TXORIERRIKO MANKOMUNITATEAN HERRITARREN ARTEAN … · Osasun eta kontsumo tailerrak (tailerra eta...

1

ESKUKO PLANAREN EBALUAZIOA 2013-2017

TXORIERRIKO MANKOMUNITATEAN HERRITARREN ARTEAN OSASUNA

SUSTATZEKO ESKU-HARTZE PLANA

2

1.- SARRERA

Ebaluaketa honek ikuspegi orokor bat aurkeztu nahi du, 2013 eta 2017 urteen artean Txorierriko Zerbitzuen Mankomunitateak adikzioen inguruan aurrera

eraman dituen ekintzen balorazio bat eginez.

Txorierrieko Mankomunitatean Eskuko esku-hartze plana 2012an sortu zen, osasunaren sustapena, osasunerako heziketa eta adikzioen prebentzioaren

eskutik, herritarren artean osasuna sustatzeko. Lan erreminta bat da, non epe zehatz batean lortu beharreko helburuak betetzeko martxan jarri behar diren

estrategiak eta ekintzak era planifikatu batean agertzen diren. Zehazki, plan honek 82 ekintza planteatzen ditu, 33 estrategia eta 7 helburutan banatuta. Hori

guztia egituratzeko EAEko Mendekotasunen IV. Planeko estrategiak barne hartzen dituen komunitate bateko hiritarren artean osasuna sustatzeko esku-

hartze komunitariorako zerbitzu batean lehentasunezko jardun-ildoak erabiltzen dira: eskaintzaren kontrola, prebentzio unibertsala, prebentzio selektiboa

eta aholkatutako prebentzioa.

Ebaluaketa honek, azken urteetan lortutako emaitzak neurtu nahi ditu, gure esku-hartzea aztertzeko aukera emanez, planteatutako ekintzak eta estrategiak

zein puntutaraino aurrera eraman diren eta aurrera eramateko prozesuan zer nolako trebetasunak edota zailtasunak izan ditugun. Honek guztiak lagunduko

digu, hurrengo planaren elaborazioari begira, adikzioen prebentzioaren eta osasunaren sustapenaren alorretan Txorierrin dauden behar errealei erantzuna

emateko estrategia eta ekintzak zehazten.

Horretarako, dokumentua honela antolatuko da:

Bigarren puntuak, planaren egitura orokorra aurkezten du, non lan eremu eta jokaeraren arabera estrategiak antolatzen diren. Hirugarren puntuan, urtero

martxan jarri diren proiektuen zerrenda agertzen da (2013 urtetik 2017ra). Horrekin lortzen duguna da urteetan zehar eremu bakoitzean aurrera eraman diren

ekintzen mapeoa egitea, baita proiektuen ibilbidea eta denboran zehar mantendu diren ala ez islatzea.

Laugarren puntua, estrategia bakoitzaren barruan aurrera eraman diren proiektuak agertzen dira urteetan banatuta; horrela, ikus dezakegu zein estrategiatan

ibili garen indartsu eta non makalago. Azkenik, bosgarren puntuan, zerbitzuak aurrera eraman dituen proiektuen fitxak agertzen dira; bertan, zein eremutan

kokatzen diren, helburua zen izan den, nori zuzenduta egon den eta analisi kualitatibo bat egiteko beharrezkoak ditugun oharrak agertzen dira.

3

2.- ESKUKO PLANAREN EGITURA

PREBENTZIO UNIBERTSALA

Esk

ola

ere

mu

a

1 Estrategia: Osasunerako heziketa eta droga-mendekotasunen prebentzio arloetako trebakuntza ematea Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleei

2 Estrategia: Haur eta Lehen Hezkuntzako irakasleei osasunerako heziketa eta droga-mendekotasun arloetako prestakuntza ematea

3 Estrategia: Bigarren Hezkuntzako, Batxilergoko eta Trebakuntza Zikloetako ikasleei trebakuntza ematea osasunerako heziketa eta droga-mendekotasunaren

prebentzio arloetan.

4 Estrategia: Bigarren Hezkuntzako, Batxilergoko eta Trebakuntza Zikloetako irakasleei trebakuntza ematea osasunerako heziketa eta droga-mendekotasunaren

prebentzio arloetan

5 Estrategia: Ikastetxearekin koordinatzea, orain arteko ekintzak garatzeko orduan, Ongizate taldeak eragin zuzena daukan programetan.

6 Estrategia: AMPEKIN koordinatzea, emakume nerabeek kirolak eskaintzen dituen aukerak aprobetxatzeko: balioak garatzeko, giza integrazioa hobetzeko,

solidaritatea sustatzeko, taldearen parte sentitzeko…

Fam

ilia

ere

mu

a

1 Estrategia: Adingabekoen familia-arduradunei osasunerako heziketa eta droga-mendekotasunen prebentzio arloetako prestakuntza ematea, trebakuntza guneak

sortuz (Adingabekoen familia-arduradunen eskola, …).

2 Estrategia: Beraien heziketa lana eta prebentziorako eragile gisa dutena erraztuko dizkieten tresnak eta jarraibideak eskaintzea adingabekoen familia-arduradunei,

tokiko komunikabideen bitartez (web orria, udal aldizkariak, …).

3 Estrategia: Euren seme-alaben heziketan kezkak edota zailtasunak aurkitzen dituztenean, orientazioa eta baliabideak zein tresnak ematea.

4 Estrategia: Esku-Hartze Komunitariorako Zerbitzutik zein beste batzuetatik adingabekoen familia-arduradunentzako antolatutako ekintzen, tailerren eta

abarrenberri ematea.

5 Estrategia: Gurasoen Elkarteekin batera osasuna sustatzeko ekintzak koordinatzea.

Ere

mu

ko

mu

nit

ario

a

1 Estrategia: Umeekin prebentziorako eta osasuna sustatzeko lana ezartzea.

2 Estrategia: Gazteriarekin lan prebentiboa eta osasuna sustatzekoa ezartzea.

3 Estrategia: Ume eta gazte taldeekin esku hartzen duten gizarte eragileei aholkularitza eta osasun eragile gisako trebakuntza ematea (aisialdi taldeak, ludotekak,

gaztelekua, kirol elkarteak, etab. ).

4 Estrategia: Udalaren sail eta baliabide ezberdinei zein erakunde laguntzaileei aholkularitza ematea Esku-Hartze Komunitariorako Plana egoki garatu dadin, esku-

hartzea integrala eta koordinatua izan dadin.

5 Estrategia: Pertsona nagusien kolektiboaren barruan, osasuna sustatzeko lana ezartzea.

6 Estrategia: Komunitate bateko kideen artean osasuna sustatzeko programak eta ekintzak sustatzea eta ezartzea.

7 Estrategia: Ordenantza bat egitea Txorierriko gazteen lokalak arautzeko.

8 Estrategia: Kontratazio Irizpideak: Enpresa bat kontratatzerakoan, aipatutako ekintza desberdinak garatzeko, “Eskuko Plana”-ren helburuak bermatu beharko

lituzke: gazteria, aisialdi esparruetan eta abar.

4

PREBENTZIO SELEKTIBOA ETA GOMENDATUA Es

lola

ere

mu

a 1 Estrategia: Egoera ahulean bizi diren ikasleen artean proiektu integralak garatzea arrisku faktoreak gutxiagotu eta babes faktoreak sustatu ahal izateko

2 Estrategia: Bigarren Hezkuntza, Batxilergo, Prestakuntza Ziklo, eta abarretako irakasleei aholku eman eta laguntzea, ikasleen droga-kontsumo problematikoen

aurrean nola jardun behar duten jakin dezaten.

3 Estrategia: Hezkuntza-zentroak “drogarik gabeko espazioak” izatea sustatzea, legezko nahiz legez kanpoko drogak, indarrean den araudia betetzea erraztuz, osasuna

babesteko neurri gisa

Fam

ilia

erem

ua

1 Estrategia: Droga kontsumoaren eta beste kontsumo mota batzuen inguruko arazo larriak dituzten gazte adingabekoen familia arduradunei laguntzea eta aholkuak

ematea, hezkuntzaren ikuspegitik nola esku hartu behar duten jakin dezaten

2 Estrategia: Nerabeen familia-arduradunei laguntzea eta aholku ematea osasunerako heziketan arloan

Erem

u k

omu

nit

ario

a

1 Estrategia: Droga-mendekotasun arloan (salerosketa, alkoholaren kontsumoa bide publikoan, debekatuta dagoen lekuetan erretzea, …) indarrean dauden araudiak

betetzen direla zaintzea.

2 Estrategia: Droga kontsumo problematikoen inguruan arrisku-egoeran dauden gazteekin lan egiten duten gizarte-eragileak trebatzea eta aholku ematea (gizarte eta

hezkuntza arloan esku hartzeko teknikariak, elkarteak...)

3 Estrategia: Droga-kontsumo arazoak dituzten pertsonak sentsibilizatzea eta informazioa ematea eskura dituzten tratamenduei buruz.

4 Estrategia: Lonjekin batera jarduteko prozesua erraztea, lonjen funtzionamendua arautzeko eta inguruarekiko bizikidetza hobetzeko.

5 Estrategia: Erretzeari uzten laguntzen dioten trebetasunak herritarren eskura jartzea.

6 Estrategia: Osasuna eta ongizatea sustatzea helduen artean eta, batez ere, emakumeen artean.

Ais

iald

i eta

jai g

iro

a

1 Estrategia: Gau-aisialdiko lokaletako langileak prestatzea, arriskuen murrizketan inplikatzeko.

2 Estrategia: Aisialdian eta jai giroan arriskuak aurreikusi eta gutxitzeko ekintzak eta proiektuak sustatzea.

3 Estrategia: Lonjetan prebentzio-lana sustatzea substantzien arriskuak gutxitzeko, informazioa emateko eta substantzia horien segurtasuna sustatzeko esku-hartzeen

bidez.

5

3.- 2013 – 2017 URTEEN BITARTEAN, AURRERA ERAMAN DIREN PROGRAMEN ZERRENDA

2013 URTEA 2014 URTEA 2015 URTEA 2016 URTEA 2017 URTEA

ESKO

LA ER

EMU

A

Osasun eta kontsumo tailerra Osasun eta kontsumo tailerra Osasun eta kontsumo tailerra Osasun eta kontsumo tailerra Osasun eta kontsumo tailerra

Sare sozialen arriskua eta

ciberbullyinga


ciberbullyinga


ciberbullying


ciberbullying


ciberbullying

Cannabisa prebenitzeko

programa Cannabisa prebenitzeko programa Cannabisa prebenitzeko programa Cannabisa prebenitzeko programa Cannabisa prebenitzeko programa

HIESAren inguruko tailerra HIESAren inguruko tailerra HIESAren inguruko tailerra HIESAren inguruko tailerra HIESAren inguruko tailerra

Osasun sexuala Osasun sexuala Osasun sexuala Osasun sexuala Osasun sexuala

Heziketa afektibo sexuala Heziketa afektibo sexuala Heziketa afektibo sexuala Heziketa afektibo sexuala Heziketa afektibo sexuala

Alkohol-arriskua Alkohol-arriskua Alkohol-arriskua Alkohol-arriskua Alkohol-arriskua

Polikontsumoak Polikontsumoak Polikontsumoak Polikontsumoak Polikontsumoak

Elikadura eta kirola

Elikaduraren inguruko programa:

anorexia eta bulimia







Azterketen aurrean estres

kontrola Azterketen aurrean estres kontrola Azterketen aurrean estres kontrola

Lan eta giza trebetasunen

inguruko programa

Lan eta giza trebetasunen inguruko

programa

Kerik gabeko gelak Kerik gabeko gelak Kerik gabeko gelak Kerik gabeko gelak Kerik gabeko gazteak

Berdintasunean eta

demokrazian elkarbizitzeko

tailerra

Berdintasunean eta demokrazian

elkarbizitzeko tailerra

Droga-arriskua Arrisku - Drogas Arrisku - Drogas Arrisku - Drogas

Ipuin pedagogikoen kontalaria Ipuin pedagogikoen kontalaria Ipuin pedagogikoen kontalaria Ipuin pedagogikoen kontalaria

Tabako maketa lehiaketa Tabako maketa lehiaketa Tabako maketa lehiaketa

Ikasle laguntzailea Ikasle laguntzailea

Adimen emozionala Adimen emozionala

Nerabeen garapenaren

prozesua

6

Osasuna Eginbidean

Alkoholiko Anonimoen hitzaldia Alkoholiko Anonimoen hitzaldia Alkoholiko Anonimoen hitzaldia

Manuene hitzaldia Manuene hitzaldia Manuene hitzaldia

ICEBERG

FAM

ILIA ER

EMU

A


Ser padres -madres ¿carga, renuncia o disfrute?

Gurasoei zuzendutako ikastaroak

Gurasoei zuzendutako ikastaroak Guraso eskola Familia eskola

Adimen emozioanala Adimen emozioanala Adimen emozioanala Adimen emozioanala Nerabeen gurasoentzako hitzaldiak

Interkulturalitate tailerrak

Nerabeen garapenaren prozesua

EREM

U K

OM

UN

ITA

RIO

A


HIESAren nazioarteko eguna HIESAren nazioarteko eguna HIESAren nazioarteko eguna HIESAren nazioarteko eguna HIESAren nazioarteko eguna

Erretzeari uzteko ikastaroa Erretzeari uzteko ikastaroa Erretzeari uzteko ikastaroa Erretzeari uzteko ikastaroa Erretzeari uzteko ikastaroa

Concurso escaparate farmacias Concurso escaparate farmacias

Gaztelekuen monitoreei formakuntza Osasunki Osasunki Osasunki

Osasunaren astea Osasunaren astea Osasunaren astea Osasunaren aldeko karrera martxa

Garuna Garuna

Osasun Sarea Osasun Sarea Osasun Sarea

Gaztelekuetan erantzunkizunez ligatzeko tailerra Sare sozialen arriskuak Sare sozialen arriskuak

Adikzioak genero ikuspegitik sare sozialetan

Lehenen sorospenak Adin txikikoen familientzako lehen sorospenak

Etorkinei zuzendutako gida

Tabako kanpaina

7

Estresa eta antsitetatea kontrolatzeko tailerra emakumeentzat

Osasunarekin zahartzeko ikastaroa

Mugiment

JA

I ER

EMU

A


Prebentzioa jaietan Prebentzioa jaietan Prebentzioa jaietan Prebentzioa jaietan

Euskararen aldeko jaiak Euskararen aldeko jaiak Euskararen aldeko jaiak Euskararen aldeko jaiak

Campaña hostelería Campaña hostelería Campaña hostelería

Lokalean Lokalean Lokalean

Alkoholemia kontrola Alkoholemia kontrola Alkoholemia kontrola

Formación en prevención de drogas a personal de Hostelería

Txioa Aretoa

8

4.- ESTRATEGIA BAKOITZEKO EKINTZETAN ZEIN PUNTUTARAINO ERAMAN DEN AURRERA EBALUAZIOA

4.1 PREBENTZIO UNIBERTSALA

ESKOLA EREMUA

1. ESTRATEGIA: Osasunerako heziketa eta droga-mendekotasunen prebentzio arloetako trebakuntza ematea Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleei

PROIEKTUA/EKINTZA EGUTEGIA

2013 2014 2015 2016 2017

HAUR – LEHEN HEZKUNTZA

Osasun eta kontsumo tailerrak (tailerra eta txangoa)

Sare sozialen arriskua eta ziberbullyinga

Ipuin kontalari pedagogikoak haur hezkuntzan

Tabako maketa lehiaketa

Ikasle laguntzaile proiektua

Nerabeen garapen prozesuari buruzko tailerrak

2. ESTRATEGIA : Haur eta Lehen Hezkuntzako irakasleei osasunerako heziketa eta droga-mendekotasun arloetako prestakuntza ematea.


2013 2014 2015 2016 2017

Txorierriko ikastetxeetako irakasleei prestakuntza ematea osasun heziketan eta drogen kontsumoen prebentzioan

3. ESTRATEGIA: Bigarren Hezkuntzako, Batxilergoko eta Trebakuntza Zikloetako ikasleei trebakuntza ematea osasunerako heziketa eta droga-mendekotasunaren

prebentzio arloetan.


2013 2014 2015 2016 2017

BIGARREN HEZKUNTZA

Iceberg programa

HIESA prebenitzeko tailerra

Heziketa afektibo-sexuala

Alkohol-arriskua

Sare sozialak eta ziberbullyinga

9

Cannabisa prebenitzeko tailerra

Kerik gabeko gelak

Berdintasuna eta elkarbizitza demokratikoa sustatzeko tailerra

Alkoholiko Anonimoak, hitzaldia

Manuene hitzaldia

Adimen emozioanala

Osasuna Eginbidean

BATXILERGOA – LANBIDE HEZIKETA

Osasun sexuala programa


Azterketen aurrean antsietatea kontrolatzeko tailerra

Alkoholaren arriskua

Drogen arriskua

Heziketa afektibo-sexuala

Elikadura eta kirola

Lanerako eta gizarterako gaitasunak

Elikadura: anorexia eta bulimia

Polikontsumoak

Sare sozialak eta ziberbullyinga

Osasuna Eginbidean

Adimen emozionala

4.ESTRATEGIA: Bigarren Hezkuntzako, Batxilergoko eta Trebakuntza Zikloetako irakasleei trebakuntza ematea osasunerako heziketa eta droga-mendekotasunaren

prebentzio arloetan


2013 2014 2015 2016 2017

Irakaslegoari aholkularitza

10

5. ESTRATEGIA : Ikastetxearekin koordinatzea, orain arteko ekintzak garatzeko orduan, Ongizate taldeak eragin zuzena daukan programetan.


2013 2014 2015 2016 2017

Reuniones de coordinación con centros educativos

6 ESTRATEGIA: AMPAekin koordinatzea, nerabeak diren neskak, kirola ematen dien aukera aprobetxatu daitezen; balioak lantzeko, solidaritatea, elkarlana, taldearen

partea sentiaraztea,…


2013 2014 2015 2016 2017

PLANEAN AURREIKUSITA EZ ZEUDEN ESTRATEGIAK


2013 2014 2015 2016 2017

EPA

Polikontsumoak


Osasun sexuala programa

Adimen emozionala

Indarkeria sare sozialetan

11

FAMILIA EREMUA

1. ESTRATEGIA: Adingabekoen familia-arduradunei osasunerako heziketa eta droga-mendekotasunen prebentzio arloetako prestakuntza ematea, trebakuntza guneak

sortuz ( Adingabekoen familia-arduradunen eskola, …)

PROGRAMA / EKINTZA EGUTEGIA

2013 2014 2015 2016 2017

Familia eskola

IES Txorierri BHIko familiekin hitzaldiak

Kulturarteko tailerrak

Nerabeen garapen prozesuari buruzko tailerrak

Nerabezaroan drogen kontsumoa prebenitzeko ikastaroa. Gurasoentzako tailerra

2. ESTRATEGIA: Euren heziketa lana eta prebentziorako eragile gisa dutena erraztuko dizkieten tresnak eta jarraibideak eskaintzea adingabekoen familia-arduradunei,

tokiko komunikabideen bitartez (web orria, udal aldizkariak, …).


2013 2014 2015 2016 2017

Mankomunitatearen webgunean ekintzen inguruko dokumentazioa argitaratzea

AIKOR eta udaletako aldizkarietarako artikuluak sortzea

Sare sozialetan ekintzen difusioa egitea

3. ESTRATEGIA: Euren seme-alaben heziketan kezkak edota zailtasunak aurkitzen dituztenean, orientazioa eta baliabideak zein tresnak ematea


2013 2014 2015 2016 2017

4. ESTRATEGIA: Esku-Hartze Komunitariorako Zerbitzutik zein beste batzuetatik adingabekoen familia-arduradunentzako antolatutako ekintzen, tailerren, … berri ematea.


2013 2014 2015 2016 2017

Ekintzen difusioa ikastetxeen bitartez, Mankomunitatearen webgunean edota udal

aldizkarietan

12

5. ESTRATEGIA: Gurasoen Elkarteekin batera osasuna sustatzeko ekintzak koordinatzea


2013 2014 2015 2016 2017

Familia eskola

EREMU KOMUNITARIOA

1. ESTRATEGIA: Umeekin prebentziorako eta osasuna sustatzeko lana ezartzea


2013 2014 2015 2016 2017

2. ESTRATEGIA: Gazteriarekin lan prebentiboa eta osasuna sustatzekoa ezartzea.


2013 2014 2015 2016 2017

Gazteguneetan prebentzio programak

Lokalean programa

3. ESTRATEGIA 3: Ume eta gazte taldeekin esku hartzen duten gizarte eragileei aholkularitza eta osasun eragile gisako trebakuntza ematea (aisialdi taldeak, ludotekak,

gaztelekua, kirol elkarteak, etab. )


2013 2014 2015 2016 2017

Gazteguneetako monitoreentzako prestakuntza

Osasunki programa

4. ESTRATEGIA: Udalaren sail eta baliabide ezberdinei zein erakunde laguntzaileei aholkularitza ematea Esku-Hartze Komunitariorako Plana egoki garatu dadin, esku-

hartzea integrala eta koordinatua izan dadin.


2013 2014 2015 2016 2017

Herri desberdinetako kultur teknikariekin koordinazio batzarrak

13

5. ESTRATEGIA: Pertsona nagusien kolektiboaren barruan, osasuna sustatzeko lana ezartzea.

ACTIVIDAD/PROGRAMA PERIODO DE EJECUCIÓN

2013 2014 2015 2016 2017

Nagusien arteko topaketa

Era osasuntsuan zahartzeko ikastaroa

Garuna programa

6. ESTRATEGIA: Komunitate bateko kideen artean osasuna sustatzeko programak eta ekintzak sustatzea eta egitzea.


2013 2014 2015 2016 2017

Lehen laguntza ikastaroa

Lehen laguntzak jaio berri eta haurren gurasoentzat

Osasunaren astea

HIESAren kontrako nazioarteko eguna

Erantzukizunarekin ligatzeko tailerra

Etorkinen gida

Osasunsarea Sondika

Umeentzako txotxongiloak: lagunekin baratzean

Mugiment programa

7.ESTRATEGIA: Ordenantza bat egitea Txorierriko gazteen lokalak arautzeko.


2013 2014 2015 2016 2017

Derioko gazte lokalen programa

14

8. ESTRATEGIA: Kontratazio Irizpideak: Enpresa bat kontratatzerakoan, aipatutako ekintza desberdinak garatzeko, “Eskuko Plana”-ren helburuak bermatu beharko

lituzke: gazteria, aisialdi esparruetan eta abar.


2013 2014 2015 2016 2017

4.2 PREBENTZIO SELEKTIBOA ETA GOMENDATUA

ESKOLA EREMUA

1. ESTRATEGIA: Egoera ahulean bizi diren ikasleen artean proiektu integralak garatzea arrisku faktoreak gutxiagotu eta babes faktoreak sustatu ahal izateko


2013 2014 2015 2016 2017

Alkoholaren arriskua programa

Drogen arriskua programa

Polikontsumoak

2. ESTRATEGIA: Bigarren Hezkuntza, Batxilergo, Prestakuntza Ziklo, eta abarretako irakasleei aholku eman eta laguntzea, ikasleen droga-kontsumo problematikoen

aurrean nola jardun behar duten jakin dezaten.


2013 2014 2015 2016 2017

Ikastetxeetako irakasleekin prestakuntza

3. ESTRATEGIA: Hezkuntza-zentroak “drogarik gabeko espazioak” izatea sustatzea, legezko nahiz legez kanpoko drogak, indarrean den araudia betetzea erraztuz,

osasuna babesteko neurri gisa


2013 2014 2015 2016 2017

Alkoholimetroak eta kondoiak ikastetxeei ematea

15

FAMILIA EREMUA

1. ESTRATEGIA: Droga kontsumoaren eta beste kontsumo mota batzuen inguruko arazo larriak dituzten gazte adingabekoen familia arduradunei laguntzea eta aholkuak

ematea, hezkuntzaren ikuspegitik nola esku hartu behar duten jakin dezaten


2013 2014 2015 2016 2017

Nerabezaroan drogen kontsumoa prebenitzeko gurasoentzako hitzaldia

2. ESTRATEGIA: Nerabeen familia-arduradunei laguntzea eta aholku ematea osasunerako heziketan arloan


2013 2014 2015 2016 2017

Familia eskola

IES Txorierri BHIko familientzako hitzaldiak

EREMU KOMUNITARIOA

1. ESTRATEGIA: Droga-mendekotasun arloan (salerosketa, alkoholaren kontsumoa bide publikoan, debekatuta dagoen lekuetan erretzea, …) indarrean dauden araudiak

betetzen direla zaintzea.


2013 2014 2015 2016 2017

Ostalaritzako prestakuntza, informazio gutunak bidaltzea

2. ESTRATEGIA: Droga kontsumo problematikoen inguruan arrisku-egoeran dauden gazteekin lan egiten duten gizarte-eragileak trebatzea eta aholku ematea (gizarte eta

hezkuntza arloan esku hartzeko teknikariak, elkarteak...)


2013 2014 2015 2016 2017

Prestakuntza Gaztelekuetako monitoreei

Alkohol eta droga kontsumoaren arrisku murrizketaren inguruko prestakuntza,

prestatzaileentzat

Osasunki programa

16

3. ESTRATEGIA: Droga-kontsumo arazoak dituzten pertsonak sentsibilizatzea eta informazioa ematea eskura dituzten tratamenduei buruz.


2013 2014 2015 2016 2017

4. ESTRATEGIA: Lonjekin batera jarduteko prozesua erraztea, lonjen funtzionamendua arautzeko eta inguruarekiko bizikidetza hobetzeko.


2013 2014 2015 2016 2017

Derioko gazte lokalen programa

5. ESTRATEGIA: Erretzeari uzten laguntzen dioten trebetasunak herritarren eskura jartzea.


2013 2014 2015 2016 2017

Erretzeari uzteko programa

Tabakoaren kontrako eguna

6. ESTRATEGIA: Osasuna eta ongizatea sustatzea helduen artean eta, batez ere, emakumeen artean.


2013 2014 2015 2016 2017

Estresa kudeatzeko emakumeentzako tailerra

JAI GIROA ETA AISIALDI EREMUA

1. ESTRATEGIA: Gau-aisialdiko lokaletako langileak prestatzea, arriskuen murrizketan inplikatzeko.


2013 2014 2015 2016 2017

Ostalarientzako formakuntza

17

2. ESTRATEGIA: Aisialdian eta jai giroan arriskuak aurreikusi eta gutxitzeko ekintzak eta proiektuak sustatzea.


2013 2014 2015 2016 2017

Alkohola prebenitzeko kanpaina

Txorierriko jaietarako prebentzio-kanpaina

Euskararen aldeko jaiak

Ostalaritza kanpaina

3. ESTRATEGIA: Lonjetan prebentzio-lana sustatzea substantzien arriskuak gutxitzeko, informazioa emateko eta substantzia horien segurtasuna sustatzeko esku-hartzeen

bidez.


2013 2014 2015 2016 2017

Lokalean

18

5.- EKINTZEN FITXAK

ESKOLA EREMUA

OSASUN ETA KONTSUMO TAILERRA

Eremua Eskola eremua

Hartzaileak Haur hezkuntza eta lehen hezkuntzako ikasleak.

Urtero ikasle kopurua handituz joan da, mila ikasle baino

gehiago izan arte.

Landutako helburua Balioen heziketan integrala den programa bat eskaintzea. Haur

hezkuntzako azkenengo mailatik lehen hezuntza azkenengo

mailara arte ematen da.

Lan areak/landutako

edukiak

Haur hezkuntza

3. Emozioen lanketa (5 urtekoak)

Lehen hezkuntza

1. Autonomizazio prozesua

2. Jolas kooperatiboak

3. Tolerantzia eta errespetua

4. Asertibitatea

5. Gatazka konponketa

6. Talde presioa eta tabakoa

Oharrak Urte askotan zehar egindako programa. Hasiera batean

Txorierriko eskola publikoetako lehen hezkuntzan bakarrik

ematen zen, baina 2016tik aurrera, haur hezkuntzako azkenengo

ikasturteko ikasleekin ere landuda.

HAUR HEZKUNTZAN IPUIN KONTALARIA


Hartzaileak Haur hezkuntzako ikasleak

Urtero 300 ikaslek hartzen dute parte.

Landutako helburua Antzerkia tresna moduan hartuz, haur hezkuntzako ikasleei

balioetan heziketa lantzea.

Lan areak/landutako

edukiak

Berdintasuna

Biodibertsitatea

Emozioak eta sentimenduak

Kooperazioa

Osasuna eta elikadura

Adimen emozionala

Oharrak Lehenengo urteetan talde guztietan “ni neu-zu zeu” obra egiten

da; pertsonen desberdintasuna eta ingurumena lantzen duena.

2016 urtean aldaketa bat ematen da eta eskolei aukera ematen

19

zaie beraiek gaia aukeratzeko. Urte horretatik aurrera ere, 4

urteko ikasleekin egiten dira saioak.

“TABAKO KONTRAKO EGUNA”-REN MAKETA LEHIAKETA


Hartzaileak Lehen hezkuntzako 6. mailako ikasleak

Landutako helburua Tabako kontsumoaren prebentzioa egitea.

Lan areak/landutako

edukiak

Tabakoaren kontrako eguna dela eta, esku-hartze

komunitarioko zerbitzutik urteetan zehar bi ekintza dituen

programa bat martxan jartzen da:

1.- Formakuntza tailerra: tabakoaren inguruan lan egiten da

(jatorria eta osagaiak), erretzeak dakarren osasun-arazoak,

erretzeko motibazioak (talde presioa), ez erretzearen onurak

2.- Maketa lehiaketa: formakuntza osatzeko ikasleei zuzentzen

den maketa lehiaketa bat antolatzen da. Maketa hauek herri

bakoitzeko Osasun zentroetan erakusgai egon dira.

Oharrak 2016. urtean azkenengo aldiz egin zen, eskoletatik jaso zelako

lan asko eskatzen duela maketa bat egiteak. Formakuntza

tailerra gaur egun ere, jarraitzen da egiten.

NERABEEN GARAPEN PROZESUARI BURUZKO TAILERRAK


Hartzaileak Lezamako lehen hezkuntzako 6. maila

Landutako helburua Euren bizi prozesua eremu pertsonalean zein familia eremuan

eta eskola eremuan, nerabeei hausnarkerta egiteko behar

dituzten elementu guztiak eskaintzea.

Lan areak/landutako

edukiak

Nerabezaroan ematen diren aldaketei buruz hitz egiten da. 3

mailatan egiten da lan:

Ikasleak (6 orduko formakuntza)

Familiak (1,5 ordu)

Irakasleak (2 ordu)

Partehartzaileak 19 ikasle (11 mutil eta 8 neska)

Oharrak bakarrik 2013 urtean egin zen

20

SARE SOZIALAK ETA BULLYINGa/CIBERBULLYINGA


Hartzaileak Lehen hezkuntzako (4. eta 6.mailak) eta bigarren hezkuntza (1.

eta 4. maila)

Landutako helburua IKTen erabilpen arduratsua bultzatzea, arriskuak ezagutzea eta

biolentzia eta jazarpenak detektatzea

Lan areak/landutako

edukiak

Lehen hezkuntza 4. maila: Konektatua al zaude? IKT saioak

erabiltzeko, segurtasunaren aldekoak diren ohiturak

barneratzea eta sustatzea.

Lehen hezkuntzako 6. maila. Ez nau inork ikusten baina errua

nirea da! IKT saioak erabiltzeko, errespetua eta

erantzukizunaren aldekoak diren ohiturak eta jarrerak

sustatzea.

DBH 1. Zibererasoa. Ikasleek beharrezko gaitasunak eskuratzea

eta erantzukizunak beren gain hartzea berdinen arteko

jazarpen-egoerak saihesteko eta elkarbizitza positiboa

errazteko.

DBH 4 Dependentzia. Internet eta eskuko telefonoa neurriz

gain erabiltzearen ondorioaz hausnartzea, zentzuz erabiltzeko

jarraibide zehatzak barneratuz.

Oharrak Hasiera batean lehen hezkuntzako 5 eta 6. mailako ikasleekin lan

egiten hasten da, baina heziketa zentroetatik eskaera egiten da

4. mailako ikasleekin lantzen hastea. 4.mailako ikasle gehienek

badaukatelako sakeleko telefonoa erabilten dute.

2016 urtean, era puntual batean, berdintasun zerbitzuarekin

batera eskaitzen da programa hau, eta EPAn ere, sare sozialetan

ematen den biolentziari buruz ematen da tailer bat.

IKASLE LAGUNTZAILE PROGRAMA


Hartzaileak Berdinen arteko gatazka konponketarako esparruak sortu eta

bultzatzea.

Landutako helburua Lehen eta bigarren hezkuntzako ikasleak

Lan areak/landutako

edukiak

• Oinarrizko formakuntza ikasleekin: lehen hezkuntzako

4., 5. eta 6. mailak (6 ordu), DBHko 1., 2. eta 3. mailak

(10 ordu)

• Jarraipenerako ikasleekin batzarrak (8 ordu)

• Irakasleekin batzarrak eta kordinazioa (5 ordu)

Oharrak Programa hau Lauroko ikastolan garatu da urte batzuetan.

2016an bertan behera gelditzen da kostu ekonomiko

altuagatik eta lehenetsi egiten delako eskola publikoekin

lan egitea.

21

KERIK GABEKO GAZTEAK


Hartzaileak Nerabeen artean tabako kontsumoa prebenitzea

Landutako helburua DBHko 1. eta 2. mailak

Lan areak/landutako

edukiak

Bi ekintzaz osatutako programa

1.- Programak eskaintzen duen materialarekin formakuntza

ematea gela barruan.

2.- Logo lehiaketa

Oharrak Irakasleen partetik tutoretza orduetan lan egiteko konpromisoa

behar duen programa da. Nahiz eta, 2017a izan logo lehiaketan

parte hartu den azkeneko urtea, materiala gela barruan ematen

jarraitzen da.

ICEBERG


Hartzaileak Alkoholaren kontsumoak ekar ditzakeen arriskuak ezagutzearen

bitartez gazteen alkohol kontsumoa prebenitzea eta giza

trebeziak garatzea.

Landutako helburua DBHko ikasleak

Lan areak/landutako

edukiak

Gazteen alkohola kontsumoari buruzko Eusko Jaurlaritzatik

datorren programa. Hiru blokeetan zentratzen da:

- Substantzia

- Pertsona

- Ingurua

Oharrak Kerik gabeko gelak programa bezala, gela barrua aurrera

eramateko irakasleen konpromisoa beharrezkoa da. Bakarrik

Lauro ikastolak eramaten du aurrera. 2016-2017 ikasturtean,

osorik eramaten dute aurrera, baina eskatzen duen duen

esfortzuagatik, 2017 -2018 ikasturtean bakarrik beharrezkoak

ikusten dituzten materialak lantzen dabiltza.

OSASUNA EGINBIDEAN


Hartzaileak Zinema heziketa tresna moduan erabiltzea

Landutako helburua IES Txorierri BHIko DBH eta batilerreko ikasleak. Lauro

ikastolako ikasleak eta politeknikako batxiler eta mekanizadoko

ikasleak.

Lan areak/landutako

edukiak

Pelikula bat ikastea eta unitate didaktiko bat erabiliz

hausnarketa egitea. Film hauek landu dira:

Cobardes: bullyinga, beldurra, laguntasuna… lantzeko

Gracias por fumar: drogen gaia lantzen da.

Thirteen: Sexualitatea, heldutasuna, …

22

Unidos por un sueño: laguntasuna, solidaritatea, gatazken

konponketa, …

Oharrak 2014. urtean bakarrik landu zen.

OSASUN SEXUALA PROIEKTUA


Hartzaileak Batxilergoko (1.maila) eta lanbide-heziketako (MEC) ikasleak

Landutako helburua Emaginaren figura ikasleei gerturatzea. Ikasleei sexu heziketan

zalantza edo beharren bat izatekotan beste errekurtso bat

izateko.

Lan areak/landutako

edukiak

Edukiak ondokoak izan dira:

- Heziketa afektibo – sexuala, kontrazepzioa, eta gazteek

dituzten arrisku jarreren prebentzioa.

- STGen detekzioa, aholkularitza eta arrisku jarreren prebentzioa

- Nahi ez diren haurdunaldiak ekiditeko edo murrizteko arrisku

jarrerak prebenitu.

Oharrak Programa honek osasun zentroko emaginak eskaintzen du

dohainik. Oso harrera ona duen programa da eta hezkuntza

zentroetatik jarraipena eskatzen dute. 2016 urtera arte IES

Txorierri BHI, Politeknika eta EPAko ikasleekin egiten zen, hortik

aurrera bakarrik politeknika eta institutuarekin egiten dira.

BERDINTASUNA ETA ELKARBIZITZA DEMOKRATIKOA SUSTATZEKO TAILERRA


Hartzaileak Genero kontzeptua, generoen arteko erlazioak, eta teoria

feministaren oinarrizko printzipioak eta eboluzioa

ezagutaraztea.

Landutako helburua Politeknikako ikasleak

Lan areak/landutako

edukiak

Landutako edukiak hauek izan dira:

- Sexu -genero teoria. Rolak eta genero estereotipoak

- Feminismoaren jatorria eta eboluzioa. Lorpenak eta

erronkak

Oharrak 2013 eta 2014 urteetan, tailerrak berdintasun zerbitzuarekin

batera eramaten dira aurrera. 2015etik aurrera,

Mankomunitateko berdintasun zerbitzuak hartzen ditu bere

gain.

HIESAREIN INGURUKO HITZALDIAK


Landutako helburua Arrisku jarrereko sexu praktikak ezagutzeko eta TSG ezagutzeko

(HIESA barne) ikasleei errekurtsoak ematea.

Hartzailea DBHko 4. maila

23

Lan areak/landutako

edukiak

Programak izan dituen edukiak:

- Sexuaren bidez transmititzen diren gaixotasunak ezagutzea.

- Gazteen artean nola zabaltzen diren STGak ezagutzea eta

euren ezaugarriak. (Globalizazioa eta patologia sexualen

mugikortasuna).

- Euskal Autonomi Erkidegoan STGak zelan dauden ezagutzea.

(estadistikak urteka, kasu berriak,…).

- Gaixonasun bakoitzaren ezaugarriak ezagutzea, nola kutsatzen

diren eta transmisioa nola egiten den: HIESA, sifilia, gonorrea,

klamidiosia, A-B-C hepatitisak, giza papilomaren birusa, ...

- Arrisku jarreren murrizketa eta erantzunkizunak.

ALKOHOLA OHIAK HITZALDIAK


Landutako helburua Osasun publikoan alkoholaren kontsumoak daukan influentzia

erakustea. Eta alkoholarekin arazoak dituzten pertsonentzako

dauden errekurtsoak erakustea.

Hartzailea IES Txorierri BHIko 4. DBH

Oharrak 2015 urtera arte Mankomunitateak hitzaldi hauek antolatzen

zituen, hortik aurrera, elkartearen kontaktua bakarrik pasatzen

diegu institutuko orientatzaileei.

MANUENE ELKARTEAREN HITZALDIA


Landutako helburua Drogen inguruko kontsumoak ekar ditzakeen arazoak

ezagutaraztea

Hartzailea IES Txorierriko BHIko 4. DBko ikasleak

Oharrak 2015 urtera arte Mankomunitateak hitzaldi hauek antolatzen

zituen, hortik aurrera, elkartearen kontaktua bakarrik pasatzen

diegu institutuko orientatzaileei.

CANNABIS-AREN KONTSUMOA PREBENITZEKO PROGRAMA


Hartzaileak IES Txorierri BHIko 1DBHko ikasleak

Landutako helburua Cannabisaren kontsumoaren inguruan, talde presioak zer nolako eragina duen eta hausnarketa egitea horri aurre egiteko dauden baliabideei buruz

Lan areak/landutako

edukiak

- DROGAK: cannabisa. - KONTSUMO MODUAK - CANNABIS-AREN MITOAK - GIZA TREBEZIAK

Autoestimua Erabakiak hartzea Talde presioa

24

Oharrak Batez ere talde presioaren gaia lantzen da, eta ez horrenbeste cannabisaren gaia.

HEZIKETA AFEKTIBO SEXUALA


Landutako helburua Sexualitatea osotasunean ikustea

Hartzaileak Bigarren hezkuntzako ikasleak (IES Txorierri BHIko 1., 2., 3. DBH eta ZIG gela)

Lan areak/landutako

edukiak

1. DBH (2 ordu) Zer da sexua eta sexualitatea? Sexologiaren garapena. Nerabezaroaren aldaketa fisiko eta psikologikoak. 2. DBH (2 ordu) Erakarpena vs edertasuna. Desioaren orientazioa. Sexualitatearen parteak: desioak, lotsak eta beldurrak… 3. DBH (6-8 ordu) Autoestimua dibertsitatetik. Sexu organoen anatomia eta fisiologia. Desioaren orientazioa (heterosexualitatea eta homosexualitatea). Erlazio osasuntsuen sustapena. IKTen gestioa. STG… ZIG gela (4 ordu) Zer da sexua eta sexualitatea? Nerabezaroaren aldaketa fisiko eta psikologikoak.

Oharrak Hasiera batean IES Txorierri BHIko ikasleekin eta politeknikako ikasleekin egiten zen. 2015.urtean IES Txorierri BHIko ikasleekin eta Lauro Ikastolako ikasleekin lantzen hasten da. Gaur egun, bakarrik IES Txorierri BHIko ikasleekin aurrera eramaten da. 1.2.3 DBH eta ZIG gelarekin.

ALKOHOL-ARRISKUA PROGRAMA


Landutako helburua Droga eta alkoholaren inguruko arriskuak ezagutzea. ondorioei eta arriskuei buruz informazioa ematea eta kontsumitzea erabakitzen bada, erabilera arduratsu bat egitea.

Hartzaileak 16 eta 25 urte bitarteko gazteak IES Txorierri BHI, Politeknika, PCPI (2016 urtera arte Lauro Ikastolarekin ere egin zen).

Lan areak/landutako

edukiak

Bi fasetan batzen dira tailerrak: lehenengoan aurre-test bat egiten da non ikasleen landuko den gaiari buruzko ezagupenak hausnartzen diren; eta bigarren fase batean; hauen inguruko azalpen teorikoa ematen zaie aurretik egindako galderak oinarritzat hartuta. Landutako edukien artean kontsumoen arriskuak, kontsumo arduratsua eta norberako zainketa, bai fisikoa baita psikologikoa ere, lantzen da.

Oharrak Ibilbide luzea duen eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagunduta dagoen programa da. Oso ondo hartzen dute ikasleek eta irakasleek.

25

ADIMEN EMOZIONALAREN INGURUKO TAILERRA


Landutako helburua Autoestimu onuragarri baten garapena izateko tresnak ematea

Hartzaileak EPAko ikasleak

Lan areak/landutako

edukiak

Landutako edukiak ondokoak izan dira: - Autoestimuaren 5 oinarriak - Pentsamenduaren kontrola eta irudi negatiboak - Estresa kontrolatzeko estrategiak. - Barreterapia - Erlajazioa eta irudikapena.

Oharrak Proiektu hau 2014 eta 2015 urteetan egin zen. Zentrotik erabaki zuten programarekin ez jarraitzea.

FAMILIA EREMUA

FAMILIA ESKOLA PROGRAMAK

Eremua Familia eremua

Landutako helburua Familiei garai desberdinetako heziketa prozesuari aurre

egiteko analisirako elementuak eta tresnak eskaintzea.

Arrisku egoerak ekiditeko eta osasungarriak diren ohiturak

bultzatzeko.

Hartzaileak 0 eta 12 urteko umeen familientzako

Lan areak/landutako edukiak Eskola bakoitzeko AMPAk urtero herri bakoitzean landuko

diren gaiak aukeratzen dituzte. Azkenengo urteetan

landutako gaien adibideak hauek dira: autoestimua, sare

sozialak eta teknologia berriak, komunikazioa, etxerako

lanak, sariak eta zigorrak, gaixotasunak, heriotza, …

Oharrak Eman den lehenengo aldaketa izan da, programaren izenak

izan duen garapena: hasieran, “escuela de padres”, gero

“escuela de Padres y Madres” eta gaur egun “Escuela de

Familias”. Inklusiboago egiteko eta familia mota desberdinak

kontuan hartzeko. Eman den beste aldaketa bat, adinei

dagokio. 2016 urtera arte hartzaileak 3 urte baino gehiago

dituzten umeen familiak ziren, hortik aurrera, hasiera batean

proba moduan 3 hitzaldi egin ziren Derion 0-3 urte dituzten

umeen familiakoentzat, baina 2017tik aurrera udal

bakoitzean hitzaldi bat 0-3 urte bitarteko umak dituzten

gurasoei zuzenduta egon dira.

26

NERABEAK DITUZTEN FAMILIENTZAKO HITZALDIAK


Landutako helburua Familiei nerabezaro garaiari aurre egiteko analisirako

elementuak eta tresnak eskaintzea. Arrisku egoerak

ekiditeko eta osasungarriak diren ohiturak bultzatzeko.

Hartzaileak 12 eta 18 urte bitarteko gazteak dituzten familiei

Lan areak/landutako edukiak Landutako gaiak honakoak izan dira:

- Drogen kontsumoaren prebentzioa nerabezaroan.

- Adimen emozionala

- Komunikazioa

Oharrak Gaztetxoen familiei ematen zaien hitzaldiei jarraipen bat

eman nahian, 2017tik aurrera gai puntualak ematea

proposatzen da. Duda barik oso harrera ona izan dute, eta

parte hartu duten familiak oso pozik egon dira landutako

gaiekin.

PROGRAMA BÁSICO PRIMEROS AUXILIOS


Landutako helburua Jaio berri eta umeek izan ahal dituzten arazo edo

larrialdietara aurre egiteko oinarrizko formakuntza ematea.

Hartzaileak Jaio berri edo umeak dituzten familiak

Lan areak/landutako edukiak Jaio berri eta umeak dituzten familientzako lehen sorospen

ikastaroa.

Oharrak 2017tik eskaintza hau egiten da jaio berri edo ume txikiak

dituzten familiei. Oso harrera ona eduki du.

EREMU KOMUNITARIOA

OSASUNKI

Eremua Eremu komunitarioa

Landutako helburua Kirol monitoreei eta entrenatzaileei kirol ekintza osasuntsua

aurrera eramateko eta kontsumo arduratsua izateko behar

dituzten hezkuntza jarraibideak eskaintzea.

Hartzaileak Entrenatzaileak eta kirol monitoreak

Lan areak/landutako edukiak Edukiak 4 bloke hauetan banatu dira:

Osasuna kirolean

Psikologia eta balioak kirolean

Gizon eta emakumeen arteko berdintasuna kirolean

Elikadura kirolean

Kontsumo arduratsua

27

Oharrak Nahiz eta hasiera batean harrera ona izan, azkenengo urtean

taldea ateratzeko zailtasunak izan genituen. 2017an,

momentuz, berriro ez eskaintzea erabakitzen da.

ERRETZERI UZTEKO IKASTAROA


Landutako helburua Erretzeari uzteko motibazioa bultzatzea parte-

hartzaileengan. Eta tresnak eta behar duten laguntza ematea

tabakoa uzteko.

Hartzaileak Erretzen duten pertsonak

Lan areak/landutako edukiak 8 saio (astero bat) non hurrengo lan estruktura jarratzen

den: kontsumoaren jaitsiera, kontsumitzeari uztea, mezuen

bidalketa indartzeko.

Oharrak Arrakasta izugarria duen ikastaroa da, bai parte-hartzaile

kopuruagatik baita lorpen tasari (%70a inguru) dagokionez.

Urtero taldea betetzen da, eta baliteke jendea itxarote-

zerrendanere egotea. Hasiera batean bi talde eskaintzen

ziren, baina 2016tik aurrera, talde bakarra egiten da, nahiz

eta formatzaileak ere esan, 20 pertsonako taldea oso handia

dela lan egiteko.

OSASUNAREN ASTEA


Landutako helburua Bizitza osasuntsua bultzatzea

Hartzaileak Biztanleria osoa

Lan areak/landutako edukiak Osasunaren astearen ospakizunean bi estrategia jarri dira abian:

- Osasunaren aldeko karrea -martxa (urtero Txorierriko bi herri desberdin lotzen dituena)

- Sentsibilizazio kanpainak (kirolari buruzko hitzaldiak, elikadura, …)

Oharrak Osasunaren inguruan ekintza desberdinak egiten ziren egun batean, baina 2016tik aurrera, bakarrik oasasunaren aldeko karrera – martxa egiten hasi zen. Urtero Mankomunitateko bi herri desberdin lotzen ditu. Izen-ematearekin batzen den diru kopuru guztia udalek aukeratzen dituzten elkarteei ematen zaie.

28

OINARRIZKO LEHEN SOROSPENAK


Landutako helburua Larrialdi egoeretan aurkitzen diren pertsonen aurrean

jokatzeko erari buruzko formakuntza eskaintzea.

Hartzaileak Biztanleria orokorrean

Lan areak/landutako edukiak Oinarrizko lehen sorospenak

Oharrak Gaur egunera arte, oinarrizko lehen sorospen ikastaroa

eskaini da (20 ordu eta titulu ofiziala eskuratzeko

aukerarekin). Urtero oso harrera ona eduki du, baina 2017

urtetik bertan behera gelditu da beharrezkoa den

gutxienezko pertsona kopurura ez delako heldu.

GARUNA PROIEKTUA


Landutako helburua Euskara zahartzaroan bigarren hizkuntza bezala eduki ahal

dituen onurak ikuspegi neurozientifiko batetik aztertu.

Hartzaileak 60 urteko gorakoentzat

Lan areak/landutako edukiak BCBLko ikertzaileen jarraipenarekin euskara klaseak

eskaintzea (4 ordu); ongizate orokorra neurtuz eta parte-

hartzaileen osasun mentala hobetzea.

Oharrak 2014-2015 ikastarorako planteatu da. Baina jasotako

eraginagatik 2015-2016 urtean errepikatzea adosten da.

Eremua 53 pertsonak parte hartu dute (27 emakumek eta 50

gizonek)

HIESAREN KONTRAKO NAZIOARTEKO EGUNA


Landutako helburua Biztanleria sentsibilizatzea (batez ere gazteei) IHESAren

inguruan. Jarrera osasungarriak bultzatzea arrisku jarrerak

saihestuz.

Hartzaileak Biztanleria orokorrean

Lan areak/landutako edukiak HISAREN kontrako nazioarteko eguna dela-eta, urtero

ekintza desberdinak osatzen dituen kanpaina martxan jarri

da:

1. Udal bakoitzak lazo gorria duen pankarta bat

eskegiko du udaletxean (abenduaren 1aren

inguruan)

2. Mitoak bertan behera uzten dituen eta prebentzioa

indartzen dituzten ekintzak azaltzen dituen diptikoak

banatzen dira.

3. Expo-Hiesa: 1987tik 2013ra egin diren kanpainen

kartelak osatzen duen erakusketa da. Erakusketa

hori, hasieran, liburutegian jartzen zen baina 2016

29

urtetik aurrera, urte bakoitzean bi gaztegunetan

jartzen da.

Oharrak Urtero bi gaztegunetan jartzen da ExpoHIESA. Gainera,

monitore lanetan dauden pertsonak, materiala lantzen dute.

Horrela, gazteak informatu egiten dira eta HIESA zer den

ikasten dute.

GAZTEGUNEETAN TAILERRAK


Landutako helburua Kontsumoan arrisku egoerak prebenitzea

Hartzaileak Gaztelekuetako gazteak

Lan areak/landutako edukiak Urte hauetan zehar landutako gaiak hauek izan dira:

- Sare sozialen arriskuak

- Adikzioak genero ikuspegitik.

- Sexualitatea

Oharrak Urtero gai desberdin bat lantzen da gazteekin. Horretarako

kurtso hasieran monitoreekin batzartzen gara landu behar

diren gaiak ezagutzeko.

AISIALDI ETA JAI GIROA

ALKOHOLAREN KONTSUMOA PREBENITZEKO KANPAINA

Eremua Aisialdi eta jai giroa

Landutako helburua Alkoholaren gehiegizko kontsumoa prebenitu sentsibilizatuz

eta informatuz.

Hartzaileak Gazteekin batez ere

Lan areak/landutako edukiak Jaia dagoen lekuan stad baten bitartez, alkoholaren

kontsumoa aztertzen da:

- Galdetegi baten bidez, non, sexua, adinak, eman den alkohol kontsumoaren kantitatea eta joan-etorriren bat egingo den ala ez.

- Alkohol proba: alokohol mailaren neurketa - Informazioaren banaketa: Lortutako kontsumoei

buruzko informazioa ematen da baita autoa hartzeko itxaron beharreko denborari buruzkoa ere.

Oharrak Urtero bi herri desberdinetan egiten da.

30

TXORIERRIKO JAIETARAKO PREBENTZIO-KANPAINA


Landutako helburua Alkoholaren kontsumoaren prebentzioa eta sexu

harremanetan arriskuak prebenitzea

Hartzaileak Biztanleria orokorrean, baina gazteekin batez ere.

Lan areak/landutako edukiak Txorierriko jaietan kartelak jarri, alkoholimetroak banatu eta

kondoiak txosnetan eta taberna desberdinetan banatu dira.

Oharrak Txosnetan materialaren banaketa.

EUSKARAREN ALDEKO JAIAK


Landutako helburua Alkoholari buruzko informazioa ematea euskararen aldeko

jaietara doazen pertsonei, eta alkoholaren konstumoaren

inguruako hausnarketa bat egitera bultzatzea

Hartzaileak Biztanle guztiak.

Lan areak/landutako edukiak Euskararen aldeko jaietarako bidean informazioa duten

triptikoak banatzen dira eta alkoholaren kontsumoaren

inguruko bideo bat jartzen da.

Oharrak Autobusen monitoreek bantzen dituzte triptikoak

autobusean doazenen artean.

OSTALARIEKIN KANPAINA

Eremua Komunitarioa

Landutako helburua Ostalariak droga kontsumoaren prebentzioan inplikatzea eta

kalitatezko aisialdia sustatu arriskuen murrizketa bultzatuz.

Hartzaileak Txorierriko ostalariak.

Lan areak/landutako edukiak Bi estrategia desberdin landu dira:

- Adin txikikoei alkoholaren salmentaren kontrako kanpaina. Txorierriko taberna guztiei eskutitz bat bidali zaie debekuaren kartelarekin batera.

- Droga-mendekotasunean formakuntza

Oharrak 150 ostalari lokal.

Eremua Eusko jaurlaritzatik bideratutako kanpaniak izan dira.

LOKALEAN PROGRAMA

Eremua Komunitarioa

Landutako helburua Txorierriko gazteen errealitatera hurbiltzea.

Hartzaileak Gazte lokalen erabiltzaileak

Lan areak/landutako edukiak Lokaletako gazteekin ezagupen desberdinak landu dira.

Batetik, lokalen ordenantza berezia landu da (aseguruak,

kontratuak, gutxienezko beharrak,…), bestetik bizilagunen

31

arteko harremanak, zaratak, eta abar eta azkenik, drogen

kotsumoak eta arriskuen murrizketak lantzen dira.

Lokal batzuetan ere, berariazko tailerrak egin dira

sexualitatearen inguruan, berdintasunaren inguruan edota

kontsumoen inguruan.

Azkenik, gazteen artean udaletan aurrera eramaten diren

ekintzetan parte-hartzea bultzatuda.

Oharrak Txorierrieko udalerri desberdinetako gazte lokalak eta gazte

taldeak.

Eremua Urteetan zehar garatutako programa izan da. Hasiera batean,

hezkuntza zentroetarako laguntza moduan sortu zen, baina

gaur egun ia gazte lokal guztietan presentzia duen programa

bihurtu da.

32

6.- ONDORIOAK ETA GOMENDIOAK

Esku-hartze eremuak eta taldeak: Programa eta ekintzen parte garrantzitsu bat eskola eremuan

(hezkuntza formalean) eman da, batez ere, ume eta gazteekin.

Esku-hartze esparruak: estrategien multzo handiena batez ere heziketa zentroetan garatu dira, ondoren

jai eta aisialdi esparruak eta azkenik familia.

Esku-hartze ildoak: ekintza gehienak prebetzio unibertsalean kokatzen dira eta gutxiengoa prebentzio

selektiboan, batez ere gazteei zuzenduta egon dira eta batez ere hezkuntza formalean garatudira, batez

ere institutuan eta lanbide heziketako zentroetan.

Urteak igarota ikusten da programen jarraipena eta finkapena bilatu dela eta gainera programa

integralagoak (osasun eta kontsumo tailerrak, alkohol-arriskua) bilatu dira, pixkanaka-pixkanaka ekintza

puntualak alde batera utzita.

Planteatzen da, etorkizunari begira, finkatu/bultzatu/lagundu irakasleak, zerbitzuari dagozkien gaietan

formakuntza bat izan dezaten; hala nola, kontsumoen aurrean protokolo bat sortzea, substantzia gabeko

adikzioak ezagutzea, eta abar.

Orain esparru bakoitzeko alderdi batzuk azaltzen dira:

Hezkuntza eremua

• Batez ere, programak, bigarren hezkuntzan, batxilergoan eta lanbide-heziketan garatu dira. Baina,

azpimarratu behar da, haur hezkuntzako azken mailatik eta lehen hezkuntzako maila guztietan zehar egin

diren programa integralak. Bertan lan egiten da prebentzio unibertsal batetik gaitasunak edota

prebentziorako baliagarriak diren beste hainbat tresna landuz (emozioen kudeaketa, gatazken

konponketa, talde presioa, enpatia,…).

• Nahiz eta hasiera batean, eskuko planak, irakasleekin eta ikasleekin aldi bereko esku-hartzea planteatu,

urte hauetan zehar egindako esku-hartzea, ikasleekin planteatu da, batez ere. Irakasleekin garatu diren

ekintzak informatzera edota aholkularitzara bideratu dira eta ez formakuntzara. Irakasleekin egiten den

formakuntzari buelta bat eman behar diogu.

• Hezkuntza zentroek, egiten diren programa guztiak, euren eskola kurrikulumean barneratuta

daukatenez, “pre” eta “post” bat egiten dute.

• Landu diren gai desberdinei aldaketa eman zaie, egoerari edota momentu bakoitzeko beharrei eta

gizartean dauden arazoei aurre eginez (adibidea: tabakoa / substantziarik gabeko adikzioak).

• Ikasle kopurua areagotzea azpimarratu behar da. Urtero 2200 ikasleengana heltzen gara, eta euren (eta

modu ez zuzen batean, euren familiengana)

• Programak /momentuak egon dira non hezkuntza zentroak laguntza bat behar izan duten, bai prozesu

bat aurrera eramateko, baita materialekin lan egiteko ere. Zerbitzutik hori ere egin da (adibidea: Iceberg

/ kerik gabeko gazteak)

33

• Azpimarratzekoa da H.H.I ko (Helduentzako Eskola) ikasleekin egindako esku-hartzea ez zegoela

aurreikusita; baina, urte hauetan zehar esku-hartzea egin da. 2017tik aurrera HHIn egiten aurrera

eramaten diren programa kopurua nabarmen murrizten dira.

Familia eremua

• Nahiz eta heziketa etapa guztietan dauden ume eta gazte guztien familientzako ekintzak aurrera

eraman, azken urteetan garrantzirik handiena izan duten programak, 3-12 urte bitarteko gazteen familiei

zuzenduta egon direnak izan dira (familia eskola, nerabeen familientzako hitzaldiak,…). Gainera,

azpimarratu behar da azken urteetan, beste adin tarte bati ere zabaldu dizkiogula ekintza horiek: 0-3 urte

bitarteko haurren gurasoei, hain zuzen ere.

• Martxan jarritako ekintzak prestakuntzari zuzenduta egon dira eta ez materialen sorkuntza eta

difusioari.

• Kontutan hartu behar da, udalerri batzuetako errealitatea, Deriokoa adibidez, azken urteetan erdi

mailako adin tartea (30-40 urte) nabarmenki handitu da. Beraz, umeen kopurua ere handitu egin da.

Horrek, giza talde honi eskaintzen zaizkion tailerren sorkuntza bultzatu du (jaio berri eta umeen

familientzako lehen sorospeneko ikastaroa, adibidez, edo 0 eta 3 urte bitarteko umeen familientzako

familia eskola).

• Azpimarratu behar da, bestalde, egindako lan guztia, prebentzio unibertsal batetik egin dela, ez dela

behar zehatzei erantzuna eman (eskaera zuzena egon ez delako/ kasuak deribatzen ez direlako/…).

• AMPA ezbedinekin lan egitea oso zaila dela aitortu behar da.

• Etorkizunari begira, baloratzen da, nerabeen familiei zuzendutako ekintza puntualak, hezkuntza

zentroetan egiten diren ekintzekin bat egitea, denbora kontuan hartuta, edo, urteko garaia zein den

kontuan hartuz (adibidea: TCA eta uda).

Eremu komunitarioa

• Eremu komunitarioan egin diren ekimenak batez ere ekintza puntualagoak izan dira eta gehien bat

helduei zuzendutakoak. Lehenengo urteetan, pisu handiena hartu duten taldeak, hirugarren adinekoak

izan dira, gero, urteak igarota, adineko jendeari zuzendutako ekintzek garrantzia galduz joan dira.

• Esparru desberdinetan eta talde desberdinekin lan egin da. (osasunaren inguruko egunaren inguruan,

jai giroan, emakume eta psikofarmakoekin,…)

• Helduekin batez ere osasunaren sustapena landu da eta gazteekin kontsumoen prebentzioa.

• Aisialdian eta jai giroan martxan jarritako ekintzak batez ere, gazteen artean drogen kontsumoaren

inguruan zentratu dira.

• Lehenengo urteetan prebentzio programak ostalaritzan ere eman ziren, batez ere, tabakoaren lege

berria zela eta. Azkenengo urteetan eremu honetako lana geldituegin da.

34

• Azpimarratzekoa da, lokalen programaren eboluzioa; pixkanaka-pixkanaka forma hartzen joan da eta

gazteen artean garrantzia hartzen joan da. Gazte lokalak, gazteekin esku-hartzea egiteko leku ezin hobeak

dira, euren espazioa delako eta bertan eroso eta “aske” sentitzen direlako. Programaren funtzionamendu

ona lortzeko, zerbitzutik koordinazio eta jarraipen lana garatuda azken urte honetan zerbitzuaren ardatz

bihurtuz, bai egon den eskaeragatik eta bai programak hartu duen garrantziagatik ere.

GOMENDIOAK

Helburu estrategiko gehiago eta ikuspegi orokorrago bat bultzatzen duten programa integralagoak

aurrera eraman.

Udal eremu guztietan osasunaren ikuspegia era transbertsal batean sustatu.

Reforzar la coordinación y la cooperación con diferentes agentes sociales.

Potenciar espacios de participación para fortalecer el enfoque comunitario.

Potenciar la formación de agentes de salud que puedan tener un carácter multiplicador.

Reforzar actividades con otros servicios de la Mancomunidad, como puede ser con el servicio de Igualdad

o con el de Euskera.

TXORIERRIKO MANKOMUNITATEAN HERRITARREN ARTEAN … · Osasun eta kontsumo tailerrak (tailerra eta...

Documents

Transcript of TXORIERRIKO MANKOMUNITATEAN HERRITARREN ARTEAN … · Osasun eta kontsumo tailerrak (tailerra eta...