BIZTANLERIAREN BEREZKO MUGIMENDUA

• Aintzinakio Erregimen Demografikoa XX. m-ra arte

- JT Balio handiak: (1895ean JT ‰ 35,0) - Nekazaritza ekonomia nagusi

- Umeek soroetan lan egiten zuten - Gurasoen etorkizuna bermatzen zuten

- Jaiotzak kontrolatzeko ez zegoen sistema eraginkorrik

- Hilkortasun orokorra handia: (1895ean HT ‰ 29 ) - Dieta urria

- Gaixotasun kutsakor ugari - Hilkortasun katastrofikoak (*) - Haurren hilkortasuna oso altua (‰ 100tik gorakoa)

Aintzinako Erregimen garaiaren gaixotasunak eta hilkortasuna

Trantsizio Demografikoa 1900-1975

JT apurka-apurka beheraBerreskurapen aldiak

-1920-1930 oparotasun ekonomikoa -1956-1965 baby-boom atzeratua

Beherantzako joera-1930 eta 1956 bitartean - II Errepublika - Gerra Zibila - Gerraosteko gogorra

- 1965 eta 1975 bitartean - Landa exodoa - Etxebizitzarako arazoak - Mentalitateen aldaketa

Hilkortasuna asko jaitsi zen– Aurrerakuntza sanitarioak– Bizi-mailak gora egin zuen– Hezkuntza eta kulturaren hedakuntza

Mugimendu naturala

Ziklo Demografikoak

• Espainiako populazioak, XX. mendean, “record” guztiak bete egin ditu “Eurostat”-en datuen arabera:

– HT oso handia eta bizi itxaropen txikia izatetik, HT txikiena eta bizi itxaropen handiena izatera pasatu da Europan

– Ugalkortasun tasa emakume bakoitzeko 1,2koa da– Bizi itxaropena emakumeentzat 82,5 urtekoa da eta gizonentzat

75 urtetan dago (1999)– XX. mendean populazio hazkundea, salbuespen txikiak

(1919ko gripearen pandemia, eta 1936-39 Gerra Zibila) izan ezik, positiboa izan da hamarkada guztietan

• 1900 18,6 milioi biztanle• 2000. urtean 40,5 milioi bitanle

– Gerra Zibilak 350.000 jaiotza galarazi zuen– Progresio hau Berezko Hazkundeari esker gertatu da.– Hazkunde handiena 20ko hamarkadan (heriotza

murrizketagatik) eta 60ko eta 70ko hamarkadetan (jaiotzaren hazkundeagatik “baby-boom”) izan da.

*

*

Francok ezarritako JAIOTZA-SARIAK/ Premio a la natalidad, instaurado por Franco

Gerraosteko garaia nekazaritza eta populazionista garaia izan zen

HAURREN HERIOTZA ESPAINIANLa mortalidad infantil en España

Urte batetik beherako hildakoak mila jaio bizirik bakoitzekoMuertos menores de un año por 1000 nacidos vivos

Urteak (Años) Haur hildakoak ‰ (Niños fallecidos)

19011911192119311941195119611971199020002008

185,9162,1147,3116,5142,962,637,420,78,04,03,5

Haurren hilkortasuna probintziaka (1967)Mortalidad infantil por provincias

Probintzia Tasa ‰

GipuzkoaBartzelonaSantander

GeronaValladolid

JaenValentzia

SalamancaZamoraPalencia

Ciudad RealCuenca

11,011,018,912,317,319,117,922,926,928,230,133,9

Erregimen Demografiko Modernoa. 1975etik aurrera

- JT beherakada 1975etik aurrera - JT (2007an ‰ 10,95) - Ugalkortasun indizea 1,24 - Malthusianismo jokabide jarraia

- 1975eko krisiaren eragina - Langabezia - Behin behineko lan kontratuak - Etxebizitzaren prezioa

- Mentalitateen aldaketak- Bizi-maila eta kultura-mailak gora - HT baxuak dira (‰ 8,57 2007an)

- Hilkortasun orokorraren zergati berriak- Haurren hilkortasuna- Sexuen arabera

- Lanbideei erreparatuz, goiko klaseek hilkortasun txikiagoa lanean- BH oso txikia (% 0,23)

Mugimendu naturala

Espainiako mugimendu naturalaren eboluzioa 1858-1965

1858 ‰ 35,3 ‰ 28,0 0,73

1878 ‰ 36,0 ‰ 30,4 0,56

1885 ‰ 36,3 ‰ 37,9 -0,7

1900 ‰ 33,8 ‰ 28,8 0,5

1910 ‰ 32,6 ‰ 22,9 0,97

1920 ‰ 29,3 ‰ 23,2 0,61

1930 ‰ 28,2 ‰16,8 1,14

1940 ‰ 24,3 ‰16,5 0,78

1950 ‰ 20,0 ‰10,8 0,92

1960 ‰ 21,6 ‰ 8,6 1,30

1965 ‰ 21,1 ‰ 8,4 1,27

2000 ‰ 9 ‰ 10 -0,1

2007 10,95 8,57 0,23

Jaiotsa Tasak - Heriotza Tasak Berezko Hazkunde %

Kolera izurritea

Erregimen. Dem. AintzinaNekazaritza gizarte atzeratuaGarapen Teknologiko eskasaGeldialdiko ekonomia

Trantsizio DemografikoaAldaketa teknologikoko sist. ekonomikoaHazkundeko ekonomia

Erregimen Dem.ModernoaGarapen teknologiko hazkorraHedakuntza ekonomiaGizarte garatua.

Grafika hau komentatzerakoan dokumentuaren aurkezpenari dagokionez: zergatik hazten da grafika 1858. urtean? Zergatik 1869 – 1876 bitartean ez dago daturik?

Biztanleen mugimendu naturaleen desorekak

Biztanleen mugimendu naturaleen desorekak

• Tradizioz Jaiotza tasak jokabide ezberdinak izan ditu• Garapen ekonomikoan desberdintasunak egon dira (1950 eta 1975)

JT altuenak dituzten autonomia erkidegoak bi egoera ezberdinak:

1- Tradizioz JT handiagoak izan dituztenak - Andaluzia, Murtzia, Balearrak, Kanariak, Ceuta eta Melilla

2- Inmigrazio prozesu indartsuak eragin dituenak – Madril– Katalunia– Valentzia

Populazioa gaztetu daHT batez bestekotik behera dagoBH positiboa dute

Biztanleen mugimendu naturaleen desorekak - 2

JT baxuenak dituzten autonomia-erkidegoak Bi egoera ezberdinak

1- Emigrazio indartsua jasan dutenak– Galizia,– Gaztela-Leon– Aragoi– Extremadura– Gaztela-Mantxa

2- 1975eko industria-krisiak astindu zituenak– Asturias– EAE

HT batez bestekotik gora dago (populazio zahartzeagatik) BH negatiboa