HAZIAK.Hozkailuetan gordetzen dituzte haziak,Fraisoro ingurumen etanekazaritza laborategian.ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS

DESAGERTZEKOARRISKUAN DAUDENLANDAREAK BABESTUZEspezie mehatxatuak kontserbatzea da Gipuzkoako Foru Aldundiaksortu duen germoplasma bankuaren helburu nagusia.

G ipuzkoako Foru Al-dundiak 2008an mar-txan jarri zuen ger-moplasma bankua,landare ondarea

zaindu eta gordetzeko asmoz. Flo-ra endemiko, bitxi eta mehatxatuakontserbatzeko helburuarekin.Gipuzkoako Foru Aldundiarekinbatera, Caixaren Gizarte Ekintzakekarpen ekonomikoa egin du ger-moplasma bankua sortzeko.

Espezierik mehatxatuenen hazieta laginak gordetzea da, eta, ahalbada, berreskuratzea da germo-plasma bankuaren xede nagusia.Euskal Herri osokoak eta inguru-ko eskualdeetakoak. Atlantiko,Mediterraneo eta Pirinioetako zo-netakoak.

Bankuaren egoitza nagusia Zi-zurkilen dute, Fraisoro inguru-men eta nekazaritza laborategian.Guztira, 50 espezie edo gehiagorenhazi eta laginak dauzkate han gor-deta. Horretarako, hezetasunarierreparatzen diote, eta haziak ba-besteko, silizezko geletan gorde-tzen dituzte. Tenperatura ere kon-tuan izaten dute, eta hozkailuetangordetzen dituzte laginak. 0 eta -5gradu artean epe labur eta ertaine-an ikerketetarako gordetzen dituz-ten laginak kontserbatzen dituzte;-20 gradu ingurura, berriz, epe lu-zera gorde nahi diren haziak.

Hozkailuen ondoan, kamara be-rezi bat ere badute ikertzaileek. Er-namuintze kamara bat. Argi or-duak eta tenperatura kontrola-tzen, gordetzen dituzten hazienernalkuntza sustatzen, saiatzendira kamara horren bitartez.

Flora mehatxatua kontserba-tzeko garrantzi handia du landarehorien populazioek duten bidera-garritasun genetikoa ezagutzeak,eta beste populazioekin zer nolakoharremanak dituzten jakiteak.Horregatik, Fraisoroko instalazio-etan ikerketa genetikoak egitekolaborategia dute ikertzaileek

Baina germoplasma bankua ezda mugatzen Zizurkilen dituztenhozkailuetara. Espezieak ahaldela bizirik nahi dituzte, mendi etasoroetan. Hala, bankuaren zati bataire librean dago, Aian, Iturraran-go lorategi botanikoan. 40 espeziemehatxatu baino gehiago dauzka-te han landatuta.

Haziak lortzea zaila izaten dazenbait espezietan, eta, kasu horie-

tan, landare materiala jaso etahori landatzea beste biderik ez zaiegeratzen bizirik mantentzeko.

«Hazi mota batzuk ezin dira gor-de, ezkurra, esaterako, eta aldax-kak landatu egin behar dira»,Aranzadi Zientzia Elkarteko bota-nika saileko Joseba Garmendiarenhitzetan. Gipuzkoako Foru Aldun-dia arduratzen da germoplasmabankuaz, eta Aranzadi elkarteakegiten ditu euskarri tekniko lanak.

Aurrera begira, inguruko es-kualdeetako erakundeekin lanegin nahi du Gipuzkoako Aldun-diak, germoplasma bankua tresnabat izan dadin inguruko erakunde-entzat ere. «Bizkaiko eta ArabakoForu Aldundiekin jadanik ari garalan egiten, eta, aurrera begira, el-karlan hori indartzeko asmoa du-gu», dio Gipuzkoako Foru Aldundi-ko Mendi eta Natur Ingurunea de-partamendukoIñigo Mendiolak.

07germoplasma bankua ‹‹ lorezaintzaberria2010eko maiatzaren 4a,asteartea