UNIDADE 7UNIDADE 7O NEOLÍTICO E A IDADE DOS O NEOLÍTICO E A IDADE DOS

METAISMETAIS

1.1. NEOLÍTICO (11.000 – NEOLÍTICO (11.000 – 7.000 BP)7.000 BP)

A) A REVOLUCIÓN NEOLÍTICAA) A REVOLUCIÓN NEOLÍTICA Fai uns 13.000 anos Fai uns 13.000 anos

rematou a última glaciaciónrematou a última glaciación. . Aumentou a temperatura. Aumentou a temperatura. Esto provocou un Esto provocou un cambio na cambio na faunafauna.. Moitas especies Moitas especies emigraron ou se emigraron ou se extinguiron.extinguiron.

Ante a Ante a escaseza de animaisescaseza de animais,, os homes comezaron a reter os homes comezaron a reter en cercados a animais para en cercados a animais para obter carne e leite. obter carne e leite.

Así Así naceu a gandaríanaceu a gandaría (cabras, ovellas, bois, (cabras, ovellas, bois, vacas, cabalos, cans...).vacas, cabalos, cans...).

NEOLÍTICO IDADE DOS METAISPALEOLÍTICO HISTORIA

Invención da escritura

Invención da roda, a

vela e o arado

Desenvolvemento da metalurxia

Aparición da cidade

Desenvolvemento da agricultura e a

gandaría

Fin do período glaciar

13000 a.C. 11000 a.C. 9000 a.C. 7000 a.C. 5000 a.C. 1000 a.C.3000 a.C.

A partir da recolección, naceu a A partir da recolección, naceu a agricultura.agricultura.

Os primeiros cultivos foron:Os primeiros cultivos foron:✽ ✽ Trigo:Trigo: en Oriente Medio e Europa en Oriente Medio e Europa

✾ ✾ Arroz:Arroz: en Asia. en Asia.

✿ ✿ Millo:Millo: en América. en América. O nacemento da agricultura fixo O nacemento da agricultura fixo

necesario que os sere humanos necesario que os sere humanos viviran xunto ás terras que cultivaban. viviran xunto ás terras que cultivaban. Por tanto deixaron de ser nómades e Por tanto deixaron de ser nómades e convertéronse en convertéronse en sedentariossedentarios. Así . Así apareceron as primeiras apareceron as primeiras aldeas.aldeas.

Mapamundi sobre a aparición do Neolítico

B) A VIDA NO NEOLÍTICO.B) A VIDA NO NEOLÍTICO.- As aldeas estaban situadas - As aldeas estaban situadas cerca de fontes cerca de fontes

de augade auga (ríos, lagos) por 3 causas: (ríos, lagos) por 3 causas: Regar os campos.Regar os campos. Beber o gando.Beber o gando. Abastecer á poboaciónAbastecer á poboación (beber, cociñar, (beber, cociñar, lavar…).lavar…).

- As aldeas estaban moitas veces rodeadas - As aldeas estaban moitas veces rodeadas por unha por unha cercacerca para defensa e impedir que para defensa e impedir que o gando escapara.o gando escapara.

- Na aldea había diferentes - Na aldea había diferentes tipos de tipos de construciónsconstrucións:: Vivendas.Vivendas. Cortes Cortes (para o (para o gando).gando).

AlmacénsAlmacéns (para gardar o gran). (para gardar o gran).

Aldea neolítica

Aldea neolítica nas Illas Orcadas (Escocia)

- Tres grandes cambios - Tres grandes cambios técnicos:técnicos:

Uso da pedra puídaUso da pedra puída, para , para fabricar ferramentas: fabricar ferramentas: aixadas para sachar, aixadas para sachar, fouciños para segar, fouciños para segar, muíños para moer gran.muíños para moer gran.

Tecidos:Tecidos: fabricados con fabricados con teares a partir de la teares a partir de la animal.animal.

Cerámica:Cerámica: feita a man feita a man para afbricar vasillas e para afbricar vasillas e cuncas para almacenar, cuncas para almacenar, comer e cociñar.comer e cociñar.

Nas aldeas produciuse unha Nas aldeas produciuse unha especialización do especialización do traballotraballo. Así algunhas persoas adicáronse a . Así algunhas persoas adicáronse a cultivar, outras ao gando, outras eran artesás…cultivar, outras ao gando, outras eran artesás…

FINAL DE A ÚLTIMA GLACIACIÓN

NEOLÍTICO

APARICIÓNDA AGRICULTURA

APARICIÓNDA GANDARÍA

INNOVACIÓNSTÉCNICAS

ESPECIALIZACIÓN DO TRABALLO SEDENTARIZACIÓN

Aparición de DIFERENTES OFICIOS:

AgricultoresGandeirosArtesáns

Aparición de ALDEAS equipadas con variados elementos:

CercasVivendas

CortesAlmacéns

Final da última glaciación

Utilización da PEDRA PULIDA para fabricar:

AixadasFoucesMuíños

Especialización do traballo

Cambios no modo de vida

Innovacións técnicas

Cambios na forma de obter os alimentos

A revolución neolítica

Provoca a aparición de

2. IDADE DOS METAIS 2. IDADE DOS METAIS (7.000 – 5000 BP)(7.000 – 5000 BP)

a) A IDADE DOS METAIS.a) A IDADE DOS METAIS.- Inicio de Inicio de fabricación de metaisfabricación de metais en Oriente en Oriente

Medio e península de Anatolia fai 7000 Medio e península de Anatolia fai 7000 anos. Usábanse para elaborar anos. Usábanse para elaborar todotodo tipo tipo de utensiliosde utensilios (ferramentas, armas, (ferramentas, armas, xoias…).xoias…).

NEOLÍTICO IDADE DOS METAISPALEOLÍTICO HISTORIA

Invención da escritura

Invención da roda, a

vela e o arado

Desenvolvemento da metalurxia

Aparición da cidade

Desenvolvemento da agricultura e

a gandaría

Fin do período glaciar

13000 a.C. 11000 a.C. 9000 a.C. 7000 a.C. 5000 a.C. 1000 a.C.3000 a.C.

- Tres períodosTres períodos na Idade dos metais (que na Idade dos metais (que coinciden cos metais dominantes):coinciden cos metais dominantes):

Cobre:Cobre: non era moi resistente. non era moi resistente. Bronce:Bronce: aliaxe de cobre e estaño. aliaxe de cobre e estaño.

Máis resistente.Máis resistente. Ferro:Ferro: o máis duro e resistente. o máis duro e resistente.

Na Idade dos Metais Na Idade dos Metais tamén houbo outros tamén houbo outros inventos:inventos: Roda:Roda: permitía permitía transportar grandes transportar grandes cantidades de cantidades de mercadorías en mercadorías en carros.carros.

Vela:Vela: permitía aos permitía aos barcos aproveitar a barcos aproveitar a forza do vento. En forza do vento. En consecuencia consecuencia aumentou o tamaño aumentou o tamaño das embarcacións das embarcacións (máis mercadorías e (máis mercadorías e persoas).persoas).

Arado:Arado: permite labrar máis terreo e permite labrar máis terreo e máis rápido, grazas aos animais de tiro máis rápido, grazas aos animais de tiro (bois, cabalos…).(bois, cabalos…).

Regadío:Regadío: agricultura regada. É moito agricultura regada. É moito máis productiva. Para iso era necesario máis productiva. Para iso era necesario a construción de canles, para levar a construción de canles, para levar auga dende ríos a campos de cultivo.auga dende ríos a campos de cultivo.

B) A VIDA NA IDADE DOS METAIS.B) A VIDA NA IDADE DOS METAIS.- O uso dos metais produxo unha serie O uso dos metais produxo unha serie

de cambios importantes:de cambios importantes:

☺ ☺ Desenvolvemento do comercioDesenvolvemento do comercio: : pola demanda de metais para facer pola demanda de metais para facer ferramentas.ferramentas.

☺ ☺ Nacemento das primeiras cidadesNacemento das primeiras cidades: : debido ao aumento de riqueza das aldeas debido ao aumento de riqueza das aldeas polo comercio.polo comercio.

☺ ☺ Aparición de novas ocupaciónsAparición de novas ocupacións: : comerciante (compra e vende produtos), comerciante (compra e vende produtos), artesán (fabrica produtos), sacerdote artesán (fabrica produtos), sacerdote (dirixe o rito relixioso), guerreiros…(dirixe o rito relixioso), guerreiros…

☹ ☹ Aparición de clases Aparición de clases sociais:sociais:

$ Privilexiados: $ Privilexiados: minoría rica e minoría rica e poderosa que controla poderosa que controla ao resto da poboación: ao resto da poboación: xefes, sacerdotes, xefes, sacerdotes, guerreiros…guerreiros…

☭ ☭ Non Non privilexiados: privilexiados: maioría maioría humilde que traballa humilde que traballa para os privilexiados para os privilexiados (pobo, escravos…).(pobo, escravos…).

3. RELIXIÓN E ARTE NO 3. RELIXIÓN E ARTE NO NEOLÍTICO E IDADE DOS NEOLÍTICO E IDADE DOS

METAISMETAIS A) RELIXIÓN.A) RELIXIÓN. Destaca o desenvolvemento das crenzas Destaca o desenvolvemento das crenzas

no máis alá e o culto aos mortos.no máis alá e o culto aos mortos. Os defuntos eran inhumados (enterrados), Os defuntos eran inhumados (enterrados),

nun sepulcro, fosa ou urna con enxoval nun sepulcro, fosa ou urna con enxoval (axuar: xoias, armas, alimentos…).(axuar: xoias, armas, alimentos…).

Os sepulcros enterrábanse fóra das Os sepulcros enterrábanse fóra das cidades e aldeas en necrópolis (“cidade cidades e aldeas en necrópolis (“cidade dos mortos” = cemiterios).dos mortos” = cemiterios).

Na Idade dos Metais comezou a pr´áctica Na Idade dos Metais comezou a pr´áctica da incineración (queima do cadáver).da incineración (queima do cadáver).

Enterramentos en urnas

Pendentes de ouro, parte dun enxoval

Pendentes de ouro, parte dun enxoval

☯ ☯ Dolmens: varios bloques de pedra Dolmens: varios bloques de pedra verticais e horizontais formando un verticais e horizontais formando un muro. Eran sepulturas para grupos.muro. Eran sepulturas para grupos.

Dolmen de Axeitos

Dolmen de Dombate

☯ ☯ Crómlechs: recintos circulares Crómlechs: recintos circulares formados por moitos menhires. Eran formados por moitos menhires. Eran santuarios.santuarios.

STONEHENGE STONEHENGE (INGLATERRA)(INGLATERRA)