zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa...

16
18. zenbakia / Uda 2019

Transcript of zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa...

Page 1: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

18.zenbakia / Uda 2019

Page 2: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

2 BIZI LARRABETZU 2019ko Uda

DENON ARTEAN, HERRIGINTZA!Agintaldi berria dago martxan. Aldizkari honetan azken udal hauteskundeetako emaitzak eta udal talde berria osatuko duten pertsonen datuak ikus ditzakezue.Bizi Larrabetzuren ale honetan erakunde, enpresa eta herriko elkarteen arteko elkarlanaren bidez garatutako proiektuak ere aurkituko dituzue, adibidez, Udalak, Gurpide Elkarteak, Txinpasmendi Guraso Elkarteak eta Azurmendi jatetxeak sinatutako protokolo bat, birziklatze-praktika onak, lehen sektorea eta herriko ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena.Aurten azpiegitura garrantzitsuetan 830.000 € inbertituko dira. Lehendakari Agirre kaleko aparkalekua (jadanik amaituta dago), eta udan burutuko diren lanak (plazako aterpea, eskolako aterpearen hobekuntza, autokarabanentzako aparkalekua eta aisialdirako gune bat, Mirandako bihurgunean).

Una nueva legislatura esta en marcha. En esta revista podrás ver los resultados de las últimas elecciones municipales y los datos de las personas que compondrán el nuevo equipo municipal.Este número presentamos proyectos que tienen un denominador común: Institucion, empresa privada y colectivos locales trabajando de la mano por el bien común. La firma de un protocolo de actuación entre el Ayuntamiento, Gupide Elkartea, Txinpamendi Guraso Elkartea y el restaurante Azurmendi para fomentar las buenas prácticas en reciclaje, potenciar el sector primario y la economía circular a nivel local.Este año se realizaran inversiones en infraestructuras muy importantes, valoradas en más de 830.000 €. El parking de Lehendakari Agirre (ya finalizado) y las obras que se realizarán en verano: zona cubierta de la plaza, mejora de la zona cubierta de la escuela, el aparcamiento de autocaravanas y recuperación para zona de ocio en la curva de Miranda.

UDALETXEKO JENDEAURREKO ORDUTEGIA/ HORARIO DE ATENCIÓN AL PÚBLICO

Ekainatik irailera /de junio a septiembre.Astelehenetik barikura. De lunes a viernes

08:00 -14:00

• UDALETXEAAskatasunaren plaza, 194 455 70 09/ 2794 455 7029

• ANIMAZIO SOZIO- KULTURALAAnguleri Jauregia94 455 82 71

• BAKE EPAITEGIAAskatasunaren plaza, 194 455 70 09

• GIZARTE LANGILEAAskatasunaren plaza, 194 455 70 09/ 27

• UDAL ARKITEKTOAAskatasunaren plaza, 194 455 70 09/ 27

• UDAL BULEGOAAskatasunaren plaza, 194 455 70 09/ [email protected]

• HAURRESKOLAAndra Mari, 3594 455 71 73

• ESKOLA PUBLIKOALehendakari Agirre, z.g.94 455 81 72

• KZ GUNEAAnguleri jauregia94 403 33 74

• FUTBOL ZELAIAErrebale, z.g.635 722 696

• FRONTOIALehendakari Agirre, z.g.94 455 82 76

• UDAL IGERILEKUALehendakari Agirre, 494 455 71 32

• OSAKIDETZAKO KONTSULTATEGIAKontsultategia: 944 557 000 Hitzordua: 946 007 400 Larrialdiak: 944 100 000Harremanetarako:Helbidea: Errebale 2Telefonoa: 944 557 000

AURKIBIDEASarrera 2Obrak 4Erromesen Aterpetxea. 2019 5Eskolako Komedorea 6-7Txakolin Eguna 8Baserritarraren Eguna 9Bertokoa Indartuz 10Diru Laguntzak 2019 11Luk Balorazioa 12Kuadrilla Eguna 2019 13Larrabetzuko Memoria 14-15Udal Talde Berria 16

Argitaratzailea: Larrabetzuko Udala / Lege Gordailua: BI-1309-2015 / Diseinua, maketazioa eta inprimaketa:

ALDIZKARIAREN KOSTUA: 16 orrialde. 1.050 ale: inpresioa + edizioa + maketazioa + banaketa: 1.450 €

SARRERA / PRESENTACIÓN

Page 3: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

2019ko Uda BIZI LARRABETZU 3

OBRAK

Paperontzi eta panel berriak

Herrian 52 paperontzi aldatu dira. Orain dela hiru urte eta birziklatzea bultzatzeko asmoz, paperontzi multzoak jartzearen aldeko apustua egin genuen eta bide beretik jarraituko dugu; izan ere, kolore guztiak batuko dituzten lau ontzik osatutako guneak sortu ditugu, hondakinak modu selektiboan banatzeko. Inbertsioa: 10.516 €

Papeleras y nuevos paneles.

Se han sustituido 52 papeleras en el

municipio. Hace tres años optamos

por agrupar papeleras para impulsar el

reciclaje creando centros con cuatro

contenedores de diferentes colores

para la separa selectiva de los residuos:

Inversion: 10.516 €

Udal informaziorako panelak ere berritu ditugu, Udala hiritarrei modu argi eta errazean hurbiltzen segitzeko. Inbertsioa: 4.664 €

Hemos renovado los paneles de

información municipal, para seguir

acercando el Ayuntamiento a la

ciudadanía de una forma más clara y

sencilla. Inversion: 4.664 €

Eskolako leihoak

Eskola azpiegitura estrategikoa da Udal honen iritziz. 2 gelatako 6 leiho aldatu ditugu energi eraginkortasuna hobetu eta gelen isolamendua hobetu ahal izateko. Inbertsioa: 10.155 €

Ventanas de la escuela

Las escuelas siguen siendo una infraestructura estrátegica para este

Ayuntamiento. Hemos procedido a cambiar 6 ventanales de 2 aulas

para mejorar la eficiencia energética y mejorar el aislamiento en las

aulas. Inversión: 10.155 €

Herriko errepideetan konponketak

Lehendakari Agirre kalean konponketak eta Uriko sarrera/irteera errepidean lurreko seinalizazioak margotu: 14.450 €

Arreglos en las carreteras del pueblo

Mejora de las señalizaciones en la calle

Lehendakari Agirre y pintado de las líneas

horizontales de las carreteras de acceso

a la villa: 14.450 €

Page 4: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

4 BIZI LARRABETZU 2019ko Uda

OBRAK

Plazako Aterpea

CONSTRUCIONES MORGA S.L. Mirandako aparkalekuko obrak egingo ditu. Aurrekontua 142.576 euroko prezioan gehi BEZ 29.940 euro.

Las obras de rrehabilitación del parking de Miranda las

realizará CONSTRUCCIONES MORGA S.L. El presupuesto

es de 142.576 € más IVA 29.940 €

Mirandako aparkalekua

Obras a realizar ente julio y septiembre

Eskolako aterpeaLarrabetzuko eskolan espazio estalia eraikitzeko obra kontratua CONSTRUCCIONES ILLUNZAR S.L.ri  adjudikatu zaio, 175.760,54 euroko prezioan gehi BEZ 36.909,71 euro.

Las obras para el proyecto de ejecución del espacio cubierto de

la escuela de Larrabetzu a CONSTRUCCIONES ILLUNZAR S.L.,

por un precio de 175.760,54, euros m,as IVA 36.909,71 euros.

Herriko azpiegiturak. inbertsioak 2019uztaila-iraila bitartean egiteko obrak

Larrabetzuko Askatasuna plazan udaletxeari erantsitako espazio estalia eraikitzeko obra kontratua CONSTRUCCIONES APLIBUR S.L.ri adjudikatu zaio, 164.515,01 euroko prezioan gehi BEZ 34.548,15 euro.

El contrato de obras para el proyecto de ejecución

del espacio cubierto, en la plaza Askatasuna, anejo a

la casa consistorial de Larrabetzu, ha sido djudicado

a CONSTRUCCIONES APLIBUR S.L., por un precio de

164.515,01 euros más IVA 34.548,15 euros.

Page 5: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

2019ko Uda BIZI LARRABETZU 5

ATERPETXEA / ALBERGUE

Mundutik Larrabetzura: erromesen aterpetxeaUrtarrileko plenoan, Larrabetzuko Udalaren eta Donejakue bideko ospitalari boluntarioen elkartearekin lankidetza-ituna, sinatu zen, EHBILDUreN botoakaz (EAJ-PNVek kontra bozkatu zuen).

En abril se abrio, por cuarto año, el albergue municipal para peregrinos. En el pleno de enero se aprobó el convenio de colaboración con la la Agrupación Hospitaleros Voluntarios Camino de Santiago para Bizkaia, con los votos favorables de EHBildu y en contra de EAJ-PNV.

Datos de los tres últimos años.• En los tres últimos

años, 7.121 peregrinas

y peregrinos han

pernoctado en

Larrabetzu.

• Han consumido en

los comercios, bares…

locales, con lo que esto

supone para la economía

local

• La agrupación ha donado

7.000 € para las familias

necesitadas, que el

ayuntamiento a traslado a

servicios sociales.

• El pasado año se abrió

la posibilidad de poner

en marcha otro tipo de

gestión. Durante todo

el mes de noviembre

se podían presentar

diferentes opciones. Los

únicos que presentaron

una propuesta fueron los

actuales gestores

Azken hiru urteetako datuak:• Hauten 3 urteetan 7.121

lagunek lo egin dabe herrian. Eta ez bakarrik lo: herria ezagutu, herrikoakaz esperientziak partekatu, herriko komertzioetan eta jatetxeetan kontsumitu…

• Donejakue bideko Ospitalari Boluntarioen Elkarteak 7.000 euro eman dautsoz herriari.

• 2018ko azaroan aterpetxearen kudeaketarako proposamen berria jasotzeko aukera zabaldu zan. Udalak bakarrik proposamen bat jaso eban; hain zuzen ere, azkenngo hiru urteetan aterpetxea kudeatu daben elkartearena.

• Elkarteagaz harremana oso ona izan da eta eurek ekarritako oheak, ohatzeak, mahaiak … urte guztian Errebale jauregian dauz. Udazkenean eta neguan herritarrok zein elkarte desberdinak erabiltzeko. Iaz eta aurten 4 eskaera eduki doguz eta lokala erabili dabe, dohainik.

Page 6: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

6 BIZI LARRABETZU 2018ko uda

Txinpasmendi Guraso ElkarteaJantoki eredu iraunkor, osasuntsu eta parte-hartzailea bermatzenLarrabetzuko eskolako jantokiaren ibilbidea

Txinpasmendi Guraso Elkartea:11 urte dira aurten jantokia era integralean kudeatzen dugunetik, baina esan beharra dago Guraso Elkarteak 41 urte bete dituela ardura hau bere gain hartzen. Urte hauetan guztietan bi egoera bereiz ditzakegu:

1978-2008 Jantokiko kudeaketa era partzialean egiten zen: Guraso Elkarteak lehengaiak erosten zituen eta begiraleen kontratazioaz arduratzen zen. Eusko Jaurlaritzaren ardura zen sukaldearen mantenua eta sukaldarien kontratazioa.

2008-2019 2000. urteko aginduaren bitartez, Eusko Jaurlaritzak behartuta, eta jantokiaren eredua mantentzeko, Guraso Elkarteak hartu behar izan zuen jantokiaren kudeaketa integrala bere gain: langileen kontratazioa, lehengaien erosketa, sukaldearen mantenua eta inbertsioei aurre egitea.

Page 7: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

2018ko uda BIZI LARRABETZU 7

FinantzabideakGaur egun, Eusko Jaurlaritzak hala ezarrita, egun bateko menuaren kostuaren %65 familiek ordaintzen dute eta gainontzeko %35a Eusko Jaurlaritzak ordaintzen die zuzenean catering enpresei. Ba, %35 hori da guri ukatzen digutena. Gure jantoki-proiektua bermatzeko finantzabide bakarra gurasoen kuotak dira, 4,60 € eguneko eta menuko 2.017/18ko ikasturtera arte.

Langileak Sukaldean 3 langile daude: sukaldariburua eta bi laguntzaile. Jantokian 10 begirale daude. Hauetatik batzuk jantokia itxi ostean patioan

zaintzaile aritzen dira. Jantokiko arduradun batek koordinazio-lana bideratzen du hornitzaileen eta

Guraso Elkartearen artean.

Catering-enpresek sinatutako lan-hitzarmenari erreparatzen diogu gure langileen lan baldintzak berma daitezen. Aseguru bat eta Lan Arriskuetarako Prebentzio Plana ere badaukagu.URTEKO GASTUAREN %80 HERRIAN GERATZEN DA EROSKETen ETA SOLDATEN BITARTEZ.Era berean, langileak kontratatzean Larrabetzu zein Morgako gurasoak eta herritarrak lehenesten ditugu.Esan dezakegu urteko gastuaren %80 herrian geratzen dela erosketa eta soldaten bitartez.2017/18 ikasturteko gastua 190.000 eurokoa izan zen.

Balantzeak eta ondorioakUrte hauetako balantzea oso positiboa da eta ondorio zehatzak ekarri ditu eskolara eta jantokira:

KALITATE HANDIAGOA ZERBITZU HOBEA IRAUNKORRAGOA HEZKUNTZAN TXERTATUA PARTE-HARTZEA BERMATZEN

DU ONURAGARRIA DA TOKIKO

EKONOMIAN

Hau da gure eskola jantokia!

250 menu egunean. Jatorduak 3 txandatan

antolatuta. Betiko eran

prestatutako menuak, lehengai fresko eta sasoikoekin. Dieta egokituak

beharrizan bereziak dituztenentzat. 13 langile: begiraleak

eta sukaldariak. 190.000 €ko

aurrekontua ikasturteko. Aurrekontuaren %80

herrira itzultzen da: soldatak, dendak, baserritarrak… Langileen

kontratazioan Larrabetzu eta Morgako eskolako gurasoak eta biztanleak lehenesten ditugu. Eskolako negutegiaren

kudeaketa. Hondakin organikoen

kudeaketa: konposta

Page 8: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

8 BIZI LARRABETZU 2019ko Uda

TXAKOLIN EGUNA 2019

Page 9: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

2019ko Uda BIZI LARRABETZU 9

BASERRITARREN EGUNA 2019

Page 10: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

10 BIZI LARRABETZU 2019ko Uda

Kultur elkarteak Putzu septikoen garbiketaEskatutakoa Emandakoa emandakoa

Hori Bai 4.000,00 € 4.000,00 € 7 eskaera 796,95 €

Txinpasmendi 7.000,00 € 7.000,00 €

Izar Argia 1.710,00 € 1.710,00 € Beharrizan ekonomikoak duten famileeiGaztelumendi 3.100,00 € 3.100,00 € emandakoa

Itallen 1.800,00 € 1.800,00 € 7 eskaera 2.069,61 €

Bizkargi 3.000,00 € 3.000,00 €

Kukubel 5.150,00 € 4.377,50 € Termiten tratamendua egitekoGUZTIRA 25.760,00 € 24.987,50 € emandakoa

Eskaera Bat 1.000,00 €

Kirol elkarteakEskatutakoa Emandakoa Euskara ikasteko diru laguntzak

Txokoan 2.750,00 € 2.225,00 € emandakoaOlarreta 9.100,00 € 8.784,31 € 4 eskaera 591,00 €Uritarrak 9.500,00 € 7.062,25 €

GUZTIRA 21.350,00 € 18.071,57 € Gure etxea elkarteari diru laguntzakemandakoa

HARRERA ELKARTEA 500,00 € 2.500,00 €FUNDACIÓN SÍNDROME DE DOWN 500,00 €

Erakundea Sarrera Partida ZenbatekoaBEHATOKIA 791 335-48108 150,00 €

EHIGE 370 335-48109 150,00 €

ARABA EUSKARAZ 211 335-48101 150,00 €

HERRI URRATS 171 335-48102 150,00 €

NAFARROA OINEZ 3346-2018 335-48104 150,00 €

KILOMETROAK 3283-2018 335-48103 150,00 €

IBILALDIA 3078-2018 335-48105 150,00 €

KORRIKA 2050-2018 335-48110 150,00 €

KONTSEILUA 3009-2018 335-48106 150,00 €

1.350,00 €

DIRU LAGUNTZAK / SUBVENCIONES

DIRU LAGUNTZAK 2019 51.016,63 €

· Euskal fondoari: 15.000€

· Hezkuntza/ Euskara

Page 11: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

2019ko Uda BIZI LARRABETZU 11

BERTOKOA INDARTUZ. ZORIONAK LARRABETZU!

En Larrabetzu, con el sistema puerta a puerta (BERTOKOA

INDARTUZ: GURPIDE + AYUNTAMIENTO) en el 2018 hemos recogido

selectivamente un 108,4% más orgánico que el año pasado y lo

hemos convertido en compost.

Bertokoa indartuz: Udalak eta Gurpide Elkarteak bultzatutako sistemaren bitartez, Larrabetzun, 2018. Urtean, %108,4 organiko gehiago batu dugu eta konposta egin dogu! Datu bikaina!Zorionak Larrabetzu!

ZORIONAK LARRABETZU!

Parte-hartzaileak, 2018ko abenduaren 31n·261 etxebizitza ·3 janari-denda (supermerkatua, fruta-denda eta okindegia) ·5 taberna-jatetxe ·Jatetxe handi 1 (Azurmendi)

Urteko bilakaera

Urtarrila Otsaila Martxoa Apirila Maiatza Ekaina Uztaila Abuztua Iraila Urria Azaroa Abendua GUZTIRAEnero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre NoviembreDiciembre TOTAL

DERIO 2.865 € 3.066 € 3.910 € 2.756 € 3.801 € 4.762 € 3.200 € 1.629 € 4.778 € 3.818 € 2.682 € 4.795 € 42.062 €

LARRABETZU 394 € 422 € 538 € 380 € 523 € 656 € 440 € 224 € 658 € 526 € 369 € 660 € 5.790 €

LEZAMA 598 € 639 € 815 € 575 € 793 € 993 € 667 € 340 € 996 € 796 € 559 € 1.000 € 8.771 €

LOIU 488 € 522 € 665 € 469 € 647 € 811 € 545 € 277 € 813 € 650 € 456 € 816 € 7.160 €

SONDIKA 1.653 € 1.769 € 2.256 € 1.591 € 2.193 € 2.747 € 1.846 € 940 € 2.757 € 2.203 € 1.547 € 2.767 € 24.269 €

ZAMUDIO 862 € 922 € 1.176 € 829 € 1.143 € 1.432 € 962 € 490 € 1.437 € 1.148 € 806 € 1.442 € 12.648 €

GUZTIRA 6.860 € 7.340 € 9.360 € 6.600 € 9.100 € 11.401 € 7.660 € 3.900 € 11.439 € 9.140 € 6.420 € 11.480 € 100.700 €

2. AUTOKONPOSTAJEA (MANKOMUNITATEko proiektua) 96.250 €

3. AUZO-KONPOSTAJEA / COMPOSTAJE COMUNITARIO (LARRABETZUko udal proiektua) 64.394 €

Guztira / Total 261.344 €

Herrian Azurmendi guztira GUZTIRA 50.165 19.668 69.833 

RESIDUOS ORGÁNICOS: Total Mancomunidad (sin Larrabetzu) 2018: 196.950 kilos. Larrabetzu, proyecto puerta a puerta, bertokoa indartuz: 64.394 kilos

Organiko bilketa, 2018: Larrabetzu 34,8 kilo biztanleko txorierri: 5,6 kilo biztanlekoRecogida de orgánico 2018, kilos por habitantes: Larrabetzu 34,8 kilos/h Txorierri (sin Larrabetzu) 5,6 kilo/habitante

MANKOMUNTATEKO DATUAK. DATOS OFICIALES DE LA MANCOMUNIDAD:

Edukiontzi marroia / Contenedor Marrón

Page 12: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

12 BIZI LARRABETZU 2019ko Uda

LUK INFORMATZEN

Larrabetzuko umeen kontseilua

Ekainaren 5ean egin zen Larrabetzuko Umeen Kontseiluaren ikasturte honetako azken bilera. Hilean behin elkartu dira Errebaleko Jauregian herriko 12 ume Alkateak aurkeztutako gaiari

konposteraren inguruan ikusitako akerrak ere interes handia piztu zien.Baina lan ere egin dute: azkenengo bi topaketetan hondakinen inguruko kanpaina diseinatu dute. Ekainaren 15ean aurkeztu da gure kaleetan zehar. Itxaropentsu gaude kanpainak izango duen eraginaz.Larrabetzuko Udalak eskerrak eman nahi dizkie Kontseiluko partaide guztiei. Eta alde egiten dutenei esperientzia aberasgarria bizi izana espero dugu. Datozen kide berriei, ongi etorri.

heltzeko. Larrabetzu 2025 proiektuaren harira, ingurumena eta hondakinen inguruko kanpaina bat lantzea eskatu zaio Kontseiluari. Gaia hizpide, umeek hainbat eztabaida eta hausnarketa partekatu dituzte: nolako Larrabetzu nahi dugun eta nolako munduan bizi nahi dugun; zer egin dezakegun herritarrok… etab. Berresonagako konpostera ere bisita egin dugu, eta umeek hondakin organikoen inguruko azalpenak adi entzun eta galdera asko egin zituzten. Umeak ume,

Page 13: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

2019ko Uda BIZI LARRABETZU 13

KUADRILLA EGUNA 2019

argazkiak

Page 14: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

Noren GerraHitzek errealitatea marrazteko balio dute eta diskurtso edota narratiba bat irudikatzeko gaitasuna ere badute.

Hala gertatzen zaie 1936ko gertakariei ere: Gerra Zibila ala 1936ko gerra, nola deitzen ote zaion, horren araberako ikuspegia eman dezakete hitzek. Herri, nazio edo estatu bereko biztanleen arteko gatazkak izendatzeko erabili ohi da “gerra zibila” terminoa. Arrazoi bi leudeke, beraz, izendapen hori bazterrean uzteko. Bat: Espainiako Erresuman dagoen herri edota nazioen errealitatea baztertzen du, lehen bistara, “gerra zibila” terminoak. Bi: hainbat historialarik aipatzen dute Espainiakoa baino, nazioartekoa izan zela 1936ko gatazka: bigarren mundu gerraren atarikoa, alegia. Claude Bowers Madrilen zegoen AEBetako enbaxadorearen hitzetan “atzerritarren arteko gerra” izan zen 1936ko hura.

Aski ezaguna da Alemaniak eta Italiak izan zuten protagonismoa, gerra egiteko modu berria

frogatzeko aukeratu baitzuten Mussolinik eta Hitlerrek Bizkaia. Alemanez, blitzkrieg, edo, italieraz, guerra celere. Taktika: etsaien frontea bonbardatu eta guztiz txikitu, artilleria bidali, eta, ondoren, infanteria; hori guztia, «gizarte zibilarekiko inolako begirunerik gabe», Francorekin egindako hitzarmenaren arabera. Herman Wilhem Goring politikari naziak Nurenbergeko epaitegian aitortu zuen euskal lurraldea Luftwaffe Alemaniako aire armadaren «proba bankua» izan zela. Larrabetzuk baditu errealitate horren bi lekuko, bi hegazkin erori baitziren herrian bi hilabeteko epean: maiatzaren 13an lehena, eta ekainaren 11n bigarrena.

Bizkargitik egin zioten tiro lehen hegazkinari, 1937ko maiatzaren erdialdean. Paraxutari esker salbatuz zen Hans J. Wandel

MEMORIA / MEMORIA

14 BIZI LARRABETZU 2019ko Uda

Page 15: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

hegazkilaria, 23 urteko arkitekto alemaniarra. “Atzo herri bat lurperatu genuen”, zioen Wandelek gordeta zituen paperen artean aurkitu zuten gutun batek. Gernikako bonbardaketan parte hartu zuen Wandelek, eta heriotza zigorra ezarri zioten horregatik. Hil aurretik, baina, Alemaniara itzuli zen. 1942 hil zuten, Bigarren Mundu Gerran, Errusiako frontean.

Hilabetera erori zen bigarren hegazkina: Burdin Hesiaren kontrako erasoaren abeleran. “Fusilaren tiroekin hegazkin bat eztandarazi zen airean. Hegazkina Larrabetzutik gertu erori zen, txiki eginda, eta pilotu alemana guztiz kiskalita. Paraxuta “urdin argia” gudarien artean banatu zuten”, azaldu zuen Pablo Beldarrainek Historia Critica de la Guerra Civil liburuan. Faxistak Larrabetzura sartzear zeudela hil zuten August

Wilmsen, eta Burdin Hesia hautsi eta herrira sartu ondoren hobia ere jarri zioten herrian. Hor zegoen ordutik: uritik eleizalderako bidean. Hala dio hobiak: Hemen erori zen 1937ko ekainaren 1ean, Espainiaren alde, August Wilmsen, 1913ko martxoaren 14an, Kefrelden jaioa. Hainbat herritarrek gogoratzen dutenez, 1936ko gerra bukatu ondorenean ere autobusa etortzen zen Alemaniatik Larrabetzura, hegazkinlariari omenaldia egiteko.Hobia gorde egin du Larrabetzuko Udalak, harekin zer egin pentsatu bitartean. 1936koa zer izan zen erakusteko balia liteke hilarria: azaltzeko ez zela “herri, nazio edo estatu bereko biztanleen arteko gatazka” bat izan; ez “gerra zibil” ezta espainiar soila ere. Gernikan bezala, bonbardatu ziren herri guztien oroimenen gordeleku bihur liteke. Edo ez.

2018ko uda BIZI LARRABETZU 15

Page 16: zenbakia / Uda 2019 - larrabetzuko udala · 2019-06-28 · ekonomia zirkularra bultzatzeko asmoa duena. Aurten azpiegitura garrantzitsuetan ... Larrabetzuko Memoria 14-15 Udal Talde

16 BIZI LARRABETZU 2018ko uda

2015 urtean. Botoak 2015. Zinegotziak 2019 urtean. Botoak 2019 urtean. Zinegotziak

ZENSOA 1.575 1.567

EHBildu 660 -- % 53,4 6 728 -- % 57,6 7

EAJ-PNV 492 -- % 39,8 5 470 -- % 37,2 4

PSE 15 -- % 1,2 0 21 -- % 1,6 0

PP 4 -- % 0,3 0 7 – %0,56 0

PARTE HARTZEA 1.235 1.262

2019-2023: UDAL TALDE BERRIA

Alkatea. IÑIGO GAZTELU BILBAO Ehbildu

Zinegotziak: MARIPI AGIRRE BUJANDA Ehbildu LEIRE ETXEBARRIA GAZTELU Ehbildu MADDI SAN MIGUEL ALKORTA Ehbildu

Larrabetzuko udala. 2019-2023

Udal hauteskundeak. Botoak/zinegotziak:

IGOR ELORDUI ETXEBARRIA Ehbildu ITXASO SAN ROMAN AIARTZA Ehbildu NAIA MADARIAGA GARTZIA Ehbildu MIGUEL ANGEL GAZTELU BARRENA EAJ-PNV BORJA RAMIREZ ETXEBARRIA EAJ-PNV ESTIBALIZ BOLUNBURU GARCIA EAJ-PNV JOSE MARTIN HORMAETXE IZAGIRRE EAJ-PNV