ErrepasoErrepaso

Eduardo TxillidaEduardo Txillida 1924.an Donostian jaioa, Pedro Chillida 1924.an Donostian jaioa, Pedro Chillida

eta Carmen Juantegiren hirugarren eta Carmen Juantegiren hirugarren semea zen. 18 urterekin, semea zen. 18 urterekin, 1942an1942an alegia, alegia, ikasketak hasi zituen ikasketak hasi zituen MadrilekoMadrileko ETSAMETSAM arkitektura eskolan, Unibertsitate arkitektura eskolan, Unibertsitate Politeknikoaren fakultatean. Urte gutxi Politeknikoaren fakultatean. Urte gutxi geroago bere arkitektura ikasketei utzi geroago bere arkitektura ikasketei utzi zien, futbolean jokatzeko. Hasiera zien, futbolean jokatzeko. Hasiera batean, batean, Real Real SociedadSociedad taldean atezain taldean atezain aritu zen baina lesio baten ondorioz utzi aritu zen baina lesio baten ondorioz utzi egin behar izan zuen futbola, geroago egin behar izan zuen futbola, geroago artearenartearen munduan murgiltzeko. munduan murgiltzeko.

MadrilekoMadrileko Arte Ederren ElkarteanArte Ederren Elkartean hasi zen hasi zen marrazten apur bat geroago. Garai hartan, marrazten apur bat geroago. Garai hartan, marrazki naturalarekin etxekotu zen. Gero, berak marrazki naturalarekin etxekotu zen. Gero, berak esaten zuen bezala, ezker eskuarekin marraztea esaten zuen bezala, ezker eskuarekin marraztea erabaki zuen, eskuina izan arren, erresoluzio erabaki zuen, eskuina izan arren, erresoluzio figuratiboa bere trebetasun fisikoaren menpe izan figuratiboa bere trebetasun fisikoaren menpe izan ez zedin. Bere lehenengo pieza eskultorikoak ez zedin. Bere lehenengo pieza eskultorikoak garai hartakoak dira.garai hartakoak dira.

Geroago, Geroago, PariseraParisera aldatu zen, eta hiri horretan aldatu zen, eta hiri horretan bere lana garrantzia hartzen hasi zen, kritikari bere lana garrantzia hartzen hasi zen, kritikari batzuen esanetan. Bere lehenengo eskulturak batzuen esanetan. Bere lehenengo eskulturak igeltzukoakigeltzukoak ziren, ziren, LouvreLouvre museoaren museoaren eskultura eskultura greziarrek asko hunkitu zutelako.greziarrek asko hunkitu zutelako.

1950ean1950ean, Pilar Beltzuntzerekin ezkondu zen , Pilar Beltzuntzerekin ezkondu zen DonostianDonostian, eta elkarrekin berriro bueltatu ziren Parisera, bere , eta elkarrekin berriro bueltatu ziren Parisera, bere lehenengo erakusketarekin estreinatzeko, urte lehenengo erakusketarekin estreinatzeko, urte berean. Erakustaldiaren izenburua berean. Erakustaldiaren izenburua LesLes MainsMains EblouisEblouis izan zen. izan zen. PabloPablo PalazueloPalazuelo margolariarekin margolariarekin adiskidetasuna jorratu zuen, adiskidetasuna jorratu zuen, JorgeJorge Oteizarekin Oteizarekin ordea, ordea, areriotasuna ezarri zuen garai hartan, areriotasuna ezarri zuen garai hartan, Arantzazuko Arantzazuko BasilikanBasilikan elkarrekin lanean ibilak izan eta gero. elkarrekin lanean ibilak izan eta gero.

Oteiza eta biek Oteiza eta biek konstruktibismoankonstruktibismoan errotu zuten bere errotu zuten bere lana, gai ezberdinak jorratu arren. Batak bestea salatu lana, gai ezberdinak jorratu arren. Batak bestea salatu zuen, behin eta berriro, bere lanak plagiatzeagatik. zuen, behin eta berriro, bere lanak plagiatzeagatik. Oteizak Oteizak 1991n1991n Aldaketen legea. Plagioen liburuaAldaketen legea. Plagioen liburua argitaratu zuen, argazkiekin Chillidaren lanak eta argitaratu zuen, argazkiekin Chillidaren lanak eta bereak alderatuz, eta bereak lehenagokoak izan zirela bereak alderatuz, eta bereak lehenagokoak izan zirela esanez. Bien arteko areriotasuna esanez. Bien arteko areriotasuna 1997an1997an bukatu bukatu zuten elkar barkatuaz.zuten elkar barkatuaz.

1951an1951an Chillidak eduki zituen zortzi seme- Chillidak eduki zituen zortzi seme-alabetatik lehena jaio zen, eta laster familia osoa alabetatik lehena jaio zen, eta laster familia osoa behin betiko bueltatu zen Donostiara. Chillidak behin betiko bueltatu zen Donostiara. Chillidak IlarikIlarik, bere lehenengo burdinazko eskultura, osatu , bere lehenengo burdinazko eskultura, osatu zuen. Momentu horretatik aurrera burdina gehien zuen. Momentu horretatik aurrera burdina gehien erabili zuen materialetako bat izan zen.erabili zuen materialetako bat izan zen.

Nahiz eta lan publikoa eta arte publikoa Nahiz eta lan publikoa eta arte publikoa defendatu herritarrek artearen munduan sartzeko defendatu herritarrek artearen munduan sartzeko mekanismo bezala, mekanismo bezala, 1980ko hamarkadan1980ko hamarkadan Chillidaren lanak gero eta ospetsuagoak bihurtu Chillidaren lanak gero eta ospetsuagoak bihurtu ziren. Ildo beretik, ziren. Ildo beretik, AgathaAgatha RuizRuiz de la de la PradakPradak diseinatzaileak bere mintzaira artistikoa, Chillidak diseinatzaileak bere mintzaira artistikoa, Chillidak onarturik, erabili zuen bere grafietarako 1995ean.onarturik, erabili zuen bere grafietarako 1995ean.

Eduardo Chillidak zera zioen bere Eduardo Chillidak zera zioen bere buruaz: "Bakartia naiz, Pilirekin buruaz: "Bakartia naiz, Pilirekin bakartia". Chillida bere artean murgildu bakartia". Chillida bere artean murgildu zedin, bere emazte Pili, haren afera zedin, bere emazte Pili, haren afera guztiez jabetu zen. Haren zutabea izan guztiez jabetu zen. Haren zutabea izan zen bizitza osoan zehar. Gainera, haren zen bizitza osoan zehar. Gainera, haren emazteak eta seme-alabek arte emazteak eta seme-alabek arte proiektuetan parte hartu zuten, adibidez proiektuetan parte hartu zuten, adibidez ChillidaChillida Leku Leku museoan edota Tindaya museoan edota Tindaya mendianmendian

Eduardo Chillidaren alde ezezagunetako bat barne-Eduardo Chillidaren alde ezezagunetako bat barne-diseinuarena zen. Igeldo mendiko bere etxean giro diseinuarena zen. Igeldo mendiko bere etxean giro koloretsua eraiki zuen, altzari arruntekin, euskal koloretsua eraiki zuen, altzari arruntekin, euskal tradizioan oinarriturik. Bere bizitzaren azken tradizioan oinarriturik. Bere bizitzaren azken fasean, Chillidak berak eman zituen ideiak Chillida fasean, Chillidak berak eman zituen ideiak Chillida Leku baserriaren alderdi konstruktibo eta Leku baserriaren alderdi konstruktibo eta arkitektonikoak eratzeko, eskultura bat balitz arkitektonikoak eratzeko, eskultura bat balitz bezala. 2000 urtean Zabalaga baserrian (XVI. bezala. 2000 urtean Zabalaga baserrian (XVI. mendeko baserria), Hernani udalherrian, bere mendeko baserria), Hernani udalherrian, bere museoan artistaren bilduma zabalena inauguratu museoan artistaren bilduma zabalena inauguratu zen. Espainiako errege-erreginak, Jose Maria Aznar zen. Espainiako errege-erreginak, Jose Maria Aznar Espainiako gobernuko presidente eta Gerhard Espainiako gobernuko presidente eta Gerhard Schröder Alemaniako kantzilerra inauguraziora joan Schröder Alemaniako kantzilerra inauguraziora joan ziren.ziren.

2002ko abuztuaren 19an Igeldo mendiko bere 2002ko abuztuaren 19an Igeldo mendiko bere etxean hil zen, Donostian.etxean hil zen, Donostian.