Post on 14-Nov-2021
Datos básicos de la asignaturaTitulación: Grado en FísicaAño plan de estudio: 2009
Curso implantación: 2012-13Centro responsable: Facultad de Física
Nombre asignatura: Técnicas Experimentales ICódigo asigantura: 1620039Tipología: OBLIGATORIACurso: 4Periodo impartición: Primer cuatrimestre
Créditos ECTS: 6Horas totales: 150Área/s: Electrónica
Física de la Materia CondensadaDepartamento/s: Electrónica y Electromagnetismo
Física de la Materia Condensada
Coordinador de la asignatura
HUERTAS SANCHEZ GLORIA
Profesorado
Profesorado del grupo principal:
HUERTAS SANCHEZ GLORIA
JIMENEZ MELENDO MANUEL
Profesorado de otros grupos de la asignatura:
ESTESO CARRIZO VICTORIA
FERNANDEZ FERNANDEZ FRANCISCO VIDAL
GALLARDO LOPEZ ANGELA MARIA
GINES ARTEAGA ANTONIO JOSE
IPUS BADOS JHON JAIRO
LEÑERO BARDALLO JUAN ANTONIO
MORICHE TIRADO ROCIO
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 1 de 13
Objetivos y competencias
OBJETIVOS:
¿ Poner de manifiesto de forma experimental los efectos derivados de la estructura de bandas de
los sólidos.
¿ Mostrar las técnicas experimentales usadas para determinar las propiedades térmicas de los
materiales.
¿ Presentar efectos relacionados con fenómenos cooperativos como el ferromagnetismo o la
superconductividad.
¿ Ilustrar el comportamiento físico real de los dispositivos electrónicos y aprender a realizar medidas
experimentales necesarias para su caracterización.
¿ Mostrar el grado de aproximación y validez de los modelos teóricos previstos en la asignatura de
Electrónica Física.
¿ Manejar herramientas de software de simulación eléctrica de circuitos electrónicos.
¿ Familiarizarse con el control de instrumentos y la adquisición automática de datos experimentales.
COMPETENCIAS:
Competencias específicas:
CE1 Conocimiento y comprensión de los fenómenos y de las teorías físicas más importantes.
CE2 Capacidad de estimar órdenes de magnitud para interpretar fenómenos diversos.
UCE3.2 Capacidad de profundizar en la aplicación de conocimientos matemáticos en el contexto
general de la física.
CE4 Capacidad de medida, interpretación y diseño de experiencias en el laboratorio o en el entorno.
CE5 Capacidad de modelado de fenómenos complejos, trasladando un problema físico al lenguaje
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 2 de 13
matemático.
CE7 Capacidad de trasmitir conocimientos de forma clara tanto en ámbitos docentes como no
docentes.
CE8 Capacidad para utilizar herramientas informáticas para resolver y modelar problemas y para
presentar sus resultados.
Competencias genéricas:
CT1 Capacidad de análisis y síntesis.
CT2 Capacidad de organización y planificación.
CT3 Comunicación oral y/o escrita.
CT5 Capacidad de gestión de la información.
CT6 Resolución de problemas.
CT7 Trabajo en equipo.
CT8 Razonamiento crítico.
CT9 Aprendizaje autónomo.
CT10 Creatividad.
Contenidos o bloques temáticos
Caracterización de estructuras cristalinas mediante difracción. Diagramas de fase y aleaciones.
Propiedades térmicas de sólidos. Propiedades mecánicas de sólidos. Propiedades eléctricas y
galvanomagnéticas de metales y semiconductores. Propiedades magnéticas de sólidos.
Superconductividad.
Caracterización experimental de dispositivos electrónicos. Aplicaciones para
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 3 de 13
amplificación y conmutación. Manejo de herramientas de software para simulación eléctrica de
circuitos electrónicos.
Relación detallada y ordenación temporal de los contenidos
Las prácticas que se van a desarrollar en la parte correspondiente a la Física del Estado Sólido son:
# Métodos experimentales de difracción de rayos X y electrones.
# Dilatación térmica de sólidos.
# Medida de módulos elásticos mediante la propagación de ultrasonidos.
# Determinación de la capacidad calorífica y la temperatura de Debye de metales.
# Conductividad térmica y eléctrica en metales.
# Bandas de energía de un sólido. Simulación con Bloch.
# Efecto Hall en semiconductores.
# Ciclo de histéresis de un material magnético. Magnetómetro de aguja.
# Determinación de la temperatura de Curie de una cerámica ferroeléctrica.
# Superconductividad.
El listado de las prácticas que se desarrollarán a lo largo de la asignatura en la parte de Electrónica
son:
# Introducción al instrumental en el laboratorio y a las herramientas de simulación usadas
# El diodo de Unión PN: caracterización, modelado y simulación.
# El diodo de Unión PN: circuitos y aplicaciones.
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 4 de 13
# El transistor BJT: caracterización, modelado y simulación.
# El transistor BJT: circuitos y aplicaciones.
# El transistor MOSFET: caracterización, modelado y simulación.
# El transistor MOSFET: circuitos y aplicaciones.
# Caracterización y uso de sensores.
# Introducción a la microelectrónica.
Actividades formativas y horas lectivas
Actividad Créditos Horas
E Prácticas de Laboratorio 6 60
Metodología de enseñanza-aprendizaje
Sistemas y criterios de evaluación y calificación
¿ Asistencia obligatoria a las sesiones presenciales.
¿ Actitud y habilidades en las sesiones prácticas.
¿ Entrega de memorias escritas de las prácticas realizadas.
¿ Presentación oral de memorias de las prácticas realizadas.
¿ Examen teórico/práctico.
Criterios de calificación del grupo
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 5 de 13
La asistencia a las sesiones de prácticas presenciales será obligatoria.
Parte de Física del Estado Sólido
Cada alumno realizará ocho prácticas, una por sesión de laboratorio.
Cada pareja de alumnos entregará tres informes reducidos de prácticas, omitiendo los apartados de
introducción y método experimental. Estos informes constarán de una breve descripción de
objetivos a modo de introducción (un párrafo), resultados y gráficas comentados, discusión y
bibliografía. Los informes correspondientes a cada sesión se entregan en la sesión siguiente. En
estos informes realizados por más de un alumno, se especificará el trabajo realizado por cada uno
de ellos (toma de datos, cálculo de resultados, representación de gráficas, cálculo de errores,
redacción) en un apartado especial titulado ?Contribución de los autores?.
Cada alumno entregará de forma individual un informe de prácticas completo a modo de artículo
científico ajustándose a una plantilla que se le facilita. Por último, hará una presentación oral (8 min)
de otra de las prácticas realizadas. La memoria se entregará el día de la presentación oral.
Se evaluará también la actitud y el trabajo desarrollado en el laboratorio.
La evaluación tendrá el siguiente peso: 30% informes reducidos + 30% informe a modo de artículo
científico + 30% presentación oral + 10% trabajo desarrollado en el laboratorio y / o preguntas tipo
test.
El alumno que no consiga superar esta parte de la asignatura tendrá la posibilidad de presentarse a
un examen final teórico-práctico que versará sobre cuestiones relacionadas con el desarrollo de las
prácticas.
Parte de Electrónica:
Cada alumno realizará ocho prácticas, una por sesión de laboratorio.
Método mixto entrega de memorias (50% de la calificación) y examen práctico (50%).
La evaluación final se hará de manera individual, de acuerdo a la media de las calificaciones
obtenidas en las memorias entregadas al final de cada práctica y a un examen práctico que se
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 6 de 13
realizará en el laboratorio. En este examen se propondrán, al azar, ejemplos similares a las
prácticas realizados durante el curso. El alumno tendrá que proceder al montaje experimental y a
responder a las cuestiones planteadas. La duración de esta prueba será de una hora como máximo
para cada alumno.
PLAN DE CONTINGENCIA PARA EL CURSO 2020/21
Escenario A (semipresencialidad)
Adaptación de la docencia:
Parte de Estado Sólido:
Las prácticas se realizarán por parejas en las que uno de los miembros estará realizando la práctica
en el laboratorio mientras que el otro la sigue de forma telemática. En la siguiente sesión se
intercambian los miembros de la pareja para que todos puedan acceder al laboratorio por igual
siempre que sus circunstancias lo permitan.
Parte de Electrónica:
De las prácticas principales habrá una versión para trabajar telemáticamente. Un grupo de alumnos
estará en el laboratorio presencialmente y, en paralelo, otro grupo de alumnos trabajará de forma
telemática. En la siguiente sesión se intercambiarán los grupos para que todos puedan acceder al
laboratorio por igual siempre que sus circunstancias lo permitan.
Adaptación de los procesos de evaluación:
Parte de Estado Sólido: Los procesos de evaluación serán los mismos que para el escenario
presencial.
Parte de Electrónica: Se entregarán tres memorias individuales sobre los contenidos y resultados de
las prácticas realizadas tanto presencial como telemáticamente. Se implementará así un método sin
exámenes presenciales. Se tendrá en cuenta la asistencia y trabajo en el laboratorio o de forma
virtual.
Escenario B (suspensión de la actividad presencial)
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 7 de 13
Adaptación de la docencia:
Parte de Estado Sólido: El montaje de prácticas y toma de datos se realizará por el profesor, quien
grabará una serie de vídeos explicativos y los hará llegar a los alumnos. También se podrán
sustituir algunos montajes por simulaciones.
Parte de electrónica: De las prácticas principales habrá una versión para trabajar telemáticamente.
Se eliminará el trabajo en el laboratorio y se procederá a realizar solamente las versiones virtuales
(simulación) de las prácticas.
Adaptación de los procesos de evaluación:
Parte de estado sólido: La evaluación será la misma que para la modalidad semipresencial salvo
que la presentación oral se realizará mediante la plataforma virtual. El 10% de la calificación
correspondiente al desempeño en el laboratorio se sustituirá por unas preguntas tipo test sobre las
prácticas.
Parte de Electrónica: Se entregarán memorias individuales sobre los contenidos y resultados de las
prácticas realizadas tanto presencial como telemáticamente. Se implementará así un método sin
exámenes presenciales. Se tendrá en cuenta la asistencia y el trabajo de forma virtual.
Horarios del grupo del proyecto docente
https://fisica.us.es/docencia/titulaciones
Calendario de exámenes
https://fisica.us.es/docencia/titulaciones
Tribunales específicos de evaluación y apelación
Presidente: ANGELA MARIA GALLARDO LOPEZ
Vocal: JUAN ANTONIO LEÑERO BARDALLO
Secretario: GLORIA HUERTAS SANCHEZ
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 8 de 13
Suplente 1: FELIPE GUTIERREZ MORA
Suplente 2: JHON JAIRO IPUS BADOS
Suplente 3: MARIA ROSARIO ARJONA LOPEZ
Bibliografía recomendada
INFORMACIÓN ADICIONAL
Bibliografía general
Teoría de Circuitos
Autores: R. L. Boylestad
Edición: 1987
Publicación: Prentice-Hall Hispanoamericana
ISBN: 9789702604365
Linear and NonLinear Circuits
Autores: L.O. Chua, C.A. Desoer, E.S. Kuh
Edición: 1987
Publicación: McGraw-Hill
ISBN: ISBN
Microelectrónica: Circuitos y Dispositivos
Autores: M. N. Horenstein
Edición: 1997
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 9 de 13
Publicación: Prentice-Hall Hispanoamericana
ISBN: ISBN
Microelectronic Circuit Design
Autores: R. C. Jaeger
Edición: 1997
Publicación: McGraw-Hill
ISBN: ISBN
Electronic Circuits. Analysis, simulation and Design
Autores: N.R. MALIK
Edición: 1995
Publicación: Prentice Hall
ISBN: ISBN
Introducción a la Física del Estado Sólido
Autores: C. Kittel
Edición: 1998
Publicación: Reverte
ISBN: 8429140751
The physics and chemistry of solids
Autores: S. R. Elliott.
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 10 de 13
Edición: 2005
Publicación: Wiley
ISBN: 9780471981954
Física del estado sólido
Autores: Jesús Maza, Jesús Mosqueira, José Antonio Veira
Edición: 2008
Publicación: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio
Científico
ISBN: 8497509064
Elementary solid state physics: principles and applications
Autores: Alí Omar
Edición: 2008
Publicación: Pearson Education
ISBN: 978-0201607338
Solid state physics
Autores: Neil W. Ashcroft, N. David Mermin
Edición: 2017
Publicación: Cengage Learning
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 11 de 13
ISBN: 978-8131500521
BIBLIOGRAFÍA ESPECÍFICA:
Métodos de Difracción de Rayos X: Principios y aplicaciones
Autores: J. Bermúdez Polonio
Edición: 1981
Publicación: Prentice-Hall Hispanoamericana
ISBN: 9788436801804
Simulations for solid state physics: an interactive resource for students and teachers
Autores: Robert H. Silsbee y Jèorg Drèager
Edición: 1997
Publicación: Cambridge University Press
ISBN: 9780521590945
INFORMACIÓN ADICIONAL
Si desea no introducir la bibliografía con el formato establecido en bibliografía general o específica
puede copiarlo en el campo información adicional. (Mucho más cómodo?..)
Material de docencia de las asignaturas de "Física del Estado Sólido", "Electrónica Física" y
"Circuitos eléctricos: teoría e instrumentación$
Circuitos Microelectrónicos, Autores: M. H. RASHID, Edición: International Thomson Editores
SPICE for Circuits and Electronics using PSPICE, Autores: M.H. RASHID, Edición: Prentice
Hall,1990
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 12 de 13
SPICE, Autores: G.W. ROBERTS, A.S. SEDRA, Edición: Oxford University Press, 1997
Microelectronic Circuits, Autores: A.SEDRA, K.SMITH , Edición: Hollt-Saunders, 2004
Mixed Analog-Digital VLSI Devices and Technology, Autor: Y. Tsividis, Edición: McGraw-Hill,
New-York 1996.
PROYECTO DOCENTE
Técnicas Experimentales I
Grp. 1 Practicas de Laboratorio Tecnicas Experi. horario mañana y tarde
CURSO 2020-21
Última modificación 03/09/2020 Página 13 de 13