Erroreak eta informatikaixa2.si.ehu.eus/montsem/Erroreak_eta_informatika.ppt.pdfZer daki...

HABE-Donostia, 2007/06/27

Euskara-ikasleen erroreak eta informatikaren laguntza

Montse MaritxalarUPV/EHU (IXA ikerketa taldea)

montse.maritxalar@ehu.es

http://ji.ehu.es/montsem

Aurkezpena

Hizkuntzaren prozesamendua:aplikazioak, tresnak eta oinarriak

Euskararen ikaskuntza

Motibazioa

Hizkuntzen ikasketa-prozesua eta erroreakgainditzea (Sonsoles Fernandez)

Noiz zuzendu? Zer zuzendu? Nola zuzendu?

Ikastaroan dauden ikasleak (hizkuntzirakasleak, materialaren prestakuntzan

aritzen direnak, azterketen ebaluatzaileak,…)

Informatikaren mugak etaabantailak

Hizkuntza idatzia

Idazlanak

Noiz zuzendu?

Zer zuzendu?

Motibazioa: noiz zuzendu?

� Beti ez!!!

� Hizkuntzaren forma lantzen ari garenean

� Ikaslea idazlana idazten ari den unean, etaez astebete beranduago

Zuzentzaile ortografikoak

Motibazioa: zer zuzendu?

� Mezua ilundu edo ulertzeko oztopo direnak.

� Ikaste-prozesuaren une honetan lantzen ari direnaspektuak.

� Errore sistematikoak.

� Errore fosilizagarriak.

Ikasleen testuak

Motibazioa

Irakasleak/makinak ikasleari honakoa transmititubehar dio:

� Erroreak egin behar dira hizkuntza ikasi ahalizateko: ikaste-prozesuaren isla dira.

� Zuzenketa laguntzeko erabiltzen da, eta ez ikasleaanka zertan sartzen ari den nabarmentzeko.

Ikastaroaren eskema

1. Sarrera.

2. Hizkuntza teknologia berriak hizkuntzaren ikaskuntzan: idazketa prozesua.

3. Idazlanak ebaluatzen: irakaslea versus ordenagailua.

4. Euskara-ikasleen corpusa.

5. Ikasleen corpusa aztertzeko tresnak.

6. Ondorioak.

Ikastaroaren eskema

1. Sarrera.

6. Ondorioak.

1. Sarrera

� Teknologia berrien mugak ezagutzea: ariketa itxiak versus ariketa irekiak.

� Euskarazko ikasleen corpusa biltzearen garrantzia lantzea.

� Erroreen azterketarako tresna informatikoak ezagutzea: ikasleak, irakasleak eta ikertzaileak.

Aplikazioa laborategian

Helburuak

� Ariketa itxiak� Testak, ordenazio-ariketak, hutsuneak bete, ...� Abantailak

� Emaitza aurrikusten da� Automatizatzeko errazak

� Desabantailak� Erantzun posibleak mugatzen dira� Aleatorioki erantzuteko aukera dago

Testu libreaEbaluazio irekia

Teknologia berrien mugak ezagutzea: ariketa itxiak versus ariketa irekiak

Testu librea� Abantailak

� Ikaslearen ezagutzari buruzko informaziozehatzagoa

� Desabantailak

� Emaitza ezin da aurrikusi

� Ebaluatzeko zailak (subjetibotasuna)

� Automatizatzeko zailak

Ebaluazio metodo irekiak

Ariketa: hutsunea bete

Irakasleak esan du gazteak jatorrak …………...

a) dira

b) direnak

c) direla

Teknologia berrien mugak ezagutzea:

ariketa itxiak versus ariketa irekiak

Teknologia berrien mugak ezagutzea:

ariketa itxiak versus ariketa irekiak

Idazlana: Udako oporrak

Oporretan mendin izan nintzen aitakin eta amakin. Han paseatzen nengoen eta institutuako lagun batzuk ikusi nuen……………………………..

Euskararako zuzentzaileek esaldi mailakoerrorerik ez dute harrapatzen

aitakin � aitarekin

jaietik � jaitik

bideatik � bidetik

institutuako� institutuko

etxeako� etxeko

herrikon � herrikoan

Errore adibide batzuk

Nork egiten ditu?

3. mailako ikaslea

Hiztun osoa

etxen � etxean

mendin � mendian

oihanan� oihanean

soinuarik � soinurik

sudurrarik � sudurrik

iturriara � iturrira[1]

tokiaraino � tokiraino

lakuaraino � lakuraino

hiriarako � hirirako

kontzertuarantz � kontzerturantz

zinearantz � zinerantz

basahuntzaei� basahuntzei

ikastetxei� ikastetxeei

Errore adibide batzuk: hitz mailan

1. Sarrera

Hizkuntzaren Tratamendu Automatikoa

• Testuen tratamendua

• Erroreen detekzioa eta zuzenketa

1. Sarrera

aitarekin

institutuko

letra bat kendu

-kin erabili –rekin erabili beharrean

Detekzioa Zuzenketa

Erroreen tratamendu automatikoa

mendin mendian

aitakin

institutuako

etxetikan etxetik -tikan erabili –tik erabili beharrean

Zer daki ordenagailuak?

Zer EZ daki ordenagailuak?

Ejemplo: * institutuako (=> institutuko )

2 interpretazio

DIAGNOSILINGUISTIKOA

-ako erabili –ko erabili beharrean

Ikaslearen hiztegia

2)institutua lema + -ko morfema

) 1 institutu lema +-ako morfema.

Detekzioa

Diagnosia

Errorea kokatzen da deskribatu gabe

Errorea deskribatzen da

ariketak egin dut ondo.

ariketak etadut ez datozbat komunztaduran

Zuzenketa Zuzenketa desberdinakproposatzen dira

• ariketak egin ditut ondo.

• ariketa egin dut ondo.

1. Sarrera

Hizkuntzaren Tratamendu Automatikoa

• Testuen tratamendua

• Ikasleen corpusa

• Erroreen detekzioa eta zuzenketa

Euskarazko ikasleen corpusa biltzearen garrantzia lantzea.

1. Sarrera

• Erroreen detekzio eta diagnosi automatikoa

• Erroreen zuzenketa automatikoa

Hiztun osoarenerrore tipikoakIkasleen errore

tipikoak

Euskarazko ikasleen corpusa biltzearen garrantzia lantzea.

Teknika estatistikoakletra bat kendu

-tikan erabili –tikerabili beharrean

1. Sarrera

Erroreen azterketarako tresna informatikoak ezagutzea:ikasleak, irakasleak eta ikertzaileak.

1. Sarrera

ikertzaileak irakasleak

ikasleak

Euskara-ikasleen erroreak eta informatikarenlaguntza

ikasleak

Erroreen inguruko ikerketetan Idazlanen zuzenketan

Erroreak detektatzen edoekiditzeko tresnak eskaintzen

1. Sarrera

Informatikariak Linguistak

Irakasleak

ikasleak

ELKARLANA

1. SarreraErroreen inguruko ikerketetan Idazlanen zuzenketan

Erroreak detektatzeko edoekiditeko tresnak eskaintzen

Ikastaroaren eskema

1. Sarrera.

6. Ondorioak.

Hizkuntza teknologia berriak hizkuntzarenikaskuntzan: idazketa prozesua

� Ikaslea erabiltzaile gisa

� Ordenagailua laguntzailea idazketaprozesuan

Laguntzarako tresnak

�Testu librearen sorkuntza

Hiztegiak…

Zuzentzaileak…

Erroreak ekiditeko tresnak Erroreak detektatzeko tresnak

Nolako egokitzapenak egin beharzaizkie tresna hauei ikasleentzat

egokiak izateko?

linguista ikaslea

Idazlagun

TESTU EDITOREA

TRESNA LINGUISTIKOAK

TRESNA BARRA

� Sistema:

� Hitzak edo lemak bilatzen ditu

� HABEko corpusa mailakatua

� Bi indexazio: hitza edo lema

� Emaitzak kwic formatuan

Idazlagun

Izan aditzaren forma desberdinen agerpenak bilatzen ditu

Izan da dadira

Idazlagun

Idazlagun� Deskribapena: Esaldi mailako egiturak

Idazlagun

� Deskribapena: Datak, orduak etazenbakien idazkera

Idazlagun

� Deskribapena:

hitz baten sinonimoak

Idazlagun

Errorea“Zenbait liburuak”

Hitza Kategoria Mugatasuna

Erantzuna

� Deskribapena: Deklinatzaile morfologikoa

Idazlagun

Idazlagun� Deskribapena: zuzenketen proposatzailea

� Esperientzia

� Jakintza ikastola

� 25 ikasle (D ereduko DBHko ikasleak)

� 3 saio desberdin

� Ariketa itxiak + galdetegia

� Ariketa itxiak + idazlana + galdetegia

%88ak interfaze intuitiboa

Idazlagun ebaluatzen

%68%67%12%75Analizatzaile morfologikoa

%71%100%16%71kwic

%79%100%4%50Graduatzaileen kontsulta

%84%100%24%50Esaldi mailako egituretarakokontsulta

%83%84%76%63Aditzen konjugatzailea

%87%100%40%83Hitzen deklinatzailea

%80%80%20%75Zuzenketen proposatzailea

%86%94%72%100Zuzentzaile ortografikoa

%100%86%88%96Hiztegiak

Erabilgarria nahiz etakontsultarik ez

ErabilgarriaKontsultaUlermena

� Ariketa motak eragina du erabilpenean

� Ariketa itxiekin gehiago erabili dira idazlanekin baino

� Ariketa itxiak: 7 tresna

� Idazlanak: 3 tresna

%11%88Hiztegiak

%20%22Zuzenketen proposatzailea

%33%72Zuzentzaile ortografikoa

IdazlanakAriketa itxiak

Ikastaroaren eskema

1. Sarrera.

6. Ondorioak.

Idazlanak zuzentzen: irakasleaversus ordenagailua

Idazlagun

� Idazlagun: idazlanen idazketarako tresna lagungarriak eskaintzen dizkie ikasleei.

idazlanak

kontsultarako tresnak eta zuzentzaileak.

� Idazlanen kudeaketa: idazlanen eskuzko ebaluazioa

egiteko aplikazioa irakasleentzat.

Idazlan osoaren ebaluazioaordenagailuak ezin du egin

� Idazlanak ez du bukaerarik.

� Parrafoen antolaketa gainbegiratu behar da.

� Esaldien ordenak ez du logikarik.

� ….

Ikasleen idazlanak kudeatzekoaplikazioa

Asterketa gainditu dut, Ondo ariketak egin dut.Errazak izan dira. ….

Komunztadura

Esaldien ordenak ez du logikarik

2. mailakoikaslea

Irakasleakebaluatu

Komunztadura

Deklinabidea

Ikastaroaren eskema

1. Sarrera.

6. Ondorioak.

IKASLEEN CORPUSA(Learner corpora)

TestuakJatorrizkoak

Markatuak

TipologiakAtazak

Ikasleak

Euskara-ikasleen corpusa

40.385 hitz (130 testu)Guztira

4.702hitz (19 testu)AEK Eibar 2005

35.683 hitz (111 testu)AEK Astigarraga 2005

Euskaltegietako testuak, markatuta:

124.433hitz (675 testu)Guztira

3.157hitz (14 testu)Trintxerpe 05

7.956hitz (47 testu)Irale 90

10.311hitz (41 testu)Ilazki 97

40.325hitz (302 testu)AEK Nafarroa 98

Euskaltegietako jatorrizko testuak:

Hitz-kopuruaJatorria

485.514 hitzGuztira

320.696 hitzGuztira

1.821 hitzKomunikatuak

243.782 hitzKBP

4.474hitzIkastetxeak

19.391hitzEuskara Teknikoko ikasleak

47.967hitzArgitalpenak

3.261hitzAdibide solteak

Testu erroredunak:

Hitz-kopuruaJatorria

Maila gorena (G)

G.Maila

1. maila

Errore finkoak (resistentes) Errore aldakorrak (transitorios)

1.Maila

� Ordenagailuz lagundutako erroreen analisia

� Erroreen analisiaren muga batzuk gainditzen ditu.

� Ikerketa azkarragoa, eraginkorragoa etakontrolatuagoa. Zeri buruz?

� Ikasleek idazlanetan egiten dituzten erroreak

� Idazketa prozesuan gertatzen diren erroreenmaiztasunak

� ...

1. Sarrera.

6. Ondorioak.

Ikastaroaren eskema

5. Ikasleen corpusa aztertzeko tresnak

ikasleak

5. Ikasleen corpusa aztertzeko tresnakErroreen tratamenduarekin zerikusia duten

hainbat aplikazio laborategian erabiltzea.

� Etikerro: idazlanetan agertzen diren erroreak eskuz markatzeko aplikazioa ikertzaileentzat.

� Irakazi: ikasleen corpusetan agertzen diren erroreen zerrendatzeak kontsultatzeko hainbat aukera ematen ditu (ikasleen ezaugarrien arabera edo hizkuntza mailaren arabera)

Etikerro: testuak eskuz markatzeko

Landutako iturriak:

� Hainbat gramatika (Alberdi et al., 2001; Zubiri 1995)

� Euskaltegien curriculuma

� Hainbat testuren erroreak (corpusa)

� Euskararako zuzentzaile ortografikoa

� Bestelako sailkapenak (euskara eta beste hizkuntza batzuk)

Erroreen sailkapena

1.- Ortografia:1.1.- Letrak kendu (hitzari letra bat kendu):

1.1.1.-LEKHE (LE tra Kendu Hasieran, E): *ta1.1.2.-LEKHH (LE tra Kendu Hasieran, H): *erri 1.1.3.-LEKTA (LE tra Kendu Tartean, A): *Donostitik1.1.4.-LEKTE (LE tra Kendu Tartean, E): *oihanan 1.1.5.-LEKTD (LE tra Kendu Tartean, D): *euki

1.2.- Letrak gehitu (hitzari letra bat gehitu): 1.2.1.-LEGHH (LE tra Gehitu Hasieran, H): *harrisku1.2.2.-LEGTA (LE tra Gehitu Tartean, A): *institutoako1.2.3.-LEGTE (LE tra Gehitu Tartean, E): *euskalduneen1.2.4.-LEGTI (LE tra Gehitu Tartean, I ): *laister1.2.5.-LEGTZ (LE tra Gehitu Tartean, Z): * jasatzen

1.3.- Letrak ordezkatu (letrak ordezkatu): 1.3.1.-LEOEAE (LE tra Ordezk., A-E): *erreztasuna1.3.2.-LEOEEA (LE tra Ordezk., E-A): *ospatsuak1.3.3-LEOEEI (LE tra Ordezk., E-I ): *erlien1.3.4.-LEOEIE (LE tra Ordezk., I-E ): *nere1.3.5.-LEOEOU (LE tra Ordezk., O-U): *freskua

2.- Lexikoa: 2.1.- Maileguak: (beste hizkuntza batetik hartutako hitza)

2.1.1.-LMA-M (LeMA , Mailegua): *afamatu; moskeatu2.2.- Konposizioa eta Eratorpena: (hitzak asmatzea)

2.2.1.-KONERA (KONposizioa-ERAtorpena):*hautoki2.3.- Generoa: (generoa gaizki erabiltzea)

2.3.1.-GENE (GENEroa gaizki): *aitak etorri dira2.4.- Esamoldeak eta Kolokazioak

2.4.1.-ESAMOL (ESAMOL deak): *lur eta zur2.5.- Bestelakoak

3.- Morfologia, sintaxia eta morfosintaxia:3.1.- Deklinabidea: (deklinabide erroreak)

3.1.1.-DEKL (DEKL gaizki) : *Jonen autoaz etorri naiz3.1.2.-INS (INStrumentaltasuna): *haizkorarekin ebaki dugu

3.2.- Determinantea: (determinanteen erabilera okerra)3.2.1.-DETMK (DET M ugatzailea Kendu): *txokolate nahi dut3.2.2.-DETMG (DET M ugatzailea Gehitu): *zer ordua da?

3.7.- Aditza:(aditzen erabilera okerra)3.7.1.-ADAM (Denbora,Aspektua,Modua): *goaz mendira?3.7.2.- Aditz-paradigmen nahasketa: (aditz-paradigmak nahastea)

3.7.2.1.-PARADIG_N_N-NK (...): *ez da funtzionatzen3.7.2.2.-PARADIG_N_N-NI (...): *nagusiari zuzendu da3.7.2.3.-PARADIG_N-NI_N-NK (...) : *niri hori ez zait molestat3.7.2.4.-PARADIG_N-NK_N-NI-NK (...) : *Joni ikusi diot3.7.2.5.-PARADIG_N-NI_N-NI-NK (...) : *gustatzen dit

3.8.-Komunztadura (komunztadura erroreak)3.8.1.-KOMSIN (SINtagma barruko KOM unztadura eza): *guk geu3.8.2.-KOMAPOS (APOsizioan): *zure laguna, Dublinen bizi denari3.8.3.-KOMP (KOM unztadura eza Perpausean)

3.8.3.1.- Aditza – Subjektua3.8.3.1.1.-KOMPAS-NUM (...) : *aurrerapen haundia daude3.8.3.1.2.-KOMPAS-KAS (...) : *zuk etorri zara

3.8.3.2.- Aditza – Objektua3.8.3.2.1.-KOMPAO (...) : *eman dizut liburuak

3.8.3.3.- Aditza – Zehar-objektua3.8.3.3.1.-KOMPAZO (...) : *pertsonei dagokion izena da

3.8.3.4.- Aditza – Predikatua3.8.3.4.1.-KOMPAP (...) : *gure erleak oso soziablea dira

Erroreen sailkapena

• Sailkatze-prozesua zaila da: erroreak kategoriabatean baino gehiagotan sailka daitezkebatzuetan.

• Sailkapenerako irizpideak definitu behar dira.

• Sailkapena ebaluatu da:- Ebaluatzaileak

- Hizkuntz irakasleak

- Linguistak

Erroreen sailkapena

JATORRIZKOTESTUAK

Etikerro

Ikasleen corpusa

TESTU MARKATUAK

Ikasleen corpusa

Etikerro ez da nahiko� Nolako erroreak agertzen dira Iruñako 4. DBHko ikasleen testuetan?

� Nolako erroreak agertzen dira ama hizkuntza frantsesa duten ikasleengan?

� Atazaren arabera errore-mota aldatzen al da? (Ataza: laburpena, eskutitz baten erantzuna …)

� …………….

Irakazi: ikasleen testuetan agertzen direnerroreen kontsultarako aplikazioa

Aukerak

Hizkuntz aukerak

Erregistro gunea

Kategoria sistema

Irakazi

Ikastaroaren eskema

1. Sarrera.

6. Ondorioak.

� Testu librearen ebaluazio prozesua automatizatzeaahal den neurrian

� Tresna informatikoak garatzea� Ikasleentzat� Irakasleentzat� Ikertzaileentzat

6. Ondorioak

� Erroreen tratamendu automatikoa

� Euskara-ikasleen erroreen bilduma eginetorkizunerako azterketei begira

6. Ondorioak

Erroreak eta informatikaixa2.si.ehu.eus/montsem/Erroreak_eta_informatika.ppt.pdfZer daki...

Documents

Transcript of Erroreak eta informatikaixa2.si.ehu.eus/montsem/Erroreak_eta_informatika.ppt.pdfZer daki...

· PDF fileI-agin- . j aren Len eufe reri. ask' ger- egunaren edeta, Bai, Patxi. negu abdi ona Ba al daki-k ezeren ba.Fi ? ... Milan, — Atzo amaf eta erdietan atzefi

Rosa Mª Ros, Eulalia Pérez, Antonio Claret, · diren astronomoen biografiak aukeratu ditugu. Ez daude guztiak, baina nork daki etorkizuneko argitalpenetan ez direnak gertuko. Espero

Sony Ericsson Mobile Communications AB · Sony Xperia™-k Android plataforman funtzionatzen du. Android gailuek ordenagailuak egiten dituen funtzio asko eta asko egin ditzakete,

Nola erabili teknologia berriak familian · + Teknologia berriak (telebista, ordenagailuak, bideojokoak, Internet eta telefono mugikorrak) ezagutza berrien iturri dira. + Internet

BILBOROCKLAB EGIKARITZE-LABURPENA · 2020. 2. 6. · KOMUNIKAZIO DIGITALA Bilborock sona handiko tokia da Bilbon, baina jendeak ez daki askorik eskaintzen dituen instalazio, zerbitzu,

ez daki zer gertatu den Gizakia al da naturaren etsairik ...Izen Sintagmaren osagaiak Izen Sintagmaren egitura Egituraren adierazpena IS NORK eta IS NORI Hurrengoak sintagmak dira,

Ordenagailuak !

375rma) - WordPress.com6 El freni ikan ve fren devresi arua dedektörü El freni tamarnen el freni ikaz yanar. El freni bosaltlldlgt halde 19k sönmüyorsa, dqx»daki hidrolik seviyesini

Zer den nork daki? Jaioterria atzean › pdf_artxiboa › 2020 › 2020-04...Kaixo, hemen bidaltzen dizkizut gure etxeko bi mutikoen bi marrazki. Amets eta Markel Azpilikuetarenak.

Zer den nork daki? Etxeko birusa - Berria · 2020. 3. 25. · Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa: mantangorri@berria.eusEgoitza nagusia: BERRIA.MANTANGORRI.Gudarien

ETA MUGI- KORTASUN SEGURUAtrafikoa.bidehezkuntza.org/docs/secundaria013_eu_int.pdf · 6.Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (kalkulagailuak, ordenagailuak, eta abar) egoki

95. zenb. XXXVIII. URTEA Hizkuntza-teknologiak hizkuntzen ......formazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak (IKT), teknologia edo eskola digitala aipatzen direnean, “ordenagailuak

Ordenagailuak, emozioen probokatzaileak

euskaraz! Bidarraiko. alea.pdf · euskaraz! 87. zenbakia. ... hik hasiren harpidedun izan nahi dut, urtean 10 ale ... tziklopediarik irakurri edo ez daki zer den Euskal Herria. ‘Euskal

Du edo ditu eta zuen edo zituen · 2015. 9. 26. · Aurtengo udan liburu dezente irakurri ..... . ditut / dut 12. Hamaika istorio ..... agure horrek. dakizki / daki 5 Du edo ditu

OTSOAK ARTALDEANmikelmartinez.eus/wp-content/uploads/2018/02/Otsoak-artaldean.pdf · haserre, bainan gaur nehork ez daki nori fida. MARTINA . - Nahi baduzu, heldu den gauean, gure

Erreus web aplikazioa - UPV/EHUixa2.si.ehu.es/montsem/Erreus_EHUko_barne_txostena.pdf · 4.1 Taulak eta atributuak Jakin badakigu hau ez dela ez entitate erlazio diagrama bat, ezta

0Euskarazko erroreen sailkapenaixa2.si.ehu.es/montsem/Euskarazko_erroreen_sailkapena_EHUko_barne...0Euskarazko erroreen sailkapena

. a N A - Etxebarri · Si tú me dices ven lo dejo todo, pero dime ven. Egilea: Albert Espinosa. Argitaletxea: Grijalbo, 2011. Web orri honen bidez liburuak, gps-ak, ordenagailuak,

Tv internet EUSK v6:Maquetación 1dadun.unav.edu/.../20590/1/De_la_Tv_a_internet_EUSK.pdf · 2020-03-03 · haurrek eta gazteek pantaila mota desberdinekin –telebista, ordenagailuak,