 943 14 31 35

12 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

Eskultura bezala ez, baina bai instala-zio gisa.Adibidez, areto bat hartu etagela bat balitz bezala prestatu ( ordena-dorea, mahaia, sofa , koadroa...) Baitahormetako itzalak marraztu ere. Bainaez eskultura bezala.Zerk inspiratzen zaitu?

Inspiraziorik ez du esistitzen, ez dagoinspiraziorik. Egiten ari naizen neu-rrian sortzen zaizkit istorioak. Denbora-ren poderioz gauzak ikusten joatengarenez, obra bat ez da norbanakoare-na, beti dago kanpoko eraginen bat.Inguruan jasotzen dudana islatzen saia-tzen naiz. Jardunean sortzen dira gau-zak, ez bapatean.Zumaian ba al dago artea lan-tzeko girorik?

Bai, jende asko dabilartearen inguruan, bainainor ez da hortik bizi.Badaude paisaiak lan-tzen dituztenak; guk tai-

ler bat eduki dugulauren artean, eta

hor ibiltzen gara.Hortik aparte badira

beste batzuk: Mantxi,Jon Ander...

Zumaian ezgara ohar-tzen, bainanadago hala-

ko giro bat.Kanpora joa-ten gareneanharritu egitendira Zumaian

dagoen mugimenduarekin. Herri txikiaizateko artearen inguruan pertsonaasko gabiltzala esaten digute. Bainaherrian bertan ez gaituzte baloratzen.Hau egiaztatzeko Zumaiako web orrirajo besterik ez dago; Zumaian bi artistadaudela jartzen du bertan, eta hori ezda egia. Badirudi paisaia lantzen dute-nak bakarrik direla artistak, eta hori ezda horrela. Badira beste pertsonabatzuk, Keixeta eta Arantxa, adibidez,lan asko egiten dutenak, baina horiekez dira inoiz agertzen.Arte-talderik ba al dago Zumaian?

Egon da, eta hamairu urtez egin ditubere istorioak,eta ondo funtzionatu

izan du, uda partean gauzakantolatzen eta ideiak ema-

ten. Orain krisi txiki batpasatzen ari da, hamairuurte asko direlako, etaberrikuntza batzukbehar dituelako. Baina

ez da desagertuko.Zuretzat zer da artea?

Horrek niretzako ez daukaesplikaziorik. Ezin dut esaldi

batekin erantzun; definizioa emateakritikoentzat edo idazleentzat lagakonuke. Guk plastikoki definitzen dugu,hitzekin jolastea ez zaigu ondo ematen.Artista baten aurrean al gaude?

Artista hitza ez zait batere gustatzen,oso hitz markatua delako. Asko muga-tzen zaitu. Adibidez, liburu bat idaztenduenari idazle esaten zaio, eta horretangelditzen da. Nik arteaz gain bestegauza batzuk ere egiten ditut.

Abstraktuak, errealismoa, surrealis-moa... beste –ismoren bat?

Hori kritikoentzako galdera da. Nikez dakit nire obra non kokatu,batzuentzat abstraktua izango da, bes-teentzat figuratiboa edo espresionista.Gure lana gauzei forma ematea da;beste batzuk arduratuko dira gure lanakokatzeaz.Orduan, koadro bat egiten duzuneanez dakizu zein mugimendurenbarruan dagoen...

Ez, ez, eta gainera ez zait gustatzen.Zerbait egiterakoan ez naiz mugatzen,ez dut pentsatzen "honek honenbarruan egon behar du". Eta besteekere horrela egiten dute. Gero kritikoekkokatuko dute guk egindako lana.Zure obrak zer adierazi nahi du?

Obraren arabera eta garaiaren araberaaldatu egiten da.Eta oraingo erakusketak?

Hori ikusleak esan behar du, bainanire ustez eguneroko bizitzan izatenditugun egoeren irudikapena da.Pertsonak ere erabili dituzu...

Normalean ez ditut erabiltzen, osogutxitan bakarrik, baina oraingoanagertu behar zirela uste nuen, lehenaipatutako egoerak hobeto islatzeko.Erakusketa honetako koadroek ba aldute loturarik?

Bakoitza istorio bat da. Batzuk sako-netik sortu zaizkit, beste batzuk berriz,azalekoak dira. Halere, bozetoak eginnituenean sakonetik sortutako horieksakonagoak zirela iruditzen zitzaidan;orain berriz ez diet horrenbesterainoko

“Harritzennauena

gustatzen zait,besterik ez.”

132 0 0 2 k o U Z T A I L A

sakontasunik aurkitzen, plastikoagobihurtu dira.Askotan gertatu al zaizu, adibidez,"koadro hau egin behar diat etaederra izango dek", eta gerobukatutakoan gustatu ez?

Hori beti gertatzen da.Koadro bat egiterakoan,hasieratik bukaeraraasko aldatzen da. Nahizeta oso garbi izan zeregin nahi dudan, gero nineu harritzen naiz nora bide-ratzen den. Ni gainera, momentubatzuetan itsutu egiten naiz eta zailaegiten zait jakitea noiz dagoen koa-droa bukatuta. Horregatik koadro bategiten dudanean ezkutatu egiten dut,bestela aldaketa mordoa egingo niz-kiokelako.Nor da gehien gustatzen zaizun mar-golaria?

Uff...Ez daukat erreferenterik. Harri-tzen nauena gustatzen zait, besterik ez. Zein da koadro baten bilakaera era-kusketara iritsi arte?

Garai batean dena bozetoekin egitennuen. Orain, berriz, koaderno txikibatekin ibiltzen naiz, eta bertan, ikusidudanaren edo bururatzen zaidanarenapunteak hartzen ditut. Baina askotanerabili ere ez ditut egiten.

Gero tailerreko prozesuak ez daukamisterio handirik. Gainera, artistakbere teknika zein den ez du esaten.Artea kopia edo originala da?

Nik uste dut artean originala askodagoela, halere gaur egun oso zaila daoriginala izatea erreferente asko daude-lako. Originala izanda ere, beti dagonorbaiten eragina. Orain gainera, zen-bait jendek aberasteko asmoarekinbeste norbaiten lanen oso antzekoakegiten ditu.Artearen ikuspegitik, Guggenheim-ekmesederik egiten al dio Euskal Herri-ko artistari?

Ez, hemengo artistek oso gutxitanparte hartu dute bertako erakuskete-tan. Aitortu behar da Bilbo asko indar-

tu duela, baina oso amerikanoada, euren helburua jendea

erakartzea da, eta ber-din zaie nola (moto-erakusketa...).Hemengo artistakkanpoan ondo ikusita

daude, baina hemenbertan ez daude behar

bezala baloratuta. Gauzahandiak egitera jotzen dugu, txi-

kiak alde batera laga eta mereziduten balioa aitortu gabe.Artistei buruz esaten da pertsonaarraroak direla. Zure burua arraro-tzat al daukazu?

Ez dut uste hain arraroak garenik.Geure kezkak kanporatzen ditugunaldetik, egolatrak, berekoiak izan gai-tezke, baina biluzte hori beharra izatenda askotan.Forondan margotzeko ikastaroakematen dituzu. Nolako erantzuna iza-ten dute ikastaro horiek Zumaian?

Ona, urtero hogeita hamarren batlagun biltzen gara. Jende horri pinturaklasikoa gustatzen zaio, paisaiak, bode-goiak...errealismoa. Hasiera batean,beraien burua ez zuten pintatzen ikus-ten, baina denborarekin koadro onakegitera iritsi dira. Poza handia ematendit horrek, jendeak ezkutuko zaletasunhori ezagutzeko eta garatzeko aukeraizatea. Ikastolan ere ibili zinen plastika era-kusten. Horrek laguntzen al dizuorain, klaseak ematerakoan?

Zeharo ezberdina da. Errazago pasa-ko ginateke plastikatik arte moderno-ra. Hezkuntza mailan hutsunea dago-ela uste dut, lehen behintzat halazen: plastika, erlijioa eta soinketakatxondeoko ikasgaiak ziren. Ezzitzaion garrantziarik ematen, eta

badauka, pertsonaren garapenerakooso baliagarriak direlako. Orain gau-zak hobetu egin dira, baina badagolan gehiago egitea.

“Artistakbere teknika

zein den ez duesaten.”

Ander Hormazuri Zumaian jaiozen orain dela 35 urte. DebakoArte Eskolan grabatua ikasizuen, eta gero Aiako Tailerreansei urte pasa zituen. Ondoren,Arruan Keixetakin egin zuenlan. Orain Zelai Azpi tailerreanbere obra egiten jarraitzen du.Urte hauetan txalaparta etapintura irakaslea izan da.

14 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

Gehienak berbenarako presatzen ari

ziren bitartean, gu estropada bateko

giroa jasotzera joan ginen Ondarru

aldera, ikusten dena eta gehienbat,

ikusten ez den hori erakusteko asmoz.

Gehienak berbenarako presatzen ari

ziren bitartean, gu estropada bateko

giroa jasotzera joan ginen Ondarru

aldera, ikusten dena eta gehienbat,

ikusten ez den hori erakusteko asmoz.

ARRAUNA

estropadetanEgun bat

RRATSALDEKO hiruraketa hogei eta bost dira, etaBasusta parean gaude, itsaskiroldegiaren ondoan. Irte-tzeko ordua hiru t´ erditan

da, baina jende gehiena hemen dago,estatxari heldu eta abiatzeko prest.Protagonista nagusiak, arraunlariak,aparte xamarrean daude, lurrean ese-rita, harri gogorraren gainean... bainahauek ohituta daude edozein lekutanesertzen, traineruan nola eseritzendiren ikusi besterik ez dago. Ondoandituzte estropada bukatu ondorenjango duten fruta piloa, eta laranjakoloreko likido batekin betetako urbotilak.Tertulian ari dira, giro jatorre-

A

ur haunditan

152 0 0 2 k o U Z T A I L A

an. Zertaz? Auskalo!! Metrobatzuetara gaude besteguztiak, niki gorriak jan-tzita eta bandera batere tartean dela, horibai, petrilean jarritaedo tente: arraunlarienguraso eta neskak, zale-ak eta gu. Norbaitek eka-rritako argazki handi ba-tzuei begira gaude, eta bertanarraunlariak ageri dira; estropadabat bukatu ondoren ateratako argazkiaematen du.

Horretan gaudela, autobusa iritsi da,dotorea, azkenengo modelo horietakoa,abioia ematen duen hauetakoa. Txoferraere kategorikoa.... jazkerari begiratuta,behintzat. "Korbata eta guzti etorri ez daba!! Ezta Real Madrikoak bagina ere"bota du batek. Aurreneko parre algarakegin ditugu...

Poliki-poliki abioian ( barkatu, autobu-sean) sartzen hasi gara. Hiru t´ erdiakdira. Arraunlariak erditik atzera jarri dira,eta beste guztiak erditik aurrera. Ia-ia

bete ditugu autobuseko tosta guztiak."Besteetan baino jende gehiago

zagok" esan du arraunlari batek. Poztekodatua. Gu erdi-erdian gaude, batzuen etabesteen esanak jasotzeko asmoz.

"Luxia? Non da Luxia?"Bost minutu pasa dira, baina oraindik

ez gara atera. Zer gertatzen da? Halakobatean, aurrekaldeko ahots batek."Luxia? Non da Luxia?" Adios!! Entrena-tzailea falta. Eta orain zer? Minutu erdibatez tentsioak gora egin du, baina IñakiUnanue arraunlariak denok lasaitu gaitu:" kotxean joan da, lehenxeago". Pufff!!Denok arnasa lasai hartu, eta Luis Una-nuek balekoa eman ondoren, aire!!Ondarrura!!

Ondarrura bideanTxikierdi parera iritsi orduko, Martin

arraunlaria bideo-zinta baten bila doa

atzekaldetik aurrera, baina kale!! Ez dagopelikularik!! Ziaboga eman eta bueltaatzera, bere lekura. Bitartean, gure atze-an eserita dauden Iñaki Unanue etaFelix Aizpurua arraunlariak tertulian aridira, estropadari buruz hitz egiten. "Lau-tan banatu behar diagu estropada, luze

bakoitzaren arabera", esan dio batek; bes-teak berriz, "gaur konfidantza zeukeat".Ea horrela den. Felixen eta Iñakiren arte-ko hitz-aspertua azkar zabaldu da ingu-ruetara, eta beste arraunlari batzuk eresolasean hasi dira. Arrauna gora , arraunabehera... oriotarrak ere tartean direla,

"Luxia? Non daLuxia?" Adios!!

Entrenatzailea falta.Eta orain zer?

16 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

nola ez ba!! Patroia, oriotarrena, ez duteleku ederrean jarri, " Carrillok orduakkontatuta omen zeuzkak!!". Orion ezdute patroiekin asmatzen, urtea joan etaurtea etorri, patroi- aldaketa. Patroietazari direla, Castroko patroia izandakoa ereahotan darabilte, "Lutxanara joan dukZurinaga".

Itziarra iritsi bitarteko aldapetan hamai-ka ziaboga eman ditu korbata-dun patroia duen autobu-sak. Eta oraindik bestehorrenbeste emanbehar Debara iritsibaino lehen. Itziar-tik behera ikustendugun itsasoakpatroien hizpideautzi eta Ondarrukoestropadari heltze-ko aitzakia eman die

arraunlariei. Ikusgai dugun itsasoariburuz ari dira. Bare-bare dagoela ematendu. Hau arraunlariei ez zaie batere gus-tatu, ezta beste guztioi ere. Zergatik ote?

Iritsi garaBegien bistan daukagu Ondarru, "la

ciudad sin ley" esaten diotena. Orain bai,orain ederki ikusten dugu estropada ere-

mua, eta Itziartik behera ikusita-koa baieztatzeko besterik

ez digu balio izan. Itsa-soaren legeak behin-

tzat, betetzen diraOndarrun...Bestezerbaitengatikizango da orduanlege kontu hori."Igerilekua dirudi"

bota du batek; bestebatek, berriz, arraun-

lariak desanimatu ditu, animatu beharre-an, "gaur laugarren, baina tandan"Bejondeiola!! Hori da hori animatzea...

Laurak eta hamar dira, eta Ondarrurairitsi gara. Kalatrabaren zubi ospetsuapasa ondoren, autobusa gelditu eta zale-ak eta gu jaitsi egin gara; arraunlariakaurrerago jaitsiko dira, trainerua dagoenlekuan. Agurtu eta zorte ona opa dieguarraunlariei. Itxaropena beti goian...

Ondarru ezagutzen ez dutenak bateraeta bestera begira ari dira zer ikusiko.Hori bai, legerik behintzat ez dute ikusi-ko, ez omen dago eta...Bitartean, taldeabanatu egin da: mutil-koskorrak aldebatera, neska kuadrila bestera, eta multzohandiena osatzen dugun hamaboskotea,nola ez ba, taberna batera. Beno, hobeesateko terraza batera. Aulki bana hartu,itzalpean jarri, eta egon. Terrazako bali-zan kateatuta gelditu gara nonbait, eta

Bestebatek, berriz,arraunlariak

desanimatu ditu, animatubeharrean, "gaur laugarren,

baina tandan" Bejon-deiola!! Hori da hori

animatzea...

172 0 0 2 k o U Z T A I L A

hemen dator epailea, kamarero jantzita,bandeja eta guzti. Hau bai epaile jatorra,eta ez beste bat... Ebakia, kafea, kopa,garagardoa...denetik eskatu diogu. Bere-hala egin ditu egin beharrekoak, etadenok gaude bakoitza bere edariarekin.

PorraOraindik ere terrazako balizan kateatu-

ta gaudela, Kastrokoek bi traineru ekarridituztela konturatzen gara. Hordoaz Kalatrabaren zubi gai-netik. " Bi traineru? Gukbakarra, baina todoterre-nua" bota du batek.Horiek algarakhoriek!!

Jendea animatu egindu horrek, eta porraegin behar dugula era-bakitzen dugu. Euro

bana jarri eta zumaiarren postua asmatubehar. Denetik entzuten da, hori bai bos-garren postutik gora inork ez du apostuegin. Zumaiarrak ez direnek ez duteesperantza handirik: zestuarrak uste duhamabigarren, azkena alegia ; Arruakoaketa azpeitiarrak hamaikagarren. " Leho-rreko hauek ez ditek ulertzen" esan diezumaiar batek. Bik uste dute hamarga-rren izango dela Telmo Deun; bederatzi-

garren esan dugu guk; zortziga-rren beste bik; batek

zazpigarren; seigarrenizango dela uste dutenbi ere badira; " bosga-rren baietz!! " entzu-ten dugu bapatean.Beste guztiak aurpegiarraroarekin begira-

tzen diogu. " Zergatikez dugu bosgarren buka-

Porraegin behar

dugula erabakitzendugu. Euro bana jarri

eta zumaiarrenpostua asmatu

behar

18 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

tuko? " bota digu harro-harro. Ea horrelaizaten den...

Azkenean , behintzat, terrazako baliza-tik askatu gara, eta bagoaz tipi-tapa estro-pada ikusteko lekua hartzera. Arratsalde-ko bostak dira. Moila aldera iristearekinbatera Telmo Deun uretara botatzen aridirela ikusten dugu. Hamar minutu gero-xeago iritsi gara estropada ikusteko auke-ratu dugun lekura. Lasai-lasai eseri etazai egotea besterik ez zaigu geratzen.

EstropadaLehen txandako kale-zozketa egin

dute. Zumaiarrak bertan ariko direnez,erne-erne entzun dugu bozgorailuetatik

esandakoa: " lehenengo kaletik Onadrru;bigarrenetik Pedreña; hirugarrenetikElantxobe; eta laugarrenetik Zumaia"esan du ondarrutarren hizkeran. Kale battokatu edo bestea tokatu ez omen dagoalderik, itsasoa bare-bare dagoelako. Halaesan dute, behintzat, "adituek".

Hasi gara, beraz, estropadako giroanmurgiltzen. Trainerutik kanpo gelditudiren arraunlariak ere guregana etorridira, eta horrek ere estropada-giroangehiago murgildu gaitu. Beraiek esandigutenez, lau epaile bakarrik etorri dira,bestetan sei etortzen badira ere. Zergatia?Ia denboraldi guztian ondarrutarrekinizandako arazoak. Ai!! Ondarrutarrak eta

legea ez direla ondo konpontzen!!Seirak pasatxo direnean hasi da estropa-

da. Jendearen urduritasunak ere goraegin du. " Ez goaz ondo" entzun dioguzumaiar bati; "ondo goaz" erantzun diobeste batek. Horretan garela, aurrenekoziaboga eman dute. Albiste txarrak:Telmo Deun azkenengoa da. Bigarrenluzean ere berdin, azkena. Baita bigarrenziabogan ere. Aurpegi ilunak nagusi gureinguruan.Eta porra Zestura? Akabo!!Hirugarren luzean antzeko, atzean. "Nora doa?" galdetu du batek zumaiarrennorabidea ikusita; "oso atzean goaz" dagehien entzuten den esaldia. Azken zia-bogan ez dira gauzak aldatzen, azkena.Denok etsita gaudenean, ordea, ezuste-koa. Azken luze ikaragarria egiten ari daTelmo Deun. Luze erdian hirugarrengara, Ondarru atzean lagata. Bigarrendoan Elantxobe-Arkote ere nahiko hurbildago. Azkenean, hirugarren. Ez dagogaizki estropada nola joan den ikusita.

Beste bi txandak ikusten gelditu gara.Azkenenan, gorriek irabazi dute Ondarru-ko ikurriña, Kastroko gorriek. Normala, bitraineru ekarrita...Beste gorriak, gureak,hamargarren. Eta porra Zumaira!! Birenartean banatu behar, ordea. Izenik ezdugu esango, loteriak eta antzekoak toka-tzen zaizkienen izenak ere ez dituzte esa-ten, eta gu ere ixilik egongo gara, badaez-pada ere!! Autobusean ikusiko duguarraunlariak gustura dauden ala ez...

ZumairaAutobusa dagoen lekuraino berriro ere

tipi-tapa joan gara. Tostetan eseri, eta

ORAIN ANIMATU BEHAR ZAIETELMO DEUN aurten ez dabil lehengo urtean bezain ondo. Hori begibistakoa da.Motiboak ere badituzte iazkoa ez errepikatzeko. Joan zen urteko koadrilatik batzuek utziegin dute, eta horien ordez gazte mailatik igo dira arraunlari gazteak. Eta gazteekdenbora behar izaten dute. Normala da , beraz, iazko maila ez ematea.

Joan zen urtean, herrian olatu gorria nagusitu zen, niki gorriak edonon ikus zitezkeen,jende guztia bero-bero zebilen... Normala da hori. Bat goian dagoenean erraza delako bereondora arrimatzea.

Baina gauzak "okertzen" direnean, zer? Bada, askok eta askok alde batera uztendutela, euren laguntza ukatzen diotela lehen goian ibilitako horri. Eta Zumaian ere gauzabera gertatzen da. Zenbatek esan ote du aurten getariarrak falta direlako dabiltzala gaiz-ki? Beste askok ere aurtengo koadrila eskasa dela esango zuen. Eta horrelako hamaikadisparate...

Neurria behar da horrelakoetan, bai goian dagoenean, bai hain goian ez dagoeneanere. Goian izan edo ez izan, berdin-berdin da Zumaiko trainerua. Eta animoak beti baldinbadira beharrezkoak, orain eta aurten, gehiago. Arraunlariek eskertuko dute. Bai horixe!!

HARRAPA ZAK

Juan Belmonte, 6

tresna digiinternetscanner

192 0 0 2 k o U Z T A I L A

amaiako plaza, 2Tel. 943 143278

bagoaz arraunlariak jasotzera, herrianbertan baitaude. Bost minutu beran-duago denok bildu gara autobusean.Arraunlarien aurpegietan antzematendugun bakarra nekea da, ez pozik eztristurarik. Neke hori arintzeko edo,erroskilla boltsa bat eskaintzen die zalebatek. Segituan heldu diote arraunla-riek. Ez dute asko iraun, konturatzerakodesagertu dira. Eta hori, lehorrak zeu-dela; eskerrak....

Ezusteko oihu bat entzun dugu bapa-tean: " aupa Goñi!!" oihuka ari daarraunlari bat. "Galduta ere aupaGoñi!!" Gainontzeko arraunlarien alga-ra sortu du horrek. Estropada egiten arizen bitartean Belokik eta Goñik buruzburuko partida jokatu dute, eta Belokinagusi. Halare, "aupa Goñi!!"

Hasi da, beraz, giroa berotzen.Arraunlariak ere estropadari buruz

hitz egiten hasi dira. "Bestetan ezeregiten ez bada, alferrik da azkenengoluzean egitea" esan du batek. Ezdaude gustura, baina, halere, umoreona da nagusi. " Gu regularrak gara,beti hamargarren" esan du Goñi ani-matzen ari denak. Hori-hori, betihamargarren eta gustura. Ez da filoso-fia txarra, ez horixe!!

Bien bitartean, Felix Aizpurua sobratuzaizkien otartekoak eta fruta eskaintzenari da autobusean zehar.

Horrela, giro jator horrekin, Debapasa eta goruntz, Itziar aldera. Berriroere ziaboga piloa eman ondoren,Arrua aldera iritsi gara. Bost minutupasatxo egin eta Zumaian gara, itsas-kiroldegi parean. Elkar agurtu etabakoitzak bere bidea hartu du.Arraunlariak atseden hartzera, etabeste batzuk Erribera kalera...

Arraunlarien aurpegietan antzematen dugun bakarranekea da, ez pozik ez tristurarik.

Historia

Amaiako plaza

20 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

olarru zopa

868KO iraileko iraultzak"Revolucion de la Glorio-sa" izenekoak Isabel IIaerregina tronutik kendu

eta I Errepublika ezarrizuen Espainian.

Hego Euskal herriangogor borrokatu zenliberalek sortu zuteniraultza horren kontra.

Zumaian egoera bi-txia gertatu zen:

Erregimen berriak Udal berri bat ezarri zuen,baina azken hauteskundeetan aukeraratuak izanziren Udalbatzako kideek ez zuten amore eman etabere agintaldiarekin jarraitu zuten, beraz Zumaiakoherria bi Udalen agindupean aurkitu zen.

Egoera konpondu nahian gobernadore zibilakelkarrizketak bultzatu zituen, baina egoerak bereanjarraitu zuen azkenean bi udalak indargabetu etaMiguel Echabe zinegotzia alkate izendatu eta udalberri bat ezarri zuen arte.(hala ere istiluak ez zirenamaitu)

Gobernu liberalak gure historiako lehen hautes-kunde demokratikoak egin zituen, eta gizonezkoguztiek parte hartzeko aukera izan zuten (askozberanduago iritsiko zaie demokrazia emakumeei).

Gure udalerrian , hauteskunde mahaiko hirukidek(Chapartegui, Zigaran eta Trueba jaunek)

Agustín Urbieta alkategaiaren nagusikeria eta gaita-sun eza , protesta formalez Diputazioan salatuzuten, baina ez zitzaien onartu eta Urbietak alkate-tza lortu zuen.

Don Karlos errege izendatu eta bide batez libera-len iraultza geldiarazteko asmoarekin, 1872ko apiri-lean "Bigarren Karlistada" hasi zen.

Zumaiar gehienak , bero-bero eginda, karlistenarmadan sartu ziren, nahiz eta handik gutxira batzukarmada utzi eta gobernuak eskainitako indultoaonartu.

1876ko otsailean, karlistak "Marine´" izeneko bri-gadarekin, Zumaia, Oikia , Aizarnazabal, Ibañarrie-ta eta Arroaz jabetu ziren.

Ez zen ordea, inongo indarkeriarik gertatu, ezzen tiro hots bat bera ere entzun, dagoeneko bazirenhiru urte liberal bat bera ere ez zela ikusten gureinguruan.

1 Inaxio TolosaAktorea

Giro politiko nahasiak

Euskara

212 0 0 2 k o U Z T A I L A

Ibon ManterolaHizkuntzalaria

ZTAILEKO zenbakiangarai bateko Maria etaJose Ikastetxeareningurukoak

kontatu genizkizuen.Oraingoan Oikira jodugu, bertako eskolareneta txikitako jolasen berri jakiteko asmoz. Eta horreta-rako Brigida Ibarbiaren laguntza bikaina jaso dugu.Ea zer kontatzen digun...

Maestra beti beti plazan eoten’tzan gure errekreo-ko denpuan, hantxen jarri bazter batian, zeoze baldinbagendun eo, beti beti geuri beira. Eta guk erre-kreuan dan dana euskeraz. Atia muga gendun eskolansartzeko, mua. Handikan barrura dana erderaz. Esko-lan erderaz. Han ikasi gendun, eskola barruan erde-raz, eskolatikan kanpora euskeraz. Dotrinatan danaeuskeraz ikasi gendun, dana, irakurtzen ere euskerazda erderaz berdin’tzan guretzako.

Begibistakoa da "maestraren", andereñoaren oroitza-pen ona daukala...

Ta ordun maestrakin ere ba, oso oso ondo atendi-ttuak, hark etzun iñor’e apartatzen, beltza o zuriya osea, danantzat berdina zan. Lau urtekin hasi ta hama-lau urte arten maestra bat. Hamar urtekuentzakomaestra bat. Taldiak edadekuak giñan, bi urtekinhorrela osatzen giñan taldiak. Batzuek hamen ikastenixkiña baten’tzeuden bitartian, beste taldia beste alde-

ko muturrian, ditaduak o kopiak. Eskailereta, gora iyo-tzeko eskailereta igual talde bat ateako giñan, zeozeikasi bihar bagendun baiño. Eskulana’re bai, goizetikeskola, arratsaldian ordubetian eskulana izaten genunneskak. Mutillak dibujua bitartian. Nik Oikiyakoeskola, esan nahi nuke, handik erten da danak, kan-poa jun’tzianak ere bere maila erantzun in’tzuen.Izan’tzan maestra bat baina on ona, on ona, beti esa-ten detena nik.

- Ta jolasian mutillak eta neskak batea ibiltzen al’tziña-ten?

Danak juntuan, danak berdin, danak berdin iza-ten giñan, pelotako bezela, fueraka esaten gendun.Pelotan, frontoian, lehorra baldin bazeon plazan, etabestela zimitayuan. Zimitayuan bi gela bezela itezian, alde batea ta bestea. Eta danak berdin, edade-kuak ume txikiyauak, axakaponetan. Axakaponak’egeuriak giñun, zeiñek baiño zeiñek hobiak, ahariye-nak izaten zian garai artan onenak, axakaponak.Uain ere badazkat nik gordeta arkumienak, gordeite’ttut uain ere, eztittut ibiltzen, eztittut ibiltzenbaiño gorde ite’ttut aizu, neure zean. Axakaponakparez parezka’re bai harri koxkorrakin, kuadruakin,rayakin da parez parezka esate giñun. Erreka, salta-ka, soka, pelota, hoiek giñun geure jolasak. Geomaestrak bazun beak diabolo hoietako bat, ikasigenun ederki asko, uain urtiak geyo in gabe baiña,haiek jun’tzian, baiño beak ederki ibiltzen’tzun.

UOikiko ume garaiak

Felix AizpuruaNahizta gaurko egunian egarri haundiya eonkanpoa ateatzeko, herriyan ondo pasatuleizkelako, bai herriyan antolatzen diangauzetan parte hartuaz, bai inguruko herri-yetako festeta junda. Kanpoa jun gabe bertanondo pasatu leizke, nahizta aurten egualdiyakbate lagundu ez.

22 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

inkesta

Maribi GarateHemen herriyan bertan oso ondo

pasatzen dalako. Ez dao derrigorrez

kanpoa jun beharrik.

Edurne EgañaUain, momentu hontan diruaaurreatu beharrian naolako..

Nekane Txapartegi

Eztaolako horrelako Benidor-

mikan. Zumaia baino ederroik ba

al dao ba?

Zorione SaezEztakit...baina ni kanpuan eon naiz,udalekutan.

Abuztua izanda...

kanpoa jun gabe?

OPORRAK

Nolatan Zumaian

Trenbide kalea, 1 Tel. 943143505

232 0 0 2 k o U Z T A I L A

ZKERRALDEAN AGERI diren hauek eta besteaskok Zumaian gelditzea erabaki badute ere, kan-poan, hor zehar dabiltzan zumaiarrak ere ugaridira.

Horietako "kanpotar" batek hemen behean daukazuenpostala bidali digu. Finlandian edo omen dabil, ez dakiguseguru, baina hor goikaldean dabilela gauza jakina da.Abesti bateko "egun finlandiar bat, egun finlandiar luze-luze bat..." ezagututa izango du honezkero, baita sauna

eta horrelakoak ere. Ez da ez alferrik galduko!! Ez horixe!!Beste bat ere goikaldean dabil, baina hau pixkat behera-

xeago, alturarekin beldurtuta edo... Irlanda aldean ikusiomen dute azkenengo aldiz, baina honek kale egin digu,ez digu ez postalik eta ez ezer bidali. Hau duk tipoa hau!!Bere berririk, hortaz, ez daukagu. Beraz, norbaitek ikustenbadu esan diezaigula. Faborez!!

Abuztuan batzuk Zumaian, beste batzuk...

E

24 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

izerdi patzetan

Apirileko gure tourra Milanen hasigenuen, Munduko Kopako proban. Urte-an horrelako bost proba izaten dira, tokiezberdinetan, baina gure laukotearen hel-burua ez zen Munduko Kopa, handikegun gutxira Hungariako Szeged hirianjokatuko zen Europako Txapelketa baizik.Gauzak horrela, guretzat entrenamendubikain bat izateaz gain, arerioen sasoia etageurea neurtzeko aukera ederra zenMilangoa. 200 metroko lasterketan aurre-na geratu baginen ere (eta 1000koan eta5ooekoan bigarren), gure sentsazioa ezzen ona, entrenatzen ez ginen oso gustoraibili, etab.

Gainera, laukoteko batek mina hartuzuen behin regatak bukatu eta gero. Ustegenuen bizkarraldeko muskuluren bateanhausturaren bat zuela, baina bai zera, izu-garrizko abujetak zeuzkan!

Hungarian piraguismoak izugarrizkoindarra dauka

Ikusgarria benetan. Seguraski ez duzuejakingo, baina Hungarian piraguismoakirol nazionala da. Hemen futbolistaknola, han piraguistak halaxe. Egunkarieta-ko azalak piragusimoak betetzen ditu etatelebistako publizitatean (yogurrak anun-tziatzen, drogen aurkako kanpainetan...)

piraguistak azaltzen dira, autobusetakoposterretan ere piraguistak dira jaun etajabe, etab. Bertako telebistako lehenengokateak ere zuzenean eman zituen finalak.Eta hori gutxi balitz, kalean autografoaksinatu eta sinatu. Ez dut esan nahi hanfamatuak garenik, ezta pentsatu ere, bainapiragusita itxura genuenez (hori behintzatbadaukagu!), bertakoek argazkiak eskatzenzizkiguten. Benetan ikusteko modukoa.

Kontuak kontu, iritsi zen apirilaren18a, Europako Txapelketen hasiera.Gure morala lurpean zegoen. Taldekobatek ezin zuenez entrenatu (abujetakgora eta behera...), bi egun egon ginentripulazio osoa uretan sartu gabe. Hote-lean ere ez geunden oso pozik, tratua ezzelako oso egokia (azkenean mehatxuabota genien, "edo jarrera aldatu edoSevillan ospatuko den Munduko Txa-

pelketan gorriak ikusiko dituzte hunga-riarrek!", eta balio izan zuen).

Apirilak 18ko saioan (goizeko serieetan)gauzak hobetzen hasi ziren, ez ginen ustegenuen bezain txarrak...eta hurrengo goi-zeko finalerdietan hirugarren sailkatuginen, beraz, finalera! Laukotearen ani-moak ere goraka joan ziren, eta horretaninguruak asko lagundu zigun. Imajinatu40000 edo 50000 pertsona, harmailetan,ibai ondoko zelaietan, asko eta asko kan-paiekin, tanborrekin, turutekin... Regatakhasi baino ordubete lehenago guztia lepo-raino beteta, Citröen bezelako etxeenstand multzoa ibaiertzean, etab.

Gauzak honela, lehenengo finala apiri-lak 20an jokatu genuen, 1000 metrokofinala. Seigarren bukatu genuen, bainakontuan hartuta bigarrenetik zortzigarre-nera segundu baten barruan geundela, bapozik egotekoa zen. Berdintasun izauga-rria zegoen! (adibidez, Milanen aurrenageratu zirenek bederatzigarren bukatuzuten).Arratsaldean 200 metrotako kanpo-raketan izan ziren eta bigarren bukatugenuen, han heroe nazionalak diren berta-koen atzetik.

Biharamuna egun haundia izan zen,goizean 500eko eta arratsaldean 200ekofinalak izan ziren eta. Goizeko saiora ira-

Oier Aizpurua, Europako Txapelketanzilarrezko domina

PIRAGUISMOA

Milanera entrenamendu on bategitera eta arerioen erreferentzia hartzerajoan ginen)

San Telmo, 12Tel. 943 860760

Urumea kalea z/g

Tel. 943 143058

252 0 0 2 k o U Z T A I L A

bazteko asmoz joan ginen, regata bikainaegin genuen, urrea edo zilarra geureeskuetan sentitu genituen... baina bosga-rren bukatu genuen. Berriro ere berdinta-suna oso haundia izan zen eta gure mora-lak behera egin zuen!

Psikologoen laguntza eta guzti, arratsal-dean 200 metroko finalera amorruz betetajoan ginen, faborito ziren hungariarrei dis-gustu haundi bat emateko asmoarekin.Pentsa, hain haundia zen gure odol beroaeta itsutasuna, lehehengo paladan hutsegin genuela! Horrela, hasieratik piragua-ren muturra erakutsi ziguten arerioek...baina hortzak estutu, izugarrizko erritmoahartu (normalean 150 palada egiten ditu-gu, ba final honetan 170 egin genituen!)eta bigarren bukatu genuen, eslovakiarrenatzetik eta hungariarren aurretik.

Podiumekoa ederra izan zen. Pozezzoratzen geunden, podiumera igotakodenek bezela bandera batean gure izenaidatzi genuen (beno, eta nik "Gora Euska-di" ere bai...), auskalo zenbat argazki aterazizkiguten, hunkitzeko modukoa benetan.

Urtea nolakoa joan den ikusita,niretzat aukera ederra da Sevillakoa

Askok pentsatuko duzue kriston parran-da egin genuela egun hartan. Ba ez. Sze-ged-etik autobusez Budapestera, goizekolauretan hegazkinean Milanera etahemendik Madrila. Ez pentsa, Milanekoaeta Szegedekoa oso gogorra izan da gorpu-tzarentzat. Azkenengo momentura artezalantzan egon da nire partaidetza, bizka-rra ez daukat eta oso ondo. Joxema Balen-tziagarengatik izan ez balitz, seguraski eznintzen errekuperatuko eta etxean geratu-ko nintzen.

Eta orain, Munduko Txapelketa, Mun-diala, Sevillan, abuztuaren 28tik aurrera.Prestaketa Asturiasko Navian egingo dugu,eta ea dena ondo ateratzen den. Tripula-zioak orokorrean hain berdinduta gaudelaikusita, ez dago esaterik ze gertatuko den.Hori bai, ematen du 200 metroan aukeragehixeago daukagula, besteak baino arina-goa delako gure laukotea, baina auskalo zepasako den. Guk animoak bero-bero dauz-kagu eta zumaiar kuadrilla bat Sevillanbertan izango dela jakinda, Mundiala has-teko amorratzen nago.

ZESTA PUNTA

Final guztietanizugarrizko berdintasunaegon da eta horrekitxaropen haundiaematen digu SevillakoMundialari begira

Alai auzategia, 2

Tel. 943 14 33 24 Itzurun zuhaitzbidea, 2 943861565 - 943143446

26 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

zarrak berri

GARAI BATEAN ZUMAIRA jende aberatsa eta kategorikoa etor-tzen zen uda partean.Hango konde, markes eta horrelakoak gureherrira etortzen ziren. Itxura batean orain Marbella denaren an-tzekoa zen Zumaia. Eta noski, kategoria horretako jendeak tokiaere horrelakoa behar uda pasatzeko. Hotel Amaia zen leku hori,ezagutu zutenen hitzetan, kategoriazko hotela, lujozkoa.

Bertan jatorduak zerbitzen ibilitako batengana jo dugu ordukokontuak jakin nahian. Hotela deskribatzeko eskatuta hauxe kontatudigu: beyan bar-a zeon, garajiak eta almazenak....danetik zeon azpihartan; hemendik juten giñan gu, lanak einda geo gora, zinia ikus-tea. Goian sukaldia zeon,komedore handiya jendientzako, eta bestebi komedore, txikiyak, zerbiziyuentzako,aberatsen txoferrentzako etadontzeillentzako.Zini´re bazan, baita saloia´re , butaka ta guzti.Goyan kuartoak zeuden, famili guztiyentzako´re bai, bakoitza berebalkoyakin.Lujozkua zen, bai.

Eta jendea? Nolakoak ziren goi mailako pertsona haiek? Ezinizan edozein modukoak, ez horixe. Honela gogoratzen ditu berak:"de kategoria", kondiak ,markesak...neskame ta guzti. Biren oroitza-pena ondo gogoan du: Don Mariano mutilzarra zan ,txikiya, edade-kua. Jendiai ta konbidatzen ibiltzen´tzan. Belmonte torerua´re etor-tzen´tzan, korrideta, ta han eoten´tzan dotore, andriakin... Danaktituloko jendia zian.

Halako hotel batera ezin bada lo egitera eta jatera bakarrik eto-rri: berbenak eta´re iten´tzian. Hauek ere lujozkoak izango ziren...Ezziren ez alferrik galduko gure konde eta markesak.

Baina titulodun hauek baino goragoko bat ere hurbildu zenHotel Amaiara. Erregea bera!! Alfonso XIII. eta erregina!! Erregiabea etorri zan erregiñakin eta semiakin. Bisita horren inguruanbada egoera zelebreren bat edo beste: semia, erregiana, hotelekotabernan, barrian zebilen batea ta bestea. Hortan, Zumaikobanda´re azaldu da bar horreta, ta bandako batek erregian semiaiesan diyo, buruaren tamañai beiratu ta eskuakin buru gañian jes-tuak iten ´tzitula:–Hau da mutil earra!!

Eta bandako beste batek, ume hura ezautu eta erantzun diyo:–Ez al dakik hori erregian semia dala?–Ez, baña igual dek, hau dek mutil earra!!

Hotel Amaiaren bueltan bada, gainera, kontu bitxi bat. Orainmodan daude multinazional eta halako eta holako elkartzea, bainagarai hartan ere bazen horrelako zerbait: Azpeitiko kasinua etaHotel Amaia soziedade bat zian, bat inda zian. Oraingo neolibera-lismoaren aintzindariak ote?

Gauzak ederki eta ondo zioazkion gure Hotel famatuari,baina gerra ere etorri zen, eta orduan aldaketa batzuk izan ziren,nahitaezko aldaketak. Esan bezala, gerra garaia zen, eta hotelazena beste zeregin batzuetarako erabili zuten: ospitala izan´tzan,baita Hotel Zumaia´re. Herituak eta libre utzitako soldauak ekar-tzen´tzituen.Hayekin trukia iten gendun guk: erropa garbitzengiñun soldauai, eta hayek trukian oliyua emate ziun beayen potue-tan sartuta.

Urteak aurrera joan ahala, ordea, hotelera zetozenak gutxituegin ziren. Hori dela eta, hotela itxi eta azkenean bota eginzuten. Berarekin joan ziren Zumaiak ezagutu zituen lujo etakategoriako bisitak. Hori bai, misterio kutsua dauka hotelak. Ber-tan erabiltzen zituzten kubierto eta horrelakoak zilarrezkoakziren, baina harrezkero inork ez omen ditu ikusi. Non ote dira?

Distira handiko hotela

Erribera kalea Tel. 943 861523

JUSTAtaberna

Erribera kalea, 20

eguneroko bazkariak

272 0 0 2 k o U Z T A I L A

kultura

Erribera kalea, 6Tel. 861155

TALDEAREN SORRERAN "Kaleko rock"-a bezala definituzuten hainbat kritikok Eibarko talde honen musika. Gaur,hamar bat urte beranduago, ildo berari jarraitzen diote nahizeta musika landuagoa eta pop ikutu handiagoz.

Norton, Cesar, Fakun ta Olaba laukoteak taldearen sei-garren lana aurkezten digute, Galtzailearen egunak. Oraingohonetan ere, beste diskoetan bezala, Asier Serrano izan daabestiei hitza jartzeaz arduratu dena. Aurreko lanaren bideajarraitzen dute, "Sua urtzean", beti ere sustraietara keinu egi-nez; era honetan, Nor da hiltzailea? abestiak E.H.ren lehendiskoa gogorarazten digu, batez ere ahotsean erreparatzenbadugu.

Diskoa ezagutara emateko Senaren Zama izan da auke-ratu duten lehen single-a, erritmo bizi eta melodia itsasgarribezain gustagarri batez jantzia. Hamar abestiz osatutako lanhonetan zaila egiten da abesti egokienak izendatzea, bainabat edo beste esatekotan Ama-galdua, hard core ikutukoabestia, Bihotz galdua, heavy kutsukoa, eta Utero Rock IVdira interesgarrienak.

Aurreko eskemari jarraiki, oraingo CD honek ere CD-ROM pista bat du bideoklip, historia, diskografia eta bestehainbat informazio duelarik. Azken finean, E.H. zaleontzatezinbeste diskoa nahiz eta 36 minutu eskas, aurreko diskoe-tan lez, nahiko ez suertatu.

EH SUKARRA: galtzailearen egunakZE AITUA...

28 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

Euskal Jaiaargazkitan

Sukaldarien lapikotikmarmitakoa bakarrik ez zen

atera, baita bertsoak etatrikitixa ere.

Basadi, 12 behea Tel. 943 861018Zuloaga plaza, 1

Tel. 943862309

292 0 0 2 k o U Z T A I L A

Goiko plazako giroa aparta izan zen.Halare, batzuk Erriberatik ezin atera...

30 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

tientuan!!

Amaiako plaza z/g Tel. 943 860959

OIKIAKO JAIAK.

22.30etan DINASTIA ETXABE finalak.

18.00etan BOST KIROL FROGA

19.00 etan Kukubiltxo taldearen "EKIDAZU"txotxongiloa, E.Gurrutxaga plazan.

19.30etan PORTLAND SAN ANTONIO - BALONMANO CANTABRIA eskubaloipartida.

IV. Zumaiako Kale Pintura Lehiaketako lanak,Alondegi Zaharrean.

"ZUBIETA XXI", Alondegi Zaharrean

23.00etan EUSKADI GAZTEko DISKO FESTA.

ARTADIKO JAIAK.IRAILAK 27, 28 eta 30

IRAILAK 14

IRAILAK 6-15

ABUZTUAK 28 - IRAILAK 8

ABUZTUAK 28

ABUZTUAK 25

ABUZTUAK 24

ABUZTUAK 23

ABUZTUAK 23, 24, 25, 27 eta 28

Abuztuan egindakofantasiazko zinearen zikloko

kartelaren irudi bat.