• Ordenagailua makina Ordenagailua makina elektroniko bat da, elektroniko bat da, informazio tratatzeko informazio tratatzeko memoria eta memoria eta programak dituena. programak dituena.

• Memorian gordeta Memorian gordeta dituen programei dituen programei esker, problema esker, problema aritmetikoak eta aritmetikoak eta logikoak logikoak automatikoki automatikoki ebazteko gai da.ebazteko gai da.

Sistema informatiko batean bi osagai daude hardwarea eta softwarea

HardwareaHardwarea: Ordenagailuaren atal fisikoa da. Hardwarea ordenagailuaren osagaien multzoa da.

• SoftwareaSoftwarea: Programak dira; ordenagailuak funtzionatu ahal izateko eman beharreko aginduak.

• PUZ edo Prozesatzeko Unitate Zentrala, mikroprozesadore ere deitzen dena, txip bat da.

• TxipekTxipek osagai elektroniko asko dituzte, silizio plaka baten gainean jarrita. Plastikozko karkasa batez estalita egoten dira eta beste zirkuitu batzuei komunikatzeko aukera ematen dieten.

• PUZ ordenagailuaren osagai nagusia da; ordenagailuaren “garuna” dela esan daiteke. PUZ elementu hauek osatze dute:

• kontrol Unitatea (KU). Prozesu guztiak koordinatzen eta kontrolatzen ditu.

• Unitate aritmetiko logikoa (UAL). Eragiketa matematikoak egiteaz arduratzen da. PUZ-a

• Ordenagailuaren Bi motatako memoriak daude:

• ROMROM memoria edo memoria hila. Memoria honek gordetzen dituen datuei esker, ordenagailuak funtziona dezake eta PUZa beste osagai batzuekin komunika daiteke.

RAMRAM memoria edo memoria bizia. Memoria hauen edukia alda daiteke, hau da, irakurtzeko eta idazteko memoriak dira, baina ordenagailua itzaltzen denean memoriaren edukia ezabatu egiten da. RAM memoriak ordenagailuan exekutatzen ari diren programak edo datuak aldi baterako gordetzen ditu.

• Disko malguek edo disketeek, Ordenagailu batetik bestera informazioa transmititzeko dira.

• Ordenagailuek disketea sartzeko arteka bat dute.• Disko gogorrek 60 Gb-ko edukiera baino handiagoak

izaten dute. • Zinta magnetikoek disketeek eta disko gogorrek CD-

ROMak laser izpien bidez irakurtzen diren disko konpaktua dira, informazio asko gorde daiteke.

• DVD diskoak, CD-ROMen antzekoa, datu bolumen handiagoa gordetzeko gai dira. Gaur egun, ordenagailu askok DVD irakurgailua edukitzen dute

• Dentsitatea, datu kopuru jakin bat edo informazio kopuru jakin bat gordetzeko, euskarriak duen edukierarekin lotutako kontzeptua da.

• Gaur egun, gehien erabiltzen diren disketeak dentsitate handikoak (HD) dira; 1,44 Mb gorde ditzakete eta dentsitate bikoitzeko (DD) disketeei, 720 Kb-eko edukiera dutenei, aurrea hartzen ari dira.

Ordenagailuari ematen zaion informazioa diskoetan eta zintetan gorde daiteke. Informazio hori memoria unitate horietan gordeta geratuko da, erabiltzaileak nahita ezabatu arte.

• Eskanerra. Inprimatutako agiriak ordenagailuan sartzeko erabiltzen da.

• Barra kodeen irakurgailua. Supermerkatuetan eta biltegietan erabiltzen da produktuak identifikatzeko.

• Banda magnetikoak irakurtzeko erabiltzen da.

• Ukipeneko pantaila. Periferiko hau gero eta gehiago erabiltzen da.

• Joysticka. Palanka bat eta botoi batzuk dituen gailua.

• Periferikoak ordenagailuaren barrukoa eta kanpoko mundua lotzen duten gailuak dira.

• Zereginaren arabera, periferikoak sarrerakoan, irteerakoak .

• Periferikoak Zeregina Sarrerakoak Ordenagailuan datuak eta aginduak kanpotik sartzeko aukera ematen dute. Teklatua, sagua,pantaila eta inprimagailua sarrerako periferikoak dira.

• Ordenagailuen teklatuak idazmakinen teklatuen antzekoak dira, baina, ordenagailuen teklatuek beste tekla batzuk dituzte, funtzio jakin batzuetarako.

• Teklatuari esker, datuak sar daitezke ordenagailuan, eta zenbait funtzio aukera daitezke. Gehien erabiltzen dena teklatu hedatua da.

• Sagua ordenagailuari lotuta dago. gutxienez bi botoi ditu ezkerrekoa eta eskuinekoa.

• Desplazatzean pantailan zehar mugitzen da.

• Saguaren ezkerreko botoiaren bidez, oinarriko zenbait eragiketa egin ditzakegu:

• Aukeratu. Horretarako, kurtsorea elementu horren gainean jarri eta ezkerreko botoiaz klik egin.

• Ireki. Dokumentu, aplikazio edo karpeta jakin bat irekitzeko,

• Arrastatu. Horretarako, lehendabizi, klik batez mugitu nahi duguna aukeratu behar dugu

Dokumentu, hitz edo paragrafo baten gainean jarri, aukeratu eta saguaren eskuineko botoiarekin klik egiten bada, lanean hari garen dokumentuari aplika dakizkiokeen funtzioen segida bat agertuko da pantailan.

Pantaila irteerako periferiko bat, telebista pantailen oso antzekoa dena. Pantailan, irudiak edo testuak ikus daitezke.Ordenagailuko pantailak zenbait botoi ditu:1.Piztu eta itzaltzeko botoia.2.Distira.3.Kontrastea.4.Piztuta edo itzalita dagoen adierazten duen argi bat.

Irteerako periferiko honen bidez, informazioa zenbait euskarritan inprima daiteke.

Mota askotako inprimagailuak daude: inprimagailu matrizialak, tinta txorrozkoak, laser inprimagailuak, sublimaziozkoak… horien arteko

funtsezko aldea inprimagailu bakoitzak inprimatzeko prozesuan erabiltzen duen teknologian datza.

Busak Prozesatzeko Unitatea Zentrala memoriaekin eta sarrera/irteerako gailuekin komunikatzen dituen eroale elektrikoak dira.

• Modemak elkarrengandik urruti dauden ordenagailuen arteko komunikazioa egiteko aukera ematen du. Bi motatakoak daude:

• Barrukoa. Ordenagailuan instalatuta dago eta telefono lineari konektatuta.

• Kanpokoa. Ordenagailuaren portu bati eta telefono lineari konektatuta egoten da.

http://images.google.es/imgres?imgurl=http://i669.photobucket.com/albums/vv52/jazzronny/monitos-sonrisa.jpg&imgrefurl=http://universostarwars.mforos.com/737115/9275193-empezemos-el-2010-con-una-sonrisa/&usg=__0SGJT2kFLW_GUcS2qigJGaSA0uI=&h=436&w=586&sz=44&hl=eu&start=3&um=1&itbs=1&tbnid=ehGaDV9oYerfnM:&tbnh=100&tbnw=135&prev=/images%3Fq%3DSonrisas%26um%3D1%26hl%3Deu%26tbs%3Disch:1