NU Science Journal 2013; 9(2) : 29 - 46

การประยกตใชกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะหเพอพจารณาทนการศกษาของ โรงเรยนหวดงราชพรหมาภรณ จงหวดนครสวรรค วรยาภรณ พชยโชค และจนทรจรา พยคฆเพศ*

An Application of the Analytical Hierarchy Process (AHP) for Considering

Scholarship of Huadong Rachaprommabhorn School, Nakhonsawan. Wiriyaporn Pichaichok and Janjira Payakpate*

ภาควชาวทยาการคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก 65000

*Corresponding author.E-mail: janjirap@nu.ac.th

บทคดยอ

การศกษาครงนมว ตถประสงคเ พอน าเอาเทคนคกระบวนการล าดบช นเชงวเคราะห (Analytical Hierarchy Process : AHP) มาประยกตใชในการพจารณาทนการศกษา ส าหรบนกเรยนโรงเรยนหวดงราชพรหมาภรณ จงหวดนครสวรรค โดยมการค านวณคาน าหนกคะแนนตามกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห ซงแยกตามเกณฑการพจารณาหลกเกณฑทใชไดมดวยกนจ านวน 4 เกณฑคอ เกณฑดานผลการเรยน เกณฑดานความประพฤต เกณฑดานฐานะ/เศรษฐกจ และเกณฑดานชนป ในแตละครงของการพจารณาทน คาน าหนกทก าหนดใหในแตละเกณฑจะแตกตางกนออกไปตามวตถประสงคของทนการศกษานนๆ เกณฑทเลอกพจารณานนจดไดวามความถกตองและนาเชอถอเนองจากคา Concurrency Reasonable (CR) ของ AHP ทจ านวนเกณฑ 4 เกณฑนนจะตองมคาไมเกน 9% จงจะจดวาเกณฑทไดมความเหมาะสม คาทค านวณไดจากเกณฑเหลานคอ 5.75% 5.61% 4.40% และ 5.52% นอกจากนผลการทดสอบเทคนคดงกลาวกบทนททางโรงเรยนมอยเปนประจ า ยงแสดงใหเหนวา การใชเทคนค AHP นนเหมาะสมกบการประยกตกบการพจารณาทนการศกษาของโรงเรยน ค าส าคญ: กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห ทนการศกษา โรงเรยนหวดงราชพรหมาภรณ

30 NU Science Journal 2013; 9(2)

Abstract

The objective of this study is to apply Analytical Hierarchy Process (AHP) with considering the scholarship for secondary school. Based on AHP, all related criterias are investigated and collected. Four criterias are selected because they are the most requested criterias from scholarship provider. The matrix calculation of four criterias and significant ratio shows that concurrency reasonable (CR) value should be not over 9%. CR values of each criterias are 5.7547%, 5.61%, 4.40% and 5.52%. Therefore, these criterias are suitable for the scholarship consideration system. Furthermore, AHP is tested with the scholarships of this school. The result shows that this technique is useful for scholarship consideration system. Keywords: AHP, Scholarship, Huadong Rachaprommabhorn School

บทน า

โรงเรยนหวดงราชพรหมาภรณเปนโรงเรยนมธยมขนาดกลาง และเปนโรงเรยนประจ าต าบลทอยในพนททประชากรสวนใหญมอาชพทางการเกษตรและรบจางทวไป รายไดตอครวเรอนอยในเกณฑทต า นกเรยนสวนใหญของโรงเรยนจงเปนเดกทยากจน ขาดแคลนทนทรพย ในแตละภาคเรยนโรงเรยนไดรบการเสนอมอบทนการศกษาจากหนวยงานตางๆ รวมถง โรงเรยนไดด าเนนการจดหาทนการศกษามามอบใหนกเรยนโดยขอความรวมมอจากหนวยงานตางๆ ซงงานแนะแนวการศกษาของโรงเรยนเปนผรบผดชอบ ทนการศกษาเขามาในแตละปการศกษาอยางตอเนอง จ านวนเงนทนการศกษาขนอยกบเจาของทนผมอบ ในการเสนอชอเพอรบทนการศกษาในแตละครง มการจ ากดเรองเวลาทตองสงรายชอนกเรยนตามวนเวลาทก าหนดเทานน นกเรยนทตองการรบความชวยเหลอดานเงนทนการศกษามหลายระดบ เชน ระดบทเรงดวน และระดบทรอได ในการพจารณาตองพจารณานกเรยนทอยในระดบเรงดวนกอน ซงในขนตอนการท างานเดมไมมการเกบขอมลนกเรยนหรอจดล าดบนกเรยนไว โดยจะมการจดล าดบกตอเมอ มทนการศกษาเขามา และอกปญหาหนงคอเมอมการประกาศรบสมครทนการศกษา นกเรยนไมกลามาสมคร ท าใหโรงเรยนไมไดรบขอมลจากนกเรยนทมปญหาจรงๆ นกเรยนกลมทมาสมครจะเปนนกเรยนกลมเดมๆ ทเคยมาสมครแลว แตยงไมไดรบการพจารณามอบทนการศกษาหรอไดรบทนการศกษาไปแลวแตเปนจ านวนเงนทนอย

NU Science Journal 2013; 9(2) 31

นอกจากนทนการศกษาบางทนมเกณฑการพจารณาทแตกตางกน เชนบางทนตองการมอบใหนกเรยนทยากจน เทานนโดยไมสนใจเรองผลการเรยน บางทนนกเรยนตองมผลการเรยนอยในเกณฑ ทก าหนดจงจะไดรบการพจารณา การทวงถามหรอสอบถามขอมลตางๆทกครงทมการพจารณาทนการศกษาจงเปนงานทซ าซากและสรางภาระงานใหกบบคลากรของโรงเรยนทเกยวของ ซงทกคนมภาระงานทมากอยแลว ดงน นการประยกตใชกระบวนการล าดบขนเชงวเคราะหเพอพจารณาทนการศกษา จะชวยเพมประสทธภาพในดานการปฏบตงาน และกอใหเกดประโยชนสงสดทงตอตวนกเรยนและผปฏบตงานของโรงเรยนหวดงราชพรหมาภรณ

กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analytical Hierarchy Process: AHP)

กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (AHP) เปนเทคนคหนงในการตดสนใจแบบหลายหลกเกณฑ (Multiple Criteria Decision Making: MCDM) ซงจดไดวาเปนกระบวนการทใชในการวดคาระดบของการตดสนใจทถกตองตรงตามวตถประสงคเทคนคหนง (ภชร นมศรกล, 2551) มการน าไปประยกตใชในดานตางๆ เชน การตดสนใจเกยวกบการด าเนนงานทางธรกจ ไดแก การสงซอวตถดบ การเลอกสถานทในการประกอบการ การก าหนดกลยทธทางการตลาด ฯลฯ รวมถงการประยกตใชในเรองของการบรหารทรพยากรบคคลในองคกร เชน การจดล าดบความสามารถของพนกงาน การประเมนทางเลอกของสายอาชพ การส ารวจทศนคตของพนกงาน เปนตน นอกจากนแลวการเปรยบเทยบ AHP กบเทคนคอนๆของ MCDM แสดงดงตาราง 1

ตาราง 1 เปรยบเทยบการท างานของ AHP, TOPSIS และ SAW (ภชร นมศรกล, 2551, เมธ เอกะสงหและคณะ, 2551 และ สรกฤษฎ นาทธราดล, 2551)

วธการ หลกการ จดแขง จดออน AHP -คาน าหนกของเกณฑและคา

คะแนนความเหมาะสม โดยใชหลกการเปรยบเทยบทละค

- ใชหลกการคดทเปนระบบ - สามารถตดสนใจบนหลกเกณฑเชงคณภาพ และมการวเคราะหถงความสอดคลองของขอมล ท าใหการตดสนใจมความถกตองมากขน - เปนวธการทมการประยกตใชกบการตดสนใจตางๆ อยางกวางขวาง

- การเปรยบเทยบทละค อาจท าใหเกดความซบซอน สบสนในการพจารณาหากจ านวนของหลกเกณฑและจ านวนของทางเลอกมมากขน - จ าเปนตองอาศยความช านาญและความเชยวชาญของผใหขอมล

32 NU Science Journal 2013; 9(2)

วธการ หลกการ จดแขง จดออน

TOPSIS - จดอนดบความเหมาะสมของทางเลอก โดยการพจารณาทางเลอกทมคาขอมลทเขาใกลคาทดทสดในทางบวกและออกหางคาทแยทสดในทางลบ

- เหมาะส าหรบการตดสนใจบนหลกเกณฑเชงปรมาณ - เหมาะส าหรบการตดสนใจทอยบนทงหลกเกณฑเชงบวกและเชงลบ

- หากมทางเลอกในการตดสนใจจ านวนมาก อาจเกดความผดพลาดในการพจารณาทางเลอกทมคาดทสด หรอแยทสดในแตละหลกเกณฑได

SAW -ผตดสนใจเปนผก าหนดก าหนดคาน าหนกของ แตละหลกเกณฑทใชในการตดสนคะแนนรวมของแตละทางเลอก - ค านวณจากผลคณของคาน าหนกและคาความเหมาะสมของแตละหลกเกณฑ -เลอกทางเลอกทไดคะแนนสงสดเปนล าดบแรก

- เปนกระบวนการทงาย ไมยงยากมการน าไปใชอยางกวางขวาง - มการท า Normalize กบ Standardize ในสวนของ คาน าหนกและคาคะแนน เพอลดความคลาดเคลอนของคาทก าหนดไวแตแรกใหแคบลง

- มสมมตฐานวาไมม ปฏสมพนธกนระหวางปจจยทใชชวยตดสนใจ

จากขอมลขางตนจะพบวา วธการ AHP ให ผลการส ารวจนาเชอถอกวาวธอน เนองจากใชวธการเปรยบเทยบเชงคในการตดสนใจ มการสรางโครงสรางทเปนแผนภมล าดบขน เลยนแบบกระบวนความคดของมนษย ผลลพธทไดเปนเชงปรมาณ ท าใหการจดล าดบความส าคญสะดวก ดงนน AHP จงถกน ามาประยกตใชในการตดสนใจของมนษยเพอใหการท างานไดสะดวกและรวดเรวขนเชน ตวอยางระบบสารสนเทศเพอการบรหารงานทนการศกษาของมหาวทยาลยพายพ (ไตรภพ พลยา, 2549) ถกพฒนาขนโดยประยกตใช AHP รวมกบโปรแกรมระบบฐานขอมลไมโครซอฟต Access และโปรแกรม Visual Basic ผลการพจารณาถกจดพมพออกมาในรปแบบรายงาน เมอเปรยบเทยบกบการท างานของคนแลวมความถกตอง ระบบสารสนเทศนท าใหการท างานรวดเรวตรงกบความตองการของผใชระบบ

อกตวอยางหนงเปนการน า AHP เขามาชวยในการคดเลอกจงหวดในการเปนศนยกลางโลจสตกส (ภชร นมศรกล, 2551) โดยมหลกเกณฑการคดเลอก 5 หลกเกณฑ คอ หลกเกณฑดานภมศาสตร ดานปรมาณสนคา ดานโครงสรางพนฐาน ดานธรกจโลจสตกส และดานการใหการสนบสนนจากภาครฐและองคกรสวนทองถน ผลการประยกตแสดงใหเหนวา AHP ชวยในการคดกรองและเปรยบเทยบจงหวดตางๆ ไดอยางสมเหตสมผล จนกระทงไดจงหวดทเหมะสม จากตวอยางทงสองจะพบวา AHP นนเหมาะสมกบการตดสนใจในกรณทมเกณฑหรอปญหาทมความซบซอน เชนเดยวกบ

NU Science Journal 2013; 9(2) 33

การพจารณาทนการศกษาของโรงเรยนทตองมหลกเกณฑตางๆ ตามความตองการของแตละทนการศกษา

การท างานของ AHP เรมตนดวยการเปรยบเทยบความส าคญของเกณฑทใชในการตดสนใจ

เพอจดล าดบความส าคญของแตละทางเลอกดงแสดงในรป 1

รป 1 แผนภมล าดบชนแบบจ าลองการตดสนใจ (สดถนอม กมลเลศ, 2552)

โครงสรางของแผนภมนประกอบไปดวยองคประกอบหรอปจจยทเกยวของกบการตดสนใจตางๆ แผนภมนมลกษณะเปนระดบชน จ านวนของล าดบชนจะขนอยกบความซบซอนของการตดสนใจ ซงอธบายไดคอ สวนประกอบในแตละระดบชนจะถกจดล าดบความส าคญโดยการใชวธการเปรยบเทยบเปนค ในการเปรยบเทยบเปนค โดยใชมาตราสวนในการวดทถกคดคนโดย Thomas Saaty (วฑรย ตนศรคงคล, 2542) แสดงดงตาราง 2 โดยทมาตราสวน 1 ถง 9 เหมาะสมกบเหตผลและสะทอนถงระดบทมนษยสามารถแยกแยะความสมพนธระหวางปจจยตางๆ ไดงาย เมอปจจยแตละอนเปรยบเทยบกบตวเอง ในตารางเมตรกซ คาทไดจะเทากบ 1 ในตารางเมตรกซเสนทแยงมมจะประกอบดวยตวเลข 1 เทานน เพราะเปนจดทปจจยแตละตวเปรยบเทยบกบตวเอง สวนพนททอยเหนอเสนทแยงมม จะเปนตวเปรยบเทยบระหวางปจจยสองปจจย พนททอยใตเสนทแยงมมจะเปนคาตางตอบแทนของคาทอยพนทเหนอเสนทแยงมม

34 NU Science Journal 2013; 9(2)

ตาราง 2 มาตราสวนการวนจฉยเปรยบเทยบเปนคๆ (วฑรย ตนศรคงคล, 2542) ระดบความเขมขนของ

ความส าคญ ความหมาย ค าอธบาย

1 ส าคญเทากน ทง 2 ปจจยสงผลกระทบตอวตถประสงคเทากน

3 ส าคญกวาปานกลาง ความพงพอใจในปจจยหนงมากกวาอกปจจยหนงปานกลาง

5 ส าคญกวามาก ความพงพอใจในปจจยหนงมากกวาอกปจจยหนงมาก

7 ส าคญกวามากทสด ปจจยหนงไดรบความพงพอใจมากทสด เมอเปรยบเทยบกบอกปจจยหนง ในทางปฏบตปจจย

9 ส าคญกวาสงสด มหลกฐานยนยนความพงพอใจในปจจยหนงมากกวาอกปจจยหนงในระดบทสงสดเทาทจะเปนไปได

2, 4, 6, 8

ส าหรบในกรณประนประนอมเพอลดชองวางระหวางระดบความรสก

การวนจฉยในลกษณะก ากงกนและไมสามารถอธบายดวยค าพดทเหมาะสมได

1.1-1.9 ปจจยทเสมอกน ปจจยทถกเลอกขนมานนมความส าคญใกลเคยงกนและเกอบหาความแตกตางไมไดเลย 1.3 คอระดบกลางๆ สวน 1.9 คอระดบสงสด

การประเมนคาถวงน าหนกในแตละล าดบชนของแผนภมตามระดบชน คาล าดบความส าคญ (Vector of Priorities) ในตารางเมตรกซทถกค านวณไดจะตองถกท าใหมคาเปนมาตรฐานรวมกนไดเปน 1.0 หรอ 100% และการค านวณหาระดบคาความสอดคลองเพอท าใหผลทไดมความสมบรณ โดยการค านวณหาคาถวงน าหนก อตราคาความสอดคลอง (Consistency Ratio: CR) เพอวดความสอดคลองในการเปรยบเทยบปจจยแตละคในตารางเมตรกซ และ Saaty ไดก าหนดคาของ CR ทยอมรบไดเอาไวส าหรบขนาดของตารางเมตรกซทแตกตางกน ในการก าหนดเกณฑปจจยตางๆ ทกๆ ตารางเมตรกซทเปรยบเทยบจะตองสามารถแสดงคาความสอดคลองทยอมรบได ถาตารางเมตรกซมความสอดคลองกนของเหตผลสมบรณ 100% คา Maximums Eigenvalue ( max) จะมคาเทากบจ านวนปจจย (n) ทถกน ามาเปรยบพอด ในทางตรงกนขามถาการวนจฉยเรมไมมความสอดคลองกน คา max นจะมคาสงกวาจ านวนปจจยทถกน ามาเปรยบเทยบ ดงนนการหาคา max จงเปนเรอง

NU Science Journal 2013; 9(2) 35

ทส าคญมากในการน าวธการ AHP มาใช เพราะวาถกใชเพอเปนดชนอางถงในการกลนกรองขอมลโดยการค านวณหาอตราสวนของความสอดคลอง (Saaty, 2008) ของคาถวงน าหนกเพอตรวจสอบวาการเปรยบเทยบเปนคๆ ในตารางเมตรกซไดใหผลการประเมนผลทมเหตผลสมบรณ การค านวณหาอตราสวนของความสอดคลอง (CR) มขนตอนในการท าดงตอไปน

1. ค านวณหาคาถวงน าหนกและคา max ส าหรบแตละตารางเมตรกซตามจ านวนปจจย ทม (n)

2. ค านวณหาคาดชนความสอดคลอง (Consistency Index – CI) ส าหรบแตละตารางเมตรกซตามจ านวนปจจย (n) โดยใชสตร CI = ( max-n)/n-1; n = จ านวนปจจย

3. ค านวณหาอตราสวนของความสอดคลอง (Consistency Ratio–CR) โดยใชสตร CR = CI/RI ซงคา RI หรอคาดชนจากการสมตวอยางทไดมาจากการประมวลผล ในแบบจ าลองและมความแตกตางกนตามขนาดของตารางเมตรกซ ตาราง 3 ไดแสดงใหทราบถงคาของ RI ส าหรบตารางเมตรกซตงแต 1-10 โดยไดมาจากคาดชนสมตวอยางทเปรยบเทยบในกลมตวอยางทมขนาดอยท 500 (Saaty, 2008) ตาราง 3 คาเฉลยดชนจากการสมตวอยาง (Average Random Index – RI) (Saaty, 2008) ขนาดของตาราง

เมตรกซ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

คา RI 0 0 0.52 0.89 1.11 1.25 1.35 1.4 1.45 1.49

ความไมสอดคลองกนนถกน ามาเปรยบเทยบตวเลขทสมตวอยางจากตารางเมตรกซ คออตราสวนของความสอดคลองจะถกใชเพอวดความสอดคลองในการเปรยบเทยบเปนค Saaty ไดก าหนดคาอตราสวนความสอดคลองทยอมรบไดส าหรบตารางเมตรกซทมขนาดทแตกตางกน ไดแก

1. อตราสวนความสอดคลองท 5% ส าหรบตารางเมตรกซทมขนาดเปน 3x3 2. อตราสวนความสอดคลองท 9% ส าหรบตารางเมตรกซทมขนาดเปน 4x4 3. อตราสวนความสอดคลองท 10% ส าหรบตารางเมตรกซทมขนาดมากกวา 5x5 ขนไป

ถาอตราสวนของความสอดคลองทไดตกอยในระดบทรบไดคอ มคาเทากบหรอนอยกวาทก าหนดไว หมายถงผลเฉลยทไดถกตอง (มความสอดคลองกน) และการประเมนผลนนใหผลทยอมรบได ในทางตรงกนขามถาอตราสวนของความสอดคลอง (CR) มคามากกวาคาทยอมรบไดกแสดงวาผลของการประเมนและวเคราะหน นไมมความสอดคลองภายใตตารางเมตรกซ ดงน นจงควร

36 NU Science Journal 2013; 9(2)

มการทบทวนหรอปรบปรงการประเมนผลใหม การหาอตราสวนของความสอดคลองจะชวยท าใหผ ตดสนใจสามารถมนใจในความนาเชอถอในการก าหนดคาล าดบความส าคญในเกณฑและปจจยตางๆ ทก าหนดขน จากรป 1 สามารถน ามาใหน าหนกความส าคญของเกณฑการประเมนไดดงน

1. สรางตารางเมตรกซเปรยบเทยบเกณฑทใชในการตดสนใจเปนค

รป 2 ตวอยางตารางเมตรกซทใชแสดงการเปรยบเทยบเปนค (สธรรม อรณ, 2554)

โดยท aij คอ สมาชกในแถวท i หลกท j ของเมตรกซ หมายถง ผลการเปรยบเทยบความส าคญระหวางปจจย Ai และ Aj

2. ก าหนดมาตราสวนในการวนจฉยเปรยบเทยบ เชน ถา aij = 1 หมายถง ปจจย Ai และ Aj มความส าคญเทากน ถา aij = 3 หมายถง ปจจย Ai มความส าคญมากกวา Aj เลกนอย ถา aij = 5 หมายถง ปจจย Ai มความส าคญมากกวา Aj ปานกลาง ถา aij = 7 หมายถง ปจจย Ai มความส าคญมากกวา Aj มากทสด

จ านวนระดบของมาตราสวนในการเปรยบเทยบน ขนอยกบตวผวเคราะหเองวาตองการรายละเอยดในการเปรยบเทยบมากแคไหน ถาตองการรายละเอยดมากขน กอาจจะก าหนดระดบการเปรยบเทยบหลายระดบมากขน เชน อาจจะเพมจ านวนระดบขนไปอก คอ ถา aij = 9 หมายถง ปจจย Ai มความส าคญมากกวา Aj อยางยงยวด หรอถาคดวาระดบของมาตราสวนดงกลาวมความแตกตางเกนไป กอาจจะก าหนดใหม ใหมาตราสวนในการเปรยบเทยบมความแตกตางกนนอยลงกได เชน ให aij =2 หมายถง ปจจย Ai มความส าคญมากกวา Aj เลกนอย และ aij =3 หมายถง ปจจย Ai มความส าคญมากกวา Aj ปานกลาง เปนตน โดยในการเปรยบเทยบจะใชเกณฑตามตาราง 3 แสดงมาตราสวนในการวนจฉยเปรยบเทยบเปนคๆ

NU Science Journal 2013; 9(2) 37

3. น าทางเลอกทก าหนดไวในตอนแรกมาประเมนผานเกณฑทใชในการตดสนใจ เพอจดล าดบความส าคญของทางเลอก เพอใหเขาใจมากยงขน

กรณศกษาการประยกตใช AHP กบระบบทนการศกษาของโรงเรยนมธยมหวดงราชพรหมาภรณ

1. รวบรวมเกณฑการพจารณาทนการศกษา เกบขอมลทนการศกษาทมเขามาในโรงเรยนตงแตป พ.ศ. 2553 ถง ป พ.ศ. 2554 มาจดจ าแนก เงอนไขและเกณฑการใหทนการศกษา

รป 3 แผนภมล าดบชนการพจารณาทนการศกษา

2. การวเคราะหการตดสนใจโดยใชกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (AHP)

เนองจากในการพจารณาทนการศกษาแตละทนอาจมการก าหนดเกณฑคณสมบต ทแตกตางกน เชน ทนประเภทเรยนด จะพจารณาผลการเรยนเปนหลก ทนประเภทยากจน จะพจารณาฐานะทางเศรษฐกจเปนหลก เปนตน ดงนนในการค านวณคาน าหนกจงมการแยกการวเคราะหในแตละเกณฑ ผลลพธทไดแสดงดงตารางขางลาง

การพจารณาทนการศกษา

ความประพฤต

ฐานะ/เศรษฐกจ

ระดบชน

-3.50 ขนไป

-3.25 – 3.49

-3.00 – 3.24

-2.75 – 2.99

-2.50 – 2.74

-2.25 – 2.49

-2.00 – 2.24

-คะแนนความ

ประพฤต

- ลกษณะทพกอาศย - ลกษณะการครอบครองบานและทดน - อาชพหลกของบดา/ มารดา - รายไดของบดา/ มารดา - จ านวนพนอง

- ม.1 - ม.2 - ม.3 - ม.4 - ม.5 - ม.6

ผลการเรยน

รายชอนสตรบทนการศกษา

38 NU Science Journal 2013; 9(2)

ตาราง 4 แสดงผลการวเคราะหโดยพจารณาเกณฑในรป 3

น าหนก

คาความสอดคลอง (CR)

ผลการเรยน 40.63 5.75 ความประพฤต 40.65 5.61 ฐานะ/เศรษฐกจ 35.57 4.40 ระดบชน 48.51 5.52

3. เกณฑคะแนนการพจารณาทนการศกษา เกณฑทง 4 ดานนนประกอบไปดวยเกณฑยอย โดยมาการใหคะแนนในแตละชวงของเกณฑ

ยอย 0-9 คะแนน จากนนน ามาเฉลยตามความถของขอมลในแตละขอยอย โดยท าเชนเดยวกนในทกๆ เกณฑ จากนนจงรวมคะแนนในแตละดาน แลวจงจะน าคะแนนทไดในแตละดาน ปรบฐานเปน 1,000 คะแนน เนองจากตองการคะแนนทมชวงกวาง เพอแกปญหา การซ าของคะแนน จากนนจะน าคะแนนทปรบแลวมาคณกบน าหนกขอมลของแตละเกณฑหลก (ทวเคราะหไวในขอท 2) คะแนนในแตละชวงของเกณฑมรายละเอยดดงน

3.1 ดานผลการเรยน มเกณฑยอยคอ เกรดเฉลย

เกรดเฉลย คะแนน

3.50 ขนไป 9.00 3.25 – 3.49 8.00 3.00 – 3.24 7.00 2.75 – 2.99 6.00 2.50 - 2.74 5.00 2.25 – 2.49 4.00 2.00 – 2.24 3.00 ต ากวา 2.00 0.00

คะแนนของเกณฑผลการเรยนสามารถค านวณไดจาก ((คะแนนทได X 1,000) / 9) X 40. 63

ผลการวเคราะห

เกณฑหลก

NU Science Journal 2013; 9(2) 39

3.2 ดานความประพฤต เกณฑยอยในดานน จะกลาวถงสงทสะทอนถงความประพฤตของนกเรยน เชน ความกาวราว พฤตกรรมในหองเรยน การเกยวของกบสงเสพตดและการพนน ซงฝายกจการนกเรยนไดมการเกบขอมลไวในรปของคะแนน โดยก าหนดใหนกเรยน ทกคนมคะแนนความประพฤต คนละ100 คะแนน เมอเรมเขามาเรยน และเมอหลกฐานวานกเรยนประพฤตผดครงใด นกเรยน จะถกตดคะแนนความประพฤตจะมากหรอจะนอย ขนอยกบจ านวนครงและประเภทความผดทนกเรยนไดละเมดกฎระเบยบ

คะแนนความประพฤต คะแนน 100 9.00

90-99 7.50 80-89 6.00 70-79 4.50 60-69 3.00 50-59 1.50

ต ากวา 50 0.00 คะแนนของเกณฑดานความประพฤตสามารถค านวณไดจาก ((คะแนนทได X 1,000) / 9) X

40.65 3. 3 ดานฐานะทางเศรษฐกจ เกณฑยอยในดานน จะกลาวถงสงทมผลตอสภาพฐานะทางบานของนกเรยน เชน สภาพครอบครว อาชพ และรายไดของครอบครว

ลกษณะทพกอาศย คะแนน เพงสงกะส 9.00 เพงไม 7. 85 บานเชา 6.70

บานชนเดยวมงดวยสงกะส 5.55 บานชนเดยวมงดวยกระเบอง 4. 40

บานปนชนเดยว 3. 25 บานไมชนเดยว 2.10 บานปนสองชน บานไมสองชน

0.95 0. 00

40 NU Science Journal 2013; 9(2)

ลกษณะการคอรบครองบานและทดน คะแนน

อาศยบานคนอนอย 9.00 บานเชา

อาศยทดนคนอนปลกบาน 6.50 4.50

ปลกบานบนทดนตวเอง 0. 00 อาชพหลกของบดา และอาชพหลกของมารดา คะแนน

ถงแกกรรม/ปวย/แยกทาง 9.00 เกษตรกรรม 6.75 รบจางทวไป 4.50

คาขาย 2.25 ราชการ หรอรฐวสาหกจ 0. 00

รายไดของบดา และรายไดของมารดา คะแนน รายไดนอยกวา 3,000 บาทตอเดอน 9.00

3,000 - 3,500 8.55 3,501 – 4,000 8.10 4,001 – 4,500 7.65 4,501 – 5,000 7.20 5,001 – 5,500 6.75 5,501 – 6,000 6.30 6,001 – 6,500 5.85 6,501– 7,000 5.40 7,001 – 7,500 4.95 7,501 – 8,000 8,001 – 8,500

4.50 4.05

8,501 – 9,000 3.60 9,001 – 9,500 9,501 – 10,000

3.15 2.70

10,001 – 10,500 2.25 10,501 – 11,000 1.80

NU Science Journal 2013; 9(2) 41

คะแนนของเกณฑดานฐานะ/เศรษฐกจสามารถค านวณไดจาก ((คะแนนทได X 1,000)

/ 63) X 35.57 3.4 ดานระดบชน เกณฑยอยในดานน จะกลาวถงระดบชนเรยนทนกเรยนก าลงศกษาอย โดยถามการเลอกระดบชนใด ใหระดบชนนนมคะแนน 9.00 ระดบชนทไมถกเลอกใหมคะแนนเปน 1.00 และถาไมมการระบระดบชนใหถอวาเปนการเลอกทกระดบชน คะแนนในแตละระดบชนมคาเทากนคอ 9

9.00

คะแนนของเกณฑดานระดบชนสามารถค านวณไดจาก ((คะแนนทได X 1,000) / 9) X 48.51

รายไดของบดา และรายไดของมารดา คะแนน 11,001 – 11,500 1.35 11,150 – 12,000 0.90

รายไดมากกวา 12,000 ขนไป 0.00 จ านวนพนองรวมนกเรยน คะแนน

มากกวา 3 คนขนไป 9.00 3 คน 6.00 2 คน 3.00 1 คน 0.00

ระดบชน คะแนน ม. 1 9.00 ม. 2 9.00 ม. 3 9.00 ม. 4 ม. 5 ม. 6

9.00 9.00 9.00

42 NU Science Journal 2013; 9(2)

เกณฑทง 4 ดานถกน าไปการทดสอบใชกบการพจารณาทนการศกษาของโรงเรยนหวดงราชพรหมาภรณซงมนกเรยนตงแตชนมธยมศกษาปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 6 จ านวนรวมทงหมด 320 คน ผลลพธทไดจากการประยกตใชเกณฑ ตรงตามการประเมนจากคณะกรรมการพจารณาทนฯ ซงมบางทนการศกษาผลไมตรง แตคนพบสาเหตวาเปนความบกพรองของคณะกรรมการพจารณาทนฯ ตวอยางการค านวณตามเกณฑทง 4 ดานแสดงดงตาราง 5 ตาราง 6 และ ตาราง 7 โดยในตวอยางดงกลาวจะแสดงการพจารณาทนการศกษาพระราชทานสมเดจพระบรมโอรสาธราช กบจ านวนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 10 คน

บทสรป

การประยกตใชกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะหกบก ารพจารณาทนการศกษาของโรงเรยนหวดงราชพรหมาภรณ ไดค านวณคาน าหนกคะแนนตามกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห โดยค านวณแยกตามเกณฑการพจารณาหลกแตละขอเพอใหผใชสามารถเลอกเกณฑการพจารณาหลกทจะใชในการพจารณาทนการศกษาไดอยางอสระ และมการก าหนดเกณฑการพจารณายอยเพอแยกขอมลเปนประเดนใหมความละเอยดมากยงขน มการแทนคาของขอมลใหเปนคะแนน มการค านวณคะแนนตามสตรค านวณเพอหาคาคะแนนรวมและน าคะแนนรวมทไดมาจดล าดบเพอคดเลอกนกเรยนทไดรบทนการศกษาโดยยดผลคะแนนรวมสงสด ผลลพธทไดจากการประยกตกระบวนการดงกลาว ตรงตามการประเมนจากคณะกรรมการพจารณาทนฯ ซงมบางทนการศกษาผลไมตรง แตคนพบสาเหตวาเปนความบกพรองของคณะกรรมการพจารณาทนฯ กระบวนการล าดบชนเชงวเคราะหสามารถน าไปแกไขปญหาทเกดขนในการพจารณาทนการศกษาของโรงเรยนหวดงราชพรหมาภรณได และเพอใหผลการพจารณารวดเรว อาจจะมการน าไปพฒนาเปนโปรแกรมทใชส าหรบการพจารณาทนการศกษาในอนาคตและสามารถน าไปประยกตใชกบโรงเรยนทมลกษณะเดยวกนไดอกดวย

NU Science Journal 2013; 9(2) 43

ตาราง 5 ขอมลนกเรยนของโรงเรยนหวดงราชพรหมาภรณ จ านวน 10 คน

ขอมล\ นกเรยนคนท 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

เกรดเฉลย 3.20 3.00 3.40 2.80 2.75 2.00 3.00 3.40 2.50 3.60

คะแนนความประพฤต 80 100 100 80 70 100 90 80 90 100

ลกษณะทพกอาศย เพงไม บานเชา บานเชา เพงสงกะส บานชนเดยวมงดวยสงกะส

บานชนเดยวมงดวยสงกะส

บานปนชนเดยว

บานปนชนเดยว

บานไมชนเดยว บานไมชนเดยว

ลกษณะการครอบครองบานและทดน

อาศยทดนคนอนปลกบาน

อาศยบานคนอนอย

อาศยบานคนอนอย

อาศยทดนคนอนปลกบาน

อาศยบานคนอนอย

ปลกบานบนทดนตวเอง

ปลกบานบนทดนตวเอง

ปลกบานบนทดนตวเอง

อาศยบานคนอนอย

อาศยทดนคนอนปลกบาน

อาชพหลกของบดา รบจางทวไป ถงแกกรรม เกษตรกรรม รบจางทวไป แยกทาง ถงแกกรรม เกษตรกรรม แยกทาง รบจางทวไป รบจางทวไป

อาชพหลกของมารดา รบจางทวไป รบจางทวไป เกษตรกรรม รบจางทวไป เกษตรกรรม เกษตรกรรม เกษตรกรรม รบจางทวไป รบจางทวไป รบจางทวไป

รายไดของบดา 4,000 0 4,000 6,000 0 0 6,000 0 6,000 6,000

รายไดของมารดา 3,500 4,000 2,500 4,000 5,000 5,000 3,000 5,000 3,000 5,000

จ านวนพนอง (รวมนกเรยน) 2 2 2 1 1 1 2 2 1 2

ชนป 1 2 3 4 5 6 3 4 5 6

44 NU Science Journal 2013; 9(2)

ตาราง 6 ผลการค านวณคะแนนโดยพจารณาจากเกณฑ ส าหรบทนพระราชทานสมเดจพระบรมโอรสาธราช

แทนคาคะแนน\นกเรยนคนท 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ดานผลการเรยน เกรดเฉลย 7.00 7.00 8.00 6.00 6.00 3.00 7.00 8.00 5.00 9.00

ดานความประพฤต คะแนนความประพฤต 6.00 9.00 9.00 6.00 4.50 9.00 7.50 6.00 7.50 9.00

ดานฐานะ/เศรษฐกจ ลกษณะทพกอาศย 7.85 6.70 6.70 9.00 5.55 5.55 3.25 3.25 2.10 2.10

ลกษณะการครอบครองบานและทดน 4.50 9.00 9.00 4.50 9.00 0.00 0.00 0.00 9.00 4.50

อาชพหลกของบดา 4.50 9.00 6.75 4.50 9.00 9.00 6.75 9.00 4.50 4.50

อาชพหลกของมารดา 4.50 4.50 6.75 4.50 6.75 6.75 6.75 4.50 4.50 4.50

รายไดของบดา 8.10 9.00 8.10 6.30 9.00 9.00 6.30 9.00 6.30 6.30

รายไดของมารดา 8.55 8.10 9.00 8.10 7.20 7.20 8.55 7.20 8.55 7.20

จ านวนพนอง (รวมนกเรยน) 3.00 3.00 3.00 0.00 0.00 0.00 3.00 3.00 0.00 3.00

รวม 41.00 49.30 49.30 36.90 46.50 37.50 34.60 35.95 34.95 32.10

ดานชนป ชนป 0.00 0.00 9.00 0.00 0.00 0.00 9.00 0.00 0.00 0.00

NU Science Journal 2013; 9(2) 45

ตาราง 7 ผลการค านวณตามเกณฑ AHP ของทนพระราชทานสมเดจพระบรมโอรสาธราช

ค านวณคะแนน\นกเรยนคนท 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

สรปดานผลการเรยน= ((คะแนนทได X 1,000) / 9) X น าหนกขอมลดานผลการเรยน

316.01 316.01 361.16 270.87 270.87 135.43 316.01 361.16 225.72 406.30

สรปดานความประพฤต= ((คะแนนทได X 1,000) / 9) X น าหนกขอมลดานความประพฤต

271.00 406.50 406.50 271.00 203.25 406.50 338.75 271.00 338.75 406.50

สรปดานฐานะ/เศรษฐกจ = ((คะแนนทได X 1,000) / 63) X น าหนกขอมลดานฐานะ/เศรษฐกจ

244.50 294.00 294.00 220.05 277.30 223.63 206.34 214.39 208.42 191.43

สรปดานชนป= ((คะแนนทได X 1,000) / 54) X น าหนกขอมลดานชนป

0.00 0.00 80.85 0.00 0.00 0.00 80.85 0.00 0.00 0.00

คะแนนรวม 831.51 1016.51 1142.51 761.92 751.42 765.56 941.95 846.54 772.90 1004.23

46 NU Science Journal 2013; 9(2)

เอกสารอางอง

ไตรภพ พลยา. (2549). การพฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหารงานทนการศกษา มหาวทยาลยพายพ. วทยานพนธ วท.ม., มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม.

ภชร นมศรกล. (2551). การประยกตใชการตดสนใจแบบหลายหลกเกณฑเพอคดเลอกศนยกลาง โลจสตกสดานการขนสงสนคาในประเทศไทย บนแนวระเบยงเศรษฐกจ. วทยานพนธ วศ.ม., มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม

เมธ เอกะสงห, เฉลมพล ส าราญพงษ, ชาญชย แสงชโยสวสด, ประภสสร พนธสมพงษ และเทวนทร แกวเมองมล. (2551). ระบบวเคราะหการตดสนใจแบบหลายหลกเกณฑทใชขอมลเชง

พนท. รายงานการสมนาระบบเกษตรแหงชาต ครงท 4: เกษตรเพอชมชนและสงแวดลอม พรอมรบโลกรอน . วนท 27-28 พฤษภาคม 2551. ศนยประชมนานาชาตเอมเพรส เชยงใหม. 75-89.

วฑรย ตนศรคงคล. (2542). AHP กระบวนการตดสนใจทไดรบความนยมมากทสดในโลก. กรงเทพฯ: กราฟฟค แอนด ปรนตง. สธรรม อรณ. (2554). การตดสนใจโดยใชกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analysis Hierarchy Process: AHP). สบคนเมอ 2 ตลาคม 2554, จาก

http://202.183.190.2/FTPiWebAdmin/knw_pworld/image_content/64/process1.pdf สรกฤษฏ นาทธราดล. (2551). การประยกตใชกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะหความคลมเครอใน

การคดเลอกผสงมอบของอตสาหกรรมยานยนตและอเลกทรอนกส. วทยานพนธ วศ.ม., มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม

Saaty, L.T. (2008). Decision Making with Analytic Hierarchy Process. International Journal Services. 1(1), 83-98.