Vocabulario da construción naval

68
profesionaliza a túa lingua construcción naval

description

Iván Méndez López

Transcript of Vocabulario da construción naval

Page 1: Vocabulario da construción naval

profesionaliza a túa lingua construcción naval

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 1

Page 2: Vocabulario da construción naval

CONSTRUCCIÓN NAVAL

AutorIván Méndez López

EditaServizo de Normalización LingüísticaUniversidade da Coruña 2006ISBN: 84-9749-224-2

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 2

Page 3: Vocabulario da construción naval

abanicar abanear~abalarMover un guindastre en círculos ou arcos horizontais.

abanico pluma de carga, cabriaAparello capaz de erguer grandes pesos.

abarloarse abarloar1. Situar unha embarcación en paralelo e co costadomoi próximo a outra ou ao peirao de xeito que sóquedan separadas polas defensas. 2. Chocar unhaembarcación con outra.

abalizar balizarSinalar con balizas como advertencia dun perigo.

abatimiento abatemento1. Derivación no rumbo dun barco cara a sotaventoprovocado polo efecto do vento. 2. Valor do ánguloformado polo rumbo real e o rumbo aparente.

abatir abaterSepararse unha nave cara a sotavento do rumbo.

abicarDeterminar marcas de orientación no mar coa axudadas estrelas e dos accidentes xeográficos.

abocardar véxase abucinar

abocinar abucinarDar forma de bucina á boca dun cano ou tubo.Abucinador: aparello que dá forma de bucina.

abordar/abordaje abordar/abordaxe (f)1. Achegar unha embarcación a outra até tocala. 2.Chegar unha embarcación a porto.

acanaladura acanaladura~estríaEstría ou suco lonxitudinal de perfil semicircular oucase semicircular.

acería fábrica de aceiro, fundiciónTaller de fabricación de aceiro.

acalumarAfondar, ir para o fondo algo, como por exemplo unhaboia.

acollar calafatear~estoparTapar con estopa e brea as táboas dos barcos paraimpedir que entre a auga.

achicar achicar~baldeirar~desaugarBaldeirar a auga dun lugar que quedou anegado.

achicador achicadoiro, tangarte, briolPa con que se saca a auga dunha embarcación menor.

adriza drizaCorda empregada para izar as velas e as bandeiras.

adrizar adrizar~enderezarPór dereito un barco, estabilizar.

agrietamiento gretadoPresentación de fendas ou gretas nunha superficie.

aguada augada1.Cantidade de auga potábel que leva un barco. 2.Lugar onde un barco pode proverse de auga.

aguja agulla1. Compás. 2. Cada unha das pezas sobre as que xiranas porcas do temón. Agulla xiroscópica: Instrumento

A

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 3

Page 4: Vocabulario da construción naval

de orientación que se basea nas propiedades doxiroscopio.

aislamiento illamentoConxunto de materias que impiden a propagación dunfenómeno físico.

alargamiento alargamentoMagnitude da deformidade permanente por extensión.

alefriz alefrizFisura que se realiza na parte dianteira das madeiraspara encaixar as táboas dos costados dos navíos.

aleta (popa) aleta (de estribor - de babor)1.Cada unha das pezas de madeira que constitúen aúltima caderna de popa. 2. Parte do barcocomprendida entre 10 e 14 cuartas (aletas de estribor)e entre as 18 e 22 cuartas (aletas de babor). 3. Cadaun dos costados da embarcación inmediatos ao revirode popa. Aleta estabilizadora: cada unha das pezasque sobresaen desde o comezo até a alzada dopantoque.

aligeramiento alixeiramentoAcción e efecto de alixeirar.

alimentador alimentadorTroncos de carga nas bodegas dos buques.

aljibe alxibeBuque destinado ao transporte de líquidos,nomeadamente auga.

alomada ~alomar alombamento~alombarAdoptar forma curva.

alteroso altoBuque moi elevado nas súas obras mortas.

alunamiento aluamentoCurva que forma a parte interior das velas da gáveapara evitar que rocen.

amadrinar xuntar, reforzarUnir dúas cousas co obxecto de reforzar unha delasou aumentar a súa eficacia.

amarradero amarradoira, puntos de amarradaSitio destinado a amarrar unha embarcación.

amarra amarraClase de cabos, cadeas e cables metálicos usadospara o amarre dunha embarcación. 2 Amarra de popa(tirada desde popa). 3. Amarra de proa (tirada desdeproa).

amarre amarre/amarraduraAcción e efecto de amarrar.

amortiguador amortecedorDispositivo empregado para evitar as perturbaciónsque se producen nas máquinas eléctricas.

amura amura1. Parte do costado dun navío, por onde comeza a sermáis estreito. 2. Anchura do barco situada na oitavaparte da súa eslora a partir da proa. 3. Cabo suxeito acada un dos puños baixos das velas de cruz e queserven para amarralas ou modificar a súa posición.Puño de amura: puño formado pola intersección dobordo superior e o bordo inferior da vela. Mirar polaamura: ver algo cunha marcación duns 45º (deestribor) ou 315º (de babor).

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 4

Page 5: Vocabulario da construción naval

amurada amurada1. Prolongación do costado dunha embarcación poloseu costado. 2. Parte superior de cada lado dunhaembarcación pola súa parte interior.

amurar amurarLevar cara a barlovento o puño dunha vela e amarralaao costado do barco coa amura.

ancla áncoraAparello de ferro que se crava no fondo do mar paraasegurar unha embarcación. Abater a áncora: colocara áncora máis lonxe do que estaba en relación aovento e ás mareas. Botar a: embarrar a embarcación.Deitar a: lanzar a áncora ao mar. Estar á: estarfondeada unha embarcación. Levar/subir/levantar:recoller as áncoras.

anclaje ancoraxe (f)1. Acción de ancorar. 2. Lugar adecuado para ancorar.3. Imposición municipal que tiñan que pagar os navíospara fondear nos portos.

ancorelPedra que vai pendurada nas boias para que non sepoida mover no mar.

ancladero ancoradoiroLugar na costa para fondear as embarcacións.

anclote rizónÁncora pequena.

andana1. Serie de ondas que chegan xuntas. 2. Conxunto debarcos.

aparadura aparaduraPeza de madeira que protexe as quillas dasembarcacións.

aparejar aparellarAbastecer o barco cos aparellos necesarios.

aparejo aparello1. Conxunto de arboradura, cordames e velames dunbarco que serve para o empurrar coa forza do vento.2. Cada unha das diferentes máquinas formadas porcombinacións de poleas dun cabo que traballa polassúas roldanas, empregadas para vencer grandesresistencias. 3 Conxuntos de utensilios para pescar.

apilar amorear, aparello amoreadorAparello que se emprega para amorear as cargas dunbuque.

aplastamiento esmagadura, esmagadoUnha proba de esmagado é a que se fai coas barrasque se destinan á fabricación de remaches queconsiste en esmagar un extremo até que adquira undiámetro determinado.

apuntalar apuntalarPór puntais a un barco nun dique de construcións.Apuntalamento: acción de apuntalar.

araña arañaConxunto de cabos ou cordas que saen dun mesmopunto en direccións diverxentes. 2. Peza de madeiraque evita que se enrede a vela cos cabos quegornecen os paus.

arboladura arboraduraConxunto de paus ou mastros dunha embarcación.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 5

Page 6: Vocabulario da construción naval

arbolar arborar1. Dotar de mastros unha embarcación. 2. Alzar unhacousa, especialmente unha bandeira. 3. Pór verticaisos remos para saudar.

arbol árboreCada un dos paus fixados verticalmente que sosteñenas velas. Árbore mestra: o pau máis alto dunhaembarcación.

arbotante arcobotante (de bucina, de hélice)Soporte de aceiro que sostén a parte final da árboreda hélice.

arfada arfadaCabeceo dunha embarcación.

arfar arfarLevantar a proa dun buque por efecto do mar.

arganeo arganeoArgola de ferro situada no extremo superior da canada áncora.

armador armadorPersoa ou sociedade que se dedica á explotacióndunha ou varias embarcacións.

armamento armamento1. Acción de armar un barco. 2. Fase final daconstrución dun barco, comprendida entre a botadurae a entrega aos propietarios. 3.Conxunto de efectosque teñen como finalidade armar un barco.

armar armarAbastecer de todo o necesario a un barco. Sinónimode aparellar.

arqueo arqueo1. Acción de medir un barco. 2. Volume e capacidadedun navío. Certificado de arqueo: documento en queconstan as principais características dun navío.

arraigado arraigamentoExtremo de todo cabo feito firme en calquera parte.

arranchar arranxarPór en orde os efectos e as cousas que están endesorde.

arrastre arrastreArte de pesca que consiste en tirar da rede,arrastrándoa.

arriar arriar1. Facer baixar as velas ou as bandeiras que estabanizadas ou despregadas. 2. Afrouxar ou soltar unaparello, cabo, liña ou cadea.

arribada arribadaFondeadoiro dunha embarcación nun lugar distinto dohabitual para evitar un perigo e outras necesidades.

arriostrar riostarLigar dous elementos por dúas riostas, por pezas queimpidan o seu movemento.

arrizar arrizarTomar os rizos das velas. Suspender calquera cousa.

arrufo arrufeCurvatura de liñas dunha embarcación.

asiento asentoO maior calado de popa dun buque sobre a súa flotación.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 6

Page 7: Vocabulario da construción naval

asta hastaPau longo e delgado que se emprega para suxeitaralgo.

astilla muerta hasta mortaElevación da caderna sobre o plano da quilla medida ámetade da súa manga.

atracadero atracadoiro, peirao de atracadaLugar onde, sen perigo, poden atracar asembarcacións.

atracar atracarChegar a terra unha embarcación.

atraque atracadaAcción de atracar unha embarcación.

atunero atuneiroBarco destinado á pesca do atún.

aviar aviarDispor dun xeito ordenado algunha cousa para operarcon ela posteriormente.

axiómetro axiómetroAparello que serve para medir o ángulo que forma apa do temón coa dirección da quilla.

azorcar apertarApertar cun nó unha peza.

azuela aixolaFerramenta que consta dunha coitela recta ou curvaunida perpendicularmente a un mango para labrar edesbastar a madeira.

babor baborParte esquerda da embarcación.

badano formónFerramenta que empregan os carpinteiros semellanteao escoupro, mais cunha folla máis longa.

balance balance, balanceo, bambeoCada unha das inclinacións e do movementoalternativo dun buque.

balanceiraCadro de madeira que se sitúa sobre a mesa dacámara do buque que serve para evitar que osobxectos arrolen a causa do balanceo.

balandra balandraVeleiro dun só pau e con velas de coitelo, con cuberta,que se empregaba antigamente para pesca e otransporte da cabotaxe.

balandro balandroBalandra pequena. 1. Embarcación construída para asregatas. 2. Embarcación costeira de pequenasdimensións e aparellada de proa a popa cun sómastro e un bauprés fixo.

balde balde, caldeiro,baldeira, tina, tinallaRecipiente de forma cilíndrica que se emprega paratransportar auga.

baldear baldear (a cuberta)Limpara unha superficie arroxando baldes de auga.

baliza balizaSinal que advirte dun perigo ou dunha rede no mar, ouque marca as características dunha zona pola que senavega.Balizamento: sinalización de perigos por

B

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 7

Page 8: Vocabulario da construción naval

medio de balizas. balizar: sinalar un lugar con balizas.

ballenero baleeiro1. Barco empregado para a pesca de baleas. 2. Barcomedieval empregado para a pirataría.

ballestrinque ballestrinqueNó mariñeiro feito con dúas voltas de cabo indicadopara asegurar unha amarra a unha bita ou a un pau.

bancada bancada1. Conxunto de bancos feitos de táboas traveseirasnos botes e que serven de asento.

bandazo bandazoMovemento brusco dunha embarcación.

banzoCada un dos largueiros que soporta ou aseguracalquera armazón.

bao vaoViga transversal, lixeiramente arqueada, que sostén acuberta dunha embarcación. Vao cartelado: vaos dealtura decrecente desde a consola até o zapón. Vaosde aire: os que se poñen nas bodegas dalgúns buquespara lle dar máis apoio. Vao de zapón: frontais noburato do zapón que van de banda a banda. Vao falso:que se pode quitar con facilidade. Vao principal: o vaomaior dun buque. Vaos reforzados: son de maioraltura que os normais que unidos cos puntais e asesloras forman a estrutura principal de soporte dascubertas.

barbotén barbotenRoda de caderna en forma de estrela con dentes e conburatos para que traballe por ela a cadea da áncora epor medio da que se eleva.

barca barcaEmbarcación de pequena dimensión.

barcaza barcazaEmbarcación de dimensións variábeis que se empregapara a carga e descarga de barcos.

barloa barloaCabo con que se suxeitan os buques abarloados.

barlovento barloventoLado da embarcación onde sopra o vento.Barloventadora: embarcación que barloventea ben.Barloventar: navegar conseguindo dirixir o rumbocara ao fío do vento, na amura.

barloteEmbarcación de vela e temón xa desaparecida.

barra barraVara que serve para virar o cabrestante a man.

barraganete barraganeteCada unha das partes superiores da caderna quesobresaen da caderna da embarcación.

barretas barretasAparello que se arma por debaixo dun buque que estána bancada.

basada baseAparello que se arma por debaixo dun buque que estánunha bancada para encher o burato entre a carena eos rolos.

base baseDistancia comprendida entre as dúas aliñacións que

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 8

Page 9: Vocabulario da construción naval

determinan a milla medida.

bastardaAplícase ao pequeno cabo que enfía os cabos do colarda raca.

batea batea1. Embarcación plana que se emprega en ríos e enzonas portuarias para o trasporte de mercadorías. 2.Construción que se emprega para a cría de mexillón.

bauprés bauprés, guruprésPau situado na proa dos grandes veleiros e que servepara suxeitar nel os foques e os estais do trinque.

bergantín bergantín1. Embarcación de dous paus e velas cuadrangularesou redondas. 2. Tipo de buque de guerra que naprimeira metade do século XIX deu paso á construciónde fragatas de hélice. 3. Bergantín goleta: navío devela que arboraba dous ou máis paus.

vesar bicarBater unha cousa contra outra.

bichero bicheiroRaño ou vara que empregan as embarcacións paraatracar e desatracar e suxeitar as embarcaciónsmenores.

biela bielaPeza ríxida que nas máquinas alternativas e motoresserve para transformar o movemento de vai e vénnoutro de rotación.

bita bitaPoste de madeira, ferro ou aceiro asegurado á cubertaou no peirao que se emprega para amarrar o cabo da

áncora, unha cadea ou un cabo, ou para soltalos máislentamente cando fondea. Bita de cruz: bita con estaforma. Bitadura: parte da cadea da áncora que vaiestendida sobre a cuberta para poder soltarlibremente no momento de ancorar.

bitácora bitácoraCaixa de latón ou de madeira que contén as agullas debitácora na parte superior e na parte inferior os imánscorrectores de desviación. Agulla de bitácora: agullanáutica con imáns e esferas compensadoras dadesviación magnética. Caderno de bitácora: libro deabordo que leva o temoeiro en que se anota adirección e a forza do vento, o estado do mar, o rumboe a hora.

bocina bucinaTubo de sección con superficie terminais de áreasdiferentes que se destina a encaixar correctamenteunha membrana vibrante de superficie pequeno aoaire ambiente.

Vogar vogar, remarImpulsar unha embarcación cos remos, remar.

bolardo morrónPeza de ferro onde se amarran os cabos dunhaembarcación cando se atraca.

bolina1. Cabo que serve para halar cara á proa a relinga decaída de barlovento das velas cadradas. 2. Cada undos pequenos cabos que forman a araña e seempregan para soster o chinchorro.

bomba bombaAparello que se destina a provocar o movemento dunfluído ao longo dun conduto. Bomba de achicar:permite quitar a auga de calquera sitio. Bomba de

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 9

Page 10: Vocabulario da construción naval

aire: extrae o aire e o vapor da caldeira da máquina devapor. De alimentación: introduce a auga nascaldeiras de vapor. De lastrar: baleirar, encher etransvasar da auga de lastre. De sentina: bomba deaugas sucias que se destina a extraer e esgotar assentinas do buque.

borda bordaVaranda de cada un dos costados do buque.

borde bordoCostado dun buque desde a auga até a borda.

bordón bordónCada un dos costais que forman as patas anterioresdunha cabria.

bordadaCamiño percorrido por un barco entre dúas viradascando polo feito de ter vento de proa, ten que navegarde bolina, escorándose, a babor ou a estribor da rutaque non pode seguir directamente.

bornear xirar, torcer, curvarXirar o buque sobre as amarras.

botadura botaduraAcción de botar un buque.

botar botarPór na auga unha embarcación nova.

botalón botaló1. Percha redonda que serve para aguantar as ás ou ofoque. 2.Percha que nace na cuberta ou no costado eserve para amarrar embarcacións menores.

botavara botavara1. Pau inferior dunha vela cangrexa ou marconi. 2.botaló de popa das barcas medianas con respecto apau do medio.

bote bote1. Embarcación de tamaño pequeno con remos. 2.Embarcación de até 8 metros de eslora que ten quillae fondo redondo. Bote de xávega: bote que seemprega como auxiliar dunha lancha para a pesca conxávega.

bouEmbarcación que se dedica á pesca con bou. 2. Artede pesca de arrastre.

bourelElemento flotante composto de cortizas unidas queimpide que as redes afundan.

bovedilla bovedillaParte arqueada da popa dos buques desde a engraprincipal até a segunda cuberta.

boya (de amarre) boiaCorpo flotante suxeito a un cabo, unha cadea ou uncable que se fixa polo outro extremo ao fondo en e queserve de marca. Boia de amarrada: boia de grandesdimensións que indica a existencia dun morto paraamarrar alí buques.

boyante boianteBuque con menos calado que o normal.

boza boza (dianteira, traseira)Cadea ou anaco de cabo suxeito e firme a un lugar dacuberta de popa.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 10

Page 11: Vocabulario da construción naval

bragaCabo

bragadaCabo que mantén unida unha embarcación á rede quesoltou.

bragueiroCabo que suxeita o temón dunha embarcación.

braza brazaMedida que equivale a 1,6718 metros (medidaespañola) e 1,8287 (medida inglesa)

brazola brazolaZócalos lonxitudinais das aberturas dos zapóns sobrea cuberta, que serve para impedir a entrada de auga ecomo soporte dos seus pechos.

brick brickbarcaBuque de vela de tres paus ademais do bauprés.

Brida bridaCorrea, corda ou tira de meta que une diferentespezas entre si.

briolObxecto de madeira con forma de cazo que seemprega nas pequenas embarcacións para achicar aauga. 2. Cada un dos cabos que serven para cargarunha vela e despois aferrala máis facilmente.

buque buqueEmbarcación de gran tonelaxe. Buque alxibe: buquededicado ao transporte de líquidos, nomeadamenteauga. Buque de altura: aquel que se destina á pescade altura. Buque anfídromo: de dúas popas, paranavegar en ambos os sentidos. Buque baleeiro: o que

se destina á pesca de baleas. Buque carboeiro: o quese dedica ao transporte de carbón. Buque de carga:tamén se coñece como cargueiro, aquel que sedestina á carga en xeral. Buque cerrado de boca:aquel que desde un certo punto de flotación ten oscostados metidos para dentro. Buque de guerra.Buque de hélice. Buque mercante. Buquepolivalente: buque preparado para o transporte devarias cargas. Buque petroleiro: o que se dedica aotransporte de petróleo. Buque de servizo: o que sededica ao servizo dun outro maior. Buquetransbordador: ten como misión o transporte demercadorías e ou persoas a curta distancia e de xeitoregular (ferry). Buque de vapor: que ten por traccióna foza do vapor. Buque de vela: emprega a tracción dovento. Buque de vixilancia: dedícase á vixilancia dascostas.

burda burdaCada un dos cabos que baixa desde o alto dos mastrose se finca na borda.

buzarda buzardaCartabón que se une á roda e aos palmexares até asprimeiras cadernas que serve para consolidar aestrutura de proa.

cabecear, cabezada cabecear, cabezadaAlzar e baixar alternativamente a popa e a proa dunbarco.

cabezada cabezadaAcción de afundirse bruscamente na auga a proadunha nave.

cavilla cavillaPau de madeira torneada que se coloca no cavilleiro eque serve para amarrar os cabos de manobra.

C

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 11

Page 12: Vocabulario da construción naval

cabilleros cavilleiroTáboa en que se meten as cavillas para amarrar oscabos.

cablero cableiroBarco para a instalación de cables submarinos.

cable cableCabo groso que se emprega para asegurar aembarcación á áncora.

cabo caboCorda ou arame que se emprega a bordo dunhaembarcación. Cabo de boia: cabo que arría un barcoao peirao. Cabo de popa: cabo que arría un barcodesde a popa que se destina a amarrar. Cabo de proa:cabo desde a proa que se destina a amarrar.

cabotaje cabotaxe (f)Navegación que se fai de porto a porto seguindo acosta.

cabraCabeza de oito ou nove mallas da arte de pesca conveta.

cabrestante cabrestanteTorno de tracción de tambor vertical que manténenroladas dúas ou tres voltas de cable para arrastrarou elevar cargas.

cabria cabriaAparello capaz de erguer grandes pesos, empregadona construción e nos portos para cargar e descargarpesos elevados.

cabullería enxarciaConxunto de cabos dun buque.

cacea, cacearArte de pesca que se practica cun aparello formadopor unha liña provista dun ou varios anzois que searrastra pola popa da embarcación.

cadena cadeaConxunto de elos metálicos con que se une a áncora áembarcación

cadeneta1. Parte máis tupida da malla da rede de pesca. 2. Tirade rede que reforza o bordo superior dunha rede depesca.

cadoira1. Burato de quilla dunha embarcación por ondedesauga. 2. Tapón de cortiza ou de madeira co que setapa o burato.

cuadro de mandos cadro de mandosConxunto de indicadores e de instrumentos dispostosá vista do piloto.

caída caída1. Inclinación dos paus dun barco medida poladistancia horizontal entre o pé do pau e a vertical doexterior superior. 2. Cada un dos lados das velas quevén de arriba cara a abaixo.

caiqueEmbarcación lixeira de remos que se emprega noBósforo 2. Embarcación de pesca de cabotaxe, decasco moi robusto e de pouco calado, que arbora unpau ou dous ademais do bauprés, e é propia doMediterráneo oriental. 3. Embarcación deaproximadamente 12 metros que se emprega na costado Algarve.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 12

Page 13: Vocabulario da construción naval

caja de cadenas caixa de cadeasOnde se garda a cadea da áncora.

cajero caixaRecinto onde entran os barcos para a súa reparación.

cala calaCabo de gran grosor.

calabrote calabroteCabo moi groso de tres cordas.

calada calada1. Xornada de traballo no mar. 2. Cantidade de peixecapturado nunha marea. 3. Acción de calar unaparello no mar (tamén calamento)

calado calado1. Distancia entre a superficie e o fondo dunha masade auga. 2. Medida da parte somerxida dunhaembarcación.

caladero caladoiroLugar onde a actividade pesqueira se consideraprodutiva.

calafate, calafatear calafate, calafatear,calafateoTapar con estopa ou brea as táboas dos barcos paraimpedir que entre a auga. Calafateo: operación propiada construción e do mantemento dos barcos demadeira.

calar calar1. Facer que unha embarcación alcance máis oumenos a profundidade. 2. Facer baixar unha vela ouunha corda ao longo dun mastro por medio dun anelque os guía no seu movemento.

calcés calcésParte alta dun mastro comprendida entre agabia e o tamborete.

calimeTáboa interior de cada un dos costados da dorna.Dorna de calime: dorna profunda.

calma calmazoEstado do mar cando non hai vento nin ondas. Taménse coñece como calmeiro ou calma.

calmado calmadoO aceiro calmado é o que presenta só unha lixeiraevolución de gases durante a súa solidificación.

calón1. Peza de madeira que mantén estendido o aparello eque serve de empalme entre a rede de cerco a a cordade tiro. 2. Pano en que se localiza na rede da arte dexávega. 3. Rebenque en que se suxeita toda a alturadas dúas pernas do trabuquete.

calzo calzo1. Soporte de madeira que ten a misión de soportar unbote sobre a cuberta dun buque. 2. Taco de madeiraque serve de base para asentar o motor dunhaembarcación.

Cama de construcción Cama de construciónConxunto de soportes para que descanse o barcodurante a súa construción ou varada.

Cama de lanzamineto Cama de lanzamentoA estrutura do conxunto disposta para o lanzamentodo buque.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 13

Page 14: Vocabulario da construción naval

cámara cámaraCompartimento que está destinado a un obxectoespecífico. Cámara de máquinas, cámara de caldeiras.

camareta camareta1. Cámara pequena dun barco que se emprega comocomedor. 2. Nos barcos de guerra, é o compartimentoonde se aloxan os oficiais da mariña.

camarote camaroteCuarto dun barco destinado a dormitorio dostripulantes.

camellos cameloAparello usado para alzar os navíos co fin de diminuíro seu calado.

camisa camisa1. Tubo de metal que forma o recubrimento interiordos canóns. 2. Revestimento metálico que se colocano interior dun espazo oco para aumentar a súaresistencia. 3. Revestimento tubular disposto nointerior do cilindro que fai de superficie para queescorregue o pistón.

canal canal, canleVía que se abre á navegación grazas a traballos dedragado. Parte máis profunda e limpa dun porto oudunha ría pola que entran e saen as embarcacións.Canle de navegación: interrupción do cinto coralinodun atol que permite o paso entre o lago e o maraberto.

canal de trancanil canle de trancanilFormado polos ángulos do trancanil e que verten asaugas da cuberta e en cuxo plano van os embornais.

cáncamo cáncamoArgola de metal suxeita na superficie dunhaembarcación de que se amarran cabos ou aparellos.

cangrexeiraRede de arrastre que serve para capturar cangrexos.

canoa canoaEmbarcación lixeira de forma alongada e apuntada naproa e na popa, que non ten temón, quilla e vela.

canto cantoAresta dun ángulo que forman dúas caras continuasdun obxecto poliédrico.

caña canaParte da áncora que está comprendida entre a argolae a cruz. 2. Parte dun remo que está entre o guión e apa. Cana do temón: elemento feito de madeira ou demetal de forma alongada e delgada que serve parafacer xirar o temón. Canas de moco: parellas de cabosque parten dun extremo interior do moco e se insirenun en cada lado da roda de proa e serven parareforzala.

capear capearEstar ou aguantar á capa, mantendo a embarcaciónparada para conseguir unha maior seguranza dobarco en situacións de temporal ou adversas.

capa capaModo de navegación en que a nave está practicamenteparada.

cara cara, faceCada unha das superficies dunha cousa en forma delámina. Face: cada unha das superficies dunha obra.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 14

Page 15: Vocabulario da construción naval

carbonero carboeiroBarco destinado ao transporte de carbón.

carabela carabelaEmbarcación de orixe portuguesa empregada para anavegación entre os séculos XIV e XVII.

cáraboEmbarcación menor de pesca co casco en forma de U,sen paus, cuberta nin corredor, propulsada a remo oua vela que se empregaba moito no norte de América.

caralleteAnaco de corda usado nalgunhas artes de pesca quese ata no peche do cinto para levar a rede á terra.

caramuzal caramuzalBuque mercante de forma alongada empregado enTurquía.

carena carenaParte somerxida dun buque ou dunha embarcación.Carena líquida: líquido que ten liberdade paramoverse no interior dun barco. Centro de carena:centro de gravidade da parte somerxida dun barco.

carenarReparar o casco dunha embarcación. Carenada:acción de carenar.

carga cargaAcción e efecto de cargar. Carga máxima: carga límiteque pode transportar un barco.

cargamento cargamento, cargadeiroConxunto de mercadorías que transporta un barco.Cargadeiro: lugar apropiado para atracar asembarcacións e cargar ou descargar mercadoras.

carguero cargueiroBarco que se destina ao transporte de mercadorías.

carlinga carlingaPeza de madeira plana que serve como base paraencaixar os mastros dos barcos.

carraca carracaBuque de gran tonelaxe que a partir do século XIII sedestinou ao transporte de tropas.

carrete carreteAnaco pequeno de cano con dúas bridas nos seuestremo que se emprega como peza de asentados deválvulas e de accesorios.

carretel carretel1. Cilindro concéntrico que leva dúas rodas metálicasnos extremos que serve para envolver os cables deamarre. 2. Cilindro máis pequeno de madeira onde seenvolve a corredoira.

carretilla carretillaVehículo que se emprega para o transporte demateriais.

carta carta (mariña, de marear, náutica denavegación)Mapa destinado principalmente aos navegantes enque se describe a costa, a localización dos elementosperigosos para a navegación e que ofrece referenciasdo fondo mariño e dos sinais que poden servir de guíapara bordear a costa ou entrar nun porto.

cartabón cartabónInstrumento de madeira ou metálico en forma detriángulo rectángulo escaleno.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 15

Page 16: Vocabulario da construción naval

cartela cartelaElemento construtivo de chapa, cadrado ou romboidalque se emprega co mesmo obxecto que o cartabón.

cárter cárterCaixa metálica que protexe o mecanismo dalgúnsmotores.

casco cascoCorpo dunha embarcación, sen máquinas ninsuperestruturas. Monocasco: embarcación que só tenun casco.

casquillo cascoPeza corta angular que está firme nunha outra paraformar un obxecto ou un tope.

castañuela castañolaPeza plana que se fixa a calquera elemento do buque,cunha gorxa paralela á superficie do asento,semellante a media cornamusa e serve para o pasoou o amarre do cabo e a fixación dos elementos.

castillo castelo (castelo de proa)Parte da cuberta principal dun barco entre o trinquetee a roda.

cata cata, probaOrificio que se fai nun elemento inaccesible ao seuinterior para comprobar o seu estado ou espesor.

catamarán catamarán1. Balsa de tres corpos construída en madeira. 2.Embarcación deportiva formada por dous cascosestreitos unidos en paralelo a unha plataforma.

cayuco caiucoBote de remos sen quilla, feito dunha peza dunha

árbore e para unha soa persoa. Tamén botes de pescamenores que son empregados polos emigrantes quechegan por mar á España.

cazar cazarRecoller e suxeitar os cabos das velas para quereciban máis vento.

cedazoAparello de grandes dimensións que se emprega paraa pesca do cerco da sardiña.

cenefa cenefa, orla, grecaTira que protexe a amurada da ponte.

cepo cepo1. Tira de ferro ou peza de madeira que está colocadaperpendicularmente á cana preto do arganeo, naáncora do tipo almirantado ou de cepo. 2. Pauchantado na cuberta dunha embarcación paraamarrar o capo con que se remolca unha outraembarcación.

cerco cercoAntiga arte de pesca que empregaba unha gran redepara a captura do peixe. Cerco conxelador:embarcación que combina artes de cerco e grandescámaras frigoríficas e que se dedica á captura detúnidos sen se establecer nun caladoiro.

cerrar cerrar1. Virar unha embarcación até colocarse na direcciónexacta para enfilar o rumbo. 2. Reducir as distancias,tanto angulares como lineais.

Chalana chalanaEmbarcación de pequeno tamaño, de proa aguzada epopa rectangular ou de espello cuberta, xeralmentecon remos aínda que tamén pode levar motor.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 16

Page 17: Vocabulario da construción naval

chapa fina chapa finaChapa fabricada con follas delgadas.

chapado chapaAceiro cuberto de láminas protectoras.

chapas de choque chapas de choque

chapeado chapadoAcción de gornecer algo con chapas.

chicote chicote1. Extremo ou anaco dunha corda ou dun cabo. 2.Cabo con que se arrastran algunhas redes.

chimenea chemineaConduto que dirixe o fume cara ao exterior.

chinchorro chinchorro1. Bote de remos pequeno que pode ir a bordo dunhaembarcación maior que se emprega para o servizoauxiliar nos portos. 2. Rede de pesca semellante áxávega e que se emprega nas rías e nas enseadaspara pescar.

chona1. Convenio entre mariñeiros polo que se establece calé a parte que lle corresponde a cada un en diñeiro ouen especie, tendo en conta a captura do peixe. 2.Bolsa de rede en que se mete o quiñón.

chopaEspecie de caseta que está situada na popa dalgunhasembarcacións e que serve para gardar utensilios,aparellos e demais cousas.

choupeta1. Parte da proa e da popa para sentar das chalanas.

2. Táboa que leva a chalana nos asentos de proa e depopa.

chumacera chumaceiraTáboa de madeira pequena que se coloca no bordodas embarcacións e que serve para chantar o tolete.

chumbeiraRede de pesca circular con chumbos ao redor que seemprega para pescar en lugares poucos profundos.Tamén se coñece como esparavel.

chumbeiro1. Peza ou conxunto de pezas que serven para manterafundidas as redes. 2. Obxecto pesado que se atanunha corda para saber a profundidade dun lugar.

chupeta chupetaAbrigo que algunhas embarcacións teñen na súa partede proa.

ciaboga ceavogaXirar un bote sobre o seu eixo vertical polo efecto devogar avante os remos dunha banda e cear os daoutra.

ciar cearRemar cara a atrás, nomeadamente ao facer ceavoga.

cigüeña cegoñaConxunto do botón da manivela, as guitarras e o eixode cegoñal.

cigüeñal cegoñalÁrbore de transmisión de forza que transforma osmovementos alternativos en movementos de rotaciónou á inversa, e fai de manivela no conxunto biela-manivela.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 17

Page 18: Vocabulario da construción naval

ciego tampaTampa que pecha unha ventá para non pasar a luz.

cingla cinglaRemar cun só remo, xeralmente desde a popa ou nuncostado dunha embarcación.

cintón cintónListón de madeira que rodea o casco dun barco porriba da liña de flotación.

circunnavegar circunnavegar,circunnavegación1. Navegar arredor dun lugar. 2. Dar un barco a voltaao mundo.

cizalla cizalla1. Tipo de tesoira grande que se emprega para cortarmetal en frío.2. Instrumento formado por un brazomóbil provisto dunha coitela para cortar diversosmateriais.

clinómetro clinómetroInstrumento que se emprega para medir a amplitudedo balanceo do barco e a escora.

clipper clipperVeleiro moi rápido. De corte moi fino, está construídoespecialmente así para acadar grandes velocidades.

cobrar cobrar, recollerRecoller a parte conveniente dun cabo ou cable.

cocaAntiga embarcación de carga con dous paus e moitamanga.

codales codaisFerramenta que emprega o carpinteiro para alisar eescuadrar as táboas.

codaste codasteParte exterior da estrutura do casco que conforma ofinal da quilla e que regularmente leva as ferraxes aotemón. Codaste aberto,codaste falso, marco docodaste.

codera véxase calabrote

codillo cóbadoCalquera ángulo recto que forma calquera peza nunbuque ou nun cano.

coeficiente coeficienteRelación de dúas magnitudes da mesma especie.

cofa cofaPlataforma que nos barcos de vela ía na parte alta dospaus e que servía para asegurar os obenques dosmastros de gabia, para manobrar desde ela as velasaltas ou para situar alí a serviola.

cofferdam cóferdan, cofferdam1. Caixa pequena que se pon no exterior dunhaembarcación e que permite efectuar a reparación senpoñer a embarcación en seco.2. Compartimentoestanco lonxitudinal que abraza a liña de flotación dosbarcos de guerra para impedir filtracións de petróleoentre os tanques. 3. Caixa estanca dun dique ou dunpeirao flotante.

colector colectorCondución principal destinada á distribución dunfluído.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 18

Page 19: Vocabulario da construción naval

compás compás1. Instrumento de orientación que se basea naspropiedades dos imáns e que se emprega paradeterminar direccións horizontais a partir dunhadirección aproximada norte-sur. 2. Tipo degalvanómetro que ten como órgano móbil un compáscolocado no centro dunha bobina, disposta no plano domeridiano magnético.

concha cunchaDe aspiración: cuarto elipsoide de obra viva e abertona dirección da marcha que se emprega nalgúnsbuques rápidos para mellorar o efecto da bomba decirculación do condensador. Cuncha (boca) doescobén: boca formada por unha peza grande deaceiro fundido axustada no costado e cun forte nerviode defensa contra a que traballa a cadea da áncora.

congelador conxeladorEmbarcación que se destina á conxelación e áconservación das capturas.

conserva, conservero conserva, conserveiroConserva: acompañamento que se fan mutuamenteas embarcacións. Conserveiro: buque destinado áconserva.

cofradía confraríaCorporación de dereito público que actúa como órganode consulta e colaboración coa administración públicacon temas de interese xeral referentes á actividadepesqueira e á súa comercialización.

consignatario consignatarioRepresentante dunha empresa navieira nos portos enque o buque fai escala, que realiza funciónsrelacionadas co trasporte de mercadorías, descarga,tránsito e entrega, e preparación de fretes. Consignar:enviar un buque a un consignatario.

consola consolaPanel en que están dispostos os mandos de controldunha instalación ou dun aparello.

contenedor contedorRecipiente destinado a conter mercadorías de todotipo.

contracción contracciónRedución de lonxitude ou espesor que experimentaunha peza.

construcción construciónParte da industria que comprende o proxecto e aconstrución de navíos.

contrabrazola contrabazolaBrazola do zapón de dirección transversal, que vaisobre o vao do zapón.

contracción contracciónDiminución das dimensións transversais dun corposometido a un esforzo de deformación por tracción.

contracodaste contracodastePeza que, aínda que ten a mesma forma que ocodaste, se sitúa en paralelo a el para o reforzar.

contrachapado contrachapadoTaboleiros ou superficies de madeira cuxo espesorestá formado pola superposición de follas finas demadeiras.

contrachumacera contrachumaceiraPeza de metal en forma de anel que serve paramanter unha árbore de transmisión na súacorrespondente chumaceira.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 19

Page 20: Vocabulario da construción naval

contraescota contraescotaCabo con que se reforza a escota para facilitar amanobra cando vai vento forte ou temporal.

contraestays contraestaisCabo groso que axuda ao estai a soster o pau.

contrafuertes contrafortesReforzo vertical armado.

contratrancanil contratrancanilNa construción de madeira é o elemento inmediato aotrancanil.

contrafoque contrafoqueVela triangular que se enverga no contraestai polacara de popa.

contramesana contramesanaPau pequeno que se colocaba antigamente entre apopa e a mesana do navío.

contraquilla contraquillaPeza que cobre a quilla pola parte interior da nave eque reforza tanto a quilla como as pezas que levacravadas.

contrarrueda contrarrodaPeza de madeira que vai entre a roda, polo interior dobuque para reforzala e engarzala coa quilla.

control controlDispositivo para manexar algunha cousa.

corveta corveta1. Embarcación con tres mastros (trinquete, maior emesana) en que o maior leva velas cadradas e amesana velas de coitelo. 2. Antigo navío de guerra de

tres mastros e menor que a fragata.

cordón de soldadura cordón de soldaduraSoldadura que se dá dun só golpe e que une dúaspezas coas súas faces perpendiculares.

cornamusa cornamusaAsa de metal ou de madeira dun barco que seemprega para amarrar os cabos.

corneta cornetaBandeira ou estandarte de dúas puntas e cun corteangular no medio delas.

coronamiento coroamentoContorno superior na liña curva de cobertura con quese acaba a popa dos barcos formando un arcoconvexo. Coroamento de popa: varanda situada napopa en que se coloca o motor da embarcación,acompañando da bandeira distintiva do país de orixe.

corredera corredoiraMecanismo que consiste en dúas ringleiras de dentesmetálicos que encaixan unha na outra mediante unpasador.Cordel forte e longo que levan algunhasembarcacións para faceren sondaxes.

corrosión corrosiónDeterioración superficial dunha peza por axentesquímicos.

cuerpo muerto corpo mortoObxecto somerxido que ten a misión de manter obarco nun punto fixo.

corredera carreiraCamiño que percorre unha peza dun mecanismodurante o seu funcionamento.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 20

Page 21: Vocabulario da construción naval

corta-circuitos cortacircuítosAparello que se destina a cortar ou interromper uncircuíto eléctrico cando a corrente que circula por elsobrepasa un determinado valor durante un certotempo.

corsario corsarioBuque armado en corso.

corso (en) corso (armar en)Dispor un buque convenientemente para as accións deguerra.

cortizadaRelinga superior dun aparello provista de cortizassobre as que se montan os panos da rede dasdistintas artes de pesca.

costado costadoParte da embarcación que está comprendida entre aliña de flotación e a cuberta en toda a súa lonxitude.

costera costeiraTemporada de pesca das especies que acoden enbandada preto da costa.

corteNó falso que se dá a unha embarcación.

coteVolta que se lle dá a un cabo nunha cornamusa aopasar un chicote por dentro do seo arredor do firme.

creces (con) abondo, de sobraDimensión en exceso orixinal.

crítica críticaVelocidade dun buque ou dunha máquina que produce

efectos prexudiciais.

cruceta crucetaElemento transversal que se une a outro en forma de T.

cruz cruz da áncoraIntersección da cana da áncora cos brazos.

cuadernal cadernalMotón con máis dunha roldana.

cuadrenas cadernasElemento transversal da estrutura dun buque que tencomo misión principal asegurar a súa forma exterior.

cuadra cadradaDise da bandeira rectangular ou cadrada.

cuarta cuartaCada unha das trinta e dúas partes iguais en que sedivide a rosa náutica, que tamén se denominanrumbos ou ventos.

cuartel cuartelTampa de madeira ou metálica dun zapón.

cubierta cubertaPlataforma que se estende horizontalmente ao longoda eslora e a manga dun barco.

cubertada carga da cubertaCarga que vai na cuberta dun barco, normalmente oscargueiros.

cucharro cucharroAs formas e as zonas da obra morta a proa e a popaenriba dos raseis.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 21

Page 22: Vocabulario da construción naval

cuerpo corpoObxecto somerxido que ten a misión de manter obarco nun punto fixo.

culata culataPeza de ferro fundido que vai fixada á parte superiordo bloque do motor.

cumbrera cumieiraTrabe lonxitudinal que vai situada na parte máis altadun teito ou da armazón dun tellado.

cúter cutter, cúter1. Embarcación de vela de pouca tonelaxe de orixeneerlandesa que está provista de casco fino e aparellode balandra. 2. Embarcación dun só pau e bauprés,coa posibilidade de calar cara a dentro e con aparellode balandra.

dársena dársenaLugar protexido natural ou artificialmente nos portos,canais ou baías onde as embarcacións poden levar acabo as operacións de carga e de descarga ouaparellar e reparar as embarcacións. 2. Cada unhadas divisións que se acondicionan nos portosartificiais para crear distintos peiraos.

dala dalaCanle ou tubo polo que se botan ao mar a auga quesobe a cuberta por medio da bomba de achicar.

defensa defensaProteccións que se colocan no costado dasembarcacións que permiten defendela de rozamentosou de choque.deformación deformaciónA alteración das dimensións que experimentacalquera corpo.

degollado degoladoCano cuxa sección interior reduciuse excesivamente.

delgados delgadoParte dos extremos da popa e da proa dun barco enque se estreita o pantoque.

demora demoraDirección do rumbo en que se atopa ou observa unobxecto en relación a outro que se toma comoreferencia.

derecho marítimo dereito marítimoRegras xurídicas referentes aos diversos dereitos eobrigas que afectan á navegación comercial nacional einternacional, especialmente ao transporte depasaxeiros e de mercadorías nun barco.

deriva deriva1. Desviación dunha nave do seu rumbo por efecto domar ou do vento.2. Aleta vertical somerxida que tencomo finalidade reducir a desviación dun barco.

desabordar desabordarSoltar unha embarcación doutra despois dunhaabordaxe.

desatracar desatracarSeparar un barco de onde estaba atracado.

desbaste plano desbastamentoSemiproduto destinado á fabricación de chapas.

descargas altas descargas altasAs cargas dun cano ou dunha bomba por encima daliña de flotación.

D

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 22

Page 23: Vocabulario da construción naval

desconexión desconexiónInterrupción ou corte dun circuíto.

desembarcadero desembarcadoiroLugar de calquera clase para desembarcar, isto é,sacar ou facer saír algo ou alguén dunhaembarcación.

desengrilletar quitar os grillónsQuitar un grillón do elo en que estaba unido.

desguazar despezar, desmantelarDesfacer a parte avariada dun buque para a súaposterior reparación ou substitución ou a totalidade daembarcación para o aproveitamento da chatarra.Despezamento: acción e efecto de despezar oudemantelar.

deslastrar deslastrarQuitar o lastre dunha embarcación. Deslastre: accióne efecto de sacar o lastre dunha embarcación.

deslizador hidroplanoEmbarcación de fondos planos que se desliza sobre asuperficie da auga erguéndose do seu calado porefecto da velocidade.

desobediente desobedienteBuque que tarda en responder ao temón.

despatillado desbastar1. Dar unha primeira forma a unha peza de materialque acaba de saír do forno. 2. Corte oblicuo que se faino extremo dunha peza para diminuír o seu bordo.Desbastamento: acción e efecto de desbastar.Desbastador: cepillo ou máquina que se empregapara desbastar.

despojo refugallosAquilo que sobra ou que non se aproveita dunha peza.

destrincar destrincarDesamarrar calquera cousa que estivese trincada.

desvararPór de novo a navegar unha embarcación que estabavarada.

diagrama mimético diagrama miméticoDeseño materializado nun taboleiro por medio de tirasmetálicas representando os circuítos e os signosconvencionais empregados nunha instalación ou nunservizo.

diagonal diagonalSon as lamias empregadas en forma análoga e comesmo obxecto que as cordas en dirección diagonal.

dique dique1. Muro que se constrúe no mar para conter as ondase abrigar un porto, para facilitar ao mesmo tempo unfácil acceso dos barcos. Dique flotante: dique queconsiste nunha estrutura metálica en forma de U quese pode afundir parcialmente lastrando o interior.Dique seco: construción provista de portas e quepermite a entrada das embarcacións e o seu secadopara a limpeza dos fondos, a súa reparación ou a súaconstrución.

distribuidor distribuidorConduto repartidor

doblar dobrarPasar unha embarcación por diante dun cabo epoñerse do outro lado.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 23

Page 24: Vocabulario da construción naval

doris dorisPequena embarcación de fondo plano e de proa apopa en forma de punta de lanza que se emprega enTerranova para a pesca do bacallau.

dorna dornaEmbarcación tradicional da pesca galega,especialmente nas Rías Baixas, de proa lanzada, popatruncada, temón movido e cana e vela de relinga.

draga dragaEmbarcación que está provista dunha instalación paraa limpeza e o aumento dos fondos dos portos, ríos,canais e outros lugares navegábeis.

draganteCada unha das dúas pezas que están situadas sobre apopa e que serven de base para toda a construción doespello dun barco de madeira. Drágante dereito:táboa grosa, recta e de superficies planas que vaiunida con porlóns ao drágante.

dragaminas dragaminasBarco militar equipado especialmente para detectar eeliminar as minas das canles de navegación.

dragón dragónEmbarcación de regatas con 9 metros de eslora.

driza drizaCabo que serve para izar e arriar vergas dunhaembarcación. Drizar: izar ou arriar as velas dunhaembarcación.

durmiente dormentePeza de madeira dun barco en que se cravan astáboas do sollado.

eje del timón eixo do temónÉ o eixe xeométrico de xiro do temón, ou o eixematerial dun temón montado nun codaste aberto.

eje torsor eixo torsorÉ o que atravesa polo buraco central dun piñón deredución e que se encaixa a este pola cara contrariada turbina.

elastómero elastómeroPlástico sintético elástico.

émbolo emboloPeza de certas máquinas en forma cilíndrica que sepode accionar co movemento alternativo no interiordun cilindro.

embono embonar1. Engadir táboas sobre o casco dunha nave paraaumentar a súa manga e darlle máis estabilidade.2.Actualmente é engadir todo suplemento parasustentar calquera peza cando está escasa parachegar á súa posición correcta.

embornalCada un dos buracos que serve para desaugar a augaque queda nos corredores dun barco.

embragar pór as lingasPór lingas ou estrobos a calquera peza para amanexar, nomeadamente cos guindastres.

embutición embuticiónProceso para traballar metais que se basea nadeformación plástica de follas ou de pranchas pormedio dunha matriz ou molde e dun punzón.

E

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 24

Page 25: Vocabulario da construción naval

endurecimiento endurecementoIncremento da dureza natural dunha cousa.

emersión emersiónProceso en que a zona intermareal queda aodescuberto por efecto dos fluxos mariños. 2. Adiminución de calado que experimenta un buque porefecto do deslastre ou descarga.

emerxerSaír a superficie algo que estaba somerxido.

empalme empalme (empalmar)A unión de dúas pezas polos seus extremos axustandounha á outra.

empanado empanetado1. Conxunto de táboas con que se cobre o fondo dunhaembarcación menor. 2. Última división dun barco pequenoen que se garda a rede despois do último lance.

empatarUnir os anzois á sedela para pescar. Empatadura: nóque se fai para atar os anzois á sedela.

empavesada empavesadaConxunto de bandeiras e de gallardetes paraornamentar as embarcacións. Empavesar: decorar unnavío con empavesadas.

empopar empopar (empopada)1. Calar moito de popa unha nave. 2. Navegar convento de popa. Empopada: acción do vento sobre unhanave soprando de popa a proa.

emproar emproar1. Dirixir un navío cara ao porto. 2. Volver o barco aproa cara un lugar determinado.

encallar encallarFacer tropezar unha embarcación co fondo, coasrochas ou coa area. Quedar unha embarcación senmovemento por tropezar coas rochas ou co fondo.Encallamento: acción e efecto de encallar.

encanizadaArte de pesca para pescar muxes.

encapillar, encapillado encapelarEnganchar un cabo ao calcés dun barco, a unha bitaou a unha verga. Encapeladura: Punto do mastro enque se xuntan os cabos que o sosteñen.

encepar encepar1. Cravar a áncora no fondo para fixar a embarcación.2. Enredarse o cabo ou a cadea co cepo da áncorafondeada.

encordaLigamento de cordas cheas de anzois que se empregapara pescar.

endeñoAparello de pesca que se emprega para pescarmoluscos.

engargolado engargaladoPór gargais, a ensamblaxe que forma un gargal e oseu macho.

engranaje engrenaxeSistema de rodas dentadas que engrenan unhas conoutras de xeito que o movemento dunha se transmiteá outra. Engrenaxe de espiñas: está composto pordentadas helicoidais de pasos contrarios e simétricosa respecto do plano medio transversal.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 25

Page 26: Vocabulario da construción naval

enjaretado enxaretadoPanel con reixas formado por barretas semellante aun taboleiro de xadrez e que serve para formar oplano dun bote.

jarcia enxarcia, enxarciarConxunto de cabos e aparellos dunha embarcación.

enmaestrar enmestrarColocar na súa posición correcta e definitiva antes dasúa unión os elementos construtivos dun buque pormedio do emprego de medios de suxeiciónprovisionais.

enmanguitado enmanguitadoA acción de colocar camisas e forros en pezascilíndricas.

enramado enramadaConxunto das cadernas dun buque en construciónunha vez arboradas e enmestradas.

entalla entallaCorte feito para encaixar algunha cousa, ouentallamento ou entalladura.

ensayo lento ensaioProba que se fai a pouca velocidade da máquina deensaio.

entena entenaPercha en que se enverga a vela latina ou mística.

enterizo enteirizoElemento que está composto por unha soa peza enoposición ao que está composto por varias ou armado.

entrada de obra muerta entrada de obra mortaA diminución da manga dun buque nas súas partesaltas por estaren os seus costados inclinados cara adentro.

entralladuraTecedura que une as redes ás relingas, ou entrallada.

entrallarTecer con tralla as redes de pesca. Entrallo: fío ou cabodelgado que se emprega para coser a rede á tralla.

entrecubierta entrecubertaEspazo entre as cubertas dunha embarcación.

entremiche entremicheEspazo baleiro no cavername entre as costelas.

entrepuente entreponteEspazo situado entre dúas pontes ou cubertas dunhaembarcación.

envergadura envergaduraAncho dunha vela envergada. Envergar: atar unhavela a unha verga suxeitando a relinga do grátildaquela á súa respectiva verga.

envergueCabo delgado que pasa polos buratos da vela paraafirmala ao nervio da verga. Nó de envergue: nómariñeiro para suxeitar a vela. Envergue por seo: nómariñeiro de rizo.

epoxi epóxidoPintura de gran poder de protección cuxa composiciónquímica se distingue por conter dous átomos deosíxeno unidos a outros dous átomos xaanteriormente ligados dalgún modo.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 26

Page 27: Vocabulario da construción naval

equipaje equipaxeConxunto de cousas que se levan nunha viaxe, e porextensión, conxunto de homes que forman unhadotación dun buque.

escala escaleira, escadaUtensilio formado por dúas barras longas e paralelasque se unen por travesas equidistantes. Escada devento: escada formada por dúas tiras de cabo unidaspor paus a xeito de chanzos. Escada real ou deportalón: escada con dous relanzos e con varanda quese emprega para embarcar e desembarcar tripulantese pasaxeiros.

escama de laminación escama de laminadoFormacións nas pezas de láminas como consecuenciada rápida oxidación seguinte ao seu arrefrío.

escandallo escandalloPeza de chumbo posta no extremo dunha corda finaque serve para determinar a profundidade do mar.Escandallar: medir a profundidade da auga medianteun escandallo ou outro obxecto.

escandalosa escandalosaVela triangular ou trapezoidal que se larga sobre ascangrexas e que está formada por unha aresta no picoe unha outra no mastro.

escantillón escantillónPau que leva nun dos estremos unha lingüeta decobre que xira e que se emprega como regra oupatrón para trazar as liñas e comparar os ángulosbaixo os que se deben serrar ou labrar as pezas.

escariador broca helicoidalBroca que serve para agrandar un trade.

escobén escobénBurato circular ou elíptico no alto do casco practicadoa un e outro lado da roda por onde pasan as cadeas daáncora e os cabos que serven para amarrar as naves,e que está formado pola tella, cuncha e a bucina.

escora escora1. Curva que pasa polos puntos de máis ancho detodas as cadernas dun barco. 2. Inclinación dun barcosobre un dos seus lados. 3. Cada un dos puntais quese pon a cada lado da embarcación para estealamentres está en dique.

escoramento, escorar1. Estear con escoras. 2. Facer que se incline o barco aun dos seus lados.3. Inclinarse o barco por defecto daestiba da súa carga ou pola forza do vento ou do mar.

escota escotaCabo atado aos puños baixos das velas, ou a da popanas latinas, que serve para cazar as velas.

escotera escoteiraAbertura no lado dunha nave por onde pasa a escotamaior ou de trinquite.

escotilla zapónAbertura grande cadrada ou rectangular que se sitúanas cubertas das embarcacións para o acceso ásinferiores ou para introducir ou sacar obxectos.

escotillón trapelaZapón pequeno.

escuadría véxase escantillón

escudo escudoPeza de madeira situada na popa dos botes ou das

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 27

Page 28: Vocabulario da construción naval

pequenas embarcacións que constitúe o respaldo doasento de popa.

estampación estampaxeOperación de conformar unha peza en quente sobreunha estampa.

efervescente efervescenteAceiro efervescente é un aceiro baixo en carbono e delenta solidificación polo que permite a evolución degases e de impurezas.

eslinga linga, estroboLazo de corda ou de varas que se emprega parasuxeitar ou amarrar distintos aparellos.

eslora esloraLonxitude que ten unha embarcación de proa a popa eque se mide polo seu interior desde a cuberta. Eslorana flotación: lonxitude do buque medida no plano deflotación entre os puntos entre o que este corta a rodae a popa. Eslora total ou máxima: distanciacomprendida entre o coroamento de popa e a partealta da roda de proa.

espaldera espaleiraPeza de forma adecuada axustada á superficie interiordunha xunta previamente á súa soldaxe e de materialnon soldable con obxecto de soster as perdas.

espejo espello1. Espello de popa: parte exterior da popa dunhaembarcación desde o coroamento até a bovedilla ouparte arqueada dos baixos de popa. 2. Espello deproa: parte interior dunha embarcación formada polaroda e a última caderna de proa.

espeque espequePau que serve de soporte a unha cousa para que noncaia.

espiche espichaPau delgado de pequenas dimensións que serve parataponar temporalmente calquera burato e evitar aentrada de auga.

espiga espigaExtremo ou parte saínte dun obxecto normalmentealongado e máis estreito que o resto que serve comomacho a un outro.

espigón espigónMacizo saínte que se constrúe na beira do mar paraprotexer ou modificar as correntes de auga.

esquife esquifeEmbarcación de pequeno tamaño e de remos que seleva nunha maior como auxiliar. Tamén son os botesclásicos nas regatas inglesas.

estacha estachaCabo groso que se emprega para suxeitar o rizón ounas tarefas de amarre, desamarre ou remolque nasentradas, saídas e manobras propias dos portos.

estampa véxase o espello de popa

estay estai1. Cabo ou cable de aceiro que suxeita a cabeza decalquera pau, mastro ou cheminea para que non caiacara á proa. 2. Vela de coitelo, de forma trapezoidal outriangular, que se enverga no nervio que para tal finvai por debaixo do propio estai.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 28

Page 29: Vocabulario da construción naval

estampinaCabo forte para arriar e soster o rizón.

estibar estibar1. Colocar e distribuír convenientemente todos ospesos e as cargas dun buque para conservar a súaestabilidade. 2. Cargar e descargar un barco.

estopor estoporAparello formado por dúas mandíbulas polas quecorren as cadeas da áncora.

estrameArte de pesca que forma parte das liñas que levan asdornas para a pesca do congro.

estrampinaCabo que ata o rizón na arte de pesca do trabuquete.

estribo estriboPeza que serve de apoio.

estribor estriborCostado dereito dunha embarcación mirando de popa(atrás) a proa (diante)

estrobo estroboAnel formado por un anaco de cabo encapelado aotolete dunha embarcación que serve para suxeitar oremo.

estructura estruturaConxuntos de elementos resistentes dunhaconstrución tendo en conta a súa configuración e asúa disposición. Estrutura lonxitudinal: os reforzoslonxitudinais de fondo, costados e de cuberta.Estrutura de popa, estrutura transversal.

exponete expoñente (de carga)Volume da carena correspondente á carga que seexpresa en toneladas cúbicas.

extensión extensiónAlongamento elástico dunha peza.

falca falca, falcadoTáboa delgada que se coloca de canto, de proa a popasobre o bordo das embarcacións menores comoprotección.

falcadoEmbarcación menor de pesca propia das Rías Baixas.

faldón abaA cara inclinada a respecto do plano medio dunhachapa ondulada.

falso codaste falso codasteNos barcos de quilla levantada é unha estrutura axeito de orza terminada por un codaste paraproporcionar soporte ao temón da forma usual.

falsa varenga falsa varengaA que non ten chapa de varenga propiamente dita, eestá formada pola caderna, o invertido e diversoselementos de unión.

falúa falúaAntiga embarcación cunha cámara na popa impulsadaa remos ou a vela para o uso das grandesautoridades.

falucho faluchoEmbarcación lixeira do Mediterráneo con dousmastros que envergan velas bastardas triangulares.

F

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 29

Page 30: Vocabulario da construción naval

fanal fanalAparello de luz que se emprega a bordo dasembarcacións.

faro faroTorre cunha lanterna na parte máis alta que servepara facilitar a navegación.

fenda fendaAbertura estreita que se forma nun sólido.

figura figuraDe figura: chapas volteadas con grandes curvaturasen sentidos contrarios.

filameEspazo da amarra entre o gancho da áncora e otraveseiro que o fixa á embarcación.

filástica filásticaFilamentos que saen dos cabos.

firme firmeQue non se move porque está ben suxeito e amarrado.

flamear flamexar, ondearOndear unha tea ou bandeira pola acción do vento.

flanco flancoCara lateral dun dente.

fletar fretarTomar frete dun barco. Cargar mercadorías oupersoas nun barco. Frete: prezo estipulado para otransporte de mercadorías por mar, que se estableceen función da duración do transporte, do volume queocupan as mercadorías ou das súas características.Fretaxe: acción de fretar.

flotilla flotillaFlota composta por barcos pequenos.

flota frota1. Conxunto de barcos de guerra, mercantes epesqueiros dun estado ou dun mesmo armador.2. Conxunto de embarcacións cunha mesma provinciamarítima. 3. Conxunto de embarcacións que navegannas mesmas augas ou realizan a mesma actividade.

flotación flotaciónCentro de flotación: centro de pulo. Liña de flotación:liña que sinala a superficie da auga no casco do buquee que separa a parte somerxida da que emerxe. Liñade flotación en lastre: intersección da superficie daauga co casco dun buque sen carga, auga nincombustible.

flotante flotador1. Cámara estanca, chea de aire, destinada a facerinsomerxible un bote. 2. Boia lixeira empregada napesca que se fixa ao sedal para manter o anzol nunnivel constante.

fluencia límite de fluenciaÉ a carga límite entre as deformacións elásticas epermanentes.

flujo fluxoMovemento ascendente da marea.

flux fluxMaterial fundente e protector que se emprega nasoldadura eléctrica.

fofoque fofoqueVela triangular que se larga entre o foque e ocontrafoque.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 30

Page 31: Vocabulario da construción naval

foque foqueVela triangular que se pecha entre o pau de proa e obauprés ou os botalós dunha embarcación.

fondeadero fondeadoiroLugar abrigado no mar onde se deixan fondeadas asembarcacións.

fondear fondearAsegurar unha embarcación ao fondo por medio deáncoras ou amarras.

fondos fondosParte dunha embarcación que queda debaixo da auga.

forcadoCavidade do casco da barca a proa, baixo o castelo.

forja forxaTécnica que consiste en traballar un metal trasquentalo e darlle forma cun martelo sobre a engra.

forro forroConxunto de táboas ou ferros con que se cubre oesqueleto dun barco.

fosa fosaFosa do dique: recinto dragado no fondo do porto nolugar dun dique flotante.

fragata fragataBuque de vela de tres ou máis paus machos conmastros e velas de cruz en todos eles.

francobordo francobordoReserva de frotabilidade dunha embarcación,determinada pola liña de carga máxima fixada por

algunha das entidades oficiais aseguradoras.

frechaduraListón de madeira ou anacos de corda que se fan nosobenques de maneira que serven de chanzos.

frisa frisaAnaco de material elástico interposto entre dúaspezas ríxidas.

fuga fugaPerda de líquido ou dun fluído dun recipiente ou duncano.

gabarra gabarraEmbarcación de pequeno tamaño e fondo plano, quenormalmente vai remolcada, aínda que tamén podeser autopropulsada e que se emprega habitualmentepara as tarefas de carga e de descarga nos portos.

gafa tenaces, ganchosGancho ancho en forma de garra que se coloca noextremo das lingas para pendurar as chapas.

galeaza galeazaNave de guerra máis pesada e robusta que a galeracunha soa cuberta que arboraba tres paus con velaslatinas.

galeón galeón1. Buque de carga ou de guerra que arboraba tres oucatro paus con velas xeralmente cadradas. 2.Embarcación de cabotaxe construída en Galicia duns13 metros de lonxitude e dunhas 20 toneladas que seempregou especialmente nas Rías Baixas desdecomezos do século XX até 1960.

G

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 31

Page 32: Vocabulario da construción naval

galera galeraBarco de guerra raso, cunha grande eslora,aparellado con velas mais impelido por remos.

galga galgaPrancha pequena de aceiro ou bloque prismático depequeno tamaño que se emprega para calibrar ouregular a separación entre dúas pezas.

gálibo gáliboMolde que empregan os carpinteiros da ribeira paracontornear pezas dunha embarcación.

gallardete gallardeteBanda estreita de xénero, terminada en punta, que seiza como bandeira.

gallardetón gallardetónBandeira triangular co seu extremo segregado por untriángulo isósceles para terminar en dúas puntascomo a corneta.

gambota gambotaCada un dos membros que unidos á chapa do petoforman o esqueleto da bóveda e do abanico.

gamelaEmbarcación tradicional galega que se emprega napesca de baixura para capturar peixes con cordas ouredes artesanais.

ganapánAparello de pesca formado por un aro e unha rede quese coloca arredor.

gánguil gánguil1. Arte de arrastre para coller gambas e peixespequenos. 2. Barcaza vertedoira: embarcación en que

se transportan cara a alta mar os materiais extraídospolas dragas.

garcés garcésTáboa que vai no alto da árbore de galera en que vai aatalaia e en que se izaba a bandeira de saída.

garete gareteA mercé do vento ou da corrente, especialmente asembarcacións sen rumbo ou goberno.

garganta rañuraNunha soldadura de ángulo, é a altura do máximotriángulo isósceles que pode inscribirse na seccióntransversal da soldadura.

garrear garrarQuedar unha embarcación a garra: indica que unhaembarcación vai a mercé do vento e do mar por nonasegurar ben a áncora.

garrotePanca coa que se lle dá a volta á trinca dun cabo.

garrucho garrucho1. Anel metálico ou de madeira que serve paraenvergar as velas cangrexas, os foques e as velas deestai. 2. Anel de cabo que se fai nas relingas dasvelas.

gata gata1. Mastro máis pequeno do navío situado na popa. 2.Pescante de madeira ou de ferro que servía paracolgar a áncora a rentes da orla cos aparellos. 3. Cabode corda ou cadea, cun gardacabo nun extremo e ungancho no outro para colgar a áncora nun costado danave.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 32

Page 33: Vocabulario da construción naval

gatera gateiraBurato feito na porta, na parede ou na cuberta dunhaembarcación para o paso das amarras ou das cadeas.

gavía gaviaVela que se larga no primeiro mastro, a continuacióndo pau macho.

gaza gazaAnel ou especie de asa formada no chicote que seemprega para fixar este nunha cornamusa sennecesidade de facer un nó. 2. Nó mariñeiro.

genol xenolConxunto de cadernas que forman o esqueleto dunhaembarcación.

gigantones puntaisPuntais que transmiten o peso das correspondentespartes da estrutura do buque na botadura aosextremos das anguías de proa e de popa.

giratorio xiratorioUn elo xiratorio é aquel que unha das súas metades eun parafuso de ollo pasado por un burato practicadona outra metade e remachado por dentro maisdeixándoo con xogo para que poda xirar libremente.

gobernar gobernarDirixir ou guiar co temón unha nave por un rumbodeterminado.

gobierno gobernoTécnica empregada para dirixir unha embarcaciónmediante a manobra combinada do temón e as velaspara manter o equilibrio da ruta.

goleta goletaEmbarcación xeralmente de dous paus, aínda quetamén pode ser de tres, que son de dúas pezas eaparellan velas cangrexas; na proa leva un masteleiropara largar gavias e xoanetes.

golilla chavetaPeza dun cano que está rematada por unha brida deunión a outros ramais dun tubo.

gorja gorxaUnión de pé de roda coa quilla ou co resto do buque.

grada bancadaPlano inclinado en que se apoian as camas deconstrución e a botadura ou varada dos barcos para asúa reparación.

gramil gramilFerramenta de carpintaría que serve para trazar liñasparalelas a pouca distancia dos bordos da madeiraque consiste nunha regra con punzón fixo e un topeque corre ao longo dela.

granel, a granel, aModo adverbial para indicar que unha carga vai senenvasar nin empaquetar. Graneleiro: barco destinadoao transporte de cargas a granel.

grapa grampaPeza de aceiro ou doutro material en forma de U cosseus extremos dobrados na mesma dirección eacabados en punta que se cravan para suxeitardiferentes cousas.

grampínÁncora pequena para rastrexar as redes do fondo domar.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 33

Page 34: Vocabulario da construción naval

grátil grátilAresta dunha vela pola que se suxeita a un mastro,verga ou estai.

grieta greta, fendaAbertura longa e estreita que se produce nun sólido.

grifo billaChave que impide o paso dun líquido por un conduto.

grillete grillón1. Peza de ferro en forma de U que atravesa un porlónpolos seus extremos e que serve para unir ou paraafirmar algo, en especial dous anacos de cadea. 2.Medida da cadea de fondeo, que ten aproximadamente90 pés de lonxitude.

grímpola gallardete, grimpaCabo lixeiro que se coloca nun pau para indicar adirección do vento.

grúa guindastreMáquina que se destina ao izado e ao traslado depesos de formas e disposicións variadas.

guaira guairaVela triangular cuxos puños de driza e amura seenvergan sobre o pau.

guardacabos gardacabosArandela de metal que serve para protexer os cabos.

guardacostas gardacostasBarco ou lancha rápida que se destina á vixilancia e ocoidado do litoral.

guardabanderas gardabandeirasMariñeiro a cuxo coidado está a bitácora.

guardin gardín (port)Cabos que serven para a manobra do temón e queestán suxeitas á súa cana.

guarnir gorecerProtexer algo das inclemencias do tempo.

guayacán guaiacoÁrbore de que se obtén o pau santo e a goma deresina e que se emprega na construción naval.

guía guía1. Peza de aceiro ou doutro material que serve paradirixir cabos. 2. Cabo que se emprega para amarraras embarcacións aos costados dos buques. 3. Mastroda vela.

guindaleza guindarezaCabo groso.

guindar guindarLevantar algo, nomeadamente os masteleiros.

guindaste véxase cabrestante

guindola guindola1. Estada feita con táboas e cabos que se empregapara pintar, rascar e facer outras operacións nacheminea e no costado dun barco. 2. Salvavidasespecial colgado na parte exterior do barco, provistodun recipiente que contén fosfuro de calcio e quepermite localizalo cando se guinda ao mar.

guión guiónParte do remo que está comprendida entre a cana e opuño ou, se está armado, a parte comprendida entre otolete e o puño.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 34

Page 35: Vocabulario da construción naval

habitación véxase armamento

halar halar1. Tirar ou levantar un cabo, aparello ou utensiliosimilar. 2. Tirar do remo cando se rema. Halador:máquina que se emprega nos barcos para tirar osaparellos.

hamaca hamacaRede ou tea que se colga polos extremos e serve parase deitar nela.

hélice héliceÓrgano mecánico constituído por unha ou máis pas deforma diversa, fixadas radialmente a un eixo motor eque está destinado a converter, en interacción cunfluído a forza mecánica de rotación en forza detranslación no sentido do seu eixo.

hembra femiaPeza que serve de aloxamento dunha outra que sechama macho.

hervidores fervedoiroColectores baixos nunha caldeira totalmente cheos deauga de que parten uns canos que a transportan aocolector superior.

hidrófono hidrófonoAparello que recolle os sons submarinos, sinala apresenza de buques de superficie e somerxibles epermite indicar a súa posición.

hidroplano hidroplanoEmbarcación sen quilla mais con pas en forma dealeta que a medida que aumenta a velocidade emerxesobre a auga.

hidróptero hidrópteroEmbarcación provista dunhas ás en forma de V pordebaixo do buque que cunha certa velocidade e porefecto hidrodinámico navega practicamente fóra daauga.

hidrorreactorSistema de propulsión sobre a auga que se basea nareacción.

hidrostática hidrostáticaParte da hidráulica e da mecánica de fluídos queestuda as condicións de equilibrio dos líquidos e doscorpos neles somerxidos.

hidrostáticas hidrostáticas, curvasRepresentación gráfica das característicashidrostáticas dunha carena.

hilo fíoCorda fina.

hocicar calar, afundir de proaFacer calar moito de proa un buque.

histiodromíaArte de navegar con velas.

hoja follaDefecto superficial en forma de lámina despregada dogroso da chapa.

hongo de ventilación cheminea de ventilación

horma forma, moldeFerramenta que serve para dar forma a unha peza porforxa ou estampaxe.

H

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 35

Page 36: Vocabulario da construción naval

horquilla forquitaPeza dunha embarcación, con forma de medio arco,pola que se meten os remos para evitar que se caian.

imada imadasCada unha das explanadas que se forman na bancadaparalelas á quilla do buque por onde corren asanguías.

imbornal embornal, desaugadoiroBuratos ou canles nos trancanís ou nos costados dosbarcos para dar saída ás augas da cuberta.

incombustible incombustíbelQue non arde.

insertada inserirFacer que encaixe unha cousa noutra.

intercostal intercostadoTodo elemento construtivo continuo xeometricamentemais interrompido na realidade polo paso doutroselementos sucesivos.

jabeque xabequeEmbarcación de cabotaxe propia do Mediterráneo.

jarcia enxarciaConxunto de cabos e de aparellos dunha embarcación.Enxarciar: poñer as enxarcias nunha embarcación.Enxarcia morta ou firme: as que están sempre firme.

juanete xoaneteVela que vai sobre a gabia dos grandes veleiros.

junquillo molduraTira que se coloca de adorna para tapar unha xunta.

junta xuntura, unión, empalmeUnión de dúas pezas en xeral e a liña que as separa.

laborear pasarCorrer un cabo por un cadernal.

laminado laminadoProduto siderúrxico que se obtén por laminación.

lampazo fregonaConxunto de fíos ou cabos que se empregan para alimpeza da cuberta e os costados.

lancha lancha (lancha de relinga)1. Embarcación de pequeno tamaño que pode ser deremo ou a motor e que se emprega na pesca costeiraou para transportar carga e pasaxeiros nas manobrasdo porto. 2. Embarcación de pequeno tamaño quelevan as grandes embarcacións para os servizos dobuque. Lancha de relinga: embarcación de pequenotamaño que se emprega para traballar coa arte dexeito e coa arte de enmalle para a pesca de sardiña.Lancha de salvamento.

lantia lanternaAparello de iluminación que alén doutros usos, taménse emprega dentro da bitácora por debaixo da rosapara ver os rumbos.

lanzamento lanzamentoAcción de lanzar á auga unha embarcación.

largar soltar, afrouxar (un cabo)/desprender,izar, despregar (as velas)/largar, botar asredes ao mar (larga)Largar: botar as redes ao mar. Largada: acción debotar a rede ao mar. Se nos referimos á acción de irsoltando pouco a pouco un cabo, falamos de soltar ou

I

J

L

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 36

Page 37: Vocabulario da construción naval

afrouxar un cabo. Se falamos das velas empregamosas palabras desprender, izar, despregar as velas.

lascar lascar/lascaAfrouxar ou soltar o cabo dunha embarcación pouco apouco. Lasca: nó mariñeiro.

lasconazo lasconazoLascada grande.

lastrar lastrarPór lastre a un buque ou a unha embarcación.

lastre lastreMaterial sólido ou líquido que se estiba no fondodunha embarcación co efecto de baixar o seu centrode gravidade e darlle máis estabilidade.

lata lataListón largo de madeira ou metálico que serve paravarios usos.

latina latinaVela triangular que se enverga nunha entena.

laud laúdePequena embarcación do Mediterráneo, semellante aofalucho, arborada con vela latina.

legua leguaMedida de lonxitude que equivale á vixésima parte dungrado do meridiano e por tanto ten 5,555 quilómetrosde lonxitude.

leme lemeFolla de metal ou de madeira que articulada de formavertical a popa dun barco serve para gobernalo.

lenzadaEspazo que queda no teito ou no chan entre dúasviguetas.

levadizo levadizoQue pode ser levantado e baixado a través dunmecanismo.

levar levarLevar áncoras: recoller un barco as áncoras paracomezar a navegar. Leva: acción de partir un barco doporto.

ligada bozas, ataduraConxunto de voltas dun cabo que serve para unir douscabos.

ligazones ligazónsPezas de madeira que se empalman sucesivamente.

limadura limaduraPequenas partículas metálicas resultantes da acciónde limar.

limera limeiraAbertura que se practica na bovedilla dun buque sobreo codaste para o paso da mecha do temón.

límite de fluencia límite de fluenciaÉ a carga que se aplica a un material en que seproduce un marcado aumento da deformación sen oincremento do esforzo.

lineas de agua liñas de augaSon as liñas de trazado dun buque paralelas áflotación.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 37

Page 38: Vocabulario da construción naval

M

lingote lingoteMasa xeralmente de ferro de forma paralelepípedaque serve para lastrar unha embarcación. Lastre.

linguete lingüetaBarra corta articulada nun dos seus extremos e quepolo seu peso ou a acción dun resorte descansa polooutro extremo nos buratos dunha roda dentada deforma particular solidaria do tambor do cabrestantesaltando sobre os dentes no seu movemento normalou impedindo que se desvíe ou se dispare en sentidocontrario.

litera liteiraCama fixa sobreposta unha por riba da outra.

litoral litoralRelativo ou pertencente á beira ou á costa dun mar,país ou territorio.

llanta, pletina platinaPeza plana, lisa que forma parte de diversas máquinae mecanismos.

llaves de retenida chavesXogos de pancas que aguantan en último lugar obuque sobre a cama da botadura, antes de proceder aesta.

lote loteConxunto de elementos iguais e da mesmaprocedencia.

loxodromíaCurva abombada descrita sobre a superficie esféricaterrestre por un punto que xira ao redor do poloafastándose continuamente e cortando os meridianoscun ángulo constante.

loxodrómicoRelativo á loxodromía. Táboas loxodrómicas: táboasque serven para calcular a vía seguida por un barco.

lúa lúaCara de sotavento dunha vela.

lubricante lubricanteMateria que serve para reducir o rozamento entrevarias pezas.

lugre lugreBarco pequeno de muito calado a popa de tres paus.

lumbrera lumieira, tragaluz, lucerna,claraboia, ollo de boiVentá ou bufarda con cuberta de cristais a dúas augaspara dar luz ás cámaras e impedir que entre a auga.

luz de situación luz de situaciónSon as luces regulamentarias que debe acender un buqueen calquera situación desde a posta até a saída do sol.

maceta maceta, malloMartelo grande de ferro.

machina cabriaAparello capaz de erguer grandes pesos empregadosnos portos.

macho machoPeza que se aloxa, firmemente ou móbil, nunha outra.

madre madreÉ a peza máis longa e inmediata ao buque da quesaen os machos. Madre: corda principal do palangreda que colgan os anzois.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 38

Page 39: Vocabulario da construción naval

maestra mestraCaderna principal do buque.

maestranza mestranzaConxunto de madeireiros, calafates e operarios que seocupan nos estaleiros da construción e reparación dasnaves.

maestro mestre1. Persoa que manda nunha embarcación. 2. Artesánou obreiro cualificado no máis alto grao do seu oficio.

maleable maleableQue pode ser traballado con facilidade.

malla malla1. Rede. 2. Cada unha das aberturas dunha rede. 3.Tecido formado por elos ou argolas de metal. 4. Cadaunha destas argolas.

malletarTirar polos extremos da rede na arte de arrastre.Malletada: conxunto de cabos con que se tira da rededesde terra. Malleta: cabo con que se tiran as artesde pesca de arrastre de fondo.

mallete mallete1. Martelo de madeira que se emprega endeterminados oficios. 2. Taco de madeira que seemprega como cuña para asegura os paus dunhaembarcación de vela.

mambrú cheminea

mamparo tabiqueSuperficie estrutural de separación dos distintoscompartimentos, xeralmente verticais. Tabique debalance: non é estanco e ten alixeiramentos que

permiten o transvasamento de líquidos. Tabiqueacanalado: aquel que os seus reforzos estáncompostos por acanaladuras. Tabique ondulado: aquelcuxa sección está formada por unha curva análoga aunha sinusoide ou por trapecios isósceles.

mandarria marraMazo grande de ferro.

manga mangaAncho dunha embarcación.

manguera mangueiraTubo flexible de plástico que se emprega para acondución de plástico.

manguito de unión manguitoMangueira curta de plástico, aceiro ou outro materialque se emprega para unir dous tubos ou dúascanalizacións.

marcación marcaciónAcción e efecto de marcar. Marca: lugar da costa queempregan os mariñeiros como punto de referencia.

marco del codaste marco do codasteNos barcos dunha hélice que non levan o temóncolgado, o marco do codaste está formado polocodaste propiamente dito, o contracodaste, o arco docodaste, a femia do temón e a zapata.

marea marea1. Actividade de pesca e o tempo que dura.2.Cantidade de pesca que captura unha embarcaciónnunha xornada. Marea alta ou abalo; marea baixa oubaixamar.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 39

Page 40: Vocabulario da construción naval

marear marearManexar unha embarcación gobernándoa polo mar.Mareante: que profesa a arte de navegación ou persoaque traballa nun barco como mariñeiro oucomerciante.

marina mariña1. Conxunto de barcos que pertencen a un país.Mariña mercante: conxunto de barcos e de homes quese dedican ao transporte marítimo. Mariña de guerraou armada.

marejada marusíaMovemento do mar con ondas grandes e sentempestade.

margen marxe, chapa daA chapa que se une ao pantoque limitando o duplofondo coa sentina.

martinete mazo, martelo mecánicoMáquina ou aparello que serve para cravar.

martillo marteloFerramenta formada por unha peza xeralmentemetálica unida a un mango.

masas de compensadoras masas compensadorasOs contrapesos que se poñen nunha liña de eixos paraamortecer as súas vibracións e conseguir o equilibrodinámico.

mascarón mascarón de proaRepresentación dunha figura que se coloca na partealta da proa dos barcos antigos.

mastelero masteleiroCada un dos paus menores que van sobre os paus

machos para soster as velas altas.

mayor maiorAplícase ao pau máis grande dunha embarcación,cando este ten máis dun. Aplícase tamén á vela que sepon no mastro maior.

mecha mechaParte do mastro que serve de base ao resto da árbore.

mechero acendedorAparello onde se produce unha lapa mediante amestura de combustible e aire.

mediomundoAparello de pesca formado por unha rede de pescaque se estende desde un barco formando un cerco.

membrana membranaUn tanque de membrana é aquel que non é resistentea esforzos mecánicos mais si ao efectos químicos.

mesana mesanaNome que se lle dá ao pau de popa nunhaembarcación de tres paus.

meseta mesaEstrutura horizontal destinada ao soporte de diversosmateriais.

mestaCordel co que se une unha rede á tralla dearmamento.

miembro membroCalquera das pezas en que se compoñen as cadernas.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 40

Page 41: Vocabulario da construción naval

milla millaA milla mariña é a medida que equivale á sesaxésimaparte dun grao de meridiano e ten por tanto 1,851851quilómetros.

mística místicaVela triangular semellante á latina, mais ten caída aproa sobre a cuberta dos buques.

moco1. Pau suxeito ao bauprés por onde pasan os cabosque suxeitan os botalós de foque e de petifoque. 2.Corda que afirma o botaló de proa á parte exterior daroda nos barcos de mesana.

molinete molineteAparello consistente nun torno horizontal instaladosobre a proa e que serve para levar as áncoras.

momios mummiesObturadores de labirinto en turbinas de vapor.

motón motónCaixa oval, de madeira ou de metal que leva unhaabertura dunha roldana pola que pasa a driza paraizar a vela dunha embarcación.

muelle peiraoConstrucións nos portos que facilita o embarco edesembarco da xente e das mercadorías.Peirao deatracada,peirao de ribeira, peirao de estacas, peiraomacizo, de gravidade.

muerto mortoÁncora dunha soa uña cravada no fondo e fixadasolidariamente nunha boia onde se amarran asembarcacións.

muletilla billa, pechoÉ un extremo de accionamento en forma de t dunhabilla.

muñequilla correa do cegoñalBotón de manivela dun eixo cegoñal

nasa nasaArte de pesca formada por unha armazón e cunhaabertura en forma de funil nunha base e mais unhatapadeira para pechala na outra, que se emprega paraa pesca de peixe e de marisco.

nasada1. Contido dunha nasa. 2. Conxunto de nasas que sebotan ao mar.

náutica náuticaCiencia e arte de navegar.

navegar navegarAndar unha embarcación pola auga, ou viaxar alguénnunha embarcación.

navegación navegación1. Acción de navegar. 2. Conxunto de técnicas quepermiten determinar o punto onde se atopa unha navee establecer o camiño que ten que seguir paratrasladarse a calquera outro punto da superficie domar.

naviera navieiraEmpresa propietaria de buques mercantes.

naviero navieiro1. Propietario dun ou máis barcos. 2. Persoa que seencarga de representar un barco no porto onde seatopa.

N

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 41

Page 42: Vocabulario da construción naval

navío navío1. Barco de grandes dimensións, especialmente o queten máis dunha cuberta. 2. Barco de guerra a vela,xeralmente con tres paus, con dúas baterías porbanda e máis de 60 canóns.

nervio nervioCabos metálicos que van dun penol a outro dunhaverga e que serve para asegurar a envergadura dasvelas.

neutro neutroUn ángulo neutro é o que forma un temón que nonempurra.

niveleta nivelInstrumento que serve para comprobar ahorizontalidade dunha superficie ou a súa diferenza dealtura a respecto dun outro obxecto.

noray bitaPoste de madeira, pedra ou aceiro que está aseguradona cuberta dun barco ou nun peirao que se empregapara amarrar o cabo dunha áncora, unha cadea ou uncable, ou para os soltar máis lentamente candofondea unha nave nun embarcadoiro.

núcleo núcleoO núcleo dunha hélice é o corpo de revolución queleva o aloxamento para o eixo.

obediente obedienteBuque que obedece ben ao temón, en contraposiciónao buque desobediente.

obencadura obenquesConxunto de obenques de todos os paus.

obenque obenqueCada un dos cabos, arames ou cables de aceiro quefixados á parte superior dun mastro e á amurada faique o pau poida soportar os esforzos laterais.

obra obraParte en que está dividido o buque. Obra morta: partedo casco que está comprendida entre a liña deflotación e a borda, e todo o que está sobre esta. Obraviva: parte do casco dun buque comprendida entre aquilla e a liña de flotación.

obturadores de vapor obturadorDispositivos que están destinados para evitar a fugade vapor nunha máquina.

ojales buratosOrificio que se practica neste caso nas chapas para assoldar polos bordos interiores destes aos membros dosoporte.

ojo olloEn xeral é o burato que presenta unha cousa por ondese introduce ou se pasa algo. Ollo de boi: fiestra ouclaraboia de forma circular ou oval. Ollo da áncora:burato que se practica no extremo da cana para opasador do arganeo.

oleoducto oleodutoCondución de moita lonxitude que está destinado aotransporte a moita distancia do petróleo.

ollado olladoOrificio do remo por onde se introduce o tolete ou aparte do remo que vai apoiada nel.

oreja orellaCada unha das dúas pezas que constitúen a boca

O

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 42

Page 43: Vocabulario da construción naval

dunha botavara ou dun pico.

orientar orientar1. Dispor as velas parra que reciban o vento no ángulomáis vantaxoso para a propulsión.2. Determinar emarcar a dirección norte - sur para coñecer a posiciónda nave a respecto dos catro puntos cardinais.

orinque orinqueCabo groso que por un extremo se amarra á cruz daáncora e que polo outro á boia que vai balizar.

ortodromía ortodromíaRuta dunha embarcación que coincide coa ruta máiscurta entre os seus puntos de partida e de chegada.

orza orza1. Peza grande de ferro que nas embarcacións depesca se coloca no fondo da carena, fai de contrapé emellora a estabilidade da embarcación. 2. Pezagrande que se coloca na quilla dalgunhasembarcacións de vela, especialmente nos iates deregatas, para facilitar o goberno xa que aumenta oplano da deriva.

orzar orzarNavegar unha embarcación coa proa na dirección dovento.

oscilación oscilaciónMovemento dun buque arredor dun eixo horizontalque pasa polo seu centro de gravidade.

osta ostaCada un dos picos que se ata no pico dunha áuricapara suxeitala nos arrandeos.

ostaga ostaga

Cabo groso que serve para izar ou arriar as vergasdas gabias.

outrigger outriggerEmbarcación deportiva de remos.

paca pacaCalquera fardo que se embarca.

pailebot paileboteGoleta sinxela de dous ou máis mastros, sen gabias, eexclusivamente con velas de coitelo.

pairo pairoManobra que ten por finalidade a detención dunveleiro, con toda a velame arriba, e que consiste encazar algunhas velas á contra para que anulen aacción das demais.

pala paExpansión plana e ancha dun remo. Conxunto depezas que forman a superficie do temón.

palada padaMovemento que se fai cunha pa.

paleta paletaCada un dos elementos propulsores nunha hélice ounun rotor que son fixados ao núcleo.

palma palmaCartela inferior dunha caderna.

palmejar palmexarMadeiro resistente, colocado en sentido lonxitudinal,que recobre a carcasa.

P

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 43

Page 44: Vocabulario da construción naval

palos pausElementos de arboradura dun buque. macho, mastro,mastro pequeno, trinquete, maior, mesana, bauprés,triplo.

pana pana1. Lugar dun barco pesqueiro situado na popa onde segarda as redes e o peixe. 2. Cortiza de forma cadradaque unida a outras serve para manter determinadasredes. 3. Cada unha das pezas de madeira que formano piso dunha embarcación. Pana de vogar: soporte demadeira ou táboas levadizas que están situadas nopanel de popa e que forman o piso dunhaembarcación.

pancaVara longa con que se moven embarcacións enlugares pouco profundos.

pandeo véxase abaneo

panel panelConxunto de táboas situadas de babor a estribor e quenas embarcacións de remos serven para sentarse aosque vogan.

pantalán véxase peirao

pantoque pantoqueParte curva da quilla dun barco.

paño pano, trapoVelame que se desprega dunha embarcación.

pañol pañolCada unha das divisións que se fan nun barco paragardar diversas cousas como víveres.

paquebote paquebote1. Embarcación de vela semellante ao bergantín. 2.Barco correo e de pasaxeiros que se desprazamediante propulsión.

pasador pasadorPeza metálica corrediza dunha fechadura.

pasamanos pasamán, varandaBarra de madeira o de ferro que se coloca ao longodunha varanda e que serve de apoio.

pasarela pasarelaPonte pequena e pouco estable que constrúe de xeitoprovisional para pasar un obstáculo.

pasteca pastecaPolea que se emprega para izar as velas dunhaembarcación.

patache patacheBarco de cabotaxe, pequeno, que se emprega no norteda península ibérica.

patilla talón do codasteParte que sobresae do codaste cara á popa.

pecio pecioDepósito arqueolóxico, produto dun naufraxio.

pender pender, pendurarEstar pendurado ou inclinado un buque ou calqueraoutra cousa.

pendura penduraQuitar as trincas a unha áncora.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 44

Page 45: Vocabulario da construción naval

penol penol1. Extremo dunha verga. 2. Parte máis delgada dunbotaló.

peralto peraltoAltura dunha cousa desde a súa base.

pérdida perda, fugaSaída dun líquido do seu continente por unha fenda.

perfil perfilBarra metálica de aceiro ou de aluminio, de perfilespecial e sección constante.

perico pericoParte superior da proa que sobresae da embarcacióncara arriba.

periodo períodoIntervalo de tempo que transcorre entre a repeticiónde dúas fases idénticas consecutivas.

pernada pernada1. Aparello de pesca que se emprega na pesca doollomol. 2.Cabos curtos da arte de tarrafada.

perno parafusoPeza pequena composta dunha barra roscada e unhaextremidade que a permite facer xirar.

perpendiculares perpendicularesSon as liñas que o son á flotación dun buque.

petrechos provisións, equipamentosEfectos necesarios para o servizo do buque.

pescante pescante1. Cabeza de viga, peza de ferro ou ménsula quepermite soster unha polea. 2. Barra de ferro dispostaverticalmente nunha embarcación que remata nunanel e serve para izar botes.

pesquera pesqueiraEspecie de dique construído en diagonal no curso dunrío onde se pesca.

petifoque petifoqueVela triangular pequena que se iza en proa.

picadero picadeiroPezas cortas que se colocan ao medio da anchura e aolongo da lonxitude dun dique que serven para soster aunha altura conveniente a quilla dun buque.

picar picar1.Cortar calquera cousa.

pico picoExtremo dunha cousa.

pie pé1. Parte inferior dunha cousa. 2. Pé de gallo: peza deferro bifurcada que cravada a un pau dunhaembarcación serve para enganchalo ou unir cabos. Péde galo: corda con chumbo que se atopa por debaixonas redes do cerco. Pé de roda: peza curva demadeira que une a roda de proa coa carena, nunhaembarcación de madeira.

plan planoEn xeral é toda superficie horizontal. Plano de estiba:plano feito sobre o plano dun barco de carga en que seindica datos como o lugar que ocupa a carga. Planode flotación: sección do casco dunha embarcación

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 45

Page 46: Vocabulario da construción naval

determinada polas liñas de flotación de ambos oslados do buque.

plancha de agua prancha de augaPasarela apoiada sobre flotadores que se empregapara traballar sobre ela nos costados dun buque.

plastico plásticoUn alongamento plástico é a deformación permanentepolo límite de fluencia.

plataforma plataformaCuberta parcial ou incompleta dun buque.

plegado pregaduraDobrado dunha peza.

pluma pluma, brazo do guindastre, aparelloO brazo de carga dun guindastre.

polacra polacraBarco de vela de dous paus, cunha ou dúas pezas, sencruzarse e sen gabias, con vergas e co maior provistode botavaras, que están aparellados como osbergantíns.

polivalente polivalenteBuque que está adaptado para o transporte de variascargas.

pontón pontónEmbarcación que ten o fondo, a popa e a proa planas eque se emprega para cruzar os ríos ou como base depontes provisionais.

popa popa1. Parte posterior dun barco. 2. Parte posterior dunhaembarcación de vela que está comprendida entre a

sección transversal vertical que contén o pau maior ea popa.

popel popelMariñeiro que traballa na parte de popa dunhaembarcación.

porlónParte da bisagra de forma cilíndrica, suxeita á paredeou ao marco, sobre o que xira unha porta ou unhaventá.

porta porta1. Abertura rectangular da obra morta do casco dunbarco. 2. Parte da almadraba que dá acceso ao cope eque é tapada cunha rede que dá acceso aos peixes.

portalón portalónBuraco no costado dun barco que serve para oembarque da tripulación, dos pasaxeiros e dos efectosportátiles.

porte porteTamaño e capacidade dunha embarcación.

pórtico elevador pórtico elevadorGuindastre.

poste de carga posteColumna que soporta a carga nun guindastre.

presentar presentarProbar ou situar unha peza sobre outra para ver seestá correcta.

proa proaA parte dianteira dun buque comprendida entre aúltima caderna e o taxamar.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 46

Page 47: Vocabulario da construción naval

proel proeiroMariñeiro que traballa na parte da proa dunhaembarcación.

pseudocementación pseudocementadoOperación que se fai cunha probeta someténdoa aidénticas operacións que a unha peza xemelga acementar, mais excluíndo o cemento.

puente ponte1. Superestrutura máis elevada dun barco en que estáo posto de comandancia e o cuarto do capitán. 2.Construción sobre a cuberta principal dun barco quepermite a comunicación entre as diferentessuperestruturas.

pujamen extremosLado inferior dunha vela.

puntal puntal de construciónAltura da embarcación desde a quilla até a cubertamedida no punto medio da eslora, especialmente atéa cuberta principal.

puntear puntearAcción de soldar con puntos de soldadura.

punzón punzónFerramenta que serve para formar interiormenteunha peza de ferro.

puños puñoVértices extremos dunha vela. Puños altos: son os dográtil nas velas cadradas. Puño de amura: é o puñoinferior de barlovento das velas triangulares. Puño dedriza: puño alto das anteriores. Puño de escota: sonos extremos nas velas cadradas ou os de sotaventonas velas triangulares.

purga purgaExtracción que se fai nun recipiente da parte dolíquido contaminado ou sucio.

quebranto quebrantamentoDeformación elástica ou permanente que toma unbuque no plano vertical.

quemador queimadorAparello que se emprega para mesturar ocombustible con aire ou con osíxeno para producir acombustión nos fornos.

quechemarín cachemarínEmbarcación pequena de dous paus aparellados porvelas a terzo, cun pequeno botaló con algúns foques eunha vela a popa.

quilla quillaPeza lonxitudinal que se dispón de proa a popa e quese considera a base de toda embarcación e o seu eixolonxitudinal. Quilla de barra: nos buques de aceiro.Quilla de caixón: quilla que ten forma de caixón. Falsaquilla: reforzo central colocado debaixo da quilla paradefendela de rozamentos en lugares con poucaprofundidade. Quilla vertical: vagra central dos fondosdun buque.

quintante quintanteInstrumento portátil de reflexión que se emprega paradeterminar a altura dos astros que permite medirángulos de até 144 graos.

quinzadaTempo que botan os barcos no mar facendooperacións de pesca.

Q

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 47

Page 48: Vocabulario da construción naval

rabiza rabizaCabo delgado que se une por algún dos seusextremos a algún obxectos, nomeadamente aosalvavidas.

raca racaAro de ferro, cable ou cabo que se coloca no extremodunha vela, na caída de proa, para facilitar a súaenvergadura e o seu movemento ao longo dun estai oudun pau.

racú racú1. Embarcación de remos e con vela latina.2. Embarcación a motor que mide entre cinco e setemetros de eslora e que ten dous metros e medio deanchura maior.

rada radaBaia moi preto da costa onde se poden fondear naves,menos segura cunha baía.

radiobaliza radiobalizaBaliza que emite enerxía electromagnética paraindicar a súa posición.

radiofaro radiofaroBaliza que fai indicacións de advertencia mediante atransmisión automática de sinais electromagnéticosde radio.

raedoiroBolsa onde se acumula o peixe no aparello de tarrafa.

raeiraRede rectangular que está formada por unha tralla dechumbo e outra de cortiza e que se emprega para apesca de raia.

rama véxase pernada

ramal ramal, ramificaciónDerivación da mesma natureza dun elemento máisimportante.

rangua véxase chumaceira

raposaRizón que se emprega para arrastrar polo fondo domar.

rascoRede fixa de fondo rectangular que se emprega napesca da lagosta, raia, do rodaballo e da centola.

raseles raseisFondos da obra viva en que o pantoque deixa de sersensibelmente plano e toma forma de V.

rastrear rastrexarArrastrar un aparello de pesca ou un rizón polo fondodo mar.

rebenqueCorda que se ata a un tiro na arte de trabuquete.

recalar recalarChegar a porto unha embarcación.

recocido recocidoQuecemento por riba do punto superior dun aceiro.

recta recta do vaoÉ a corda do arco da cara superior do vao.

R

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 48

Page 49: Vocabulario da construción naval

rectificar rectificarOperación que ten como obxecto terminar conprecisión unha peza.

redonda redondaVela con puños que forman ángulos perfectamenterectos.

reflotar reflotarVolver pór a flote unha embarcación afundida.

regala regalaMadeiro ou pasamán que sobresae da cuberta e queconstitúe a parte superior do bordo dunhaembarcación. Tapa regala: táboa de grandesdimensións que forma o bordo superior dunhaembarcación.

regatón regatónFerro en figura de áncora ou de gancho que ten dousbicheiros no seu extremo.

registro rexistro1. Abertura provista de tapa que permite ter acceso acompartimentos estancos. 2. Arqueo dun navío.

regruesada regrosasaÉ unha chapa maior que as que están ao seu carónpara conseguir un reforzo.

relajación de tensiones relaxación de tensiónsÉ a operación a que se somete unha peza afectada porunha operación que pode orixinar tensións locais.

relinga relinga1. Cabo que vai cosido á beira dunha vela parareforzala. 2. Corda á que vai fixada os chumbos dunaparello.

relingar relingar1. Coser as relingas ás velas. 2. Izar unha vela até póras relingas moi tesas.

remache remacheCravo de cabeza ancha e remachado na punta queserve para efectuar unións de chapas.

remadoiraTáboa de madeira pequena colocada no bordo dasembarcacións e en que se chanta o tolete.

remo remoInstrumento de madeira proporcionado longosemellante a unha pa que se emprega para impulsarembarcacións manualmente. As súas partes son a pa,a cana, o guión o puño e o mango.

remolcador remolcadorBuque de tamaño medio que está dotado de máquinaspotentes e que se destina ao remolque doutrasembarcacións. Remolcadores de porto, remolcadoresde altura, remolcadores de tracción.

remolque remolque1. Acción de facer avanzar unha embarcación pormedio de cabos. 2. Cabo, cable ou cadea que seemprega para remolcar embarcacións.

reparación reparaciónOperación e efecto de corrixir ou emendar os danosdunha embarcación.

repartidor repartidorConduto común de subministración de fluídos de queparten varios ramais.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 49

Page 50: Vocabulario da construción naval

repelar limpar as rebarbas

repunte repunta, repuntarMomento en que a marea está detida e en disposiciónde subir ou de baixar.

resaca resacaMovemento de retroceso da auga logo de desfacerse aonda.

resistencia resistenciaForza que se opón a unha outra.

respetos recambiosPezas que se levan a bordo dunha embarcación pararepor as pezas danadas ou desgastadas.

retenida reténPeza de metal ou doutro material que inmobiliza ouevita escapes de líquidos.

retorno retornoPolea que se fixa nun determinado punto paracambiar a dirección en que traballa un cabo.

reviro reviradoUnha peza retorcida.

rezón rizónÁncora de tres ou catro brazos sen cepo que seemprega para fondear pequenas embarcacións.

riostra riostaPeza transversal que serve para manter a posicióndoutros dous obxectos ao impedir a súa aproximaciónou o seu afastamento.

riscar riscarRaiar algo cun obxecto punzante para marcalo.

rizos rizosSerie de cabos pequenos equidistantes que colganaliñados polas caras das velas e que serven paradiminuír a súa superficie en períodos de moito vento.

roda rodaÉ o membro terminal a proa dunha embarcación e quelle dá a súa forma.

roldana roldanaMecanismo formado por unha roda maciza que xiraarredor dun eixo que ten unha canle na superficie polaque corre a corda ou a cadea de que se tira para subirdiversos obxectos.

roleiraMar axitado con grandes ondas.

rolete roletePeza cilíndrica sobre a que se fai pasar un cabo.

rompeolas rompenteLugar onde rompen as olas.

rosa rosa dos ventosCírculo dividido en 32 partes iguais chamadas cuartos,rumbos ou ventos que indican os catro puntoscardinais e vinte e oito intermedios.

rumbo rumboDirección e sentido da marcha dun buque.

sacadaRede de que se emprega na pesca da sardiña.

S

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 50

Page 51: Vocabulario da construción naval

sala salaCuarto destinado a calquera fin. Nos estaleiros, é asala de gálibos.

salmuera salmoiraLíquido salgado con diversas substancias que seemprega como vehículo de transmisión nasinstalacións frigoríficas.

saltillo saltoDiferenza de altura entre dous lugares.

saludo saúdoMovemento en que se afunde a proa dun barco na súabotadura.

schnorchel schnorchel, esnórquelDispositivo que permite o funcionamento dos motoresdiésel dos submarinos cando navega mergullado apouca profundidade.

sebeiroPedra que se emprega para sondar o fondo do mar esaber se hai rochas que poñen en perigo asembarcacións.

seca núaVerga inferior que non leva vela.

sección secciónCorte ou plano que define as liñas interiores dunbuque.

sector sectorPeza que ten a forma xeométrica dun arco limitadopor dúas rectas.

sensores sensoresDispositivo sensíbel a determinados estímulos.

sentina sentinaParte inferior dun buque onde se acumula a auga nonpotábel.

separador separadorDispositivo automático que se emprega para segregaras impurezas dun fluído.

serretas serretasListóns que se colocan nos costados interiores dasbodegas de carga para protexelas do canto dascadernas.

seviola serviolaPescante groso que serve para protexer o aparello querecolle e eleva a áncora.

servomotor servomotorMotor auxiliar con que se eleva nun determinadomomento a enerxía de que se dispón.

sincronismo sincronismoCoincidencia na frecuencia de dous movementosperiódicos.

singladura singraduraCamiño que percorre unha embarcación en vinte ecatro horas.

singlar singrarNavegar unha embarcación cun rumbo determinado.

sirena sirenaAparello acústico que xera sons.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 51

Page 52: Vocabulario da construción naval

sirgar sirga, sirgarCorda que serve para tirar dunha embarcación desdea costa ou un outro barco.

sobrecargo sobrecargaMandatario que a bordo dun barco exerce as funciónsadministrativas que lle confiran o armador ou oscargadores.

sobregaleota sobregaleotaGaleota menor.

sobrejuanete sobrexoaneteVela inmediatamente superior ao xoanete.

sobremesana sobremesanaVela que segue á mesana.

sobreperico sobrepericoVela superior ao perico.

sobrequilla sobrequillaViga de madeira ou perfil de ferro en forma de T ou deduplo T, disposta de popa a proa sobre a quilla queestá unida polo interior do buque.

socaire socairoLugar que ofrece abrigo e protección.

solape solapamentoCubrir dous bordos de dúas chapas.

soldadura soldaduraUnión por fusión de dous elementos metálicosdirectamente ou por medio doutro metal.

solera trabe dormente, logarinaChan que se forma con táboas para soportar unextremo dun puntal e repartir mellor a súa carga.

son a son deMoi achegado ou ao lado de.

sonda sonda1. Peza de chumbo posta nun extremo dunha cordafina que serve para determinar a profundidade domar. 2. Aparello mecánico e radioeléctrico que seemprega para medir a profundidade do mar.

sondar sondarA acción de medir o fondo do mar.

soplón indicadorAgulla que ten por misión indicar valores nunmecanismo.

soporte del timón soporte

sosobre véxase sobrexoanete

sotavento sotaventoSentido cara a onde vai o vento, oposto nunhaembarcación a barlovento.

sotrozo pasadorPasador pequeno.

spinnaker spinnaker, espináquerVela deportiva triangular sen nervio para a envergar.

subconjunto subconxuntoEstrutura parcial de grandes dimensións e peso queestá composta por numerosos elementos do buque.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 52

Page 53: Vocabulario da construción naval

sueste suesteVento.

superestructuras superestruturasConstrucións sobre a cuberta resistente que teñen omesmo ancho que a manga do buque.

tabla táboaLado menor dun perfil laminado.

tajadera cortafríoFerramenta de ferro en forma de martelo cun extremobiselado en sentido vertical e plano polo outro.

tajamar tallamarPeza de madeira que se fixa nunha embarcación paracortar a auga e facilitar o seu desprazamento.

talón talónVértice de perfil.

tamborete tamboretePeza con que se sostén o mastro nalgunhasembarcacións.

tambucho tambucheCaseta de madeira de pouca altura que se ponnalgunhas embarcacións para protexer a entrada a unzapón.

tapa del doble fondo tapa do dobre fondoÉ o forro interior do teito de dobre fondo.

tapín tampaPequeno tapón de madeira.

telera teiroaAccesorio de carga formado por un forte traveseiro decuxos extremos penden as eslingas ou os cabosdunha peza que se está a manexar.

templar temperarProporcionar o punto axeitado de dureza a unelemento elástico.

tesar tensarRecoller un cabo até poñelo ríxido.

timón temónPlano orientábel que colocado na popa dun buqueserve para o gobernar.

tina talla, sellaRecipiente que se emprega para recoller os cabos.

tingladillo armazónConxunto de pezas de diferentes materias que formana estrutura sobre a que sustenta algo.

tinglado armazónLugar nos peiraos para gardar mercadorías.

tiple véxase pau, mastro

tira tiraAnaco de cabo.

tirante tirante1. Que está tenso debido ás forzas que actúan. 2. Pezaque traballa por tracción e que impide a separacióndoutras que tenden a desunirse.

T

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 53

Page 54: Vocabulario da construción naval

tocho véxase lingote

tolete toletePau que se suxeita a unha embarcación para suxeitaro remo ao estrobo.

tonelada toneladaMedida de peso e de desprazamento que equivale amil quilogramos.

tonelaje tonelaxeNúmero que indica a capacidade dun buque entoneladas.

tongada capa, fila, ringleiraFila de barrís iguais que se estiban.

tope tope1. Parte onde unha cousa toca con outra.2. Peza quese pon nun lugar para evitar golpes.

tornillo parafusoRedondo con roscas por unha punta e con cabezas dedistintas formas.

trabuquete trabuquete

traca tracaRingleira de táboas sobre a cuberta dunhaembarcación.

traíñaAparello de pesca constituída por unha rede degrandes dimensións que se emprega para a pesca dasardiña.

trainera traiñeiraEmbarcación de remos que se empregaba para pescarcon traíña.

traiñón1. Aparello de cerco máis grande que a traíña. 2.Embarcación antiga máis grande que a traiñeira.

tragaluz bufardaAbertura que se fai na parte superior dun teito e polaque pasa a luza.

trallaRelinga.

trancanil trancanilSerie de pezas que de proa a popa unen os bordos dosvaos coas cadernas.

temple temperarEndurecemento dunha peza por un tratamentoaxeitado.

traviesa travesaPeza de madeira ou doutro material que se coloca enhorizontal como apoio doutros elementos.

tren de dragado tren de dragradoEquipo que se destina ao traballo de dragado.

trinquete trinquete1. Pau que se arbora máis próximo a proa nasembarcacións de máis dun pau. 2. Vela que se larganeste pau. 3. Verga máis baixa deste pau.

trinquetilla trinquete pequenoVela de coitelo que se largo sobre o estai do trinquete.

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 54

Page 55: Vocabulario da construción naval

tronzar tronzarCortar unha peza a través.

tubería canalizaciónConxunto de canos de condución dun fluído.

tubuladura canoConduto alongado para o paso de fluídos.

uña uñaPunta de cada brazo dunha áncora.

urca urcaEspecie de fragata de carga con menos eslora queunha fragata de guerra.

vagra vagraVigas fortes armadas da mesma altura.

válvula válvulaDispositivo que serve para regular o fluxo dun líquido.Válvula de aliviado, de peche, de extracción, deseguridade.

varada varadaO efecto de pór unha embarcación en seco.

varadero varadoiroLugar onde varan os barcos para reparalos ougardalos. Reforzo que leva unha embarcación paradescansar sobre el cando está en seco.

varenga varengaParte curva da caderna dunha embarcación.

vaso vasoEspazo interior dun dique seco.

vástago do émbolo barra, eixo do émboloVarra do centro dun émbolo que serve de guía no seumovemento.

vela vela

• cuadradas/redondas cadradas/redondas• foques, de estay y escandalosas foques, de estai eescandalosa (incúese a vela cangrexa)• auricas, cruzadas, de cuchillo aúricas, cruzadas, decoitelo• vela latina, cangreja, mística latina, cangrexa,mística• foque, fofoque, contrafoque, trinquetillofoque, fofoque, contrafoque, trinquete pequeno• trinquete trinquete

velacho alto, bajo, juanete de proavela alta, baixa, xoanete de proa, xoanete depopa, sobrexoanete de proa e de popa

• mayor maior• gavia alta gavia alta• gavia baja gavia baixa• juanete mayor alto xoanete maior baixo• juante mayor bajo xoanete maior alto• sosobre mayor, monterilla sobrexoanete maior• mesana mesana• sobremesana (alta, baja) sobremesana• perico(alto, bajo) perico (alto, baixo)• sosobreperico sosobreperico

velamen velameConxunto de todas as velas dunha embarcación.

velero veleiroBuque que emprega unicamente as velas para a súanavegación.

V

U

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 55

Page 56: Vocabulario da construción naval

vélico vélicoCentro xeométrico de toda a velame.

ventilador ventiladorAparello que se destina á ventilación do buque.

verga verga (vergar)Barra disposta cara á proa dun pau ou dun mastro queserve para suxeitar a vela.

virada viraxeAcción de virar.

virador virador1. Cabo groso polo que pasa o cabo do cabrestante. 2.Cabo que se emprega para subir e baixar osmasteleiros.

virar virarDar a volta un barco.

virola virolAnel circular que serve para evitar os desgaste decertos obxectos.

vitola calibreInstrumento de medida sinxelo que serve paracomprobar a exactitude dunha medida.

vigilancia vixilanciaBuque que se dedica á vixilancia dos labores de pescanas costas.

volante guiador, volanteRoda movida coas mans que permite regular omovemento dunha máquina.

voltereta viravoltaVolta completa.

vuelta voltaCurvatura non simétrica de calquera peza. Volta deproa: nó mariñeiro.

xangadaBalsa feito de toros de árbores que se move a vela oua remos.

xareta1. Corda que pecha a rede de cerco pola parte inferior.2. Arte de pesca do cerco.

xávegaArte de pesca que consiste nunha rede longa, concope e dúas bandas de que se tira desde terra.

xenolConxunto de cadernas que forman o esqueleto dunhaembarcación.

xingrarRemar desde a popa dunha embarcación dun só remo.

yate iateBuque de vela ou de motor de recreo, elegantementehabilitado.

yola véxase cachemarín

yugo xugoForte peza transversal a modo de vao que en unión ásaletas e o codaste forma a popa dos buques demadeira.

Y

X

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 56

Page 57: Vocabulario da construción naval

zafar zafarConseguir liberarse de algo.

zapata zapataPeza de madeira fixada á proa dunha embarcaciónque serve de reforzo.

zarpar partir, levar áncoras, saír ao mar, halaro ferroAcción de iniciar a viaxe.

zozobrar naufraxioInclinarse unha embarcación até dar a volta.

zuncho zuncho, abrazadeiraAro que serve para suxeitar ou unir varias cousas.

Z

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 57

Page 58: Vocabulario da construción naval

Índices de termos

ESPAÑOL

Aabanicarabanicoabarloarseabalizarabatimientoabatirabocardarabocinarabordar/abordajeacanaladuraacolladoracollarachicarachicadoradrizaadrizaraduja-adujarafusteaguadaagujaaislamientoalefrizaleta (popa)aligeramientoalimentadoraljibealmohada (depantoque)alomada~alomaralterosoalunamientoamadrinaramarraderoamanteamarraamarreamortiguadoramuraamuradaamuraranclaanclajeanclote

anguilaaparaduraaparejaraparejoapilarapuntalararañaarboladuraarbolarárbolarbotantearfadaarfararganeoarmadorarmamentoarmararqueoarraigadoarranchararrastrearriararribadaarriostrararrizararrufoasientoastaastillamuertaatracaderoatracaratraqueatuneroaviaraxiómetroayusteazorcarazuela

Bbaborbadanobalancebalandrabalandrobaldebaldear

baliza,balleneroballestrinquebancadabandazobaobarboténbarcabarcazabarloabarloventobarrabarraganetebarretasbasadabasebateabauprésbergantínbesarbicherobielabitabitácorabocinavogarbolardobombabordabordebordónbornearbotadurabotarbotalónbotavarabotebovedillaboya (deamarre)boyantebozabrazabrazolabrickbridabuqueburda

buzarda

Ccabecear,cabezadacabezadacavillacabilleroscablecabocabotajecabrestantecabriacabulleríacadenacuadrodemandoscaídacajadecadenascajerocalabrotecaladocaladerocalafate,calafatearcalarcalcéscalzocamadeconstruccióncamadelanzaminetocámaracamarotecamelloscamisacanalcanaldetrancanilcáncamocanoacantocañacapearcaracarbonerocarabelacaramuzalcarenacargacargamentocarguerocarlinga

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 58

Page 59: Vocabulario da construción naval

carretecarretelcarretillacartacartabóncartelacártercascocasquillocastañuelacastillocatacatamaráncaiucocenefacepocercociabogaciarcigüeñacigüeñalciegocintóncircunnavegarcizallaclinómetroclippercobrarcodalescodastecoderacodillocoeficientecofacofferdamcolectorcompásconchacongeladorconserva,conserverocofradíaconsignatarioconsolacontenedorconstruccióncontrabrazolacontracción

contracodastecontrachapadocontraescotacontraestayscontrafuertescontratrancanilcontrafoquecontramesanacontraquillacontrarruedacontrolcorbetacordondesoldaduracornamusacornetacoronamientocuerpomuertocorrederacorrosióncorta-circuitoscorsariocorso(en)costadocosteracoy(hamaca)creces(con)críticacrucetacruzcuadernalcuadrenascuadracuartacuartelcubiertacubertadacucharrocuerpoculatacumbreracuñascurvascúterchchalanachapasdechoquechapeado

chaquetachicotechigrechimeneachinchorrochumacerachupeta

Ddarsenadefensadeformacióndegolladodelgadosdemoraderivadesabordardesatracardescargasaltasdesconexióndesembarcaderodesengrilletardesguazardeslastrardeslizadordesobedientedespatilladodespojodestrincardiagramamiméticodiagonaldiquedistribuidordragadragaminasdragóndrizadurmiente

Eejedeltimónejetorsorelastómeroémboloembonoembragarembutición

emersiónempalmeempanadoempavesadaempoparemproarencallarencapillar,encapilladoenfaldilladoengargoladoengranajeenjaretadojarciaenmaestrarenmanguitadoenramadoentalingarentallaentenaenterizoentradadeobramuertaentrecubiertaentremicheentrepuenteenvergaduraepoxiequipajeescalaescamadelaminaciónescandalloescandalosaescantillónescariadorescobénescoraescotaescoteraescotillaescotillónescuadríaescudoeslingaesloraespalderaespejoespequeespiche

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 59

Page 60: Vocabulario da construción naval

espigaespigónesquifeestachaestampaestayestibarestoporestriboestriborestroboestructuraexponete

Ffalcafaldónfalsocodastefalsavarengafalúafaluchofanalfarofendafigurafilásticafirmeflamearflancofletarflotillaflotaflotaciónflotanteflujofluxfofoquefoquefondearfondosforjaforrofosafragatafrancobordofrisafuga

Ggabarragafagaleóngaleragalgagálibogallardetegallardetóngambotagánguilgarcésgaretegargantagarreargarruchogatagateragavíagazagenolgigantonesgimelgagiratoriogobernargobiernogoletagolillagorjagradagramilgranel,agrapagrátilgrietagrifogrilletegrímpolagrúaguairagualderaguardacabosguardacostasguardabanderasguardinguarnir

guayacánguíaguindalezaguindarguindasteguindolaguión

Hhabitaciónhalarhamacahélicehembrahervidoreshidrófonohidrostáticahidrostáticashilohocicarhojahongodeventilaciónhormahorquilla

Iimadaimbornalincombustibleinsertadaintercostal

Jjabequejarciajuanetejunquillojunta

Llaborearlaminadolampazolanchalantialanzamentolargar

lascarlasconazolastrartastrelatalatinalaudleguatimón,lemelevadizolevarligadaligazoneslimaduralimeralímitedefluencialineasdeagualingotelingueteliteralitorallotelúalubricantelugrelumbreraluzdesituación

LLllavesderetenida

Mmacetamachinamachomadredeltimónmaestramaestranzamaestromaleablemallamalletemambrúmamparomandarriamanga

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 60

Page 61: Vocabulario da construción naval

mangueramanguitodeuniónmarcaciónmarcodelcodastemareamarearmarinamarejadamargenmartinetemartillomasasdecompensadorasmascarónmasteleromayormechamecheromembranamesanamesetamiembromillamísticamolinetemomiosmotónmuellemuertomuletillamuñequillametalurgiaaceríaalargamientoagrietamientoaplastamientocalmadocargaderoturacontraccióncorrosiónchapafinachapadodesbasteplanoefervescenteembuticiónendurecimientoenvejecimientoensayolento

escamadelaminaciónestampaciónextensiónfluenciagrietallanta,pletinaplasticoplegadopseudocementaciónpunzónrecocidorelajacióndetensionesresistenciatempletratadotratamientoterndelaminación

Nnáuticanavegarnavegaciónnavieranavieronavíonervioneutroniveletanoraynúcleo

Oobedienteobencaduraobenqueobraobturadoresdevaporojalesojooleoductoolladoorejaorientarorinqueortodromíaorzaorzar

oscilaciónostaostagaoutrigger

Ppacapailebotpairopalapaladapaletapalmapalmejarpalospanapandeopanelpantalánpantoquepañopañolpaquebotepasadorpasamanospasarelapastecapatachepatillapeciopenderpendurapenolperaltopérdidaperfilpericoperiodopernadapernoperpendicularespetrechospescantepesquerapetifoquepicaderopicar

picopieplanplanchadeaugaplataformaplumapolacrapolivalentepontónpopapopelportaportalónportepórticoelevadorpostedecargapresentarproaproelpuentepujamenpuntalpuntearpunzónpuñospurgaplanplanchadeaugaplataforma

QquebrantoquemadorquechemarínquillaquintanteRrabeorabizaracaracúradaradiobalizaradiofaroramaramalrangua

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 61

Page 62: Vocabulario da construción naval

raselesrastrearrecalarrectarectificarredondareflotarregalaregatónregistroregruesadarelingarelingarremacheremoremolcadorremolquereparaciónrepartidorrepelarrepunteresacarespetosretenidaretornorevirorezónriostrariscarrizosrodaroldanaroleterompeolasrosarumbo

Ssalasalmuerasaltillosaludoschnorchelsecasecciónsectorsensores

sentinaseparadorserretasseviolaservomotorsincronismosingladurasinglarsirenasirgarsobrecargosobregaleotasobrejuanetesobremesanasobrepericosobrequillasocairesolapesoldadurasolerasonsondasondarsoplónsoportedeltimónsosobresotaventosotrozospinnakersubconjuntosuestesuperestructuras

Ttablatajaderatajamartalóntamboretetambuchotapadeldoblefondotapínteleratemplartesartimóntina

tingladillotingladotipletiratirantetochotoletetoneladatonelajetongadatopetornillotosatracatraineratragaluztrancaniltraviesatrendedragadotrinquetetrinquetillatronzartuberíatubuladura

Uuñaurca

Vvagraválvulavaradavaraderovarengavasovástagodoémbolovela~cadradas/redondas~foques,deestayyescandalosas~auricas,cruzadas,decuchillo~velalatina,cangrexa,místicafoque,fofoque,contrafoque,trinquetillo

trinquetevelachoalto,bajo,juanetedeproamayorgaviaaltagaviabajajuanetemayoraltojuantemayorbajososobremayormonterillamesanasobremesana(alta,baja)perico(alto,bajo)sosobrepericovelachovelamenvelerovélicoventiladorvergavigotaviradaviradorvirarvirolavitolavigilanciavolantevolteretavuelta

Yyateyolayugo

Zzafarzapatazarparzozobrarzuncho

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 62

Page 63: Vocabulario da construción naval

GALEGO

Aa son deabaabanear~abalarabarloarabatementoabaterabicarabondo, de sobraabordar / abordaxe (f)abucinaracalumaracanaladura~estríaacendedorachicadoiro, tangarte,briolachicar~baldeirar~desaugaradrizar~enderezaragullaaixolaalargamentoalefrizaleta (de estribor - debabor)alimentadoralixeiramentoalombamento~alombaraltoaluamentoalxibeamanteamarra amarradoira, puntos deamarradaamarre/amarraduraamorear, aparelloamoreadoramortecedoramuraamuradaamuraráncora ancoradoiroancoraxe (fem)

ancorelandanaaparaduraaparellaraparelloapertarapuntalararañaarboraduraarborarárborearcobotante (de bucina, dehélice)arfadaarfararganeoarmadorarmamentoarmararmazónarmazónarqueo arraigamentoarranchar, arranxararrastrearriar arribadaarrizararrufeasento?atracadaatracadoiro, peirao deatracadaatracar atuneiroaugadaaviaraxiómetroaxuste?

Bbaborbalance, balanceo,bambeobalanceirabalandrabalandro

balde, caldeiro,baldeira,tina, tinallabaldear (a cuberta)baleeirobalizabalizarballestrinquebancadabandazobarbotenbanzobarcabarcazabarloa (dic=castelanismo)barlotebarloventobarrabarra, eixe do émbolobarraganetebarretasbasebasebastardabateabauprés, guruprés bergantín (verg goleta)bicarbicheirobielabillabilla, pechobitabita, bita de cruz, bitadura(volta á bita) e (parte dacadea da áncora)bitácora (agulla da,caderno de)boiaboiante bolinabombabordabordadabordobordónbotadurabotaló

botarbotavarabote (de xávega,salvavidas)boubourelbovedillaboza (dianteira, traseira)bozas, atadurabragabragadabragueirobraza brazola (diferentesignificado)brickbarca bridabriolbroca helicoidalbucinabufardabuqueburatosburdabuzarda?

Ccabaceiracabecear, cabezadacabezadacable cableirocabocabotaxe (fem)cabra cabrestantecabriacabriacaceacacearcachemaríncadeacadeneta cadernalcadernascadoiracadrada

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 63

Page 64: Vocabulario da construción naval

cadro de mandoscaída caiquecaiucocaixacaixa de cadeascala calabrote calada caladocaladoirocalafate, calafatear,calafateocalafatear~estoparcalarcalar, afundir de proacalcéscalibrecalime calmadocalmazocalón calzocama de construcióncama de lanzamentocámaracamareta camarotecamelocamisacana,canal de trancanilcanal, canle canalizacióncáncamocangrexeira (rede)canocanoacantocapa capa, fila, ringleiracapearcara, facecarabelacárabocarallete caramuzal

caravilleirocarboeirocarena carenar carga carga de roturacargamento, cargadeiro, cargueirocarlingacarracacarreiracarretecarretelcarretillacarta (mariña, de marear,náutica de navegación)cartabóncartelacártercascocasco castañolacastelo (castelo de proa)catacatamaráncavillacazarcearceavogacedazo cegoñacegoñalcenefa, orla, grecacepocerco (cerco conxelador)cerrar chchalana chapa chapa finachapadochapas de choquechaveschaveta?chemineachemineacheminea de ventilación

chicote chinchorro chona chopa choupeta chumaceirachumbeira chumbeirochupetacinglacintóncircunnavegar,circunnavegacióncizallaclinómetroclippercóbadocobrar, recollercoca (antiga embarcación)codaiscodastecoeficientecofacoferdamcolectorcompásconfraríaconserva, conserveiroconsignatarioconsolaconstrucióncontedorcontrabazolacontraccióncontraccióncontrachapadocontrachumaceiracontracodastecontraescotacontraestaiscontrafoquecontrafortescontramesanacontraquillacontrarrodacontratrancanilcontrol

conxeladorcordon de soldaduracornamusacornetacoroamento (de popa)corpo corpo mortocorrea do cegoñalcorredeiracorrosióncorsariocorso (armar en)cortacircuítoscortafríocortizada corvetacostadocosteiracotecotecríticacrucetacruz da áncoracuartacuartel cubertacucharroculatacumieiracunchacutter

Ddala darsenadefensadeformacióndegoladodelgadodemoradereito marítimoderivadesabordardesatracardesbastamentodesbastar descargas altas

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 64

Page 65: Vocabulario da construción naval

desconexióndesembarcadoirodeslastrar (deslastre)desobedientedespezar, desmantelar destrincardesvarardiagonaldiagrama miméticodique (flotante, seco)distribuidordobrar doris dormentedornadragadragaminasdragante dragón driza (drizar)driza, adriza

Eefervescenteeixe do temóneixe torsorelastómeroémboloembonarembornal embornal. desaugadoiroembuticiónembuticiónemersiónemerxerempalme (empalmar)empanetadoempatarempavesada (empavesar)empopar (empopada)emproarencallar (encallamento)encanizada encapelarencepar encorda endeño

endurecementoenfaldilladoengargaladoengrenaxe (de espiñas)enmanguitadoenmestrarenramadaensaioentalla enteirizoentenaentrada de obra mortaentralladuraentrallar (entrallo)entrecubertaentremicheentreponteenvellecementoenvergaduraenvergue enxarciaenxarciaenxarcia, enxarciarenxaretadoepóxidoequipaxeescaleira, escadaescama de laminadoescama de laminadoescandallo escandalosaescantillónescobénescora escoramento, escorarescotaescoteira escudoeslora esmagadura, esmagadoespaleiraespello (de popa e deproa)espequeespichaespigaespigón

esquifeestachaestai estampaxeestampinaestibarestoporestrameestrampina estriboestriborestroboestruturaexpoñente (de carga)extensiónextremos

Ffábrica de aceiro,fundiciónfalca, falcadofalcadofalsa varengafalso codastefalúafaluchofanalfarofemiafendafervedoirofigurafilame filásticafíofirmeflamexar, ondearflancoflotación (liña de flotación,centro de flotación, liñade flotación de lastre)flotador flotillafluxofofoquefondeadoirofondear

fondosfoquefoque, fofoque,contrafoque, trinquetepequenoforcado forma, moldeformónforquitaforroforxafosafragatafrancobordofrechadura fregonafretarfrisafrotafuga

Ggabarragaleazagaleóngaleragalgagálibogallardetegallardete, grimpagallardetóngambotagamelaganapán gánguil garcésgardabandeirasgardacabosgardacostasgardíngaretegarrargarrotegarruchogata gateiragavia

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 65

Page 66: Vocabulario da construción naval

gavia altagavia baixagazagobernargobernogoletagorecergorxagrada, bancada gramilgrampagrampíngranel, agrátilgreta, fendagreta, fendagretado grillónguaiacoguairagualdeiraguíaguindarguindarezaguindastreguindolaguión

Hhalarhamacahamacahastahasta mortahélicehidrófonohidroplanohidrópterohidrorreactor hidrostáticahidrostáticas, curvashistiodromía

Iiateillamentoimadas

incombustibleindicadoring mummiesinseririntercostado

Llaminadolanchalanzamentolascar / lasca (nómariñeiro)lasconazolastrarlastrelatalatina (vela)latina, cangrexa, latinalaúdelegualemelenzadalevadizolevarligazónslimaduralimeiralímite de fluencialímite de fluencialimpar as rebarbas linga, estrobolingote lingüetaliñas de augaliteiralitoralloteloxodromíaloxodrómicolubricantelugrelumieira, tragaluza,lucerna, claraboia, ollo deboiluz de situación

Mmaceta, mallomachomaiormaior maleablemalla malletarmallete mangamangueiramanguitomarcaciónmarco do codastemarea marearmariñamarramartelomarusíamarxe, chapa damasas compensadorasmascarón de proamasteleiromazo, martelo mecánicomechamediomundomembranamembromesamesanamesanamestamestramestranzamestremillamística (vela)mocomolduramolinetemorrónmortomotón

Nnasanasadanaufraxionáuticanavegaciónnavegarnavieiranavieironavíonervioneutronivelnúanúcleo

Oobedienteobenqueobenquesobra obturadoroleodutoolladoollo (ollo de boi)orellaorientarorinqueortodromíaorzaorzaroscilaciónostaostagaoutrigger

Ppa pacapadapailebotepairopaletapalmapalmexarpanapanca

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 66

Page 67: Vocabulario da construción naval

panelpano, trapo, (a paño=arentes)pantoquepañolpaqueboteparafusoparafusopartir, levar áncoras, saírao mar, halar o ferropasadorpasadorpasamán, varandapasarpasarelapastecapatachepaus pépeciopeirao, amarradoiro pender, pendurarpendurapenolperaltoperda, fugaperfilperico (alto, baixo)pericoperíodopernadaperpendicularespescantepesqueirapetifoquepicadeiropicarpicoplanoplanoplásticoplataformaplataformaplatinapluma de carga, cabriapluma, brazo doquindastre, aparello

polacrapolivalentepontepontónpopapopelpór as lingas porlónportaportalónportepórtico elevadorposteprancha de augaprancha de augapregadurapresentarproaproeiroprovisións, equipamentospseudocementadopuntaispuntal de construciónpuntearpunzónpuño, vértice da vela,alta,amura, driza e escotapurga

Qquebrantamentoqueimadorquilla quintantequinzadaquitar os grillóns

Rrabizaracaracúradaradiobalizaradiofaroraedoiroraeiraramal, ramificación

rañuraraposa (rizón pequeno)rascoraseisrastrexarrebenquerecalarrecambios,recocidorecta do vaorectificarredondareflotarrefugallosregalaregatónregrosasarelaxación de tensiónsrelingarelingarremacheremadoiraremoremolcador remolque reparaciónrepartidorrepunta, repuntarresacaresistenciareténretornoreviradorexistroriostariostarriscarrizónrizónrizosrodaroldanaroleiraroleterompenterosa dos ventosrumbo

Ssacadasalasalmoirasaltosaúdoschnorchelsebeirosecciónsectorsensoressentinaseparadorserretasserviolaservomotorsincronismosingradurasingrarsirenasirga, sirgarsobrecargasobregaleotasobremesanasobremesanasobrepericosobrequillasobrexoanetesobrexoanete maiorsocairosolapamentosoldadurasoltar, afrouxar (un cabo)/ desprender, izar,despregar (as velas)/largar, botar as redes aomar (larga)sondasondarsoportesosobreperico?sotaventospinnakersubconxuntosuestesuperestruturas

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 67

Page 68: Vocabulario da construción naval

Ttabiquetaboa (taboa de enxarcia)talla, sellatallamartalón talón do codastetamboretetambuchetampatampatapa do dobre fondoteiroatemóntemperartemperartenaces, ganchostensartiratirantetoletetoneladatonelaxetopetrabetrabe dormente, logarinatracatraíñatraiñeiratraiñóntrallatrancaniltrapelatratadotratamentotravesatren de laminadotrinquetetrinquetetrinquete pequenotronzar

Uuñaurca

Vvagraválvula vaovaradavaradoirovarengavasovelavela alta, baixa xoanete deproa, xoanete de popa,sobrexoanete de proa e depopavelameveleirovélicoventiladorverga (vergar)viradorvirarviravoltaviraxevirolvixilanciavogar, remarvolantevolta

Xxabequexangadaxareta xávega xenolxenol xingrar xirar, torcer, curvarxiratorioxoanetexoanete maior altoxoanete maior baixoxugoxuntar, reforzarxuntura, unión, empalme

Zzafarzapatazapónzuncho, abrazadeira

Obradoiro Const_Naval QX7:Obradoiro_ConstNaval 5/6/07 12:18 Página 68