Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

22
Espazio segurua Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak

Transcript of Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Page 1: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Espazio seguruaEl espacio seguro

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunakMugikortasun segururako hezkuntza-programazioak

Competencias para la seguridad, competencias para la vidaProgramaciones de educación para la movilidad segura

Page 2: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Introducción

El espacio seguroExploro mi ciudad

Solos/as por la calle

Yo también soy responsable

En bici, usa tu cabeza

Yo elijo

¡A conducir!

¡Atención al riesgo!

Yo decido

Alcohol y conducción

Me protejo y te protejo

Reunión de madres y padres (1)

Reunión de madres y padres (2)

Reunión de madres y padres (3)

Estrés

Enseñar seguridad

Adapto mi conducción

La bola de cristal

Sarrera

Espazio seguruaHiria esploratuko dut

Bakarrik, kalean barrena

Nire ardura ere bada

Bizikletaz, erabil ezazu burua

Neuk aukeratzen dut

Gidatzera!

Adi arriskuari!

Neuk erabakitzen dut

Alkohola eta gidatzea

Neure burua babesten dut, eta zu babesten zaitut

Gurasoen bilera (1)

Gurasoen bilera (2)

Gurasoen bilera (3)

Estresa

Segurtasuna irakastea

Nire gidatzeko modua egokituko dut

Kristalezko bola

Edición:1.ª, noviembre 2011

Tirada:1.500 ejemplares

©Administración de la Comunidad Autónoma del País VascoDepartamento de Interior

Internet:www.euskadi.net

Edita:Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu NagusiaServicio Central de Publicaciones del Gobierno VascoDonostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz

Autores:M.ª Jesús Iturralde Arriaga, Martín Gil Osoro, Francesc Esteban i Amat, Brenda Pina León, Letizia di Bartolomeo y Anna D’Aniello

Coordinación:M.ª Jesús Iturralde Arriaga y Martín Gil Osoro

Diseño e ilustraciones:Tiktak Multimedia S.L.

Material audiovisual:Imago S.L.

Impresión:Sacal

ISBN:978-84-457-3219-9

Depósito Legal:VI 816-2011

Esta publicación ha sido impresa en Cyclus Print, papel 100% reciclado y cuenta,

Ecológica Europea, ISO 14001 y EMAS. Más información: http://www.cyclus.dk

Argitaraldia: 1.a., 2111ko azaroa

Ale-kopurua: 1.500 ale

© Euskal Autonomia Erkidegoko AdministrazioaHerrizaingo Saila

Internet: www.euskadi.net

Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu NagusiaServicio Central de Publicaciones del Gobierno VascoDonostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz

Egileak: M.ª Jesús Iturralde Arriaga, Martín Gil Osoro, Francesc Esteban i Amat, Brenda Pina León, Letizia di Bartolomeo eta Anna D’Aniello

Koordinazioa: M.ª Jesús Iturralde Arriaga eta Martín Gil Osoro

Diseinua eta irudiak: Tiktak Multimedia S.L.

Itzulpena: Aixe S.L.

Ikus-entzunezko materiala: Imago S.L.

Inprimatzea: Sacal

ISBN: 978-84-457-3219-9

Lege-gordailua: VI 816-2011

Lan hau Cyclus Printen argitaratu da, papera % 100 birziklatua da, eta besteak beste ziurtagiri hauek ditu: Aingeru Urdina, Iparraldeko Beltxarga, Etiketa Ekologiko Europarra, ISO 14001 eta EMAS. Informazio gehiago hemen: http://www.cyclus.dk Biblioteca General del Gobierno Vasco: http://www.euskadi.net/ejgvbibliotekakatalogoan aurki daiteke: http://www.euskadi.net/ejgvbiblioteka

Competencias para la seguridad, competencias para la vidaProgramaciones de educación para la movilidad segura

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunakMugikortasun segururako hezkuntza-programazioak

Page 3: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 1

Norentzat

5 eta 6 urte bitarteko haurrentzat

Denboraren banaketa

1. saioa: 1 ordu. 2. saioa: 1 ordu. 3. saioa: 1 ordu. = 3 ordu.

Programazioaren erabilgarritasuna

Haurrak, adin horretan, autonomia hartzen hasten dira, eta helduek gainbegiratzen dituzten arren, kalean helduei eskutik heldu gabe ibiltzen hasten dira, apurka-apurka. Horretarako, kalea nola zeharkatu eta hori era seguruan nola egin ikasi behar dute; arriskuaren aurrean erne izan behar dute, baina ez ditu beldurrak blokeatu behar. Era berean, adin horretan, haurrek adi izan behar dute, eta jokabide seguruak izan behar dituzte, bai oinez dabiltzanean, bai autoan doazenean.

Tartean diren gaitasunak

Gaitasunak Maila

Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia 1

Ingurunearen azterketa 1

Egokitzapena eta malgutasuna 1

Neure burua eta nire emozioak kudeatzea 1

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Informazio orokorra

Page 4: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak2

Espazio segurua1 2 3helburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

edukiak, gaitasunenarabera

Egokitzapena eta malgutasuna 1. maila: Bide-ingurunea dinamikoa eta aldakorra dela konturatzen da, eta oinarrizko

ohitura seguruak hartzen ditu.

Neure burua eta nire emozioak kudeatzea1. maila: Oinarrizko barne-egoerak hautematen ditu, eta badaki bide-portaeraren gainean ondorioak izan ditzaketela.

- Alerta eta beldurreko erreakzio

- Arriskuaren aurreko erantzunak.- Arriskuaren oinarrizko

kontzeptua.- Segurtasun pasiboaren oinarrizko

kontzeptua.- Segurtasun pasiboaren berariazko

elementuei buruzko informazioa.

Informazioak eta kontzeptuak

- Alde segurua/ez segurua oinarrizko kontzeptua.

- Barruko sentsazioak.- Oinarrizko egoera emozionalak.

- Alde segurua / ez segurua oinarrizko kontzeptua.

- Bide-ingurunean oinezkoentzat dauden oinarrizko arauak eta seinaleak.

- Segurtasun pasiboaren oinarrizko kontzeptua.

- Segurtasun pasiboaren berariazko elementuei buruzko informazioa.

- Egoera zailetan jarraitu beharreko arauak (galduta dagoen haurra...).

- Arrisku-egoeren aurrean,

- Eguneroko mugikortasun-ekintzetan egon daitezkeen arrisku-egoerak aztertzea.

Trebetasunak

- Espazio seguruak eta ez seguruak bereiztea.

- Laguntza eskatzea / laguntza onartzea.

- Oinezkoei zuzendutako oinarrizko

erabiltzea.- Espazio seguruak eta ez seguruak

bereiztea.- Laguntza eskatzerakoan,

argitasunez adierazten jakitea.

- Autobabesa.- Autoezagutza: norberaren

aukerei buruzko itxaropen errealak izatea.

Balioak eta jarrerak

- Autobabesa.- Autoezagutza: beldurraz

jabetzea.

- Autobabesa.

- Behaketa: adi egotea.- Autobabesa.- Laguntza eskatzea / laguntza

onartzea.- Lasaitasuna: kontrola ez

galtzea.

Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia1. maila: Intuizioz hautematen du berehalako arrisku propioa.

Ingurunearen azterketa1. maila: Hurbileko inguruneak ematen dizkion informazioak biltzen ditu eta egoera horri lotutako portaera segurua hautatzen du.

Edukiak, gaitasunen arabera

Page 5: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 3

Programazioaren eskema orokorra

1. saioa Arriskua eta arriskuari lotutako emozioak 1 ordu

1.1. jarduera Hansel eta Gretel Elkarrizketa gidatua 25’

1.2. jarduera Zer egingo dut, galtzen banaiz? Elkarrizketa gidatua eta simulazioa 15’

1.3. jarduera Lasai! Ariketa egin eta ikasle guztien artean bateratu 20’

2. saioa Kaleko espazio seguruak 1 ordu

2.1. jarduera Nola etortzen naiz ikastetxera? Elkarrizketa gidatua 15’

2.2. jarduera Harrapa nazazu / Zer egin harrapa ez nazaten Jolasa eta elkarrizketa gidatua 15’

2.3. jarduera Nola zeharkatu kalea Elkarrizketa gidatua eta simulazioa 30’

3. saioa Segurtasun pasiboa 1 ordu

3.1. jarduera Nola joaten naiz autoan? Ariketa eta taldeko eztabaida 25’

3.2. jarduera Ez zaitez aska! Jolasa eta elkarrizketa gidatua 20’

3.3. jarduera Haurrak eusteko sistemak beti erabili Elkarrizketa gidatua 15’

Espazio segurua

Programazioaren helburu orokorrak

segurua izaten lagunduko diotenak.

balioztatzea.

Babestuta izateko, haurrak eusteko gailuak behar bezala eta beti erabili behar direla ohartzea.

1 2 3edukiak, gaitasunenarabera

informazioorokorra

helburuak etaeskema orokorra

Page 6: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak4

Helburuak:

segurtasun-gabezia eta abar).

dela balioestea.Lekualdaketak arretaz egitea garrantzitsua dela balioestea.

Metodoa:Elkarrizketa gidatua.

Nola egin:Hezitzaileak Hansel eta Gretelen ipuina irakurri edo kontatuko die haurrei ( DVDa, edo liburuxka honetako 6. orrialdea), eta giro egokia sortuko du haurrek protagonisten larruan jar daitezen eta protagonistek sentitzen dutena beraiek ere senti dezaten (beldurra, bakardadea eta abandonatua izatea). Halaber, prota-gonistek arrisku-egoerak gainditzeko eta halako egoerei aurre egiteko duten ahalmena ere hauteman beharko dute.

Irakurraldian, zenbait galdera eginez, pertsonaiek sentitzen dituzten emozioak antzez ditzaten eskatuko die haurrei. Gero, gogoetari bidea emango dio, beldurra noiz izaten dugun eta beldurra izateak zertan laguntzen digun hausnartzeko.

1. Saioa. Arriskua eta arriskuari lotutako emozioak

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Hansel eta Gretel 25 minutu

DVDEranskina: Hansel eta Gretel

Page 7: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 5

Zer egin zuen Hanselek, gero etxera itzultzeko gai izango zirela ziurtatzeko?(Ogi-mami zatiak utzi zituen bidean)

Zer egin zuen Gretelek, esnatu zenean?(Negarrez hasi zen)

Zergatik hasi zen negarrez?(Beldur zelako)

Zeren beldur zen Gretel?(Basoan galduta izatearen beldur, gurasoak berriz ez ikustearen beldur, bakarrik sentitzearen beldur, animalia basatiren bat agertzearen beldur, ezagutzen ez zuenaren beldur, ez baitzegoen ohituta gauez ibiltzera, eta abar)

Esnatu zirenean... zer egin zuten etxera itzultzeko?(Oinez hasi ziren gauez, presaz eta urduri, itxuraz nora jo ez zekitela, lasai egoten saiatu ordez)

Zure ustez, zer egin behar zuten?(Bidean arreta jarri, lasai egon...)

Hansel eta Gretelek nola konpondu zuten arazoa?

Kalean nabilenean, nola konpontzen ditut arazoak?

1

Lehen atala: basoan galdutaBidea lan daiteke: nola joan etxera eta etxetik beste norabait, nola ziurtatu ez naizela galduko, zer egin galtzen banaiz, galduta nagoenean sentitzen dudan estutasuna, urduri jarri eta nora noan jakin gabe mugitzen hasi ordez lasaitzeko beharrizana eta abar.

Txokolatezko etxetxoa tentazioa da. Tentazioa kontzeptua.

Espazio segurua

ez didan ezer?(Jolastu, komikiari begira egon, mini-kontsolarekin jolastu eta abar)

Page 8: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak6

Bazen behin oso egurgin behartsu bat. Baso handi-handi baten ondoan bizi zen, emaztea eta bi seme-alabekin: mutikoak, neba-arreben artean nagusienak, Hansel zuen izena; eta neskatilak, gazteak, Gretel. Oso-oso behartsuak ziren... Gau batean, egurginak emaztea esnatu zuen, berarekin hitz egiteko.

– Zer etorkizun dugu? –esan zion–. Nola emango diegu jaten gure seme-alabei, gu biontzat ere ez dago–eta nahikoa?

– Zera egingo dugu –erantzun zion emazteak–. Bihar, goizean goiz, basoko leku itxienera eramango ditugu haurrak, sua egingo dugu eta ogi-zati bat emango diegu. Gero, lanera joango gara, eta han utziko ditugu biak, bakar-bakarrik. Ezingo dute etxera itzultzeko bidea aurkitu. Basoan jende asko ibiltzen da. Baten batek aurkituko ditu, eta erruki izango ditu, ziur.

Baina Hansel ez zegoen lo, eta guzti-guztia entzun zuen… Ogi-zati bat hartzea eta, hurrengo egunean, bidean ogi-mami zatixoak uztea erabaki zuen; horrela, etxera itzultzeko bidea jakingo zuten.

Hurrengo egunean, eguzkia artean irten gabe zegoela, emakumea haurrak esnatzera joan zen.

– Jaiki zaitezte, nagiok, basora goaz-eta, egurra moztera! –esan zien, eta bakoitzari ogi-zati bat eman zion–. Tori ogia, gosaltzeko. Ez jan guztia, ez dago gehiago-eta.

Aldian-aldian, Hansel geratu egiten zen...

– Hansel! –esan zion aitak, gelditu zen aldietako batean–. Zeri ari zara begira? Ez zaitez atzean gera, gal zaitezke-eta.

Baina, egiazki, Hansel ogi-mami zatiak bidean botatzeko gelditzen zen. Hain zuzen ere, horri esker, ogi-mami zatiei jarraituz, etxera itzultzeko gai izango ziren.

Basoko tokirik itxienera iritsi zirenean, aitak zer esan zuen:

– Orain, seme-alabok, zoazte egur bila. Sua egingo dut, hoztu ez zaitezten.

Hanselek eta Gretelek egur piloa egin zutenean, aitak sua piztu zuen, eta egurra erretzen hasi zen unean, emazteak zera esan zien haurrei:

– Orain, haurrok, etzan zaitezte suaren ondoan. Aita eta biok egurra moztera goaz. Bukatzen dugunean, zuen bila etorriko gara.

Hansel eta Gretel suaren alboan eseri ziren eta, eguerdian, ogi-zatia jaten hasi ziren. Jan eta gero, nekatuta zeudenez, azkenean begiak itxi eta loak hartu zituen. Esnatu zirenerako, gaua zen. Biak bakar-bakarrik zeuden, abandonatuta. Gretel negarrez hasi zen.

Eranskina: Hansel eta Gretel(Grimm anaien jatorrizko ipuinaren moldaketa)

1Espazio segurua

Page 9: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 7

– Nola irtengo gara baso honetatik? –esan zuen.

Hanselek lasaitu egin zuen.

– Ez kezkatu –esan zion Hanselek–, ilargia irten bezain laster ikusi ahalko ditugu bidean utzi ditudan ogi-mami zatiak, eta haiei jarraituz aurkituko dugu etxera itzultzeko bidea.

Irten zen ilargia, azkenean, baina haurrek ezin izan zuten bidea aurkitu, basoko txoriek Hanselek utzitako ogi-mami zatiak jan baitzituzten.

– Goazen, ea bidea aurkitzen dugun –esan zion mutikoak arrebari–; bizkor bagoaz, laster helduko gara etxera, ikusiko duzu.

Oinez geratu gabe ibili ziren gau osoan eta hurrengo egun osoan, bide batetik bestera, baina ez ziren gai izan basotik irteteko bidea aurkitzeko. Gose handia pasa zuten, ez zuten jateko ezer aurkitzen-eta; basafruituak baino ez. Egunaren amaieran, oso nekatuta zeuden. Hankek ezin zioten denbora gehiagoz eutsi gorputzari eta, beraz, zuhaitz baten azpian etzan ziren eta loak hartu zituen.

Esnatu zirenean, txori zuri polit bat ikusi zuten adar baten gainean. Hain zen ederra txoriaren txorrotxioa, geratu egin baitziren, entzuteko, nahiz eta gose izan. Txoria, txorrotxioa bukatu zuenean, hegan hasi zen, hegoei eraginez, haurren aurrean. Haurrek atzetik jarraitu zioten eta, bat-batean, basoko garbiune batera iritsi zirenean, etxetxo bat ikusi zuten. Etxetxoari kea zerion tximiniatik.

Etxetxora hurbildu zirenean, txokolatez egina zela ikusi zuten. Leihoak azukre garde-nezkoak ziren, eta apaingarri guztiak hainbat zapore eta koloretako litxarreriaz eginak ziren...

– Azkenean, zerbait jan dezakegu! –egin zuen oihu, Hanselek–.

Hansel eta Gretel korrika hurbildu ziren etxera, eta zatiak kentzen hasi ziren, jateko. Une hartan, ahots zorrotz bat entzun zuten, barrualdetik:

– Ene bada! Nor ari da nire etxetxoa jaten?

Bat-batean, atea ireki zen, eta emakume zahar bat agertu zen, makila eskuan zuela. Hansel eta Gretel izugarri izutu ziren, eta eskuetan zutena ere erori zitzaien. Emakume zaharrak, hala ere, buruarekin keinu bat egin zuen, eta zera esan zuen:

– Ene, zein ondo, haurrak! Nork ekarri zaituzte hona, maiteok? Sartu barrura eta eseri nire ondoan, ez izan beldur.

Bi haurrei eskutik heldu zien, eta etxean sartu zituen. Han, bazkari gozo-gozoa eman zien: esnea, azukredun pastelak, sagarrak eta intxaurrak. Jatekoa bukatu zutenean, bi ohetxo polit zeudela ikusi zuten, beraientzat prest. Ohean sartu bezain laster, Hansel eta Gretel lo seko geratu ziren.

1Espazio segurua

Page 10: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak8

Hansel eta Gretel gaixoak! Ez zekiten emakume zahar hura, benetan, sorgin gaiztoa zela, eta haurrak harrapatu eta jaten zituela!

– Hemen ditut, orain ezin didate ihes egin! –esan zuen sorginak, haurrak lo zeudela ikusi zuenean.

Goizean goiz, Hansel esnatu zuen, eta ukuilura eraman eta han giltzaperatu zuen.

Gero, etxera itzuli zen Gretelen bila, eta astindu egin zuen, esnatu zuen arte.

– Esna zaitez, nagi hori; zoaz ur bila, eta presta iezaiozu jateko zerbait nebari. Gizentzen denean, jan egingo dut.

Gretelek negarrari eman zion, baina ez zion ezertarako balio izan. Izan ere, bazekien ez zuela beste aukerarik, eta sorginak agindutakoa egin beharko zuela. Hansel gaixoarentzako jaki zoragarriak prestatu zituzten. Gretelek, dena den, oilasko-hanka bat baino ez zuen jan.

Goizero, sorgin zaharra ukuilura joaten zen.

– Hansel! –deitzen zuen–, erakuts iezadazu atzamar bat, zenbat gizendu zaren ikus dezadan.

Baina Hanselek oilasko-hankaren hezurra erakusten zion beti eta sorginak, oso-oso gaizki ikusten zuenez, haurraren atzamarra zela pentsatzen zuen, eta bere buruari galdetzen zion ea zergatik behar zuen hainbeste denbora gizentzeko. Lau asteren buruan, sorginari pazientzia bukatu zitzaion.

– Gretel! –neskatila gaixoari dei egin zion–. Zoaz ur bila. Ez zait axola argal badago ere; bihar bertan jango dut Hansel.

Gretel negar eta negar ari zen, ezin zion negar egiteari utzi.

– Ez zaitez gehiago kexatu –esan zion sorginak–, ez dizu ezertarako balioko-eta.

Biharamunean, Gretel kanpora joan zen, ura berotzeko sua egitera.

– Lehendabizi, ogia egingo dugu –esan zuen sorginak–. Berotu dut labea, dagoene-ko, eta orea ere egin dut –esan zuen, eta Greteli bultza egin zion laberantz; labetik sugar izugarriak ateratzen ziren–. Orain, sar zaitez barrura eta egiazta ezazu ea nahiko bero dagoen, ogia egiteko.

Egiazki, sorginak labea ixteko asmoa zuen Gretel barrura sartutakoan, bera ere egun hartan bertan jan nahi baitzuen. Baina Gretel sorginaren asmoaz konturatu zen:

– Ez dakit zer egin; nola sartuko naiz? –esan zuen Gretelek.

– Tuntun hori! –kexatu zen sorgina–. Ez al duzu ikusten atea zu sartzeko bezain handia dela? Begira, ni ere sartuko nintzateke –esan zuen, labera hurbildu eta burua sartzen zuen bitartean.

1Espazio segurua

Page 11: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 9

Gretelek, sorginak burua sartu zuela ikusi zuenean, bultza egin zion, eta sorgina labe barrura erori zen. Gretelek burdinazko atea morroiloz itxi zuen.

A zer nolako oihuak egin zituen sorginak! Neskatila, sorginaren garrasiak entzuten zituen bitartean, nebaren bila joan zen. Ukuiluko atea ireki zuen, eta dei egin zion:

– Hansel, libre gara!

Hansel korrika irten zen ukuilutik, eta arreba besarkatu zuen.

Ordurako, beldurra sentiarazten zien arrazoirik ez zegoenez, etxera sartu ziren, eta han urrez, perlaz eta harribitxiz betetako kutxa bat aurkitu zuten. Hanselek eta Gretelek ahal zuten guztia hartu zuten, eta etxerantz abiatu ziren. Goraino betetako zaku batzuk hartu zituzten, gurasoentzat.

Basoa zeharkatu zuten eta, orduko hartan bai, lortu zuten etxea aurkitzea.

Korrika hasi ziren etxerantz, atea ireki zuten eta gurasoak besarkatu zituzten, poztasun handiz.

Gurasoek, malkoak begietan zituztela, beraiengatik zein penatuta izan ziren eta haien hutsunea zenbateraino nabaritu zuten azaldu zieten.

Gretelek zakuetako bat hustu zuen, eta zorua perlaz, urrezko txanponez eta harribitxiz estali zen. Altxor harekin guztiarekin, zoriontsu bizi izan ziren betiko.

1Espazio segurua

Page 12: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak10

Helburuak:

Metodoa:Elkarrizketa gidatua eta simulazioa.

Nola egin:Ipuinaren analisia abiapuntu hartuta, haurrek beren errealitatera eramango dituzte protagonisten bizipenak eta emozioak, eta protagonistek kalean izan ditzaketen arriskuak

1. Saioa. Arriskua eta arriskuari lotutako emozioak

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Zer egingo dut, galtzen banaiz? 15 minutu

Hezitzaileak, galderak egiteaz gain, boluntarioak eskatuko ditu, egoeraren simulazioa egiteko. Batek galdutako haurrarena egin dezake, beste batek poliziarena eta abar.

(Ibilgailuren batek harrapatzeko beldur)

(Ibilgailuak, harrapa gaitzaketelako)

(Laguntza eskatu, batez ere uniformea jantzita duenen bati, dendaren batera sartu, eta abar)

Zer jakin behar dugu, badaezpada, galtzen garenerako?(Lasai egon, gurasoen izenak jakin, etxeko telefono-zenbakia jakin, non bizi garen edo ikastolaren izena jakin eta abar)

Zer esango zenieke ipuineko protagonistei, gure kaleetan ibiliko balira?

Page 13: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 11

Helburua:

Metodoa:Ariketa egin eta ikasle guztien artean bateratu.

Nola egin:

hartuta, haurrei eskatuko diegu marraz dezatela kalean gerta daitekeen eta lasai egotea eskatuko duen egoera bat (esate baterako, galdu direla, edo kale bat zeharkatu beharra, edo trenbidea, edo pilotak kalearen erdira ihes egin diela).

Haurrek egindako marrazkiak zintzilikatuko dituzte, eta honako hauek azaldu beharko dituzte:

1. Saioa. Arriskua eta arriskuari lotutako emozioak

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Lasai! 20 minutu

Page 14: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak12

Helburuak:

Metodoa:Elkarrizketa gidatua.

Nola egin:Zenbait galderaren bitartez, hezitzaileak elkarrizketa hasiko du. Elkarrizketak bidea eman behar die haurrei bide publikoan nola ibiltzen diren azaltzeko.

2. Saioa. Kaleko espazio seguruak

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Nola etortzen naiz ikastetxera? 15 minutu

autobusez? Eta, autoz?

bakarrik zeharkatzen dituzue? Kale guztiak? Helduek eskua ematen dizuete, edo urrunetik zaintzen zaituztete?

Zergatik? (Ibilgailuek harrapa gaitzaketelako, autoek jo gaitzaketelako).

Page 15: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 13

Helburua:

Metodoa: Jolasa eta elkarrizketa gidatua.

Nola egin:

2. Saioa. Kaleko espazio seguruak

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Harrapa nazazu / Zer egin harrapa ez nazaten

15 minutu

Hezitzaileak jolas bat egingo dutela azalduko die. Jolasean, harrapa ez ditzaten saiatu behar dira.Hezitzaileak lau alde seguru mugatuko ditu zinta itsaskorrarekin, eta zenbakiak jarriko dizkie: 1, 2, 3 eta 4.Lau parte-hartzailek ikaskideak harrapatu beharko dituzte ikaskideak segurtasun-alde-tik kanpo daudenean (zinta itsaskorrarekin mugatutako aldeak izango dira segurtasun-aldeak).Gainerako parte-hartzaileak lau taldetan banatuko dira, eta talde bakoitzari alde seguru bat esleituko zaio.

Alegia, jolasaren amaieran:1. aldeko parte-hartzaileek 3. aldean egon beharko dute.2. aldeko parte-hartzaileek 4. aldean egon beharko dute.3. aldeko parte-hartzaileek 1. aldean egon beharko dute.4. aldeko parte-hartzaileek 2. aldean egon beharko dute.

Page 16: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak14

Hezitzaileak seinale baten bidez adierazten duenean, jolasa hasiko da. Haurrek mugitu beharko dute, esleitutako aldera iristeko, baina harrapa ez ditzaten saiatu behar dira. Nahi dutenean irten daitezke alde segurutik, baina horretarako denbora mugatua izan-go dute.

Hezitzaileak berriz seinale bera egiten duenean, jolasa amaituko da.

Zenbait galderaren bidez, hezitzaileak elkarrizketa hasiko du taldearekin. Elkarrizketak egindako jolasaren gaineko gogoeta egiteko bidea eman behar du.

Hezitzaileak arbelean idatziko ditu proposamenak, eta taldeka eztabaida ditzaten eska-tuko die.– Baldin proposamena interesgarria bada, jolasean hori aplikatu eta berriz jolas daiteke.Lortu nahi dena da haurrek ondorioztatzea, nahiz eta egunen batean ezer gertatu ez eta ibilgailuek ez harrapatu, epe luzera, harrapa gaitzaketela.

Hezitzaileak bide-ingurunera bideratuko du egoera:

Hezitzaileak arbelean idatziko ditu proposamenak, eta taldeka eztabaida ditzaten eskatuko die.

daudela.

2Espazio segurua

Ikaskideek harrapatu dituztenei galdera hauek egingo zaizkie:

harrapatzeko? Zer?

Helburua bete eta alde segurura iristea lortu dutenei, honako hauek:

zer arau jar dezakegun ere galdetuko du.

ra, ikusi dugu arau batzuk sor ditzakegula, “harrapatzaileek” harrapa ez gaitzaten. Kalean, maiz, jolasean bezala gertatzen da... Zuen ustez, zer egin dezakegu kaleko

Jarduera hau Programar des de la GEMS agerkarian argitaratu da (22. orrialdea)

Page 17: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 15

Helburuak:

zatzea.

Metodoa:Elkarrizketa gidatua eta simulazioa.

Nola egin:Hezitzaileak honako hau azalduko dio taldeari:

Hezitzaileak bidegurutze bat simulatuko du, aulkiekin.

Galderetatik abiatuz, «oinezkoen igarobidea» kontzeptura iritsiko gara. Une horretan, oinezkoen igarobidea marraztuko dugu lurzoruan, klariona, zinta isolatzailea edo beste materialen bat erabiliz.

Hezitzaileak zubi bat oinezkoen igarobidearekin aldera dezake, eta ibai bat kale batekin. Ibai bat busti gabe zeharkatu nahi badugu, zubitik pasatu beharko dugu. Kale bat era seguruan zeharkatu nahi badugu, oinezkoen igarobidetik pasatu beharko dugu.

Hezitzaileak haur bati eskatuko dio azal eta antzeztuz adieraz dezala nola zeharkatu behar den kalea, eta gainerako ikasleei galdetuko die ea ikaskideak ondo egin duen ala ez. Jarraian, ariketa bera egingo da beste pertsona batekin, ziurta dadin gainerako haurrek behar bezala ikasi dituztela honako hauek:

- Zeharkatu aurretik geratu behar dela.

- Ezkerretara, eskuinetara eta berriz ezkerretara begiratu behar dela.

- Azkar baina korrika egin gabe zeharkatu behar dela.

- Ibilgailurik ez badator edo ibilgailuak geratuta badaude baino ezin dela zeharkatu.

- …

2. Saioa. Kaleko espazio seguruak

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Nola zeharkatu kalea 30 minutu

Page 18: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak16

bidea libre

geratu aurrez datozenak

geratu bizkarraldetik datozenak

geratu aurrez eta bizkarraldetikdatozenak

2Espazio segurua

Hezitzaileak taldeko pertsona bat aukeratuko du, eta bidezaina zein jarreratan izaten den erakutsiko du ikasle horren laguntzarekin.

Hezitzaileak galdetuko du ea kalea zeharkatzeko beste elementurik ba al den ala ez.

kalean. Hark, kalea zeharkatzen lagunduko digu, edo gerarazi eta itxaronarazi egingo digu, ibilgailuak pasa daitezen... Ohartu al zarete inoiz nola egiten dituen seinaleak, eta

Haurrek «semaforoa» erantzuten dutenean, semaforoa nolakoa den galdetuko die.

Haurrek semaforoaren argien koloreak zein diren esan beharko dute.

Ondoren, galdetuko du ea nork egin behar dion kasu semaforoari: oinezkoek ala

eta beste bat ibilgailuentzat; eta bata berde dagoenean, bestea gorri egongo dela.

Page 19: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 17

Lehenengo aldian, hezitzailea haurrek ea haurrak eusteko gailuak erabiltzen dituzten ala ez eta ea beti erabiltzen dituzten ikertzen saiatuko da, besteak beste. Haurrek ematen dioten informazio guztia onartuko du, eta ez du esango ea ondo dagoen ala gaizki dagoen.

Helburua:

gailurekin eta abar).

Metodoa:Ariketa eta taldeko eztabaida.

Nola egin:( DVD) haur bakoitzari. Fitxan, auto baten barrual-

dearen argazkia agertuko da. Haurrek autoan ibiltzen direnean eserlekuetan nola esertzen diren marraztu behar dute.

Marrazki guztiak erabiliz horma-irudi bat egingo dute, eta irudi bakoitza erabiliz, eztabaida egingo dute honako hauen inguruan:

3. Saioa. Segurtasun pasiboa

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Nola joaten naiz autoan?

DVD

25 minutu

Page 20: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak18

Helburuak:

Metodoa:Jolasa eta elkarrizketa gidatua.

Nola egin:

3. Saioa. Segurtasun pasiboa

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Ez zaitez aska! 20 minutu

Hezitzaileak binaka jarriko ditu haurrak, eta bikotekideak bata bestearen aurrean egon behar dira. Atzean joango denak begiak estalita izango ditu, eta aurrean izango duen bikotekideari atzamarrekin helduko dio, arinki, elastikotik edo mantaletik.

behar duzue. Bi aldeetara askatu gabe joan-etorri gehien egiten duen bikoteak irabaziko

Page 21: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 19

Hezitzaileak besoa altxatzen duenean, bikoteak azkar-azkar alde batetik bestera joango dira. Besoa jaisten duenean, bat-batean geratu beharko dira.

Ariketa zenbait aldiz egingo da, gutxienez bikoteren bat askatzen den arte.

Ondoren, bikotekideek rola aldatuko dute: une horretara arte aurrean izan direnak atzean jarriko dira, eta atzean izan direnak, aurrean. Jarduera berriz egingo da.

Bikotekideek bi rolak egin eta gero, hezitzaileak zapiak banatuko ditu (korbatak edo sokak izan daitezke), eta gerrian lotuko dituzte (edo gerrikoa jartzeko fraken lekuan).

Atzean dagoenak (begiak estalita izango ditu) aurrekoari helduko dio, gerrian lotuta izango duen zapitik. Atzean joango direnei azaldu behar zaie aurrean doan bikotekidearen abiadura leunki galgatu behar dutela. Bikotekidea gelditu behar da hezitzaileak besoa jaisten duenean. Hainbat aldiz abiarazi eta gelditu behar dira.

Jolasa bukatzen denean, haurrei galdetu behar die hezitzaileak ea zer gertatu den jolasten aritu diren bitartean:

Haurrek ondorioztatu behar dute zapiarekin lotuago eta seguruago izan direla, atzama-rrekin aurreko pertsonaren elastikoari edo mantalari eutsita ibili direnean baino.

3Espazio segurua

Page 22: Trafikoa 2011 eu_mshp01-ud 5-6urte_espazio segurua_mjiturralde mgil etal

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak20

Helburua:

ondo lotuta joateko beharraz ohartzea.

Metodoa:Elkarrizketa gidatua.

Nola egin:

nola sentitu diren hausnartu behar dute. Segurtasun-uhalaz edo segurtasun pasiboko elementuez (aulki jasogailua, esate baterako) hitz egin behar dute, azkenean.

3. Saioa. Segurtasun pasiboa

Espazio segurua1 2 3edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Haurrak eusteko sistemak beti erabili

15 minutu

Hezitzaileak eztabaida bideratuko du, ziurta dezan haurrek argi dutela haurrak eusteko gailuak erabili behar direla eta segurtasun-uhala lotu behar dela.

Hori lortu eta gero, batzuetan segurtasun-uhala ez lotzeko izan daitezkeen arrazoiez hitz egingo dute.

Hezitzailea saiatu behar da taldea adostasunera hel dadin, eta guztiek argi izan dezaten haurrak eusteko gailuak beti eta behar bezala erabili behar direla.

zaizue?

ustez, jendeak zergatik ez ditu lotzen, batzuetan)