1. Ikasgaia - Administrazioa Eta Administrazio Zuzenbidea

7/28/2019 1. Ikasgaia - Administrazioa Eta Administrazio Zuzenbidea

1/10

Administrazio Publikoa eta Administrazio Zuzenbidea

2012-2013

Administrazio Zuzenbidea I

9

Lehendabiziko Ikasgaia

Lehendabiziko ikasgai

honetan, Administrazio

Publikoaren

kontzeptua aztertuko

dugu, bere ezaugarri

eta obligazioak

azalduko ditugularik.

Aldi berean,

Administrazio

Zuzenbidearen

ezaugarriak izangoditugu aztergai.


2/10

1. Ikasgaia

Zuzenbide Fakultatea, Donostia

dministrazio Zuzenbidea I

10


3/10


2012-2013


11

1. Ikasgaia: Administrazio Publikoa etaAdministrazio Zuzenbidea

1.1 Administrazio Publikoaren KontzeptuaAdministrazio Publikoaren definizio bat ematearren, esan daiteke zera dela: nortasun juridiko

propioa duen Botere Exekutiboari atxikita dagoen organizazio bat. Gobernuak zuzentzen du

eta bere xede nagusia interes orokorra gauzatzea izango da. Horretaz gain, Administrazio

publikoak bere araubide propioa izango du, arau juridiko eta printzipio propioekin.

Administrazioaren ezaugarriak era orokorrean aipatzearren, honako hauek direla esan

genezake: bolumen, aniztasuna, eginkizun anitzak, benetako boterea edo pribilegioak eta

azkenik, Administrazio Zuzenbidea aplikatzen zaiela gehienetan.

Aipatzekoa da, administrazio-jarduerak ez direla soilik administrazioaren barnean ematen,

baizik eta beste zenbait botereetan ere. Izan ere, botere legegilea ere bere administrazio-

jarduerak aurrera eramaten ditu eta gero azalduko dugun bezala, jarduera horiek aurrera

eramaten dituenean Administrazio Zuzenbidea izango zaio aplikagarri. Gauza bera gertatuko

da Botere Judizialean ere.

Garrantzitsua da Gobernua eta Administrazioa bereiztea. Horretarako EspainiarKonstituzioaren 97. artikulua izango dugu, zeinaren arabera, Gobernuak zuzentzen ditubarne-politika eta kanpo-politika, administrazio zibila eta militarra eta Estatuaren defentsa.Berak gauzatzen ditu funtzio exekutiboa eta erregelamendu-ahala,Konstituzioarekin etalegeekin ados. Beraz, Gobernua eta Administrazioa ez dira gauza bera, baizik eta

Administrazioa Gobernuak zuzendutako organizazioa da. Horregatik lehen azaldu dugu botere

exekutiboari atxikita dagoela Administrazioa.

Goazen orain, Administrazioaren ezaugarriak modu zehatzago batean aztertzera:

Nortasun juridikoa:Administrazio Publikoak nortasun juridiko propioa duela adierazten dugunean, bere eskubide

eta obligazioak izateko gai den organizazioa dela esan nahi dugu. Beraz, Administrazioa

eskubideen titular izateko gaitasuna izango du eta baita obligazioak izateko gaitasuna.

Legitimazio-Iturria:Administrazioaren legitimazio-iturria legea izango da. Izan ere, Espainiar Konstituzioak

barneratzen du bere 103. artikuluan, Administrazio Publikoa modu objektiboan defendatu

behar dituela interes orokorrak beti legearekiko eta Zuzenbidearekiko menpekotasun osoz.

Honek eramango gaitu Administrazioaren hurrengo ezaugarrira; hau da, zuzenbidearekiko

atxikimendu osoz jarduteko beharrari.


4/10

1. Ikasgaia



12

Ahalmen diskrezionala:Administrazioak, bere eginkizunetan eremu diskrezional bat ere izango du. Hau izango da bere

ahalmenetako bat, hiritarrok ez daukaguna.

Aniztasuna:

Izan ere, era askotako Administrazio publikoak daude, Espainiako Administrazioaren eskema

azaltzerakoan ikusiko dugun moduan.

Administrazioak dituen eginkizunei dagokionez, esan beharra dago hauek nahiko anitzak direla

eta honakoak direla hain zuzen ere, horietako batzuk:

Ordena eta polizia-administrazioa: gizakiak eta bere ondasunak babestea.

Zerbitzu publikoen administrazioa: hiritarren bizitza-baldintza seguratzea eta hobetzea

ditu helburu. Batzuetan, gizabanako pribatuen bitartez ematen dira zerbitzu publiko

horiek: horretarako, Administrazioak zerbitzu publikoak kudeatzeko kontratuak egiten

ditu.

Sustapeneko administrazioa: gizarte, ekonomia eta kultura gidatzea.

Erregulazioa eta ikuskapena: zenbait jarduera aurrera eramateko jarraitu behar diren

arauak eta bete beharreko baldintzak ezartzen ditu Administrazio Publikoak.

Zerga-administrazioa: zergen bidez, beharrezko baliabideak lortzea izango du helburu

eta funtzio gisara.

Baliabideen administrazioa: administrazioaren ekintza aurrera eramateko, behar diren

baliabideez eta pertsonalaz hornitzen du administrazioa.

Behin Administrazioaren kontzeptua azaldu dugularik, goazen orain hori arautzen duen

zuzenbidea aztertzera; hau da, Administrazio Zuzenbidea aztertzera:

1.2 Administrazio Zuzenbidearen Kontzeptua eta Ezaugarriak

Lehenik eta behin, Administrazio Zuzenbidearen ezaugarriak zeintzuk diren aipatu beharra

dago:

Zuzenbide estatutarioa da: estatutu berezia duten subjektuei aplikatzen zaien

zuzenbidea da, hau da, administrazio publikoei. Zuzenbide mota honek, horretaz gain,

jurisdikzio berezia dauka: administrazioarekiko auzien jurisdikzioa. Hala ere, zuzenbide

mota hau beste zenbait organoei ere aplikatzen zaie, Konstituzioan arautzen diren

zenbait organoetara: Konstituzio Auzitegia, Kontu Auzitegia, Arartekoa. AdministrazioZuzenbidea aplikatzen zaie burutzen dituzten zenbait jarduera direla eta.

Zuzenbide berezia da: botere publikoa denez, eremu pribatuan eman ezin diren

zenbait pribilegio eta mugak ditu, privilegios en ms y privilegios en menos bezala

ezagutzen dena. Muga eta pribilegio hauek Administrazio Zuzenbidearen eduki

materiala osatzen dute.

Horretaz gain, Administrazio Zuzenbideak bere ahalmen eta pribilegioak izango ditu, zeinak

honakoak izango diren:

Arautzeko ahalmena: lege-lerruneko azpiko arauak emateko ahalmena du


5/10


2012-2013


13

Administrazioa.

Autotutelarako ahalmena: egoera juridikoak sortu, aldatu eta iraungitzen dituzten

deklarazioak egiteko gaitasuna, eta aitortutako egoera horiek, epailearen laguntzarik

gabe exekutatzeko ahalmena.

Hertsapen ahalmena: administrazio-erabakiak betearaztearren hertsapena erabiltzeko

ahalmena.

Zehatzeko ahalmena: administratuak zigortzeko ahalmena ordenamendu juridiko

administratiboa urratzen dutenean.

Administrazioaren ondasun eta eskubideak babesteko pribilegioak.

Administrazio-eskuduntzak auzitegien aurrean babesteko tekniken aurreikuspena.

Baina oraintxe aipatutako pribilegio horiek, zenbait muga izango dituzte. Esate baterako:

a) Legezkotasun printzipioa errespetatu behar izatea: Administrazioak burututako

egintzak ezin dira legea edo zuzenbidearen aurkakoak izan.

b) Jarduteko prozedura administratiboa jarraitu behar izatea.

c) Administrazio-jardueraren gaineko judizio-kontrola jurisdikzio berezi bati esleitu izatea.

d) Administrazio jarduerak hirugarrenei eragindako kalteak ordaindu behar izatea.

Beraz, horiek izanda Administrazio Zuzenbidearen ezaugarri nagusiak, aipatu beharko ditugu

orain zeintzuk izango diren bere Konstituzio-oinarriak. Hau da, ikusi beharko dugu

Administrazio Zuzenbidea zer nolako harrera daukan Espainiar Konstituzioan. Horretarako,

kontutan hartu beharra dago Konstituzioak Espainiako estatua ezartzen duela zuzenbideko

estatu sozial eta demokratiko gisara. Beraz, hiru elementu horietan Administrazio Zuzenbidea

nola islatzen da?

Zuzenbideko Estatua den heinean:

Legezkotasun printzipioa (KE 103. Art): Administrazioak ordenamendu juridikoa bete

behar du. Baina, aldi berean, administrazioa botere exekutiboaren parte denez gero,

botere legegilearen menpe aurkitzen da. Beraz, legeak berebiziko garrantzia izango du

Administrazio Zuzenbidean, administrazioak Zuzenbidean oinarritu beharko duelako

bere jarduera. Administrazioa eta legearen arteko lotura bi motatakoa da:

o

Positiboa: administrazioak, jarduteko aldez aurreko baimena behar du.Onartuta ez dagoena, debekatuta kontsideratzen da.

o Negatiboa: debekatuta ez dagoena onartutzat jotzen da, aldez aurreko

habilitaziorik eman gabe.

Kasu gehienetan, lotura positiboa dago; beraz, administrazioak beti beharko du

legearen babesa bere eginkizunetan.

Babes Judiziala aitortzen duen printzipioa

Ondarearen babesa bermatzen duen printzipioa

Estatu soziala den heinean, gizartearen babesa eta hiritarren berdintasuna bermatzeko

erantzukizuna hartzen du bere gain administrazio publikoa.


6/10

1. Ikasgaia



14

Azkenik, Estatu demokratikoa denez ere, elementu horren zenbait ezaugarri ere izango ditu.

Administrazio Zuzenbidearen aplikazioaren mugak zehaztea garrantzitsua da orain. Lehenik eta

behin, esan beharra dago gehienetan administrazio publikoari Administrazio Zuzenbidea

aplikagarri zaio, baina badaude zenbait kasu zeinetan Zuzenbide pribatua aplikatzen zaion.

Adibidez, sozietate bat sortzean edo lokal bat erostean.

Bigarrenik, esan beharra dago Administrazioek jarduera ekonomikoetan parte hartzen

dutenean, jarduera hori zuzenbide pribatura moldatu behar dutela, enpresari pribatu orok

bezala. Beraz, kasu honetan ere ez zaio Administrazio Zuzenbidea aplikagarri izango. Esan

beharra dago, Administrazio Zuzenbidearen ikuspegitik, legeak ematen dizkio Administrazioari

ahalmen zehatzak egintzak burutzeko eta, Zuzenbide Pribatuak berriz, legeak mugak ezarriko

dizkio, zeinen barruan jarduteko askatasuna izango du.

Beraz, Zuzenbide Administratiboa edo Zuzenbide pribatua erabiltzeak, ondorio juridiko

desberdinak eta oso garrantzitsuak ekarriko ditu.

Horretaz gain 30/1992 (LPAC: ley de procedimiento administrativo comn) legearen 2.2

artikuluak dioen moduan, Zuzenbide publikoko erakundeak Administrazio Zuzenbidea

aplikatzera behartuta daude, administrazio-ahalmenak egikaritzen ari direnean. Hau da,

Administrazioak bere eginkizunak, bere ahalmenak burutzen ari denean, Administrazio

Zuzenbidea erabili beharko da. Hona hemen 2.2artikuluaren erredakzioa:

Administrazioari interesatuko zaio Zuzenbide pribatura jotzea askatasun gehiagorekin jokatu

ahal izango baitu, prozedurarik gabe etab. Honi deitzen zaio Administrazio Zuzenbidetik ihes

egitea.

1.3 Administrazioaren Eskema EspainianLehenik eta behin, lurralde administrazioak izango genituzke, zeinak lurraldetasun irizpidearen

arabera eratzen dira eta horien adibide, AAEE, erakunde lokalak etab izango genituzke.

Art. 2 mbito de aplicacin

2. Las entidades de Derecho Pblico con personalidad jurdica propia

vinculadas o dependientes de las Administraciones Pblicas tendrn

asimismo la consideracin de Administracin Pblica. Estas Entidades

sujetarn su actividad a la presente leu cuando ejerzan potestades

administrativas, sometindose en el resto de su actividad a lo que

dispongan sus normas de creacin.


7/10


2012-2013


15

Beste mota bat, lurraldetasunarekin zerikusia ez dutenak, korporazioak izango lirateke, zeinak

kidetza dute irizpide. Hauen adibide kolegio profesionalak izango genituzke.

Beste administrazio mota bat, erakunde-administrazioak izango dira, zeinak helburu jakin bati

ekiten diote. Honen barnean kokatu behar ditugu, alde batetik autonomiadun organismoak,

zeinei Administrazio Zuzenbidea aplikatuko zaie eta, bestetik, enpresazko erakunde publikoakzeinei Zuzenbide pribatua izango zaie aplikagarri eta salbuespenez, Administrazio Zuzenbidea.

Zuzenbide Administratiboa aplikatuko zaie soilik beren jarduera administratiboak aurrera

eramaten dituztenean.

Azkenik, baltzu publikoak eta fundazio publikoak izango genituzke zeinei zuzenbide pribatua

aplikagarri zaie.

1.4 Hiritarren Egoera Juridikoa Administrazioaren AurreanAdministrazio publikoak, gehienetan hiritarrekin izango du harremana (naiz eta gainontzeko

administrazio publikoekin ere harremanak izan, eta erreflexiboak). Hiritar bat

administrazioaren aurrean dagoenean, administratua deituko diogu, zeinak subjektu aktibo bat

den bere eskubide eta obligazioekin.

Administratua bozka dezake, egoera juridiko aktiboaren titularra izan daiteke eta

Administrazioaren aurrean babes judiziala jaso dezake beste zenbaiten artean. Azken hori,

gauza berria da; izan ere, lehen administrazioaren ahalmenak oso ugariak ziren eta ez zegoen

babes judizialik hiritarrontzat administrazioaren aurrean.

Administrazio ahalak, diskrezionalak edo arautuak izan daitezke. Arautuen kasuan, legeak

ezartzen ditu ahalmenen mugak, prozedurak, kasuak eta abarrekoak. Ahalmen diskrezionalak

aldiz, Administrazioak askatasunez jardungo du. Ahalmen diskrezionalaren adibide bat izango

litzateke hirigintza planak.

Administratuaren egoera juridikoari dagokionez, esan beharra dago bi alde desberdin izan

ditzakeela administratuak bere egoera juridikoaren arabera.

Egoera aktiboak: administratuak ahalmenak izango ditu administrazioaren aurrean,adibidez, justizia aparatua martxan jartzeko ahalmena, hau da, Auzitegietara joatekoahalmena. Horretaz gain, zenbait eskubide subjektibo prestazionalen bermea emateko

esaka dezake administratuak, adibidez, hezkuntza eskubidea, Espainiar Konstituzioaren

27. artikuluan aurreikusitakoa. Zenbait oinarrizko eskubide Administrazioak eman

beharrekoak dira eta beraz, administratuak, hiritarrak alegia, horiek bermatzeko

eskakizuna eman dezake. Azkenik, administratuaren egoera aktiboaren barnean,

bidezko interesak izango ditu (intereses legtimos) prozedurari lotutakoak. Interes

horiek izango dira ahalmenak ematen dizkigunak gainontzekoen prozeduretan parte

hartzeko.

Egoera pasiboak: betebehar publikoak izango ditu administratuakadministrazioarekiko. Betebehar hori arauen arabera sortzen da, adibide gisara


8/10

1. Ikasgaia



16

eraikitzeko lizentzia eskatu beharra izango genuke. Horretaz gain, zenbait obligazio

suposatzen ditu administratuarentzat, zeinak eskubide subjektiboen aurrean sortzen

dira.

Administratuaren gaitasun juridikoaz hitz egitea da komenigarria hemen. Izan ere, gaitasun

juridikoa (eskubide eta obligazioen titular izateko gaitasuna) eta jarduteko gaitasunak bategiten dute Administrazio Zuzenbidean. Pertsona batek gaitasun juridikoa izango dugu, hau da,

eskubide eta obligazioen subjektu izateko gaitasuna. Bestalde, jarduteko gaitasuna izango

dugu, zeina norberaren eskubideak pertsonalki baliatzeko gaitasuna izango den. Honek bat

egiten du Administrazio Zuzenbidean LAPCko 30.artikuluan. Hona hemen artikulu hori:

Jarduteko gaitasuna ematen zaie ere legeak horrela espresuki jasotzen duenean, korporazio

publikoei, elkarte pribatuei etab, LJCAko 18. artikuluari jarraiki. Hona hemen artikulu horrek

zer dioen:

Azkenik, esan beharra dago Administrazioak ezin izango diola trabarik jarri pertsona edo

ordezkari bati prozedura batean parte hartzeko, hasieratik onartuz gero.

Art. 30Capacidad de Obrar

Tendrn capacidad de obrar ante las Administraciones pblicas, adems delas personas que la ostenten con arreglo a las normas civiles, los menores de

edad para el ejercicio y defensa de aquellos de sus derechos e intereses cuya

actuacin est permitida por el ordenamiento jurdico-administrativo sin la

asistencia de la persona que ejerza patria potestad, tutela o curatela. Se

excepta el supuesto de los menores discapacitados, cuando la extensin de

la incapacitacin afecte al ejercicio y defensa de los derechos o intereses de

ue se trate.

Art. 18

[]

Los grupos afectados, uniones sin personalidad o patrimonios independientes oautnomos, entidades todas ellas aptas para ser titulares de derechos y obligaciones al

margen de su integracin en las estructuras formales de las personas jurdicas, tambin

tendrn capacidad procesal ante el orden jurisdiccional contencioso-administrativo

cuando la Ley as lo declare expresamente.


9/10


2012-2013


17

Jarduteko gaitasuna, desberdina izango da zenbait baldintzaren arabera.

Lehenik eta behin, jarduteko gaitasunaren inguruabar aldarazle bat naziokotasuna izango da.

Espainiar Konstituzioaren 13.1 artikuluari jarraiki, atzerritarrek Konstituzioaren I. tituluan

jasotako askatasun publikoak dituztela aitortzen du, beti ere hitzarmenak eta legeak ezarritako

baldintzetan.

Atzerritarren kasuan, estatuaren funtzionamenduari lotutako zenbait eskubide mugatu egiten

dira. izan ere, mugak izango dituzte funtzio publikoan sartzeko, zenbait inbertsio egiteko eta

abar. Esan beharra dago, bi atzerritar mota berezitu behar direla: Europar hiritarrak eta

Europar hiritartasuna ez duten atzerritarrak. Izan ere, erregimen juridiko desberdina izango

dute batzuk eta besteek, lehenengoei bigarrenei baino aukera eta eskubide gehiago aitortzen

zaizkielarik, Europar Batasuneko tratatuak adierazten duten moduan.

Lurraldetasun irizpideari dagokionez, esan beharra dago zenbait eskubide gauzatzeko udal

bateko auzotasuna eskuratu behar da Erroldan inskribatuz LBRLko 18. artikuluak xedatzenduen moduan.

Azkenik, esan beharra dago Administratuek bi harreman mota izan ditzakete

administrazioarekiko:

a) Sinplea: edozein hiritar administrazioarekin duen harremana.b) Kualifikatua: harreman kualifikatua, egoera berezian aurkitzen dena izango du,

administrazioarekin duen lotura-egoera dela eta: funtzionarioak, presoak etab.

Administratuaren eta administrazioaren arteko harremana, beti izango da mendekotasun

harreman bat, baina aipatutako azken harreman kualifikatuan, mendekotasuna nabarmenagoada eta legezkotasun printzipioa malgutu egiten da. Adibidez, presondegietan eskubide ugari

murriztu egiten dira.

Harreman juridiko mota horren barnean dauden hiritarren kasuan, non bis in idem printzipioa

desagertuko litzateke, santzio penala eta administratiboa helburu guztiz desberdinekin

aplikatuko bailirateke. Izan ere, santzio administratiboa, Administrazioaren egitura eta ordena

mantentzea izango du helburu eta santzio penala, ordena publikoa mantentzea.


10/10

1. Ikasgaia



18

1. Ikasgaia - Administrazioa Eta Administrazio Zuzenbidea

Documents

Transcript of 1. Ikasgaia - Administrazioa Eta Administrazio Zuzenbidea