ZEBERIO PLAN GENERAL ORDENACIÓN URBANA ZEBERIO€¦ · ZEBERIOKOHIRIANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRA...

Z E B E R I O K O H I R I A N T O L A M E N D U R A K O P L A N O R O K O R R A P L A N G E N E R A L D E O R D E N A C I Ó N U R B A N A D E Z E B E R I O DOKUMENTUA A MEMORIA HASIERAKO ONARPENADOCUMENTO MEMORIA APROBACIÓN INICIAL

2 0 1 5 a b e n d u a

1

Z E B E R I O k o U D A L A

A1. INFORMAZIO-MEMORIA ......................................................................................... 7

1. SARRERA. ............................................................................................................... 7

1.1 DOKUMENTUAREN XEDEA ETA ADIERAZPENA ........................................................... 7

1.2 TALDE IDAZLEA. .................................................................................................. 8

1.3 METODOLOGIA ETA FASEAK .................................................................................. 8

1.4 HIRI-ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN EDUKIA ........................................... 9

2. HIRIGINTZAKO INFORMAZIOA ...................................................................................... 11

2.1 INFORMAZIOA ETA PARTAIDETZA-DIAGNOSTIKOA ...................................................... 11

2.2 KOKALEKUA ESKUALDEAN .................................................................................... 12

2.3 BILAKAERA HISTORIKOA ETA EGITURA MORFOLOGIKOA ........................................... 12

2.4 INGURUNE FISIKOAREN DIAGNOSTIKOA. LURZORUAREN ERABILEREN EGOKITASUNA .... 18

2.5 DIAGNOSTIKO SOZIOEKONOMIKOA ......................................................................... 30

2.6 HIRIGINTZAKO DIAGNOSTIKOA ............................................................................... 36

2.7 PLANAREN JARDUERA-ARDATZAK ......................................................................... 44

2.8 UDALERRIAN ERAGINA DUEN UDALEZ GAINDIKO PLANGINTZA .................................. 45

2.9 INDARREAN DAUDEN ARAU SUBSIDIARIOEN ANALISIA .............................................. 57

3. PLANA FORMULATZEKO PROZESUA ........................................................................... 61

3.1 HAPO-REN FORMULAZIOAREN HASIERA ETA AURRETIKO KONTSULTAK ...................... 61

3.2 HASIERAKO DOKUMENTUA ETA ERREFERENTZIA-DOKUMENTUA ................................ 61

3.3 HERRITARREK PARTE HARTZEKO PROZESUA ......................................................... 61

3.4 PARTAIDETZA-DIAGNOSTIKOAREN DOKUMENTUA ..................................................... 67

3.5 AZTERTUTAKO ALTERNATIBAK ETA HAUTAKETA-PROZESUA ...................................... 67

3.6 AURRERAKINA ETA JENDAURREAN JARTZEKO EPEA ............................................... 68

3.7 AURKEZTUTAKO IRADOKIZUNEN AZTERKETA ETA ERANTZUNAK ................................ 68

3.8 HELBURUEN ETA IRIZPIDEEN DOKUMENTUA ONARTZEA ........................................... 68


2 0 1 5 a b e n d u a

2



2 0 1 5 a b e n d u a

3


A2. AUKERATUTAKO KONPONBIDEA JUSTIFIKATZEKO MEMORIA .......................... 69

1. PLANA EGITEKO EGOKITASUNA ETA AUKERA .............................................................. 69

2. ANTOLAKUNTZAREN IRIZPIDEAK ETA HELBURUAK ........................................................ 69

3. HIRIGINTZA-EREDUA ................................................................................................ 89

3.1 LURRALDE- ETA EKONOMIA-TESTUINGURUA .......................................................... 89

3.2 PROPOSATUTAKO EREDUAREN EZAUGARRI NAGUSIAK ............................................. 90

3.3 LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA ................................................................... 92

3.4 LURZORU URBANIZAEZINA ................................................................................... 94

3.5 HERRIGUNEA ..................................................................................................... 95

3.6 JARDUERA INDUSTRIALA ...................................................................................... 97

4. AZTERTUTAKO ALTERNATIBAK ETA HAUTAKETA-PROZESUA .......................................... 98

4.1 AURRERAKINAREN DOKUMENTUAN PLANTEATUTAKO PROPOSAMEN NAGUSIAK ............ 98

4.2 AURRERAKINEAN AZTERTUTAKO ALTERNATIBEN AZALPENA ..................................... 101

4.3 AZTERTUTAKO ALTERNATIBAK NEURTZEKO IRIZPIDEAK .......................................... 102

4.4 ALTERNATIBEN ANALISI NEURRITSUA ETA HAUTAKETA .......................................... 102

4.5 HASIERAKO ONARPENAREN DOKUMENTUTIK SORTUTAKO ALTERNATIBEN AZTERKETA NEURRITSUA .......................................................................................................... 105

5. LURZORUA OKUPATZEKO ESTRATEGIA ETA ANTOLAKUNTZA ....................................... 106

5.1 HIRI-LURZORUAREN ANTOLAKUNTZA .................................................................... 106

5.2 LANDA-GUNEEN ANTOLAKUNTZA .........................................................................125

5.3 LURZORU URBANIZAGARRIAREN ANTOLAKUNTZA ....................................................125

5.4 PLAN OROKORRAREN BIZITEGI-KUANTIFIKAZIOA ....................................................126

5.5 GEHIENEKO ETA GUTXIENEKO ESTANDARRAK BETETZEAREN JUSTIFIKAZIOA .............126

5.6 LURZORU URBANIZAEZINAREN ANTOLAKUNTZA ......................................................129

5.7 AZALEREN LABURPENA ......................................................................................139

5.8 EGITURA-ANTOLAKUNTZAREN BESTE ALDERDI BATZUK ..........................................146


2 0 1 5 a b e n d u a

4



2 0 1 5 a b e n d u a

5


A3. INGURUMEN-EBALUAZIOA PLANAREN PROPOSAMENETAN INTEGRATZEKO JUSTIFIKAZIO-MEMORIA ............................................................................................. 147

6. Erreferentzia-dokumentua HAPOren proposamenetan integratzea ..........................................147

7. Ingurumen Iraunkortasunaren Txostena HAPOren proposamenetan integratzea .........................147

7.1 Alternatibak ebaluatzea eta hautatzea .......................................................................147

7.2 Lurzoru urbanizaezineko erabilera- eta eraikuntza-araubiderako irizpideak .........................148

7.3 Zuzenketa-, babes- eta konpentsazio-neurriak ..........................................................148

7.4 BISOI EUROPARRAREN KUDEAKETA-PLANAREN ERANSKINETIK ERATORRITAKO neurriak148


2 0 1 5 a b e n d u a

6



2 0 1 5 a b e n d u a

7


A1. INFORMAZIO-MEMORIA

1. SARRERA.

1.1 DOKUMENTUAREN XEDEA ETA ADIERAZPENA

Dokumentu honek Zeberioko udalerriko Hiri Antolamendurako Plan Orokorra garatzen du. Udalak bultzatu du plana egiteko ekimena, eta, Plangintzako Aurrerakinaren dokumentua izapidetu eta jendaurrean jarri ondoren, plangintzako helburu orokorrak eta irizpideak berresteari buruz 2014ko apirilean hartutako udal erabakia oinarri hartuta idatzi da.

Dokumentu honetan, alde batetik, Aurrerakinaren zehaztapenak bat egin dira, eta, bestetik, jendaurrean jartzeko eta informatzeko epean eta herritarren parte-hartze prozesuan eskuratutako zehaztasunak eta doikuntzak sartu dira.

Dokumentu hau hasierako onarpena eman diezaioten aurkezten da. Fase hori behin-behineko onarpenaren aurrekoa da; izan ere, behin-behineko onarpena emango zaio, jendaurrean jartzeko epea igaro eta dokumentu hau eraberrituko duen testu berria osatu ondoren.

Dokumentua 2013. urtean hasitako prozesu baten emaitza da, eta bertan biltzen den lana honako hauek egin dute batera: idazteko ardura izan duen talde teknikoak; udal korporazioak eta udal zerbitzu teknikoek; informazioa eman eta txostenak igorri dituzten administrazioaren beste erakunde batzuek; eta, dokumentuaren fase bakoitzean modu koordinatuan egindako parte-hartze prozesuan inplikatu diren herritarrek.

Era berean, kontuan hartu dira Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenean (IIT) eta Eragin Akustikoaren Azterketan jasotako zehaztapenak.

Plana proiektu kolektiboa da, eta zortzi urte inguruko eperako diseinua proposatzen du, indarraldia mugagabea izateko aukera eragotzi gabe, non eta ez den aldatzen edo berrikusten.

Horren xedea da, halaber, udalerriari plangintza orokorreko tresna bat ematea, egungo gizarte-, ekonomia-, kultura- eta hirigintza-testuingurura egokitzen dena eta bat datorrena aplikagarria den araudiarekin eta, bereziki, lurzoruari eta hirigintzari buruz indarrean dagoen araudi berriarekin.


2 0 1 5 a b e n d u a

8


1.2 TALDE IDAZLEA.

Aurrerakinaren dokumentu hau, hain zuzen, Zeberioko Udalak sustatutakoa da.

Eta honako hauek osatu dute talde idazlea:

Arkitektura eta hirigintza

hiri.Dunak estudioa

Amaia Albeniz Goikoetxea

Iglu Arkitekturak

Laguntzaileak:

Saioa Zuazubiskar Ardanza

Ana Fernandez Cubero

Eider Ayerdi Anacabe

Ingurumen Zientzietako lizentziaduna

AMBIENTALIA 21

Sergio Gallego Mazarías

Zuzenbideko lizentziaduna

Fulgencio Carlos Gutiérrez-Solana Sainz de la Maza

1.3 METODOLOGIA ETA FASEAK

Proposatutako metodologia orokorra deskribatuko dugu jarraian, 9 fasetan banatuta dagoena. Fase bakoitza, aldi berean, hainbat ataletan dago banatuta, herritarrek parte hartzeko lan-prozesu edo tailer-zikloen eta azterlan teknikoen lan-ildoekin bat datozenak. Atal bakoitzean, dokumentu independenteak osatzen dira, eta lan-prozesuak eta parte-hartzea sustatzen duten tailerrak antolatzen dira.

Plan Orokorraren berrikuspen-prozesuan gauzatzeko proposatutako faseak, hain zuzen, honako hauek dira:

a. AURREDIAGNOSTIKO TEKNIKOA

b. PARTAIDETZA-DIAGNOSTIKOA

c. HERRITARREN IRIZPIDEAK ETA HELBURUAK

d. PARTAIDETZAREN BIDEZ ERABAKITAKO PROPOSAMENAK ETA ALTERNATIBAK ETA AURRERAKINAREN AURKEZPENA

e. IRADOKIZUNEI ERANTZUTEA

f. PLANGINTZAKO IRIZPIDE ETA HELBURU OROKORRAK ONARTZEA


2 0 1 5 a b e n d u a

9


g. HASIERAKO ONARPEN-DOKUMENTUA (aurkeztutako dokumentuarekin bat datorrena).

h. BEHIN-BEHINEKO ONARPEN-DOKUMENTUA

i. BEHIN BETIKO ONARPEN-DOKUMENTU BATEGINA

1.4 HIRI-ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN EDUKIA

Dokumentu honek indarrean dagoen hirigintzako legediak eskatutako zehaztapenak eta edukiak jasotzen ditu.

Hain zuzen, Hiri Antolamendurako Plan Orokor honetan sartutako dokumentuak honako hauek dira:

“A. Memoria" dokumentuak egindako proposamenen deskribapena eta justifikazioa jasotzen du, bai eta haien egokitzapena ere indarrean dagoen legediari.

“B. Hirigintza Arauak” dokumentuak argi bereizitako bi zati ditu, elkarren osagarri direnak. Lehen zatian, “Hirigintza Arau Orokorrak” daude, eta Zeberioko udalerri osoan dira aplikagarriak, azaldutako baldintzetan. Bigarren zatian, “Hirigintza Eremuetako Hirigintza Arau Partikularrak" jasotzen dira, eta horien bidez zehazten dira eremu horietako hirigintza-erregimen espezifikoak.

“C. Azterketa Ekonomikoa eta Jarduera Programa” dokumentuak proposamenaren finantza- eta ekonomia-bideragarritasunaren azterketa egiten du, plana gauzatzeko ezarritako epea kontuan hartuta (C.1). Era berean, dokumentuak ekonomia-iraunkortasunari buruzko nahitaezko txostena jasotzen du (C.2); eta, proposamena garatzeko eta gauzatzeko programazioaren dokumentazio esanguratsua biltzen du (C.3).

“D. Katalogoa” dokumentuak udalerriko zer elementu eraiki edo natural babestu eta zaindu behar diren zehazten du, arte, kultura, historia, ekologia edo naturaren ikuspegitik interesa dutela kontuan hartuta.

Udalak, bestalde, hirigintzari eta eraikuntzari buruzko ordenantzak izapidetuko ditu.

“E. Planoak” dokumentuak dagokion dokumentazio grafikoa jasotzen du, horren barruan honako hauek bereizita: informazio-planoak (I), egiturazko antolakuntzari burukoak (E), eta antolakuntza xeheari buruzkoak (X).

Aipatu berri ditugun dokumentuek osatzen dute, hain zuzen, Zeberioko Hiri Antolamendurako Plan Orokorra, lurzoruari eta hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legearen 62. artikuluak berariaz adierazitakoarekin eta indarrean dagoen hirigintzako legediak ezarritakoarekin bat etorrita.

Era berean, indarrean dagoen legedia betetzeari begira, HAPOk dokumentu osagarri hauek jasotzen ditu:


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0



2 0 1 5 a b e n d u a

1 1


2. HIRIGINTZAKO INFORMAZIOA

2.1 INFORMAZIOA ETA PARTAIDETZA-DIAGNOSTIKOA

Plan Orokor honen hirigintzako informazioa, kontsultatutako iturriak eta bibliografia-materiala Partaidetza Diagnostikoa izeneko dokumentuan jasota daude. Dokumentu hori oinarri hartuta idatzi ziren gero aurrerakina, eta plangintzaren helburu orokorrak eta irizpideak.

Aipatutako partaidetza-diagnostikoa, izenak berak dioen moduan, ez zen izan informazio-bilketa soil bat, herritarren parte-hartze prozesu batean egindako ariketa bat baizik. Prozesu horren garapenean, ondorio bakoitza balioetsi eta hierarkizatu zen. Dokumentu horretan, arazoen gaineko adostasuna lortu ondoren, gai bakoitzerako jarraipen-adierazleak sartzen ziren, eta horien bidez udalerriak etorkizunean egiaztatu ahal izango du planteatutako jarduerek espero zituzten emaitzak eman ote dituzten.

Partaidetza Diagnostikoa dokumentua dokumentu hauetan banatzen da:

1. ATALA – INGURUNE FISIKOAREN DIAGNOSTIKOA

2. ATALA – DIAGNOSTIKO SOZIOEKONOMIKOA

3. ATALA – HIRIGINTZAKO DIAGNOSTIKOA

Aipatutako dokumentu horrekin batera, azalpen-eranskin bat dago, fase horretan izandako parte-hartze prozesuaren garapenari eta ondorioei buruz.

Eranskin hori, gainerako faseei zegozkien eranskinekin batera, bat egin zen HERRITARREN PARTE-HARTZE PROZESUAREN AMAIERAKO TXOSTENEAN.

Memoria honetan jasotako hirigintzako informazioak Partaidetza Dokumentuaren datu garrantzitsuenak eta ondorio nagusiak laburbiltzen ditu. Plan Orokor honen edukia interpretatzeko xehetasun edo zehaztasun gehiago behar izanez gero, aipatutako Diagnostiko-dokumentua elementu osagarritzat har daiteke.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 2


2.2 KOKALEKUA ESKUALDEAN

Zeberioko udalerria Bizkaian dago, Arratia-Nerbioi eskualdean. 47,15 km2-ko azalera du udal-erroldaren berrikuspenaren arabera 2013ko urtarrilaren 1ean, eta 1.084 biztanle ditu. Zeberio ibaiaren bailararen inguruan hedatzen da udalerria, bi mendi-lerro paralelo ditu alboetan eta mazela ugari, eta horrexegatik lurraldeak ez du okupazio egokia izan. Hori dela-eta, egungo paisaian ikus daiteke biztanleria oso sakabanatua dagoela, landa-gune barreiatuetan banatua. Auzo horien artean Zubialde da zentro zibil eta administratiboa.

Honako hauek dira mendi nagusiak: Untzeta (765 m), Axpuru (671 m), Arrugaeta (669 m), Semelarra (641 m), Mandoia (634 m), Upo (574 m), Otzagarai (551 m) eta Artanda (547 m).

Zeberio ibaia da bertako ibilgu nagusia, eta honako hauek dira haren adar nagusiak: Gezala erreka, Egia erreka, Meako erreka, Bertzuten erreka, Larrako erreka, Udiarraga erreka, Ibarrondo erreka, Gorositu erreka, Solatxi erreka, Ostola erreka, Altzaga erreka, Elorribieta erreka. Iturri ugari daude udalerrian, eta baita intereseko leize eta osin batzuk ere: Sisilikoganeko leizea (Arrugaeta edo Semenarro), Ereñotzako leizea (Zeberiogane eta Ereñotza artean), Urrutzako lezea (Solatxi) eta Urrutzabengoako koba (Solatxi).

Honako muga hauek ditu: iparraldean, Ugao-Miraballes, Arrigorriaga, Zaratamo, Galdakao, Bedia e Igorre; hegoaldean, Orozko; ekialdean, Arantzazu eta Artea; eta mendebaldean, Ugao-Miraballes eta Arrankudiaga.

2.3 BILAKAERA HISTORIKOA ETA EGITURA MORFOLOGIKOA

Hirigintza-ereduaren azterketari heldu aurretik, egokia dirudi lurraldearen azterketa bat egitea, natura-ingurunearen eta gizakiaren ekintza eraldatzaileen arteko erlazio formalen nondik norakoak ezagutzeko. Lurraldearen bilakaera historikoaren azterketaren bidez, gaur egun aurki daitezke oraindik lurraldeko elementuen kokalekua azaltzeko ildoak. Erlazio horiek, funtsean, oinarrizko hiru elementu formalen bidez islatzen dira: herriguneak, bideak eta lursailen egitura.

2.3.1 BILAKAERA HISTORIKOA Diagnostikoan esan genuen bezala, Zeberioren bilakaera historikoaren kontakizun honetan bi lagunekin izandako hainbat topaketetan jasotakoaren funtsezkoa azalduko dugu, pertsona horiek lagundu baitigute egungo errealitatea eta Zeberioren ibilbide historikoa ulertzen. Kepa Perez Urraza, Zeberiokoa, eta Alberto Santana historialaria dira bi pertsona horiek eta, bakoitzak bere ikerketa-esparrutik, kontatu ziguten Zeberioren inguruan zekitena, dokumentuen, mapen eta argazkien bidez. Lehenengoak Zeberion dagoen kultura-ondarearen kokaleku fisikoari buruz hitz egin zigun, ondare hori beharrezko elementua baita curriculum soziopedagogikoa egiteko; bigarrenak, berriz, aditu eta espezialista gisa, Euskal Herriko kultura-, arkitektura- eta historia-ondareari buruz.

2013ko azken hilabeteetan izan ziren topaketa horiek.

T


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3


Albertorekin udaletxean izan genituen elkarrizketak eta hizketaldiak aipatuko ditugu hurrengo azalpenean; izan ere, Euskal Herriak, oro har, eta Zeberio bailarak, bereziki, izan dituzten lurraldea okupatzeko prozesuen inguruan dituen ezagutza handiek izugarri lagundu digute Plan honek gai duen lurraldearen testuinguru historikoa ulertzen.

ZEBERIO: ZEBERIO bailara Zeberiok, lurraldearen egituraketari dagokionean, Kantauri aldeko egonlekuen eredu historikoari jarraitzen dio. Bailara osoa hartzen du herriak, eta geografiak berak mugatua dago. Zeberioz gain, Bizkaian, bi udalerritan bakarrik gertatzen da hori, Orozkon eta Karrantzan.

Izan zenaren zati txiki bat da egungo Zeberio, garai batean lurralde handiagoa hartzen baitzuen Arratiaren eta Kadaguaren artean. Horren erakusgarri gisa, azpimarratu behar da Santo Tomas Kofradiak gaur egun oraindik badituela lurrak Alonsotegin, edo Ganekogortaraino iristen zela Zeberioko mendien paisaia eratzen zuten korten egitura (ematen badu ere egitura hura ez zela guztia Zeberiokoa, baina bai uste da korten paisaia haren zati bat Zeberiokoa zela).

XIV. mendean Zeberioko biztanleek hiribildu bat nahi zuten beren lurretan. Halaxe sortu zen Villanueva de Miravalles, hiribildu gisa. Ugao sortu izanak aukera eman dio Zeberiori, azken mendean, nekazaritzako eta artzaintzako landa-bailara gisa irauteko, baina egia da halaber, UGAOk (Villanueva de Miravalles) zenbait ekipamendu, hiri-betekizun eta lanpostu beretu dituela azken mendean industrializazioaren ondorioz.

Lehen biztanleak, mazela ertainean

Zeberioren kasuan, mazela ertaineko nekazaritza- eta artzaintza-auzoetan egokitu ziren, eguteran, lehen biztanleak. Nekazaritza- eta abeltzaintza-lanetan aritzen ziren eta udalerriaren iparraldean mazela ertainean egokitu ziren hegoaldera emateak dituen baldintza onak aprobetxatzeko. Horiexek dira bailarako leku erosoenak eta eguzkitsuenak. Beherago dago bailarako ibarra, hezeagoa eta ospelagoa, eta gorago, berriz, mendia, makaltsuagoa eta gutxiago babestua.

Mazela ertaineko auzoak ziren, 3 – 8 baserrik osatuak, Goi Erdi Aroko herriguneak, ekonomia mistoa zutenak, nekazaritza eta artzaintza, eta guztien artean gozatzen zuten mendia.

Zeberioko baseliza bakoitza bere herrixkako “parrokia” izan zen eta parrokia-zerbitzu horiez hornitzen ziren bertakoak.

Bailarara jaitsi zirenean, XI.-XIV. mendeen inguruan, beren parrokiak bateratu zituzten eta Olabarrietako Santo Tomas elizan sortu zuten azken mendeetako zentralitate historikoa, lehengo Olabarrietan, gaur egun Elizondo.

Arrain-hezur antzeko egitura duen bailara, mendi eta ibai artean.

Bailararen lurralde-egitura orokorra, alor hidrikoan, arrain-hezur antzekoa da, hauxe da, erreka ugari jaisten dira bi mazeletatik perpendikularrean bailara-hondora, Zeberio ibaiaren ibilgura. Halatan, komunikazio-egiturek eta bideek ere arrain-hezur antzeko egitura hori errepikatzen dute, mazela ertaineko herriguneak bailara-hondoarekin lotuz. Kasu berezia da, inolaz ere, eta Bizkaian baino antzekotasun


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4


handiagoak ditu Kantabrian eta Asturiasen. Gune sakabanatuen bidez osatzen da egitura hori eta ez herrigune nagusi baten inguruan.

Zentralitate historikoa, sortze-zentralitatea, bailara-hondoan izaten da beren baitan ixten diren bailara hauetan. Zeberioren kasuan Olabarrietan (gaur egun Ermitabarri), eta ez erdigune geografikoan, gaur egun gertatzen den bezala.

XV. mendetik aurrera, Zeberio bailaran, errege-bideko bigarren adarrean, egitura proto-industrialak ezartzen hasi ziren: burdinolak eta errotak, zubiak (Zubialde, Zubibarri,…), eta bentak (Zautuola). Hala bada, bidearen inguruan garatu zen bizia. Bailara-hondoko bidearen eta udalerriaren zentralitatearen eraginez herrigune alternatiboak sortzen hasi ziren. XVIII. mendean hasi ziren egiaz bidea bultzatzen, baina XVI. eta XVII. mendeetatik aurrera, ostatuak eta tabernak zeuden jadanik. Lehenbizikoa ZAUTUOLAN – benta zen hura – BEDIENA (Kokonetxea). Bizkaian ezagutzen diren landa-ondareko multzo urrietako bat da gune hori, baina egin den kudeaketa guztiz okerraren ondorioz desmuntatua, osatugabe eta egoera txarrean dago gaur egun.

Ermitabarri baseliza ageri da bideari loturik, baseliza/geraleku gisa, zalgurdiei eta jendeari harrera egiteko aterpe eta guzti.

Geroago, XV. eta XVI. mendeetan, grabitatearen eraginez ia, osatu zen udalerriko erdigunea bailararen erdian. Zubialden eraiki zituzten eraikin zibilak eta erlijio-eraikinak eta aurrerantzean haien inguruan egituratuko zen Zeberioko gizarte-bizitza: ospitalea, San Antolin eta San Roke baseliza, udaletxea, instalazio zibilak eta beste zenbait ekipamendu.

Mazeletako herriguneak laiotzean, iparraldera ematen duen hegoaldeko mazelan, ibaitik gertuago daude, eta gehienak, ezaugarri bereziak salbu (esate baterako Bainuetxe Gezalan), zelaigune txikietan egokitzen dira ikus-eremu onarekin, eta eguzkiak ondo ematen die Ekialdetik.

Kortak edo gortak Lurraldearen nekazaritza- eta artzaintza-erabileran oso garrantzitsuak dira kortak edo gortak. Abeltzaintza-erabilerarako (batik bat behiak) lurraren neurri-unitateak ziren. Dagoen kartografiaren arabera, ikus daiteke Ganekogortaraino iristen zela Zeberioko korten egitura. 1.000 urte izan ditzakete zaharrenek, eta Zeberioko bi mazeletan barrena hedatzen ziren lurraldean.

Egitura horiek, kortak-gortak, funtsezkoak dira Zeberioko paisaia ezagutzeko.

Azalpen gisa, esan daiteke, jabetza kolektibo bat banatzeko unitateak izango zirela. Badirudi 8 urtean behin zati bat ematen zitzaiola behien (azienda handia) jabe bakoitzari, erabiltzeko eskubide gisa. Behin eta berriz marratzen ziren unitateak, eta horrexegatik daude zenbait ebakitzaile, ebakitzen diren zirkuluak. Eremu hartan baserri bat eraikitzen bazuten Kortabitarte (korta artean) izena izango zuen. Korta horietako asko, edo ia gehienak, egun oso desitxuratuak badaude ere, gaur egun oraindik 8 bat korta ikus daitezke airetik Zeberion.

XV. mendetik orain dela 200 urte arte, garai hartan oraindik nabarmena baitzen korten “lurrak neurtzeko” erabilera hori, pixkanaka-pixkanaka galtzen joan da lurraldearen abeltzaintza-erabilerarako egitura hori, orain dela ia 1.000 urtekoa.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 5


Dorretxeak eta burdinolak dira udalerriari egitura ematen dioten beste elementu garrantzitsu batzuk. XV. mendetik aurrera hasi ziren agertzen eta burdinolen jabeek egiten zituzten dorretxe horiek.

Burdinolen jabe haiek behiak baserrira jaistera behartu zituzten bailarako biztanleak eta aldatu egin behar izan zuten korten erabilera, nekazaritzarako eta artzaintzarako erabili beharrean baso-erabilerarako izan zitezen, bailara eta bertako burdinolak ikatzez hornitu ahal izateko. Burdinolen jabeek beren etxeak eraiki zituzten, Dorretxeak, ekoizpena kontrolatu ahal izateko.

Kirikino heziak – Kirikinausiak

Oso elementu garrantzitsua eta bereizia da eskualde honetan (Arratiatik Okendoraino, eta erdigunea Laudion). Euskal Herri osoan ez dago hemen adina kirikinausi.

1775-1850 urteen artean izan zuen gaztainaren ustiapenak bere une gorena. Urte horietan eskari handia zegoen Europa mailan, eta Zeberio, Orozko, Laudio eta Orondo bailaretan biltzen zen ekoizpena.

Halako eskariaren aurrean, ez ziren aski baserrian gaztainak bilduta edukitzeko ohiko metodoak eta kirikinausiak sortu ziren. Baso-paisaiaren barnean ageri diren egiturak dira, horrenbestez, kirikinausi horiek. Esan genezake “industria-paisaiaren barnean dagoen landa-elementua dela”, nazioarteko prozesuetan ere sartuz Zeberio.

1875. urtean “gaztainondoaren gorrinak” jo zituen Kantauriko gaztainondo gehienak eta ia gaztainadi guztiak hondatu zituen. Gaur egun ale gutxi batzuk bakarrik aurki ditzakegu ingurune fisikoaren azterketan jasoak.

Burdinazko gerrikoa

Gerra zibileko lubakiak, Bilboko Burdinazko Hesia edo Gerrikoa, tunelek, bunkerrek eta lubakiek osatutako defentsa-sistema izan zen. Espainiako Gerra Zibilaren garaian eraiki zuten kostaldean eta Bilbo inguratzen duten mendietan barrena, indar matxinatuen erasoen aurrean hiria babestu ahal izateko. 1936. urteko udazkenean hasi ziren eraikitzen eta 1937ko apirilean bukatu zuten.

Burdinazko hesiaren hondakinek 1.200 bat metro dituzte Zeberion, zati etenak kontatuta. Gaur egun hiru parapeto daude, hauxe da, hiru babes-erreten edo metrailadore-habia, hormigoi armatuko paretekin, eta ezkutatzeko hainbat tunel.

Arkitektura-ondare tradizionala. Zeberioko baserriak. Tipologia

3 baserri-belaunaldi bereiz daitezke Zeberion:

1. belaunaldia, zaharrenak. XVI. mendea. Oholezko egitura eta itxiturak goiko solairuetan.

2. belaunaldia, XVII. eta XVIII. mendeak. Ageriko zurezko egitura goiko solairuetan, itxiturako betegarria burdinolako zepaz eta landu gabeko harri entokatuz egina. (Elorribieta)


2 0 1 5 a b e n d u a

1 6


3. belaunaldia, XVIII. eta XIX. mendeak. Bi familiakoak. Zeberiokoa, Arrigorriagakoa eta Bilbokoa da eredu hori, ohikoa Nerbioi ibaiaren erdialdeko ibilguan. Bi familiako baserri horietako gehienak alokatzeko eraiki ziren. Jauntxoen ekoizpen-lurrak administratzeko prozesu ilustratuaren barnean eraiki ziren, hain zuzen ere, Jauntxo haiek etxebizitza-eredu arrazionala bultzatu baitzuten, errentagarritasuna lortu nahian (neurriak eta sendotasuna), baina ongi eraikia betiere.

2.3.2 HERRIGUNE NAGUSIAREN BILAKAERA HISTORIKOA Aipatu dugun bezala, udalerriko erdigunea Olabarrietan egon zen behin, gaur Ermitabarrin, baina XVI. mendetik aurrera, eraikin zibilak eraiki zirenean, Zubialden, hantxe eratu baitzen udalerriko zati urbanoena.

XX. mendearen bigarren erdialdera arte, zegoen bezala mantendu zen egitura, Zubialde administrazio- eta gizarte-bizitzako gune gisa, eta Zautuola hurbileko auzo gisa, eta hark ostatua zuen gainera. Familia bakarreko eraikin batzuk eraiki zituzten Zubialdeko gunearen inguruan.

Baina 1988ko Arau Subsidiarioetan sailkatu zen Zautuola sektoreko lurzoru guztia, eta azken 30 urte hauetan izan duen garapenaren eta eraikuntzaren ondorioz, eremu jarraitu bilakatu da Zautuola-Zubialde eta udalerriko administrazio-, kultur- eta biztanleria-zentroa da gaur egun. Bertan bizi dira Zeberioko biztanle gehienak. Halatan, eremu horri udalerriko erdigune deituko diogu hemendik aurrera, bertan daudelako udalerriko “hiri-dinamikak”, baina landa-eskalaren barnean betiere.

2.3.3 AZTERKETA MORFOLOGIKOA Lurraldearen bilakaera historikoak okupazioaren patroi formal batzuk ulertzea ahalbidetzen digu, eta askotan patroi horiek eragin dute egungo hirigintza-eraketa. Horietako askok elkarren arteko lotura dute, eta gaur egungo lurralde-eraketa guztien arteko elkarrekintzaren emaitza dira:

Lurralde-egitura orokorra. Arrain-hezurra

Zeberioko errealitatea landa-errealitatea da, inolaz ere, lurraldean zehar sakabanatua aski ondo definituriko logika morfologikoekin.

Lurraldearen egitura orokorra, aurreko atalean azaldu dugun bezala, “arrain-hezurraren” antzekoa da, hauxe da, bigarren mailako bailara txikiak, perpendikularrean ibilgu nagusira, eta horrenbestez, bailara nagusira, Zeberio ibaira, doazen erreka txikiei leku egiten dietenak.

Bideen egiturak ere arrain-hezurraren antzeko eredu horri jarraitzen dio, baina arroen artera joanez, hauxe da, bide nagusia ibaiaren paraleloan doa bailara-hondotik, baina bi mazeletara igotzen diren bigarren mailako bideak bi errekaren arroen artetik doaz. Badira batzuk erreken ondotik doazenak ere. Komunikazioa kotan, hauxe da, bailara-hondora jaitsi gabe, hirugarren mailakoa da, oso bide meharrak askotan. Bide mehar horien orografia pikoaren ondorioa da hori, inolaz ere.

Herriguneak Morfologia horrek egituratzen du Zeberioko udalerria osatzen duten auzo barreiatuen komunikazioa. Auzo guztiak baserri multzo trinkoak dira bidearen inguruan. Tamaina handiagoa ala txikiagoa dute kokalekuaren arabera. Udalerriko egungo erdigunea zentro geografikoan dago gutxi gorabehera, eta egia esan, Zeberioko


2 0 1 5 a b e n d u a

1 7


beste auzo bat da, besteak baino handiagoa egin dena azken hamarkadetan izandako hazkundearen ondorioz.

Udalerriko iparraldeko mazela eguteran (hegoaldera begira)-mazela ertaineko, goi- eta behe-mazelako auzoak

Mazela honetan daude mazela ertaineko, goi-mazelako eta behe-mazelako auzoak deitzen diegunak. Nekazaritza/artzaintza-izaerakoak dira eta bailarako mazela honen orientazio bikainaz baliatzen dira.

Arroen arteko eremu bakoitzean, bi erreka-ibilguren arteko goialdean, gutxi gorabehera auzo bat ageri da eta elkarren artean loturik daude, begiz bai behintzat.

Udalerriko hegoaldeko mazela laiotzean (iparraldera begira)– Gune trinko txikia

Bestean baino askoz ere biztanle gutxiago bizi dira mazela honetan, iparraldera begira egotean asko mugatzen baitira eguzki orduak. Mazela honetako auzoak zelaigune handietan daude, bailara-hondoan ia, eguzki pixka bat gehiago eduki ahal izateko, Larrakoetxe, Bertzuten edo Aldeko, esate baterako, edo ezaugarri bereziak dituzten guneetan, Bainuetxe ur gaziko iturria, esate baterako.

Bailara-hondoa

Herriguneen tipologia nagusiari egiten dio leku bailara-hondoak eta auzo pare bati ere, salbuespen direnak. Ibaiarekin loturik dauden baserri multzoz osaturiko auzoak dira ugarienak, eta ia beti dute errota bat edo burdinola bat, auzoaren jatorri izan dena.

Badira auzo pare bat jatorria bidean bertan dutenak, haren inguruan eraiki baitzituzten baserriak.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 8


2.4 INGURUNE FISIKOAREN DIAGNOSTIKOA. LURZORUAREN ERABILEREN EGOKITASUNA

2.4.1 SARRERA ETA ALDERDI NAGUSIAK Ingurune fisikoaren diagnostikoa hainbat ataletan egituratzen da eta ingurumenarekin loturiko gaiei begira Zeberioko udalerriak dituen ezaugarri nagusiak biltzen dira atal horietan.

Honako hauek dira atal horiek:

- LURZORUAREN ERABILERAK

- LANDAREAK

- FAUNA

- INTERESEKO HABITATAK

- HIDROLOGIA

- GEOLOGIA

- HIDROGEOLOGIA

- PAISAIA

- NATURA-GUNE BABESTUAK

- KUTSATUTAKO LURZORUAK

- KALITATE ATMOSFERIKOA

- KALITATE AKUSTIKOA

- BESTE INGURUMEN-ARRISKU BATZUK

- MATERIA- ETA ENERGIA-ZIKLOAK

- PLANGINTZA

- Diagrama batzuk azalduko ditugu ondoren, udalerriko abiapuntu-egoeraren ideia bat izateko.

-

LURZORUAREN ERABILEREN BILAKAERA 1956‐2013

ERABILERA AZALERA (ha) %

1956 2013 1956 2013

LABORANTZA 684,91 29,34 14,23 0,62

BASOAK 2114,48 3731,19 43,92 78,34

HOSTOZABALAK 24,19 340,41 0,50 7,15

LARREAK/SASTRAKAK 1939,77 599,17 40,29 12,58

ANTROPIKOA 51,07 62,49 1,06 1,31

100 100


2 0 1 5 a b e n d u a

1 9


-

Landareak


2 0 1 5 a b e n d u a

2 0


Hemen erakutsitakoez gain, goian aipaturiko atal horietako bakoitzaren azterketa sakona jasotzen du ingurune fisikoaren diagnostikoak, eta horrenbestez, diagnostikoaren dokumentu horretan kontsulta daiteke azterketaren dokumentazio osagarri oro.

2.4.2 ONDORIOAK. ARAZOAK ETA AUKERAK

Diagnostikoaren dokumentuan, ingurune fisikoaren azterketa egin ondoren, honako arazo eta aukera hauek hauteman ziren aztertutako atal bakoitzarekin loturik:


2 0 1 5 a b e n d u a

2 1


1. LURZORUAREN ERABILERAK

- Gaur egun, lurraldearen zati handi bat Pinus insignisen baso-landaketek hartzen dute, nekazaritza- eta baso-erabilera tradizionalak ordezkatuta. Lurraldearen % 80 inguru osatzen du horrek, erabileren eta paisaiaren homogeneizazioa erakutsiz. Oso sistema espezializatua da, eta horrenbestez, oso hauskorra faktore negatiboen aurrean.

- Landua egotetik bazkaleku izatera pasa da ordoki alubiala, baina oraindik ez da artifizializatu, eta horrenbestez, oraindik bada lurralde kapital handi hori.

2. NEKAZARITZA-JARDUERA

- Hirigintza-prozesuek ordoki alubiala eraldatzeko arriskua

- Nekazaritza-garapen txikia

3. LANDAREAK

- Gaur egun, espezie bakarreko baso-landaketek udalerriaren zati handi bat hartzen dute, eta horien eraginez, habitat asko modu itzulezinean aldatu dira. Bestalde, batzuk erdi abandonatuta daude, eta askotan bertako landareak hazi dira. Landaredia hori azkarrago berreskuratzeko baliatu daiteke hori.

- Baso-landaketek lurraldearen baso-artzaintza aprobetxamendurako aukera ematen dute, etekin-iturri berriak sortuz. Nolanahi ere, haietako asko titularitate pribatukoak direnez zaila da erabilera aldatzea, edo mantsotu egiten da aldaketa.

- Oraindik ere intereseko landareen multzo batzuk kontserbatzen dira, hala nola pagadi, harizti, haltzadi, belardi eta abarren sail txikiak, oihanberritzeko, basoberritzeko eta abarretarako abiapuntu gisa erabil daitezkeenak.

- Lotura estua dago oraingo landarediaren eta erabilera tradizionalen artean, eta hori baliatu daiteke ekoturismo-ibilbideak diseinatzeko: ikaztegiak, gaztainadietako kirikinausiak. Azken horietan kalteak eragin diren arren, berreskuragarriak dira.

- Kalitate oneko urak ditu Zeberio ibaiak eta oraindik kontserbatu du (egoera hobean ala txarragoan, eremuen arabera) urertzeko basoa. Urertzeko baso hori handitu eta hobetu liteke, daukan lotura-funtzioa eta korridore ekologikoaren funtzioa indartzeko.

- Urertzeko basoei, Zeberio ibaian bereziki, lekua kendu zaie finka pribatuak handitzeko, eta horrek esan nahi du jabeekin negoziatu behar dela edozein jarduera aurrera eraman ahal izateko, eta horrek atzeratu dezake kontua.

- Udalerrian espezie inbaditzaileak egon arren, ez daude oso hedatuta eta nahiko erraz kontrola daitezke.

4. FAUNA ETA HABITATAK

- Pinus insignis pinuen baso-ustiapenak gainerako habitatei gailendu zaizkienez, urriak dira faunarako txoko ekologikoen aniztasuna eta kopurua.


2 0 1 5 a b e n d u a

2 2


- Udalerrian fauna-espezie espezializatuenak daude, besteak beste, bertako landareen orban txikiak, harkaitzezko hormak eta baserri abandonatuak daudelako, eta horrenbestez, habitaten aniztasunak faunaren aniztasuna bultzatzen du.

- Habitaten jarraitutasunak migrazio-bideak eta/edo korridore ekologikoak sortzea ahalbidetzen du; beraz, urertzeko landaredia eta lursailetako heskaiak berreskuratzea ona izango litzateke fauna askotarikotzeko.

- Udalerriko lurraldearen zatirik handiena, Zeberio ibaiaren hegoaldea, Korridore Ekologikoen Sarean sartuta dago, eta Gorbeiako eta Ganekogortako espazio-guneak elkartzen ditu.

- Habitaten zatikatzea da biodibertsitatea galtzeko arrazoi nagusia.

- Landaredia egituratu eta heldu batek txoko ekologiko eta aukera gehiago emango ditu, eta beste espezie batzuk baino, espezie exotikoak, esate baterako, aukera eta elikagai gehiago eskaintzen dituzte bertako landareek.

- Fauna-espezie batzuek ondo kontserbaturiko habitat-azalera handiak behar dituzte (matrizea).

- Lurraldean Espezie Mehatxatuen Euskal Katalogoan jasotako espezieak daude:

o Anfibioak: udalerri osoa Lehentasunezko Banaketa Gunea (LBG) da baso-igel iberiarrentzat (Igel iberiarra).

o Hegaztiak: Gorbeiako Parke Naturalaren barnean dagoen ertza LBG gisa sailkatua dago okil txikiarentzat (Dendrocopos minor).

o Ugaztunak: Udalerriko ia ur-sare guztia Interes Bereziko Eremutzat (IBE) eta Lehentasunezko Banaketa Gunetzat hartzen da bisoi europarrarentzat (Mustela lutreola), galzorian dagoen espeziea baita. Udalerriko hegoaldeko ertza, Gorbeiako Parke Naturalarekin bat egiten duena, IBE gisa katalogatua dago ipar saguzar belarrihandiarentzat (Plecocus aeritus), eta gainera LBG da basakatuarentzat (Felis silvestris) eta Bechstein saguzarrarentzat (Myotis bechsteinii).

o Narrastiak: Udalerri osoa LBG da Schreiber muskerrarentzat (Lacerta schreiberi).

- Egungo egoeratik abiatuta, eta kartografia aztertu ondoren, ikusi dugu toki-mailan badirela lotura-elementu batzuk, zenbait hesi eta orban han eta hemen sakabanatuak, eta gainera, elementu horiek badutela funtzio horiek betetzeko ahalmena. Horregatik, urertzak lehengoratzeko ekintzak eta politikak bideratu beharko lirateke edo lursailak zatitzeko alanbre-hesien ordez bertako espezieek osatutako heskaiak jartzeko neurriak hartu beharko lirateke, espezie bakarreko baso-ustiapenen aurrean bertako basoa berreskuratzeaz gainera.

-

5. BATASUNAREN INTERESEKO HABITATAK

- Intereseko habitat batzuk kontserbatu dira, eta baita lehentasunez kontserbatu beharreko batzuk ere, mendi-ibiliak egiteko leku erakargarrietan, Bikotzgane, esate baterako.

- Haien guztien kartografia egin behar da xehetasun guztiak adierazita, batzuk oso bereziak baitira eta aurkitzeko zailak, harkaiztietako landare multzoak, esate baterako.


2 0 1 5 a b e n d u a

2 3


- Lehentasuna dutenetako batzuk, esate baterako 6210* Belardi lehor erdinaturalak eta kare-substratuetako sastraka-faziesak (Festuco-Brometalia) (orkidea garrantzitsuak dituzten lekuak), aziendak ibiltzen diren finka pribatu batean daude, eta horrexegatik zaila da haiek babestea.

6. HIDROLOGIA

- Zeberio ibaia da ur-sarearen ardatz nagusia, eta arroiletako errekek harekin egiten dute bat. Kalitate oneko urak ditu.

- Ur-sarera isurtzeko lau gune daude; bi, Zeberio ibaira, zerrategietatik.

- Zeberio ibaiaren ibilguak hainbat aldaketa jasan ditu historian zehar, hormigoizko harri-lubetak eraiki direlako edo haren ertzak hartu egin direlako baratzeak eta landaketa txikiak egiteko. Ibaiaren ibilguaren zati bat kanalizatua dago, batez ere Uriondotik hasi eta udalerritik ateratzen den arte. Hala ere, tarte batzuetan haltzadi kantauriar heldugabeak daude, berreskuratu litezkeenak, eta era horretan jarraipena eman beren artean loturarik ez duten orbanei, urertza berrituta.

- Zeberio ibaiaren paraleloan doa bailara-hondoan barrena auzoak lotzen dituen tokiko errepidea, eta horrenbestez, orain dela asko etengabe hartu ziren urertz naturaleko zenbait zati eta irazgaiztu egin zuten ordoki alubialaren zati bat.

- Urertzeko landareen lagin onenak Zeberio ibaira isurtzen diren erreketan daude, hala nola Gezala ur sufreduneko iturri inguruan eta Astoaga errekaren iturburuan.

- Erreken inguru batzuk, baso-landaketek okupatzen dituztenez, oso urrakorrak dira bertan egin behar den kudeaketarako. Hala bada, etorkizunean egingo diren arraseko mozketek eta ibai-eremuaren urraketak higadura- eta uholde-arrisku handiak ekar ditzakete urez beheiti.

- Erreka batzuek beren egituraren naturaltasunari eutsi diote (ibilgua eta bertako landaredia), eta ondorioz, errazagoa izango da lehengoratze-lanak egitea.

- Saneamenduko udal-sarera lotu gabeko etxebizitza batzuk badaude oraindik. Loturarik ez duten etxebizitza gehienak Aresandiaga auzoan daude.

7. ALDERDI GEOLOGIKOAK.

- Malda handiak direnez, lurzoru emankor eta ongi egituratu gutxi daude, Zeberio ibaiaren ibarrean izan ezik.

- Udalerriak aspalditik ez duenez nekazaritza-bokazio argia, lurzoruak nahiko ongi kontserbatu dira.

8. HIDROGEOLOGIA

- Zeberioko udalerria Balmaseda-Elorrio izeneko lur azpiko ur-masaren gainean dago.

- Oro har, Zeberioko lur azpiko uren iragazkortasuna eta, beraz, urrakortasuna, txikiak dira. Iragazkortasun handiko eremuak alubioi-deposituak dira, Zeberio ibaikoak batik bat, eta


2 0 1 5 a b e n d u a

2 4


iragazkortasun oso handiko eremuak, berriz, errudistekin eta koralekin batera udalerriaren iparraldean azaleratzen diren kareharri masiboen eremuak.

- Udalerrian hainbat iturri daude, haietako bat ur sufredunekoa.

9. PAISAIA

- Pinuaren okupazio handiegia eta lurraldeko paisaia orokorraren homogeneizazioa eta sinplifikazioa.

- Auzoetako paisaia aberatsa da, baina bi mehatxu ditu: alde batetik, auzoan integratzen ez diren etxebizitzen eraikuntza, eta bestetik, baserrien eta eraikuntza osagarri tradizionalen hustuketa.

- Lurzoru urbanizaezinean kokatutako ibai-paisaiak baso-landaketen mehatxupean daude, eta ordoki alubialean daudenak, berriz, hirigintza-presioaren, azpiegituren eta laborantzarako eta belardietarako luberritzeen mehatxupean.

- Ordoki alubialari lotutako belardi atlantikoek hirigintza-presioa jasaten dute, eta baliteke kultura-paisaia hori betiko aldatzea.

- Arraseko mozketetan oinarritutako baso-kudeaketak eragin nabarmenak ditu paisaian.

- Kultura-paisaia osatzen duten elementuak galtzen eta hondatzen ari dira, hala nola pinudiek hartutako gaztainadiak eta kirikinausiak, erroten hondakinak, pinudiek hartutako kortak eta abar.

- Oro har, pinua nagusi da paisaian, baina egoera ez da itzulezina; beraz, basoa kudeatzeko politiken bidez, aberastasun eta dibertsitate handiagoa lor daiteke.

- Elkar-ikusgaitasunaren planotik gehien ikusitako mendietan, baso-plangintza bat egin beharko litzateke, haien dibertsifikazioa pixkanaka areagotzeko eta paisaia erakargarriagoak sortzen joateko. Onura Publikoko Mendietan eta ondarezkoetan egin behar da bereziki hori.

- Badaude paisaiei lotutako kultura-elementuen hondarrak, hainbat paisaia berritzeko berreskuratu eta Zeberioko lurralde-kapital gisa erabil daitezkeenak.

- Atlantikoko belardi ugari daude, eta horixe da, hain zuzen ere, euskal paisaiaren sinboloetako bat. Oso aberatsa da eta zabaltzen joateko aukera du abeltzaintza-erabilera sustatuz gero.

10. NATURA-GUNE BABESTUAK

- Zeberioko udalerriaren hegoaldeko ertza Gorbeiako Parke Naturalaren barruan dago, eta Parkea bera Batasunaren Intereseko Leku gisa sailkatuta dago (LIC-ES2110009).

- Udalerriko eremu hori guztia Natur Baliabideak Antolatzeko Planak eta Parke Naturalaren Erabilera eta Kudeaketarako Plan Eraentzaileak arautzen dute.

- Araudi horrek zonifikazio bat ezartzen du erabilerak eta jarduerak araututa, eta horrenbestez, dokumentu horietan jasotakoarekin bat etorri beharko du hirigintza-araudiak.


2 0 1 5 a b e n d u a

2 5


- Udalerriko lurraldearen zatirik handiena, Zeberio ibaiaren hegoaldea, Korridore Ekologikoen Sarean sartuta dago, eta Gorbeiako eta Ganekogortako espazio-guneak elkartzen ditu.

11. KUTSATUTAKO LURZORUAK

- Bost kokaleku daude kutsatuta egon daitezkeen lurzoruak dituztenak, IHOBEren “Lurzorua Kutsa dezaketen Jarduerak dituzten EAEko Kokalekuen Zerrendan” emandako kartografiaren arabera. Horietako bi jardunik gabe daude, enpresa abandonatuak baitaude bertan, eta horrenbestez, lur horiek deskutsatu eta balioa nabarmendu liteke. Jardunean ari diren hiru kokalekuak, berriz, zerrategiak dira.

- Kutsatutako lurzoruen azalerak oso ehuneko txikia hartzen du udalerriko azalera osoan: % 0,04.

- Gaur egun udalak ez du kutsatuta egon daitezkeen lurzoruen zerrendan beste lurzorurik sartzeko aurreikuspenik.

12. KALITATE ATMOSFERIKOA

- Zeberiok oso kalitate atmosferiko ona du. Ez dago kutsadura-iturri garrantzitsurik, hala nola industria edo komunikazio-bide handirik.

13. KALITATE AKUSTIKOA

- Industria eta komunikazio-bide handirik ez dagoenez, kutsadura akustikoarekin lotutako arazo larririk ere ez dago.

- Zerrategietako eta baso-landaketetako kamioien trafikoak arazo handia sor lezake areagotzen bada.

- Zerrategien inguruetan dauden etxebizitzek industria horiek sortzen dituzten eragozpen akustikoak jasan behar izaten dituzte batzuetan.

- Asteburuetan aisialdiko motorren trafikoa handitu egiten da BI-3524 errepidean, eta eragozpenak ere handitu egiten dira.

14. BESTE INGURUMEN-ARRISKU BATZUK

- Euria sarri egiten duenez eta baso-lanak maiz egiten direnez (duela urte gutxi arte), suteek oso eragin txikia izan dute Zeberion.

- Udalerrian ia etenik ez duen landare-estalkiak, zati handi batean arboladiek osatutakoak, higaduraren aurka prebenitzen du.

- Uholdeei dagokienez, 500 urteko birgertatze-aldietan soilik gertatuko lirateke kalte nabarmenak.

- Urteren bat guztiz lehorra izaten bada, baso-ustiategi batzuk abandonatu ondoren pilatutako oihanpeak handitu dezake normalean txikia den suteak sortzeko arrisku hori. Espezie bakarreko landaketak direnean askoz ere azkarrago zabaltzen da sua.


2 0 1 5 a b e n d u a

2 6


- Arraseko mozketak euri-jasa handien garaian eta teknika desegokien bidez eginez gero, higadura areagotu daiteke une jakinetan eta, kasurik okerrenetan, mazelen mugimenduak gerta daitezke.

- Zubialdeko gunean badira bi eraikin 10 urteko birgertatze-aldian kalteak izan ditzaketenak.

15. MATERIA- ETA ENERGIA-ZIKLOAK

- Zeberioko ur- edo energia-kontsumoaren indizeak biztanleko eta urteko oso txikiak dira, industriako edo nekazaritza-abeltzaintzako sektore indartsurik ez dagoelako. Hala ere, Udalsarea21ek gomendaturikoaren gainetik dago (uraren kontsumoan).

- Eskualdeko eta Bizkaiko batez bestekoa baino askoz ere txikiagoa da hondakinen sorrera.

- Udalerria ondo lotuta dago errepidez.

- Energia-inputetan beheranzkoa da bilakaera edo oso igoera txikiak izaten ditu.

- Udalerrian ez dago euri-urak eta ur beltzak bereizteko sarerik. Auzo/baserri guztiak ez daude udal-sarearekin lotuta. Sare horrek ez du urak arazteko inolako azpiegiturarik.

- Uraren kontsumoaren ehuneko handi bat etxeko hornidurarekin loturik dago, auzo batzuetan iturrien bidez, eta horren erregistrorik ez dago.

- Lotura eskasa du garraio publikoaren bidez. Ez dago bidegorririk, eta espaloiak falta dira, oinezkoen joan-etorriak errazteko.

- Ez dago gas naturalaren hornikuntzarik. Udalerrian ez dago energia berriztagarrien ezarpen nabarmenik.


2 0 1 5 a b e n d u a

2 7


16. PLANGINTZA ETA INGURUMEN-LEGERIA

Nekazaritzako eta basozaintzako LAP - Ordoki alubial gehiena bizitegi-eremu gisa azaltzen da. Aldiz, horiek dira udalerriko lur hoberenak nekazaritza-erabileretarako, eta horrenbestez, kontserbatu egin beharko lirateke eta eremu horietan erabilera egokiak bultzatu, Balio Estrategiko Handiko kategoriaren barnean jasota.

- Horrenbestez, bizitegi-kategoria zehatzago kartografiatu beharko da, egiaz gai dituen erabileretara mugatuta.

- Mazeletan bizitegi-eremu zabalegiak hartzen ditu aintzat, laborantza-lan batzuetarako eta bazkalekurako oso egokiak diren guneak baztertuz.

- Baso-lurzoruaren homogeneizazio handia egiten du, bazkalekuak, bertako landare-orbanak, kortak eta abar aintzat hartu gabe.

- Ez dira aintzat hartzen ingurumenaren alorrean hobetu beharreko gune batzuk, baina aldiz bai jaso dira hobetu beharreko ur-sareko zati batzuk, eta baita zabortegi txiki batzuk ere.

- Gorbeiako Parke Naturala - Hegoaldea Gorbeiako Parke Naturalaren barnean jasoa dago nekazaritza-basogintza bultzatzeko gune gisa eta babes-gune gisa.

LAG

- LAGek Lurraldean Sartzeko Gune gisa eta berrorekatzen ari den Bigarren Etxebizitzarako eremu gisa hartzen dute Zeberio.

Bilbo Metropolitarreko LZP - Espazio libreen ekipamendu-sistema, natura-ibilbideetako aisiarako guneak eta intereseko lekuak, herritarrek naturaz gozatu ahal izateko.

- Zeberion, ordoki alubialean, badira paisaia-intereseko zenbait landa-eremu, eta baita hainbat ibilbide eta espazio libreen gune bat ere.

- Labur esateko, LZPk garapen-eredu bat hartzen du aintzat ordoki alubialean (laranja-koloreko orbanak), baina aldi berean Paisaia-intereseko Landa-eremu gisa hartzen ditu lur horiek. Oro har, gainerako lurraldea basotzat hartzen da, Gorbeia eta bertako baso-sailak izan ezik, horiek Babes Berezikoak baitira.

2.4.3 ATERATAKO LURRALDE-ONDORIOAK: a. Baso-landaketak dira nagusi, lurraldearen ia % 80 hartzen baitute; batik bat Pinus insignisen sailak

dira eta paisaia monotonoa osatzen dute, eremu horietan ohikoak diren landareez eta faunaz gainera (urriak dira txoko ekologikoen aniztasuna eta kopurua). Nolanahi ere, baso-jarduera uztearen


2 0 1 5 a b e n d u a

2 8


ondorioz, bertako oihanpea sortzen ari da eta, pinudia botatzeko erabilitako metodoaren arabera, landare-berritze natural tasa handia lor daiteke.

b. Elkar-ikusgaitasunaren planotik gehien ikusitako mendietan, baso-plangintza bat egin beharko litzateke, haien dibertsifikazioa pixkanaka areagotzeko eta paisaia erakargarriagoak sortzen joateko. Plangintza hori bereziki landu beharko da Onura Publikoko Mendietan eta ondarezkoetan.

c. Landaketen artean baso-artzaintza jarduerak planteatzen dira, haien balioa handituz.

d. Lotura estua dago iraganeko landarediaren eta erabilera tradizionalen artean, eta hori baliatu daiteke kultura-paisaiarekin loturiko ekoturismo-ibilbideak diseinatzeko: ikaztegiak, gaztainadietako kirikinausiak. Azken horietan kalteak eragin diren arren, berreskuragarriak dira.

e. Ordoki alubialean ez dago artifizializazio handirik eta horrenbestez nekazaritza-erabilerak ezar daitezke, eta ibai-ekosistema berreskura daiteke. Era berean, oso urbanizazio-ahalmen handia du, eta hortaz, sailkapen- eta kalifikazio-neurri egokiak hartu behar dira.

f. Kalitate oneko urak ditu Zeberio ibaiak. Egitura-kalitateari dagokionean, aldatu egin da eta kanalizatu ere errepide ondoko eremu batzuetan edo bizitegi-guneetan. Urertzeko basoa zabaldu eta hobetu daiteke, daukan lotura-funtzioa eta korridore ekologikoaren funtzioa indartzeko.

g. Erreken inguru batzuk, baso-landaketek okupatzen dituztenez, oso urrakorrak dira bertan egin behar den kudeaketarako. Hala bada, etorkizunean egingo diren arraseko mozketek eta ibai-eremuaren urraketak higadura- eta uholde-arrisku handiak ekar ditzakete urez beheiti.

h. Udalerrian fauna-espezie espezializatuenak daude, besteak beste, bertako landareen orban txikiak, harkaitzezko hormak eta baserri abandonatuak daudelako, eta horrenbestez, habitaten aniztasunak faunaren aniztasuna bultzatzen du.

i. Udalerriko ia ur-sare guztia Interes Bereziko Eremutzat (IBE) eta Lehentasunezko Banaketa Gunetzat hartzen da bisoi europarrarentzat (Mustela lutreola), galzorian dagoen espeziea baita, HAPOn sartu beharko den Kudeaketa-planarekin.

j. Udalerriko lurraldearen zatirik handiena, Zeberio ibaiaren hegoaldea, Korridore Ekologikoen Sarean sartuta dago, eta Gorbeiako eta Ganekogortako espazio-guneak elkartzen ditu.

k. Egungo egoeratik abiatuta, eta kartografia aztertu ondoren, ikusi dugu toki mailan badirela lotura-elementu batzuk, zenbait hesi eta orban han eta hemen sakabanatuak, eta gainera, elementu horiek badutela funtzio horiek betetzeko ahalmena. Horregatik, urertzak lehengoratzeko ekintzak eta politikak bideratu beharko lirateke edo lursailak zatitzeko alanbre-hesien ordez bertako espezieek osatutako heskaiak jartzeko neurriak hartu beharko lirateke, espezie bakarreko baso-ustiapenen aurrean bertako basoa berreskuratzeaz gainera.

l. Auzoetako paisaia aberatsa da, baina bi mehatxu ditu: alde batetik, auzoan integratzen ez diren etxebizitzen eraikuntza, eta bestetik, baserrien eta eraikuntza osagarri tradizionalen hustuketa.

m. Zeberioko udalerriaren hegoaldeko ertza Gorbeiako Parke Naturalaren barruan dago, eta Parkea bera Batasunaren Intereseko Leku gisa sailkatuta dago (LIC-ES2110009). Eremu hori guztia Natur Baliabideak Antolatzeko Planak eta Parke Naturalaren Erabilera eta Kudeaketarako Plan Eraentzaileak arautzen dute. Araudi horrek zonifikazio bat ezartzen du erabilerak eta jarduerak araututa, eta horrenbestez, dokumentu horietan jasotakoarekin bat etorri beharko du hirigintza-araudiak.


2 0 1 5 a b e n d u a

2 9


n. Bost kokaleku daude kutsatuta egon daitezkeen lurzoruak dituztenak, IHOBEren “Lurzorua Kutsa dezaketen Jarduerak dituzten EAEko Kokalekuen Zerrendan” emandako kartografiaren arabera. Horietako bi jardunik gabe daude (enpresa abandonatuak), eta horrenbestez, lur horiek deskutsatu eta balioa nabarmendu liteke. Jardunean ari diren hiru kokalekuak, berriz, zerrategiak dira. Kutsatutako lurzoruen azalerak % 0.04 hartzen du udalerriko azalera osoan, eskualdean eta Bizkaian baino gutxiago.

o. Zeberiok oso kalitate atmosferiko ona du. Ez dago kutsadura-iturri garrantzitsurik, hala nola industria edo komunikazio-bide handirik.

p. Plangintzek: Nekazaritza eta Basozaintzako LAPk, LAGek eta LZPk ordokiaren eta auzoen hirigintza-garapenerako aintzat hartutako ereduak arriskuan jartzen du gaur egungo paisaia eta ez da koherentea bertako lurralde-baliabideetan oinarritutako nekazaritza-garapenerako ereduarekin.

q. Kalitate akustikoari dagokionean, ona da hura ere, trafikoa eta dauden industria-jarduera urriak (zerrategiak) izanik eragozpenen iturri.

r. Uholdeei dagokienez, 500 urteko birgertatze-aldietan soilik gertatuko lirateke kalte nabarmenak. Zubialdeko gunean badira bi eraikin 10 urteko birgertatze-aldian kalteak izan ditzaketenak.

s. Arraseko mozketak euri-jasa handien garaian eta teknika desegokien bidez eginez gero, higadura areagotu daiteke une jakinetan eta, kasurik okerrenetan, mazelen mugimenduak gerta daitezke.


2 0 1 5 a b e n d u a

3 0


2.5 DIAGNOSTIKO SOZIOEKONOMIKOA

2.5.1 SARRERA ETA ALDERDI NAGUSIAK Diagnostikoaren dokumentua lantzean, ahalegin berezia egin zen Zeberioko eredu sozioekonomikoaren alderdi giltzarriak, ahulguneak eta indarguneak hautemateko. Horrela, une honetan idazten ari den plangintza orokorreko dokumentuaren (HAPO) helburuak herria garatzeko epe luzeko estrategia sozioekonomiko batean kokatuko dira. Bestela esanda, HAPOk proposatutako planteamenduek parte-hartze prozesuan adierazitako herriaren ideia lortzeko bidean aurrera egiteko helburua izan behar dute.

Ezaugarri nagusia Zeberioko berezko baliabideei (natura, eraikin, gizarte, pertsona eta irudiari lotutako kapitala) etekina ateratzea izango da, autonomia handiagoa eta gertaera ekonomiko globalekiko mendekotasun txikiagoa izango duen egitura sozioekonomikoa sortzeko.

Jarraian, diagnostikoaren dokumentuan jasotako eredu sozioekonomikoaren diagnostiko-ondorio nagusiak gogoratuko ditugu:

2.5.2 ONDORIOAK. ARAZOAK ETA AUKERAK Diagnostikoaren dokumentuan, ingurune fisikoaren azterketa egin ondoren, honako arazo eta aukera hauek hauteman ziren aztertutako atal bakoitzarekin loturik:

2.5.2.1 ARAZOAK

Egiturazkoak 1. Baliabide endogenoak geldirik daude, abandonatutako eta agortutako eredu bati lotuta.

2. Elikagaien ekoizpenarekin eta lehen mailako ekoizpenarekin lotutako lurralde-aktiboak behar baino gutxiago erabiltzen dira, eta ez dute gizarte-baliorik.

3. Galdu egin da naturarekin, abeltzaintzarekin eta nekazaritzarekin loturiko ezagutza tradizionala.

4. Kontserbatu eta berreskuratu egin behar dira nekazaritzarekin eta baserriarekin loturiko ezagutza tradizionalak.

5. Nekazaritzarako lursailei dagokienean, nagusi dira auto-hornikuntza, diru-laguntza eskaerak errentaren osagarri gisa eta Landa Garapen Iraunkorrerako Programatik etorritako inbertsio-eza.

6. Ekoizle profesional gutxi dago.

7. Lehen mailako produktuak eraldatzeko azpiegitura garapen txikia dago.

8. Lehen sektorean lanean hasten diren gazteen birziklatze kuantitatibo eta kualitatiborik ez da egiten lanbide-ikuspegi agro-ekologikoari begira inplikazio iraunkorrarekin eta errentagarritasun-ahalmen iraunkorrarekin. Teoria asko dago, baina inplikazio handiagoa eta jende gehiago behar dira.

9. Inoren kontura da okupazio nagusia zerbitzuetan eta industrian udalerritik kanpo.


2 0 1 5 a b e n d u a

3 1


10. Oinarrizko kontsumo-ondasunei dagokienean, handitzen ari da tokiz gaindi hornitzeko ohitura.

11. Kontsumitzailea kontzientziatu egin behar da jatorrizko zaporeari eta garaiko produktuen ekoizpen-zikloei begira.

12. Baso-kudeaketa ez dago dibertsifikatua, monolaborantza esku pribatuetan.

13. Urtaroko jarduera da eraikuntza, ez da iraunkorra, eta berez ez dago udalerriko baliabideekin eta ezaugarriekin loturik. Gainera, argi eta garbi ikusten da jarduera horrek atzeraldia izan duela eta handia dela kanpoko enpresen presentzia.

14. Zuraren krisia (lehengaien merkatzea) eta zerrategien krisia (salmentak urritu dira, enpresa batzuk itxi dira eta sortutako produktua merkatu egin da).

15. Zerrategiek makineria berria erosi behar dute merkatuko eskarietara egokitzeko eta oso kostu handia du makineria horrek.

16. Endogamia, basogintzaren eta abeltzaintzaren arloan.

17. Udalerritik kanpoko erosleei zuzenduak dira Zeberion sortzen diren jarduera ekonomikoak eta haietatik etorritako produktuak: abeltzaintzatik eta nekazaritzatik etorritako oinarrizko kontsumoko ondasunak, zerrategietatik etorritako oholak eta enbalatzeak eta zerrategietatik eta baso-industriatik etorritako biomasa.

18. Baso-kudeaketa alternatiboaren bidez biodibertsitatea handitzeko ahalmena indartzeko zailtasunak. Hostozabalek ez dute ustiakuntzarik murrizketengatik, beste landaketa batzuk (basoko fruituak, mikologia, ...) anekdotikoak besterik ez dira.

19. Bazkalekuak, kortak eta gaztainadiak abandonatu egin dira eta baso-landaketa bilakatu dira. Baso horiek lurraldearen % 80 hartzen dute gaur egun. Horren ondorioz aski sinplifikatua dago lurraldea eta garbi erakusten du dituen ahalmen guztiak ez direla aprobetxatzen.

20. Baliabide berriztagarrien (biomasa) energia maila kolektiboan aprobetxatzeko instalaziorik ez dago. Galdara komunitarioak azpiegitura publikoan.

21. Biomasatik etorritako energia-zerbitzuen merkaturatzea (Biotermiaken negozio-eredua) ez dago familia bakarreko etxebizitza bakanak hornitzeko diseinatua, erdi-tamainako eraikinak (hiri-eraikinen komunitateentzako konbustio-galdarak) hornitzeko baizik.

22. Lurralde-azpiegituren hornikuntza txikia, garraio publikoa bereziki.

23. Aisialdirako eta erabilera publikorako egokitutako eremu gutxi dago, turismorako eta jolaserako interesa izan dezaketen espazio komun gutxi egoteaz gainera.

24. Eraikinak lurraldean zehar barreiatuak daude eta ez dago harremanetarako espazio zentralik, gizarte-kohesioa indartu ahal izateko.

25. Biztanleria zahartzen ari da (>% 20, 65 urtetik gorakoak): auzo sakabanatuak dira, gaizki komunikatuak, eta zailtasunak dituzte oinarrizko beharrak asetzeko.

26. Lan erreproduktiboak (pertsonak zaintzea) ez daude behar bezala araututa eta ordainduta.

27. Landa-garapenaren mailari dagokionean, antzeko ezaugarriak dituzten auzoko udalerriak baino pixka bat beherago dago Zeberio, eta BPGren partaidetzan duen garrantzia nabarmentzen da era berean. Oro har, udalerriak badu halako nekazaritza-garapen bat, hurbileko lurraldearekiko koherentea, eta sektore hori hazteko aukera handiak eskaintzen ditu.


2 0 1 5 a b e n d u a

3 2


28. Nekazaritzako eta basozaintzako LAPren adierazpenak ez datoz bat nekazaritza-garapenerako ereduarekin, ordoki alubialaren zati handi bat urbanizatzea aurreikusten baitu.

Epe ertain eta luzeko joerak

1. Ez dago jarduerak sortzeko jarduera ekonomikorik eta dinamismorik.

2. Baliteke zerrategiak ixtea.

3. Inguruko testuingurutik baztertua eta bakartua dago lurraldea, eta baita inguru hurbileko fluxu ekonomikoetatik ere.

4. Pixkanaka-pixkanaka uzten ari dira jarduera tradizionalak, ekoizpenaren testuinguru globalizatuaren babesean.

5. Dinamika eta paisaia aldatu egin dira Zeberio ibaiaren inguruetan egin diren eraikinengatik.

2.5.2.2 AUKERAK

Egiturazkoak

1. Egokia da biztanleriaren hazkundearen joera.

2. Migrazio-tasa positiboa: erroldatze berriak Zeberiorako.

3. Sexuen artean parekotasuna dago udalerrian gizonezkoen eta emakumezkoen kopuruari dagokionean.

4. Herritar gehienak lan egiteko adinean daude.

5. Pixkanaka handitzen ari da ikasketa-maila.

6. Bere lurralde-inguruan baino langabezia-tasa txikiagoa.

7. Euskararen ezagutza eta erabilera: % 71 euskaldunak dira eta euskaraz ulertzen, hitz egiten, irakurtzen eta idazten dute.

8. Lehen sektorea: Badaude bertako ekoizle autonomoak, bertako ekoizle berriak jarduera arautua hasi dutenak eta baserritar berriak jarduera ez arautua hasi dutenak.

9. Ordoki alubiala ez dago gehiegi urbanizatua eta ez du okupazio handiegirik ere.

10. Badira sindikatuek eta administrazioek bultzatutako hainbat ekimen. Haien helburua da lehen sektorea bultzatzea elikadura-burujabetzaren alorrean: Nekazalgunea eta Baso-artzaintza Proiektua (udal-mailan) eta EHNE Bizkaiaren Nekasarea, Esnetik edo Gorbeialdea (udalaz gaindiko mailan).

11.

12. Ekoizle ekologikoen eta kontsumo-sareen bilakaera eta hazkundea.

13. Herritarren nutrizio-beharren eta Zeberioko udalerriko lur egokien inguruko azterketaren emaitzek esaten digute gaur egungo biztanleriarekin lehen mailako produktuekin bere burua


2 0 1 5 a b e n d u a

3 3


hornitzeko gai izango litzatekeela lurraldea (atalaren hasieran adierazitako eskasiekin: arraina, produktu tropikalak, eraldatuak eta abar).

14. Gainera, bada azalera handi bat bazkalekurako erabiltzen dena eta hartan laborantza-lanak egin litezke bertako ekoizpenerako. Gainera, gaindikinak sortuko lirateke kanpoan saldu ahal izateko: laboreak, patata-sailak eta bazkak mazeletan, artoa eta baratzeko produktuak ordoki alubialean, eguterako urertzetan.

15. Hala ere, oso handia da baso-landaketetatik berreskuratu beharreko bazkalekuen gaitasuna (ia 900 Ha 3. kategoriakoak), horixe izanik soberakinduna izan daitekeen beste produktu bat.

16. Duen kokaleku geografikoak eta Bilbo metropolitar handitik hurbil egoteak abantaila ematen diote ekoitzitakoa lurraldean merkaturatzeko.

17. Gorantz doa kalitatezko elikagaiak ekoizteko eskaria eta gero eta gehiago baloratzen dira ekoizteko modu ekologikoak, eta horrek esan nahi du lurraldearekin loturiko garapena bultza litekeela etorkizunean.

18. Zeberioko Bertako Produktu Azoka antolatu, ezagutzera eman eta bultzatzea: hiriguneetako bisitariak bilatu, maiztasuna finkatu hamabostean behin asteburuetan, komunikazio-kanpaina eraginkorra egin. Helburua: bertako nekazaritzako eta abelazkuntzako produktuei nahiz eskuz egindako produktuei irtenbidea ematea.

19. Bestalde, horrek esan nahi du badela lurrarekin loturiko garapen-motor gisa baliatu litekeen lurralde-kapitala.

20. Lan zuzenaren kalkulua egiten badugu, halako ideia nagusi batzuk eman daitezke. Horiek zehatzago aztertu beharko lirateke, baina balio lezakete lurraldeak dituen lan-aukeren ikuspegi orokorra eduki ahal izateko. Zeberion badago lan-gaitasuna 10 - 30 jornal inguru izateko, bideratzen den garapenaren eta lurzoruen berrantolaketaren arabera, kontuan izanik nekazaritzarako erabil daitezkeen lurzoruak, gaur egun pinudiek hartzen ez dituztenak, nahiz pinudiek hartzen dituztenak.

21. Zeberioko lurraldearen barnean kirikinausi ugari erregistratu dira, Kepa Perez Urrazaren eta Austarri kultur elkartearen laguntzari esker. Orain dela mende bat landaredia, paisaia eta lurraldearen erabilera nolakoak izango ziren erakusten digu horrek. Ondare hori natura-, giza- eta gizarte-kapitalaren balio gisa hartu beharko litzateke, batik bat egungo basogintza-praktikei dagokienean, egitura horietako eta harreman-modu horietako asko suntsitu egin baitituzte.

22. Herriko paisaian badira kultura- eta natura-elementu erakargarriak (kirikinausiak, errotak, zuhaizti naturalak eta abar), eta naturarekin loturiko turismoa bultza liteke haiekin loturik.

23. Nekazalgunea bezalako esperientziak badaude lehen sektorea bultzatzeko.

24. Badago aukera baso-landaketak birbideratu eta erabilera mistoak ezartzeko: baso-artzaintza erabilera.

25. Basoen jabeen eta abeltzainen prestasuna, baso-artzaintza erabilera bultzatzeko proiektuari hasiera emateko ekimenak bideratzeko. Horretarako hainbat eragile sartu beharko lirateke tartean: abeltzainak eta basoen jabeak, ekimena bideratzeko eta aurrera eramateko antolakuntza-modu bat bilatzeko konpromisoarekin eta jarrerarekin. Ezinbestekoa litzateke bi jarduera horiek bateragarri egiteko arauak ezartzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

3 4


26. Zerrategiak elkartzea makineria elkarren artean erosteko, sektorea jasaten ari den krisiari eta instalazioak berritzeko inbertsio-kostuei aurre egin ahal izateko.

27. Baso-landaketak birbideratzeko aukera, energia-aprobetxamendurako biomasa ekoitzi ahal izateko, eraikin publikoetan nahiz pribatuetan energiari begira autoaskitasuna bultzatzeko ikuspegiarekin.

28. Turismoaren alorrean goraldia, natura-ondarearekin, basoekin, ibaiekin eta ur sendagarriekin loturik.

29. Herriko paisaian badira kultura- eta natura-elementu erakargarriak (kirikinausiak, errotak, zuhaizti naturalak eta abar), landa-turismoa bultzatzeko egokiak direnak.

30. Landa eremua berreskuratzearekin eta balio handiagoa ematearekin loturiko bizi-ereduen goraldia. Horrek erakargarritasuna ematen dio bertan bizitzeko.

31. Badira etnografia- eta natura-baliabide batzuk mendiaren erabilera historikoa erakusten dutenak: kirikinausiak, kortak eta gaztainadiak.

32. Badira balio handiko kultura-baliabide eraikiak: baserriak, baselizak, errotak eta burdinolak bereziki.

33. Landa- eta kultura-ondarearekin loturiko turismo- eta aisialdi-eskariaren goraldia: landa-turismoa, mendi-ibiliak egiteko ibilbideak, barnetegia, kultura-bisitaldiak, gastronomia eta abar.

Epe laburreko joera

1. Nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategi profesionalak gehiagotzea eta kontsumo-sareak finkatzea.

2. Baso-artzaintza erabilerarako proiektu pilotua finkatzea, aldeen artean beharreko konpromisoak hartuta.

3. Energia berriztagarriei etekina ateratzeko gaitasuna, banakako eta taldeko kontsumo-zentroetan.

4. Jarduera ekonomikoak areagotzeko gaitasuna, kontsumoa murrizteari eta energia-eraginkortasunari dagokienez.

5. Komunitatearen konponbidea, arreta eta zaintza pertsonaleko beharrei erantzuteko.

6. Lankidetza bidezko konponbidea, pertsonen mugikortasunaren arloan.

7. Elkarri laguntzeko ekimenen gaitasuna.

Epe ertaineko eta luzeko joerak

1. Lurzoruen aprobetxamendua, ura eskuratzeko aukera handiari etekina ateratzea, baratzeetan elikagaiak eta bazkak ekoizteko.

2. Basoak osotasun-irizpideen arabera kudeatzea.

3. Lurraldeko aktiboak udalez gaindiko eskalan txertatzea, lurraldea erakargarriagoa egiteko.

4. Ur-baliabideak eta landa-eremua bateratzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

3 5


5. Janariaren eta lehen mailako produktuen auto-hornikuntza hobetzea.

6. Lurralde-aktiboetan eta enpresa-ekimenetan txertatutako kudeaketa kolektiboko formuletatik etorritako ahalmena.

Parte-hartze prozesuan landutako herri helburuetatik hainbat kezka eta aukera sortu dira, prozesuan hautemandakoak, eta horiek ez daude beti zuzenean lotuak Hiri Antolamendurako Plan Orokorraren edukiarekin. Hori dela-eta, Plan Orokorraren eginkizunak, ahal duen neurrian, erraztasunak eta tresnak ematea izan behar du, bere eskumenen esparruan, planteatutako eredu sozioekonomikoaren bilakaeran aurrerapausoak eman daitezen udal politiken bitartez.

Alabaina, egindako gogoeta kolektibotik udalerriaren errealitatearen hainbat alderdiri buruzko ondorioak nola sortzen diren ikusi da, soilik hirigintza-politiken bitartez bete ezin daitezkeenak, eta ezinbestean gizarte-, zerga-, ekonomia- eta ingurumen-arloan koordinatu beharreko jardun eta politiken premia dutenak.


2 0 1 5 a b e n d u a

3 6


2.6 HIRIGINTZAKO DIAGNOSTIKOA

2.6.1 SARRERA ETA ALDERDI NAGUSIAK Zeberioko udalerriko hirigintza-azterketa ondoko atal hauetan egituratu zen Hirigintzako diagnostikoaren dokumentuaren barnean:

- LURRALDEKO HIRIGINTZA-EREDUAREN AZTERKETA

- LANDA-AUZOEN AZTERKETA

- HIRI-LURZORUAREN AZTERKETA

- ETXEBIZITZA-GAITASUNAREN ETA BEHARRAREN AZTERKETA

Atal horietako bakoitzaren barnean sakonago aztertu zen, ikuspegi teknikotik eta hirigintza-ikuspegitik begiratuta, Zeberioko udalerriko herrigune bakoitzaren egoera eta bizimodua. Kontua da herritarren bizimodua, espazio publikoan dituzten harremanak eta dituzten ekipamendu beharrak ulertzea.

Azterketa hori egitean, honako arazo eta aukera hauek hauteman ziren:

2.6.2 ONDORIOAK. ARAZOAK ETA AUKERAK

2.6.2.1 LURRALDE-EREDUA

1. Landako hirigintza-eredu sakabanatua.

Auzo ugari daude udalerrian, bakoitza bere nortasunarekin, bailarako lurraldean sakabanatuak. Auzo-gune txikiak dira eta bakoitzak bere izaera du, nekazaritza-abeltzaintza jarduerarekin, bidearekin edo udalerriko erdigune egitekoarekin loturik.

Bailarak ez du eraldaketa handirik jasan azken urte hauetan. Halatan, bere landa-izaerari eutsi dio alderdi askotan, eta hain zuzen ere hortik hasi beharko litzateke lanean udalerri honetan.

Lurraldeko sakabanatze eta isolamendu horren ondorioz, lurraldeko zati batean ez da jenderik bizi eta ondarea arriskuan dago. Udalerrian kezka handia sortzen du alderdi horrek.

2. Lurraldearen erabilerak

Lurraldeak eta hari ematen zaizkion erabilerek oso kezkatzen dituzte herritarrak.

Ingurune fisikoaren diagnostikoaren arabera, lurraldeak izan duen eraldakuntza handiena alor horretan izan da, udalerriko ekoizpen-lurren % 80tik gora bakarrik baso-ekoizpenerako erabiltzen baitira. Ia ez da bertako basorik gelditzen eta nekazaritza-lur asko ere pinuek hartzen dituzte.

Hori dela-eta, erabilerak askotarikotu behar dira nekazaritza-basogintza alorrean sakondu ahal izateko.

Gaur egun, lehen sektorea bultzatzeko zenbait proiektu abian jartzen ari da Udala, eta bide hori oso interesgarria da Zeberion eredu egokia eraiki ahal izateko.


2 0 1 5 a b e n d u a

3 7


3. Kultura eta arkitektura ondarea

Ondare-elementu ugari daude Zeberion, eta haiexek itxuratzen dute lurraldea egitura emanez. Elementu horien bidez, bere historia kontatzen digu Zeberiok eta berez badute balioa, baina batik bat lurralde osoarekin eta paisaiarekin loturik, multzoaren irakurketa oso aberatsak sortuz.

Era askotako ondare-elementuak dira horiek: halako tamaina bateko eraikinak, baserriak, dorretxeak eta erlijio-elementuak, eta baita kirikinausiak bezalako elementu txikiak ere paisaian txertatuak. Horiek guztiek balio handia dute Zeberion eta oso aintzat hartu behar dira plangintza bideratzeko orduan, udalerriak etorkizunean izango duen egituran erdigunean egon daitezen.

Izan ere, uste dugu, haietatik eta dauden paisaiatik abiatuta, eta lehen sektoreko jarduerak bermatuta, sortuko direla harreman interesgarriak lurraldean.

Alor horretan aukera handia ikusten dugu udalerriko garapen-eredua lantzeko, baina horrekin batera jarduera ekonomikoa garatu behar da paisaiarekin eta, lehen esan dugun bezala, lehen sektorearekin loturik.

4. Paisaia

Lurraldean udalerriko bideen sarea osatzen duten ibilbideen balioa nabarmenduko da, balioa duten elementuak eta eratuko diren paisaia-unitateak elkartuz, sareari edukia eman ahal izateko, balio biologikoen edo/eta sozialen ikuspegitik begiratuta.

Hemen garrantzitsua da nabarmentzea aukera handiak ikusten ditugula Zeberioko erreken eta ibaien sarean. Herritarren parte-hartze prozesuan ere atera da gai hori, batik bat haurren saioan, urarekiko harremana, ibaiei balioa nabarmentzea, egoteko edo bainatzeko hainbat leku egokitzea ibaitik gertu.

5. Mugikortasuna

Lurraldean barrena sakabanaturik dauden herriguneak bailara-hondoarekin lotzen dituen arrain-hezurra da Zeberioko bide-sarea. Bailara-hondoko errepidea izango litzateke bizkarrezurra, Bizkaiko eskualdeko sareko errepidea.

Errepide nagusi horrek bailara osoa zeharkatzen du Arratiako bailarara iritsi arte, eta harekin loturik daude gainerako bideak. Zeberioko udalerria egituratzen du eta gehiegi emana dago ibilgailuen mugikortasunari, hauxe da, autoentzako prestatua dago batik bat, bazterbide txikiak ditu, edo halakorik ez du leku batzuetan, eta nahiko arriskutsua da ibilgailua ez den beste edozein aukeratarako.

Bada Mugikortasun Iraunkorrerako Plana, 2013. urtean idatzia, eta plan horrek trazaketa alternatiboa aztertzen eta proposatzen du mugikortasun iraunkorrerako eta oinezkoen nahiz bizikleten mugikortasunerako, zatika diseinatuta. Azterketa horretan ikusten da trazaketan badirela hainbat puntu gatazkatsu, eta horiek berraztertu egin beharko dira Plan Orokorreko proposamenetarako.

Nolanahi ere, mugikortasun iraunkorrerako trazaketa hori behar handia da udalerrirako, oso eskatua herritarren aldetik.


2 0 1 5 a b e n d u a

3 8


6. Jarduera ekonomikoa.

Jarduera ekonomikoa aski txikia da Zeberioko udalerrian eta bertako biztanleen lanpostu gehienak herritik kanpo daude.

Zuraren ekoizpena kenduta, eta hori ere gainbehera ari da duela urte batzuez geroztik, gainerako sektoreek ez dute garrantzi handirik.

Hala ere, diagnostikoan jaso dira Zeberiok bere baliabideekin lehen sektorean eta turismoaren sektorean izan ditzakeen gaitasun handiak.

Zeberiok lur asko ditu laborantzarako egokiak direnak, eta gainera, Bilbo bezalako hiri handi batetik gertu dago. Bi faktore horiek elkartuko balira, lor litezke lehen sektorearen garapena bultzatzeko baldintza egokiak.

Era berean, horrekin bermatu egingo litzateke landa-paisaiaren kontserbazio aktiboa, turismoaren sektorea ere suspertu ahal izateko, ikuspegi zabalago batetik begiratuta.

2.6.2.2 LANDA-AUZOAK

1. Herriguneen morfologia lurraldean. Paisaia-unitateak

Zeberion badira hainbat auzo mota, tipologiaren arabera elkartu daitezkeenak.

Kategoria horietako bakoitzak bere morfologia du; ezaugarri horiek nortasuna ematen diete auzoei eta era desberdinean loturik daude lurraldearekin. Guztiak xehe aztertu dira eta haietako bakoitzak paisaia-unitate desberdina osatzen du.

Paisaia-unitatea esaten dugunean, unitate bakoitza osatzen duen tipologia-multzoaz ari gara, eta eraikinek, baratzeek, bideek, ikusmirek, bazkalekuek eta aldameneko basoak osatzen dute unitate horietako bakoitza.

Hortaz, honako mota hauek atera zaizkigu:

. Eguterako mazela ertaineko nekazaritza- eta abeltzaintza-auzoak.

Goi-mazela ertaina

Behe-mazela ertaina

. Bailara-hondoko auzoak

Egitura linealeko auzoak bidearekin loturik

Ur-baliabideekin loturiko auzoak

. Laiotzean dauden hegoaldeko mazelako auzoak

Izan ere, garrantzitsua dena ez da bakarrik ondare eraikia, garrantzitsua da halaber lurraldean nola txertatzen den eta inguru hurbilarekin nolako harremanak dituen. Udalerri honetan paisaiak duen garrantzia


2 0 1 5 a b e n d u a

3 9


ulertzea nahi dugu, harexek ematen baitio nortasuna eta izaera. Jabetzea nahi dugu ez dela gauza bera auzo bat ulertzea bere baserriekin loturik dauden baratzeekin eta bidearen mugan edo hartan zabalgune bat sortuz egokituriko fatxada nagusiekin, edo eraikin berriak edukitzea, espazio komunetara ixten direnak edo inguruan dituztenen aldean erabat bestelako bolumetriarekin eginak.

Dokumentu honetan azterlan handia egin da morfologia horietako bakoitzaren inguruan, eta azterlan oso baliagarria izango zaigu, behar izanez gero, eraikuntza berriak proposatzeko orduan edo ondare eraikia nola tratatu eta erabilera nola sustatu ikusteko eta balioa nabarmentzeko orduan.

2. Espazio publikoa. Harremanetarako espazioak

Landa-auzoetan, auzokoak elkartzen dituzten bideak hartzen ditugu espazio publikotzat, beren zabalguneekin, beren plaza txikiekin, baselizen inguruan eta abar.

Hauxe da, gerta liteke askotan harremanetarako espaziotzat hartzen dugunaren jabetza guztiz publikoa ez izatea, baina auzoetan bakar gisa ulertzen eta hautematen da, hauxe da, ez dute itxiturarik izaten. Sarritan espazio erdi-pribatuak, erdi-publikoak sortzen dira, eta egia esan baserriko ate aurreko guneak izaten dira, auzokoek haietan izaten baitituzte harremanak, eta plaza txikien funtzioa izaten dute eraikinen aurrean.

Horren harira, ikusten dugu tipologia tradizionaletan espazio horiek irekiak direla eta bilbearen barnean daudela, bizikidetzarako guneak dira, hain zuzen ere. Hala ere, lurraldean eraiki diren eraikuntza berrietan, txalet berrietan, espazio horiek itxita daude, hesi garaiekin gehienetan, eta hesi horiek ez dute barrualdea ikusten uzten. Auzo horietan beste era batean bizitzen da, barnealdera bizitzen da, auzokoekiko harremana baztertuz, libre gelditzen den espazio bakarra bidea bera baita, eta hartatik ibilgailuak ibiltzen dira.

Bestalde, premiazkoa da halaber ordenantza arautzaileak ezartzea, hori egitean bilbe fisikoa eta gizarte-harremanak kaltetu ez daitezen.

3. Eraikinak. Baserriak eta Ondarea

Landa-auzoetan dauden baserriek eta ondare-elementuek ere beren ezaugarriak, bolumetria eta lerrokadurak dituzte eta, lehen esan dugun bezala, multzoaren nortasunaren barnean egoten dira.

Aipatu ditugun kategoria horietako bakoitzean era jakin batean kokatuak daude eraikinak, eta ezaugarri desberdinak ematen dizkiote bizikidetza-espazioari.

Horrenbestez, diagnostiko hau egin ondoren atera dugun beste ondorio bat da garrantzitsua dela kasu bakoitzean ezaugarri horiek ezagutzea, eta ahal bada bederen eraikin berrietan errespetatzea, auzo askotan bilbea erabat aldatu egin baita, eraikin berri horiek ez direlako egokitzen jatorrizko bilbeko bolumetriara, ez eta lerrokaduretara.

Diagnostiko honetan azterketa bat egin da hutsik edo erortzeko arriskuan dauden eraikinen inguruan, baina aurrerago sakondu egin beharko da azterketa hori.

Udalerrian kezka handia sortzen du ondare-kopuru handi bat egoera txarrean, erortzeko arriskuan, egoteak. Horregatik, hutsik dauden baserrien berrikuntza bultzatu behar da, eta seguru asko haietako asko bereizteko aukera egongo litzateke, herritarrek berritze-proiektuei ekin diezaien bultzatzeko, era horretan auzoetako biztanle-kopurua handitu egingo baita eraiki berriak egiteko beharrik izan gabe.


2 0 1 5 a b e n d u a

4 0


4. 2/2006 Legera egokitzen diren landa-guneak

Indarrean dagoen legerian 31 landa-gune daude sailkatuta:

Lurzoruari buruzko 2/2006 Legera eta lege horrek landa-gunea izateko eskatzen dituen gutxieneko ezaugarrietara egokitu ahal izateko:

“Landa-gunetzat jotzen da, Lege horren ondorioetarako, sei eta hogeita bost baserri bitarteko multzoa, biltzen dituen eta izaera ematen dien espazio publikoaren inguruan”.

Gaur egun, Bizkaiko Foru Aldundiak hasieran onartua du Landa-guneen Inbentarioa, eta bertan, Zeberioko auzo hauek hartzen dira halakotzat:

Saldarian, Uriondo, Arkulanda, Egia, Ereñozar, Ermitabarri, Etxazo, Olatzar eta Isasi.

2.6.2.3 HIRI-LURZORUA Udalerriko bi eremu hartzen ditu Zeberioko hiri-lurzoruak, Areiltza auzoa eta Zautuola-Zubialde auzoa.

ZAUTUOLA-ZUBIALDE

1. Hiri-ehuna

Aurreko bi gune, Zubialde eta Zautuola, elkartuta osatu zen auzo hau.

Indarrean dagoen plangintzak (Arau Subsidiarioak) hiri-lurzoru finkatuko bi eremu bereizten ditu, aurreko Zubialde eta Zautuola guneetan. Haien ondoan, lurzoru urbanizagarriko orban bat sortzen du Zautuola sektoreak, azken urte hauetan izan duen garapenaren ondorioz “eremu urbanizatu jarraitua” sortu baita, udalerriko erdigunetzat hartzen dena.

Gune honen hiri-egitura erabat baldintzatzen du eremua zeharkatzen duen foru-errepideak, eta baita ibaiak ere.

Azken hamarkada hauetan izandako higiezinen burbuilaren goraldiak bere arrastoa utzi du Zeberion, bi auzo horien artean zenbait lur hartuz eta bertako baserri sakabanatuak irentsiz (eta ez integratuz).

Landatartasun berriaren / hiri lausoaren fenomeno horrek hainbat eratan okupatu ditu lurzoruak auzoen artean:

a.- Finka itxi batzuk Zubialdeko eremuan.

b.- Etxebizitza kolektibo batzuk Zubialderen amaieran, gutxi garatua.


2 0 1 5 a b e n d u a

4 1


c.- Ekipamendu-gunea eta harekin loturiko etxebizitza kolektiboa hiri-aurrealdearekin auzoen arteko eremuan.

d.- Dentsitate txikiko urbanizazioak, balio handiko espazio pribatua, hiri-kalitate txikiko espazio publikoarekin Zautuolan.

Bi errealitate ditu Zubialde/Zautuolako erdiguneko hiri-ehunaren ezaugarri nagusiak.

Zubialdeko erdigunean ehun mistoa dugu (bizitegiak, administrazioa, zerbitzuak eta industria), eta horri esker, jarduerak, lana eta bizitegia elkartzen dira.

Zautolako eremuak, aldiz, etxebizitza homogeneotasuna ageri du, azken bizitegi-garapenen estrategien erakusgarri. Jatorrian, eguteran dagoen ordoki honetan baserri batzuk zeuden, han eta hemen sakabanatuak, beren baratzeekin eta fruitu-arbolekin. Gaur egun, Zautuola auzoak edo Sautuolabarrik batik bat dentsitate txikiko ehuna ageri dute, eskola da komunitate-bizitza lotzen duen ekipamendu bakarra eta kalitate eskasa du espazio publikoak.

Bestalde, lotura-arazo garbia dago bi auzoen artean, foru-errepideak hartzen duen zati urbanizatu mehar baten bidez lotuak baitaude. Neurriak hartu behar dira, lehenbailehen hartu ere, ehun hori birplanteatu eta udalerriko hiri-erdiguneko bi alde horiek elkarrengana “hurbiltzeko”.

2. Lurzoruaren erabilerak

Lurzoruaren erabilerei dagokienean, espazio pribatua nagusi da erdigunean, guztizko espazioaren % 70 hartzen baitu, baina egia da halaber, espazio horren % 27,69 zelaiek eta baratzeek osatutako eremua dela, haietan barrena era informalean ibiltzeko modukoa. Hala ere, Zautuolako azken garapenek hautsi egin dute paisaiaren sortzaile den lurzoru irekia okupatzeko tradizio hori, eta hormaz, hesiz eta lursail-itxiturez betetako kaleak sortu dira, 5 Ha-tik gorako azalera “ixten” dutenak (erdigunearen guztizko azaleraren % 40 ia). Joera hori zuzendu edo orekatu egin nahi da planean.

Hiri-ehun bizia osatzeko beharreko erabilera-nahasketaren ikuspegitik begiratuta, alde handia dago Zautuolaren eta Zubialderen artean. Zubialden halako erabilera-nahasketa bat badago, honako hauek baitaude bertan: etxebizitzak, baratzeak, eskola, bi denda, bi taberna, farmazia, mediku kontsultategia, udaletxea eta frontoia.

Gaur egun jardunean ari den zerrategiaz gainera, bizitegi- eta zerbitzu-izaera du Zeberioko erdigune osoak.

3. Ondarea eta paisaia

Ondare-balioa duten elementuak ditu guneko hiri-ehunak.

Bi ehun tradizionaletan oinarritzen da hiri-lurzoruaren egitura, Zautuolakoa eta Zubialdekoa. Horietan jatorrizko bilbea ageri da oraindik, Zautuolako aldean arrisku handian badago ere.


2 0 1 5 a b e n d u a

4 2


Jatorrizko bilbeari eutsi egin behar zaio herrigunearen jatorria ulertzeko eta jatorri hori ez galtzeko. Gainera, etorkizuneko garapenetarako ikasteko balio izango duten bolumetriak eta harremanak sortzen ditu bilbe tradizionalak.

4. Bide-sistema eta mugikortasuna

Zeberioko hiriguneko bide-azpiegituraren ezaugarri nagusia da errepide nagusia dela, lehengo errege-bidea zena, joan-etorrietarako eta jardueretarako adar nagusia udalerrian eta haren erdigunean.

Mugikortasun-egiturari dagokionean, aipagarriena da oinezkoentzako komunikabide-azpiegitura jarraitu eta kalitatezkorik ez dagoela. Udalerriko erdigunean badira hainbat puntu gatazkatsu errepide nagusiari atxikitako ibilbideei dagokienean. Mugikortasunaren alorrean, HAPO honetarako erronka handietako bat izango da fluxuak antolatzeko estrategia egokia asmatzea, oinezkoen eta bizikleten mugikortasuna ibilgailu motordunenaren parean jarri ahal izateko. Hori guztia, dauden lurzoru-baliabideak eta bideak optimizatu eta behar bezala egokituta, eta ibaiak eta haren inguruek ezartzen dituzten mugak eta aukerak errespetatuz.

Era berean, funtsezkoa izango da komunikazio-bide seguruak sortzea erdigunearen eta hurbilen dauden auzoen artean. Bestalde, autobus geltoki guztiak birplanteatu beharko dira bailara-hondo osoan eta geltoki horiek bide seguruetatik lotu aldameneko auzoekin.

5. Espazio libreak eta ekipamenduak

Zuzkiduraren kontuari “hiru dimentsioko” ikuspegitik begiratzen badiogu [espazioa/ekipamendua/zerbitzua], esan behar den lehenbiziko gauza da hiri- eta landa-gune izaera dutela Zautuolak eta Zubialdek. Horren harira, hiriguneak gizarte-bizitza indartzeko dituen espazioei erreparatzen badiegu, espazio horiek neurritik kanpokoak dira ibilgailuentzako bideen (errepidea) presentzia handiarekin alderatzen baditugu.

Ekipamenduen sarearen bilbe ia osoa Zubialden dago, eskola da Zautuola eremuan dagoen ekipamendu bakarra, eta nolabait ere ehun bizi eta aberatsa sortuko lukeen ekipamendu-bilberik gabe gelditzen da Sautolabarri sektoreko garapen berri guztia.

Hiri-baratzezaintzarako espazioetarako azalera publiko-pribatuari dagokionean, gaur egun bada 6.000 m² inguruko baratze-azalera bat, hauxe da, 42 m² etxebizitzako. Planean aintzat hartu beharreko kontua da hori, gune horiek lurraldearekin lotzeko balio baitu eta landa-izaera bizi eta interesgarria ematen baitio Zeberioko erdiguneari.

Azaleren azterketa globalean, esango genuke ez dagoela loturarik Zubialdeko espazio publikoaren bilbearen, udaletxearekin, dendekin, tabernekin, pilotalekuarekin eta ibaiarekin lotua hura, eta Zautuolako bilbearen artean, han ibilgailuentzako bideak eta aparkaleku-eremua izanik nagusi. Beste horrenbeste gertatzen da ekipamenduekin eta zerbitzuekin, Zubialden biltzen baitira, hazkundearen errealitatean lotarako hiriaren izaera emanez azaleraren erdia baino gehiagori.

Euskadiko Autonomi Erkidegoko Etxebizitzei buruz, lurralde-esparruen arabera, Eustatek jasotako 2011ko datuek diote Zeberion etxebizitza guztien % 21 daudela hutsik. Diagnostiko honetarako egindako


2 0 1 5 a b e n d u a

4 3


azterketaren arabera, Zubialde-Zautuolan guztira dauden etxebizitzetatik, % 70 lehen etxebizitzak dira eta % 22 hutsik daude.

HAPO berrian bizitegi-kuantifikazioa kontatzeko orduan, interesgarria izango da erabilerarik ez duen ehun eraikiaren edo eraiki gabearen gaitasuna kontuan hartzea.

AREILTZA

Udalerriaren erdialdean dago Areiltza auzoa, bailara-hondoan, errepidearen alboan, halako muino txiki batean errepidearekiko.

Ur-baliabideekin loturiko herriguneak deitu diogun kategoriaren barnean egongo litzateke auzo hori, “Areiltzako errotan” baitu jatorria. Nortasun handi samarreko auzoa da Areiltzako dorretxea bertan dagoelako, oso ezaguna hura duen ondare-balioagatik.

Bertako lurzorua hiri-lorzuru gisa sailkatua dago “haren finkapen-maila eta zentralitatea” aipatuz.

Espazio libre bat du auzoaren erdian, eta gainera, eraikin baten hondakin bat Ekipamenduen Sistema Orokor gisa sailkatua dago bertan.

Auzoaren aldamenean 36.625 m²-ko industria-lurzoru urbanizagarriko sektore bat dago sailkatua. Sektore hori ez dago garatua, fase bakar bat ere ez baita gauzatu bertan.

Gaur egun, arauak idatzi zirenean zegoen ia egoera berdinean dago auzo hau, bertan ez baita oin berriko eraikuntzarik egin eta, lehen esan dugun bezala, industria-sektorea ere ez baita garatu. Erdiko espazio librea eta ustezko ekipamendu hori ere garatu gabe daude; izan ere, hondatutako eraikin baten hondakina da ekipamendua.


2 0 1 5 a b e n d u a

4 4


2.7 PLANAREN JARDUERA-ARDATZAK

Gauzak horrela, beharrezkoa dirudi proposamen horiek oso azaletik jasotzea, Garapen sozioekonomikoaren ardatzak deitu ditugun horietan, egindako azterketa-prozesu trinkoa are erabilgarriagoa izan dadin udalerriarentzat, udal-politikaren arloetan.

Ardatz estrategikoak hautatu dira aztertutako arlo bakoitzerako, kontuan hartuta lana modu koordinatuan egitea komeni dela eta epe labur eta luzeko jarduerak bateragarriak izatea garrantzitsua dela.

a. SOZIOEKONOMIKOA

1. ARDATZA – EKONOMIAREN GARAPENA UDALERRIAK DITUEN BALIABIDEEN BIDEZ

Zeberiok kokaleku egokia du jarduera ekonomikoa sortzeko barne prozesuak bultzatzeko, dituen baliabideetatik abiatuta, lurralde-, giza- eta gizarte-aktibo handiak baititu.

Diagnostikoan jaso dira Zeberiok bere baliabideekin lehen sektorea eta turismoaren sektorea bezalako bi alorretan izan ditzakeen gaitasun handiak.

Zeberiok lur asko ditu laborantzarako egokiak direnak, eta gainera, Bilbo bezalako hiri handi batetik gertu dago. Aukera handiak daude udalerriko garapen-eredua lantzeko eta horrekin batean paisaiarekin loturiko jarduera ekonomikoaren eta, lehen esan dugun bezala, lehen sektorearen garapena bultzatzeko.

Ekintza-plan bat egin beharko litzateke ikuspegi oso batekin.

b. INGURUNE FISIKOA ETA LANDA-INGURUNEA

2. ARDATZA - LEHEN SEKTOREA BIZIBERRITZEKO PLANA

Balio agrologiko handiko eremuak identifikatzearekin eta jarduera horri lotutako ekipamendu publikoak proposatzearekin batera, planak politika publikoak proposatu behar ditu herriko produktuen kontsumoa bultzatzeko eta nekazari berrientzako lurzoruaren eskaintza areagotzeko. Hortaz, garrantzitsua da NekazalGune bezalako proiektuak bultzatzen jarraitzea, lehen sektorearen aldeko apustua egin duten pertsonek lurrak eskuratu ahal izateko.

3. ARDATZA - BASOGINTZA MODERNIZATZEKO PLANA

Diagnostikoaren dokumentuan xehetasunez identifikatzen dira udalerriaren berezko balioak, eta hori abiapuntu bat izan daiteke basoaren ustiapen-eredu berri bat planteatzeko. Eredu berri hori anitzagoa (oraingo monolaborantzaren aurrean) eta iraunkorragoa izango da, eta herriko eredu sozioekonomikoari lotuta egongo da (esate baterako, hirigunerako biomasa sortzen). Horrek zuraren prezioen aldaketei eusteko gaitasun handiagoa izango duen ustiapen-eredu bat ezartzea ahalbidetuko du, eta sortutako aberastasuna gehiago banatuko da, herrian lanpostuak sortuko diren neurrian.


2 0 1 5 a b e n d u a

4 5


b. HIRIGINTZA

4. ARDATZA – BILBEA OSATZEKO HIRIGINTZA-JARDUERAK, KALITATEZKO ESPAZIO LIBREEN SAREA SORTU AHAL IZATEKO

Dokumentu honek hirigintza-jarduera txikiak proposatzen ditu, kokatuta dauden hiri-ehunaren araberakoak, kalitatezko espazio publikoen sarea berritzen eta sortzen laguntzeko, ibilgailuen mugikortasunaren aurrean oinezkoentzako aukera aintzat hartuta gunearen barnean. Hauxe da, bizitzeko leku eta espazio egokiak sortzea, herriaren mailaren araberakoak, herritarren eskariei eta nahiei erantzun ahal izateko. Honako hauek dira helburu nagusiak: giza-mailan, mugikortasun aukera geldia, ekipamendu-sarea, dagoen bilbean sartzea eta natura-ingurunearekiko iragazkortasuna.

5. ARDATZA – ZEBERIO IBAIKO IBAI-PARKEA SORTZEA (F1.1)

Planean jasotako ideia handietako bat da ibai-parke hori sortzea, nekazaritza-erabilerekin loturik, Zeberio ibaian, Zautuola-Zubialde herrigunetik igarotzen denean. Ibai-parke horrek oinezkoentzako eta bizikletentzako ibilbide bat planteatzen du ibiaren beste aldean, Sistema Orokor handi baten sorrerarekin loturik, espazio libreen sarean sartuko dena, kudeaketa publikokoa, eta nekazaritza-erabilerekin loturik lurraren erabilerari eutsi ahal izateko. Hauxe da, batik bat natura-alorreko helburuak izango ditu ibai-parke horrek, ibaia eta haren ingurua babestea, eta hartaz gozatzeko aukera ematea. Bertan aurrera eramango diren jarduerak ez dira erasokorrak izango, urertzeko basoa berreskuratzeko lanak izango baitira batez ere.

2.8 UDALERRIAN ERAGINA DUEN UDALEZ GAINDIKO PLANGINTZA

Euskadiko Lurralde Antolaketako 4/90 Legeak hiru tresna hauek ezartzen ditu EAEko lurraldea antolatzeko: Lurraldea Antolatzeko Gidalerroak, Lurraldearen Zatiko Planak eta Lurraldearen Arloko Planak.

2.8.1 LURRALDEA ANTOLATZEKO GIDALERROAK (LAG).

Lurraldea Antolatzeko Gidalerroek hamabost Eremu Funtzionaletan egituratzen dute EAEko lurraldea. Bilbo Metropolitarreko Eremu Funtzionalean dago Zeberio, Eremuko aldiriko landa-gune batean, bailara batean, Nerbio ibarraren eta Arratia ibarraren artean.

Ingurune fisikoa honako kategoria hauetan egituratu beharko da:

- Babes berezia.

- Ingurumena hobetzea.

- Basoak.

- Nekazaritzako eta abeltzaintzako gunea eta landazabala.

- Mendiko larreak.

- Azaleko uren babesa.


2 0 1 5 a b e n d u a

4 6


- Erabilera-bokazio definitu gabea.

-

Kategoria horiei, gutxienez, dokumentazio grafikoan definitutako baldintza gainjarri hauek gehitu beharko zaizkie:

- Akuiferoen urrakortasuna.

- Uholde-arriskua duten guneak.

- Higa daitezkeen guneak.

- Natura Gune Babestuak.

- Onura publikoko mendiak.

- Garapeneko plangintzek, hiri-antolamendurako plan orokorrak tartean, azpikategoriak gehitu ahal izango dituzte, aztertzen ari den gunearen berezitasunen arabera.

-

2.8.2 BILBO METROPOLITARREKO LURRALDEAREN ZATIKO PLANA (2006).

2006ko irailaren 26an onartu zen betiko Bilbo Metropolitarreko Eremu Funtzionaleko LZP, eta huraxe da Zeberion eragina duena.

2010eko otsailaren 2an betiko onartu zen Bilbo Metropolitarreko Lurraldearen Zatiko Planaren lehen aldaketa Alonsotegin Montealegre industria-eremua sortzeko. Aldaketa horrek Zeberion ez du inolako eraginik.

2.8.2.1 LZPk ZEBERIOKO UDAL-PLANGINTZAN DITUEN ERAGIN ESPEZIFIKOAK

NATURA-INGURUNEAREN ANTOLAMENDUA LZPren ondorioetarako, erabilera egokien, onargarrien eta debekatuen izaera orokorreko arautze baten bidez bermatzen da kategoria desberdinen babesa, kategoria horietan guztietan debekatuta egonik hirigintza-garapenak.

Antolamendu-kategoriak:

- Gorbeiako Parke Naturala: Natura Gune Babestuak eta Batasunaren Intereseko Lekua.

- NATURA-INGURUNEAREN osagai nabarmenak, flora-interesgunea Gorbeiako parke naturalaren barnean.

- Onura publikoko mendiak eta Mendi babesleak:

- Ingurumenaren hobekuntza: Zeberion ez dago bereizita ingurumen-hobekuntzarako gunerik.

- Azaleko uren babesa: Babes-tarteak, EAEko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LAPn ezarritako berberak dira.

- Lurraldean Sartzeko Gunetzat jotzen da Zeberio.

- Lehen sektoreari begira jasotako proposamenaren barnean, LZPk “lehentasunez nekazaritza, abeltzaintza eta basogintzako garapenerako udalerritzat” hartzen du Zeberio.


2 0 1 5 a b e n d u a

4 7


- Landa-guneak: Bertako zedarriztapena eta etxebizitza-kopurua Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legean ezarritako irizpideetara egokitu beharko dira.

LURZORUAREN ANTOLAMENDUA

Honako lurzoru hauek bizitegi-okupaziotik kanpo geratzen dira: - Babes berezikoak [Bertako espezieen basoak edo asimilatuak, Natura Gune babestuak, Batasunaren Intereseko Lekuak (BILak), Natura Intereseko Eremuak, Hezeguneak babesteko Eremuak, Itsasertza babesteko Guneak]

- Plangintzak bizitegi-erabilerarako, jarduera ekonomikoetarako edo sistema orokorretarako kalifikaturiko lurzoruak.

- % 15eko malda baino handiagoa duten lurzoruak, malda txikiagoko lurzoruekin unitate morfologikoak sortzeko beharreko zati txikiak direnean izan ezik.

- EAEko Ibaien eta Erreken Ertzak antolatzeko LAPn mugatutako uholde-arriskua duten guneek ukitutako lurzoruak.

- Natura Gune Babestuen (Gorbeiako eremua) barnean sartutako lurzoruak.

Esku hartzeko moduak: Hainbat esku-hartze moduren bidez gauzatuko dira LZP honetan jaso diren bizitegietarako edo jarduera ekonomikoetarako proposamenak: leheneratzea, ondare eraikian esku hartzea (Hutsik dauden etxebizitzen kontuan esku hartu, tipologiak berritu eta eskariaren araberako moduluetara egokitu daitezen bultzatu), birdentsifikatzea eta garapen berriak egitea.

“Lurraldean sartzeko gunetzat” jotzen da Zeberio.

Bi herrigune mota bereizten dira udalerri hauetarako: erdigunea eta dauden gainerako herriguneak. Bigarren horietan nekazaritza-guneak, bizitegiak eta mendeko ekipamenduak daude natura-ingurunean baliabideen ekoizpena garatu ahal izateko.

Erabilera-erregimenari dagokionean, gune nagusikoak ez diren guneetarako, honako irizpide hauek jasotzen ditu LZPk:

.- Erabilera egokia: bizitegia.

.- Onartutako erabilerak: mendi-ibili kontrolatuak, aisialdirako erabilerak lizentziarik behar ez dutenak, “belardien eraketa eta mantenua”, nekazaritza-erabilera (herbizidak kontrolatuta), baso-erabilera bertako espezieak kontserbatzeko, ekipamenduak eta hotel-erabilera.

Lurraldean sartzeko gunearen zehaztapenean adierazitakoari dagokionean, “ondare eraikia berritu eta balioa nabarmentzeari” begira, aipatzekoa da LZPn jasotakoa:

Ondare eraikiaren optimizazioa hiru jarduera-ildotan oinarrituko litzateke batik bat:

- Etxebizitza hutsetan esku-hartzea.

- Berritzea sustatzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

4 8


- Tipologiak egungo eskariari begira egokiagoak diren moduluetara egokitzea, lurzoru urbanizaezinean finkatutako eraikinen salbuespenarekin.

Azpimarratu behar dugu LZP 2006. urtean idatzi zela, 10 urte igaro dira orduz geroztik eta egoera ekonomikoa eta hiri-dinamikak erabat aldatu dira, eta horrenbestez, bizitegi-eredu hori guztiz zaharkitua dago, une honetan, LZP horretan jasotakoak baino askoz ere bizitegien kuantifikazio-kalkulu txikiagoak egiten ari baita EAELAB.

JARDUERA EKONOMIKOAREN EREDUA

LZPk jasotako eredu ekonomikoaren apustuak definitzen duen berroreka estrategikoa bi zentzutan ulertzen da, espazioari eta arloari begira, hain zuzen ere. Espazioaren berrorekan erabilera mistoak planteatzen dira behar ertainetarako eta horrek ez du eraginik Zeberion. Arloko berrorekan, berriz, kontua da lurraldeko leku desberdinetan tipologia-ezaugarrien arabera kokatzea jarduera ekonomikoak. Kapitulu honetan hauxe planteatzen da "Zeberioko udalerrian, (...) hainbat helburu estrategiko lortu nahi dira, besteak beste, nekazaritza-, abelazkuntza- eta basogintza-jardueraren lehiakortasun-gaitasuna handitzea eta bizitegien kalitatea handitzea, egungo etxebizitzen eta haien inguruaren baldintzak hobetuta”.

Ondoko neurri eta jarduera hauek planteatzen ditu LZPk, nekazaritza-jarduerari eusteari begira, Zeberiori dagokionean:

.- “Lehentasunez nekazaritza, abeltzaintza eta basogintzako garapenerako udalerritzat” hartzen da. Eta udalerri horietan: interes bereziko nekazaritza-lurzoruak eta unitateak babestea.

.- Jarduera osagarriak bultzatzea.

.- Turismo-erakargarritasuna handiagotzea eta horrekin loturik: landa-arkitektura babestea (katalogoak), ustiatze moduak hobetzea ekosistemak mantentzeko.

.- Lurraldea babestea; mugikortasun iraunkorra garraio kolektiboan oinarrituta, landa-lurzorua kontsumitzen duten aparkalekuak saihesteko.

LZPk ez du jarduera ekonomikoetarako garapen berririk planteatzen.

LZPk indarrean dauden Arau Subsidiarioek jasotzen duten garapenik gabe jaso du industria-sektorea eta ez du jarduera ekonomikoetarako garapen berririk aurreikusten.

UDALAZ GAINDIKO EKIPAMENDUAK LZPk hiru talde handitan banatzen ditu udalaz gaindiko ekipamenduak: garraio-azpiegiturak, jarduera ekonomikoak eta kultura-, kirol- eta aisialdi-elementuak.

Hiru talde horietarako zehaztapen bakar batek ere ez du lotura zuzenik Zeberiorekin.

SARE BERDEA


2 0 1 5 a b e n d u a

4 9


LZPk hauxe dio kontzeptu honi buruz:

“LZP honetan Sare Berdea deitu zaiona espazio libreetako, Parke metropolitarreko eta Paisaia-intereseko Landa-eremuetako ekipamenduen sistema integratua besterik ez da, herritarrei begira “lurraldearen iragazkortasuna” bultzatzeko, beharreko bideak bilatuz herritarrek naturaz goza dezaten, espazio desberdinek duten bokazioarekin bateragarri eginez”

Zeberioko udalerriaren barnean badago “Paisaia-intereseko Landa-eremu“ horietako bat. Eremu hori Santa Kurtzetik Etxazoraino doa, bailara-hondoa osoa eta mazela ertaineko auzoak harturik.

Bestalde, badira bi Natura-ibilbide: bata bailara-hondoan ibaitik gertu, eta bestea, PR-BI-11 Zubialde-Mandoia-Argiñao-Ermitabarri-Zubialde ibilbideari jarraitzen diona.

Era berean, Intereseko Puntu gisa azaltzen dira sare berdean, ingurumenaren, zientziaren, kulturaren, historiaren eta abarren ikuspegietatik begiratuta interesa duten elementuak, esate baterako, San Segismundo baseliza, Saldarian auzoan dagoena.

GARRAIO-AZPIEGITURAK LZPk hiru sare-motatan sailkatutako bide-sarearen egitura definitzen du: sare egituratzailea, banaketa-sarea eta sare kapilarra.

BI-3524 Foru-errepidea Sare kapilar gisa sailkatua dago, eta Bizkaiko Errepideen Planaren arabera, toki-mailako errepidea izango litzateke. Horri dagokionez, errepide horren ezaugarriak markatzen dira. Haren funtzionaltasunari erreparatzen badiogu, kontua da luzera txikiko ibilgailu-motordunei leku egitea lurraldean sarbide osoarekin. Tipologia, berriz, galtzada batena izango litzateke, bide motela (50 km/or baino abiadura txikiagoa) eta bidegurutzeak mailan. Inguruarekiko loturari dagokionez, lurraldera erabat egokituko den bidezaintza proposatzen da, lurzoruaren erabilerei lehentasuna emanez eta sarbide-kontrolik gabe. Beste fluxuei dagokienean, bizikletekin bateragarria izango de bidea galtzadan eta oinezkoekin bateragarria espaloitik edo bazterbidetik.

Zeberiorako ez dago ez bide ez mugikortasun proposamen berririk.

ZERBITZU-AZPIEGITURAK Zerbitzu-azpiegituren alorrean bost jarduera-eremutan egin da proposamena:

Ur-hornidura: Bilbao-Bizkaia Ur Partzuergoaren irizpideak bere egiten ditu LZPk. (Aurreikuspena 350 litro/biztanleko/eguneko)

Saneamendua: Bilbao-Bizkaia Ur Partzuergoaren irizpideak bere egiten ditu LZPk. Elkarrekin loturiko halako jarduera estrategiko batzuk planteatzen ditu, bakar bat ere ez Zeberioko esparrurako.

Hondakin eta lurzoru kutsatuak. LZPk, LAGekin bat etorriz, honako kontu hauek planteatzen ditu Zeberion aplika daitezkeenak:

.- Hiri-hondakin solidoen sorreraren hazkundea mugatzea (% 1).

.- Gaika biltzeko guneak planteatzea (garbiguneak), Zeberion Zubialden proposatzen du bat.


2 0 1 5 a b e n d u a

5 0


Energia. LZPk honako proposamen hauek egiten ditu Zeberion aplika daitezkeenak: garraio publikoa bultzatzea, dauden energia-iturriak askotarikotzea, iturri sortzailearen eta kontsumo-puntuen artean hurbiltasuna bilatzea, banaketa-sareak berrikustea, hondakinen tratamenduan energia ekoizteko gune txikien instalakuntza ahalbidetzea.

UDAL-PLANGINTZAK BATERAGARRI EGITEA Bilbo Metropolitarreko udalerrietako plangintzak bateragarri egitearen helburua da Lurraldearen Zatiko Planak proposaturiko udalaz gaindiko esparruko Ekintzen kudeaketa eta garapena erraztea.

Honako helburu komun hauei erantzuten die Plangintzaren Bateragarritasunaren arrazoi nagusiek:

- Hiri-Antolamendurako Plan Orokorraren Zehaztapenen edo aldameneko udalerritako Plangintzarako Arau Subsidiarioen ikusmolde integratua.

- Programen aplikazioa edo arazoen tratamendua Plangintzaren bidez ahalbidetzea.

- Aldameneko udalerrietako lurzoruen erabileran osagarritasuna eta espezializazioa lortzea.

Plangintzak Bateragarri egiteko Sistema hauek jasotzen ditu Lurraldearen Arloko Planak: Plangintzen Bateragarritasun-sistema orokorra, Plangintzen Bateragarritasun-sistema zehatza eta Errioaren Balizko Espezifikoa.

Trazaketa Bateragarritzeko esparruak: Plangintzen Bateragarritasun-sistema orokorrerako adierazitakoan bakarrik izango luke eragina LZPk: “Eremu Funtzionalaren barneko udalerrietako plangintza orokorreko tresnak berrikusteko prozesuetan aplikatu beharreko koordinazio mekanismoa da, aldameneko udalerriei berariazko audientzia ematea” (LZPren araudiaren 100. eta 101. artikuluak)

2.8.3 LURRALDEAREN ARLOKO PLANAK Gaur egun, Lurraldearen Arloko Plan hauek daude indarrean:

- Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LAP.

- Nekazaritzako eta Basogintzako LAP.

- Errepideen Arloko Plan Orokorra.

- Bizkaiko Errepideen Arloko Plana.

- EAEko Trenbide Sarearen LAP.

- Jarduera Ekonomiko eta Merkataritza Ekipamenduetarako Lurzoruaren Sorrera Publikoaren LAP.

- EAEko Haize Energiako LAP.

Honako plan hauek izapidetze-fasean daude:


2 0 1 5 a b e n d u a

5 1


- Kultura Ondarearen LAP.

- Etxebizitzen Sustapen Publikorako Lurzoruaren LAP.

- Garraioaren Sare Intermodal eta Logistikoaren LAP.

Jarraian, udal-plangintzari bereziki eragiten dioten planen erabakiak laburbilduko ditugu.

2.8.3.1 IBAIEN ETA ERREKEN ERTZAK ANTOLATZEKO LAP (KANTAURI ISURIALDEA)

Hiru zatitan egituratua dago LAP: Bizkaiko Kantauri isurialdea, Gipuzkoako Kantauri isurialdea eta isurialde mediterraneoa. Kantauri isurialdean Bizkaiko aldean ezarritako baldintzatzaileek ukitzen dute Zeberio, Zeberio ibaiari eta haren adarrei dagokienean.

Udal-plangintzak lurzoru urbanizaezinean kokatutako ibai-ertzei “Azaleko Urak Babesteko Lurzoru Urbanizaezina” kategoria ezarriko die, LAP honetatik etorritako guneekin.

Dokumentuko hiru osagaiekin, ingurumen-, ur- eta hirigintza-osagaiak, loturiko zehaztapenak batera aplikatu ondoko araudia izango da bete beharrekoa.

- Hornitzeko urtegiak eta ur-harguneak babesteari buruzko araudia: Udalerri bakoitzeko hiri-plangintzan, zehaztapenen artean, lurzoru urbanizaezinean dauden ur-hargune nagusiak jaso behar dira, eta, edonola ere, Plan Hidrologikoaren Babesguneen Erregistroan jasotakoak sartuko dira. Haien babes-perimetroak grafikoki zehaztuko dira, eta beharrezkoak diren babes-neurriak ezarri eta erabilerak arautuko dira, dagokion Plan Hidrologikoan ezarritakoarekin bat etorrita.

- Drainatzeari buruzko berariazko araudia urbanizatu beharreko eremu berrietan: ukitzen diren ibilguen drainatzean aldaketak eragin ditzaketen urbanizazio berriek, industria-guneek, hirigintza-garapenek eta azpiegitura linealek drainatze-sistema iraunkorrak sartu beharko dituzte, aurreko egoerari dagokion balioarekiko jarioa handitzen bada, hura behar bezala konpentsatuko eta urez hustuko dela edo garrantzirik ez duela bermatzeko.

- Ibai ertzetarako berariazko araudia landa-eremuan:

Hirigintza-osagaiaren arabera landa-esparruko ertz gisa hartzen diren ertzetan nahitaez errespetatuko da ibilgu publikoaren muga-lerroarekiko gutxieneko atzerapen bat:

// 15 metro adar-arroa duten erreketarako 1<C ≤ 10 km² (0 mailetako tarteak).

* Errekak: Saldarian, Uriondo, Artiñao, Solatxi, Ibarrondo, Gorostika, Gesala, Egita, Aril, Telleri, Untzeta, Olatxu.

// 30 metro adar-arroa duten ibai-tarteetarako 10<C≤100 km² (I. eta II. mailetako tarteak).

* Zeberio ibaia.

Gainera, aintzat hartuko dira dokumentuan jasotako ondo kontserbaturiko landarediaren ertzen babesak.


2 0 1 5 a b e n d u a

5 2


- Berariazko araudia lehentasunezko natura-intereseko guneen ertzetarako Araudirako: Aplikatu beharreko oinarrizko araudiaz gainera, Gorbeiako Parke Naturalaren barneko zatiei dagokie.

2.8.3.2 NEKAZARITZAKO ETA BASOZAINTZAKO LAP

Helburuak:

Laborantza-lurra definitzea eta babestea, ezinbesteko baliabidea baita nekazaritza- eta abeltzaintza-jarduera orekatua lortzeko.

- Landa-irizpideen araberako plangintza planteatuko duen lurralde-antolakuntza sustatzea.

- Baliagarriak eta aplikagarriak izango diren tresna juridikoak eta bitartekoak planteatzea; batetik, sektorea eta haren tresnak defendatzeko nekazaritzaz eta abeltzaintzaz bestelako erabileren aurrean (batez ere, azpiegiturak eta bizitegi- edo industria-erabilerak), eta, bestetik, bat egiten duten guneetan plangintzen arteko koordinazioa ziurtatzeko.

Bereziki garrantzitsua izango da “Balio Estrategiko Handiko Nekazaritza eta Abeltzaintza lurzorua” kategoria sortzea. Lurzoru mota horren zedarritzea eta araudia dokumentu honetan zehazten da, eta xehetasun handiagoz aztertu da Nekazaritza Ingurunearen Diagnostikoa eta Elikadura Burujabetza dokumentuan, Nekazaritzako eta Basogintzako LAPk ezarritako ildoei jarraituta.

2.8.3.3 JARDUERA EKONOMIKOETARAKO LURZORUAREN SORRERA PUBLIKOAREN LAP

Nerbioi Behean 102.000 biztanle daude, hauxe da, EAEkoen % 4,9. Bertako enplegu egiturari dagokionean, % 1 lehen sektorean ari dira, % 50 bigarren sektorean eta % 49, berriz, hirugarren sektorean.

Bigarren sektorean diharduten herritarrak 17.000 langile dira eta 18.300 industria-enplegu ditu.

Zeberio ez dago langabezia-tasa handiena duten udalerrien artean.

Nerbioi Behea: Nerbioi Behean 522 ha dira sailkatutako lurzoruaren azalera, eta horietatik 479 okupaturik daude eta 43 libre. Hala ere, hondar-eremu txikien multzo barreiatu batek hartzen ditu 43 ha horiek, eta eskualdean ez dago industria-lurzoru libreko eskaintza handirik.

43 ha horietatik 3,6 ha libre daude Zeberion.

LAPk ez du Zeberio jarduera ekonomikorako lurzorua kokatzeko hazkunde-eremu gisa identifikatzen, eta ez du inolako ekintzarik ezartzen lurzoruaren sorrera publikorako. Hortaz, esparru estrategikoak eta jarduera ekonomikoetarako lurzorua sortzeko ekintzak definitzen dituen kartografian ez da inolako esku-hartzerik ageri Zeberion. “Jarduera ekonomikoetarako lurzoruen sorrera publikorako esku-hartzeen inbentarioko” definizio-planoan ere ez da inolako esku-hartzerik ageri Zeberion.


2 0 1 5 a b e n d u a

5 3


2.8.3.4 EUSKAL KULTURA-ONDAREAREN LAP

Katalogoan Kultura-ondare gisa izendatutako ondasun higiezinak ukitzen dituzten esku-hartzeek aintzat hartu beharreko irizpideak, helburuak eta zehaztapenak jasotzen ditu. Dokumentuak bitan bereizten ditu elementu horiek: Ondasun higiezin izendatuak eta Ustezko gune arkeologikoak.

Zeberion 107 higiezin daude Kultura-intereseko ondare gisa izendatuak.

1 SAN JUSTO ETA SAN PASTOR baseliza UNDURRAGA 2 SAN ADRIAN baseliza ARGIÑAO 3 ANDRA MARI baseliza ZEBERIOGANA 4 SAN ANTON baseliza BARAÑAO 5 AREILTZAKO dorretxea AREILTZA 6 SAN ESTEBAN baseliza ETXAZO 7 ALDAMA etxea ZUBIBARRIA 8 ZUBIBARRIA jauregia ZUBIBARRIA 9 OLABARRIETAKO SANTO TOMAS eliza ELIZONDO 10-1 Udal-HILERRIKO portada ELIZONDO 11 PADUAKO SAN ANTONIO guruztokia ERMITABARRI 12 SAN ANTOLIN ETA SAN ROKE baseliza ZUBIALDE 13 UDALETXEA ZUBIALDE 14 ZUBIALDE etxea 33 ZUBIALDE 15 SANTA KURTZE Torrea SANTA KURTZE 16 SANTA KURTZE baseliza SANTA KURTZE 17 SANTOMAZARRA baseliza BARBATXAO 18 SAN SEGISMUNDO baseliza UPO 19 ZUBIBARRIA 2 etxea ZUBIBARRIA 20 SAN PEDRO eta SAN BLAS baseliza SALDARIAN 21 GOIKO Torrea ARBILDU 22 SAN ASENTZIO baseliza URIONDO 24 SAN BARTOLOME baseliza SOLATXI 25 VEENA – VIANA JAUREGIA jauretxea ZAUTUOLA 27 ALDEKO Torrea EREÑOTZA 30 AREILTZAKO errota AREILTZA 31 ELORRIBIETAKO errota ELORREBIETA 32 ARESANDIAGAKO errota ARESANDIAGA 33 1. zubia ERMITABARRI 34 OLABARRIKO zubia IBARRA 35 3. zubia ERMITABARRI 37 ZUBIBARRIKO zubia ZUBIBARRIA 38 ZAUTUOLAKO zubia ZAUTUOLA 39 ARBIZUAKO zubia AREILTZA 40 8. zubia AREILTZA 41 ETXARRETAKO zubia AMETZA 42 GEZALA 1 zubia GEZALA 43 GEZALA 2 zubia GEZALA 44 ZUBIALDE baserria ZUBIALDE 45 ERDIKOA baserria AREILTZA 46 KALEKOA NAGUSIA baserria AREILTZA 47 MATZURRENA baserria BARBATXAO


2 0 1 5 a b e n d u a

5 4


49 ALDEKOA baserria BERTZUTEN 50 LARRAKOETXE baserria BERTZUTEN 51 LEJARTZA baserria BERTZUTEN 52 UNTZETA baserria BERTZUTEN 53 PRESA baserria ERMITABARRI 54 ERRANDONEA baserria IBARRA 55 GOIKOETXEA baserria IBARRA 56 ZAUTUOLA baserria ZAUTUOLA 57 SUTEGI baserria ZAUTUOLA 58 KOKOTENETXEA baserria ZAUTUOLA 59 ERREMENTERIKOA baserria ZAUTUOLA 60 IRAGORRI baserria SOLATXI 61 URRUTZA baserria SOLATXI 62 ETXEBARRI baserria ETXEBARRI 63 ATERPE baserria URIONDO 64 URIBARRI baserria ZEBERIOGANA 65 OLARIKOENA baserria ZUBIALDE 68 SAN ANTOLIN eta SAN ROKE eliza ZUBIALDE 69 ERMITABARRIKO bolatokia ERMITABARRI 70 ERMITABARRIKO frontoia ERMITABARRI 71 ZUBIALDEKO frontoia ZUBIALDE 74 ZUBIALDE 4ko etxea - 75 BEASKO ETXEA NAGUSIA etxea - 78 ALOA NAGUSIA baserria BARAÑAO 79 ANDRESENA baserria OLATZAR 80 ARANA GOIKOA baserria ETXAZO 81 ARANABEKOA baserria URIONDO 82 ARANABEKOA baserria ETXAZO 83 ARTIÑANO BEKOA baserria ARTIÑAO 84 ELORRIA baserria ELORRIA 85 ENTELLADORENA baserria ENTELLADORENA 86 ETXEBARRI baserria SALDARIAN 87 EZKERRENA NAGUSIA baserria BERTZUTEN 89 GERRAKOA baserria OLATXU 90 GESALABEKOA baserria ELIZONDO 91 GOIKO TXIKERRA baserria ETXAZO 92 GOTI NAGUSIA baserria ETXAZO 93 IBARRONDO BEKOA baserria IBARRONDO 94 IBARRONDO GOIKOA baserria IBARRONDO 95 IBARRONDO TXIKERRA baserria IBARRONDO 96 IPIÑENA TXIKERRA baserria ZEBERIOGANA 97 ISASIENA NAGUSIA baserria SALDARIAN 98 JAUREGIA NAGUSIA baserria ZUBIALDE 99 KURTZEKOA baserria ENTELLADORENA 100 MENDIA baserria BARBATXAO 101 SAN BARTOLOME baserria SAN BARTOLOME 102 TELLAETXE baserria URIONDO 103 TELLERITXUENA baserria BARAÑAO 104 TXIKOTENA baserria SOLATXI 105 UGARTEBEKOA NAGUSIA baserria UNDURRAGA


2 0 1 5 a b e n d u a

5 5


106 URKITZA baserria URKITZE 107 ZEBERIOGANAGOIKOA NAGUSIA baserria ZEBERIOGANA

Kultura Ondareko Zuzendariaren ebazpenaren arabera, egin zen Zeberioko (Bizkaia) Ustezko Gune Arkeologikoen Aurretiko Izendapena.

Argitaratutako testuan hauxe adierazten da: “Zeberioko Ustezko Gune Arkeologikoen Mugaketa sistematizatu ahal izateko, jada adierazitako irizpideak aintzat hartu eta bat eginda, ondoko babes-eremuen tipologia hauek definitu dira:

A motakoak: Eraikinaren hormaz barruko eremua.

B motakoak: Eraikinaren hormaz barruko eremua + 15 metro haren inguruan, kanpoko aldera gehien irteten diren ertzetatik abiaturik.

C motakoak: Elementuak okupatzen duen eremua + 5 metro haren inguruan, kanpoko aldera gehien irteten diren ertzetatik abiaturik.

D motakoak: Eraikinak eta hari atxikiriko instalazioek okupatzen duten eremua.

E motakoak: Planoan zehaztutako eremua.

Azaldutako eskema horren arabera, honekin batera doan Ustezko Gune Arkeologikoen zerrendan zehaztuta dago haietako bakoitzaren babes-esparrua. Honako hauek dira:

1. Aresandiagako burdinola (ageriko egiturarik gabe) (E) 2. Goiko Torrea (A) 3. Arbilduko burdinola eta errota (D) 4. Santa Kurtzeko burdinola (ageriko egiturarik gabe) (E) 5. Santa Kurtzeko dorretxea (A) 6. Kalekoa nagusia etxea (A) 7. Areiltzako dorrea (A) 8. Sautuolako errota - burdinola (ageriko egiturarik gabe) (E) 9. Aldekoko baserria (A) 10. Santomazarra baseliza (B) 11. Egiako errota (D) 12. Zubibarriako dorrea (A) 13. Zubibarriako burdinola (ageriko egiturarik gabe) (E) 14. Olabarrietako Santo Tomas eliza (B) 15. Olabarriko burdinola eta errota (ageriko egiturarik gabe) (E) 16. Zeberioganeko Andra Mari baseliza (A) 17. Aldanondoko San Martin nekropolia (B) 18. San Antonio Abad eliza (B) 20. San Justo eta San Pastor baseliza (ageriko egiturarik gabe) (E) 21. Gezala Goikoa errota (D) 22. Gezalako errota - burdinola (ageriko egiturarik gabe) (E)

2.8.3.5 EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ERREPIDEEN 2. PLAN OROKORRA (1999-2010).

Planak ez ditu ekintzak aurreikusten etorkizunean Zeberioko udalerrian.


2 0 1 5 a b e n d u a

5 6


2.8.3.6 MARTXOAREN 24KO 2/2011 FORU-ARAUA, BIZKAIKO ERREPIDEEI BURUZKOA.

Araudi horrek errepideak hierarkizatzen ditu, duten funtzionaltasunaren arabera, honako sare hauetan banatuta:

- Lehentasunezko intereseko sarea (gorria).

- Oinarrizko sarea (laranja-kolorekoa).

- Sare osagarria (urdina).

- Eskualdeko sarea (berdea).

- Tokiko sarea (horia).

Foru-arauak foru-sarea osatzen duten errepideen multzoa finkatzen du, eta sarearen garapena ezartzen du, hainbat jarduera mota programatuta. Zeberioko udalerriaren esparruan: BI-3524 Tokiko Sare gisa.

2.8.3.7 ENERGIA EOLIKOAREN LURRALDEAREN ARLOKO PLANA

Planak ez ditu ekintzak aurreikusten etorkizunean Zeberioko udalerrian.

2.8.3.8 EAE-KO TRENBIDE SAREAREN LAP (2005)

Plan honetan jasotako zehaztapenek ez dute eraginik Zeberioko udalerrian.

2.8.4 PLANGINTZAKO BESTE TRESNA BATZUK

2.8.4.1 2002-2012 GARRAIO IRAUNKORRAREN PLAN ZUZENTZAILEA

Euskal Hiria LAGen sistema polinuklearraren paradigma bere egiten du Plan zuzentzaileak. Halatan, Kantauri itsasoko ertzeko hiri-hedadura handieneko eremu geografikotzat jotzen du Bilbo Metropolitarra, Euskadin eremu horretan biltzen baita herritarren ehuneko handiena.

Bizkaiko gainerako Lurralde Historikoa Gernika, Durango eta Markina bezalako eremu funtzional ertainen inguruan eratzen da, eta bigarren lekuan gelditzen dira tamaina funtzional txikiagoko eremuak, Enkarterriak, Arratia eta Mungia, esate baterako.

Irisgarritasuna definitzen du, hiru alderdi aintzat hartuta: fisikoa, funtzionala eta zuzenbidekoa. Halako helburu estrategiko batzuk ere definitzen ditu: 1.- Ekonomiaren hazkundearen eta garraio-eskariaren hazkundearen arteko erlazioa etetea. 2.- Irisgarritasun unibertsala eta iraunkorra lortzea. 3.- Garraio-moduen oreka berria bultzatzea. 4.- Euskadik Europan duen leku estrategikoa indartzea 5.- Garraio iraunkorrerantz


2 0 1 5 a b e n d u a

5 7


Beste hainbat helburu eta estrategia ere definitzen ditu helburu estrategiko horietako bakoitzarekin loturik.

Era berean, dokumentuan aintzat hartu dira Europar Batzordearen Garraioaren Liburu Zuriko proposamenak. Bestalde, idazte-fasean dago Mugikortasun Iraunkorrerako Plan Zuzentzailea 2020 eta Mugikortasun Iraunkorraren Euskal Lege-proiektua.

2.8.4.2 BIZKAIKO BIZIKLETA PLAN ZUZENTZAILEA

Plan Zuzentzailea da Bizkaiko Lurralde Historian bizikletentzako azpiegituren ezarpena planifikatzeaz eta garraiobide gisa bizikletaren erabilera sustatzeaz arduratzen den tresna. Foru-arauak arautzen ditu bizikletentzako Foru-azpiegituren plangintza, proiekzioa, aldaketa, eraikuntza, erabilera eta ustiapena, eta baita haien aldameneko lurzoruaren erabilera mugak ere.

Bi helburu ditu Plan horrek: 1. Mugikortasun behartuaren barnean bizikleta sartzea garraiobide gisa, batik bat Eremu

Metropolitarrean, okupazio txikiko ibilgailuari lehia egiteko eta beste garraiobideen alternatiba gisa: Udalerrian bizikletaren irisgarritasuna eta mugikortasuna bermatzea eta garraiobide iraunkor gisa bultzatzea.

2. Bizikleta bidezko mugikortasuna bultzatzea aisialdian eta landa-eremuetara hurbiltzeko eta haiek ezagutzeko baliabide gisa, eremu horien garapena sustatuz.

Plan Zuzentzaile hori idatzi den datan eta bizikletaz ibiltzeko ibilbide egokituen 364,21 km-ko (31 km Bilbo Metropolitarreko Eremu Funtzionalean) plangintza globala aintzat harturik (bide konbentzionalak kanpo utzita), Bizkaiak ibilbide horien 91 km egokituta edo oso egokitze-prozesu aurreratuan ditu jadanik, hauxe da, % 25 ozta-ozta.

Bizikleta Plan Zuzentzaileak adar bat jasotzen du Ugao bitarte, baina ez da Zeberiora iristen. Bestalde, Zeberiok badu bere dokumentu bat, 2013. urtekoa, eta Bizikleta Plan Zuzentzailean sartuta ez badago ere, haren dokumentu osagarri gisa hartzen da.

2.8.4.3 KANTAURI EKIALDEKO MUGAPE HIDROGRAFIKOAREN PLAN HIDROLOGIKOA.

Kantauri Ekialdeko Mugape Hidrografikoak Kantauri itsasoan urak isurtzen dituzten arro hidrografikoen lurraldea hartzen du barnean, Barbadun ibaiaren arrotik, Oiartzun ibaiaren arrora, La Sequilla errekaren eta Barbadun ibaiaren arteko arroartea barne, bai eta tarteko ur guztiak eta kostaldeko ur guztiak ere. Bidasoa ibaiaren arroko Espainiako zatia ere hartzen du barnean, Urdazuri eta Errobiko trantsizioko urak barne.

Egiten dituen azterketetan, Zeberio ibaia bereziki aipatu gabe, bai adierazten du:

- Zeberio ibaia “egoera oneko” gisa agertzen dela.

2.9 INDARREAN DAUDEN ARAU SUBSIDIARIOEN ANALISIA

EGUNGO PLANGINTZAREN AURREKARIAK


2 0 1 5 a b e n d u a

5 8


- 1971. urtean onartu zen Nerbioi Goia-Arratia bailara Eskualdeko Hiri-Landa Antolamendurako Plana, gaur egungo Arau Subsidiarioen aurreko dokumentua, hain zuzen ere.

- 1988. urtean onartu ziren betiko Zeberioko Arau Subsidiarioak, udal-plangintza 1975eko Lurzoruari buruzko Legera egokitu zutenak. Dokumentu horrek 4 Aldaketa izan ditu eta huraxe da gaur egun indarrean dagoena.

- 2002an Arau Subsidiarioen Berrikuspena tramitatu zen eta hasierako onarpen-faseraino iritsi zen, baina handik aurrera ez zen garatu. Izaera hedakorreko dokumentua zen lurraldearekiko afekzioaren ikuspegitik begiratuta, eta lurzoru urbanizaezin ugari sailkatzen zituen bizitegi- edo industria-erabilerarako lurzoru urbanizagarri izateko. Bailaran nahiz 31 landa-guneetan egiten zuen lurzorua sailkatzeko proposamena.

HIRI-LURZORUA Arau Subsidiarioen dokumentuak hiri-lurzoru gisa sailkatzen ditu udalerriko hiru eremu, Zubialde eremua, Zautuolako gune bat eta Areiltza auzoa, “duten urbanizazio-mailagatik, izaeragatik eta urbanizatzeko egokia den lurzoruarekin duten loturagatik”. Dokumentuan "bizitegi-bokazio handiko eta urbanizazioa oso finkatua duen gune" gisa definitzen dira eremu horiek. Honako lurzoru huts hauek jasotzen ditu: 8761 m² Zubialden, 7182 m² Zautuolan eta 8586 m² Areiltzan, gehieneko dentsitatea 20 etxeb./ha-ko eta lursailaren gutxieneko azalera gordina 500 m².

URBANIZATZEKO EGOKIAK DIREN LURZORUAK Urbanizatzeko egokiak diren lurzoru gisa sartu dira Zautuolako bizitegi-sektorea, 51.280 m²-ko azalerarekin, eta Areiltzako industria-sektorea, 36.625 m²-ko azalerarekin.

LANDA-AUZOAK Arau Subsidiarioen dokumentuak landa-gune gisa sailkatzen ditu udalerriko 31 landa-auzo, honako hauek, hain zuzen ere: Aresandiaga, Saldarian, Uriondo, Arbildu, Santa Kurtze, Larrakoetxe, Aldeko-Torre, Bertzuten, Arkulanda, Olatxu, Olatzar, Artiñao, Zabala, Solatxi, Egia, Barbatxano, Ereñotzar, Zeberiogana, Ibarra, Ermitabarri, Uribarri, Gorozitu, Etxazo, Gezala, Bañu-etxe, Gezala-Goikoa, Isasi, Barañao, Ibarrondo, Argiñao eta Undurraga. Zeberioko udalerrian sakabanaturik dauden herriguneak dira auzo horiek guztiak, eta Lurzoruari buruzko 2/2006 Legera egokitu beharko dira orain.

LURZORU URBANIZAEZINA Udalerriaren gainerakoa kategoria honetan sailkatua dago. Arau Subsidiarioen dokumentuak honako kategoria hauek ezartzen ditu lurzoru urbanizaezinerako: Nekazaritza-ekoizpenerako eremua, Baso-ekoizpenerako eremua, Landa-guneetako eremu osagarria, Babes hidrologikoko eremua, Lurpeko uren babes-eremua, Paisaia babesteko eremua, Baso naturalak babesteko


2 0 1 5 a b e n d u a

5 9


eremua, Baso naturalen eremua, Higaduraren eraginetik babesteko eremua, Parkea eta Komunitate-ekipamendua. Hala ere, zonakatze horren oinarrian ez dago behar bezala zehaztuta ingurumen-diagnostikoa; hortaz, berrikuspen honek aukera emango du eguneratzeko.

ARAU SUBSIDIARIOEN GARAPEN-MAILA

1988. urtean onartu zirenetik, 4 aldaketa egin dira indarrean dauden Arau Subsidiarioetan: 1. Zautuola sektorearekin loturiko Arau Subsidiarioen aldaketa. Betiko onarpena - 1999ko otsailean. 2. Landa-guneetan dauden baserrien erabilerarekin loturiko Arau Subsidiarioen aldaketa. Betiko onarpena – 2005eko urrian 3. Zautuola auzoko Arau Subsidiarioen aldaketa Zautuola Barri sektorea sortzeko. Betiko onarpena – 2005eko urrian 4. Aldaketa puntuala Zubialde auzoan. Betiko onarpena – 2008. urtean.

Sortutako eremu berrien garapenari eta kudeaketari dagokienez:

- Zautuolako bizitegi-sektorea kudeatu eta garatu da, eta bertan dago udalerriko bizitegi-lurzoru gehiena.

- Zautuola Barri sektorearen zati bat kudeatu eta garatu da, irakaskuntza-hornidura egin da eta bi bloke geratzen dira egiteko, 16 etxebizitza guztira.

- Zubialde auzoan 2. Jarduera-unitatearen zati bat kudeatu eta garatu da.

- Zubialde auzo horretan bertan, 1. Jarduera-unitatea eta 3. Jarduera-unitatea ez dira garatu.

- Areiltza auzoko industria-sektore urbanizagarria ez da garatu.


2 0 1 5 a b e n d u a

6 0



2 0 1 5 a b e n d u a

6 1


3. PLANA FORMULATZEKO PROZESUA

3.1 HAPO-REN FORMULAZIOAREN HASIERA ETA AURRETIKO KONTSULTAK

2013ko apirilean, Hiri Antolamendurako Plan Orokorra eta Ingurumen Ebaluazio Estrategikoa egiten hasteko erabakia hartu zen. Horrez gain, herritarren parte-hartze programa onartu zen, eta zegokien erakunde publikoetatik beharrezkoa zen informazioa jasotzen hasi zen (aurretiko kontsultak).

3.2 HASIERAKO DOKUMENTUA ETA ERREFERENTZIA-DOKUMENTUA

2014ko ekainean, Zeberioko Udalak Erreferentzia Dokumentua eskatu zuen, hasierako dokumentua erantsita.

2014ko irailean, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ingurumen Sailak bidalitako Zeberioko HAPOko Ingurumen Ebaluazio Estrategikoaren izapideari buruzko Erreferentzia Dokumentuaren proposamena jaso zen, irailaren 16ko 1471/2014 Foru Agindua erantsita. Agindu horrek Erreferentzia Dokumentuari eta administrazio interesdunen erantzunei buruzko erabakia ematen zuen.

3.3 HERRITARREK PARTE HARTZEKO PROZESUA

Zeberioko HAPO idazten zen bitartean aurrera eramandako parte-hartze prozesu osoa islatzen du hurrengo atalak. Talde idazle honen lan-filosofiari erantzuten dio, bere printzipio gidarietan zera esaten baitzuen:

“Guztiz beharrezkoa da HAPO idazteko prozesua demokrazia parte-hartzailearen estrategia baten barnean sartzea, lan egiteko modu irekiaren bidez eta erabakiak elkarrekin hausnartuz hartuta".

Horrenbestez, egindako faseak eta prozesu horretatik ateratako ondorioak azalduko ditugu. Planean aintzat hartu dira ondorio horiek.

3.3.1 HERRITARREK PARTE-HARTZEKO PROGRAMA. Hirigintzaren arloan indarrean dagoen legeriak (2/2006 Legea, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzkoa) herritarren parte hartzeko eskubidea bermatzeko aukerak ezartzen ditu, Egiturazko Antolakuntza Planetan nahitaezkoak diren Herritarren Parte-hartze Programen bidez eta hainbat udaletan nahitaezkoa den Plangintzako Aholku Batzordearen bidez. Hori hirigintzako informazioa jasotzeko eskubideari batzen zaio, udal hirigintza-plangintzaren koherentzia eta osotasuna ziurtatuz, lurraldeko eta sektoreko antolakuntza-tresnekiko.

Aipatutako Legearen VII. Atalak, plangintza izapidetzeko eta onartzeko herritarren partaidetzari buruzkoak, Plan Orokorrean herritarrek parte-hartzeko programari buruzko 108. artikulua jasotzen du. Artikulu horretan adierazten denez, Egiturazko Antolakuntza Plangintza oro adierazten, aldatzen edo berrikusten hasteko udal akordioarekin batera, Herritarren Parte-hartze Programa bat aurkeztu beharko da.


2 0 1 5 a b e n d u a

6 2


Zeberioko Udalak beharrezkoak diren baldintzak ezarri ditu, herritarrek udalerriaren etorkizuna zehazteko prozesuan parte hartzeko erraztasunak izan ditzaten, Zeberioko Hiri Antolamendurako Plan Orokorraren erabakietan parte hartuta.

Horretarako, udalerriko elkarteen, herritarren eta ekonomia nahiz gizarte eragileen inplikazioa sustatu da, prozesuaren hasiera-hasieratik. Aplikatu den metodologiaren helburua da lurraldearen garapen-estrategiak ezartzea, herritarren ikuspegitik. Herritarren parte-hartze prozesuen helburuak honako hauek dira:

- Lurralde-eragileen eta, oro har, herritarren parte-hartzea sustatzea.

- Prozesuaren gardentasuna eta interesdunen inplikazioa lortzea.

- Herritarrek emandako informazio baliotsua lortzea.

- Herritarrek erabakiak hartzeko prozesuetan parte-hartzea.

3.3.2 HERRITARREK PARTE-HARTZEKO PROGRAMAREN HELBURUAK.

3.3.2.1 HELBURU OROKORRAK

a. Esparru eraginkorra ezartzea, plangintzaren berrikuspenaren prestaketan herritarrek parte hartzeko eskubidea gauzatu ahal izateko.

b. Herritarrei behar den moduan helaraztea HAPOren talde idazlearen proposamena.

c. Legeak eskatzen dituen gutxienekoetara murriztutako parte-hartze printzipioari buruzko aurreiritziak eta ikusmolde negatiboa haustea, parte-hartze aktiboa bultzatuta, herritarrei protagonismoa emanez, hartzaileak izatetik partaide izatera pasatuz plangintzako dokumentuak prestatzeko orduan.

d. EAELHLren 108. artikuluan jasotako mekanismoak ahalik eta modu eraginkor eta orekatuenean garatzea eta gauzatzea.

3.3.2.2 HELBURU ESPEZIFIKOAK

a. Herritarrek informazioa eskuratzeko espazio bat izatea, HAPOren edukia eta landuko diren ereduek oinarri dituzten arrazoiak ulertu ahal izateko.

b. Ahalik eta herritar gehienengana iristea eta herriko hiri-ehunean gizarte-partaidetza txikiena duten taldeei informazioa helaraztea, interes guztiak lotu ahal izateko.

c. Beharreko baliabideak jartzea herritarrek parte hartzeko eskubidea egiaz eta modu eraginkorrean gauza dezaten.

d. Udal-arduradunen, HAPOaren talde idazlearen eta herritarren artean solasaldiak egitea, herritarrek kezkak, iritziak eta kritikak zuzenean ezagutu ahal izateko eta, hala behar badu, erabaki politikoak berraztertu ahal izateko.

3.3.3 HERRITARREK PARTE HARTZEKO PROZESUAN GARATUTAKO FASEAK ETA JARDUERAK


2 0 1 5 a b e n d u a

6 3


Hainbat fase egin dira, jarraian deskribatuko dugun lana egituratzeko.

1. PARTAIDETZA-DIAGNOSTIKOA

Diagnostiko teknikoaren dokumentua idatzi zen bitartean parte-hartze prozesua egin zen. Prozesu horretan hainbat ekintza burutu ziren, elkarrizketak eta lan-saioak, besteak beste, eta horrekin guztiarekin oso dokumentu baliotsua osatu da, udalerriaren diagnostiko osoaren funtsezko atala, hain zuzen ere, gero Plana gauzatu ahal izateko.

Herritarrek parte hartzeko prozesu horretako saioak honela egituratu ziren:

- Argazki zaharren erakusketa.

- Aurkezpena eta World kafea.

- Lan-saioa. Dekonstrukzio-irudikapena.

- Dokumentalen proiekzioa

- Neskatoak eta mutikoak Zeberion.

Gainera, hainbat elkarrizketa egin zitzaizkien herritarrei. Elkarrizketa horiek egiteko eta herritarren iritzietan eta herriko bizimoduan gehiago sakontzeko, herritarren hainbat ezaugarri aukeratu ziren, kontuan izanik sexua, adina, prestakuntza eta Zeberion zein lekutan bizi diren, besteak beste.

2. AURRERAKINAREN DOKUMENTUA

Prozesuaren atal honetan, diagnostikoa egin ondoren, udalerria garatzeko proposamen jakin batzuen inguruan egin genuen lan.

Prozesuaren fase honetako saioak honela egituratu ziren:

- Diagnostikoaren laburpena. Helburuak eta Irizpideak.

- Dokumentalaren proiekzioa. Baso ahaztuak.

- Ingurumenerako, ekipamenduetarako eta mugikortasunerako proposamenak

- Festa-tailerra: ZEBERIO IBAIA GARBITZEKO EKINTZA

- Etxebizitzaren, eraberritzeen ... alorreko proposamenak.

Tailerrak, lan-saioak eta beste ekintzak osatzeko, planaren parte-hartze prozesuari buruzko hainbat informazio-aldizkari egin dira: “Zeberio, DANON ARTEAN” izenburupean, eta web-orriarekin koordinatuta.


2 0 1 5 a b e n d u a

6 4


3.3.4 ONDORIOAK Jarraian, azaldu berri dugun prozesutik ateratako ondorioak emango ditugu. Hiru multzo handitan banatzen dira, lan-saioetan proposatutako lantaldeekin bat datozenak.

3.3.4.1 INGURUNE FISIKOA

Udalerriaren ingurumen-egoera eta naturarako sarbidea hobetzea, natura-guneak eta bertako basoak berreskuratuz.

LURRALDEKO LEKU INTERESGARRIAK

Bertako landaredia duten lekuak: Babes Bereziko kategoriaren barnean egon beharko lukete.

Kirikinausiak, errotak, udalerriko hagin bakarra, eta abar. Ondarearen katalogoaren barnean sartu behar da kultura- eta natura-intereseko ondarea.

BASO-EREDUA ETA BASO-INGURUNEAN LANA SORTZEA

Guztiz beharrezkoa da baso-erabilera kategorietan sailkatzea eta antolatzea, baso-ustiapenaren eragin negatiboak saihesteko titularitate publikoko lurretan. Erabilerak askotarikotu egin behar dira eredu iraunkorra lortzeko urratsak eginez, baso-artzaintza-, biomasa-, turismo- jarduerak eta beste aurrera eraman ahal izateko.

Parte-hartze prozesua egin zen bitartean, NEIKE erakundeak hitzaldi bat eman zuen baso-artzaintzari buruz Zeberion bertan. Hitzaldi horretatik aurrera, baso-artzaintza sareaz hitz egin zen Zeberion, sare hori nola izan baliotsu HAPOrako. Hauxe da, sare hori osatu ote zitekeen. Leku horietan erabilera horretarako beharreko azpiegiturak egokitu beharko lirateke.

Ondorio gisa, hemen eskainitako ideiek azpikategoria gisa agertu beharko lukete baso-kategoriaren barnean: babesa, ustiapena, baso-artzaintza erabilera eta erabilera mistoa.

URAREN ETA MATERIAREN ZIKLOA

Ibaia, errekak eta haien ertzak babestu egin behar dira. Horretarako, zabaldu eta gauzatu egin behar da azaleko urak babesteko kategoria.

Herritarrek gai interesgarri eta beharrezkotzat jotzen dute konpostatzea. Hortaz, lursail publiko bat erabil liteke erabilera horretarako.

Hondakinen ordenantzaren barnean berariazko atala sor liteke helburu horretarako, hondakin gutxi sor daitezen bultzatzeko.

3.3.4.2 SOZIOEKONOMIA

ENPLEGUA SORTZEA

Enplegua sortzeari dagokionean, honako ekarpen hauek egin zituzten herritarrek:


2 0 1 5 a b e n d u a

6 5


1. Lehen sektorearekin loturik

- Elikagaien lehen eraldakuntzarako zentro baten sorrera ahalbidetzea lurzoru urbanizaezinaren kategorien barnean.

- Hiri-lurzoruaren barnean, produktuak zuzenean saltzeko merkataritza lokalen sorrera ahalbidetzea eta elikagaien eta beste produktu batzuen azokak egiteko leku bat proposatzea.

2. Bigarren sektorearekin loturik

Sistema orokorren sarearen barnean biomasa eraldatzeko erreserba bat sortzea.

3. Hirugarren sektorearekin loturik

- Hiri-lurzoruaren barnean, produktuak zuzenean saltzeko merkataritza lokalen sorrera ahalbidetzea eta elikagaien eta beste produktu batzuen azokak egiteko leku bat proposatzea.

- Hiri-lurzoruaren barnean, hirugarren sektoreko erabilera-arauetan landa-turismo jarduerak ahalbidetzea.

3.3.4.3 HIRIGINTZA ETA AZPIEGITURAK

ETXEBIZITZA

Etxebizitzaren gaiarekin loturik ekarpen ugari egin zituzten Zeberioko herritarrek. Hona hemen ideia nagusiak:

- Lurzoru urbanizaezinean dauden baserri handiak bi etxebizitza baino gehiagotan zatitu ahal izatea.

- Udalerriko baserriak berritzean, udalerriko herri-arkitekturaren ezaugarrien araberakoak izan behar dute estetika-baldintzek.

- Baserrietatik 200 metro baino gutxiagora baso-landaketak debekatzea.

- Landa-guneetan bizikidetzarako lekuak sortzea, ekipamenduen edo espazio libreen sistemaren irudien bidez.

- Zubialden babes publikoko etxebizitza kolektiboak sustatzea.

- Hiri-lurzoruan eraikuntzetarako estetika-baldintzak ezartzea.

- Espazio libreen sistema orokorreko eremu bat kalifikatzea, aisialdirako eta herritarrek gozatzeko, Zeberio ibaiko putzu batetik hurbil, ibaiarekiko harremana berreskuratzeko eta bainurako lekuren bat izateko.

MUGIKORTASUNA


2 0 1 5 a b e n d u a

6 6


Mugikortasunaren gaiari dagokionean, pertsona helduekin egin diren lan-saioetan nahiz haurrekin egin direnetan hainbat ekarpen egin ziren. Haurrek nahiz helduek ondorio berdinak atera zituzten.

Lehen, Zeberioko herritarrak erraz asko mugitzen ziren oinez edo bizikletaz. Gaur egun igarobide asko galdu dira eta aukera bakarra dago bailara-hondora joateko, foru-errepidea. Errepide horren zati asko arriskutsuak dira.

Foru-errepidetik joan beharrean igarobide horiek berreskuratzeko ideia interesgarria izan daiteke eta garatu egin beharko litzateke herritarren iritziz.

Herritarren ustez oinezkoen mugikortasunari lehentasuna eman behar zaio ibilgailu motordunen mugikortasunaren aurrean. Aukera bat izango litzateke autoen abiadura murrizteko esku hartzea. Argi dago oinezkoen sarea egituratu behar dela, ardatz nagusiak eta ibilbide nagusiak identifikatuta.

Oinezkoentzako ibilbideen sarea sistema orokor edo tokiko sistema gisa planteatzea, egituratzea eta kalifikatzea udal-espazio libreen sarean. Haurrekin egindako lanean ere atera zen gai hori, landu beharreko alor garrantzitsu gisa. Oinezkoen bideak zabaldu, konpondu eta egokitzeaz hitz egin zuten ibilbideei modu erosoan jarraipena eman ahal izateko.

Herriko alde batetik bestera joateko aukera izateko, erdigunean (Zautuola-Zubialde) bizikleta bideak, bidegorriak edo oinezkoentzako eta bizikletentzako soluzio mistoak bultzatzea, erabilerak aldi berean bideratzeko beharreko erosotasunarekin.

Mugikortasun iraunkorra (oinez eta bizikletaz) bultzatzeko espazioak sustatu eta ezartzeko helburu nagusiarekin eraldakuntza bat proposatu behar da Zubialdeko gunerako, eta zehatzago esateko, plaza ingururako. Egungo espazioak berrantolatu egin beharko lirateke, ibilgailu motordunei protagonismoa kenduta. Plazako aparkalekuak berrantolatu eta, behar izanez gero, ibaiaren beste aldeko aparkaleku berria handitu.

HAPOn Mugikortasun Iraunkorrerako Plana berraztertu eta garatu.

Autobus-geltokiak birkokatu, geltoki intermodal gisa jardun dezaten, aparkalekuak gertu eta iristeko errazak eginda.

ZERBITZUAK ETA AZPIEGITURAK:

Eskolan egindako lan-saioetatik ateratako ekarpenak azalduko ditugu ondoren. HAPO idazteko interesekoak izan litezkeenak atera ditugu.

Zeberio ibaiaren eta udalerriko gainerako erreken ertzak babesteko, neurri eraginkorrak hartu behar dira. Horretarako, honako alderdi hauek hartu behar dira kontuan:

- Ibaiaren ibilbidean bainurako leku egokiak ezartzea, espazio libreen sistema edo ekipamendu publiko gisa jasota.

- Ibaira jaitsi eta leku batzuetan bainatzeko aukera izateko beharreko esku-hartzeak egitea, pertsona guztiei irisgarritasuna bermatu ahal izateko.


2 0 1 5 a b e n d u a

6 7


- Ibaia udal-espazio libreen sarearekin, parkeekin eta plazekin lotzea. Ibaia eta ibai-ertzak berreskuratzea, birnaturalizatzeko esku-hartzeak proposatuz.

- Erreketan eta ibaietan urertzeko landaredia berreskuratzea.

- Udalerriko iturriak eta iturburuak babestea eta elementuen katalogoan eta ondare-publikoan sartzea.

EKIPAMENDUAK:

Ekipamenduei dagokienean, honako hauek dira haurrek eta helduek egindako ekarpenak:

- Adineko pertsonak eta gazteak elkartzeko ekipamendua aurreikustea.

- HAPOn parkeetako jolaslekuak antolatu eta xehe azaltzea.

- Haurren beharrak eta iritziak aintzat hartzea kultura-ekipamenduak eta aisiarako ekipamenduak, altzari publikoak, jolaslekuak eta abar antolatzeko orduan.

3.4 PARTAIDETZA-DIAGNOSTIKOAREN DOKUMENTUA

Aurreko puntuan azaldu den moduan, diagnostikoari dagokion parte-hartze prozesuaren lehen fasea amaitu zenean, Partaidetza Diagnostikoa izeneko dokumentu bategina eman zitzaion Zeberioko Udalari 2014ko martxoan, non lehen azaldutako edukia jasotzen zen bere lau sailekin, honako hauei dagozkienak:

- Ingurune Fisikoaren diagnostikoa (ikus 2.4 puntua).

- Diagnostiko Sozioekonomikoa (ikus 2.5 puntua).

- Hirigintza-diagnostikoa (ikus 2.6 puntua).

- Parte-hartze prozesuaren diagnostikoa (ikus 3.3 puntua).

3.5 AZTERTUTAKO ALTERNATIBAK ETA HAUTAKETA-PROZESUA

Prozesua hasi zenetik, planteatutako proposamenen gaineko hainbat alternatiba jaso dira. Alternatiba horiek Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenean ebaluatu, neurtu eta aztertu dira, bai aurrerakinaren fasean bai hasierako onarpenerako dokumentu honetan. Prozesu horretan jasotako emaitzekin bat etorrita, alternatiba egokienak hautatu dira, hirigintzaren eta ingurumenaren ikuspegitik.

Hartutako erabakia justifikatzeko txostenaren (A2 dokumentua) 4. puntuan deskribatzen dira aipatutako alternatiba horiek.


2 0 1 5 a b e n d u a

6 8


3.6 AURRERAKINA ETA JENDAURREAN JARTZEKO EPEA

2014ko abenduaren 18ko osoko bilkuran, honako erabaki hauek hartu ziren: HAPOren Aurrerakina eta Ingurumen Iraunkortasunaren Txostena jendaurrean jartzea, jendaurrean jartzeko iragarkia BAOn eta beste hedabide batzuetan argitaratzea, eta dokumentua bidaltzea eta kontsultak egitea hainbat erakunde publiko eta pribaturi, udalerri mugakideak tartean. 2015eko urtarrilaren 7ko 3 zenbakidun BAOn argitaratu zen erabaki hori.

Aurrerakina jendaurrean onartu ondoren, hirugarren aldizkaria argitaratzeari ekin zitzaion, Aurrerakina jendaurrean jartzeko eta informazioa emateko fasearekin batera. Aldizkaria argitaratu eta postontzietan banatu ondoren, Aurrerakina jendaurrean aurkeztu zen, eta egutegi bat finkatu zen, herritarrak eta dokumentua idatzi duten diziplina anitzeko teknikarien arteko bilerak zehazteko.

3.7 AURKEZTUTAKO IRADOKIZUNEN AZTERKETA ETA ERANTZUNAK

Jendaurrean jartzeko aldian, guztira, 10 iradokizun aurkeztu zituzten Zeberioko Udalean. Iradokizunen Txostenean horietako batzuk ontzat eman zirenez, hainbat aldaketa txertatu ziren helburuen eta irizpideen dokumentuan, Aurrerakinaren dokumentuarekiko.

Aldaketa hauek egin ziren:

- Oker grafiko bat zuzendu zen Olatzarreko landa-guneko A08 planoan.

- 2. Helburuari 2.3 irizpidea gehitu zitzaion Nekazaritzako eta Basozaintzako LAPn sartutako arloko nekazaritza-afekzioaren protokoloa erantsi ahal izateko.

- 6. Helburuko 6.1 Irizpidean b epigrafea idatzi zen, espezifikoki baso-kudeaketarekin lotua, baso-kudeaketa iraunkorraren kontzeptua erantsi ahal izateko.

- 31.1 irizpidearen testua aldatu zen, argi uzteko etxebizitza babestuen ehunekoa finkatu beharko dela HAPOko bizitegi-kuantifikazioari dagokionean.

- Planoen zerrendan sumatutako oker bat zuzendu zen.

3.8 HELBURUEN ETA IRIZPIDEEN DOKUMENTUA ONARTZEA

Aurrerakinaren iradokizunak jaso ondoren, helburuen eta irizpideen dokumentua idatzi zen. 2015eko apirilaren 20an egindako Osoko Bilkuran erabaki zen Aurrerakinean iradokizunak sartzea eta HAPO hau idazteko oinarritzat hartu diren irizpideak eta helburuak onartzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

6 9


A2. AUKERATUTAKO KONPONBIDEA JUSTIFIKATZEKO MEMORIA

1. PLANA EGITEKO EGOKITASUNA ETA AUKERA Gaur egungo gizarteak, oro har, eta Zeberioko udalerriak, zehazki, aurrez aurre dituzten premiei eta erronka berriei plangintzaren ikuspegitik erantzun behar zaie, herritarren bizi-kalitatearen hobekuntza bermatzeko, ingurumena babesteko, udalerriaren garapen iraunkorra bermatzeko eta legezko eskakizun berriei egokitzeko. Horrek guztiak, beraz, indarrean dauden Arau Subsidiarioen berrikuspena justifikatzen du.

Indarrean dagoen araudi- eta lege-esparruarekin bat etortzeko, Hiri Antolamendurako Plan Orokor bat (HAPO) eduki behar da, plangintzako figura gisa.

2. ANTOLAKUNTZAREN IRIZPIDEAK ETA HELBURUAK Garatutako prozesuaren emaitza gisa, helburuen eta irizpideen dokumentua onartu zen, eta hori izan da Zeberioko HAPO hau idazteko oinarria.

Aipatutako irizpideak eta helburuak, bestalde, Partaidetza-diagnostikoaren faseetan (beharrak eta aukerak) egindako lanaren eta Aurrerakinaren (hirigintza-eredua definitzea) emaitza dira, eta modu koordinatuan idatzi ziren, herritarren parte-hartze prozesua gauzatu bitartean. Onartutako helburuak eta irizpideak bat datoz Aurrerakinaren dokumentuan planteatutakoekin, hura jendaurrean jartzeko prozesuan ontzat emandako iradokizunak sartu ondoren.

Zeberioko HAPOren edukiarekin eta bokazioarekin zerikusia duten helburu horiek 6 bloke nagusitan daude banatuta:

00__ PARTE-HARTZEA ETA GARDENTASUNA

01__ NATURARI BEGIRAKO ERRESPETUA

02__ ZEBERIO IBAIA HOBETZEA

03__ LANDA-PAISAIA BABESTEA

04__ TOKIKO BALIABIDEEI ETEKINA ATERATZEA

05__ ELKARREKIKO BIZIMODUA SUSTATZEA


2 0 1 5 a b e n d u a

7 0


00_ PARTE-HARTZEA ETA GARDENTASUNA

Plangintza orokorra idazteko prozesua Zeberioko hirigintza-eredua behetik gora berriro definitzeko aukera gisa planteatuko da, non lana modu irekian egingo den eta erabakiak eztabaiden bidez hartuko diren.

0.1. HELBURUA_HAPOren idazketan PARTAIDETZA-DIAGNOSTIKOAREN PROZESUAN ATERATAKO ONDORIOAK txertatzea, eta zehazki, Herri Helburuak izeneko dokumentua, aipatutako prozesuaren amaiera gisa adostu eta idatzi zena.

0.2. HELBURUA_HAPOren idazketarako honako PRINTZIPIO GIDARI hauek izango dira oinarri:

0.2.1. IRIZPIDEA

Plangintzaren bidez lankidetzan jardutea, gaur egungo egoerak gure gizarteari jartzen dizkion erronkei erantzuteko, gizarte-justizia eta baliabideen banaketa egokia lortzea helburutzat hartuta.

0.2.2. IRIZPIDEA

Lana egiteko ingurunea sakon ezagutzea, udalerriaren mugak kontuan hartuta eta dituen aukerak sustatuta. Udalerria, hain zuzen, milaka urteetan bizitzea posible izan den testuingurutzat ulertzea.

0.2.3. IRIZPIDEA

Paisaia-faktorea, modu integralean ulertuta, txertatzea, eta HAPOren idazketan gizarte-, kultura- eta natura-balioak jasotzea.

0.2.4. IRIZPIDEA

Irisgarritasun unibertsalaren helburua prozesuaren oinarrizko gidalerro gisa jasotzeko konpromisoa hartzea.

0.2.5. IRIZPIDEA

Idazketa-prozesuari ekitea, genero-berdintasuna prozesuaren oinarrizko irizpidetzat hartuta.

01__ NATURARI BEGIRAKO ERRESPETUA

1. HELBURUA_EAEk hartutako INGURUMEN-KONPROMISOAK HAPOn txertatzea.

1.1. IRIZPIDEA

Tokiko plangintza egokitzea, EAEk eta Bizkaiko Foru Aldundiak onartutako ingurumen-konpromisoak, ekintza-estrategiak eta kudeaketa-planak txertatuta.

1.2. IRIZPIDEA

Katalogatutako basa-fauna eta -flora babesteko eta katalogatutako espezie inbaditzaileak kontrolatzeko araudia txertatzea.

1.3. IRIZPIDEA


2 0 1 5 a b e n d u a

7 1


Habitaten Zuzentaraua jasotzea, horretan ezarritako eta batasunaren interesekoak diren habitatak eta arriskuan dauden espezieentzat Interes Berezikoak diren Guneak kartografian identifikatuta eta babestuta.

1.4. IRIZPIDEA

Eremuan dauden interes handieneko baliabideak, ekosistemak, habitatak eta espezieak babesteko lehentasunak zehaztea.

1.5. IRIZPIDEA

EAErako onartutako espezie babestuen kudeaketa-planak baldintza gainjarri gisa ezartzea, hala nola honako hauek: bisoi europarra(Mustela lutreola) eta iparraldeko belarrihandi arrea (Pleococus auritus).

1.6. IRIZPIDEA

Hainbat espezieren habitata babestuko dela bermatzea; esaterako, honako hauena: igaraba (Lutra lutra), baso-igel iberiarra (Rana iberica), ur-zozoa (Cinclus cinclus), martin arrantzale (Alcedo atthis), hontz zuria (Tyto alba) eta urubi arrunta (Strxi aluco). Eta udalerriko espezie habiagileak, babes bereziko espezieen zerrendan txertatuta daudenak.

2. HELBURUA_ LURZORU URBANIZAEZINA ANTOLATZEKO KATEGORIAK ezartzea, ingurune fisikoaren diagnostikoan hautemandako gabeziak, aukerak, urrakortasuna eta erabilera-gaitasunak kontuan hartuta.

2.1. IRIZPIDEA

Udalerrian sektoreen araberako banaketa eguneratu bat egitea, LAGen, Nekazaritzako eta Basogintzako LAPn eta Bilbo Metropolitarreko LZPn zehaztutako kategoriak eta azpikategoriak erabilita eta dokumentu horietako kartografia berrikusita eta eskala errealera egokituta.

2.2. IRIZPIDEA

Baldintza gainjarri gisa, honako kategoria hauek sartzea: higadura-arriskua, akuiferoen urrakortasuna, uholde-arriskua, erabilera publikoko mendiak, balio paisajistiko handiko guneak eta loturako korridore ekologikoak.

2.3. IRIZPIDEA

HAPOn Nekazaritzako eta Basogintzako LAPn jasotako nekazaritza arloko eraginaren protokoloa txertatzea.

2.4. IRIZPIDEA

HAPOn behar adina zuzentze-neurri eta, hala behar bada, azpikategoria sartzea, Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenean (IIT) hautemandako ingurumen-arriskuei eta biodibertsitatearen balizko galerei aurre egiteko.

2.5. IRIZPIDEA

Baso-erabilerak antolatzea eta kategoriatan bereiztea: babesa, ustiapena, baso-artzaintza eta erabilera mistoak. LAGek ezarritakoaren arabera, LAGek finkatutako lurzoru-kategoriak azpikategoriatan banatzea, udalerriaren behar eta muga espezifikoetara egokituta.


2 0 1 5 a b e n d u a

7 2


3. HELBURUA_ Ingurune fisikoaren diagnostikoa eta udalerriaren aukerak oinarri hartuta, INGURUMENA BABESTEA ETA HOBETZEA. Hori guztia, askotarikotasun biologikoa, paisajistikoa eta funtzionala areagotzeko.

3.1. IRIZPIDEA

Udalerriko biodibertsitatearen, baliabide naturalen, interesguneen eta oinarrizko ziklo ekologikoen inbentarioa egitea. Eta kartografia espezifikoa sortzea.

3.2. IRIZPIDEA

Udalerrian dauden interes handieneko paisaiak, baliabideak, ekosistemak, habitatak eta espezieak babesteko, berreskuratzeko eta kontserbatzeko lehentasunak zehaztea.

3.3. IRIZPIDEA

Erreken eta urertzen egoera babestea eta hobetzea. Era horretan, baso-landaketen urertzetako okupazioa kontrolatuko da.

3.4. IRIZPIDEA

Lehendik dauden masa autoktonoak babestea, eta horien hedapena eta euren arteko komunikazioa sustatzea.

3.5. IRIZPIDEA

Paisaiaren kalitatea eta askotarikotasuna areagotzea, gaur egungo baso-monolaborantza orekatzeko. Eta horretarako, hostozabal-heskaien landaketa bultzatzea, eta landaketen artean belardiak uztea.

3.6. IRIZPIDEA

Belardi atlantikoak, bailara-hondoen eta -mazelen habitat nagusi gisa, ez okupatzea eraikin edo eraikuntza berrien bidez eta belardiei beste erabilerarik ez ematea.

3.7. IRIZPIDEA

Gerta daitezkeen uholdek eragindako higadura-prozesuak saihestea. Prozesu horiek, hain zuzen, arraseko mozketetan oinarritutako baso-kudeaketaren eraginez gertatzen dira, eredu horrek ez baitu uholdeak kontrolatzeko aukerarik ematen eta lurzoruaren galera nabarmenak ekartzen baititu.

3.10. IRIZPIDEA

Isurketak eta isurbideak kontrolatzea.

4. HELBURUA_BALIO EKOLOGIKO HANDIKO GUNEEN ARTEKO LOTURA SUSTATZEA, ingurune naturalaren zatiketa murrizten duten korridore ekologikoak sortuta.

4.1. IRIZPIDEA

Lotura-funtzioa betetzen duten bertako elementu txikiak babestea; hala nola heskaiak, hostozabalen unadak, zuhaizti handi bakanduak, urmaelak edo ur-laster txikiak.

4.2. IRIZPIDEA

Udalerrian korridore ekologikoak babestea eta sustatzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

7 3


4.3. IRIZPIDEA

Erreken eta orban autoktonoen arteko lotura ahalbidetuko duten neurriak ezartzea.

5. HELBURUA_Lurzoruaren KUTSADURA PREBENITZEKO ETA ZUZENTZEKO neurriak txertatzea.

5.1. IRIZPIDEA

Legezko prozedurak eta neurriak txertatzea, lurzoruaren kutsadura prebenitzeko eta kutsatuta egon daitezkeen lurzoruen kalitatea lehengoratzeko.

5.2. IRIZPIDEA

Kutsatuta egon daitezkeen lurzoruen inbentarioa HAPOren hirigintza-informazioan txertatzea, HAPOren jarraipenerako tresna gisa.

5.3. IRIZPIDEA

Ustez kutsatzen ari diren lurzoruak identifikatzea, eta horien zedarritzea HAPOren hirigintza-informazioan txertatzea.

6. HELBURUA_BASO-KUDEAKETARAKO eredu orekatua.

6.1. IRIZPIDEA

a) Askotarikotze handiagoko baso-kudeaketa sustatzea, haren errendimendu ekologiko/ekonomikoa (produktu eta espezie berriak, mikologia, biomasa, etab.) eta herriari egindako ekarpena (ingurumena, paisaia, enplegua, etab.) hobetzeko.

b) Baso-kudeaketa iraunkorra sustatzea, udalerriko natura-, paisaia-, ekonomia- eta gizarte-alderdiak txertatuz.

6.2. IRIZPIDEA

Espezie Exotiko Inbaditzaileen hedapena geratzea, eta hura amaitzeko neurriak hartzea; horretarako, hainbat espezieren erabilera araututa eta errotik kentzeko ekintzak sustatuta.

6.3. IRIZPIDEA

Elkar-ikusgaitasunaren planotik gehien ikusitako mendietan baso-plangintza egin beharko litzateke, pixkanaka askotarikoagoak bihur daitezen eta paisaia erakargarriagoak sortzen joan daitezen.

2.- ZEBERIO IBAIA HOBETZEA.

7. HELBURUA_ORDOKI ALUBIALA hobetzea.

7.1. IRIZPIDEA

Uraren kalitatea eta ibai-ibilguen kontserbazioa hobetzea. Eta baso-landaketek ordoki alubiala okupatzea saihestea.

7.2. IRIZPIDEA

Zeberio ibaiaren urertza lehengoratzea. Urertzak lehengoratzeko ekintzak gauzatzea, edo lur-zatiketetarako, burdin hesien tokian espezie autoktonoz egindako heskaiak jartzeko neurriak hartzea,


2 0 1 5 a b e n d u a

7 4


eta baita baso autoktonoa eta urertzeko basoa berreskuratzea ere, balio ekologiko handiko guneen arteko korridore ekologiko gisa.

7.3. IRIZPIDEA

Sistema orokor bat putzu-gunetan eta ibai-bainutan sailkatzea, ibairako sarbide-guneak sortuta.

7.4. IRIZPIDEA

Ongi kontserbatutako urertzeko basoak identifikatzea eta babestea, ekosistema-funtzioak oso-osorik betetzen dituztela bermatuta. Diagnostikoaren dokumentuan zehaztutako QBR (urertzeko basoko kalitatearen indizea) indizeei egokitutako babes-zerrendak ezartzea. Urertza babesten duten basoak lehengoratzeko ekimenak sustatzea gune degradatuetan, eta berezko landareak lehengoratzea.

8. HELBURUA_IBAIA Zubialde - Zautuolabarria HERRIGUNEAN TXERTATZEA.

8.1. IRIZPIDEA

Zeberio ibaiaren alboan urertzeko Ibai Parke bat sortzea, Zubialde eta Zautuola herrigunearen inguruan.

9. HELBURUA_ITURRIAK ETA ITURBURUAK BABESTEA.

9.1. IRIZPIDEA

Udalerrian dauden iturri eta iturburuak identifikatzea eta babestea.

10. HELBURUA_URAREN ZIKLOA eta IBAI-EKOSISTEMAK babestea.

10.1. IRIZPIDEA

Ibai-ibilguak identifikatzea eta babestea, Ibaiak eta Errekak Antolatzeko LAPn eta Plan Hidrologikoan zehazten den moduan.

10.2. IRIZPIDEA

Uraren Europako Esparru Zuzentaraua betetzea; bereziki, goi-ibilguetan biodibertsitatearen galerak eta eragin negatiboak saihesteari dagokionez.

10.3. IRIZPIDEA

Udalerriko ur-baliabideen gehiegizko ustiapena saihestea, planteatutako proposamenak eta jarduerak eskura dauden ur-baliabideetara egokitzen direla bermatuta.

10.4. IRIZPIDEA

Ur-lasterren kalitatea bermatzea, kontrolik gabeko isurketak saihestuta, landa-auzoetako saneamenduak arazketa-kolektoreetara lotuta edo auzo horietan auto-arazketako sistemak proposatuta.

10.5. IRIZPIDEA


2 0 1 5 a b e n d u a

7 5


Lurrazpiko akuiferoen kalitatea bermatzea: iturburuen eta hartuneen inguruak identifikatzea, zedarritzea eta horien erabilera arautzea.

10.6. IRIZPIDEA

Ibai-sistemen emari ekologikoa bermatzea, ibilguetan kontrolik gabeko bilketak eta oztopoak saihestuta.

10.7. IRIZPIDEA

Uholde-arriskua duten eremuak identifikatzea eta babestea, biodibertsitatea babesteko eta uholdeei aurrea hartzeko neurriak ezarrita. Landa-guneak edo lurzoru urbanizagarriak zedarritzea saihestuko da, baldin eta azaleko uren babes-eremuak edo uholde-arriskua duten eremuak okupatzen badira.

10.8. IRIZPIDEA

Ibilguari lotutako ondare-balioa duten eraikinak identifikatzea eta horien eraberritzea proposatzea; hala nola errota eta burdinolena.

3.- LANDA-PAISAIA BABESTEA

11. HELBURUA_Lehendik dauden PAISAIA-UNITATEAK IDENTIFIKATZEA ETA BABESTEA.

11.1. IRIZPIDEA

Baserri-multzoekin edo landa-inguruneko etxebizitza-multzoekin zerikusia duten paisaia-unitateak identifikatu, definitu eta babestuko dira: mazela ertaineko landa-auzoak, behe-mazela ertaineko landa-auzoak, egitura lineala duten bailara-hondoko auzoak, ur-baliabideei lotutako bailara-hondoko auzoak eta hego-mazelako/laiotzetako landa-auzoak.

12. HELBURUA_LEHEN SEKTOREA sustatzea

12.1. IRIZPIDEA

Lur emankorrenak egokiak ez diren erabileretatik (urbanizazioak, baso-erabilerak, azpiegiturak...) lehengoratzea eta kontserbatzea, lehen sektorearekin lotutako landa-paisaia pixkanaka lehengoratzen joateko. Lurzorurik baliotsuenak suntsitu, eta atzetik datozen belaunaldiei etorkizunean erabiltzeko aukera arriskuan ez jartzea.

12.2. IRIZPIDEA

EAEko Landa Garapenerako Programaren ardatzak eta neurriak jasotzea: nekazaritza- eta baso-sektorearen produktibitatea areagotzeko modua bilatzea / Ingurumenaren eta landa-ingurunearen hobekuntza ahalbidetzea / Landa-eremuetan bizi-kalitatea hobetzea eta tokiko ekonomia askotarikotzea.

13. HELBURUA_LANDA-IRUDIAREN nortasun-elementuak babestea.


2 0 1 5 a b e n d u a

7 6


13.1. IRIZPIDEA

Zeberioko landa-paisaia eta kultura-ondarea babestea eta horien balioa nabarmentzea, gizarte- eta kultura-eredurako herriko nortasunaren funtsezko elementuak diren neurrian: errotak, burdinolak, iturriak, saroiak, kirikinausiak, baserriak, dorreak, baselizak, etab.

13.2. IRIZPIDEA

Natura-, kultura- eta gizarte-ondarea lehengoratzea, garapen turistikoa eta produktu tradizionalen balioa sustatuta.

13.3. IRIZPIDEA

Landa-ingurunearen oinarri ekonomikoa mantentzea eta zabaltzea. Horretarako, jarduera tradizionalak zaindu, eta ekonomia askotarikotuko da, bere garapenarekin bateragarriak diren jarduera berriak txertatuta.

13.4. IRIZPIDEA

Lursailen itxiturak arautzea, horma itsuak saihestuta eta garaiera ertaineko landare-itxiturak sustatuta, fauna-askotarikotasuna hobetzeko.

14. HELBURUA_Daukaten kokalekua edo dituzten erlazioak direla-eta ingurumenari begira INTERES BEREZIA EDO URRAKORTASUN PAISAJISTIKOA duten eremuak IDENTIFIKATZEA ETA BABESTEA.

14.1. IRIZPIDEA

Diagnostikoaren dokumentuan udalerrian hautemandako balio paisajistiko handiko eremuak identifikatzea eta babestea.

14.2. IRIZPIDEA

Baserri-landazabala gunearen balioa nabarmentzea, ondare natural eta paisajistikoaren elementu gisa.

14.3. IRIZPIDEA

Paisaia kontuan hartzea, HAPOk garatu beharreko proposamenen eta alternatiben ingurumen-balioespenean.

15. HELBURUA_Jarduera publikoen bidez, NEKAZARITZA-USTIAPENAK BABESTEA.

15.1. IRIZPIDEA

Nekazalgune udal-proiektua babestea, herritarrek egindako landu daitezkeen lurren eskaerak bideratzeko, eta utzitako edo erabilerarik ez duten lursailen balioa nabarmentzea eta horiei erabilera ematea.

15.2. IRIZPIDEA

Udal-plangintzak udalerrian auto-enplegua sortzea sustatuko du, nekazari berriei lurra eskuratzeko erraztasunak emanda.

15.3. IRIZPIDEA


2 0 1 5 a b e n d u a

7 7


Udal-plangintzaren bidez, lehen sektorearen zerbitzurako ekipamendu publikoak edukitzea bultzatuko da, eta horrela, taldeko funtzionamendua edo lankidetza-funtzionamendua ahalbidetuko da materiala erosteko eta biltzeko, produktuak garatzeko, eta, hala behar izanez gero, kontsumitzaileei zuzenean saltzeko.

15.4. IRIZPIDEA

Ekipamendu horiek hiriko eta landako eremuen arteko mugan kokatuko dira, ahal bada eraikita dauden eraikinetan; horrela, alde batetik, Zautuola-Zubialde herrigunearen jarduera areagotuko da, eta, bestetik, landa-lurzoruan eraikin berriak egitea saihestuko da.

15.5. IRIZPIDEA

Udal-ordenantzetan lehentasunak ezartzeko aukera aztertuko da, nekazari berriek herrigunean etxebizitza babestua eskuratzeko aukera izan dezaten.

15.6. IRIZPIDEA

Ordenantzetan irizpide tekniko edo fiskalak jasoko dira, eredu estentsiboen araberako nekazaritza- eta abeltzaintza-jardueren ezarpena bultzatzeko eta errazteko.

16. HELBURUA_LANDA-EREMUETAN TURISMO-SEKTOREA sustatzea, udalerriko aktiboen balioa nabarmenduta.

16.1. IRIZPIDEA

Turismoa sustatze aldera, herriaren irudia zaintzea eta bultzatzea, eta nekazaritza-ustiapenei eta landa-paisaia tradizionalei eustea.

16.2. IRIZPIDEA

Plangintzaren bidez, landa-etxeen eta intentsitate txikiko beste turismo-eskaintza batzuen sorrera bultzatzea, paisaia-balio handiko lurzoruetan dauden eraikinetan.

16.3. IRIZPIDEA

Plangintzaren bidez, landa-turismoa pizteko baliagarriak diren eta udalerriari lotuta dauden jarduera motak edo ekipamendu publikoak bultzatzea, bisitariak udalerrira erakartzeko.

16.4. IRIZPIDEA

Proposatu beharreko jarduera mota edo ekipamendu publiko guztiak guneen, landa-auzoen edo herrigunearen ondoan kokatu beharko dira, eta kokaleku bakanduak saihestuko dira, udalerrian zirkulazio zehaztugabea areagotzen dutelako.

16.5. IRIZPIDEA

Baserri-kanpin bat gaitzeko gune egokiak sortzea proposatuko da. (Ingurumenari dagokionez, behar bezala txertatutakoa)


2 0 1 5 a b e n d u a

7 8


17. HELBURUA_INTERES HISTORIKO, ARTISTIKO ETA KULTURALEKO ELEMENTUAK babestea eta horien balioa nabarmentzea.

17.1. IRIZPIDEA

Udalerriko intereseko elementu guztiak jasoko dituen Ondare Eraikiaren eta Lurralde edo Paisaiako Elementuen Katalogo bat osatzea. Bertan jasoko dira, hain zuzen, bai legez babestutako elementuak bai kontserbaziorako arreta berezia eskatzen dutenak; hala nola babesik ez duten baserri batzuk edo paisaia-unitateko funtsezko elementu batzuk edo lurraldeko ondarea. Ondorioz, arreta berezia jarri beharko da elementuetan bertan, horien artean sortutako erlazioetan, multzoetan edo ibilbideetan, eta eratzen duten paisaian.

17.2. IRIZPIDEA

Arkitektura txikiko elementuak katalogoan sartzea, hala nola iturriak, labeak, etxolak edo kirikinausiak.

17.3. IRIZPIDEA

Katalogoa plangintza orokorraren dokumentuaren ondoren eginez gero, oso kontserbazio-egoera txarrean egoteagatik premiazko eraberritzea behar duten elementuen zerrenda sartuko da plangintzaren dokumentuan.

17.4. IRIZPIDEA

Ingurumen arloko gogoetak txertatzea ondare historikoaren kontserbazioan.

4__ TOKIKO BALIABIDEEI ETEKINA ATERATZEA // LEHENDIK DAGOENA SUSTATZEA

18. HELBURUA_BALIO AGROLOGIKO HANDIKO LURZORUAK identifikatzea eta BABESTEA, eta erabilera desegokietarako okupatzea saihestea.

18.1. IRIZPIDEA

Balio agrologiko handieneko lurzoruak babesteko neurriak ezarriko dira, nekazaritzari lotuta ez dauden erabileren aurrean; hala nola bizitegiak eta azpiegitura berriak.

18.2. IRIZPIDEA

Nekazaritza eta abeltzaintzarako lurzoruak sailkatuko dira, Nekazaritzako eta Basogintzako LAPn "Trantsizioko Landa Lurzorua" eta "Balio Estrategiko Handikoa" azpikategorien arabera. Eta azterketa zehatzago bat egin ondoren, ezarritako azpi-guneen mugak egokituko dira.

18.3. IRIZPIDEA

Plangintzak ekoizpen-eremuen eta horiei lotutako ondare-elementuen arteko loturak bultzatu eta babestuko ditu. Baserriari lotutako nekazaritza-erabilerak babestea izango da helburua.

18.4. IRIZPIDEA


2 0 1 5 a b e n d u a

7 9


Plangintza orokorraren hirigintza-araudian Nekazaritzako eta Basogintzako LAPk nekazaritza-eremuetan paisaiari eta lotura ekologikoari buruz ezarritako irizpideak txertatuko dira.

19. HELBURUA_ELIKAGAIEN TOKIKO EKOIZPENA bultzatzea udalerrian eta ustiapenen iraunkortasuna hobetzea.

19.1. IRIZPIDEA

Landatutako eremuak eta elikagaien tokiko ekoizpena areagotzea. Modu horretan, ekonomiaren askotarikotasuna lortuko dugu, ekoizteko modu tradizionalen bidez bertan sortutako kalitatezko elikagaien eta produktuen eskaeraren igoeraz baliatuta.

19.2. IRIZPIDEA

Ordenantzetan, nekazaritza-ustiapen berrietarako irizpideak txertatuko dira, egokitzapen paisajistikoari eta iraunkortasunari dagokienez, eta kontrolik gabeko hartuneak edo isurketak ba ote dauden aztertuko da.

19.3. IRIZPIDEA

Plangintzak sustatuko ditu, halaber, nekazaritza-erabileren askotarikotzea, produktu ekologikoen sarrera, nekazaritza transgenikoen debekua eta goraka ari diren herriko sektoreen babesa.

20. HELBURUA_ Lurzorua babesteko, balio handiko baliabidea den heinean. HIRIGINTZA-EREDUA, eraikitako ondarearen berrerabilpena (ERAIKITAKO ONDAREAREN ERABILERA OPTIMIZATZEA) ETA BERRITZEA SUSTATUTA eta lurzoruaren premiagabeko okupazioa saihestuta.

20.1. IRIZPIDEA

Lurzoru urbanizagarrien sailkapenari baino gehiago, lehentasuna emango zaio oraingo hiri-bilbeak betetzeari.

20.2. IRIZPIDEA

Hiri-lurzoruan dagoen etxebizitza hutsen kopuru handia kontuan hartuta (datu dinamikoa: % 25), etxebizitza berriak eraikitzea baino gehiago, etxebizitza hutsak berrerabiltzea eta hondatutako eraikin tradizionalak eraberritzea lehenetsiko da (hala behar izanez gero, hainbat etxebizitzatan banatuta).

20.3. IRIZPIDEA

Kasu guztietan, saihestu egingo dira etxebizitza familiabakarretan edo bi familiako etxebizitzetan oinarritutako dentsitate txikiko ereduak; izan ere, lurzoruaren kontsumo bizkorra eta zerbitzuengatiko mantentze-kostu handiak dakartzate.

20.4. IRIZPIDEA

Baserriak berritzea arautu, sustatu eta aginduko duten ordenantzak osatzea, baserria paisaia-unitatea dela aintzat hartuta.

20.5. IRIZPIDEA

Guneak eta lurzoru urbanizaezinak baserrietan banatzea arautuko duten ordenantzak osatzea, baserriak berritzea sustatzeko.


2 0 1 5 a b e n d u a

8 0


21. HELBURUA_UDAL-AUTONOMIA areagotzea, HONDAKINEN KUDEAKETARI DAGOKIONEZ.

21.1. IRIZPIDEA

Ahal den neurrian, materia- eta energia-ziklo itxietan oinarritutako eredu sozioekonomiko bat sortzeko pausoak ematea, jarduera baten hondakinak beste batzuetan erabil daitezkeenean zirkuituak ezarrita.

21.2. IRIZPIDEA

Udalerriko zerbitzuei lotutako balio anitzeko ekipamendu publiko bat sortzeko aukera aztertzea, konpostajeko udal-planta bat kokatzeko, eta, hala badagokio, herri-mendietatik ateratako egurraren ezpal-zatitzeko gune batekin bateragarria egiteko aukera aztertzea.

22. HELBURUA_Dauden ZERBITZU-SAREAK HOBETZEA, eta auto-arazketa sustatzea.

22.1. IRIZPIDEA

Ur-hornidurarako sareak hobetzea, beharrezkoa den tokietan hoditeria berrituta.

22.2. IRIZPIDEA

Hirigintza-ordenantzan euri-uren saretik euri-ura hartzeko sistemak ezartzeko beharra adieraztea, gero ureztatzeetan edo garbiketan erabiltzeko.

22.3. IRIZPIDEA

Aukera duten landa-auzoen saneamendua kolektoreetara lotzeko edo auto-arazketarako auzoko instalazioak sortzeko eginahalak egitea.

22.4. IRIZPIDEA

Aireko lineak pixkanaka lurperatzeko erraztasunak ematea.

OBJETIVO 23. HELBURUA_UDAL-AUTONOMIA ENERGETIKOAN aurrera egitea.

23.1. IRIZPIDEA

Eraldatutako lurzoruetan energia berriztagarrien ekoizpena sustatzea; hala nola eguzki-energia edo energia minieolikoa.

23.2. IRIZPIDEA

Biomasaren bidez, maila txikian, energia ekoizteko proiektuak ezartzeko aukera sustatzea.

23.3. IRIZPIDEA

Energia-kontsumoa murrizteko neurriak ezartzea (bereziki, argiteria-sareetan eta azpiegitura publikoetan). Diseinu iraunkorra eta eraginkorra sustatzea.

23.4. IRIZPIDEA

Materien zikloa ixtea (inausketak, hondakin organikoa, etab.), bertan berrerabiltzeko metodoak bilatuta.


2 0 1 5 a b e n d u a

8 1


23.5. IRIZPIDEA

Lehendik dauden etxebizitzak berritzean, horien irisgarritasunerako eta energia-eraginkortasunerako baldintzak hobetzea sustatzea.

23.6. IRIZPIDEA

Eraikuntza berrien diseinuan, energia-eraginkortasunerako irizpideak txertatzea: orientazioa, aireztapena, argiztapena, etab.

23.7. IRIZPIDEA

Fracking gabeko udalerri gisa, plangintzatik beharrezkoak diren neurriak ezartzea, lurzorua, ura eta airea kutsatzen dituen jarduera hori martxan jartzea saihesteko.

5__ BIZI-KALITATEA HOBETZEA

24. HELBURUA_MUGIKORTASUN IRAUNKORRERAKO eredua definitzea. Garraio publikoaren sarean hobekuntzak txertatzea, oraingo mugikortasun-ereduarekin udalerriak dituen gabeziak konpontzeko.

24.1. IRIZPIDEA

Bizikletaren erabilera sustatzea, gaur-gaurkoz gutxi erabiltzen baita. Hala, bailarako bizikleta-sarea osatzeko eta herrigunearen inguruan bizikleta-sare bat sortzeko laguntza emango da.

24.2. IRIZPIDEA

Zeberio herrigunean, batik bat Zautuola-Zubialde gunea BI-3524rekin lotuta ageri den tarte osoan, mugikortasunarekin eta bide-segurtasunarekin lotutako arazoei konponbideak bilatzea.

24.3. IRIZPIDEA

Zirkulazioa arintzea, eta hirigintzari dagokionez, BI-3524 errepidea gune nagusian eta auzoetan txertatzea.

24.4. IRIZPIDEA

Garraio publikoaren erabilera bultzatzea, eta haren funtzionamendua auzo txikiek osatutako lurralde-egiturara egokitzea. Garraio publikoan ibilgailu txikiagoak erabiltzearen alde egitea, maiztasuna areagotzeko, geraleku-sistema malguago bat izateko eta landa-auzoak elkarren artean komunikatzeko.

24.5. IRIZPIDEA

Autobus-geralekuen inguruak egokitzea, espazio erakargarri eta irisgarriak izan daitezen, eta itxaronaldia atsegina izan dadin.

25. HELBURUA_OINEZ, BIZIKLETAZ ETA ASTIRO JOATEKO MUGIKORTASUN-SARE ALTERNATIBO BAT marraztea, eguneroko mugikortasuna berregituratzea ahalbidetuko duena, herrigunea eta landa-auzoak lotuta.


2 0 1 5 a b e n d u a

8 2


25.1. IRIZPIDEA

Plangintzan, bidegorriaren proiektua txertatzea, hirigintza-erronka berriei egokituta. Eta hala, udalerrian motordunak ez diren joan-etorriak ahalbidetuko dituen mugikortasun iraunkorreko eredu berri bat sortzea.

25.2. IRIZPIDEA

Oinezkoentzako eta bizikletentzako egunero erabiltzeko moduko mugikortasun-sarea definitzea eta adieraztea, Zautuola-Zubialde gunea sarbide erraza duten eta hurbilekoak diren landa-auzoekin lortzeko.

25.3. IRIZPIDEA

Landa-auzoak eta udalerriko ondarea lotuko dituzten aisiarako ibilbideak definitzea eta adieraztea: gerraren arrastoak, kirikinausiak, saroiak, iturriak, etab...

25.4. IRIZPIDEA

Oinarrizko zerbitzuak (anbulantziak, suhiltzaileak, etab.) gune eta auzoetara iritsiko direla bermatzeko irizpideak txertatzea.

26. HELBURUA_Zautuola-Zubialde HERRIGUNEAN BIZI-KALITATEA hobetzea.

26.1. IRIZPIDEA

Zautuola-Zubialde guneak gainerako lurraldearekin eta landa-auzoekin duen harremana areagotzea. Harremanetarako estrategiak.

26.2. IRIZPIDEA

Herrigunean, hirigintza-kalitatea hobetzea. Autoentzako eta pertsonentzako espazioa orekatzea, eta era horretan, autoak espazio publikoa inbaditzea saihestuko da, oinezkoek eta bizikleta zaleek udalerrian ibilbide seguruak izango dituztela bermatuta.

26.3. IRIZPIDEA

Sarbide segurua bermatu behar da oinarrizko ekipamenduetara; hala nola eskoletara, udaletxera, etab. Eremu horiek guztiek seguruak izan beharko dute haurrentzat. Era berean, autoek eta oinezkoek partekatu beharreko eremuak ere sustatuko dira, baina bertan, oinezkoek izango dute lehentasuna.

26.4. IRIZPIDEA

Ibaia Zubialdeko plazarekin lotzea. Aparkalekua plazarekin lotzea. Plazan, jolasguneak sortzea.

26.5. IRIZPIDEA

Haurtzaroan izaten diren premiak aztertzea eta espazio publikoa eta ekipamenduak berrantolatzea, euren premien arabera eta euren iritzia aintzat hartuta.

26.6. IRIZPIDEA

Belaunaldien arteko (gazte zein adineko) topaketa sustatuko duen ekipamendua sortzea.

26.7. IRIZPIDEA

Hirigintza-kalitatea arautzeko ordenantza bat idaztea.


2 0 1 5 a b e n d u a

8 3


27. HELBURUA_ZEBERIOKO HERRIGUNEAREN eginkizuna sustatzea, UDALERRIKO JARDUEREN BILGUNE GISA. Bertan kokatuko dira herritarren dinamikak, eta hala, udalerriaren gainerako eremuetan hirigintza-presioa arinduko da.

27.1. IRIZPIDEA

Guneko bilbean dauden hutsuneak betetzeko, dentsitate ertaineko eredua proposatuko da.

27.2. IRIZPIDEA

Zeberioko herriguneko ekipamenduak, jarduerak eta erabilerak bilduz eta askotarikotuz, herriko bizitza publikoa, soziala eta ekonomikoa bultzatuko da, eta egokiak ez diren erabileretatik babestuko da udalerria.

27.3. IRIZPIDEA

Garraio publikoan oinarritutako mugikortasun-estrategia berri batekin koherentea izango den hiri-eredua bultzatuko da, mugikortasun moteleko alternatibak ezarriko dituena; eta, era berean, Zautuola-Zubialde herrigunea hurbileneko landa-auzoekin lotuko duena.

28. HELBURUA_ ZEBERIOKO HERRIGUNEA hiri-jardueraren erdigune gisa FINKATZEA sustatzea. Horretarako, haren hiri-bilbea beteko da, eta BERTAKO ESPAZIO PUBLIKOEN SAREA ETA MUGIKORTASUN-MODUAK berriz definituko dira osorik.

28.1. IRIZPIDEA

Lehenik eta behin, lehendik dagoen hiri-lurzoruaren harrera-ahalmena eta etxebizitza hutsen berrerabilpena aztertuko da, eraldatu gabeko lurzoruak okupatu baino lehen.

28.2. IRIZPIDEA

Etxebizitzen premia eta jarduera ekonomikoa gunea indartzera eta hiri-bilbea egonkortzera bideratuko dira. Hala, bilbean dauden eraiki gabeko lursailak beteko dira, lurzoru urbanizagarriko sektoreei jarraipena ematea edo horien zedarritzea saihestuta.

28.3. IRIZPIDEA

Jardunek egiturazko helburuak izango dituzte; hala nola mugikortasun-eredua berriz definitzea, udalerriarekiko lotura edo ekipamenduen eta herrigunearen arteko oztopoak gainditzea.

28.4. IRIZPIDEA

Era berean, aztertuko da ea komenigarria den gunean eraikitako eremu batzuk berriz trinkotzea; betiere, kokatuta dauden inguruko dentsitateak gainditu gabe, eta Lurzoruari buruzko Legeak eta LZPk jasotako parametroak errespetatuta.

28.5. IRIZPIDEA

Hiri-lurzoruan dauden etxe tradizionalen banaketa horizontala errazteko irizpideak txertatuko dira ordenantzetan, herritarrak lehendik dagoen ehunean finkatzeko eta ondarea berritzeko.

29. HELBURUA_ ZEBERIOKO GUNEAREN (ZUBIALDE-ZAUTUOLABARRI) BARNE-MUGIKORTASUNA BERREGITURATZEA. Horretarako, mugikortasun-modu ahulenak (oinezkoak eta bizikleta zaleak) kontuan


2 0 1 5 a b e n d u a

8 4


hartuko dituen eredu bat planteatuko da, eta erlazio egokiago bat bilatuko da mugikortasun horietara bideratutako espazioen eta ibilgailuentzako espazioen artean.

29.1. IRIZPIDEA

Trafikoa arintzea eta BI-3524 errepidea herrian txertatzea, herrigunetik igarotzen den lekuan, eta herriguneko auzoen eta albokoen arteko lotura egitea, oinezkoentzako komunikazioen bidez.

29.2. IRIZPIDEA

Udaletxeko plazatik eta pilotaleku-ingurutik lehentasuna oinezkoek izango duten espazio publikoen sarea sortzea.

29.3. IRIZPIDEA

Herrigunetik hurbilen dauden landa-auzoetara eta herrigunera daramaten bideen jarraikortasuna sustatzea.

29.4. IRIZPIDEA

Barne-bideak berrantolatzeko planteatzea, oinezkoentzako espazioak areagotuz eta aparkaleku publikoak beste era batera kokatuz edo antolatuz.

29.6. IRIZPIDEA

Hiri-lurzoruan Bailarako bidegorriari jarraipena ematea.

29.7. IRIZPIDEA

Urbanizazio-ordenantza bat sortzea, urbanizazio motak kale edo espazio bakoitzerako zehaztutako erabileretara egokituko dituena.

30. HELBURUA_HIRI-EGITURA OREKATU BAT lortzea, bizitegi-ehunen, espazio libreen eta ekipamendu publikoen arteko erlazio egokia izateko.

30.1. IRIZPIDEA

Espazio libreen eta ekipamenduen sare bat garatuko da. Horren bidez, horien irisgarritasuna eta hurbiltasuna sustatuko dira, mendekotasun handiagoa duten taldeetara egokituta eta espazio publikorako sarbidean eta erabileran desorekak sor ditzaketen tokiak saihestuta, generoaren ikuspegitik azterketa bat eginda.

30.2. IRIZPIDEA

Proposatutako espazio libreen barruan, lurperatutako erreken ibilguak berreskuratzea eta lehendik dauden hiri-ortuak babestea sustatuko da.

30.3. IRIZPIDEA

Jauri baserria babesteko neurriak bilatuko dira. Ingurune hori ekipamendu publikoko gunetzat joko da, eskolarekin, Zautuolarekin eta Zubialderekin harremanetan.

31. HELBURUA_Gizarte-kohesioa areagotzea lortzea, ETXEBIZITZAK NEURRIZKO PREZIOTAN ESKAINITA ETA ERABILERAK ASKOTARIKOTUTA.


2 0 1 5 a b e n d u a

8 5


31.1. IRIZPIDEA

Etxebizitza publikoa sortzea (ahal izanez gero, jabetzaz bestelako erregimen batzuetan). Unitate berrietan, etxebizitza babestuei lehentasuna ematea. Aipatu etxebizitza publikoaren ehunekoa HAPOren bizitegi-kuantifikazioaren arabera finkatuko da.

31.2. IRIZPIDEA

Baliabide gutxiago dituzten herritarrei etxebizitza eskuratzeko aukera bermatzea, etxebizitza huts ugarien erabilera sustatuta eta jabetzaz bestelako kudeaketa-moduak sustatuta (alokairua, azalera-eskubidea, kooperatibak erabilera lagapenarekin, besteren masietan bizitzea, etab.).

31.3. IRIZPIDEA

Jabetzaz bestelako erregimena duten etxebizitza babestuei buruzko politikak garatzeko irizpideak txertatzea, alokairuko etxebizitzak eta zuzkidura-bizitokien eraikuntza sustatzeko.

31.4. IRIZPIDEA

Unitate berrietan edo berriz trinkotutako unitateetan erabilera-nahasketa txertatzea.

32. HELBURUA_ LANDA-AUZOEN BIZI-KALITATEA hobetzea, sarbide-baldintzak eta zerbitzuak hobetuta.

32.1. IRIZPIDEA

Udalerrira sartzeko eta auzoak lotzeko erabiltzen diren herri-bideen sarea berreskuratzea edo berritzea.

32.2. IRIZPIDEA

BASERRIAK BERRITZEKO ORDENANTZA idaztea: Bertan, baserriak berritzeko eta eraikuntza berrietarako irizpideak finkatu beharko dira; betiere, landa-eraikuntza tradizionalen ezaugarriak errespetatuta. Arkitektura-kalitatea arautzeko ordenantzak, baserria paisaia-unitatetzat jota.

32.3. IRIZPIDEA

Landa-gune eta -auzoetan zeinahi jardun gauzatzean, ezinbestekoa izango da auzo/gune bakoitzaren egitura errespetatzea. Era horretan, elementuek edo ekintzek lotura izan beharko dute dagozkien paisaia-unitateekin eta horiekin bat eginda daudela justifikatu beharko dute. Nolanahi ere den, saihestu egingo da paisaia-unitateen egitura organikoaren zeinahi gorabehera.

32.4. IRIZPIDEA

Saneamendu-sareak kolektoreetara lotzea sustatuko da (sareetatik hurbil dauden auzoei dagokienez), edo kasu guztietan, saneamendu-urak arazteko kudeaketa kolektiboa sustatuko da.

32.5. IRIZPIDEA

Baserrietatik 200 m-ra zuhaizti aloktonoak landatzeko babes-gune bat zehaztea.

32.6. IRIZPIDEA

Landa-auzo eta -guneetan ekipamenduak eta guztion erabilerarako eremuak sortzea; betiere, auzo bakoitzaren bilbeak eta harremanetarako espazioetara irekitako fatxadaren osaera errespetatuta.


2 0 1 5 a b e n d u a

8 6


33. HELBURUA_LANDA-IZAERA ETA -BIZITZA indartzea, eta baita landa-auzoetako kalitate bisuala eta ingurumen-kalitatea indartzea ere.

33.1. IRIZPIDEA

Lehen sektoreko jarduera sustatuko da landa-auzoetako oinarrizko jarduera gisa.

33.2. IRIZPIDEA

Tokiko ekonomiaren askotarikotzea sustatuko da, ingurunearen ondare natural, kultural eta paisajistikoari lotutako turismo iraunkorraren aldeko apustuaren bidez.

33.3. IRIZPIDEA

Maila apaleko hirugarren sektoreko erabilerak ezartzeko baldintzak malgutuko dira, herriko ekonomiaren askotarikotzea ahalbidetze aldera.

33.4. IRIZPIDEA

Eraikin tradizional hutsak eta bigarren etxebizitza gisa erabilitako etxebizitzak daudela kontuan hartuz, horien eraberritzeak eta herritarrak horietan kokatzeko ekimenak lehenetsiko dira, banaketa egiteko aukera malguagoak ezarrita.

33.5. IRIZPIDEA

Hainbat landa-auzo balio paisajistiko handia duten eta udalerriko leku askotatik ikus daitezkeen lekuetan daudenez, paisaia egokitzeko irizpideak txertatuko dira, horien irudi tradizionalak bere horretan iraun dezan.

33.6. IRIZPIDEA

Hainbat landa-auzo balio ekologikoa duten lekuetan daudenez, biodibertsitatearen eta lotura ekologikoaren babesa ekarriko duten neurriak proposatuko dira.

33.7. IRIZPIDEA

Ondarearen balioa nabarmentzea sustatuko da. Horretarako, erlazioak ezarri, eta intereseko ibilbideak sortuko dira auzoetan.

33.8. IRIZPIDEA

Lurzoru urbanizaezineko auzo eta guneen egoera Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legera egokitu beharko da, eta udalerriko landa-auzoak, Bizkaiko Landa-guneen Inbentariora.

34. HELBURUA_BATASUNEKO BALIABIDEAK antolatzea.

34.1. IRIZPIDEA

Zaintza pertsonaleko eta mendeko taldeen arretako lanak erraztea eta horien balioa nabarmentzea, horiek bizikidetza-ereduaren eta gizarte-kohesioaren oinarri gisa ulertuta. Batasuneko baliabideak zaintza-lanei dagokienez antolatzea.

34.2. IRIZPIDEA

Elkarteen sareak eta tradizio biziek —hala nola auzolana— duten indarraz baliatzea, zaintza pertsonalarekin, mendekotasunarekin edo elkarren arteko laguntzarekin lotutako herritarren arazoei


2 0 1 5 a b e n d u a

8 7


erantzun kolektibo bat emateko. Udalerriaren kudeaketarako formula berrietan eta enpresen sorkuntzan lankidetza-ereduak lehenestea.


2 0 1 5 a b e n d u a

8 8



2 0 1 5 a b e n d u a

8 9


3. HIRIGINTZA-EREDUA

Lehen nabarmendu dugun moduan, hautemandako beharrak eta aukerak jasotzen dituen diagnostikoaren dokumentuaren ondorioak berrikuspen honen helburu (herri-helburuak) eta horren idazketa gidatu behar duten irizpide bihurtu dira, ia-ia zuzenean. Parte-hartzearen bidez egindako diagnostiko xehe bat edukitzeak lortu nahi diren helburuak eta horiek lortzeko egin beharreko jarduerak zehaztasun handiz idazteko aukera ematen digu.

Behin helburuak finkatuta, beharrezkoa da hirigintza-eredua egokitzea. Hala, plangintzak helburu horiek modu antolatuan lortzea ahalbidetuko ditu. Horretarako, hainbat parametro zedarritu eta kuantifikatu beharko dira, eta plangintza-dokumentuari beharrezkoak diren tresnak emango zaizkio, indarrean dagoen legediari egokituta.

3.1 LURRALDE- ETA EKONOMIA-TESTUINGURUA

Begien bistakoa denez, hirigintza-eredua diagnostikoan hautemandako faktore eta joera sozio-ekonomikoen arabera ezarri behar da, eta epe jakin batean gauzatzeko pentsatu behar da.

Era horretan, HAPO honen programazioa eta kuantifikazioa gaur egungo errealitate sozio-ekonomikora egokituko dira. Egindako azterketa sozio-ekonomikoaren arabera, hirigintza-eredua definitzeko garrantzi handia duten hainbat ezaugarri ditugu Zeberion:

4. Udalerriko ekonomiaren zati handi bat zurgintzarekin dago lotuta. Nahiz eta Zeberion bizi diren pertsona gehienek udalerritik kanpo egiten duten lan.

5. Kapital naturala eta elikagaien ekoizpenerako eta lehen sektoreko ekoizpenerako lurraldeko aktiboak gutxiegi erabiltzen dira; izan ere, lurraldearen % 80 basogintzara bideratuta dago.

6. Lurraldeko aktiboekin lotutako garapen sozioekonomikorako aukera handia dago; batik bat, lehen sektorearekin (eta produktu landua) eta landa-turismoarekin lotuta.

7. Langabezia-tasa txikia dago, eta horri gehitzen badiogu herritar gehienak lanean jarduteko adinean daudela, gizarte dinamikoa dela ondoriozta genezake.

8. Batik bat elikagai ekologikoen ekoizpenerako lankidetza-proiektuei (nekazalgune eta antzekoak), lehen sektoreko, eko-sektoreko eta turismo-sektoreko jarduera mistoen garapenari eta tokiko kontsumo pribatu zein publikorako energia sortzeko baso-baliabideen aprobetxamenduari lotutako jarduera ekonomikorako aukera eta enplegu-aukera egon badago.

9. Biztanleriaren bilakaera demografikoa egonkorra da, eta hazkunde-joera txikia hautematen da.

10. Okupatu gabeko etxebizitzen kopurua handia da. Egindako landa-analisian, hiri-lurzorua eta landa-guneak aztertu dira. Analisitik ondorioztatu denez, hutsik dauden etxebizitza gehienak landa-guneetan daude (lurzoru urbanizaezina); izan ere, gune horretan, etxebizitzen % 24 daude hutsik. Hiri-lurzoruan, berriz, % 6koa da tasa. Argazki honek landa-lurzoru hutsean eraikitako ondarearen


2 0 1 5 a b e n d u a

9 0


laurdena irudikatzen digu. Gehienak ondare- eta paisaia-balio handiko baserriak dira, handi samarrak eta berritzeko premia dutenak.

11. Erabilerarik gabeko eraikinak eta garatu gabeko hiri-lurzoruak edukitzeak udalerriari biztanle eta jarduera gehiago hartzea ahalbidetuko lioke, urbanizazioa hedatzeko eta horri lotutako mantentze-gastuak areagotzeko beharra izan gabe.

12. Gaur egun sailkatutakoa beste lurzorurik eraldatu gabe, Zeberiok LZPk finkatutako etxebizitza eskaera/eskaintza hartzeko adina gaitasun izango lukeela kalkulatzen da.

3.2 PROPOSATUTAKO EREDUAREN EZAUGARRI NAGUSIAK

Arestian ikusi dugun moduan, aldaketarako helburu nagusia, hain zuzen, lurralde- eta ondare-balioak aitortzea eta babestea izango litzateke. Planak irudikatu behar duen etorkizuneko hirigintzak hainbat erronka nagusi jaso behar ditu; besteak beste, "herriaren-bailararen" landa-izaerari eustea eta harekin lotutako balio natural eta gizarte- zein kultura-balioak zaintzea.

Landa-eremuan hiri-bizimodua lehengoratzeko, ezinbestekoa da baliabide berekiak lehengoratzea eta berriz erabiltzen hastea, behetik gorako (botton-up) herri-eredua eraikitzen ahaleginduta.

Plangintzaren helburua da oinordetzan jasotako ondarea "gotortzea", etorkizuneko belaunaldiek "hobetutako Zeberio" jaso dezaten asaben eskutik.

Hori dela-eta, Plan Orokor honetan planteatutako eredu-aldaketaren oinarria ez dira hiri-proiektu handiak, baizik eta daukaguna antolatu eta hiri-lurzorurako jarduera txikien batuketa proposatzea. Jarduera horiek guztiak modu koordinatuan garatuz gero, nabarmen hobe daiteke herritarren bizi-kalitatea.

Plangintza orokorrak ez ditu aldaketa handiak aurreikusten udalerriaren egitura orokorrean, azpiegitura berriak egiteari edo herriguneen hedapenari dagokienez.

Helburua izango du, ordea, mugikortasun-sarea sakon aztertzea eta lehendik dauden eraikitako ehunetako "bizitzarako" espazioen bilbea sakon aztertzea. Espazio-publikoen saretik eta eguneroko bizitza-fluxuetatik hiri-bilbea antolatzea izango da xedea. Eta hori guztia, hain justu, Zeberioko herriguneko egungo hiri-errealitatea kualifikatzeko helburuarekin. Horretarako, plan honetan egokia irizten diogu "hiri-akupunturarako" estrategiak jasotzea, udalerriko herrigunea kalifikatu ahal izateko. Alegia, eraldaketa gutxirekin, aldaketa handiak eragitea.

Ondorioz, funtsezkoa da arreta handiagoz eta xehetasunez aztertzea Zeberioko lur urbanizaezina (ia lurralde osoa baso-monolabolantzak okupatzen du). Lurraldearen erabilerak berrantolatzea proposatzen da, zientzia-irizpideekin aztertutako gune bakoitzeko berezko ezaugarrien arabera.

Horrekin lotuta, hirigintza-, ingurumen-, gizarte- eta ekonomia-datuak aztertu ondoren, nabarmendu behar da Zeberio bere behar funtzionalei erantzuteko gai dela oraingo hiri-lurzoruetan eta ez dagoela justifikatuta urbanizazioa hedatzea bizitegi-lurzoru berriak sortzeko, eta are gutxiago, industrialak.

Dagoen biztanleria-dinamika dela tarteko, justifikatuta dago bizitegi-eskaintza pixka bat handitzea. Batik bat, hiri-eredua gaur egungo legediak xedatutako parametroetara eguneratzeko derrigortasuna kontuan hartuta (kontsumo txikiagoa, dentsitate handiagoak, erabilera-nahasketa).

Alegia, hiri-lurzoruaren hazkundeak edo berriz neurriak ezartzeak edo berriz trinkotzeak hiri-sarearen egituraketari eta kualifikazioari eta espazio libreen tokiko sistemak sortzeari lotuta joan behar du; era


2 0 1 5 a b e n d u a

9 1


berean, lotura izan behar du erabilera-nahasketa ahalbidetzen duten espazioak txertatzearekin, herriguneko auzo berriak lo-hiri bihurtzea saihestuta.

Kontu publikoen ikuspegitik, herrigunean biztanleen kopurua apur bat igotzea lagungarria izango litzateke oraingo ekipamenduen mailari eusteko eta hautemandako gabeziei erantzuteko (batez ere osasunean, kulturan eta gizarte- eta kultura-ekipamenduetan).

Nolanahi ere den, etxebizitza-politikaren oinarrian etxebizitza babestuen eraikuntza egongo da (batik bat jabetzaz bestelako erregimenetan).

Adierazitako guztia laburtuta, planteatutako ereduaren ezaugarri nagusiak honako hauek dira:

13. Udalerriko berezko baliabideetan oinarritutako hirigintza-eredu iraunkorra.

14. Zeberioko lurraldea osoki berrantolatzeko proposatzea, gune bakoitzean hautemandako balioen arabera. Udalerriko funtsezko balioak eta baliabideak lehengoratzea, lehen sektorea lehengoratzea, basogintza-sektorearen askotarikotzea, landa-ekoturismoa sustatzea eta natura zein ondarerako sarbidea sustatzea.

15. Zeberioren irudi/nortasun kolektiboa lehengoratzea, hainbat auzotan identifikatutako paisaia-unitateak sustatuta eta horien balioa aintzat hartuta. Eta baita ondare arkitektonikoa eta udalerriko ondarea lehengoratu eta babestuta ere.

16. Zautuola-Zubialde herriguneko elementu eta espazio kolektiboak hobetzea eta antolatzea, hurbileko inguruneko kalitatezko landa-paisaia eta ondarea (Sauri, Errementari, etab.) ia landa-auzoko eskalan zainduta, eta ibai ertzeko parkea herrigunearekin lotuta.

17. BI-3524 errepidearen kategoria berriz ezartzea, Zautuola-Zubialdetik igarotzean, eta hiriko kale edo bide tratamendua ematea, abiadura motelduta eta sarrera-irteeretan "sarrerako atariak" egikarituta.

18. Herrigunearen eginkizuna indartzea, bizilekua, hiri-jarduera eta merkataritza txikia biltzen dituen gune misto gisa, lo-hiri izateko bilakaera eten dadin.

19. Oraingo hiri-lurzoruan biztanleen kopurua apur bat handitzea proposatzea, hiri-bilbearen kualifikazioarekin, herriguneak lurraldearekin eta paisaiarekin dituen harremanekin eta kalitatezko mugikortasun-sarearen egituraketarekin lotuta.

20. Herrigunea berrantolatzea eta berriz hornitzea, espazio publikoan dauden gabezia handiak konponduta (oinezkoentzako ibilbide nagusiek duten jarraipen-gabezia eta herriguneko bilbea egituratu eta osatuko duten espazio publikoen sarearen premia).

21. Hirigintzari lotutako arazoak konpontzea, lehendik dagoen eraikitako ondarea eta hiri-eremuetan eraiki gabeko lurzoruak optimizatuta.

22. Herrigunean eta herrigunetik hurbileko landa-auzoetara bitarte dauden mugikortasun-arazoak konpontzea.

23. Enplegua sortzen lagun dezaketen lurralde-balioak identifikatzea: lehen sektorea (ekologikoa), kontsumo-sareak, produktuaren ekoizpena, ekoturismoa, energia-baliabideak, etab. Horiek gorde ahal izateko, eta betiere, horiek planean proposatutako jarduerekin egituratuta.


2 0 1 5 a b e n d u a

9 2


3.3 LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA

Plan Orokor honen helburu nagusia hirigintza-eredu iraunkorrago bat definitzea da, lurraldeko balio espezifikoei balioa ematean oinarrituko dena. Helburu hori lortzeko, oso garrantzitsua izango da udalerriko eremu bakoitzeko berezko paisaia identifikatzea, lurraren ustiapen iraunkorrarekin lotuta; nola nekazaritzakoa, hala basokoa. Eta baita hondakinak bertan kudeatzeko aukera aztertzea ere.

24. NEKAZARITZA- ETA ABELTZAINTZA-JARDUERA SUSTATZEA

Bailara honek nekazaritza-bokazio handia dauka; izan ere, ustiapen mota horretarako balio handiko lurzoruak ditu. Zeberioko baliabide garrantzitsuena lurraldea bera da, eta baita beronen kudeaketa askotarikotua ere. Une honetan, baliteke lurraldea gehiegi ustiatuta egotea pinaburudunen landaketarako, eta horrek espero ez ziren ondorio batzuk ekarri ditu.

Era horretan, HAPOren berrikuspen hau une aproposa da lehen sektorea (nekazaritza eta abeltzaintzarena, alegia) sustatu eta arautuko duten tresnak proposatzeko.

Azpimarratzekoa da udalerrian bertan jada abian jartzen ari direla lurraren udal-kudeaketarako proiektuak, eta horiek oso harrera ona izaten ari direla herritarren artean.

25. MUGIKORTASUNA ETA LURRALDEKO EKIPAMENDUAK

Udalerriaren egitura orokorrean, BI-3524 errepidea da komunikazio-bide nagusia. Bailara-hondotik igarotzen da, eta lurraldetik jaisten diren bide guztiak igarotzen dira komunikazio nagusi horretatik. Gaur egun, bide horretan ibilgailu ugari ibiltzen dira; tarte batzuk, gainera, nahiko estuak dira, eta ezinezkoa da bizikleta, oinezko eta autoentzako irtenbide mistoak proposatzea.

Beraz, hiru ibilbide-tarte funtsezkorentzat zirkulazioa arintzeko neurriak proposatzen ditugu; zehazki, tarte hauetan: Zautuola-Zubialde (herrigunea), Arkulanda eta Ermitabarri.

Bide horretatik, bailara-hondoarentzat mugikortasun-alternatiba iraunkor bat proposatzea ere izango da xedea.

Hortik aurrera, komenigarria da udalerrian zehar ibilbide alternatiboak bilatzea, nola eguneroko komunikazioetarako, hala astialdiko ibilbideetarako; eta era horretan, udalerriko hainbat alderdiren artean sare bat ehundu ahal izango da.

Bestalde, udalerriko zerbitzuen ekipamenduak sortzeko aukera proposatzen da (konpostaje-planta, hondakinen kudeaketa, zuraren ezpal-zatitzea, etab.). Horien bidez, funtsezko hirigintza-arazo batzuk kudeatu ahal izango dira herrian bertan; hala nola hondakinen tratamendua eta birziklatzea.

Eredu honen beste alderdi garrantzitsu bat da lehen sektorea bultzatzeko eta landa-turismoa indartzeko borondatea, hainbat gunetan jarduera horiek indartzeko ekipamenduak jarrita (udalerrian tokiko produktuen salmenta, lurren bankua, baserri-kanpina, autokarabanentzako aparkalekua, etab.).


2 0 1 5 a b e n d u a

9 3


26. PAISAIA-UNITATEAK

Landa-auzoekin, lurraren morfologiarekin eta horien artean sortzen diren harremanekin lotutako paisaia-unitateak funtsezkoak dira HAPO honetan.

Hauteman dugu ezinbestekoa dela Zeberioko lurraldea kategoriatan bereiztea, berori ulertzeko eta kudeatzeko, haren kontra jo gabe. Esan nahi baita, bailara guztiaren logika naturalak eta biztanleria-logikak ulertzea funtsezkoa da, osotasunean irudikatu ahal izateko.

Honenbestez, honako unitate hauek hauteman ditugu:

- Eguterako mazela-erdiko nekazaritza- eta abeltzaintza-auzoak.

- Bailara-hondoko auzoak.

- Laiotzean dauden hegoaldeko mazelako auzoak.

Identifikazio- eta kategorizazio-lan hau funtsezkoa izango da hurrengo HAPOri begira.

27. LANDA-AUZOAK

Arestian aipatu dugun moduan, Zeberio udalerriak landa-izaera nabarmena dauka. Bertan, lurraldea okupatzeko dinamika espezifikoak erabiltzen dira, eta ondorioz, bailara osoan zehar sakabanatutako auzo ugari sortu dira.

Zeberioko auzoak baserri-multzoak dira, trinkoagoak zein ez, handiagoak zein txikiagoak, lurraldean unitate gisa eratzen direnak, hainbat lurralde-logikarekin bat eginda.

Beraz, Plan Orokor honen eginkizuna izango da topaketa- eta bizikidetza-espazioak berrikusteari begira auzoetako bizi-baldintzak, bertan dagoen ondarea eta lehendik dauden ekipamenduak hobetzea.

Beharrezkoa da hirigintza-eredu orekatua bilatzea, Zeberiok duen errealitate espezifikoaren premiei erantzungo diena eta herrigunea (hiria) eta erabat landakoak diren auzoak aintzat hartuko dituena. Hala, herrigunearen (hortxe metatuko dira etxebizitzak eta jarduera ekonomikoa) eta landa-auzoen arteko oreka bilatu beharko da. Azken horiei begira, bertako jarduera eta bizi-kalitatea hobetzen lagunduko duten proposamenak egingo dira; betiere, euren landa-izaerari eutsita.

Landa-auzoetako tokiko ekonomia askotarikotzea ere proposatu da, hirugarren sektoreko erabilerak azalerazita eta ondare-, paisaia- eta kultura-elementuen balioak aintzat hartzearekin lotutako landa-turismoa sustatuta.

Landa-gune kategoria duten landa-auzoetako etxebizitza-eskaintzari dagokionez, nola Zeberiok zein eskualdeak izan duten demografia-bilakaerak, hala higiezinen burbuila-leherketaren osteko egoera ekonomiko orokorrak, ez dute aholkatzen hirigintza-garapen garrantzitsuak aurreikusten dituen plangintza gauzatzea datozen urteotan.


2 0 1 5 a b e n d u a

9 4


Bertan eraikitako ondarean hutsik dauden ezin konta ahala etxebizitza eta baserri daude metatuta. Eta horiei erabilera bat emateak dauka lehentasuna.

Hasierako datu horietatik abiatuta, argi ikusten da hutsik dauden etxebizitzak betetzea sustatzeko eta malgutzeko neurriak behar-beharrezkoak direla; hartara, landa-auzoetako bizitegi-premiak aseko dira eta arkitektura tradizionaleko elementuak desagerraraztea saihestuko da.

Bestalde, komenigarria da arreta berezia eskaintzea Bizkaiko Foru Aldundiaren Landa-guneen Inbentarioan txertatuta dauden 9 landa-auzoen egoerari. Honenbestez, auzo horien hirigintza-egoera Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legera egokitu beharko da, plangintza orokorraren hasierako onespen-fasean berori zedarrituta.

3.4 LURZORU URBANIZAEZINA

Arestian azaldu dugun bezala, Plan Orokor honek, lurzoru urbanizaezinaren erabileren kategorizazioari dagokionez, Diagnostikoaren dokumentuan gauzatutako lana dauka oinarrian, ingurune fisikoaren eta haren ingurumen-baldintzen azterketa xehatua proposatuta.

Egindako Diagnostikoari esker, herritarren parte-hartze prozesuko informazioarekin batera, lurraldeko hainbat elementu hauteman ziren, hurrengo fasean egindako landa- eta ikerketa-lanei batuta, aurretiko kategorizazioa eta baldintza gainjarriak aberastea ekarri zutenak.

Lan hori, aldi berean, aberastu eta osatu egin da Prozeduraren Hasierako Dokumentuko erantzunekin, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ingurumen Sailak bidalitako erreferentziazko dokumentua oinarri hartuta. Txosten horretan, udal-plangintzan osatzean kontuan hartu beharreko irizpideak aipatzen dira, baita IIT erredaktatzeko irizpideak ere, Babes Berezia kategorian hautemandako masa autoktonoak, arriskuan dagoen faunari buruzko gogoetak, batasunaren intereseko habitataren babesa eta udal-plangintzak onartu beharreko baldintza gainjarriak txertatuta.

Proposatutako kategorizazioari Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenaren (IIT) analisia egin zaio, eta hartara, ondoriozko kategorizazioak gutxitu egingo ditu hautemandako ingurumen-eragin eta -arriskuak.

Era berean, hainbat sistema orokor planteatzen dira lurzoru urbanizaezinean. Horien artetik, honako hauek nabarmentzen dira:

- Komunikazioen sistema orokorreko gunea (bideak eta oinezkoen zein bizikleten bidea (E2.1)).

- Espazio libreen sistema orokorreko gunea (Zeberio Ibai ertzeko Parkea Zautuola-Zubialden (F1.1)).

- Zerbitzu-azpiegituren sistema orokorreko gunea (ur-deposituak, hondakinak kudeatzeko lursaila).


2 0 1 5 a b e n d u a

9 5


Atal honetan bereziki azpimarratu behar dira Zeberio Ibai ertzeko parkea (F1.1) eta bailara-hondo guztia egituratzen duen bidegorria (E2.1), baina kontu hori aurrerago azalduko dugu, batik bat dagokion hirigintza-fitxan.

Zeberioko lurralde osoari erantzuten dion jarduera egituratzailea da bidegorria (E2.1).

Asmoa da mugikortasun motelari, oinezkoen eta bizikleta bidezko mugikortasunari, aukera bat ematea bailara-hondoan bailara osoa ongi lotuta gera dadin. Gai garrantzitsua da udalerrian nola Zeberioko herritarren eguneroko bizitza garatzeko hala aisialdirako.

Bestalde, Zeberio ibaia herrigunean barrena lehengoratzeko, ibaiari ikusgarritasuna emateko eta harekin gozatzeko, Zeberioko udalerria espazio libreen sistema orokor batez hornitzea proposatzen da, hiri-lurzoruaren alboan baina Lurzoru Urbanizaezinean. Asmoa da ibaiaren beste aldean Zeberio Ibai ertzeko Parkea (F1.1) izendatuko dugun espazio libreen sistema orokor handi bat sortzea.

Ibai ertzeko Parke honek urertzak lehengoratzeko natura-helburuak eta kudeaketa publiko nahiz pribatuko nekazaritza-erabilerak bateragarri egitea ditu xede. Gainera, Zeberioko herritarrei, hiri-lurzoruan barrena baina ingurune naturalean, oinez eta bizikletaz ibiltzeko aukera emango die. Hau da, bide horrek elkartu egingo ditu Zautolako eremuak Zubialderekin Lurzoru Urbanizaezinean barrena.

3.5 HERRIGUNEA

3.5.1 EGITURA ETA ESTRATEGIA OROKORRA Kalitatezko hirigintza baten aldeko apustua egiten du Plan Orokor honek. Gaur egungo egoera, erronkak eta gabeziak onartu eta ulertzen dituen hirigintza da, eta hori aintzat hartuta dihardu lanean, gutxienez 8 urteko tartean Zeberioko hirigintza-garapena proposatzeko. Bertan, gaur egun estrategikotzat jotako erronkei helduko zaie, ingurunearekin lotuta (hiria eta udalerria) herritarren bizi-baldintzak hobetzeko helburuarekin.

Estrategia honek gehiago begiratzen dio alderdi kualitatiboari, eta ez hainbeste kuantitatiboari. Gutxiagorekin gehiago lortzeko estrategia burudunak erabiliko dira. Ondorioz, plan hau 0 mailakoa da, giza eta hirigintza-mailan; eta batez ere, gaur egungo egoera hobetzeko konpromiso irmoa duen plana da, etorkizuneko belaunaldiek bizi-baldintza hobeak izan ditzaten.

Estrategiaren oinarrian, espazio publikoaren sare berria egituratuko duten jardun txikiak gauzatzea dago aurreikusita; lehendik eraikita dagoen ehunari bizitzarako kalitatezko espazioak gehituko dizkiona. Aurrerakin honen arabera, hirigintza-jardunak elkarren mendekoak dira; hiri-bizimodua ez baita estatikoa. Ondorioz, funtsezkoa da lotura sortzea jardunen eta jardun horiek mugikortasun-sareetan, espazio publikoetan eta ekipamenduetan txertatzearen artean.

Zeberioren kasuan, gainera, lurraldearen faktorea funtsezko osagaia da; izan ere, horixe da landa- eta nortasun-testuingurua, eta ez soilik landa-auzoena, baizik eta baita hiri-lurzoruarena ere.

Proposatutako jardun guztien helburua herrigunean bertako hirigintza-kalitatearekin lotutako eraldaketa sakon bat proposatzea da. Nabarmentzekoak dira honako alderdi hauek:

e. Barne-mugikortasuna erabat eraldatzea, oinezkoentzako eta bizikleta zaleentzako espazio publikoa berreskuratuta eta gune nagusien eta erabilera publikoko eraikuntzen artean komunikazio seguruak finkatuta. Mugikortasun moteleko sare berri honen jarraipena aztertzea eta lantzea, herrigunetik hurbil dauden auzoei dagokienez.


2 0 1 5 a b e n d u a

9 6


f. Kalitatezko espazio publikoen bilbea sortzea, herriguneko komunitate-bizitza osatuko eta egituratuko duena.

g. BI-3524 errepideak Zubialde-Zautuola herrigunean eragindako inpaktua gutxitzea. Horretarako, errepidea herrigunetik igarotzen denean, kale-izaera eduki beharko du, sarrerako eta irteerako atariak markatuta.

h. Hiri-bilbean lehendik dauden arkitektura, bizitza tradizional eta landa-bizitzako (baserriak eta ortuak) elementuak txertatzea, paisaia- eta kalitate-nodo gisa.

i. Herrigunea eta udalerria lotzea; batik bat, Zeberio ibaiarekin. Herrigunetik igaroko den ibai-parke bat proposatzea, egoteko eta harremanetarako guneetan, parkeetan eta plaza-sarean txertatuko dena.

Proposatutako jardunen eraginez, herriguneko ehuna goitik behera eraldatuko litzateke. Dena den, jardun berri horiek ez dira proposatzen bilbe tradizionaletik bereizita, baizik eta bertan txertatuta eta elkarrizketara irekita. Espazio libreen eta mugikortasun moteleko sare osotua sortuz gero, Zeberioko herrigunean kalitatezko hiri-bizimodua izango da.

3.5.2 EGITURA ERAIKIA ETA ETXEBIZITZA Hiri-egiturari dagokionez, lurzorua okupatzeko proposatzen den estrategiak lehentasuna emango die, lehenik eta behin, lehendik dagoen ondare eraikiaren optimizazioari (erdi hondatuta dauden baserriak) eta garatu gabeko hiri-lurzoruak osatzeari.

Bigarrenik, hiri-bilbean lehendik dauden eraiki gabeko hiri-lurzoruak garatu beharko dira. Arau Subsidiarioek finkatutako jardun gehienek dentsitate eta hirigintza-eredu zaharkituak proposatzen dituzte, gaur egun aplikatzen diren hirigintza-legediekin bat ez datozenak.

Testuinguru horretan, berebiziko garrantzia izango du ondare eraikia berritzeak. Horretarako, ordenantza espezifikoak idaztea proposatzen da, ondare-balioa duten eraikinak berritzeko. Eta, aldi berean, ondare-intereseko eraikinen erabilera optimizatzeko estrategiak eta proposamenak txertatu beharko dira (banaketa horizontala eta erabileren nahasketa).

Zautuola-Zubialde herriguneari dagokionez, hala eginez gero, eraikinen eta espazio publikoen ondare historikoa lehengoratuko litzateke, eta Zeberioko hiri-bizitzan eta -paisaian berriz txertatzeko modua hobetuko litzateke.

Herrigunean garatu gabeko bizitegiko hiri-bilbeko lurzoruak daudenez, horien garapenak, honako Plan Orokor honek xedatutako parametro berrien baitan, etxebizitza-premia asetzeko aukera emango du, lurzorua gehiago okupatu behar izan gabe.

Lurzoru bakoitzaren azterketa xehatua egin ostean, lurzoru horien mugak eta eraikigarritasunak aztertzeko premia dagoela ikusi da, indarrean dagoen hirigintza-legedira eta planaren erronka eta helburuetara egokitzeko.

Era berean, hiri-berrikuntzarako molde desberdineko hainbat eremu identifikatzen dira.

Honenbestez, betiko "herriguneko" bi muturrak, Zautuola aldea, Bedienako multzo monumentalarekin, eta Zubialde, udaletxe ingurua eta ekipamenduetarako eremua bildurik, berritu beharreko bi eremuak dira, haiei buruzko berariazko azterlanak egin behar dira, Zeberioko herrigunearen jatorria direla nabarmentzeko, mugikortasunari dagokionez herrigune horretan sartzeko eta irteteko atari direla agerian uzteko, etab.


2 0 1 5 a b e n d u a

9 7


Bestalde, Zubialdeko elizaren ingurua berritu beharra dago. Esku-hartu beharra dago, izan ere, mugikortasunaren mailan bizkarrezurrarena egiten du herriguneko bi auzoen artean. Beraz, funtsezkoa da hiri-bilbean eremu hori txertatzeko kalitatezko espazio publiko nahikoa berreskuratzea.

Etxebizitza-politikari dagokionez, aipagarria da egikaritzeko edo kudeatzeko dauden etxebizitza guztiak libreak izatea. Aztertutako ezaugarri sozioekonomikoak aintzat hartuta, eta kontuan izanda etxebizitza-gaietan zegoen premia nagusia etxebizitza babestuena zela (batez ere, jabetzaz bestelako erregimenetan), egokitzat jo da, ahal izanez gero, berriz trinkotu eta eraikigarritasuna handitzean etxebizitza publikoen bidez egitea: alegia, gizarte-babeseko etxebizitzak, babes ofizialeko etxebizitzak eta udal-etxebizitza tasatuak.

3.6 JARDUERA INDUSTRIALA

Indarrean dauden Arau Subsidiarioek (1987ko kartografian) "urbanizatzeko moduko" lurzoru gisa sailkatu zuten Areiltzatik Zautuolarako luzapena. Lurzoru hori, hain justu, lurzoru urbanizagarri industrialeko sektoretzat jo izan da orain arte, eta ez da horren inguruko inolako kudeaketarik egin.

Udalaz gaindiko legediak honako hau dio horri dagokionez:

28. Jarduera ekonomikoen LAPk soilik aipatzen du Zeberion "jarduera ekonomikorako kalifikazioa duen eta okupatu gabe dagoen lurzorua" dagoela. Ordenantzen testuan, eta zehazki, "eremu funtzionalen araberako proposamen xehatuei" dagokienez, Bilbo Metropolitarreko Eremu Funtzionalerako erabakien artean, honako hau dago jasota:

"Nerbioi Beheko gunean, espazio-erreserben eskasia dela tarteko, zaharkitutako instalazio industrialei dagozkien jarduera ekonomikoko lurzoruen kalifikazioari eustea komenigarria dela proposatzen da, industria-enplegua suntsitzea saihesteko, bizitegietarako birkalifikazio berrietara jo behar izan gabe."

Zeberiok ez ditu "Instalazio Zaharkituak"; izan ere, industrial bihurtuko litzatekeen landa-lurzorua baita. Aipagarria da, halaber, LAPn arabera, Zeberio ez dagoela merkataritza-guneak ezartzeko ardatz diren udalerrien artean.

29. Bilbo Metropolitarreko LZPk, bestalde, ez du planteatzen lurzoru industrialerako premiarik 16 eta 8 urterako premien koadroetan.

Aipatutako lurzoruak, gainera, nekazaritza- eta ekologia-balio handiko lurzoruan eta ordoki alubialean daude.

Ondorioz, Plan Orokor honetan, hirigintza-ereduaren mailan, lurzoru industrialen eskaera hau aseta geratzen da aldameneko Ugaoko udalerrian sailkatutako lurzoruekin.

Aurrerago, aztertutako eta aukeratutako alternatibak azaltzean, zehatz-mehatz azalduko ditugu erabaki hau hartzeko aintzat harturiko arrazoiak, Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenean oinarrituta.


2 0 1 5 a b e n d u a

9 8


4. AZTERTUTAKO ALTERNATIBAK ETA HAUTAKETA-PROZESUA

4.1 AURRERAKINAREN DOKUMENTUAN PLANTEATUTAKO PROPOSAMEN NAGUSIAK

- 01. LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA

UDALAZ GAINDIKO ESKUMENEKO PROPOSAMENAK

P1.2 Bide alternatiboa, bailara-hondoaren mugikortasun iraunkorrerako.

P1.1 Zirkulazioa arintzea BI-3524 errepidearen zeharkaldian, Ermitabarri auzoaren parean.

UDALAREN ESKUMENEKO PROPOSAMENAK

INGURUMENA ETA PAISAIA

P1.3 Ingurumen-proposamen espezifikoak Zeberioko udalerrirako.

P1.4 Lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioa.

P1.5 Landa-auzoetako paisaia-unitateak.

P1.6 Udalerriko ondare-sarea identifikatzea eta kategorizatzea.

MUGIKORTASUNA

P1.7 Bide alternatiboa, bailara-hondoaren mugikortasun iraunkorrerako.

P1.8 Landa-auzoen eta bailara-hondoaren arteko oinezkoentzako komunikazioak.

P1.9 Aisialdi- / kultura-ibilbideak

P1.10 Zirkulazioa arintzea BI-3524ren zeharkaldian, Arkulanda eta Zautuola-Zubialde auzoetatik igarotzean.

P1.12 Zarataz babesteko neurri akustikoak egokitzea BI-3524an.

P1.11 BI-3524 errepideko autobus-geltokien ingurua egokitzea, bailara-hondoan.

NEKAZARITZA-JARDUERA ETA ELIKAGAIAK EKOIZTEKO GAITASUNA SUSTATZEA

P1.13 Lurzoru urbanizaezinaren kategoriak berriro aztertzea eta orekatzea, nekazaritza- eta abeltzaintza-jarduera sustatzeko.

P1.14 Lurraren udal-kudeaketa politikari jarraipena ematea, nekazari berriak sortzeko.

UDALERRIKO ZERBITZUAK

P1.15 Konposta egiteko, zura ezpalkatzeko edo beste erabilera batzuetarako erabilera anitzeko lursaila.


2 0 1 5 a b e n d u a

9 9


P1.16 Arazte kolektiboko sistemak auzoka

TURISMOA ETA EKOTURISMOA SUSTATZEKO PROPOSAMENAK

P1.17 Udalerriko ondare-sarea eratzen eta egituratzen duten bideak berreskuratzea.

P1.18 Zeberion, autokarabanentzako aparkaleku publiko bat sortzea.

P1.19 Baserrietan, baserri-kanpina sustatzea.

- 02. AUZOETAKO PAISAIA-UNITATEAK

P2.1 Landa-auzoei lotutako unitate-paisaiak identifikatzea eta kategorizatzea.

P2.2 Lehenetsitako erabileren kategorizazioa, paisaia-unitateetan.

P2.3 Paisaia-unitateak elkartzen dituzten bide zaharrak berreskuratzea eta seinaleztatzea.

- 03. LANDA-AUZOAK

P3.1 Espazio publikoa hobetzea. Auzo bakoitzaren gizarte- eta bizikidetza-espazioak identifikatzea.

P3.2 Lehendik dauden ekipamenduak egokitzea.

P3.3 Etxebizitza tradizionalen birgaitzea sustatzea, etxebizitza hutsen erabilera bultzatzea eta horiek bereizteko aukera malgutzea.

P3.4 Lehendik dagoen ondarea birgaitzea eta haren balioa aintzat hartzea sustatzea.

P3.5 Landa-ingurunearen oinarri ekonomikoari eustea eta zabaltzea

P3.6 Kolektore nagusitik gertu dauden auzoak udal-saneamendura lotzeko erraztasunak ematea

P3.7 Aireko sareak lurperatzea.

P3.8 Bizkaiko Diputazioaren landa-guneen inbentarioan ageri diren landa-guneak mugatzea eta indarrean dagoen araudira egokitzea.

- 04. HIRI-LURZORUA. ZAUTUOLA-ZUBIALDE ETA AREILTZA

LURZORUAREN SAILKAPENA


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 0


P4.1 Hiri-lurzorua okupatzeko estrategia.

MUGIKORTASUNA

P4.2 Oinezkoen lehentasunezko bide bat sortzea Zautuola eta Zubialde eremuen artean, udalerriko biztanle eta ekipamenduen bi gune nagusiak elkartzeko.

P4.3 Aparkalekuen kokaleku berriak.

P4.4 Bailara-hondoko bidegorriari jarraipena ematea, hiri-lurzoruan.

P4.5 Hurbileko auzoetara joan-etorriak egiteko oinezkoentzako bide alternatiboak.

ESPAZIO LIBREAK ETA EKIPAMENDUAK

P4.7 Udalerriaren erdialdeko espazio libreen sarea hobetzea eta jarraipena ematea. Lurraldearen iragazkortasuna.

P4.8 Kalitatezko eremu publikoa sortzea, Zautuola inguruko ondareari lotuta.

P4.9 Hirigunean dauden hiri-ortuen egitura babestea eta horien balioa nabarmentzea.

P4.10 Ekipamendu publikoa sortzea, ondare-elementuren batean.

ONDARE KULTURAL, HISTORIKO ETA ARKITEKTONIKOA

P4.11 Hiri-bilbean dauden eraikin eta elementu berezien balioa nabarmentzea.

P4.12 Ondare-multzoak babestea eta horien balioa nabarmentzea.

P4.13 Ikusmira nagusiak babestea.

HIRI-EHUNA ETA ETXEBIZITZA

P4.14. Bizitegi-ondare eraikia optimizatzea eta etxebizitza hutsei erabileraren bat ematea.

P4.15 Zautuola-Zubialde eremuaren bizitegi-bilbea osatzea eta berritzea, baita Areiltza eremuarena ere.

P4.16 Zeberio ibaiaren urertzak berreskuratzea Zautuola-Zubialden.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 1


4.2 AURRERAKINEAN AZTERTUTAKO ALTERNATIBEN AZALPENA

Aldez aurretik zehaztutako proposamenen artean, ingurumenaren ikuspegitik zer-nolako garrantzia zuten kontuan hartuta, beharrezkotzat jo zen honako alternatiba hauek aztertzea:

30. P1.4 Lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioa.

Lehen azaldu den moduan, Ingurumen Iraunkortasunari buruzko Txostenean (IIT) erantsita daude ingurune fisikoaren diagnostikoa eta diagnostiko sozioekonomikoa. Bi dokumentu horietan, udalerrian hainbat erabilera hartzeko aukera balioetsi zen, eta bereziki nabarmendu ziren lurraldearen egokitasuna nekazaritzarako, baita haren kontserbazio egokia ere.

Informazio hori abiapuntutzat hartuta, oraingo egoeraren (0 alternatiba) eta Nekazaritzako eta Basogintzako LAPk eta Bilbo Metropolitarraren LZPk proposatutako kategoriaren (1 alternatiba) alternatiba bideragarri gisa, lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioa aztertu zen, IIT idatzi duen ingurumen arloko taldeak aberastuta.

IITk ontzat emateko, azterketa konparatibo bat egin zen Arau Subsidiarioen oraingo kategorizazioarekin eta Nekazaritzako eta Basogintzako LAPren proposamenarekin.

- 0. alternatiba: gaur egungo Arau Subsidiarioetako kategorizazioa (ikus A02a PLANOA).

- 1. alternatiba: Nekazaritzako eta Basogintzako LAPen kategorizazioa (ikusi A02b PLANOA).

- 2. alternatiba: 2014ko Arau Subsidiarioetako kategorizazioa (ikus A02c PLANOA).

Hirigintza-ereduan zehaztutako lurzoru-kategoriak sortzea proposatzen da.

31. P4.1 Lurzorua okupatzeko estrategia.

Zeberioko hirigintza-ereduak etxebizitza-eskaerari erantzuteko ahalmena du, herriguneko hiri-lurzoruen eremuan.

Alabaina, herrigunearen hiri-bilbea zabaltzeko aukerak zehaztasun handiagoz aztertu dira, eta hirigintzari eta ingurumenari lotutako esku-hartze nagusiak landu dira.

- 0. alternatiba: Oraingo egoera.

Herrigunea dagoen-dagoenean uztea izango litzateke asmoa, eta soil-soilik garatuko lirateke bertako hiri-lurzoruan partzialki garatuta dauden eremuak.

- 1. alternatiba: Arau Subsidiarioak + Bilbo Metropolitarraren LZP

Gaur egungo Arau Subsidiarioen lurzoruaren sailkapen-proposamenak eta Bilbo Metropolitarraren LZPk proposatutako gehieneko hazkunde-eremuak barne hartzen ditu alternatiba honek.

- 2. alternatiba: Bilbea osatzea. Hiri-berrikuntza. 2014KO HAPO

Eremu berriak planteatzen dira, hiri-berrikuntzako lanak egiteko, herrigunean finkatutako hirigintza-helburuak lortzeari begira.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 2


Oraingo hiri-lurzoruaren zati txiki bat desklasifikatzen da, zerrategiaren inguruan, sailkapen horri dagozkion ezaugarriak ez dituela iritzita.

Areiltzako Industria Lurzoru Urbanizagarria desklasifikatzen da; izan ere, bertako ezaugarri agrologiko garrantzitsuak direla-eta, babestu beharreko lurzorutzat jotzen da.

4.3 AZTERTUTAKO ALTERNATIBAK NEURTZEKO IRIZPIDEAK

Aztertutako alternatibak ebaluatzeko, haien garapenak ekarriko lukeen ingurumen-eragina hartu da kontuan.

Ingurumenarekin bateragarriak ez direnak alde batera utzita, gainerako proposamenen hirigintza-egokitasuna aztertu da, eta planteatutako helburuak lortzeko egokiena hautatu da.

Era berean, diagnostiko-faseko herritarren parte-hartze prozesuan eta Aurrerakin-faseko iradokizunetan jasotako ekarpenak ebaluatu dira.

4.4 ALTERNATIBEN ANALISI NEURRITSUA ETA HAUTAKETA

Jarraian, aztertutako alternatiba guztiak balioetsiko dira. Ingurumenean duten eragina aztertu, eta zuzentze-neurriak txertatu ostean, plan orokorraren testu arauemailean gehitu beharko dira.

4.4.1 1.4 LURZORU URBANIZAEZINAREN KATEGORIZAZIOA PROPOSAMENAREN BALIOESPENA

Hautatutako alternatiba: 2. alternatiba, Ingurumen IraunkortasunarenTxostenetik (IIT) eratorritako irizpideak gehituta.

IITk egindako azterketan, lurzoru urbanizaezinaren kategorizaziorako alternatiben gaineko balorazio hauek egiten dira:

0. alternatibaren kategorizazioa: balio handiko elementuak eta asmo positiboak jaso arren, ez da gauzatzen bat datorren arautegi batean; hortaz, egungo egoerak bere horretan jarraituko luke.

Ingurumenaren ikuspegitik, ez jarduteak lurzoru urbanizaezinaren oraingo kudeaketaren dinamikarekin jarraitzea ekar dezake. Kudeaketa horren baitan, ordea, ez dira udalerriaren aukera guztiak baliatzen ari, ez udalerrian oinarritutako prozesu sozioekonomikoak sortzeko, ez oraingo ekosistemen konplexutasuna eta erresilientzia indartzeko, ia lurralde osoa espezie bakarreko baso-landaketetara mugatuta baitago.

1. alternatiba: anbiziorik gabeko aukera gisa balioesten da, bai ingurumen-funtzioak berreskuratzeari begira, bai ekosistemen zerbitzuak berreskuratu eta horien balioa nabarmentzeari begira.

Nolanahi ere, Bilbo Metropolitarraren LZPn eta Nekazaritzako eta Basogintzako LAPren kartografian jasotako figuren eta/edo elementuen ekarpenak kontuan hartu behar dira eskalaren egokitzapen bat egiteko, non lurraldearen mugak eta egokitasunak islatuko diren.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 3


Hala, 2. alternatiba aurreko bien bertsio hobetua da. Horrela, oraingo Arau Subsidiarioen kategorizazioa eta Nekazaritzako eta Basogintzako LAPk egindakoa abiapuntutzat hartuta, udalerria sakontasunez aztertzea proposatzen da, tokiko eskalan kategorizazio xehea egin ahal izateko.

Ingurumen Iraunkortasunari buruzko Txostenak (IIT) honela balioesten du 2. alternatiba:

Egindako diagnostikoari esker, herritarren parte-hartze prozesuan jasotako informazioarekin batera, udalerriko hainbat elementu hauteman ziren, eta horiek guztiek, landa-eremuaren eta ikerketaren hurrengo faseekin batera, aurreko kategorizazioa eta baldintza gainjarriak aberastea ahalbidetu zuten.

Lan hori, aldi berean, aberastu eta osatu egin da Prozeduraren Hasierako Dokumentuko erantzunekin, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ingurumen Sailak bidalitako erreferentziazko dokumentua oinarri hartuta. Txosten horretan, udal-plangintzan eta honako IIT hau osatzean kontuan hartu beharreko irizpideak aipatzen dira, Babes Berezia kategorian hautemandako masa autoktonoak, arriskuan dagoen faunari buruzko gogoetak, batasunaren intereseko habitataren babesa eta udal-plangintzak onartu beharreko baldintza gainjarriak txertatuta.

Iradokizun horien ondoren, nahiko orokorra zen kategorizazio batetik konplexuagoa den beste batera igaro gara, eta horretan biltzen dira lurraldearen aukerekin bat datorren garapen baterako ezinbestekoak diren ingurumen-faktoreak (dena den, herritarren parte-hartzerako hurrengo faseetan, kalitate handiagoko kategorizazioaren kartografia egiteko baliagarriak izango diren iradokizun, irizpide eta alegazio gehiago jasoko dira).

Bestalde, baldintza gainjarri batzuk txertatzeko premia planteatu da, indarrean dagoen legediak, egindako diagnostikoak eta jasotako txosten sektorialek xedatzen duten moduan. Kasu batzuetan, hainbat dokumentu sektorialetan xedatuta dagoen moduan, aipatutako baldintzak tokian tokiko zehaztasunez definitu dira.

4.4.2 4.1 LURZORUA OKUPATZEKO ESTRATEGIA PROPOSAMENAREN BALIOESPENA.

Hautatutako alternatiba: 2. alternatiba: Bilbea osatzea. Hiri-berrikuntza. HAPO hau

IITk egindako azterketan, honako balioespen hauek egiten dira lurzorua okupatzeko estrategiari begirako alternatibei dagokienez.

0 alternatiba. Gaur egungo egoeraren argazki estatikoa litzateke. Egoera horrek ez luke zuzeneko ingurumen-eragin negatiborik izango; izan ere, ez lirateke lurzoru-aldaketa gehiago sortuko, ezta dagoeneko sailkatutako edo hiri-bilbean kokatutako lurzoruen aldaketarik ere.

Bestalde, ez lirateke konponduko udalerri barneko arazo edo gatazkak; hala nola mugikortasun-arazoak, ekipamenduak izateko dagoen gizarte-premia, etab.

1. alternatiba honek, bestalde, Zautuola-Zubialde eta Areiltzako oraingo hiri-lurzoruaren aprobetxamendua finkatzea ekarriko luke, eta baita Areiltzako Sektore Urbanizagarri Industrialak sor lezakeen aprobetxamendu guztia finkatzea ere.

Horretaz gainera, LZPk 15-30 etxeb./Ha dentsitateko aukerako 7 okupazio-eremu biltzen ditu.

Horrekin lotuta, IITk proposatzen du hiri-lurzoru guztia osatuz gero, oraingo antolamenduarekin, lurzoru guztia goitik behera eraldatu eta artifizial bihurtuko litzatekeela. Horregatik, nahiz eta ingurumen-inpaktu


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 4


larririk ez eragin, gune horren hesi-efektua areagotuko litzateke, lurzoruaren iragazgaiztea handituko litzateke, etab.

Bilbo Metropolitarraren LZPn ordoki alubialerako proposatutako garapenetan inpaktu larriak sortuko lirateke: LARRIAK eta baita KRITIKOAK ere. Batik bat, ahalmen agrologikoari, udalerriko bi mazelen arteko loturari eta ordoki alubialaren iragazgaizteari dagokienez. Eta ondorioz, uholde-arriskuak sor litezke, nahiz eta 500 urteko uholdeei buruzko ibaien antolamenduaren LAPeko orbanetan halakorik ez jaso.

Nekazaritzan izandako eraginaz gainera, bestelako eragin batzuk gertatuko lirateke ingurumen fisikoko bestelako faktore batzuetan; hala nola Batasunaren Intereseko Habitataren azalera handi bati egindakoa.

Lurraldearen egituran ere aldaketak sortuko lirateke, lurzoruaren eta paisaiaren erabilerei dagokienez. Aldaketa negatiboak lirateke; izan ere, desagertu egingo lirateke paisaia berekiak sortzen dituzten jarduerak, eta horrekin batera, baita lurraldearen nortasun-ezaugarria ere.

Ordoki alubialari eta ondorioz ibai-habitatari eragindakoak ez dira balioesten errazak, lotura gisa duen rola balioesten erraza ez den bezalaxe; izan ere, antolamendu-eremu bakoitza modu bereizgabean garatuko litzateke. Halere, eta ur-sarerako distantzia handia izanagatik, harekiko presioa handiagotuko litzateke, eta eragin negatiboak izango lituzke haren ahalmen eta funtzionamenduan.

Areiltzako Sektore Urbanizagarri Industrialaren kasuarentzat (halaxe dago sailkatuta oraingo Arau Subsidiarioetan) proposamen zehatza legoke, bizitegi-garapenek baino aldaketa handiagoak ekarriko lituzkeena; izan ere, aurreko kasuan aipatutako guztiaz gainera, azpiegitura bat sortuko litzateke, hainbat zuzentze-neurri eta osabidezko neurri hartuagatik, inpaktu bisual negatibo handiak eragingo lituzkeena. Gainera, jarduera industrialak berak, metalean oinarritutako Bizkaiko industriaren joerari jarraituta, instalazioaren beraren zuzeneko zaratak dakartza, eta horri langileek zein banaketa-kamioiek eragindako zirkulazioa gehitu beharko litzaioke.

Ikuspegi fisikotik, garaiera txikiko segatze-belardi txiroak Batasunaren Intereseko Habitatari eragingo lioke (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis), 6510 kodeduna, eta baita hainbat heskairi eta ahalmen agrologiko handiko lurzoruari ere.

Ondorioz, kasu honetan ere, inpaktu LARRI eta KRITIKOAK xedatu dira Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenean.

2. alternatiba. Kasu honetan, lurzoruaren okupazioari dagokionez, hainbat jardun proposatzen dira, IITk modu positiboan balioetsitakoak.

Beraz, herrigunerako finkatutako hirigintza-helburuak lortzeko xedez (esate baterako, lotura izango duten espazio libreen sare erosoa sortzea, bizikidetza ahalbidetuko duena eta herrigunean oinezkoen mugikortasuna sustatuko duena), hiria berritzeko barne-eragiketetarako eremu berrien plangintza modu positiboan balioetsita dago.

Eremu berri horiek indarrean dagoen legediak finkatutako bizitegi-eskaintza beteko dute, berriz trinkotuta eta eremuei aprobetxamendu hobea emanda.

Bestalde, alternatiba honek Areiltzako Lurzoru Urbanizagarri Industriala sailkapenetik kentzea proposatzen du, hainbat arrazoi direla tarteko:

.- kontuan izanda 27 urtean lurzoru hori garatzeko premiarik ez dela izan.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 5


.- kontuan izanda goi mailako hirigintza-araudiak ez duela adierazten udalerrian inolako eragiketa estrategikorik.

.- kontuan izanda gaur egun urbanizagarria den lurzoru industriala udalaz gaindiko azpiegituretatik urrun dagoela.

.- kontuan izanda LZPk erabilerarik ez duten eta instalazio zaharkituak dituzten lurzoru industrialak berritzeko eragiketak proposatzen dituela Nerbioi Beheari begira.

.- kontuan izanda sailkatutako lurzoruak balio agrologiko handiko lurzoruak direla.

.- kontuan izanda lurzoruak ordoki alubial pribilegiatuan daudela.

Horrenbestez, lurzoru urbanizagarri industrial hori sailkapenetik kentzea komeni dela proposatzen da, eta aurrerantzean, ingurumen-azterlanak xedatutako kategoriako lurzoru urbanizaezin izatea.

Horri dagokionez, honako hau dio IITk:

"Izan ere, alde batetik, ez da garatu faseetako bakar batean ere, eta sailkapen horrekin daramatza 30 urtetik gora. Eta, beste alde batetik, gaur egungo HAPOk beste era bateko hirigintza-eredua aurreikusten du Zeberiorako; zehazki, baliabide berekietan eta beharrezkoa ez den lurzorua ez erabiltzean oinarritutakoa. Batez ere, Ugao-Miraballesen eta Nerbioiren korridorean azpiegitura eta komunikazio hobeak, lurzoru ugari eta bete gabeko pabiloi ugari daudela aintzat hartuta.

... nekazaritza-ahalmen handiko lurzorua da, eta diagnostiko sozioekonomikoan egindako azterlanetik ondoriozta daitekeen bezala, kalitate handiko landa-paisaia batean dago txertatuta, nekazaritza- eta abeltzaintza-erabilerak dituena, daukan balio eta ahalmen sozioekonomikoa are gehiago bermatuta".

Horregatik, ingurumen- eta hirigintza-baldintzak direla tarteko, 1. alternatiba baztertu egin da. Beste 2 alternatiben artean, erabaki da 0 alternatibak, nahiz eta ez eduki ingurumen-ondorio negatiborik, ez diela aurre egiten HAPO honen helburuak betetzeko beharrezkoak diren hirigintza-gaiei. Horregatik, 2. alternatiba hautatu dugu, ingurumen- eta gizarte-eragin positiboak ekarriko baititu, aldez aurretik azaldutako proposamenen bitartez gauzatuko direnak.

4.5 HASIERAKO ONARPENAREN DOKUMENTUTIK SORTUTAKO ALTERNATIBEN AZTERKETA NEURRITSUA

Aurrerakin-fasean aztertutako alternatiben osagarri modura, egokitzat jo dugu helburuen eta irizpideen dokumentua garatzean sortutako (batzuetan jasotako iradokizunen emaitza gisa) proposamenen ingurumen-ebaluazioa egitea berriro, Ingurumen Iraunkortasunaren Txotenean ikus daitekeen moduan. Hauek dira proposamenak:

32. Zeberio Ibai ertzeko Parkearen (F1.1) alboko Kirol Ekipamendurako Kokalekua (E2.1) Zautuola-Zubialdetik igarotzean.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 6


5. LURZORUA OKUPATZEKO ESTRATEGIA ETA ANTOLAKUNTZA

5.1 HIRI-LURZORUAREN ANTOLAKUNTZA

5.1.1 ZAUTUOLA-ZUBIALDE HIRIGUNEA

5.1.1.1 HERRIGUNEKO LURZORUA OKUPATZEKO ESTRATEGIA ETA EGITURA OROKORRA

Lehen nabarmendu dugun moduan, barruko eraberritze-lanetan oinarritzen den estrategia bat aukeratu da, herrigunearen eraberritzeari ekiteko.

Aurrerakinean nabarmentzen zenez, gaur egungo etxebizitza-premiak asetzeko 165 etxebizitza berri (2014ko ekainean EAEko Lurralde Antolamendurako Batzordeak 109 eta 217 etxebizitza-tartea ezartzen du)behar dira, eta horretarako nahikoa da espazio interstsizialak asetzea eta hiri-berretzerako jarduerak proposatzea egungo herriguneetan. Beraz, ez dago lurzoru urbanizagarri bakar bat ere sailkatzerik, eta egungo hiri-lurzoruaren mugei eutsiko zaie, doikuntza txiki batzuk eginda.

Hiri-bilbea osatzeko jarduera txikien egikaritzean oinarritzen da estrategia, espazio publikoaren sare berri bat egituratuko duten jarduerak burura eramatea bila baita. Elkarren arteko lotura dute hiri-jarduera horiek, eta udalerriko hiri-ehun globala osatzen dute.

Testuinguru horretan, garrantzi handikoa da eraikitako ondarearen erabilera birgaitzea eta hari erabilera ematea. Eta, aldi berean, ondare-intereseko eraikinen erabilera optimizatzeko estrategiak eta proposamenak txertatu beharko dira (banaketa horizontala eta erabileren nahasketa).

Hutsik dauden etxebizitzen datuak ere islatu dira, xehetasun osoz neurtu dira hiri-lurzoruak eta landa-auzoak, diagnostikoan azaltzen da informazio hori guztia.

Zautuola-Zubialde herriguneari dagokionez, hala eginez gero, eraikinen eta espazio publikoen ondare historikoa lehengoratuko litzateke, eta Zeberioko hiri-bizitzan eta -paisaian berriz txertatzeko modua hobetuko litzateke.

Honako hauek dira planteatutako barne-jarduerak, Aurrerakinean proiektatutakoen oso antzekoak baitira, eta Hasierako Onarpenerako dokumentu hau idazteko hausnarketa-aldian sakontzetik eratorritakoak:

j. Eremu finkatuak:

- 1. HLF.

- 2. HLF. SAUTUOLABARRI

- 3. HLF. AREILTZA

k. Hiri-berrikuntzarako eremuak

- 1. HLFG. ZUBIALDE

- 2. HLFG. BEDIENA

- 3. HLGF. SAUTUOLABARRI.

- 4. HLGF. ZAUTUOLA


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 7


- 5. HLGF. JAURI A

- 6. HLGF. JAURI B

- 7. HLFG. ZERRATEGIA

- 8. HLFG. ITURRONDO

- 9. HLFG. ZUBIALDE 35D

- 10. HLFG. ZUBIALDE 35F

- 11. HLFG. AREILTZA

- 12. HLFG. AREILTZA 15

- 13. HLFG. AREILTZA 16B

Aurreratu dugun moduan, Planak espazio publikoan eta eraikitako ehunean jarduera txikiak egitean oinarritutako proposamena egiten da, eta horiek guztiek batera herrigune nagusiaren eraldaketa sakona ahalbidetuko dute.

Aurrerakinean ezarritako lau ekintza arloetan (mugikortasuna, espazio libreak eta ekipamendua, hiri-ehuna eta ondarea) jarduera txiki horiek guztiak eginez gero, ereduan planteatutako egitura orokorraren eraldaketa-helburuak hurrenez hurren beteko dira (ikus 4. puntua).

Jarraian, aipatutako jarduera-arloetan egindako proposamen nagusiak eta herriguneko eremuen antolakuntzan nola gauzatuko diren azalduko dugu.

5.1.1.2 BIDE-SAREA ETA MUGIKORTASUN MOTELEKO SAREA

Plan honen helburu nagusietako bat herrigunearen barne-mugikortasunaren egitura berrantolatzea da, helburua baita oinezkoak lehentasuna izatea motor bidezko mugikortasunaren aurrean. Hortaz, foru-errepidea hiriko zeharkaldi gisa planteatzen da Zautuola-Zubialden barna.

l. Errepideko zirkulazioa arintzea BI-3524 errepidearen zeharkaldian, Zautuola-Zubialde auzotik igarotzean.

- Zautuola eta Zubialde auzoetarako sarbideetan "sarrerako atari" izenekoak sortzea.

Dokumentu honetan planteatzen diren ideiak garatu ahal izateko, funtsezkoak dira udalerriko hirigunetik igarotzen den foru-errepideko trafikoa arintzeko esku-hartzeak.

Plan honek hirigunea berrantolatzen du, jatorrizko egitura berreskuratzen du, eta udalerriaren jatorrian dauden auzoak, Zautuola eta Zubialde, berritzeko bi jarduera proposatzen ditu.

Bi jarduera horiek, jardueraren diseinuaren beraren bidez eta neurri espezifikoen bidez, trafikoaren abiadura moteltzea dute xede nagusia, izan ere, udalerriko herrigunean sartzeko bi muturretan egokiturik "atari" gisa jardutea da helburua.

Bi eremu horiek erreferentziazko espazio publikoak sorraraziko dituzte, eta horien inguruan egituratuko da Zeberioko bizitzaren zati handi bat.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 8


Esan bezala hirigunearen bi muturretan bideratuko diren jarduera horien bidez lortu nahi da foru-errepideko zeharkaldi osoa Zautuola-Zubialdetik igarotzean hiri-zeharkaldi bihurtzea, alde batetik tarte hori jada Zeberioko udalerriaren eskumenekoa delako, eta bestetik berezko duen bokazioa garatuko duelako.

- Foru-errepideko hiri-zeharkaldi osoa kale gisa egituratzea hiri-lurzoruan barrena. Neurri fisikoak ezarriko dira errepidearen tarte hori kale bat bihurtu dadin, abiadura moteldu dadin eta hiriko espazioen sarearen atal bihurtu dadin.

m. Oinezkoen lehentasunezko bide bat sortzea Zautuola eta Zubialde eremuen arteko hiri-ehunean, udalerriko biztanle eta ekipamenduen bi gune nagusiak elkartzeko.

Kalitatezko espazio libreen sare bat sortzea da Zeberioko hirigunea berrantolatzeko jardueraren helburu nagusia, sare horrek hiri-ehuna egituratu eta eguneroko bizitzan kalitatea eta erabiltzeko alternatibak eskaini behar baititu.

Espazio libreen sare horrek oinezkoentzako eta bizikletentzako alternatiba bat eskainiko du, eta udalerriko erdialde osoa, Zautuola eta Zubialde auzoak, lotuko ditu; izan ere, une honetan hainbat arazo-gune daude oinezkoentzako ibilbideetan, eta ondorioz, ibilbide ezerosoak eta luzeak gertatzen dira.

Honenbestez, Hiri-Lurzoru Finkatu Gabeko esparru askotan –Zubialde, Bediena, Sautuolabarri, Zautuola, Jauri A, Jauri B, Zerrategia eta Iturrondo– bideratuko diren jarduerek aintzat hartzen dute kontu hori beren urbanizazio-lanen premisetan eta jardueretan, finkatu egiten dituzte oinezkoentzako ibilbide nagusiak. Dokumentu honetako hurrengo epigrafeetan, 5.1.1.5 eta 5.1.1.6 epigrafeetan, azaltzen dira bideratu beharreko jardueren xehetasunak.

n. Bailara-hondoko bidegorriari jarraipena ematea, hiri-lurzoruan.

Aurreko epigrafean azaldu dugun hiri-lurzoruko espazio libreen sareak bere baitan hartuko du bidegorria, bereizirik zenbaitetan, partekatuta bestetzuetan, baina bailara osoa alderik alde igaroko duen bidegorriaren jarraitasuna hiri-lurzoruan bermatuz betiere.

o. Hurbileko auzoetara joan-etorriak egiteko oinezkoentzako bide alternatiboak.

Ahal den neurrian, hirigunerik hurbileko auzoetara (Zabale, Areiltza, Barbatxo, Ermitabarri, ...) joan-etorriak egiteko oinezkoentzako ibilbide alternatiboak bilatuko dira, modu horretan erdialdeko mugikortasuna Lurzoru Urbanizaezinerantz egituratzen digun espazio libreen sare hori luzatzeko.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 0 9


5.1.1.3 ESPAZIO LIBREAK ETA EKIPAMENDUAK

p. Udalerriaren erdialdeko espazio libreen sarea hobetzea eta hari jarraipena ematea. Lurraldearen iragazkortasuna.

Mugikortasunari dagokion epigrafean jada aurreratu dugun bezala, eta bestela ezin den moduan gai hauek ikuspegi integral batetik aztertzen baditugu, Plan honek Hiri-lurzoruaren gaian duen helburu nagusia da hiri-ehuna egituratuko duen espazio libreen sare bat sortzea. Hemen ere, HLFGko esparru askok eta askok beren antolamenduan jasota dauzkate aipatu sarea sortzeko oinarriak.

Jarduera bakoitzak bere atala du Hiri-lurzoru guztiaren ikuspuntutik.

Bizitza-gune gisa jardungo duten bi eremu garrantzitsuenak, Zubialde –egungo hirigunea– eta Bediena -Zautuola auzoko jatorrizko etxaldea– Plan Berezien bidez garatuko dira, eta Plan Berezi horiek kasuak banan-banan eta xehetasun osoz aztertzeaz gain soluzio oso edo soluzio integral bat planteatuko dute. Zubialdeko kasuan HBPB (Hiri-berrikuntzako Plan Berezia) bat izango da, eta antolamendua berregituratuko du aprobetxamendu berririk jaso gabe, hiri-bilbe hau osatuta dagoelako erabat. Bedienako kasuan, berriz, HAPB (Hiri Antolakuntzako Plan Berezia) bat izango da, eta alde hau espazio publikoaren mailara egokitzeaz gain hiri-ehuna osatuko du, alde honetan osatu gabe dagoelako.

Bestalde, jardueren bidez sortuko diren maila desberdineko espazioez gain, garrantzi bereziko jarduera bat aurreikusten da, Zubialde eta Zautuola elkartuko dituen eremua berriro ere urbanizatzeari dagokiona, hain zuzen. Eremu hori JAURI B jardueraren baitara bildu da. Oinezkoentzako ibilbidea zabaldu nahi da bide hori erosoagoa eta irisgarriagoa izan dadin; gainera, zabaldu egingo da une honetan pribatua den elizaren ekipamenduaren pareko tartea, plazatxo bat sortu ahal izateko. Jarduera hori funtsezkoa da tarte horretan egun oso bereizirik dauden hiriguneko bi auzoek bakar bat osatu dezaten.

q. Kalitatezko eremu publikoa sortzea, Zautuola inguruko ondareari lotuta.

Atal honetako a. puntuan jada azaldu bezala, Bediena izendatu dugun esparru honen antolamendua Plan Berezi baten bidez garatuko da alde hau egituratzeko eta "hiri-lurzorurako atari" bat sortzeko. Xede horretan, erreferentziazko espazio publiko bat sortuko da Zubialderekin orekatuta jarduera eragiteko gune gisa finkatzeko.

r. Zeberio ibaiaren urertzak berreskuratzea Zautuola-Zubialden.

Bestalde, Zeberio ibaia herrigunean barrena lehengoratzeko, ibaiari ikusgarritasuna emateko eta harekin gozatzeko, Hiri-lurzorua espazio libreen sistema orokor batez hornitzea proposatzen da, hiri-lurzoruraren alboan baina Lurzoru Urbanizaezinean. Hau da, antolamendu orokorraren arabera ibaiaren beste aldean Zeberio Ibai ertzeko Parkea (F1.1) izendatuko dugun espazio libreen sistema orokor handi bat sortuko da.

Alde hau Lurzoru Urbanizaezinean dagoen arren, atal honetan azaltzen dugu ideia moduan, behar-beharrezkoa baita Hiri-lurzoruko espazio libreen Sarearen egitura ulertu ahal izateko.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 0


Ibai ertzeko Parke honen sorrerak urertzak lehengoratzeko natura-helburuak eta kudeaketa publiko nahiz pribatuko nekazaritza-erabilerak bateragarri egitea ditu xede. Gainera, Zeberioko herritarrei, hiri-lurzoruan barrena baina ingurune naturalean, oinez eta bizikletaz ibiltzeko aukera emango die. Burura eramango diren esku-hartzeak oso eragin txikikoak izango dira, begirunez jardungo da ingurumenarekiko, hau da, ibai-ordokiarekiko. Asmoa da lurzoru hori bere horretan edukitzea eta harekin gozatu ahal izatea.

Ibai ertzeko Parkearen goiko aldean, Egiako landa-gunearen alboan, kirol-ekipamendurako eremu bat sortuko da, betiere bokazio berdearekin eta eragin txikiarekin, multzoan ongi txertaturik.

Bestalde, erantsitako jarduera gisa, Zautuolako HLFGko eremuan, Zeberio ibaiarekin bat egiteko iparraldetik hegoaldera luzatzen den lurpeko errekasto txiki bat azaleratzea proposatzen da. Errekasto hori oso lagungarria zaigu eremua egituratzeko, eta aldi berean zabaldu egiten du, eta organikoago bihurtzen, dagoen espazio librea. Jarduera honen bidez, gainera, errekastoak berreskuratzea bila da, aurreko aldietan bideratutako Herritarren parte-hartze prozesuan agerian geratu denez herritar askoren eskaera izan baita.

s. Hirigunean dauden hiri-ortuen egitura babestea eta horien balioa nabarmentzea.

Hortaz, deskribatzen ari garen sarearen baitan, elementu garrantzitsuak bezain egituratzaileak dira udalerrian ortuak edo baratzeak. Beraz, baimendu ez ezik bultzatu beharreko erabilera da, baita jarduera berrietan ere. Honenbestez, erabilera hauek eduki litzaketen espazio kolektibo pribatuekin proposatzen dira jarduera hauek.

Bestalde, ibaiaren beste aldeari dagokionez, Ibai ertzeko Parkeari (F1.1) dagokionez, aukera aparta dago udalerria udal-kudeaketako ortuekin hornitzeko, udal-ekipamendu gisa, eta hiriguneko biztanleei eskaintzeko. Horrenbestez, lehen ere esan dugun bezala, bermatuta legoke ibai ertzeko parkeko lurzoruen nekazaritza-erabilera; izan ere, IIT dokumentuan aztertutakoaren arabera, Balio Agrologiko Handiko lurzoru horiek bat etorri behar dute zoruaren erabilerak ematen dien kategoriarekin.

t. Ekipamendu publikoa sortzea ondare-elementuren batean eta jarduera berrietan.

Zentzu honetan, Zautuolako HLFGko eremuan ekipamendu berri bat sortzea proposatzen da haurren eta adinekoen belaunaldien arteko bizikidetzari begira. Parte-hartzeko prozesuan eta udalerriak dauzkan premiei dagokienez, eskaera hori egin zen, eta eremu hau Hiri-lurzoruko erdigune berrietako batean dago, eremu berde baten baitan.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 1


5.1.1.4 ONDARE KULTURAL, HISTORIKO ETA ARKITEKTONIKOA

u. Hiri-bilbean dauden eraikin eta elementu berezien balioa nabarmentzea.

Proposatutako antolamenduen bidez ikusgarritasuna eman nahi zaio Hiri-lurzoruan kontserbatzen den ondareari, ondare hori eskasa baita eta egoera txarrean baitago.

Honenbestez, hainbat jardueren bidez, nabarmendu egingo da jatorrizko egituraren balioa:

- 1. HLFG. Zubialde. Plan Berezi bat bideratuko da espazio publikoaren egitura eta egitura horrek eraikinekin duen lotura sakon aztertzeko, eta ondarearen eta sortzen diren espazio interstizialen balioa nabarmenduko da.

- 2. HLFG. Bediena. Plan Berezi bat bideratuko da hain zuzen ere dagoen ondarea, ondarearen eta espazio publikoaren arteko loturak eta erabileren bateragarritasuna xehetasun handiagoarekin aztertu ahal izateko.

- 6. HLFG. JAURI B. Jarduera honen helburu nagusietako bat da Jauri baserria ehunaren baitan nabarmentzea eta ikusgarri egitea.

v. Ondare-multzoak babestea eta horien balioa nabarmentzea.

Aurreko epigrafearen azalpenaren baitan jasotzen da helburu hau, multzo osoaren ideiarekin bideratuko diren jarduerak baitira.

w. Ikusmira nagusiak babestea.

Ideia hau garrantzitsua da antolamendu berrien azterlanean, eta beraz aintzat hartu da. Ikusmira-iragazkortasuna behar-beharrezkoa da ehun berria lehendik dagoen ehunean txertatzeko.

x. Lurraldearen jatorrizko tankera berreskuratzea eta horren balioa nabarmentzea.

Zentzu honetan, iparraldetik hegoaldera luzatzen den eta Bediena aldean Zeberio ibaiarekin bat egiten duen Zautuola erreka berreskuratuko da, lurralde honetan jatorrian zuen tankera izango du, eta oso lagungarria izango zaigu jarduera hau lurraldean txertatzeko eta bide organikoagoak, tokiko berariazko legeekin zerikusi handiagoa duten bide organikoagoak, proposatzeko.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 2


5.1.1.5 ESPARRUAK HIRI-LURZORU FINKATUAN

1. HLF.

Zubialde eta Zautuolako jatorrizko auzoen arteko izaera tradizionaleko lursailak eta Sautuolabarriko PPtik kanpora egin diren etxebizitza kolektiboak nahiz dentsitate txikiko garapenak biltzen dituen esparrua da.

Haren mugak Plan Orokor honetako “E. Planoak” dokumentuko “E3.01 Lurzoruaren sailkapena eta Hirigintza Antolamendurako esparruak” planoan zehazten dira.

Gutxi gorabeherako azalera: 27.675 m2.

Antolakuntzaren Irizpideak eta Helburuak.

- Gaur egungo bizitegi-garapenak betetzea.

- Eremuko ekipamenduak finkatzea eta hobetzea.

- BI-3524 errepideko trafikoa arintzea eta oinezkoentzako ibilbideei jarraipena ematea.

- Esparru honetan Zeberioko bizikleta-bideko tartearen jarraipena bermatzea.

- Ondare-elementuak babestea, eta haien balioa nabarmentzea.

Tokiko sistemen barruan gauzatu beharreko jarduerak

- BI-3524 errepidearen paraleloan luzatzen diren oinezkoentzako ibilbideei jarraipena ematea.

- Unean uneko berrurbanizazio-ekintzak, mugikortasun-estrategiari jarraituta.

- Lurpean dauden erreken ibilguak azaleratzea, eta natura-irizpideen bidez lehengoratzea.

2. HLF. SAUTUOLABARRI

Dentsitate txikiko esparrua da, aurreko Arau Subsidiarioek SR Zautuola gisa izendatuarekin bat datorrena.




- Esparruko egitura-erregimena eta erregimen xehatua SR Zautuola izeneko garapen txertatuak zehaztutakoak dira.

- Finkatu egiten dira aurreko Arau Subsidiarioetan Zautuolako Sektoreari begira proposatutako antolamenduak eta dentsitateak. Gauzatu gabeko 4 orube huts dira, baina aipatutako Sektoreari dagokion urbanizazioan daude.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 3


3. HLF. AREILTZA

Esparru hau Areiltza auzoan dago, landa-auzoan hasiera batean, baina ez da beste landa-auzoak bezalakoa, esparru honetako eraikinen artean eraikin tradizional batzuk daudelako eta eraikin horiek erdiko espazio publiko bat eratzen dutelako. Bi ezaugarri horiek itxura apur bat urbanoagoa ematen diote esparruari.




- Erdi-hiri izaera ematen dion hri-egitura eta tipologia arkitektoniko tradizionalak kontserbatzea (espazio publikoak, eraikinak eta lursail pribatuak eta baratzeak), eta haien eraberritze osoa bultzatzea.

- Esparruan dauden bizitegi-garapenak eta ekipamenduak finkatzea.

- Auzoko espazio publikoaren (SO) egokitzapena, 11. HLFG Areiltza esparruan aurreikusitako ekipamenduarekin bat etorrita.

Tokiko sistemen barruan gauzatu beharreko jarduerak

- Unean uneko berrurbanizazio-ekintzak egitea, elementu itsusgarriak kentzea, ibilbide historikoak berreskuratzea eta ondarearen balioa agerian jartzea. Sestra-mailan bide partekatuaren (oinezkoa-bizikleta-autoa) izaera izango du urbanizazio horrek, eta sekzio aldakor bat izango du hiri-egitura tradizionalari egokitzeko.

- Oinezkoen ibilbide nagusiei eta bizikleta-bide nagusiei jarraipena ematea: Zeberioko bidegorriarekin lotzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 4


5.1.1.6 ESPARRUAK HIRI-LURZORU FINKATU GABEAN

1. HLFG. ZUBIALDE

Zubialde auzoko jatorrizko bilbetik geratzen dena jasotzen du esparru honek. Bilbe mistoak (bizitegia-administrazioa) ezaugarritzen du esparru hau, lau hormak agerian dituzten eraikinek osatuta dago (baserriak eta ekipamenduak), eta eraikin horiek espazio publiko bat eratzen dute, bertan bideratzen dira udalerriko gizarte-jarduera gehien-gehienak.

Esparruko hiri-berrikuntza planteatzen da, Hiri Antolakuntzako Plan Berezi baten bidez garatu beharrekoa, gaur egun udalerriko gizarte-bizitzaren gune nagusia osatzen duten eremu publikoa eta ekipamenduko gunea berregituratzeko xedearekin.

Esparru honek, munta handiagoko edo txikiagoko jardueren bidez garatua baina betiere topagune nagusia izateko joerarekin, desdoikuntza batzuk ageri ditu espazio publikoaren egituraketan guztia bat hartuta proiektatu ez delako, errepidearen zati bat eta sortzen diren espazio interstizial guztiak aintzat hartu ez direlako. Horrenbestez, HBPB (Hiri-berrikuntzako Plan Berezia) baten bidez garatuko da esparru hau guztia, azterketa xehatuak udalerriko alde hau osatzen amaituko duten soluzio osoak eskain ditzan.




- Eremuaren antolakuntza xehatua Hiri-Berrikuntzako Plan Berezi baten (HBPB) bidez garatzea.

- Hiri-egitura eta tipologia arkitektoniko tradizionalak kontserbatzea eta haien eraberritze osoa bultzatzea.

- Esparruan dauden bizitegi-garapenak eta ekipamenduak finkatzea.

- BI-3524 errepidearen inguruko espazio publikoa berregituratzea:

Eskola Zaharraren gibelaldearen eta Foru-errepidearen arteko espazioa sestra-mailan berrurbanizatuta irisgarritasuna hobetzea.

oinezkoen ibilbideei jarraipena ematea eta errepidearen gutxienez alde batean etenik izango ez duen espaloi bat egitea.

lursailak ixten dituzten horma itsuek eragiten dituzten inpaktuak gutxienera eramatea.

baserrien Aurrealdea (ataurreak) espazio publiko gisa lagatzea.

Barbatxaora igotzen den errepidearekiko bidegurutzea hobetzea.

- Zeberio ibaiaren ertzak berreskuratzea, urbanizazioa natura-irizpideak aplikaturik bermatuz.

- HBPBk Zeberio ibaiaren ibilgutik gora dauden Herriko dendaren eta Zubialdeko plazaren aldeak sakon aztertuko ditu, eta gaur egun dauden lekuetan mantentzeko komenigarritasuna aztertuko du.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 5


Tokiko sistemen oinarrizko ezaugarriak

- Ibaiaren alboko espazio publikoa berreskuratzea egungo aparkalekua Egiako aparkalekuan egokituta.

- Unean uneko berrurbanizazio-ekintzak egitea, elementu itsusgarriak kentzea, ibilbide historikoak berreskuratzea eta ondarearen balioa agerian jartzea.

- Unean uneko berrurbanizazio-ekintzak egitea parkearen perimetroan, mugikortasun-estrategiari jarraituta.

- Oinezkoentzako ibilbide nagusiei jarraipena ematea: Zautuola-Jauri-Zubialde-Iturrondo.

2. HLFG. BEDIENA

Esparru honek Zautuola auzoko jatorrizko bilbearen zati bat hartzen du. Landako monumentu-multzo batek ezaugarritzen du esparru hau, EAEko landako monumentu-multzo urrietako bat da, baina behar ez bezala kudeatu denez oso egoera txarrean dago.

Gainera, udalerriko herrigunera iristeko sarbidea da, Zautuola-Zubialde izeneko eremu guztirako sarbidea. Foru-errepidearen alde bietara dauden hainbat baserrik osatzen dute alde hau.

Bi ezaugarri horien ondorioz, monumentu-multzoa egoera txarrean baitago eta foru-errepideak alderik alde zeharkatzen baitu esparru hau, erabat desitxuratuta daude espazio publikoa osatuko luketen eraikinen eta baserrien arteko berezko harremanak.

Horregatik, hain zuzen ere, berariazko Plan Berezi bat garatzea proposatzen da aukera desberdinak xehetasun osoz azter ditzan, espazio publikoa artikulatu dezan eta udal-sarean txertatu dezan, Zautuola-Zubialdeko herrigunerako sarbidea izango den "atari" bat sortu ahal izateko.



Antolakuntzaren Irizpideak eta Helburuak

- Eremuaren antolakuntza xehatua Hiri Antolakuntzako Plan Berezi baten (HAPB) idazketara bideratzea.

- BI-3524 errepideko trafikoa arintzea eta errepidearen trazaketa aldatzea.

- Hiri-egitura eta tipologia arkitektoniko tradizionalak kontserbatzea (espazio publikoak, eraikinak eta lursail pribatuak eta baratzeak), eta haien eraberritze osoa bultzatzea.

- Katalogatutako baserriak berreraikitzea eta haien artean dauden espazio publiko zein pribatuetan hesiak edo beste elementuak ez jartzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 6


- Udalerriko herrigunera "sartzeko atari" baten ideia gauzatzea, hortik aurrera errepidea hiriko zeharkaldi bat izan dadin.

- Antolakuntza berria erdiko espazio publikoaren inguruan egituratzea. Espazio hori zuzenean eratuko dute baserrietako fatxadek, tartean inolako elementurik (hormak, hesiak edo beste elementuak) izango ez dela.

- BI-3524 errepidearen paraleloan luzatzen diren oinezkoentzako ibilbideen jarraipena espaloia eraikirik bermatzea.



- Esparruaren erdialdean plaza publiko bat sortzea. Baserrietako fatxadek eta eraikitzeko dagoen eraikinak eratuko dute plaza hori.

- Espazio publikoei jarraipena ematea eta 4. HLFG Zautuolarekin lotzea.

- Oinezkoentzako ibilbide nagusiei jarraipena ematea:

- Zautuola-Jauri-Zubialde.

- Espaloia BI-3524 errepidearen paraleloan.

- BI-3524 errepidearen trazaketa aldatzea, ibai ondoan dauden baserrietatik bereizteko.

3. HLGF. SAUTUOLABARRI.

Sautuolabarri kaleko 9. eta 15. zenbakien artean dagoen bizitegi-esparrua da.

Eremu honetan etxebizitza kolektiboko eraikin bat egitea proposatzen da, proposatutako antolakuntza berriekin eratuko den iparraldetik hegoalderako oinezkoen ardatzaren atal izateko.

Honenbestez, alde honek eta 4. HLFG Zautuolak bizkarrezurrarena egingo dute oinezkoentzako ardatz berri hauen sorreran, hiri-ehunaren baitan, gurpildunentzako bideen (foru-errepidea eta Sautuolabarri kalea) alternatiba izateko.

Sortzen diren tokiko sistemak espazio libreen sare egituratzailera bilduko dira.




- Zautuola auzoko bizitegiko hiri-bilbea betetzea, etxebizitza babestuak eraikitzeko hirigintza-jarduera baten bidez.

- Zautuolako jatorrizko auzoaren, Sautuolabarri kalearen eta lurzoru urbanizaezinaren arteko espazio libreen jarraipena bermatzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 7




- Espazio publikoei jarraipena ematea 4. HLFG Zautolarekin, Sautolabarri kalearekin eta lurzoru urbanizaezinarekin lotzeko.

4. HLGF. ZAUTUOLA

Zautuola auzoaren erdialdean egokitutako bizitegi-esparrua da, jatorrizko auzoaren eta berriki garatutako Sautuolabarriko Sektorearen artean dago.

Erdialdean dagoen esparrua izanik, Plan Orokor honen helburuak erdiesteko bizkarrezurrarena egingo du.

Oso eremu atsegina da, aski irekia morfologiaren ikuspegitik, ia erabat zelaia. Eremu honi begira egiten den proposamenak bere baitan biltzen ditu Zautuola aldeko iparraldetik hegoalderanzko eta ekialdetik mendebalderanzko bizikleta-bideen eta oinezkoentzako ardatzen tarte batzuk. Zautuolako erdialde hori guztia berrantolatuta bide berriak proposatzen dira, beste hiri-dinamika batzuk sortuko dira, eta horiek finkatu egingo dute alde hau erdialde gisa auzoko jatorrizko gunearen alboan. Horrenbestez, biztanle-kopuru handi samarra izango du esparru honek, eta horregatik proposatzen da aprobetxamenduaren zati bat hirugarren sektorearentzat gorde ahal izatea. Ekipamenduetarako lursail bat ere izango du, Zautuolako Plan Partzialetik eratorritako aurreko ekipamenduetarako lursailaren zati bati leku egiteko. F2.2 espazio librearen mugan dago ekipamendu publiko baterako lursail berri hau, eta beraz, handitu egiten du hura, organikoago bihurtzen du eta multzoan txertatzen du. Lurpean iparraldetik hegoaldera egiten duen errekaren berezko ibilgua azaleratu egingo da, eta ibilgu hori oso lagungarria izango du antolakuntzak alde hau guztia lurraldearen berezko arauak aintzat hartuta egokitzeko.

Bizitzeko kalitatezko espazio publikoak sorraraziko dituen antolakuntza gauzatzea da helburua. Horretarako, kalitatezko bizitegi-eskaintza egingo du alde honek, eta gainera bat etorriko da, bolumenei eta espazio publikoei dagokienez, Zeberion dagoen hiri-bilbearekin.

Hau da, egungo hiri-bilbean txertatutako antolakuntza xehatua gauzatuko da, eta espazioak, plazatxoak, apur bat handiagoak, eta kalitatezko espazio publikoen sare bat sortzeko eta auzoko alde desberdinak lotzeko pasoko bideak egokituko dira ondoz ondo. Lehen ere esan dugun bezala, kontuan edukitako gai garrantzitsuenetako bat da F2.2 espazio librearekin duen harremana, antolakuntza honen bidez ikusmiraren iragazkortasuna eta batetik bestera oztoporik gabe igarotzeko aukera bermatuko baitira. Gainera, iparraldetik hegoaldera luzatzen den lurpeko erreka azaleratuz, aipatu parkea modu organikoagoan bilduko da multzoaren morfologian.





2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 8


- Zautuola auzoko bizitegiko hiri-bilbea betetzea, etxebizitza babestuak eraikitzeko hirigintza-jarduera partzial baten bidez.

- Zautuola-Jauri-Zubialde arteko iparraldetik hegoalderanzko eta ekialdetik mendebalderanzko ardatzen bidez espazio libreen eta oinezkoentzako ibilbideen jarraipena bermatzea.



- Sautuolabarriko Sektoretik etorritako ekipamendu-lursailari leku egitea.


- Esparruaren erdialdean plaza publiko bat sortzea. Berritik eraiki beharreko eraikinetako fatxadek eratuko dute espazio hori.

- Espazio-plaza xumeagoak sortzea, txikiagoak. Era berean, eraikinetako eta baserrietako fatxadek eratuko dituzte plazatxo horiek.

- Espazio publikoei jarraipena ematea eta 4. HLFG Zautuolarekin lotzea.




5. HLGF. JAURI A

Aurreko Arau Subsidiarioetatik eratorritako bizitegi-esparrua da. Sautuolabarri kalearen amaieran dago, Jauri deritzon aldean.

Eskola-ekipamenduaren ataria da alde hau, Zeberioko udalerriko familien topagune garrantzitsuenetako bat.

Honenbestez, aurreko plangintzatik eratorritako garapenaren ezaugarriak kontuan harturik, antolakuntza xehatu berri bat proposatzen da. Antolakuntza horrek ia bere osotasunean eusten dio aurreko aprobetxamenduari, baina aukera ematen digu alde hau antolatzeko eta aurreikusitako hirigintza-helburuak erdiesteko, betiere mugikortasunaren, bizikidetzaren eta kalitatearen hobekuntza lortzeko xedearekin.

Hiri-bilbean txertatu ahal izateko, multzoko bolumetriarekin bat etorriko diren eraikinak proposatzen dira. Eraikin horiek ikastetxearen aitzinaldean espazio-plazatxo bat sortzeko moduan antolatuko dira, hartan bilduko dira egunero eskolara joaten diren haurrak, eta nola goiko aldetik hala beheko aldetik ahalbidetuko dira joan-etorriak. Gainera, espazio honen eskalak askotariko funtzionaltasuna ahalbidetzen du Zeberioko ikastetxeari eta haurtzaroari lotutako beste erabilera batzuk espazio honetan programatu ahal izateko garaian.




2 0 1 5 a b e n d u a

1 1 9



- Zautuola auzoko bizitegiko hiri-bilbea betetzea.

- Ikastetxe ingurua erabilera anitzeko espazio publiko zabal batez hornitzea, ikastetxerako ataurre gisa.


- Erabilera anitzeko espazio publiko zabal bat sortzea Ikastolako ataurre gisa.

- Sautuolabarri kaleko motordunentzako bidearen amaierari akabera ematea.

- Oinezkoentzako ibilbide nagusiei jarraipena ematea: Eskola-Jauri-Zubialde.

6. HLGF. JAURI B

Bizitegi-esparrua da, Zautuola eta Zubialde auzoen artean dago, ikastetxearen inguruan, Jauri deritzon aldean.

Esparru honetan dago Zautuola eta Zubialde arteko elkargunean egokitzen den eremua.

Lehenengo tartea, Jauri baserritik gertu dagoena, hainbat elementu garrantzitsuren arteko errotularena egiteko moduan egokituta dago, eta beraz, oinezkoentzako ibilbide nagusiak egituratzeko bideak eduki behar ditu bere baitan. Horrenbestez, inguruko bolumetriarekin bat datorren antolakuntza proposatzen da, jatorrizko bilbearen baitan txertatu dadin. Bi helburu nagusi ditu antolakuntza horrek. Batetik, Eskoriako gibelaldetik eta eskola-ekipamenduranzko kota atseginena igarota, handitu nahi da ikastetxerako bidea, ikusgarritasun handiagoa eman nahi zaio. Bestetik, ikusgarriago egin nahi da Jauri baserria, eremu honen goiko aldean egokitua, pieza garrantzitsua baita multzo honen baitan ondare-balio handia duelako eta bilbearen baitan oso leku agerian dagoelako. Beraz, gure aburuz oso garrantzitsua da elementu hori kontserbatzea, antolakuntza osoaren balioa nabarmenduko duelako eta alde honetan guztian errotularena beteko duelako.

Eremu etenaren beste aldean eremu oso bat berrurbanizatzeko jardungo da, Zeberioko erdiguneko bi auzo nagusiak lotzen dituen bidea zabaldu eta optimizatu nahi baita. Bi auzoen arteko joan-etorriak egiteko oso bide meharra da egun, eta batik bat errepide nagusiak hartzen du bere osotasunean. Gainera, errepide-tarte hau zuzena denez, halako abiaduraz ibili ohi dira autoak, eta egungo espaloia, bi metroko zabalerara iristen ez den espaloia, ez da nahikoa ibilbide hau pertsona guztientzako erosoa eta erabilgarria izateko. Gainera, Zautuolatik Zubialderako tarte ertain hau segur asko bizikletazaleek erabiliko dute, baina baita haurrek eta gazteek ere Zubialdeko ekipamenduetara iristeko.

Baina gaur egun tarte hori ez da erosoa, ez eta segurua ere, eta beraz, tarte hori zabalduta berrurbanizatzea proposatzen da, bizikleta-bide bati leku egiteko edo beste soluzio partekatu bat eskaintzeko. Era berean, trafikoa arintzeko soluzioak eskaintzen dira errepide hau hiriko zeharkaldi bihurtu dadin. Bestalde, tarte horren erdialdean erabiltzen ez den elizaren kokalekua aprobetxaturik, bidea zabaltzea proposatzen da elizaren alboan, ondoko eraikinen aurrealdeak, elizari atxikiriko etxebizitza


2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 0


kolektiboa eta aldameneko baserriak bilduz. Edozein unetan ekipamendu publiko gisa erabili daitekeen ekipamendu pribatua da eliza, eta beraz, oso egoki irizten zaio alde hau espazio handiago batez hornitzeari, izan ere, tokian tokiko bidea zabalduko da herriaren erdialdeko bide nagusi hau are erosoago eta erabilgarriago bihurtuz.




- Zautuola auzoko bizitegiko hiri-bilbea betetzea, etxebizitza babestuak eraikitzeko hirigintza-jarduera partzial baten bidez.

- Zautuola-Jauri-Zubialde arteko espazio libreen eta oinezkoentzako ibilbideen jarraipena bermatzea, bereziki ikastetxearen eta Zubialdeko ekipamendu-multzoaren arteko tartean.



- Esparruaren erdialdean espazio publiko bat sortzea. Berritik eraiki beharreko eraikinetako fatxadek eratuko dute espazio hori.

- Espazio publikoei jarraipena ematea eta Sautuolabarri kalearekin, Ikastolarekin, BI-3524 errepidearekin eta Zubialdeko ekipamendu-multzoarekin lotzea.




7. HLFG. ZERRATEGIA

Aurreko Arau Subsidiarioetatik eratorritako bizitegi-esparrua da, Zubialde auzoan dago, Iturrondo deritzon aldean, zerrategia dagoen lekuan, hain justu ere.

Kontuan izanik aurreko plangintzatik eratorritako ezaugarriak, antolakuntza berria proposatzen da, 8. HLFGarekin batean hiri-ehunaren alde hau berrantolatu ahal izateko. Hainbat dira helburuak. Herriguneko atariarena bete behar du, trafikoa arintzeko neurriak proposatu behar ditu, eta beste aldetik, errepidea etxebizitzetatik ahal den gehiena bereizteko esku-hartze bat proposatu nahi da. Horrenbestez beste itxura bat eman nahi zaio errepideari, bihurgune handiagoa eman nahi zaio, Zubialdeko ekipamendu-eremutik espaloi zabal eta jarraitu baten eraikuntza ahalbidetzeko.

Proposatutako antolakuntza berriak kontuan hartzen du esparru horiek aurreko plangintzan zuten aprobetxamendua, baina piezak bereizirik antolakuntza xehatu berri bat proposatzen da, pieza horiek egungo bolumetriarekin bat etor daitezen eta errepidearekiko espazio zabalagoak sor daitezen. Horrenbestez, bi alde horiek osatuko dute bidea ekipamendu-eremutik etxebizitzetaraino, eta esparru


2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 1


horietako bakoitzean bidea zabaldu egingo da etxebizitzei sarrera egingo dieten plaza publiko batzuk sorraraziz.




- Zubialde auzoko bizitegiko hiri-bilbea betetzea eta egungo zerrategia beste leku batean egokitzea.


- Zubialde eta Iturrondo arteko espazio libreen eta oinezkoentzako ibilbideen jarraipena bermatzea.



- Eraikin berriaren eta Zubialde kaleko 47. zenbakiko eraikinaren artean espazio publiko bat sortzea.

- Oinezkoentzako ibilbide nagusiei jarraipena ematea: Jauri-Zubialde-Iturrondo.

- BI-3524 errepidearen trazaketa aldatzea alboko 8. HLFG Iturrondoko esparruaren trazaketa berrira egokitzeko.

8. HLFG. ITURRONDO

Aurreko Arau Subsidiarioetatik eratorritako bizitegi-esparrua da, Zubialde auzoan dago, Iturrondo deritzon aldean, hiri-lurzoruaren mugan.

Kontuan izanik aurreko plangintzatik eratorritako ezaugarriak, antolakuntza berria proposatzen da, 7. HLFGarekin batean hiri-ehunaren alde hau berrantolatu ahal izateko. Hainbat dira helburuak. Herriguneko atariarena bete behar du, trafiko arintzeko neurriak proposatu behar ditu, eta beste aldetik, errepidea etxebizitzetatik ahal den gehiena bereizteko esku-hartze bat proposatu nahi da. Horrenbestez beste itxura bat eman nahi zaio errepideari, bihurgune handiagoa eman nahi zaio, Zubialdeko ekipamendu-eremutik espaloi zabal eta jarraitu baten eraikuntza ahalbidetzeko.

Proposatutako antolakuntza berriak kontuan hartzen du esparru horiek aurreko plangintzan zuten aprobetxamendua, baina piezak bereizirik antolakuntza xehatu berri bat proposatzen da, pieza horiek egungo bolumetriarekin bat etor daitezen eta errepidearekiko espazio zabalagoak sor daitezen. Horrenbestez, bi alde horiek osatuko dute bidea ekipamendu-eremutik etxebizitzetaraino, eta esparru horietako bakoitzean bidea zabaldu egingo da etxebizitzei sarrera egingo dieten plaza publiko batzuk sorraraziz.



2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 2




- Zubialde auzoko bizitegiko hiri-bilbeari amaiera ematea lurzoru urbanizaezinetik ongi bereizteko, etxebizitza babestuak eraikitzeko hirigintza-jarduera baten bidez.


- Zubialde eta Iturrondo arteko espazio libreen eta oinezkoentzako ibilbideen jarraipena bermatzea.


- Ibai ibilguak berreskuratzea eta natura-irizpideei jarraiki lehengoratzea.


- Oinezkoentzako ibilbide nagusiei jarraipena ematea: Jauri-Zubialde-Iturrondo.

- BI-3524 errepidearen trazaketaren aldaketa Zubialde kaleko 47. zenbakitik bereizteko eta oinezkoentzako eta bizikletentzako bideen jarraipena bermatzeko.

- Ibaiaren ertzak berreskuratzea, haren urbanizazioa natura-irizpideak aplikaturik bermatuz.

9. HLFG. ZUBIALDE 35D

Dentsitate txikiko bizitegi-esparrua da, Zubialde auzoan dago, eta aurreko Arau Subsidiarioetatik eratorria da.


Gutxi gorabeherako azalera: 495 m2.


- Zubialde auzoko bizitegiko hiri-bilbea betetzea.


- Ez da horrelakorik ezartzen.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 3


10. HLFG. ZUBIALDE 35D

Dentsitate txikiko bizitegi-esparrua da, Zubialde auzoan dago, eta aurreko Arau Subsidiarioetatik eratorria da.




- Zubialde auzoko bizitegiko hiri-bilbea betetzea.



11. HLFG. AREILTZA

Areiltzako herrigunean dago bizitegi-esparru hau, jatorrizko auzoaren ekialdean.

Hiri-bilbea betetzeko eta auzoari halako izaera emango dion plaza itxurako espazio publiko bat erdialdean eratzen amaitzeko proposatzen da jarduera hau.

Antolakuntza xehatu berriak bereizi egiten ditu piezak egungo bolumetriarekin bat etor daitezen eta, horrenbestez, auzoan gune interstizial interesgarriak sor daitezen. Hiri-ehunean tarteko kale berri bat sortuko da.




- Egungo hiri-bilbea betetzea eta espazio libreen sistema orokorretik eta lurzoru urbanizaezinetatik bereizteko akaberak ematea.

- Komunitate-ekipamendu bat sortzea espazio libreen sistema orokorretik gertuen dagoen eraikinaren beheko solairuan.


- Eraikin berrien eta egungo bizitegi-ehunaren artean espazio publiko bat sortzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 4


- Ekipamendu bat sortzea espazio libreen sistema orokorretik gertuen dagoen eraikinaren beheko solairuan.

12. HLFG. AREILTZA 15

Esparru hau Areiltza auzoan dago, auzoko eraikin tradizionalen artean zegoen Areiltza 15. zenbakiko bizitegi-eraikin zaharrari leku egiten zion lursailean.




- Areiltza auzoko bizitegiko hiri-bilbea betetzea.

- Eraikin zaharra berreraikitzea, jatorrizko itxura berreskuratzeko eta osatzen duen eraikin-sorta tradizionalaren balioa nabarmentzeko.



13. HLFG. AREILTZA 16B

Esparru hau Areiltza auzoan dago, Areiltza 16B. zenbakiko bizitegi-eraikin zaharrari leku egiten zion lursailean.




- Areiltza auzoko bizitegiko hiri-bilbea betetzea.

- Eraikin zaharra berreraikitzea, jatorrizko itxura berreskuratzeko eta osatzen duen eraikin-sorta tradizionalaren balioa nabarmentzeko.




2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 5


5.2 LANDA-GUNEEN ANTOLAKUNTZA

Dokumentu honetan Zeberioko udalerriko 9 auzo daude sailkatuta landa-gune gisa, Bizkaiko Foru Aldundiak egindako Landa-Guneen Inbentarioan daude jasota horiek berak.

Inbentario hori 2015eko apirilean onartu zuten hasiera batean, eta Bizkaiko landa-guneak aztertzen ditu Lurzoruari buruzko 2/2006 Legeari egokitzeko. Honako hauek dira landa-gunetzat hartzeko eduki beharreko gutxieneko ezaugarriak:

"Lege honen ondorioetarako, landa-gunea osatzen dute espazio publiko baten inguruan, beren izaera ematen dien espazio publikoaren inguruan, egokitutako sei eta hogeita bost baserri arteko multzoek"

Horrenbestez, honako hauek dira landa-gune gisa sailkatuta dauden 9 auzoak.

Saldarian, Uriondo, Arkulanda, Egia, Ereñozar, Ermitabarri, Etxazo, Olatzar eta Isasi.

Haietako bakoitza sakon aztertu eta gero, gune horiek berriro ere mugatu dira, antolakuntza xehatua ezarri da, guneetan eraikin berriak altxatzeko sor litezkeen lursailak zein diren ikusi da, gunearen morfologia aztertu da, baita sarbidea ere bide publikotik, eta gunearen beraren betetze maila.

Bestalde, egoki irizten zaio bi familientzako bolumenen eraikuntza ahalbidetzeari, bizitegien eskaintza handiagoa izan dadin.

Haren mugak Plan Orokor honetako “E. Planoak” dokumentuko landa-guneen zonifikazio xehatuaren X1.02 planoan zehazten dira.

5.3 LURZORU URBANIZAGARRIAREN ANTOLAKUNTZA

Dokumentuak planteatzen duen lurzoru-okupaziorako estrategia hiri-lurzoruen berrikuntza denez, planak ez du inolako lurzoru urbanizagarririk aurreikusten.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 6


5.4 PLAN OROKORRAREN BIZITEGI-KUANTIFIKAZIOA

Aurretik aipatutako irizpideen eta aukeratutako alternatiben emaitza gisa, HAPOren bizitegi-eskaintzaren kuantifikazioa azalduko dugu jarraian. Kuantifikazioa egiteko, kontuan hartu dira lurzoru-eremuen eraikuntza-aukerak, inguruko batez besteko altuera eta eraikigarritasunetara eta bakoitzari lotutako urbanizazio-kargen analisira egokituak, bideragarritasun ekonomikoa segurtatzeko.

Hori horrela, 165 etxebizitza berriren eskaintza proposatzen dugu Zeberioko HAPOren berrikuspen honen bizitegi-kuantifikaziotzat.

Hona hemen bizitegi-kuantifikazioaren laukiak.

BIZITEGI‐KUANTIFIKAZIOA ESPARRU BERRIETAN

UET EL GUZT.

2. HLFG - BEDIENA 8 etx. 0 etx. 8 etx.

3. HLGF - SAUTUOLABARRI 6 etx. 0 etx. 6 etx.

4. HLGF - ZAUTUOLA 11 etx. 20 etx. 31 etx.

5. HLGF - JAURI A 0 etx. 9 etx. 9 etx.

6. HLGF - JAURI B 10 etx. 12 etx. 22 etx.

7. HLFG - ZERRATEGIA 0 etx. 12 etx. 12 etx.

8. HLFG - ITURRONDO 14 etx. 0 etx. 14 etx.

9. HLFG - ZUBIALDE 35D 0 etx. 1 etx. 1 etx.

10. HLFG - ZUBIALDE 35D 0 etx. 1 etx. 1 etx.

11. HLFG - AREILTZA 10 etx. 0 etx. 10 etx.

12. HLFG - AREILTZA 15 0 etx. 1 etx. 1 etx.

13. HLFG - AREILTZA 16B 0 etx. 1 etx. 1 etx.

GUZTIRA 59 etx. 57 etx. 116 etx.

% 50,9 % 49,1

5.5 GEHIENEKO ETA GUTXIENEKO ESTANDARRAK BETETZEAREN JUSTIFIKAZIOA


2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 7


5.5.1 HIRIGINTZA-ERAIKIGARRITASUNAREN MUGAK (LURZORUARI ETA HIRIGINTZARI BURUZKO 2/2006 LEGEAREN 77. Art.)

Plan Orokor honetako hirigintza-eremu guztiek Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legearen 77. artikuluak ezartzen dituen gehieneko eta gutxieneko eraikigarritasun-mugak betetzen dituzte.

5.5.2 SISTEMA OROKORREN SAREKO ZUZKIDURA ETA EKIPAMENDUETAN ERABILI BEHAR DIREN LURSAILAK GORDETZEKO GUTXIENEKO ESTANDARRAK (LURZORUARI ETA HIRIGINTZARI BURUZKO 2/2006 LEGEAREN 78. ART.)

Udalerriaren biztanleria aintzat harturik (1.084 biztanle), estandarra (5 m2 biztanleko) betetzeko gutxieneko azalera 5.420 m2 (sistema orokorra) litzateke.

Plan Orokorrak titulartasun publikoko hiriko espazio libreetarako gordetzen duen azalera osoa (ikus azaleren laburpena) 11.754 m2-koa da (F2.1+F2.2+F2.3.). Hortaz, aise betetzen da estandarra, eta erlazioa biztanleko hauxe da: 10,84 m2 (hiriko espazio libreen sistema orokorra). Gainera, kontuan hartzen bada ibai ertzeko parkeko (F1.1) espazio libreen sistema orokorra, lurzoru urbanizaezinean kokatuta, azalera osoa 29.026 m2-koa da, eta erlazioa biztanleko 26,77 m2-koa.

5.5.3 HIRI-LURZORUAN ETA LURZORU URBANIZAGARRIAN TOKIKO SISTEMA OROKORREN SAREKO ZUZKIDURAK ETA EKIPAMENDUAK JARTZEKO GORDE BEHAR DIREN LURSAILEN GUTXIENEKO ESTANDARRAK (LURZORUARI ETA HIRIGINTZARI BURUZKO 2/2006 LEGEAREN 79. ART.)

Estandar hauek kontuan hartu dira espezifikoki jarduera isolatuen edo zuzkidura-jardueren bidez garatu beharreko Plan Orokorreko eremu bakoitzean.

Hiri-lurzoru ez-finkatuko eremu batek defizita duenean estandar hauei dagokienez, defizit hori dagokion Arau Partikularrean adierazten da, eta ekonomikoki konpentsatu behar da.

5.5.4 GUTXIENEKO ESTANDARRAK ETA KOPURUAK BABES PUBLIKOKO ARAUBIDE BATI ATXIKITAKO ETXEBIZITZEI DAGOKIENEZ (LURZORUARI ETA HIRIGINTZARI BURUZKO 2/2006 LEGEAREN 80. ART.)

Zeberion etxebizitza babestuen gutxieneko ehunekoaren estandarra aplikagarria ez bada ere (3.000tik gora biztanle dituzten herrietan aplikatu behar da), Plan Orokor honek, planteatutako hirigintza-eredua garatuz, etxebizitza babestuen ehuneko handi bat planteatzen du hiri-lurzoruan (gutxi gorabehera % 50). Hortaz, aise betetzen dira indarrean dagoen legerian finkatutako gutxieneko kopuruak.

5.5.5 GUTXIENEKO ESTANDARRAK ETA KOPURUAK ZUZKIDURA-BIZITOKIETARAKO ERRESERBEI DAGOKIENEZ (LURZORUARI ETA HIRIGINTZARI BURUZKO 2/2006 LEGEAREN 81. ART.)


2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 8


Zeberion zuzkidura-estandarretarako lurzoruaren gutxieneko azalera-estandarra aplikatu behar ez bada ere (20.000 biztanle baino gehiagoko udalerrietan aplikatu beharrekoa), Plan Orokorrak zuzkidura-bizitokietarako sistema orokor bat planteatzen du (G1.2 Sistema Orokorra).


2 0 1 5 a b e n d u a

1 2 9


5.6 LURZORU URBANIZAEZINAREN ANTOLAKUNTZA

5.6.1 ERABILERA PRIBATUKO GUNE GLOBALAK LURZORU URBANIZAEZINEAN

Plana aukeratutako alternatibara egokitzen da, Nekazaritzako eta Basogintzako LAPn oinarritutako alternatiba, Aurrerapen fasean egin zen diagnostiko xehatuaren eta Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenean zehaztutako babes-neurrien bitartez osatua.

Aipatutako zonifikazioa (kategoariak eta azpi-kategoariak), baita eraikuntza-araubidea eta gune bakoitzaren erabilerak ere, duela gutxi onartu den Nekazaritzako eta Basogintzako LAPra egokitzen dira, Zeberioko udalerrira zehaztasun handiagoz egokituta.

Gainera, gainjarritako baldintza batzuk gehitzen dira, burura eramandako diagnostikotik eta txertatutako arloko araudietatik eratorritakoak.

Lurzoru urbanizaezineko guneen antolakuntza-baldintzak (eraikuntza- eta erabilera-araubidea barne) B.1 Araudi Orokorra dokumentuan adierazten dira espreski.

Lurzoru urbanizaezinerako bereziki zehaztu diren erabilera pribatuko gune globalak honako hauek dira:

BABES-GUNEAK

Z1.- Babes Bereziko gunea

Z2.- Ingurumen-hobekuntzarako gunea

Z3.- Azaleko Urak Babesteko gunea

NEKAZARITZA ETA ABELTZAINTZA GUNEAK

Z4.- Nekazaritza eta abeltzaintza gunea eta landazabala – Balio estrategiko handia

Z5.- Nekazaritza eta abeltzaintza gunea eta landazabala – Trantsizioko landa paisaia

MENDIALDEAK

BASO-KATEGORIA

Z6.- Eragin txikiko baso-gunea - Ekoizpen-gunea

Z7.- Baso-gunea - Ekoizpen-gune orokorra

LANDA-GUNEAK

Z8.- Landa-gunea


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 0


y. Z1 Babes Bereziko Gunea

Babestu eta zaindu beharreko lekuak dira, beren ezaugarri natural eta/edo paisajistikoengatik. E2.01 planoak (Lurzoru urbanizaezinaren antolakuntza-kategoriak eta gainjarritako baldintzak) eremuen kokapen zehatza adierazten du, Diagnostikoan bildutako informazioaren arabera (Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenak babes honen definizio xehatua ematen du).

Eremu hauetan, jarduera antropikoaren mugapena da aplikatu beharreko erabilera-irizpidea. Ondo zaindutako eremuak izanik, kontserbazio-jarduerak eta ekosistemaren ingurumena hobetzera bideratutakoak baimenduko dira soilik.

z. Z2 Ingurumen-hobekuntzarako Gunea

Balio ekologiko potentzialak galdu dituzten eremu degradatuak dira, eta egokitzat hartzen da ingurumen-kalitate handiagoko gune bihurtzea, ingurumen-balio handiagoko eremuen barnean edo alboan daudelako.

E2.01 planoak (Lurzoru urbanizaezinaren antolakuntza-kategoriak eta gainjarritako baldintzak) eremuen kokapen zehatza adierazten du, ingurune naturalaren Diagnostikoan bildutako informazioaren arabera (Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenak babes honen definizio xehatua ematen du).

Eremu hauetan, gaur egungo egoera egoera ekologiko egokiagoetara bideratzea da aplikatu beharreko erabilera-irizpidea. Oro har, ekosistemaren lehengoratzea (landaredi potentziala) eta haren kontserbazioa bultzatuko dira.

aa. Z3 Azaleko Urak Babesteko Gunea

Kategoria honetan, EAEko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LAPk ibaiak eta errekak babesteko ezartzen dituen eremuak sartzen dira.

E2.01 planoak (Lurzoru urbanizaezinaren antolakuntza-kategoriak eta gainjarritako baldintzak) eremuen kokapen zehatza adierazten du, ingurune naturalaren Diagnostikoan bildutako informazioaren arabera (Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenak babes honen definizio xehatua ematen du). Kategoria hau egokitu egin da Kantauri Ekialdeko Plan Hidrologikoaren garapenean zehaztu diren Uholde Arrisku Handiko Eremuen definizio barneko Jabari Publiko Hidraulikoaren izendapenera.

Honako hauek dira gune horietako jardute irizpideak: uren kalitatearen kontserbazioa sustatzea, ibilguen eta ibaiertzen okupazioa edo aldaketa saihestea, erribera aldeetako bioaniztasuna hobetzea eta naturako arriskuek eragindako kalteak ahalik eta gutxien izatea.

bb. Z4 Nekazaritza eta Abeltzaintza-Gunea eta Landazabala - Balio estrategiko handikoa

Balio agrologiko handiko guneak direlarik, estrategikotzat hartuak dira nekazarien arloaren iraupenari begira, lehenetsi diren beste erabileren aurrean behar bezala zaintzearren. Gune honetara biltzen dira gaitasun


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 1


agrologiko handieneko lurzoruak bezala beren modernotasunaren edo iraunkortasunaren ikuspegitik nekazaritza-ustiapenerako estrategikotzat jotako lurrak dauzkatenak.

Nekazaritza eta Elikadura Politikei buruzko 17/2008 Legearen arabera, Nekazaritza-abeltzaintzako eremua eta Landazabala kategoriaren Balio Estrategiko Handia azpikategoriaren barnean sartzen diren eremuak estrategikoak dira Euskal Autonomia Erkidegoarentzat, eta gizarte-intereseko ondasun dira. Hortaz, lurzoru babestuak dira udalerrientzat.

E2.01 planoak (Lurzoru urbanizaezinaren antolakuntza-kategoriak eta gainjarritako baldintzak) eremuen kokapen zehatza adierazten du, Nekazaritzako eta Basogintzako LAPko informazioaren arabera, Diagnostikoaren dokumentuan (lurzoru-erabileren egokitasunari buruzko dokumentua) eginiko xehetasun handiagoko azterlan baten bidez osatua (Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenak babes honen definizio xehatua ematen du).

Eremu hauen definizioak xehetasun handiagoz egin den Nekazaritzako eta Basogintzako LAPn kartografia barne hartzen du (plan horren gidalerroak betez), gutxienekotzat mantenduz plan horretan jasotako mugapena. Gainera, lautada alubialak izateagatik edo balio estrategiko handiko lurzoruekin mugakide izateagatik, pareko balio agrologikoak dituzten eremuak ere sartzen dira (lurzoru-desklasifikazioetatik eratorritakoak).

Eremu hauetan, nekazaritza-azalera erabilgarria mantentzea da irizpide orokorra, eta beste erabilera batzuk saihestea. Lurzoruen ahalmen agrologikoa mantendu nahi da, baita nekazaritza eta abeltzaintzako jarduerak ere, eta hauekin bateragarri izanik nekazaritza-ekosistemen eta -paisaien babesa ziurtatuko dutenak. Saihestu egin behar dira eraikuntza-prozesuak eta azpiegituren ezarpenak, baita nekazaritza-gunen zatiketa eragiten dituzten prozesuak ere, haietan garatzen diren jardueretan ondorio negatiboak baldin badauzkate.

cc. Z5 Nekazaritza eta Abeltzaintza-Gunea eta Landazabala – Trantsizioko Landa-paisaia

Aurreko azpikategoriak baino ekoizpen-ahalmen txikiagoa duten eremu landatuak dira (malda handiagokoak), edo belardiz eta baso-unada txikiz (mosaiko eran) estalitako landazabal-eremuak.

E2.01 planoak (Lurzoru urbanizaezinaren antolakuntza-kategoriak eta gainjarritako baldintzak) eremuen kokapen zehatza adierazten du, Diagnostikoan bildutako informazioaren arabera (Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenak babes honen definizio xehatua ematen du).

Eremu hauetan, nekazaritza-azalera erabilgarria mantentzea da irizpide orokorra, eta beste erabilera batzuk saihestea. Lurzoruen ahalmen agrologikoa mantendu nahi da, baita nekazaritza eta abeltzaintzako jarduerak ere, eta hauekin bateragarri izanik nekazaritza-ekosistemen eta -paisaien babesa ziurtatuko dutenak.

dd. Z6 Eragin Txikiko Baso-Gunea

Ingurumen-kalteberatasun edo natura-balio handiagoa duten eta basogintzarako egokiak diren eremuak dira baso-lurzoruaren azpi-kategoria hau osatzen dutenak. Helburua baso-eremu produktibo bat sortzea izanik, bereziki kalteberak edo natura-balio handiagoko eremuak direnez, eta Nekazaritzako eta Basogintzako LAPk zehaztutakoa betez, hainbat elementu hartu behar dira kontuan era honetako jardueretan: erabili beharreko gehieneko azalerak mugatzea; baso-unitatearen tamaina egokia; hostozabalak edo baso mistoak sustatzea; inpaktu txikiko maneiua; faunan eragin txikiagoa izango duen garaia hautatzea; eta orla-, ibaiertz- edo eskai-landaredia mantentzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 2


Azpi-kategoria honetan biltzen diren lurzoruek, dituzten ezaugarriengatik, Mendi eta Natura-Gune Babestuen administrazioari buruzko 3/94 foru Araua aldatzen duen 3/2007 Foru Arauan xedatutako baldintzak betetzen dituzte Mendi Babesle gisa katalogatuak izateko.

E2.01 Antolamendu kategoriak eta lurzoru urbanizaezineko baldintza gainjarriak planoan zehaztu dira haren kokapena eta mugak, eta ITTren memoria-dokumentuan adierazi dira bereziki hartara bilduriko elementuak.

Gune hauetan bideratu beharreko erabilerari dagokionez, basozaintza eta ekologiaren aldetik baldintza hobeak eskainiko dituen beste egoera hobeago baterako bilakaera prozesua bateratzea da irizpide nagusia.

ee. Z7 Baso-gune Orokorra

Beren ezaugarriak eta ingurumen mailako arriskuen aurrean duten gaitasuna kontuan harturik (arriskuen prebentzioa, arroen babesa, eta abar), azalera zuhaitzez estalia edukitzeko bokazio garbia duten guneak dira hauek guztiak.

Irizpide orokorra baso-erabilera bermatzea da, era ordenatuan, eta ekoizpen iraunkorra ziurtatzea, mendi-ekoizpena eta babesa uztartuta.

E2.01 planoak (Lurzoru urbanizaezinaren antolakuntza-kategoriak eta gainjarritako baldintzak) eremuen kokapen zehatza adierazten du, Diagnostikoan bildutako informazioaren arabera (Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenak babes honen definizio xehatua ematen du).

ff. Z8 Landa-gunea

Landa-guneen kategoria dagokio HAPO honetan, hirigintza legeriaren araberako baldintzak betetzen dituen aldetik, halakotzat hartu den lurralde-gune honi. Izan ere, Saldarian, Uriondo, Arkulanda, Olatzar, Ereñotza, Etxazo, Egia, Ermitabarri eta Isasi dira Bizkaiko Landa-guneen Inbentarioan aintzat hartuak diren Zeberioko auzoak. Gune hauetan bideratu beharreko erabilerari dagokionez, auzoko bizi-baldintzak hobetzea eta ondarea birgaitzeko lanak bultzatzea eta haren balioa aintzat harraraztea dira irizpide nagusiak.

X1.02 Kalifikazio xehatua urbanizaezina planoan zehaztu dira haren kokapen eta muga zehatzez gain lehendik dauden eraikinei atxikiriko finkak, eta memoriaren dokumentuan adierazi dira bereziki hartara bilduriko elementuak.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 3


5.6.2 SISTEMA OROKORREN EREMU GLOBALAK LURZORU URBANIZAEZINEAN

Lurzoru urbanizaezineko sistema orokor berriak dira:

33. Zeberioko landa- eta lurralde-parkeen sarearen barnean dauden espazio libre ez-hiritarren sistema orokorrak (ikus azaleren laburpena).

- F1.1 Parque Fluvial rio Zeberio. Zeberio Ibai ertzeko parkea

- F1.2 Parque de Elexondo. Elexondoko parkea

34. Oinezkoentzako bideen eta bizikleta-bideen sistema orokorrak:

- E2.1 Bidegorri de fondo de valle. Zeberioko baila-hondoko bidegorria

35. Aisia-erabilerei, ur-biltegiei, hilerriei eta baselizei dagozkien ekipamenduak identifikatu dira azkenik. Lehenengo hiru kasuetan, handitzeko gaitasun txiki bat eman zaie.

- G2.2 Zubialdeko kirol-ekipamendua

- G2.4 Ermitabarriko frontoia

- G4.1 San Pedro baseliza (Urizar)

- G4.13 San Justo eta San Pastor baseliza (Sallabente)

- G8.1 Institutu zaharra

- G8.3 Ermitabarriko Taberna

- G9.1 Zeberioko hilerria

- H1.1 Aresandiagako ur-biltegia

- H1.6 Elexondoko ur-biltegia

- H6.1 Hondakinak kudeatzeko planta

Jarraian garrantzitsuenak azalduko ditugu:

F1.1. Parque Fluvial rio Zeberio. Zeberio ibai ertzeko parkea

Zeberio ibaia herrigunean barrena lehengoratzeko, ibaiari ikusgarritasuna emateko eta harekin gozatzeko, Zeberioko udalerria espazio libreen sistema orokor batez hornitzea proposatzen da, hiri-lurzoruaren alboan


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 4


baina Lurzoru Urbanizaezinean. Asmoa da ibaiaren beste aldean Zeberio Ibai ertzeko Parkea (F1.1) izendatuko dugun espazio libreen sistema orokor handi bat sortzea.

Ibai ertzeko Parke honek urertzak lehengoratzeko natura-helburuak eta kudeaketa publiko nahiz pribatuko nekazaritza-erabilerak bateragarri egitea ditu xede. Gainera, Zeberioko herritarrei, hiri-lurzoruan barrena baina ingurune naturalean, oinez eta bizikletaz ibiltzeko aukera emango die. Hau da, bide horrek elkartu egingo ditu Zautolako eremuak eta Zubialde Lurzoru Urbanizaezinean barrena.

Oso inpaktu edo eragin txikikoak izango dira burura eramango diren jarduerak, eginahalak egingo dira ahalik eta artifizialtze gutxienak egiteko. Lan horiek bideratzen diren ingurunearekiko errespetua gordeko da, hau da errespetuz jardungo da ibai-ordokiari begira. Helburua da lurzoru hori bere horretan edukitzea eta harekin gozatu ahal izatea.

Ibai ertzeko Parkearen goiko aldean, Egiako landa-gunearen alboan, kirol-ekipamendurako eremu bat sortuko da (G2.2), betiere bokazio berdearekin eta eragin txikiarekin, multzoan ongi txertaturik.

Bestalde, nekazaritza-erabilerak proposatzen dira, esate baterako, udalerria udal-kudeaketako baratzeekin hornitzea, udal-ekipamendu gisa, eta hiriguneko biztanleei eskaintzea. Baita NekazalGune bezalako proiektuak ere, udalaren zaintzapean nekazaritza-erabilerak sustatzeko. Horrenbestez, lehen ere esan dugun bezala, bermatuta legoke ibar ertzeko parkeko lurzoruen nekazaritza-erabilera; izan ere, IIT dokumentuan aztertutakoaren arabera, Balio Agrologiko Handiko lurzoru horiek bat etorri behar dute zoruaren erabilerak ematen dien kategoriarekin.

Horien muga Plan Orokor honetako E. Planoak dokumentuko E1-01. Lurraldearen Egitura Organikoa planoan jasotakoa da.


F1.2 Parque de Elexondo. Elexondoko parkea

Aurreko plangintzatik eratorritakoaren emaitza da sistema orokor hau, baina itxura batean halako interesik ez zuten eremu batzuk mugatu egin dira joera publikoa indartzeko.

Izan ere, Olabarrietako Santo Tomas elizaren inguruan dago, eliza hori Ondasun higiezin gisa kalifikatuta dago EAEn, eta ondare izaerako erreferentzia da udalerrian. Honenbestez, ingurua babestea, bertan dauden berezko basoak zaintzea eta lur emankorretan nekazaritza-erabilera sustatzea kontzeptu garrantzitsuak dira Plan honetan.



E2.1 Bidegorri de fondo de valle. Zeberioko bailara-hondoko bidegorria

Zeberioko lurralde osoari erantzuten dion ideia egituratzailea da jarduera hau.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 5


Asmoa da mugikortasun motelari, oinezkoen eta bizikleta bidezko mugikortasunari, aukera bat ematea bailara-hondoan bailara osoa ongi lotuta gera dadin. Aspalditik hizpide eta aztergai izan den gaia da honakoa, gai garrantzitsua baita udalerrian nola Zeberioko herritarren eguneroko bizitza garatzeko hala aisialdirako.

Bada 2013. urtean idatzitako proiektu bat, eta bide hori nondik igaro zitekeen adierazteko ibilbide xehatua eskaintzen du. Dokumentu hori aztertuta lan egiteko oso oinarri sendokoa dela esan behar dugu, baina kontuan izanik proposatzen dituen esku-hartzeen kopurua, oso aukera gutxi daude aurrera eramateko.

Honenbestez, Plan hau idatzi dugunok, beste azterketa xehatu bat egin dugu, beste alternatiba batzuk aztertu ditugu, batik bat trazaketaren puntu arazotsu batzuetan, eta trazaketa berri hau proposatzen dugu. Alternatiba berri hauen arabera, bide zaharrak berreskuratuko dira kasu batzuetan, eta ahal bada eta egokia bada, zabaldu egingo da foru-errepidea bestetzuetan.

Eremu batzuetan, azterlanean erabilitako eskala dela-eta, ez da aukerarik egokiena zein litzatekeen zehazterik izan, eta horrexegatik planteatu dira balizko bi alternatiba. Ez da Plan honen xedea bidegorri hori xehatzea, baina beharrezkotzat jo da eskala honetaraino iristea, proiektu egituratzailea den aldetik behar-beharrezkoa baita haren bideragarritasunari erreparatzea.

G2.2 deportivo de Zubialde. Zubialdeko kirol-ekipamendua

Ibai ertzeko parkearen (F1.1) goiko aldean kirol-ekipamendurako eremu bat proposatzen da.

Lehen ere azaldu dugun bezala, ahalik eta artifizialtze txikiena eskatuko duen ekipamendua izango da, lur naturalean modu egokian txertatzeko.

IIT azterlanaren arabera agerian geratu denez, goiko aldea da lekurik egokiena, Egiako Landa-gunearen albokoa, ordoki alubialeko behe aldeko lurrak balio agrologiko handikoak baitira.



5.6.3 LURZORU ERRESERBAK Indarrean dagoen legeria (Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legea) garatzeko, baso-lurzoruen erreserba bat ezartzen da udalerriko paisaiaren eta ingurumenaren kalitatea hobetzeko xedearekin. Ondorioz, interes orokor bereziko eremuetako baso-kudeaketa publikoa ahalbidetuko da hautatutako lurzoruek udalerrian populatutako eremu nagusientzat bereziki garrantzitsuak diren alderdi batzuk biltzen baitituzte paisaiaren, lotura ekologikoaren eta arrisku naturalen prebentzioaren ikuspegitik.

Aipatutako erreserbak bereizten ditu, arestian azaldutako alderdiak biltzen dituztelako (diagnostikoaren dokumentuan hauteman ziren horiek), baso-kudeaketa publiko eta iraunkor bat garatzeko lehenetsitako lurzoruak.

Gutxienez honako helburu hauek bete behar ditu lurzoru-erreserbak:


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 6


Udalerriko balio ekologiko handiko bi punturen (Gorbeiako Parke Naturala eta Upo-Mandoiako gailurrak) arteko lotura ekologikoa ahalbidetuko du Gorbeia-Upo (CS8) lurraldeko korridore ekologikoaren bidez eta haren baso-kudeaketa iraunkorra bideratuz.

Ermitabarri auzoa eta bertan proposatutako sistema orokorrak modu egokian txertatuko ditu haiei leku egiten dien ingurumen- eta paisaia-balio handiko ingurunean.

Zeberio ibaiaren bailara-hondoan populatutako aldeen paisaia-kalitatea hobetuko du, aipatu bailararen iparraldeko mazela modu iraunkor batez kudeatuta.

Aipatu aldeetako eguzkialdi-baldintzak hobetuko ditu iparraldeko mazelako baso-kudeaketa iraunkorra bideratuz, populatutako eremuetako eguzkialdi-baldintzak hobetzeko.

Eremu natural publikoen sekuentzia bat sortuko du, oinezkoentzako bideekin hornituta egongo da, eta bide horiek beren artean lotuko dituzte populatutako eremu nagusiak eta komunitate-ekipamendu nagusiak.

Ingurumen Iraunkortasunerako Txostenean aukerak aztertu eta gero finkatu da lurzoru erreserbaren kokalekua, eta E2.03 Antolamendu kategoriak eta lurzoru urbanizaezineko baldintza gainjarriak planoan zehaztu dira haren mugak.

5.6.4 BALDINTZA GAINJARRIAK Eremu bakoitzean lurzoru-erabileren jarduerak ezartzeak eta garatzeak eragin ditzaketen arrisku materialak saihesteko behar diren muga gehigarriak kalifikazio globalaren determinazio osagarritzat hartzen dira, Lurraldearen Antolamenduaren Gidalerroak, Nekazaritzako eta Basogintzako LAP eta gainerako araudia garatzen dituen Plan Orokor honetako Baldintza Gainjarri gisa definitutako esparruetan. Horietako batzuk (korridore ekologikoak, paisaia-balioko eremuak, etab.) xehetasun handiagoz zehaztu dira Plan Orokor honetan, diagnostiko-fasean egin den lanaren ondorioz.

E2.02 eta E2.03 planoek (Lurzoru urbanizaezinaren antolakuntza-kategoriak eta gainjarritako baldintzak) mugapen zehatza adierazten dute, ingurune naturalaren Diagnostikoan eta Plan Orokor honen Diagnostikoan bildutako informazioaren arabera (Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenak definizio xehatua ematen du).

Lurzoru urbanizaezineko guneen antolakuntza-baldintzak (eraikuntza- eta erabilera-araubidea barne) B.1 Araudi Orokorra dokumentuan adierazten dira espreski.

Plan Orokor honen eraginetarako, baldintza gainjarritzat hartzen dira:

CS1 - Natura-gune babestuak - Gorbeiako Parke Naturala

CS2 - Natura-Intereseko Eremuak - Natura 2000 Sarea

CS3 – Higa daitezkeen guneak

CS4 – Uholde-arriskua duten guneak

CS5 - Akuiferoen urrakortasuna

CS6 – Ur-hartuneak babesteko guneak

CS7 - Paisaia-balio handiko eremuak

CS8 - Lurraldeko korridore ekologikoak


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 7


CS9 - Tokiko korridore ekologikoak

CS10 - Onura Publikoko Mendiak

CS11 – Arriskuan dauden edo intereseko espezieen berezko habitatak.

CS12 - Geologia-intereseko lekuak.

CS13 – Zonifikazio akustikoa eta zortasun akustikoko guneak.

CS14 – Kutsatuta egon daitezkeen lurzoruak.

CS15 – Ustezko Gune Arkeologikoak eta Elementu Katalogatuak babesteko inguruak

5.6.5 LURZORU URBANIZAEZINEAN DAUDEN LANDA-AUZOAK ANTOLATZEKO IRIZPIDEAK

gg. Irizpide orokorrak

Atal honetan, eredu sozioekonomikoan finkatutako helburuen garapenean, lurzoru urbanizaezinean dauden auzoen hirigintza-antolamendurako garrantzitsutzat hartzen diren irizpideak aipatuko ditugu.

- Birgaitzea sustatzea eta baserriak banantzeko aukera kontuan hartzea.

- Erabilera turistikoak eta hirugarren sektorekoak malgutzea (nekazaritza-turismoa, bulegoak, lantegi txikiak).

- Espazio publikoak egokitzea.

- Auzoei lotutako ekipamendu publikoak sortzeko aukera.

- Baserrien ondoan kanpatzeko eremu naturalak antolatzeko aukera.

- Ondarea birgaitzea eta eraikin publikoei erabilera ematea.

- Udalaren saneamendu-sarearekiko konexioa.

- Sareak lurperatzea.

- Bide zaharrak eta iturburuak lehengoratzea.

Plan Orokor honek helburu horiek betetzea ahalbidetzen du, lurzoru urbanizaezineko eremu horien araudia egokituz. Araudi hori, eraikuntza- eta erabilera-araubidea barne, B.1 Araudi orokorra dokumentuak definitzen du espreski.

hh. Landa-guneak

Saldarian, Uriondo, Arkulanda, Olatzar, Ereñotza, Etxazo, Egia, Ermitabarri eta Isasi landa-guneak hasiera batean onartutako Bizkaiko Landa-Guneen Inbentarioan jasota daudenez, plangintzarako dokumentu honek, indarrean dagoen hirigintza-legeriari jarraiki, haietako bakoitza mugatuko du jarraian.

Mugapen horren oinarrian dagoen eredu sozioekonomikoaren arabera, hutsik dauden etxebizitzak okupatzeko neurriak hartu behar dira (sustapen- eta malgutasun-neurriak), landa-auzoetako etxebizitza-beharrei erantzun eta arkitektura tradizionalaren elementuak desagertzea saihesteko. Eredu horrek lehentasuna ematen die gaur egungo eraikinen birgaitzeari eta segregazioari, eta bigarren aukeratzat du lurzoru berriak


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 8


okupatzea. Hortaz, ondorioz atera daitekeenez, auzoetako etxebizitza-beharrei erantzuteko nahikoa da egun hutsik dauden lursailak betetzea eta baserrien segregazio-araudia malgutzea.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 3 9


5.7 AZALEREN LABURPENA

E4. ZONIFIKAZIO GLOBALA

BIZITEGIKO HIRI-LURZORU FINKATUA

1. HLF 27.675 m2

2. HLF - SAUTUOLABARRI 49.080 m2

3. HLF - AREILTZA 10.970 m2

GUZTIRA 87.725 m2

BIZITEGIKO HIRI-LURZORU FINKATU GABEA

1. HLFG - ZUBIALDE 13.215 m2

3. HLGF - SAUTUOLABARRI 1.190 m2

4. HLGF - ZAUTUOLA 9.370 m2

5. HLGF - JAURI A 2.510 m2

SUNC 6 - JAURI B 6.475 m2

7. HLFG - ZERRATEGIA 2.415 m2

8. HLFG - ITURRONDO 3.110 m2

9. HLFG - ZUBIALDE 35D 495 m2

10. HLFG - ZUBIALDE 35D 643 m2

11. HLFG - AREILTZA 2.365 m2

12. HLFG - AREILTZA 15 117 m2

13. HLFG - AREILTZA 16B 54 m2

GUZTIRA 41.959 m2

E4. ZONIFIKAZIO GLOBALA

A. BIZITEGIA. GUNE GLOBALA

BIZITEGIKO HIRI-LURZORU FINKATUA 87.725 m2

BIZITEGIKO HIRI-LURZORU FINKATU GABEA 41.959 m2


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4 0


GUZTIRA 129.684 m2

KOMUNIKABIDEEN SISTEMA OROKORRAK

BIDE-SARE NAGUSIA URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA E1.1 BI-3524 58.140 m2 5.420 m2 E1.2 SALDARIAN ERREPIDEA 8.985 m2 E1.3 URIONDO ERREPIDEA 9.592 m2 E1.4 BERTZUTEN ERREPIDEA 4.814 m2 E1.5 OLATZAR ERREPIDEA 684 m2

E1.6 AREILTZA ERREPIDEA 618 m2 1.825 m2 E1.7 SAUTUOLABARRI APARKALEKUA 959 m2 E1.8 EREÑOTZA ERREPIDEA 3.106 m2 561 m2 E1.9 EGIA ERREPIDEA 148 m2 248 m2 E1.10 EGIA APARKALEKUA 248 m2 E1.11 ETXAZO ERREPIDEA 3.106 m2 651 m2

E1.12 ZEBERIOGANA ERREPIDEA 4.616 m2 E1.13 ELEXONDO ERREPIDEA 2.739 m2 E1.14 ISASI ERREPIDEA 1.274 m2

BIDE-SARE NAGUSIA 98.070 m2 9.663 m2


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4 1


OINEZKOENTZAKO BIDEAK ETA BIZIKLETA-BIDEAK

E2.1 ZEBERIO BAILARAKO BIDEGORRIA 50.653 m2

50.653 m2

ESPAZIO LIBREEN SISTEMA OROKORRAK

HIRI-KANPOKO ESPAZIO LIBREAK URBANIZAEZINA F1.1 ERREKA ERTZEKO PARKEA 17.272 m2 F1.2 ELEXONDOKO PARKEA 121.642 m2

HIRI-KANPOKO ESPAZIO LIBREAK 138.914 m2

HIRI-ESPAZIO LIBREAK

HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA F2.1 AREILTZA PARKEA 1.482 m2 F2.2 SAUTUOLABARRI PARKEA 4.268 m2 F2.3 ZUBIALDE PLAZA 6.003 m2

HIRI-ESPAZIO LIBREAK 11.754 m2

EKIPAMENDUEN SISTEMA OROKORRAK

IKASTEGIAK URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA G1.1 IRAKASKUNTZA EKIPAMENDUA 679 m2 G1.2 HAURRESKOLA/ZAHAR ETXEA 526 m2

G1.3 ZUBIALDE ESKOLA 2.351 m2


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4 2


G1.4 ESKOLA ZAHARRAK 345 m2

IKASTEGIAK 0 m2 3.900 m2

KIROL-AZPIEGITURAK URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA G2.1 ESKOLAKO FUTBOL ZELAIA 1.325 m2 G2.2 ZUBIALDEKO KIROL-EKIPAMENDUA 5.827 m2 G2.3 ZUBIALDEKO FRONTOIA 797 m2 G2.4 ERMITABARRIKO FRONTOIA 1.009 m2

KIROL-AZPIEGITURAK 6.836 m2 2.122 m2

ERLIJIO-ERAIKINAK URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA G4.1 SAN PEDRO BASELIZA - saldarian 198 m2 G4.2 SAN ASENTZIO BASELIZA - Uriondo 214 m2 G4.3 SAN SEGISMUNDO BASELIZA 57 m2 G4.4 SANTI KURUTZ BASELIZA - Santa kurtze 312 m2 G4.5 SAN BARTOLOME BASELIZA - Urizar 248 m2 G4.6 SANTOMAZARRA BASELIZA - Barbatxao 113 m2 G4.7 ANDRA MARI BASELIZA - Zeberiogana 676 m2 G4.8 PADUAKO SAN ANTONIO BASELIZA -

Zrgiñao 230 m2

G4.9 SANTO TOMAS ELIZA - Elexondo 2.182 m2 G4.10 SAN ESTEBAN BASELIZA - Etxazo 74 m2 G4.11 PADUAKO SAN ANTONIO BASELIZA- Barañao 122 m2


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4 3


G4.12 SAN ADRIAN MARTIRIA BASELIZA- Argiñao

165 m2

G4.13 SAN JUSTO ETA SAN PASTOR BASELIZA 75 m2

ERLIJIO-ERAIKINAK 4.304 m2

ZUZKIDURA-BIZITOKIA URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA

ZUZKIDURA-BIZITOKIA 0 m2 0 m2

LAGUNTZA EMATEKOA URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA G6.1 EUSEBIO ALDEKO ZAHAR EGOITZA 9.551 m2

LAGUNTZA EMATEKOA 9.551 m2 9.551 m2

AISIARAKOAK URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA G7.1

AISIARAKOAK 0 m2 0 m2

GIZARTEA ETA KULTURA URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA G8.1 INSTITUTU ZAHARRA 14.255 m2 G8.2 ZUBIALDEKO ELIZA 417 m2

G8.3 ERMITABARRIKO TABERNA 126 m2

GIZARTEA ETA KULTURA 14.381 m2 417 m2


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4 4


INSTITUZIO ETA ZERBITZU PUBLIKOAK URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA G9.1 SAN ROKE erabilera anitzeko eraikina 265 m2

G9.2 UDALETXEA 404 m2

G9.3 HILERRIA 5.215 m2

INSTITUZIO ETA ZERBITZU PUBLIKOAK 5.215 m2 669 m2

ZERBITZU-AZPIEGITUREN SISTEMA OROKORRAK

UR-HORNIDURA ETA BANAKETA URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA H1.1 ARESANDIAGA UR-BILTEGIA 3.087 m2 H1.2 SALDARIAN UR-BILTEGIA 10.770 m2 H1.3 URIONDO UR-BILTEGIA 23.007 m2 H1.4 BERTZUTEN UR-BILTEGIA 3.724 m2 H1.5 ALDEKO UR-BILTEGIA 26.718 m2 H1.6 EGIA UR-BILTEGIA 7.517 m2 H1.7 IBARRA UR-BILTEGIA 11.091 m2 H1.8 ELEXONDO UR-BILTEGIA 143.110 m2

ERREGAIEN HORNIDURA 229.024 m2 0 m2

HONDAKINEN KUDEAKETA URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA H6.1 HONDAKIN-KUDEAKETARAKO PLANTA 5.110 m2

HONDAKINEN KUDEAKETA 5.110 m2 0 m2


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4 5


UR-SAREEN SISTEMA OROKORRAK

UR-SAREA URBANIZAEZINA HIRI-LURZORUA ETA LURZORU

URBANIZAGARRIA I1.1 ZEBERIO IBAIA 58.698 m2

UR-SAREA 58.698 m2 0 m2


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4 6


5.8 EGITURA-ANTOLAKUNTZAREN BESTE ALDERDI BATZUK

5.8.1 GARAPEN-PLANGINTZA

Plan Orokorreko eremu hauek plangintza berezi edo garapen-plangintza bidez garatu behar dira:

- 1. HLFG Zubialde: Hiri-Berrikuntzako Plan Berezia.

- 2. HLFG. Bediena: Hiri Antolakuntzako Plan Berezia.

Gainera, lurzoru urbanizaezinean erabilera jakin batzuk ezartzeak plan bereziak idaztea eska ditzake.

5.8.2 ESPAZIO-EREMUAK ALDATZEKO IRIZPIDEAK B1. Planaren Araudi Orokorra dokumentuak espazio-eremuak aldatzeko irizpideak ezartzen ditu, ingurumen-balioaren arabera mugak ezarriz, plan orokorra aldatu behar ez izateko aldaketa horiek egitean.

5.8.3 PROGRAMAZIOA ETA EPEAK Plan Orokorraren programazio orokorra bi dokumentu hauen bidez finkatzen da: B.2 Hirigintza-eremuen araudi partikularra eta C.3 Jarduera-programa.

5.8.4 TOKIKO SISTEMEN OINARRIZKO EZAUGARRIAK Ezaugarri hauek xeheki azaltzen dira, aurretik aipatutako irizpideei jarraituz, B.2 Hirigintza-eremuen araudi partikularra eta C.3 Jarduera-programa dokumentuetan.

5.8.5 ANTOLAKUNTZA XEHATUARI BURUZKO ALDERDIAK Antolakuntza xehatuari buruzko parametro guztiak espezifikoki azaltzen dira, aurretik aipatutako irizpideei jarraituz, B.1 Araudi orokorra eta B.2 Hirigintza-eremuen araudi partikularra dokumentuetan.

Araudi partikularrean, zuzkidura publikoen zuzkidura eta exekuzioko jarduera integratuak zehazten dira, planteatutako antolakuntzaren arabera. Gainera, eraikuntza bakartuko erregimenean eraiki daitezkeen lursail edo orubeen garapenerako baldintzak adierazten dira, eremu finkatuetan. Azkenik, plangintzarekin bat ez datozen edo antolakuntzatik kanpo dauden eraikuntzak ere definitzen dira, eta lursailak ezartzeko baldintzak.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4 7


A3. INGURUMEN-EBALUAZIOA PLANAREN PROPOSAMENETAN INTEGRATZEKO JUSTIFIKAZIO-MEMORIA

6. Erreferentzia-dokumentua HAPOren proposamenetan integratzea Zeberioko HAPO dokumentua idaztean, erreferentziatzat hartu da honako Erreferentzia Dokumentu hau:

BFAren Ingurumen Saileko Ingurumen eta Biodibertsitate Zerbitzuak Zeberioko Hiri Antolamendurako Plan Orokor berriari buruz (2014ko iraila) eginiko txostena. Erreferentzia-dokumentua.

Erreferentzia Dokumentuak ezarritako baldintzak bi modutan txertatu dira dokumentuan:

Plan Orokorraren beraren bitartez, bere egin dituena garapen iraunkorrari eta lurzoruaren zuhurtziazko kontsumoari lotutako baldintza orokorrak (ikus hirigintza-eredua).

Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenaren bidez, aipatutako dokumentua garatzeko idatzi dena eta HAPO honen alternatibak aztertu dituena (ikus erantsitako dokumentua: Ingurumen Iraunkortasunaren Txostena).

7. Ingurumen Iraunkortasunaren Txostena HAPOren proposamenetan integratzea

Bestetik, Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenaren edukia (txosten honen talde idazleak eta HAPOren talde idazleak era koordinatuan egina) Plan Orokorraren dokumentuan txertatu da, bide hauen bitartez:

7.1 Alternatibak ebaluatzea eta hautatzea

Aurrerapen-fasean eta Hasierako Onarpenean planteatu diren proposamen eta alternatiben ebaluazioa egin dugu.

Alternatiben balorazioa (eta inpaktu handiena zutenen baztertzea) xehetasunez azaltzen da A.2 Hartutako soluzioaren justifikazio-memoria dokumentuaren 4. puntuan (Aztertutako alternatibak eta hautapen-prozesua). Puntu honetan, bateraezintzat jo diren alternatibak azaltzen dira, eta bereziki aipatzen dira beren ingurumen-balioa dela-eta hirigintza-eraldaketarako bateraezintzat hartzen direnak. Alternatiben azterketari buruzko informazioa dokumentazio grafikoaren informazio-planoen atalean agertzen da.


2 0 1 5 a b e n d u a

1 4 8


7.2 Lurzoru urbanizaezineko erabilera- eta eraikuntza-araubiderako irizpideak

Irizpide zehatzak ezarri dira eremuetan erabilera- eta eraikuntza-araubidea ezartzeko, hautemandako ingurumen-arriskuei erantzuteko helburuarekin (B.1 Araudi orokorra edo B.2 Eremuen araudi partikularra, kasuen arabera).

7.3 Zuzenketa-, babes- eta konpentsazio-neurriak

Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenak zuzenketa-, babes- eta konpentsazio-neurriak ezartzen ditu Plan Orokorreko proposamenentzat. Neurriak ezarri dira bai hiri-lurzoruko eta lurzoru urbanizagarriko jarduerentzat bai lurzoru urbanizaezineko erabilerentzat, eta neurri horiek zuzenean txertatu dira Plan Orokorreko hirigintza-araudian (B.1 Araudi orokorra edo B.2 Eremuen araudi partikularra, kasuen arabera).

7.4 BISOI EUROPARRAREN KUDEAKETA-PLANAREN ERANSKINETIK ERATORRITAKO neurriak

Jadanik esan denez, Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenak, eranskin gisa, HAPOko proposamenek bisoi europarraren (mustela lutreola) habitatean duten eraginari buruzko azterlan bat barne hartzen du (ikus justifikazio-memoriaren 4.6 puntua). Era berean, neurri zuzentzaileak ezarri dira hainbat eremutan, aurreko puntuan ezarritakoak osatzeko.

ZEBERIO PLAN GENERAL ORDENACIÓN URBANA ZEBERIO€¦ · ZEBERIOKOHIRIANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRA...

Documents

Transcript of ZEBERIO PLAN GENERAL ORDENACIÓN URBANA ZEBERIO€¦ · ZEBERIOKOHIRIANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRA...