Vivir máis vivir mellorVivir máis vivir mellorAs Enfermidades CardiovascularesAs Enfermidades Cardiovasculares

IES PRAIA BARRAÑA. CCMC.2010. Ana UrbietaIES PRAIA BARRAÑA. CCMC.2010. Ana Urbieta

A esperanza de vida aumentou nos A esperanza de vida aumentou nos países desenvolvidospaíses desenvolvidos

Claves:Claves:• - Mellora da hixiene- Mellora da hixiene

• - Mellora da nutrición- Mellora da nutrición• - Mellora no tratamento das enfermidades - Mellora no tratamento das enfermidades

particularmente as infecciosas.particularmente as infecciosas.

Esperanza de vida en EspañaEsperanza de vida en España

• Canto vivirá unha persoa nacida Canto vivirá unha persoa nacida en España este ano:en España este ano:• 78 anos se é neno78 anos se é neno• 84 anos se é nena84 anos se é nena• En media 81 anosEn media 81 anos

• É das máis elevadas do mundoÉ das máis elevadas do mundo

Agora queremos vivir mellorAgora queremos vivir mellor

Que significa hoxe en día o termo saúde?Que significa hoxe en día o termo saúde?

Segundo a OMS:Segundo a OMS:

ESTADO DE COMPLETO BENESTAR ESTADO DE COMPLETO BENESTAR FÍSICO, PSICOLÓXICO E SOCIAL.FÍSICO, PSICOLÓXICO E SOCIAL.

De que depende a saúde?De que depende a saúde?

Basicamente de tres tipos de factores:Basicamente de tres tipos de factores:

• O estilo de vidaO estilo de vida• O ambienteO ambiente• A xenéticaA xenética

ECV: Unha das primeiras causas de ECV: Unha das primeiras causas de mortalidade no mundo.mortalidade no mundo.

As enfermidades cardiovasculares son:As enfermidades cardiovasculares son:• Os ataques ao corazónOs ataques ao corazón• Os accidentes cerebrovascularesOs accidentes cerebrovasculares• A anxina de peitoA anxina de peito• As tromboses venosas profundas e embolias As tromboses venosas profundas e embolias

pulmonares.pulmonares.• As cardiopatías reumáticasAs cardiopatías reumáticas• As cardiopatías conxénitasAs cardiopatías conxénitas

O Sistema CirculatorioO Sistema Circulatorio

• - Corazón- Corazón• - Arterias- Arterias

• - Veas- Veas• - Capilares- Capilares

• - Sangue: Plasma +células- Sangue: Plasma +células

CorazónCorazón

Vasos sanguíneosVasos sanguíneos

ArteriasArterias

Arterias e VeasArterias e Veas

CapilaresCapilares

Circulación maior e menorCirculación maior e menor

Funcionamento do aparello Funcionamento do aparello circulatoriocirculatorio

Imos ver como funciona o Imos ver como funciona o aparello circulatorioaparello circulatorio

A circulación que nutre o músculo A circulación que nutre o músculo cardíacocardíaco

A circulación coronariaA circulación coronaria

Por que se produce o infarto de Por que se produce o infarto de miocardio?miocardio?

Pola obstrución das ramificacións da arteria Pola obstrución das ramificacións da arteria coronaria polo depósito de lípidos:coronaria polo depósito de lípidos:

A arterioscleroseA arteriosclerose

Vexamos como se produce o Vexamos como se produce o infarto de miocardioinfarto de miocardio

Que é un factor de risco?Que é un factor de risco?

En medicina preventiva, calquera En medicina preventiva, calquera circunstancia que incremente as circunstancia que incremente as

posibilidades que ten unha persoa posibilidades que ten unha persoa de padecer unha enfermidadede padecer unha enfermidade

Como se expresa?Como se expresa?

• Referido a un individuoReferido a un individuo• Referido ao total da poboaciónReferido ao total da poboación• Referido a un sector da poboación Referido a un sector da poboación • Referido a un periodo de tempo diferenteReferido a un periodo de tempo diferente

Factores que aumentan o risco de Factores que aumentan o risco de aparición das ECVaparición das ECV

• HipertensiónHipertensión• Niveis altos de Niveis altos de

colesterolcolesterol• Falta de exercicio Falta de exercicio

físicofísico• DiabetesDiabetes

• TabaquismoTabaquismo• Historia familiar Historia familiar • EstrésEstrés• IdadeIdade• ObesidadeObesidade

A maioría pódense evitar!A maioría pódense evitar!

• Mediante a actividade físicaMediante a actividade física• Unha alimentación equilibradaUnha alimentación equilibrada

• Evitando consumir tabacoEvitando consumir tabaco

Probas diagnósticasProbas diagnósticas

• ElectrocardiogramaElectrocardiograma• Medida da presión arterialMedida da presión arterial• Análise de sangueAnálise de sangue• Radiografías, escáner ou TACRadiografías, escáner ou TAC• EcografíaEcografía• EndoscopiaEndoscopia

PrevirPrevir

Medida da presión arterialMedida da presión arterial

• Realízase mediante un Realízase mediante un esfigmomanómetroesfigmomanómetro

Presión arterial máxima: sistólicaPresión arterial máxima: sistólica

• Presión máxima do Presión máxima do sangue sobre as sangue sobre as arterias, prodúcese arterias, prodúcese no momento da no momento da contracción do contracción do corazón: a sístolecorazón: a sístole

Presión arterial mínima:diastólicaPresión arterial mínima:diastólica

• Presión mínima do Presión mínima do sangue nos vasos sangue nos vasos sanguíneos, sanguíneos, prodúcese cando o prodúcese cando o corazón esté corazón esté relaxado, é dicir, en relaxado, é dicir, en diástolediástole

Clasificación da Clasificación da presión arterialpresión arterial

ElectrocardiogramaElectrocardiograma

• Rexistro gráfico da actividade eléctrica do Rexistro gráfico da actividade eléctrica do corazón.corazón.

• É unha forma económica, rápida e non invasiva É unha forma económica, rápida e non invasiva de diagnosticar as enfermidades cardíacas.de diagnosticar as enfermidades cardíacas.

• A comparación entre o ECG obtido e o dun A comparación entre o ECG obtido e o dun corazón san permite detectar alteracións. corazón san permite detectar alteracións.

ElectrocardiogramaElectrocardiograma

MarcapasosMarcapasos

Análise de sangueAnálise de sangue

Análise de sangue: HemogramaAnálise de sangue: Hemograma

Análise de sangue: Análise de sangue: bioquímicabioquímica

Radiografías, escáner ou Radiografías, escáner ou TACTAC

• En todas estas técnicas utilízanse feixes de raios En todas estas técnicas utilízanse feixes de raios X para obter imaxes dos distintos órganos X para obter imaxes dos distintos órganos

internos.internos.• O O TACTAC (tomografía axial computerizada) (tomografía axial computerizada) emprega múltiples feixes de raios X enviados emprega múltiples feixes de raios X enviados

simultaneamente dende múltiples ángulos.simultaneamente dende múltiples ángulos.

EcografíaEcografía

• Permite obter Permite obter imaxes dos órganos imaxes dos órganos internos utilizando internos utilizando ultrasóns pulsados ultrasóns pulsados

e reflectidos.e reflectidos.• O aparello utilizado O aparello utilizado

denomínase denomínase ecógrafo.ecógrafo.

EndoscopiaEndoscopia

• Exploración visual directa das cavidades naturais Exploración visual directa das cavidades naturais do corpo mediante un endoscopio.do corpo mediante un endoscopio.

• Un endoscopio consta dun tubo fino que leva Un endoscopio consta dun tubo fino que leva no extremo unha lámpada e unha cámara.no extremo unha lámpada e unha cámara.

• Normalmente está conectado a un televisor e Normalmente está conectado a un televisor e permite tomar mostras. permite tomar mostras.

EndoscopiaEndoscopia

EpidemioloxíaEpidemioloxía

Rama da medicina que estuda a:Rama da medicina que estuda a:• - A distribución- A distribución

• - As causas- As causas

Das enfermidadesDas enfermidades

A epidemioloxía é a base da medicina preventivaA epidemioloxía é a base da medicina preventiva

Medicina preventivaMedicina preventiva

Especialidade médica dedicada á Especialidade médica dedicada á prevención de enfermidades. Para a prevención de enfermidades. Para a

prevención é importante a prevención é importante a educación para a saúdeeducación para a saúde

Marcadores de riscoMarcadores de risco

Son factores de risco que non se poden Son factores de risco que non se poden modificar:modificar:

Por exemplo, nas ECV:Por exemplo, nas ECV:- IdadeIdade

- Sexo masculinoSexo masculino

Estilo de vida saudableEstilo de vida saudable

• Dieta equilibradaDieta equilibrada• Exercicio físico adecuadoExercicio físico adecuado

• Control do pesoControl do peso• Non fumarNon fumar

Dieta equilibradaDieta equilibrada

• Nunha dieta equilibrada a Nunha dieta equilibrada a enerxíaenerxía procede: procede:

• Un 55% dos glícidosUn 55% dos glícidos• Un 30% dos Un 30% dos lípidos(graxas)lípidos(graxas)

• Un 15% das proteínasUn 15% das proteínas

Tipos de nutrientes segundo a súa Tipos de nutrientes segundo a súa funciónfunción

• Enerxéticos: glícidos e lípidos.Enerxéticos: glícidos e lípidos.• Plásticos: proteínas, sales minerais.Plásticos: proteínas, sales minerais.

• Reguladores: vitaminas e sales mineraisReguladores: vitaminas e sales minerais

+ AUGA+ AUGA

Tipos de nutrientes segundo a súa Tipos de nutrientes segundo a súa naturezanatureza

• Orgánicos: glícidos, lípidos, proteínas e Orgánicos: glícidos, lípidos, proteínas e vitaminas.vitaminas.

• Inorgánicos: auga e sales mineraisInorgánicos: auga e sales minerais

GraxasGraxas

• Son lípidos con función enerxética Son lípidos con función enerxética proporcionan máis do dobre de proporcionan máis do dobre de

enerxía que o resto de nutrientes.enerxía que o resto de nutrientes.• Inxeridas en exceso acumúlanse no Inxeridas en exceso acumúlanse no tecido adiposo e provocan obesidade.tecido adiposo e provocan obesidade.

Clasificación das graxasClasificación das graxas

• Graxas saturadasGraxas saturadas: de orixe animal aumentan os : de orixe animal aumentan os niveis de colesterol LDL en sangue.niveis de colesterol LDL en sangue.

• Graxas Graxas insaturadasinsaturadas: de orixe vexetal aumental os : de orixe vexetal aumental os niveis de colesterol HDL en sangue.niveis de colesterol HDL en sangue.

• Graxas Trans: graxas vexetais parcialmente Graxas Trans: graxas vexetais parcialmente hidroxenadas que teñen os mesmos efectos, ou hidroxenadas que teñen os mesmos efectos, ou peores, que as graxas saturadas.peores, que as graxas saturadas.

Graxas saturadasGraxas saturadas

Graxas insaturadasGraxas insaturadas

Graxas transGraxas trans

ColesterolColesterol

• É un lípido que forma parte das membranas É un lípido que forma parte das membranas celulares, polo tanto, é necesario na nosa dieta, celulares, polo tanto, é necesario na nosa dieta,

pero o seu exceso é prexudicialpero o seu exceso é prexudicial• ““Malo”: Malo”: LDL LDL (Low Density Lipoprotein) tende (Low Density Lipoprotein) tende

a depositarse nas arterias.a depositarse nas arterias.• ““Bo”: Bo”: HDLHDL (High Density Lipoprotein) vai do (High Density Lipoprotein) vai do

sangue ao fígado para a súa metabolizaciónsangue ao fígado para a súa metabolización

LDLLDL

HDLHDL

A dieta equilibradaA dieta equilibrada

A dieta mediterránea, exemplo de A dieta mediterránea, exemplo de dieta equilibradadieta equilibrada

- Os glícidos son a súa base e proceden de cereais, Os glícidos son a súa base e proceden de cereais, froitas, verduras e legumes.froitas, verduras e legumes.

- As proteínas proceden máis do peixe que da As proteínas proceden máis do peixe que da carne.carne.

- Aporta poucas graxas que proceden sobre todo Aporta poucas graxas que proceden sobre todo do aceite de oliva. do aceite de oliva.

A dieta tradicional de Galicia: a dieta A dieta tradicional de Galicia: a dieta atlánticaatlántica

Alimentos funcionaisAlimentos funcionais

Tamén chamados alimentos enriquecidos.Tamén chamados alimentos enriquecidos.

Engádenselles compoñentes naturais que se Engádenselles compoñentes naturais que se supoñen beneficiosos para o organismo supoñen beneficiosos para o organismo

como:como:- VitaminasVitaminas

- Bacterias probióticasBacterias probióticas- FitoesteroisFitoesterois

Alimentos funcionaisAlimentos funcionais

Teño que apuntarme a un ximnasio?Teño que apuntarme a un ximnasio?

Non, simplemente pasear é un Non, simplemente pasear é un excelente exercicio para o sistema excelente exercicio para o sistema

cardiovascular.cardiovascular.

Exercicio físicoExercicio físico

O peso adecuadoO peso adecuado

Evolutivamente a facilidade para almacenar enerxía en forma de graxa, foi fundamental para a supervivencia da nosa especie.

Agora, nas nosas sociedades opulentas onde os alimentos abundan e case non nos movemos esta capacidade provócanos obesidade.

A obesidadeA obesidade

• É un exceso de graxa corporal producido pola É un exceso de graxa corporal producido pola inxesta excesiva de alimentos e a falta de inxesta excesiva de alimentos e a falta de exercicio físico.exercicio físico.

A obesidade tamén ten un A obesidade tamén ten un compoñente xenéticocompoñente xenético

• Hipercolesterolemia Hipercolesterolemia familiar.familiar.

• Xenotipo aforrador.Xenotipo aforrador.

O IMCO IMC

• O sobrepeso e a obesidade diagnostícanse O sobrepeso e a obesidade diagnostícanse utilizando o índice de masa corporal que se utilizando o índice de masa corporal que se calcula dividindo o peso en quilos polo talle en calcula dividindo o peso en quilos polo talle en metros elevado ao cadrado.metros elevado ao cadrado.

En España crece continuamente o número de En España crece continuamente o número de adultos con adultos con sobrepesosobrepeso ou obesidade. ou obesidade.

Cálculo do IMCCálculo do IMC

• Ideado polo estatístico Ideado polo estatístico belga Quetelet.belga Quetelet.

• Un valor de IMC de Un valor de IMC de entre 25 e 30 indícanos entre 25 e 30 indícanos que padecemos que padecemos sobrepeso.sobrepeso.

O TabacoO Tabaco

O fume do tabaco é unha mestura de:O fume do tabaco é unha mestura de:- NicotinaNicotina

- Monóxido de carbonoMonóxido de carbono- AlcatránAlcatrán

NicotinaNicotina

É un alcaloide que É un alcaloide que en baixas en baixas

concentracións concentracións constitúe un constitúe un

estimulante para os estimulante para os mamíferos e é a mamíferos e é a

principal substancia principal substancia responsable da responsable da

adicción ao tabaco.adicción ao tabaco.

Monóxido de carbonoMonóxido de carbono

É un gas altamente É un gas altamente tóxico que pode tóxico que pode causar a morte causar a morte

cando se respira cando se respira en niveis en niveis elevadoselevados

AlcatránAlcatrán

Mestura de 3000 Mestura de 3000 substancias substancias

tóxicas que se tóxicas que se acumulan nos acumulan nos

pulmónspulmóns

Composición dun cigarrilloComposición dun cigarrillo

EPOCEPOC

Cancro de pulmónCancro de pulmón