Toponimia do Eo-Navia

Repertorio toponímico exentilícicoda terraEo-Navia

Carlos Xesús Varela Aenlle

Carlos Xesús VarelaAenlle (Castroverde, Lugo,1965)Nace no seo dunha familia lucense eeonaviega. Despois de vivir en Castro-pol trasladase a Ovedo, onde se licen-ciará en Xeografía.

En 1990 participou na constitución daMesa prá Defensa del Galego de Astu-rias (MDGA) e colaborou nas súas re-vistas A Freita e Britonia. Nesta épocapublicou os seus primeiros libros:Topo-nimia del Eo-Navia (2000) e O hórreo detipo asturiano na montaña oriental de Galiza(2001). En 2004 ingresa na Real Aca-demia Galega como correspondentepara o Eo-Navia.

Impartiu conferencias sobre lingua ecultura do Eo-Navia en cursos e con-gresos organizados por diversas institu-cións e asociacións culturais de Galicia,León eAsturias. Ademais, de colaboraren numerosas publicacións de Galiciae Asturias, é o redactor da seccióneonaviega de vieiros.com e o autor doblog librosdeleonavia.blogspot.com.

Presidiu a Asociación Cultural Abertaldo Eo-Navia e coordinou o InformeLingüístico sobre a Nosa Terra Eo-Navia (2007). Ademais, asesorou eproporcionou información para publi-cacións lingüísticas sobre o Eo-Navia,como a de Xoán Babarro e a de SusoFernández Acevedo.

Na actualidade, está a piques de pre-sentar, na Universidade de Vigo, a súatese de doutoramento (Contribución aodicionario galego: o léxico do Eo-Navia), enque recolle información de fonteslingüísticas orais e documentais relacio-nadas co Eo-Navia. Con todo estemateiral e as centos de papeletas deDámaso Alonso sobre o léxico dosOzcos, que achou nos sotos da RealAcademiaEspañola, elaborou undicio-nario do galego eonaviego de case30.000 entradas.

Òlga

Repertorio

toponímicoexentilícico

daterraEo-Navia

Carlo

sXesús

VarelaAe

nlleÒlga

No ano 2000 a Mesa prá Defensa del Galego de Asturias publicara un pe-queno volume da autoría de Carlos Xesús Varela Aenlle titulado Toponimia delEo-Navia, en que se recollían os nomes de muitas das entidades de poblacióndos dezaoito concellos eonaviegos unde a toponimia era inequivocamente defasquía galega.

Durante dez anos Carlos Varela mellorou aquela primeira achega á toponimiaeonaviega, e como fruito dun inmenso e intenso traballo persoal naceu esterepertorio de 9000 topónimos e microtopónimos eonaviegos recollidos agorana súa forma correcta.

Ben sabe el autor que este é un traballo inacabado, pois a toponimia del noroestepeninsular é un pozo inesgotable, peró era urxente recoller todo el posible antesde que se esborralle de todo a memoria del mundo rural que aínda mantén vivoeste patrimonio inmaterial. Recollelo pra despois podelo estudiar e determinaretimoloxías, orixes, relaciois con outras áreas lingüísticas etc., porque a toponimiaé uha fonte de conocementos históricos e antropolóxicos que nunca seca.

Ademais, el autor ofrécenos un complemento mui necesario á toponimia: unpequeno repertorio de xentilicios da comarca, esqueicidos por unhos e ignoradospor outros, pra que a xente os conoza e os use: santalleiros, santiseiros,franquíus, ibiaos, taramundeses, naviegos, veigueses..., e pra que non veñanoutros de fóra a inventar el que leva xa muitos anos inventado pola nosa xente.

Évos un amaicer guapo.Aproximación ápoesía en lingua galega doPrincipado deAsturiasXoán Babarro González

A herdade que nós temos.Historia e es-colma da prosa en galego doEo-NaviaXesús F. Acevedo

Literatura dramática e teatroen galegodo Eo-NaviaRita Bugallo González

Repertorio toponímico exentilícico daTerra Eo-NaviaCarlos Xesús Varela Aenlle

Òlga

UUNIVERSIDADE

DE VVIGO

REPERTORIO TOPONÍMICO E

XENTILÍCICO DA TERRA EO-NAVIA

Carlos Xesús Varela Aenlle

REPERTORIO TOPONÍMICO E

XENTILÍCICO DA TERRA EO-NAVIA

UNIVERSIDADEDE VIGO

Edita:

Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo

Edificio Isaac Newton, Facultade de Filoloxía e Tradución

Rúa das Cumieiras, s/n

As Lagoas, Marcosende

Campus de Vigo

36310 Vigo

Tfno.: 986 813 574

Enderezo electrónico: [email protected]

© Carlos Xesús Varela Aenlle, 2010

© Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo, 2010

© Servizo de Publicacións da Universidade de Vigo, 2010

Maquetación: Rita Bugallo González

Reservados todos os dereitos. Nin a totalidade nin parte deste libro pode reprodu-cirse ou transmitirse por ningún procedemento electrónico ou mecánico, incluíndofotocopia, gravación magnética ou calquera almacenamento de información e sis-tema de recuperación, sen o permiso escrito da Área de Normalización Lingüísticada Universidade de Vigo.

ÍNDICE

1. Introdución necesaria á toponimia eonaviega 9

1.1. A lexislación sobre a toponimia noPrincipado de Asturias 9

1.2. A fixación das formas toponímicas del Eo-Navia 10

1.3. Soporte legal pra a recuperación e oficializaciónda toponimia autóctona eonaviega 12

2. Repertorio de topónimos da nosa terra Eo-Navia 15

Allande 16

Boal 19

Castropol 24

Coaña 31

Eilao 35

Franco, El 38

Grandas de Salime 43

Ibias 47

Navia 51

Negueira de Muñiz 53

Pezós 54

San Martín de Ozcos 56

Santalla de Ozcos 58

Santiso de Abres 60

Tapia de Casarego 62

Taramundi 66

Veiga, A 69

Vilanova de Ozcos 74

3. Xentilicios da terra Eo-Navia 81

1. INTRODUCIÓN NECESARIA Á TOPONIMIA EONAVIEGA

11..11.. AA LLEEXXIISSLLAACCIIÓÓNN SSOOBBRREE AA TTOOPPOONNIIMMIIAA NNOO PPRRIINNCCIIPPAADDOO DDEE

AASSTTUURRIIAASS

El vixente estatuto de autonomía de Asturias de 1983 nadarecolle da existencia del galego, nin denominado como «fala» nincomo «eonaviego», e si unicamente se fala del «bable», e especifica nosou artigo 10.1.15 que este gozará de «fomento e protección en todasas súas variantes». ¿Enténdese no estatuto asturiano que el galego deAsturias (tamén chamado galego-asturiano, fala ou eonaviego) é uhasimple variante del bable? ¿Ou nin sequera se considera a súaexistencia? Xa pasaron anos peró esto aínda non se sabe. Xa pasaronvinte anos deste texto peró aínda non se sabe se el galego aparececitado ou non no estatuto asturiano.

Na Lei 1/1998 do 23 de marzo, de uso e promoción delbable/asturiano, recóllese no sou artigo 2.º –e nuha disposiciónadicional especifícase–, que todo el que se lle aplique aobable/asturiano tamén lle será aplicado ao galego/asturiano nas zonasunde é modalidade lingüística propia, sen que ninguén aclare poragora cuales son esas zonas, quizais porque interesa a calculadaindefinición. Nesta mesma lei, el artigo 15 refírese á preservacióndas formas propias da toponimia asturiana.

10 Repertorio toponímico e xentilícico da terra Eo-Navia

Peró, a pesar desta fermosa declaración de intenciois, arealidade é teimosa e demostra que, polo menos desde 1986, véntendo lugar no Eo-Navia uha campaña contra todo el que soesemellante a galego. Na zona lingüística e culturalmente galega deloccidente de Asturias tase operando un fenómeno detransculturización acelerada. A lingua que se quere potenciar(minimamente) desde os poderes políticos non é el autóctono galegoeonaviego, senón «algo» escrito segundo as directrices da Academiade la Llingua Asturiana (ALLA) e da Conseyería Educación yCultura. As Normas ortográficas del gallego-asturiano (2003) daALLA son unha copia máis asturianizante aínda da Proposta denormas ortográficas y morfolóxicas del gal(l)ego-asturiano (1993),da Conseyería de Educación y Cultura, que á súa vez é un calco dasNormas ortográficas e morfolóxicas del galego de Asturias (1990) daMDGA, mais con concesións á vulgaridade e interferencias forzadasno eonaviego da norma escrita del asturiano central.

Coel revestimento gráfico asturianizante das propostas de 1993e 2003, normas non oficiais pero si oficiosas, desde a Oficina dePolítica Llingüística e desde a Xunta de Toponimia del Principáud’Asturies tanse a fixar as formas dos topónimos da zona eonaviega,de maneira que hoi nesta zona poden coexistir formas popularesinalteradas, formas estragadas pola presión del castelao e formasdeformadas pola presión da ortografía del asturiano.

11..22.. AA FFIIXXAACCIIÓÓNN DDAASS FFOORRMMAASS TTOOPPOONNÍÍMMIICCAASS DDEELL EEOO--NNAAVVIIAA

Non está definido en ningún sitio quen é a autoridade académicasobre el galego de Asturias, algo que lle vén reclamando el Consellode Europa ao Principado desde hai muitos anos. Por lóxica lingüísticae científica debería ser a Real Academia Galega, que tamén éautoridade lingüística pral galego del Bierzo (León), das Portelas

Ò

11Introdución necesaria á toponimia eonaviega

(Zamora) e del Val do Ellas (Cáceres). Peró a Academia de la LlinguaAsturiana, coa complicidade das autoridades políticas del Principadoe por «lóxica» político-administrativa, arrógase esa autoridadelingüística sobre uha variedade que non é astur-leonesa, polo que éel único caso mundial duha única academia que tutela dúas linguas.

Quen ten a potestade e autoridade pra sancionar oficialmenteas formas toponímicas é el Goberno del Principado a proposta daXunta de Toponimia, creada en 1985 no sen da Conseyería deCultura. A Academia de la Llingua Asturiana abandonou esteorganismo porque indicou que el traballo de fixar as formas doslugares xa el realizara e publicara ela en 2000 no seu libro: Nomes deconceyos, parroquies, pueblos y llugares del Principau d’Asturies.

Non hai nesta xunta de toponimia ningún experto en toponimiagalego-portuguesa nin en toponimia propia del Eo-Navia. Esteorganismo oficial asturiano xa tentou fixar a toponimia de variosconcellos, entre elos os eonaviegos de El Franco, Grandas de Salime,Pezós e A Veiga. Debido á adopción alegal das propostasasturianizantes nunca oficializadas, a Xunta de Toponimia estáconsagrando oficialmente toda uha chea de asturcentralismos,vulgarismos e castelanismos gráficos e fonéticos na fixación detopónimos eonaviegos: Busmayor, A Caleya, Carbayales,Castramourán, El Puente, San Pedro d’Augüeira, San Xuyán, ElVeyal, Vilabriye, Vilarmayor, Yu etc. (en el lugar de Busmaior, ACalella, Carballales, Castromourán, A Ponte, San Pedro de Augüeira,San Xullán, El Vellal, Vilabrille, Vilarmaior, Llu etc.).

Peró el auténtico estrago toponímico da Asturias de lingua galegaé el derivado da histórica e aínda non remediada castelanización. Osprocesos de deformación toponímica son exactamente os mesmos queoperaron en territorio administrativamente galego, coa diferenza de

Ò


que nestos territorios asturianos, por inexistencia asta agora delexislación protectora (ou por desconocemento desta lexislación) e faltade vontade política, persisten de maneira esmagadora as castrapizaciois:La Veguina ou La Veguiña, Morentán, Ortiguera, Figueras, Vinjoy,Vĳande, Teĳois, Lĳou, Jarrio, Marcellana, Mezana, Mendones,Peirones, Serandinas, Figuerina, Vallina, Chousavieja, La Laguna, Peñadel Cuervo, El Llano, La Mabona etc. (en lugar de A Veiguía,Mourentán, Ortigueira, As Figueiras, Vinxoi, Vixande, Os Teixois,Lixou, Xarrio, Marcellá, Mezá, Mendois, Peirois, Serandías, Figueiría,Vallía, Chousavella, A Lagúa, Pena del Corvo, O Chao, Llamabúa etc.).

11..33.. SSOOPPOORRTTEE LLEEGGAALL PPAARRAA AA RREECCUUPPEERRAACCIIÓÓNN EE OOFFIICCIIAALLIIZZAACCIIÓÓNN

DDAA TTOOPPOONNIIMMIIAA AAUUTTÓÓCCTTOONNAA EEOONNAAVVIIEEGGAA

1.3.1. Con base na Constitución Española (1978):

Art. 3.3.: «A riqueza das distintas modalidades lingüísticas deEspaña é un patrimonio cultural que será obxecto de especialrespecto e protección».

Porque se interpretamos «distintas modalidades» tamén como «alingua galega do Eo-Navia» (ou como cada uha das modalidades evariedades lingüísticas autóctonas del territorio español distintas delcastelao), teremos que «A riqueza da lingua galega do Eo-Navia é unpatrimonio cultural que será obxecto de especial respecto e protección».

1.3.2. Con base na Lei de uso e protección del bable/asturiano(1998):

Art. 2.1.: «El réxime de protección, respecto, tutela edesenvolvemento establecido nesta lei pral bable/asturianoestenderase, mediante regulación especial, ao galego-asturiano naszonas nas que ten carácter de modalidade lingüística propia.»

Ò

13Introdución necesaria á toponimia eonaviega

Art. 15: «Os topónimos da Comunidade Autónoma delPrincipado de Asturias terán a denominación oficial na súatradicional. Condo un topónimo teña uso xeneralizado na súa formatradicional e en castelao, a denominación poderá ser bilingüe.»

Disposición adicional: «El galego-asturiano terá un tratamentosimilar ao asturiano no que se refire a protección, respecto,ensinanza, uso e tutela no sou ámbito territorial.»

El Principado de Asturias debería fixar primeiramente cualesson esas «zonas» ou «ámbito territorial» del galego de Asturias.

1.3.3. Con base na Carta Europea das Linguas Rexionais eMinoritarias (2001) (asinada por España el 5 de novembro de 1992e ratificada el 15 de maio de 2001), que forma parte del bloque deconstitucionalidade del aparello lexislativo español, polo cual Españase compromete a asegurar:

Art. 10.2.f): «El emprego ou a adopción, no sou casoconxuntamente coa denominación na(s) lingua(s) oficial(es), dasformas tradicionais e correctas da toponimia nas linguas rexionaisou minoritarias.»

Esto quere dicir que temos lexislación asturiana, española eeuropea abonda que autoriza el uso administrativo e legal dostopónimos eonaviegos nas súas formas autóctonas.

Animamos a todas as corporaciois municipales e a todos oshabitantes del Eo-Navia a empregaren sempre as denominacioisauténticas e tradicionais dos sous lugares, ríos, montes, lagúas, vilase concellos. Pra eso confeccionou Carlos Xesús Varela Aenlle estalistaxe que a seguir presentamos, pra que a xente repare nas formasauténticas dos nomes eonaviegos e as utilice na escola, nos impresosoficiais, no concello, en cualquera tipo de documentos etc., e non

Ò


sólo que as utilice senón que reclame el uso das formas auténticas enlugar das deformadas. Condo alguhas autoridades non queren ouguirel que piden os cidadaos con toda a razón do mundo, ás veces nonqueda máis remedio que ir a uha política de feitos consumados.

Xosé-Henrique Costas

Catedrático de Filoloxía Galega da Universidade de Vigo

Ò

2. REPERTORIO DE TOPÓNIMOS DA NOSA TERRA EO-NAVIA

Neste repertorio toponímico da nosa terra Eo-Naviarecollemos en primeiro lugar os topónimos existentes de lugares,presentados por concellos e parroquias; a seguir, aparecen osorónimos ou accidentes orográficos (picos, montes, serras etc.)precedidos do signo ∆∆; en terceiro lugar os hidrónimos (regos,ríos, lagúas, pozos etc.) precedidos del signo ==== ; en cuarto lugaros talasónimos (praias, areales, puntas, illas, cabos, enseadas etc.)ou topónimos costeiros indicados polo signo ~~ ; e por últimooutros elementos sobranceiros, como os lugares arqueolóxicos(castros, petróglifos, insculturas, covas, explotaciois mineiras,dolmens etc.) que aparecen precedidos del sinal ◙, e outroslugares destacados (elementos naturais, seimeiras, presas,bosques, paisaxes especiais, árbores singulares etc.) despós delsigno . Indicamos tamén cun sinal ((++)) lugares xa desaparecidos(por anegamento de presas ou outros motivos).

AALLLLAANNDDEE

BBuussttaannttiiggooBustantigoCalea de Acó (Bustantigo)Calea de Alló (Bustantigo) Folgueiriza, APlantao, El

LLllaaggoo

ArmenandeCarcedo de LlagoCastaedoLlagoMontefuradoSan PedroVillar de Castaedo, ElVillar de Xusto

SSaann MMaarrttíínn ddeell VVaalllleeddoorr

AguanesBusvidalCova, ACornollo, ElEnxertal, ElFurada, ALomba, AParadasProbo, ElRobledoRubieiroSalcedo

San Martín del ValledorTremadoVilasonte

SSaann SSaallvvaaddoorr ddeell VVaalllleeddoorr BarrasBraña de Trabaces, ABraña de Valpreselle, ABraña del Candal, ABustarelColadaFolgueirosa, AFontetaGrovas, AsPonte Vella, ASan Salvador del ValledorTrabacesVilalaínVilanova

SSaannttaa CCoolloommbbaaArvealesBendónBraña de Cabral, ABraña de Campel, ABraña de Is, ABraña de Valladosa, ABustelCabralCalelloCalello de Baxo, El

16 Repertorio toponímico e xentilícico da terra Eo-Navia Ò

Calello de Riba, ElIsLlaecesMeresMonónMurellosPenoutaPontenova, APorqueira, ARebollu, El Santa ColombaSellón, ElVal de Gallía Valladosa

SSaannttoo MMiillllaaoo BeverasoBoxoBusllavínEl Collado Ema

Freisnedo de Santo MillaoMuriasQuintá, ASanto MillaoVallíasVilla de Cabo

VVeerrdduucceeddoo Brañota, A (Verducedo). Cabanas, AsCastelloCastro, ElCorondeñoFigueiría, AGrandeira, ATeixedoTrapaTrellopicoValdedoVerducedo

17Allande

∆∆Alto da Cruz del Barro, Altos de Producentes, Bustagudo,

Carondio, A Cerva, Os Chabozos, El Córrego, Corvo, A Folgueira,Gargalois, Grita, Lampazoa, As Lastras, Marco del Avolo, El Páxaro,A Pena, A Pena, Pena A Medra, Pena Abeiro, Pena Bustelo, PenaDereita, Pena Forcado, A Pena da Palanca, A Pena del Conde, ElPenedón, Peno Branco, A Penoa, El Penón, Os Picarelos, Pico ACogolla, Pico Arca, Pico A Braña, Pico A Regueira, Pico Buxoi, Pico

Ò


A Veiga del Castro, Pico Cabana del Corno, Pico Coto Folgueiras,Pico da Campa, Pico da Costa, Pico da Escuita, Pico de Llago, Picode Vigueira, Pico del Aigla, Pico del Comarín, Pico del Coto, Pico delCoto Rozadas, Pico del Penedón, Pico El Cordal, Pico El Picaracho,Pico Fornín, Pico Frontal, Pico Gárabo, Pico Mancebón, Pico Negro,Pico Queimado, Pico Suarribas, Pico Tel, Picón, Piqueiro, Porto daMarta, Porto del Palo, Porto del Pozo das Mulleres Mortas,Queimado, Serra de Carondio, Serra del Palo, Serra Gallardo, Serrade Bendón, Serra de Murellos, Serra de Producentes, Serra deVerducedo, Serra del Valledor, Serra dos Lagos, A Soma, Valledor,A Vella.

====Abelleira, El Aceval, Alías, Arceleiro, Armenande, Río da

Batadoira, Bemaz, A Braña, Brañoto, As Buallas, El Buño, Busbeirón,Bustarel, El Cabanal, As Cabanas, Cabo, A Cabra, Os Cabrios, AsCampas, Campelo, Cancelía, Cancelín, El Candal, El Canedo,Carballeda, Carballín, Río de Carondio, Castaedo, El Castelón,Cavornel, A Cereixa, Chamuscados, Chanteirón, El Cheirón, AComba, A Costa, A Costa, A Costa, El Couto, A Cova, A Cova, AFana, A Fonte, A Fonte, Fontefría, El Fontín, Forcado, Fornigueiro,El Forno, Forno, Furada, Gabas, A Gorba, Gorballo, Grova deAlbadía, Grulla, Horta Nova, Lampazoa, Llagón, Río Llouredo, ALomba, Manso, El Marco, A Martuxa, Medio, Moches, Molín, OsMolíos, Os Molíos, El Monte, Mourón, Río Navia, Río del Ouro(Bustantigo), Río del Ouro (Or), Paradas, A Pasada, Pedras Rubias,Pezós, A Porqueira, A Presa, A Prida, El Pumarín, El Rebollo, ARegueira, A Regueira, Regueirín, El Regueirín, El Regueirín, ElRegueirín, Relamoso, Rogueira, Rollón, Ronda, Rozadas, Rozadas,Rubieiro, San Pedro, Santa Colomba, Santellos, Serra, Somasilva, Río

Ò

BBOOAALL

BBooaallArmalBarreira, ABoalBoal de BaxoBoal de RibaBouza, ABrañas, AsCabana, ACabanas, As

Cabanois, OsCalceiroCalello, ElCalvario, ElCámara, ACapareirínCapareiroCima de VillaColmías, AsCosta, ACruces, AsCruz, A

19Boal

Trabaces, Trabadel, El Tronco, Tuselas, Vale Xelado, A Valía delCorvo, Valiel, El Vallado, A Valladosa, Río Valledor, El Vallín,Valmorgazo, Valongo, Valsalanceira, Veigabidur, As Veigas, VeigasAbades (lagúa), Vellas, Verducedo, Vilalaín, Vilasonte, Xestadel.

Boxo (sobreiral), Salime (presa), Llago (teixo), Santa Colomba(teixo), Serra de Carondio e de El Valledor (paisaxe natural).

◙El Castro en Arveales (castro), Colada (castro), A Freita

(explotación mineira), A Garganta (castro), Pena Colmea(insculturas), Piqueiros en Tremado (castro), San Martín delValledor (castro), Serra de Carondio (túmulos, círculos líticos), Serradel Palo (explotacións mineiras), Xan Rata (cova), Verducedo(arracada).

Ò

Ermita, AEstalelloFerradalFontarica, AFontía, AGranxa, AHorto, ElLlangraveLlanoso, ElLlaviadaLleiras, AsMazo Novo, ElMazos, OsMerouMiguilMolín, ElMontes, OsNavalíos, OsPedra Branca, APeiroisPelame, APenoutaPeredaPilella, APollacianoPreloPrelo de BaxoPrelo de RibaRaposeira, AReboqueira, A

RiomaiorRodellaRoxíosRozas, AsSan LlouguísSanta MarinaSanta OlallaSenría, ASerredo, ElSesto, ElSoma, ASomedos, OsTempras, AsToledoTombo, ElTorrenteValles, OsViñas, As

CCaassttrriillllóónn

Cabeza da VillaCarnil, ElCastrillónFermosa, AFolgueira MaiorFontes CavadasFontía, ALlan de IgresiaMestas, AsPalacio, ElPena, A

20 Repertorio toponímico e xentilícico da terra Eo-Navia Ò

Pumarega, ARebollal, ElRedicabo, ElReigotoRodeirosRondía, ASampolSarcedaSilvón Valle, El

DDooiirraass

Bouzúa, ACabana, ACarballo, ElCarrugueiroDoirasEscaleiraEscrita, A FroseiraLlanteirouMazo, ElMuñónPértiga, APiñeiraPruida, AVerdín

LLlleebbrreeddoo

Cova

AA RRoonnddaa

A CorteBaxada, ABraña de SellaBraña de Sella de BaxoBraña de Sella de RibaBrañavara, APenaforcada Ronda, AVillar de San Pedro, El

RRoozzaaddaass

Bidural, ElBrañallibrelCabana, ACarballalCasa VellaCepón, ElChao del Campo, ElGumio, ElOuriaRansalRoxa, ARozadasSantín, ElTrevéValle Seco, ElVeiga de Ouria, AVilla de Baxo (Rozadas)Villa de Riba (Rozadas)

21BoalÒ

SSeerraannddííaass

Barenta, ABracilesBusmaiorCabanas TrabazasCalzadas, AsCarqueixas, AsCima de VillaFaxeira, ALlanteiroLlavandeiraMarabillas, AsMartegas, As

MezáMiñagónNieles, OsOuteiro, ElPantigueira, APendiaPenedo, ElRasa, ASella, ASerandíasTeicellosVillanovaVillar de Serandías, El


∆∆Alto del Picón, A Gubia, Pena del Augua, Pena del Mesón, Pena

dos Homes, Pena dos Xugos, Pena Gorda, Pena Redonda, Penedo delSol, El Penedo Gordo, Penedo Penouta, Pico Bidures, Pico Carrizo,Pico da Azoreira, Pico da Brañella, Pico da Llagúa, Pico da PedraDereta, Pico da Prida, Pico da Queimada, Pico das Rozas Vellas, Picode Manferroso, Pico de Penácaros, Pico de Rudo, Pico del Corno, Picodel Coto, Pico del Cuco, Pico del Cutrullo, Pico El Corno, Pico Frou,Pico El Outeiro, Pico Lloural, Pico Pena Moura, Pico Pruida, PicoSilvón, Pico Trombedello, A Serra da Bovia, A Travesa, As Virtudes.

====Abelleira, El Amago, As Antiguas, Río de Armal, Bidueira,

Brañavella, A Brañúa, Cabrellas, Cadellas, Candousa, El Carballal, ACarballeira, El Carballo de Martín Perna, A Cárcava, A Carcavúa, A

Ò

23Boal

Carrocha, A Casa Nova, As Casas de Baxo, As Castañas, El Castro,Cereixeda, Cezures, Cillúa, El Corvo, A Costa, El Couso, El Couso,Couz del Regueiro, Cova, El Covo, El Cristo de Monaso, ACubelluda, Os Eirois, Os Faxeiros, El Fervedoiro, El Fervedoiro, ElFontal, As Fontaricas, A Fonte da Mulliqueira, A Fonte de Monaso,A Fonte de Ransal, A Fonte del Corro, As Fontelas, A Freira,Froseira, Frou, A Fuxeira, Granda Llonga, As Grovas, El Gumio, AHerbosa, Llagúas, As Llagúas dos Chaos, As Llamas, El Llanteirón, ALlastra, Os Llavadoiros, Llavandeira, A Llouxeira, El Mato, El Mazo,A Melandreira, As Mestas, A Metida, Os Migallíos, El Molín, ElMolín Novo, Monferroso (lagúa), Os Molíos, El Mosqueirón,Muñón, As Murolas, Navedo, Río Navia, A Ozquía, A Palleira, APasada das Llastras, As Pasademestas, A Pasadía, A Pasadúa, Pendia,A Pena Furada, El Penedón, Pequeno, A Pilella, A Ponte Nova, APonte Pedra, A Ponte Pequena, Río de Pontes, Poza del Montecín,Pozo da Lagúa (lagúa), Pozo da Llagúa (lagúa), Pozo del Chao daLagúa (lagúa), Os Regos, A Regueira, A Regueiría, Regueirín, ElRegueirín, Requeixa, Reselado, Retrellocouso, Río de Riba, Riofrío,Ribanco, Rodella, A Ronda, A Ronda de Baxo, A Ronda de Riba,Roxíos, Sampol, Sangrante, San Xoán, Sarceda, Sebes, A Sella, A SellaBidur (lagúa), A Serra, A Silva, El Sixeiro, A Sorna, As Teixeiras,Tellomosqueiro, Texo, A Torreira, Trapella, El Trigo, A Uceira,Urdieira, El Vale, El Valle, Vallín, El Vao Vello, A Veiga, A Veiga deOuria, A Veiga del Llago, As Veigas, Villanova, Villarín, A Vruite,A Zaranceira, Xicón, Xungosa.

Doiras (presa).

Ò

CCAASSTTRROOPPOOLL

BBaallmmoonnttee

Aguillón, ElAmarelo, ElArco, ElBalmonteBarreiras, As BrañatuílleCabana, ACabanada, ACabanías, AsCalella, ACandal, El

CandaosaCarballín, ElCárcava, ACarrallo Casa de Cima, ACasa de Porta, ACasa El Vale (A Grandela)Casas de Baxo, As (Obanza)Casía, ACastro, ElCavorcos, OsCerolleiro, ElCouselo


◙Alto de Penouta (inscultura), Brañallibrel (explotacións

mineiras), A Carcavúa (explotacións mineiras), El Castelo enSerandías (castro), El Castelo del Villar de San Pedro (castro), ElCastillón da Veiga de Ouria (castro), Castrillón (castro), El Chao dasAlbas (túmulos), A Cova del Demo (cova), A Escrita (castro), Foxou(explotacións mineiras), Froseira (explotacións mineiras), Llomba daRonda (insculturas), Macizo de Penácaros (túmulos), Os Mazos(castro), Pena Moura (insculturas), Pendia (castro), Penedo delMorco (insculturas), río Porcía (explotacións mineiras), Serandías(explotacións mineiras), Serra da Bovia-El Gumio (túmulos), Serra dePenouta (túmulos), Serra de San Roque (túmulos), El Vao Vello(explotacións mineiras), A Veiga de Ouria (explotacións mineiras),A Veiga Grande (explotacións mineiras).

Ò

Castropol 25Ò

Ferreiría, AFolgueirosa, AFonte, A (El Castro)Fonte da PenaGrandela, AGreco, ElLeiríoLlagarMonteavaroMuria, AMurolas, AsNiseiros, OsObanzaObra, APicacho, ElPrudencio, ElRel, ElRoza Vella, ASanchínSanta ColombaSeixo, ElSela de Obanza, ATanreirosTendeiro, ElTrobo, ElVal de Obanza, ElVale, El (Monteavaro)Valín, El Veiga de Folgueiras, AVellal, ElVilarín

Vior

BBaarrrreess

BarresBodegoCampón, ElCarretera, ACasa da GrandaCasas Novas, AsCovo, ElCruceiro, ElDonlebúnLamelas, AsLieira, ALouteiroOubíasParaxesPenarrondaPenedo, ElReboledoRubieiraSalcedoTarel, ElTeso de Lois, ElTombín, ElTrenorValeViladúnVilarvelloViña, A Xebradeiro, El

Repertorio toponímico e xentilícico da terra Eo-Navia26 Ò

CCaassttrrooppooll

Antigua, ABarreiras, AsCalCastellana, ACastropolFonte, AFontela, AMoldesPalomba, APruida, APunta, AQuintalongaRío del Tallo, ElRiofelleSan RoqueVruiteira, A

AAss FFiigguueeiirraass

ArnaoCarballo, ElFigueiras, AsGrandaLagúa, A LoisRozadelaSan Román

MMoollddeess

Aldeanova, Areeira, A

Augüeira, ABría, ACarretera, ACasal, ElCornallo, ElEiramolaFabalFerrol, ElGaiolesGrandaHorta, ALantoiraLisoLoureiroPalaciosPalloza, APoceira, ARoda, ASabugoSan MiguelSan XoánSilvalláTrobo, ElVenta, A VilagomilVilarrasa

PPiiññeeiirraaBecharroBerbesa

Castropol 27Ò

RodilesSalíasSan CristovoSantiagoSeixasSoma, ATeixoeira TomentosaValín, ElVerruga, AXonte

PPrreessnnoo AñidesArguiolArmeirínAzoreiras, AsBarreiro, ElCabana, ACanedo, ElCárcova, ACerolleiro, El (Vilar)Couso, ElFoxo, ElLanteiroLavandalMazo, ElMeiredo, ElMuriasMurias de BaxoMurias de Riba

Bouza, ACalella, ACampas, AsCampo, ElCampoabertoCarballalCarreira, ACasa NovaCasadínCasía, ACastañeirúaCastroCotaposCotareloCovas, AsCruz, ACulmieirosEsquilo, ElFerradalGrilo, ElMolín del Monte, ElMolín Novo, ElPedreiraPéligosPenedo, ElPinal, ElPiñeiraPusallaneRego, ElRiocalente


Pereiral, ElPereiro, ElPorqueira, APresnoPusalvastreRebouquedoRegocavado, ElRequeixoRondeiraSamagánSantallaSela de Vinxoi, ASesteloTabesTríoVeiga del Torno, AVeiga dos Molíos, AVenta, AVilar

SSeeaarreess Aldea, AAxelánBarreiro, ElBarrio de BaxoBosque, ElCaleiros, OsCanceladaCarballoCasía, ACruz de Vilar, A

Cruz, ADecerFondónGrandalláLagosMarco, ElMolín Novo, ElMolíos, OsOuturelPalacioPedra de FloraPerulleira, APiñeiroPresaReamilReamil VelloRego de Presa, ElRío de AugüeiraRío de SearesSearesSouto, ElSuparedesVermello, ElVilarVilavedelle Viña, A

TTooll ArcenadaBarrionovo

∆∆Agudelo, Alto Picón, A Bovia, Monte de Brañela, Montes de San

Marcos, A Pena da Raposa, Pena de Colpe, A Pena del Agua, Pena delPelaio, A Pena del Teixo, A Pena dos Bois, Pena Grande, PenaMonteavaro, A Pena Mosqueira, A Pena Moura, As Penas das Vacas, AsPenas de Carcaixedo, As Penas de Porta, Penas Longas, A Pica daMalandreira, Pico Abadín, Pico A Penabúa, Pico Cachopo, Pico Curisco,Pico da Aguileira, Pico da Arquela, Pico da Espiga, Pico da Maruxía, Picoda Pedra Dereta, Pico da Rouña, Pico da Zarra, Pico das Murolas, Pico deArbedosa, Pico de Castelo, Pico de Liceira, Pico de Vilar, Pico del Arco,Pico El Alba, Pico El Marco, Pico El Pedroiro, Pico El Picarelo, Pico Islela,Pico Os Outeiros, Pico Pena Albeira, Pico Pousadoiro, Pico Seco, PicoTaboiro, Pico Verde, El Picón, Serra da Bovia, Serra de Braña Xual.

====El Acevreiral, A Amoreira, Angueira, Arbedosa, Balmonte,

Berbesa, Binteiro, Os Boudois, Branco, A Braña, Brañatuílle, Brul,Buscabreiro, Río de Añides, Axelán, El Cabrito, Cadabeira, A Cal, A

Castropol 29Ò

Boudois, OsBourioBrulCabaleirosFonte, AFontequías, AsGranda, AMagosteiras, AsMazo, ElNavalínPedras, As

Perulleira, APumarega, ARonda, ATolTombín, ElVieiro Vilasebil

Repertorio toponímico e xentilícico da terra Eo-Navia

Calella da Mula, El Campo (lagúa), El Campo Grande, El Candal, ElCanedo, Carballal, El Carballo de Martín Perna, Carlangas, Carrales,As Casas de Riba, Casteda, Os Castros, Cima, El Ciollo, Corraldela,El Corro, El Cortín, Os Corzos, El Couce, Os Couces, Os Covos, ACuba, Río da Veiga de Ouria, Río de Obanza, Río Eo, El Érbido, ElEscouredo, Fabal, As Faias, As Fiosas, A Fonte, A Fonte delSalgueiro, A Fonte Fría, A Fonte Mala, A Fonte Redonda, El Fornelo,A Forxa, A Foxa, A Freita, A Fulladoira, A Galía, A Gamallosa,Gancedo, El Grilo, Islela, A Labana, Lagos, Lamiceiras, A Louxa, ALouxeira, As Magosteiras, María (lagúa), El Medio (lagúa), El MolínVello, El Mouco, Muria, Murias, Navedo, Os Niseiros, A Ougueira,Palmión, A Palomba, Paradela, Pasada, A Pasada, As Pasadas, APasadía, El Pedregal, Péligos, A Pena Mosqueira, Penarronda,Penedo Zarrado (lagúa), El Pereiral, El Pico Verde, Piñeiro, RíoPorcía, El Pozo (lagúa), Presa, Pusallane, Regueira Seca, OsRegueirales, Requeixo, Río de Reselado, Riofelle, Ronda, Santalla,Seares, Seixas, A Sela, Río Suarón, Taboiro, Río Tol, Tomentosa,Tornado, As Tres Fontes, A Uceira, El Val del Coto, El Vale, A Veigada Ovella, Viladún (lagúa), Vilarín, El Viso, El Xeixo (lagúa).

~~As Acías (praia), Arnao (enseada), Arnao (praia), Arroxo

(punta), A Atalaia (punta), El Barco del Cura (punta), El Binteiro(punta), El Boi (punta), Os Botes (praia), A Cabana (punta), OsCaleiros (enseada), Os Canoucos (punta), Os Carballíos (praia), OsCarballíos (punta), El Corno (punta), A Cruz (punta), Espiela (praia),Espiela (punta), Fabal (enseada), A Fonte (enseada), A Fontela(enseada), As Fontías (punta), Lagosteiro (enseada), A Lieira(enseada), Llan (punta), El Maste (punta), Navallín (illa), Penalba(praia), Penalba (punta), Penarronda (praia, monumento natural),A Ponte dos Santos (ponte), A Punta de Santos (punta), As Regueiras

30 Ò

(enseada), Ría de Ribadeo (ría, reserva natural), Romelas (illas),Salgueiro (praia), Salías (praia), Seares (enseada), El Sobernado(punta), A Taraxe (punta), Turrullón (illa), Veloso (punta).

◙Alto da Coroa (túmulo), El Castelo en Llagar (castro), Os

Castros na Bouza (castro), Os Castros en Brul (castro), Os Castros enPiñeira (castro), Os Castros en Santalla (castro), Os Castros en Seares(castro), Os Castros en Vilavedelle (castro), Chao da Ogueira enPiñeira (túmulo), El Corno en Viladún (castro), El Corolo enLantoira (castro), A Coroa en Eiramola (castro), El Esquilo (castro),río Fornelo (explotacións mineiras), As Grovas (explotaciónsmineiras), Lombo da Arquela en Balmonte (túmulo), Pasadía en Brul(túmulo), Pedra Dereta (túmulo), Pedras Apañadas en Balmonte(túmulo), río Porcía (explotacións mineiras), Serra de Braña Xual(túmulos), Tanreiro en Balmonte (túmulo), Vao del Arca en Brul(túmulo), Val del Candal (explotacións mineiras).

Coaña 31Ò

CCOOAAÑÑAA

CCaarrttaavviioo

Barco, ElCartavioEsteler, ElLlozaLlugarnovoSan CristovoSilvarrondaVillallocai

Xonte

CCooaaññaa

Braña, ACadavales, OsCarbónCasa Branca, ACereixedoCigoña, ACoañaCruces, As


LlogüísLlosoiroMeixideMestas, AsNadouSanto EstevoSarriouSella, ATalladas, AsTravesa, A ValentínVillar, El

FFoollgguueeiirraassAbredoAnsilánBarqueirosEsfreita, AEspín, ElFolgueirasMeiroOuteiroTorceXarrio

LLlleebbrreeddoo

Cabanía, ALlebredo

MMoouugguuííaass

AstásCamaral, El

Canteiro, ElCourota, ACristo, ElEspín, ElFoxosFundillón MedalMouguíasOrtigueiraRabeirón, ElRegueira, AVeiga de PindolasVillares, Os

TTrreelllleess Arbedosa, AArco, ElArnundeBarreiras, AsBragal, ElBustarbernegoCernada, ACurillón, ElFerreiroLlameira, AOrbellePereira, APousadoiro, ElPumarínRetella, ASequeiro

∆∆Alto da Montería, Alto da Vara, Carballosa, El Montecín,

Penedois, El Pereirón, El Pico Alto, Pico Castello, Pico da Costa,Pico da Vidrosa, Pico de Bouza, Pico del Áliga, Pico dos Bois, Picodos Penedos, Pico El Bravo, El Picón, Picón de Trapa, Picón deVidrosa, Pico de Xarrio, Picón dos Lloureiros, El Piquín da Braña, APolleira.

====Ansilán, As Antiguas, Río de Armazá, El Bragal, El Bravo,

Bustabernego, El Cabanal, A Cabanía, A Candousa, El Cargadoiro,Carril, Castañeira, Castardiel, El Contorno, Os Contornos, El Cortín,El Esteler, A Faia, As Figueiras, El Folladoiro, A Fonte del Camín, AForcada, El Fundión, A Llagúa (lagúa), Llavaios, A Llouxeira, AsLlouxeiras, Mariales, Río Meiro, Río das Mestas, Mudrieiros (lagúa),Río de Nadou, Ría de Navia, Río Navia, El Nío del Corvo, A Pasada,

Coaña 33Ò

TrellesTrousas, AsValles, OsVallía, AVeigas, AsVerde, A Villar, ElVivedro

VViillllaaccoonnddiiddee

Aspra, ElBusnovoCadaval de Baxo

Cadaval de RibaEstelleiro, ElPortoRonda, ASabarizTarrebarreTeixedoTeixedo de BaxoTeixedo de Riba VillacondideVillardá


El Pinto, A Ponte, A Pontenova, Pumarín, Ramos, A Regueiría,Riba, El Río, Riofrío, Sagrado, Sarriou, Sequeiro, Somosérbidos, ATeixeira, El Tesouro, A Travesa, Vivedro.

~~As Areosas (illas), Armazá (praia), Arnelles (praia), El Barco

(praia), A Barra (praia), A Barra (punta), Barrosa (praia), El Bigareiro(punta), A Cabana (punta), A Campella (punta), Os Canellos (illas),El Castello (punta), Castrello (punta), A Collea (praia), El Cónico(punta), Corveirón (punta), Os Covallos (punta), Engaramada(punta), A Figueira (praia), El Fornel (punta), Os Gavieiros (illa),Gavieiro de Fóra (illa), Gouñón (punta), A Isla (praia), A Llamosa(illa), A Llastría (illa), A Marella (praia), Mixames (praia), El Palo(punta), Pandelleiro (punta), A Pedra del Congrio (punta), APedrellada (praia), A Percebeira (praia), A Percebeira (punta), Salías(punta), San Agustín (cabo), Torbas (enseada), Torbas (praia), ElValladón (punta).

Arbón (presa).

◙El Castellón de Villacondide ou Coaña (castro), Castredal en

Pumarín (castro), Coaña (estela discoidea), Coaña (túmulo), AsCruces (túmulos), El Fornel nas Cruces (explotacións mineiras),Llombo del Ribeiro (túmulos), Llombo dos Trobos (túmulo), Lloza(explotacións mineiras), Mouguías (castro), Punta da Figueira enMedal (castro), Riofrío en Vivedro (explotacións mineiras), Valentín(torques desaparecido).

34 Ò

Eilao 35Ò

EEIILLAAOO

BBuullllaassoo

Baboreira, ABullaso,Bustello, Chousa Vella, ACortín, ElLlanteiroLlombatín, ElPoceiro, ElVillar de Bullaso, El

EEiillaaoo

Barreiras, AsBarreiros Cabeceiro, ElCachafolCanaveiro CarballalCasas del Río, AsCima de VilaCortes da Silva, AsCortes de Abredo, AsCortes de Buspende, AsEilaoEilongoEntrerríosErcesFondón, ElGrandela, A

GrandelíaLleiras, AsLombo, ElMellideMontaña, AMoxardínPastur Pena, APena del Río, APereiría, APerlolPolavilaPonte, APraza, AQuintal, ElRebordela Rozas, AsRozos, OsSanto EstevoSilvelaTourelleValonga Vilar de PasturVilasecaZadamoño

EEiirrííaass

CerníasEiríasEstelaNavedo


∆∆Altos de Producentes, Os Gargalois, Penamaior, Pena del Pico,

El Penedo da Colmía, Penedo de Penaescuita, Peno Blanco, Peno ElGroso, Pico Abraedo, Pico Aguileira, Pico As Sellas, Pico Castello,Pico Coiredo, Pico Cornos Pereiros, Pico da Azoreira, Pico daBarreira, Pico da Cruz, Pico da Degolada, Pico da Sela, Pico da Vaga,Pico das Grovas, Pico de Barandón, Pico de Bidur, El Pico de Corno,Pico de Cuedo, Pico de Mudeiros, Pico del Candamoxo, Pico delCastro, Pico del Cordal, Pico del Grandón, Pico del Outeiro, Pico ElCarrazpio, Pico El Corno, Pico El Llaguerío da Pereira, Pico ElLloural, Pico El Palacio, Pico El Picón, Pico El Soutón, El PicoGrande, Pico Iruella, Pico Mexois, Pico Os Gargalois, Pico Rubio,Pico Sarnoso, Pico Suarribas, Pico Vigueira, Pico Violla, Picón, APruida de Barreiros, Santo Estevo, A Serra de Carondio.

====El Aceval, El Aceval (lagúa), El Adrado, Arcaxullán, A Arquela,

Benteiro, As Bidules, Botelle, A Braña del Pao (lagúa), A Braña Vella,El Brañal, Brañanova, Brañanova (lagúa), Campolago (lagúa), El

36 Ò

Río de VillarRío de CovaSarzolTamagordas

AA RRoonnddaaBraña, ACabanelaMeisnadoPato, ElSilvarelle

Vale de Louredo, El

XXííoo Canteiros, OsLlomba, APenas, AsRebollal, ElSalgueiros, OsSan XuliánVao de Xío, ElXío

Campo Redondo, Canabeire, Río de Carballal, A Carballeira,Carcavón, A Carrila, As Carrueiras, El Castelón, Castro, Os Chaos(lagúa), Río Cillúa, A Cobertoirada, Combarro, El Correlo, El Cortín,As Corvas, A Costa, Covalelle (lagúa), El Covo, Os Covos, Eilao(lagúa), Eirías, Río de Entrerríos, A Esquitadoira, A Estremadoira,El Ferrado, Folgueirúa, A Fonte, As Fontelas, Fontevella, Fornín, ElFoxo, A Fuxeira, A Galeira, Os Grovados, As Grovas, El Gouño(lagúa), Río de Hío, Lago, Leices (lagúa), A Llouxeira, As Lubicieiras,As Lubicieiras (lagúa), As Maleiras, El Marcello, Meisnado, Mera,Miguel, Modrieiros, As Moscas, Navedo, Río Navia, El Omeiro,Padornelo, Penacerrada, A Pereira (lagúa), El Poleiro, Pousadoiro, ElPradorramón, Os Prados (lagúa), El Rego, A Regueiría, Os Relallos,El Requeixo, Río de Riello, Sarzol, Seco, A Selía, A Secolía, Río deSilvarelle, Os Testos, Río Teixedo, Vaga, Val de Barra, Vale Forcada(lagúa), Valdebar, Valle da Vaca, Valle del Penedín, Vallín, OsVallíos, Valonga, El Vao da Sela, El Vaostriz, A Veiga de Alías, AsVeigas, El Villar, Villarín, A Vruite, El Xeixo (lagúa), El Xeixo(Lagúa), Xío, A Xunqueira.

Doiras (presa).

◙Altos de Beveraso (insculturas), El Barcalín (túmulos), A

Cabana del Mouro en El Pato (explotacións mineiras), CamínGrande (túmulos), Carballeira (túmulos), Os Castellois de Eirías(castro), El Castelo de Entrerríos en Pastur (castro), El Castelón deEilao (castro), El Castelón de Zadamoño (castro), Chao da Arquela(túmulos), A Corte de Erces (insculturas), As Cruces (túmulos), ADegolada (túmulos), A Encadromada (túmulos), Entrerríos (túmulos,

Eilao 37Ò


dolmen, insculturas), A Ermita de San Roque (túmulos), Furada delRego (explotacións mineiras), Furado de Pepeta (explotaciónsmineiras), Gargalois (dolmen), Lagúa del Seixo (túmulos), As Llagúas(túmulos), A Llomba del Castro en Llombatín (castro), Merúas(túmulos), Mina de Abaxo en El Pato (explotacións mineiras), APena da Buvia (túmulos), A Pena da Cabana (dolmen), A Pena delMouro en El Pato (explotacións mineiras), Pena Encantada enSilvarelle (explotacións mineiras), Penas Llongas (túmulos), El Picoda Cruz en Tamagordas (castro), Prado de San Roque (túmulos),Serra da Bovia (túmulos), Serra de San Isidro (túmulos), Serra de SanRoque (túmulos), Vale del Carrizpo (túmulos), As Veigas (túmulos).

38 Ò

FFRRAANNCCOO,, EELL

AArraanncceeddoo

Abelleiras, AsAndía, AAndía de Baxo, AAndía de Riba, AArancedoArancedo de RibaBarrosas de Baxo, AsBarrosas de Riba, AsCabanella, ACalella, ACandal, ElCastro, ElCavorcos, OsCernada, AChabolo, El

Couz, ElEnxertedo, ElFigueirola, AFollaranca, AGudínLlombo, ElMazo, ElNogueira, APonte da Veiga, APozo, ElPreguntoiro, ElPumaríos, OsRabexo, El

AA BBrraaññaaArnosa, ABargazBecerril, El

Franco, El 39Ò

Braña, ACabana, ACabana Vella, ACalellía, ACalveiroCaroceiro, ElCaroceiro de Baxo, ElCaroceiro de Riba, ElCastañedo, ElCavornas, AsChao das Trabas, ElGrandamarinaFonte, ALlamazo das CavornasMendoisMercadeirosPena de CabrasRomelleRomelle de BaxoRomelle de RibaSellas, AsVao, ElVillarín

AA CCaarriiddáá

ArbocesAtalaia, ACalella, ACampo Grande, ElCaridá, ACova, A

Cruz, ALlóngaraPorto, ElSenra, A Trigal, El

LLlleebbrreeddoo

Balcón, ElBidureiral, ElBrañamaiorBustelCampo, ElGrandaLlebredoPandella, APasadúa, APenas, AsRiocaboVallías

MMiiúúddeess

BeiralBouzas, AsBrañoto, ElCaballeirosCastañedo, ElCastelloCilleiroCotarello, ElFarineiro, ElFerreira


FreisnedoGodellaGrandella, AGuxoiLlavadoiro, ElMiudeiraMiúdesMolleda, AParaxúaPerdigueirosPiantesPontes, AsQuintas, AsRebellón, ElVillar

PPrreennddoonnééssArbedeirasAnguileiroBarreiras, AsBoimouroCabenzos, OsCarbexeCasa RicaCastro, ElCasúas, AsGuarda, ALlagúa, ALlouredal, ElLlugar NovoLlugar Vello

MaurellaMeisnadoMolieiro, ElNenínPenedo, ElPerulleira, APilandePiñeiraPrendonésQuintas, AsRebollada, ARiobónSan XoánSueiroTarracías, AsVellal, El Zarredo

VVaallddeeppaarreessArgulArmaiorAtalaia, ABarraca, ABoucel, ElEscaleiros, OsFonfríaForxega, AFranco, ElLlastresMarón, ElMernes

∆∆Alto da Montería, Alto da Vara, Altos del Farineiro, El

Cuadramón, El Farineiro, Fonte Vella, Monterrondo, Pico Alto, PicoAnguileiro, Pico Cachopo, Pico da Granda, Pico da Llagúa, Pico daMesneira, Pico da Travesía, Pico da Veiga, Pico da Verruga, Pico daVidrosa, Pico das Virtudes, Pico de Mendois, Pico del Árbol, Pico delCano, Pico del Corno, Pico del Cotarro, Pico dos Bois, Pico El Bravo,Pico Llouredal, Pico Louteiro, Pico Pruida, Santa María.

====Acevreiros, As Agullas, El Balcón, Río de Bargaz, Binteiro, Río

Brañamaior, Buspedroso, Bustel, Caballeiros, Caballos, Cabanía, AsCarboeiras, El Cadorno, El Cantarillón, Carcedo, Castardiel, RíoCastello, As Cavornas, El Couz, Covos, Río da Filangueira, Río daFollaranca, A Fonta, A Fonte Seca, Os Freisnos, Friadal, Granda,

Franco, El 41Ò

Molle, AMolleda, AMourelleNovalesOvieiroPebidal, ElPedraPorcíaPorto, ElRonda, ASalgueirasSan PelaioTrollobargo, El

ValdeparesViso, ElZarradín, El

VViillllaallmmaarrzzooCastello, ElChao, ElLludeirosMaiorazo, ElRío de CaballosSamarfún San XullánVillalmarzo


Grandalleira, Río Grande, A Llagúa (poza), A Llandá, Os Llourerois,As Maseiras, El Matadeiro, Meisnado, Río del Mazo, Río de Mernes,Monte Grande, Río Miúdes, Molín das Sellas, El Molín Vello, AsMolleiras, Navaredo, A Pasada, A Pasada de Riocabo, A Pasadúa,Pena, Río Pequeno, Perdigueiros, Río Porcía, Pormenande, Ramos,Recorva, El Regueirín, Río de Riocabo, Salgueiras, Torbas, Vallín deUmeiros, Río de Vao de Castro, Veiga del Torno, Río del Veigoto, AVenta, Villarín, Xonte.

~~A Atalaia (punta), A Barqueira (enseada), Os Bois (illas), Branco

(cabo), Cambaredo (praia), Cambaredo (punta), El Carral (punta),Castello (praia), El Castellón de Pormenande (punta), Chisliqueira(illa), A Corveira (illa), Corveiro (illa), Os Corvos (punta), As Covas(punta), As Ferreiras (punta), A Fontía (punta), Foxos (illa), ElGavioteiro (punta), Grande (illa), Lleitavida (punta), Monellos(praia), Monellos (punta), A Mortiza (enseada), Penedo Mouro(punta), El Picón (punta), Porcía (praia), Pormenande (praia), ElRego (punta), Riboira (praia), Torbas (praia), Vella (punta).

◙A Andía (explotacións mineiras), Arancedo (explotacións

mineiras), El Arcueira en Mendois (túmulo), Bargaz (explotaciónsmineiras), El Barredal (explotacións mineiras), A Braña (explotaciónsmineiras), Cabo Branco en Valdepares (castro), río Cambaredo(explotacións mineiras), As Cárcovas de Pena (explotaciónsmineiras), El Caroceiro (explotacións mineiras), El Castellón enCastello (castro), El Castellón na Caridá (castro), El Castrón enArancedo (castro, explotacións mineiras), As Cabornas (explotaciónsmineiras), A Coroa en Prendonés (castro), A Coroa del Castro en

42 Ò

Arancedo (castro), El Couz (explotacións mineiras), As Covas(explotacións mineiras), Entornadoiro (explotacións mineiras),Ferreira (explotacións mineiras), A Grova (explotacións mineiras), ElLlamazo (explotacións mineiras), Llamúa (explotacións mineiras),El Mazo (explotacións mineiras), Miúdes (castro), El Pedregal(explotacións mineiras), El Pedreiro en Carbexe (túmulo), Pena deCabras (explotacións mineiras), El Pozo del Llago (explotaciónsmineiras), Pusnovo en Llebredo (túmulos), El Regueiro del Torno(explotacións mineiras), Trabúas (explotacións mineiras), El Valle(explotacións mineiras), El Valle da Perdiz (explotacións mineiras),Os Valles (explotacións mineiras), El Vao (explotacións mineiras).

Grandas de Salime 43Ò

GGRRAANNDDAASS DDEE SSAALLIIMMEE

GGrraannddaass ddee SSaalliimmee

Barrialón, ElBovias, AsBusmaiorCabanelaCampas, As (Grandas)Campón, ElCarballo del CuitoCarballo FalsoCarme, El (Grandas)Carrilón, El (Santa María)Casa da Lagúa, ACasía, ACasteadeloCastroCereixeira

Chao, ElCima de Vila (Castro)Cima de Vila (Grandas)Correlos (Santa María)CotoCouso, ElCruces, As (Grandas)EscanlaresEscola, A (Santa María)Fabal, ElFarrapa, AFerreiro, El (Grandas)Fondo de Vila (Castro)GrandasLagar, ElLlan de CarballoLomba, AMalneira


Muroca, ANogueirouPadrairaParadelaParadela de SalimePasadoiro, ElPedrePenabrancaPenadradaPico del Zarro, ElPico Vilar (Grandas)Quintá de Saborín, AReigada, ARequeixada, A (Santa María)RobledoRonda, ASalimeSalto, ElSan XuliánSanmaiorSanta MaríaTrasmonte da BoliqueiraValdedoVales, OsValía, AVilabolleVilar, ElVilarelloVilar MaiorVista Alegre

AA MMeessaa

BuspolMesa, ATexedón, ElToucedo, ElValía MaiorVilar de Buspol, El

NNeegguueeiirraa

Airela, AArmilda, APelouVila de Fondo

PPeennaaffoonntteeArrotón, ElAvesigo, ElBrañota, ABustelo del CamínCruces, AsFielato, ElFonsandínLieira, APena Marela, APenafontePenafuradaPontiga, ASeoaneSilvañáTeixeiraTrasmonte

Grandas de Salime 45Ò

QuintelaRañadoiro, ElReboleira, ARego, ElTrabadaTras da CovaValías da Cova, As

VViillaarrppeeddrree

Casía, ACorula, AParadelaPasarouSan BrunoTartagueira, ATrasmonte da CorulaVilarpedre

VViittooss

BuruallaMagadánMolín de Vitos, ElPonte de Vitos, ARiotorto Vitos

ValabelleiroVeiga, AVeiga da Cima, AViñola, AXestoseloXestosoZarra, A

TTrraabbaaddaa

Barrial, ElCastro, ElChao de Naval, ElCorno, ElCova, ACova de Baxo, ACova de Riba, AFabal, ElFolgosaFornaza, ALlan de PereiraMazo de Río de Cabalos, ElMolín da Cova, ElMonteseirín GrandeMonteseirín PequenoPallarínPena del Corvo, APenedo


∆∆El Acevo, Aguión, Aias, Buspol, Campón, Corvo, Coto, El

Moural, Pedras Apañadas, Pena Acevo, Pena Casais, Pena Louxada,Pico Cuía, Pico da Mina, A Rubia, Tombo, Valiel.

====As Aguas, Allonca, Río Alumbreira, Río Augüeira, Baldeiro,

El Bañal, Barangada, Berxuste, As Bodegas, A Boliqueira, Bornela,Brañota, Cabalos, Cales, Os Carríos, A Casía, Couces, Couso, ACova, El Covo, Río Ferradal, Ferreira, Gabas, Meda, Río del Molín,Monteseirín, El Navallón, Río Navia, Novo, Río del Ouro (Or), APena, Pena del Boi, Penafonte, Pereiro, Pradíos, Prados, ARegueira, Regueirín, El Regueirín, El Regueiro, San Martín, SantaMaría, Seimeira, Silvá, El Soutón, El Texedón, Río de Trasmonte,Río Troncón, Valabelleiro, Val de Salanceira, El Vale, Río daValía, Val de Freire, Val Rubieiro, A Veiga, A Veigoa, Vilapedre,Vilar Maior.

Salime (presa), Serra de Carondio e de El Valledor (paisaxenatural).

((++))

A Albeira, Doade, El Mazo, El Molín das Barallas, A Quintá,Saborín, San Feliz, Susalime, A Veiga Grande (poblacioisdesaparecidas baixo a presa de Salime).

46 Ò

◙Monte Bornela en Santa María (túmulos), El Canadeiro

(túmulo), El Chao de Cereixeira (túmulos), Chao del Molín del Río(insculturas), El Chao de San Martín (castro), Pico A Cancela(túmulos), El Coto en Padraira (insculturas), El Cuturulo enPenafonte (castro), Folgosa (castro), A Mesa (túmulo), Pelou (castro),Pena Furada (explotación mineira), Val Abelleiro (castro,explotación mineira), Valdepena en Nogueirou (insculturas), AXorenga en Xestoselo (insculturas, túmulos), Zarro das Tumbas enRobledo (túmulos).

Ibias 47Ò

IIBBIIAASS

CCeeccooss Augüeiro, ElBoiroBusteloCadagallosoCampelínCarboeiroCecosCenteaisChao de AbelleiraFolgueiras de BoiroMergulleira, APena del Corvo, APousadoiroRellánRicadeixoSan Román

Santo EstevoVilamaiorVilar

OOss CCoouuttooss Folgueiras dos CoutosGavianceira, ALagúa, AMuria, AMuria de Baxo Cha, AMuria de Riba, AParadaPerdigueiraSanta Comba dos CoutosVal de FerreirosVilarelloVilaselandeViñal, O


SSaannttoo AAnnttoollíínn ddee IIbbiiaass Aguallo, ElBarreal, ElBarreiras, AsCaldevilaCalvario, ElCampa, ACascarín, ElCouso, ElCuantasFerreiraFolgosoFondal, AFoxo, ElGralleiras, AsLagarón, ElLiaresMaquía, AMiquelo, ElMontilloPenedaPiñeiraPraza, ARegueiro, ElRoutiña, ASanto AntolínSol, ElTorgual, ElValín, ElVeiga, AViña Vella

MMaarreenntteess

BustoMarcelláMarentesValía Grande, AVilaxane

PPeelliicceeiirraa

ArandoxoPeliceira

SSaann CClleemmeenntteeAlguerdoBusanteOumenteSan ClementeSanta CombaSerra, A

SSeennaa BarcaBustelínCasa de Barreiros, ACastaosaPenedelaRío de PorcosSalvadorSantisoSenaSestelín

SSeerrooiirroo

∆∆As Biarzas, Busbeirón, A Candaosa, A Carcavina, El Cazarnoso,

A Cebada, Cervos, El Chailón, El Chailón Fondeiro, Chao del Pozo,Ciallo, Cinsa, Cotarro, El Couño, Cuías, El Esteleiro, A Pena, PenaForcada, A Pena Velosa, As Penas de Tuña, Penela, Os Picarelos, Picoda Vila, A Plana, Os Pradallos, El Redondo, El Regueiro, Rioseco, OsVales, A Valía, El Valín, Alto de Valvaler, El Viso, A Valladeira.

====Río Abelleira, Abraedo, Acercadas, Acevedo, A Alvariza,

Andeo, Antigo, Arandoxo, El Argomal, El Arroto, Avesío, Río deAzores, A Barreira, Bolleiro, A Bouza, Río Busante, Río Bustelín,

Ibias 49Ò

AndeoDouFolgueiras da ViougaFornaGrova, AMourentánOuríaPradiasSeroiroVal de BoisValvaler

TTaallaaddrriizz LlaneloTaladrizVilaorilVilar de Cendias, El

VilarínVilarmeirín

TToorrmmaalleeoo BusoFondo de VilaFresnoLamela, ALuíñaPiadeira, APoblado, ElSalgueiro, ElTorgaTormaleoVilares de AbaxoVilares de Arriba


Busto, Río Cabo, As Cabulías, Cadagalloso, Caldevila, Campa daCruz, Campelía, Candacabalos, El Candal, Río Cervos, Os Chagozos(lagos), A Collada, As Comuñas, Confita, El Corión, El Corisco, RíoEl Corno, Os Córragos, Coruxeiro, El Corvo, A Costa, Couto, Río dosCoutos, Covas, Cuturelo, Erbedeiro, Río Escuroso, A Folgueira,Folgueiras, Fondo de Vila, Fonte Aguilladas, Forna, Fresno, A Grova,Río Ibias, Río Lagarín, Lagüeiro, A Lama, A Lamela, Leituelos, RíoLiares, Llamoso, Río Llanelo, Río Luíña, Marcellá, Marentes, ElMazo, El Medio, Meixide, Merileo, Min, Os Molíos, Moreira, AMuria, El Navallo, Río Navia, Oumente, Pan Forco, Pan Porco,Pandelo, Parada, A Pasadía, Pedroso, Peliceira, Pena Forcada, PenaNegra, A Pena Velosa, Peneda, Penedela, Pontedo, El Pontigón,Pumarega, Punteira, El Rebincadoiro, Rebordelo, A Redonda,Redumil, A Regueira, A Regueiría, Redomín, A Rondela, Rubial, RíoRumión, Saldoiro, Salvador, Sestelín, Río A Teixeira, Tesouros,Torga, Trabanco, As Vacas, Val da Reboleda, Vale da Castañal, ValRafuseiros, O Val da Roviña, Valdebois, El Vale, A Valía, A ValíaGrande, Valía Longa, Río Valía Escura, A Valía Porca, Río As Valías,Valicel, Os Valíos, Valcarce, Valmaior, Valserra, Valvaler, El Vao,Río Viouga, Xangozos, Xoteiras, Xuncelos, Xunqueira.

Moelos (reserva natural).

◙Andeo (dolmen), El Castelo de Cecos (castro), O Castro en

Vilarello (castro), Chao de Leda en Seroiro (dolmen), Chao dosMoullois en Vilares de Arriba (dolmen), O Coredo na Lagúa (castro),Fondo de Vila (castro), A Hucha da Serra en Pradias (dolmen), río

50 Ò

Ibias (explotacións mineiras), A Pena dos Pozos en Andeo(insculturas), Penedela (explotacións mineiras), Río de Porcos(explotacións mineiras), Sena (castro), Vilarmeirín (castro).

Navia 51Ò

NNAAVVIIAA

AAnnddééss

Aspra, ElBarcúa, LaCalvario, El Campo de San Pedro, El Casa Nova, LaColorada, LaCortías, LasCruz de Paderne, LaEsperanza, LaFábrica, LaForo, ElGuardia, LaLouteiroMonte, ElPaderneTéifarosTéifaros de BaxoTéifaros de RibaVenta, LaVillalonga, La

AAnnlllleeoo

AnlleoCacabellos

CasadoiroCepedaEspousendeMolín Novo, ElMonte, ElMurias, LasOmedo, ElPiqueiraPuñilRegla, LaSante Toural

NNaavviiaaArco, ElCabornoCalellas, LasColorada, LaCorno, ElCortes, LasNaviaOlgaPardo, ElSan FranciscoSan MarcosSan RoqueVelarde, El


∆∆Alto Las Pedras, La Costa, Monte Las Veigas, El Recosto.

====Ambas Regueiras, Río Anlleo, Río Baraio, Faquina, Rio

Frexulfe, Río Olga, El Río del Monte, Río Navia, San Martín,Villauril.

~~Las Barrosas (praia), Las Barrosas (punta), La Bragada (praia),

La Bragada (punta), La Cascareira (punta), El Castello (punta), , ElCastrillón (punta), El Cereizo (punta), El Cuedo (praia), Fabal (praia),Fabal (punta), Frexulfe (praia), Ría de Navia, Navia (praia), La Pedra(punta), Pena Furada (punta), El Picón (punta), Las Rubias (praia),Las Rubias (punta).

52 Ò

PPiiññeeiirraa

BusmargalíFrealFrexulfePiñeiraVillaurilXeixo, El

PPoollaavviieeyyaa,, LLaa

Escas, Las

VViillllaannoovvaa

Acenias, LasArmentalBuavistaCabanellaColorada, LaDornas, LasLlamabúaSalcedoTalarénTalarén de RibaVenta, La

◙Alto Las Pedras (túmulos), El Castrillón en Téifaros (castro), El

Castro en Armental (castro), El Cegarito (explotacións mineiras),Frexulfe (explotacións mineiras), Santa Olalla en Villanova (castro),Téifaros (explotacións mineiras).

Negueira de Muñiz 53Ò

NNEEGGUUEEIIRRAA DDEE MMUUÑÑIIZZ

BBaarrcceellaa

BarcelaBraña de FolgueiroCancioCasteloFoxo, ElRozadasSantallaVilauxín

MMaarreenntteess

CalabreoLavandeira, APena da NogueiraRobledo

NNeegguueeiirraa

Bustelo de MuriasMuriasNegueiraPieigaSanformar

SeiraVilaseca

OOuuvviiaaññoo

BrañelaBustarvelleCarballín, ElGamalleira, AOuviañoPereira FríaQuintas, AsTallobreVilarmeor

RRííoo ddee PPoorrttoo

EntralgoRío da RasedaSarceadaVilagudín

EErrnneess

ErnesEscanlarVilar


∆∆Altos de Bustarvelle, Altos de Penas Apañadas, Busbeirón,

Monte de Bustarvelle, Monte Valía de Oural, Pena dos Carrís, PenaGralla, Pico da Lagúa, Pico do Cantín, Pico do Tombo, Serra dePenas Apañadas.

====Abelleiro, Acevedo, O Couso, Covas, A Galieira, Os Muíños,

Río Navia, A Pasada, O Val, Vilarello.

Salime (presa).

◙A Cova dos Mouros en Vilouxín (cova), El Foxo (túmulos),

Vilauxín (túmulos).

54 Ò

LiaresLixouMolín, ElOusoñoPaicega, APelordePereira TortaPezósSan Pedro de AugüeiraSanzoSequeiros

PPEEZZÓÓSS

PPeezzóóss

ArgulAvesío, ElBraña Vella, ACabanelaCasa CarrilCelaFontelas, AsFrancos

∆∆Casas, Corno, Pena Escaleira, Penelías, Penón, Pico del Horro,

Picón, Picón, A Reigada.

====Río Augüeira, El Boi, A Braña Vella, Figueira, Leirú, Río de

Lixou, Molín de Hío, Mon, Río Navia, A Paicega, A Pasadía, Prida,Pumaríos, Regueirín, A Roxía, San Martín, Serán, Tordiz, El Vale,Veigón, Vilarín.

Doiras (presa), Salime (presa).

◙Antiguas en San Pedro de Augüeira (explotacións mineiras),

Argul (castro), Brañavella (explotacións mineiras), Campo de SanAndrés (necrópole), Campo de San Miguel en Argul (necrópole), ElCanal en Argul (explotacións mineiras), A Carcavúa (explotaciónsmineiras), El Coto en Sanzo (túmulos), As Furadías (explotaciónsmineiras), Penafurada en Sanzo (explotacións mineiras), Peso deVilabrille (pedra desaparecida), Pezós (torre), Santa Cruz (castro), ASeara del Corno (torques desaparecidos).

Pezós 55Ò

SeránSolano, elVeiga da Sinza, A

Ventela, AVilabrilleVilarmarzo


SSAANN MMAARRTTÍÍNN DDEE OOZZCCOOSS

EEiillaaooAireloArne, ElArruñada, ACasa del RicoSan Pedro de Hío

LLaabbiiaarroouu

Barrial de Acó (Labiarou)Barrial de Aló (Labiarou)Casa da PonteChao de VilarLabiarouLiceira, AOurial PiornoSarceadaSolá, ASouteloTestemuñasVilameáVilarín de PiornoVilarpille

SSaann MMaarrttíínn ddee OOzzccooss

Barreira, ABarrial de Riba (San Martín)Barrio de Abaxo (Ron)Barrio de Riba (Ron)Bertosentes

Bouza, ACarballeira, ACarcavónCasa El VieiroCasa El XastreCasa Nova, ACasa ValincovoCorro, ElCoto, ElCruz del Vilar, ADeilánEscuita, AFolgueirosa, ALouxedoMesón, ElMonPasarónPena da Ozca de Baxo, APena de Ozca de Riba, APenedo, ElPenela, APerdigueirosPradín, ElRebolo, ElReboqueira, ARibacasa (Teixeira)RonSan Martín de OzcosSan PaioSan Pedro de Augüeira

∆∆Arandos, Marón, Mosqueiro, Outeiro, Pena Aceval, Pena del

Xugo, Pena El Corvo, Pena Gazpallosa, Pena Moxosa, A Pena Verde,Penas de Bode, Penedo de San Miguel, El Pico, Pico da Escomulgada,Pico del Chao, Picón.

====El Arne, A Arroza, Bousoño, Calabobos, Canteira, Casais, El

Conde, A Costa, A Cova, Río de Candas, Deilán, A Estremadoira,Río de Ferreira, Folgueiralín, A Fonte, A Fonte de Vilarín, FonteFontal (lagúa), Río de Hío, As Lagúas (lagúas), Lamas, Longa (lagúa),Mon, A Pena, El Pico (lagúa), Rixou, Rubieiro, Río San Martín, ASolá, Río Soutelo, Río Vilameá, Vilarpille, Vioforco.

◙A Arruñada (explotacións mineiras), Castromior (castro), Chao

de Reboqueira (túmulos), Covas del Resalado en Bousoño(explotacións mineiras), Deilán (castro), El Fito en Louxedo(túmulos), río Hío (explotacións mineiras), Os Pedrousos en Teixeira(túmulos), Pena Tallada en Vilarín de Piorno (insculturas), PenaTeixeira (túmulo), Pico da Mina en Bousoño (castro), Piorno

San Martín de Ozcos 57Ò

TeixeiraTrapela, A TrasmonteValdedoVentosaVila, AVilamañe

Vilarín de Trasmonte,Vilarquille

PPeezzóóssBousoñoMazo de Mon, El


(explotacións mineiras), Prado del Corro (túmulo), San Isidro(castro), San Martín de Ozcos (diadema), San Paio (castro), ríoSoutelo (explotacións mineiras), Valderexe (xacemento), Vilarín dePiorno (castro).

58 Ò

SSAANNTTAALLLLAA DDEE OOZZCCOOSS

Amieiros, OsAncadeira, ABarciaBarreiras, AsBiduedoBraña Vella, ABusqueimadoCabanelaCaraduxeCárquiva, ACasa NovaCasía, ACasoa, ACastro, ElCerca, ACruz, AFerraría, AFerreiraFerreirelaFerreirela de BaxoFerreirela de RibaLiñeirasLouricoLouseira

Mazo de Caraduxe, ElMazo Novo, ElMillaradoMillarado de BaxoMuriasNonideParadaPeizaisPereiro, ElPerulleira, APinguela, APoceiras, AsPonte, APontigónPousadoiroPouso, ElPruída, APumaresQuintáQuintelaRego del Vale, ElRúa, ASan XuliánSanguñedoSantalla de Ozcos

∆∆El Acevo, Meda, El Moural, A Pena, Pena da Lebre, Pena da

Leña, Pena das Acedas, Pena das Donas, Pena del Corvo, Pena dosFornos, Pena Tiñosa, El Penedón, A Rubia.

====Río Augüeira, Río Barcia, As Bodegas, A Cal, Río Candaosa, El

Caleiro, El Carballal, Corregos, As Covas, El Covo, As Cruces, AEscuita, Folloval, A Fonte, A Galicia, Gudín, Río das Liñeiras, Meda,As Mestas, Murias, A Pasada, A Pena, El Pontico, El Pousadoiro,Santa Ana, El Souto, Surribas, Os Teixos, A Tronca, A Venta.

◙A Brañavella (túmulos), Os Castros en Ferreira (xacemento), Chao

da Granda en Murias (túmulos), Chao das Arquelas en Teixeira(túmulo), Cortín dos Mouros (recinto fortificado), Lagúa de Choupel enPousadoiro (túmulos), As Liñeiras (castro, explotación mineira), Pena daUz (túmulos), Pena del Corvo en Vilamartín (túmulos, insculturas),Pena Parda (insculturas), Pena Tiñosa (túmulos), Pico Penelas (túmulo),Pousadoiro (túmulo), Tras de Mosqueiro en Ventoso (túmulos).

Santalla de Ozcos 59Ò

SarcedaSoutoSoutónSualleiro, ElTalladas, AsTeixeiraTombo, ElTrapa, ATresvaedo

Vaga das Cancelas, AVal de CampoValía, AVeiga del Carro, AVentosoVila de Baxo, AVila de Riba, AVilamartín Vilar de Abraira, El


∆∆Pena da Vaca, Pena do Encanto, Pico das Peniñas, Pico da Modia,

Pico da Pena, Pico da Portela, Pico Lodos, Pico O Gouño Branco, Montede Sueiro, Monte da Xunqueira, Pico Xunqueira.

60 Ò

SSAANNTTIISSOO DDEE AABBRREESS

SSaannttiissoo ddee AAbbrreessAnguieiroAntigua, ACabo da AldeaCampo, OCarracidoCarretera, ACasavellaCastro, OChao, OCoto, OEilaleEspasandeFoxasGoxeGranda, AGrandela, ALombalLouredalLouridoMatelaMourelaNaraíoPorta de Ares

PradoPrado de RibaPrado do MedioRío TrabadaRobaínSalcidoSan AndrésSela, ASobre da VeigaSolmaiorSueiroTorre, ATras da CordaTras da Corda de AbaixoTras da Corda de RibaValiñasecaVao de Insua, OVeigas, AsVeigas de Baixo, AsVeigas de Riba, AsVilarVilelasVilela de BaixoVilela de Riba

====Abraído, Arroxín, O Cairo, Candaedo, Cavado, Río de Ouria,

Eilale, Río Eo, A Fraga, O Franco, Lourido, Ramalledo, O Sabelo, OTronco, Os Vaos, Veiguelos.

Abraham (pozo), A Argallada (pozo), O Avaro (pozo), A Baixa(pozo), As Barcas (pozo), O Bixato (pozo), Cabaceira (pozo), Os Campos(pozo), O César (pozo), Cola da Ponte (pozo), Don Florentino (pozo), OsEstreitos (pozo), Foladoira (pozo), Fonte dos Poios (pozo), As Fontes(pozo), O Fornín (pozo), Furado de Abraira (pozo), Furado do Roxo(pozo), A Galupa (pozo), Garabulleiro (pozo), O Gonzalvo (pozo),Lameirón (pozo), Lavandeira (pozo), O Louredal (pozo), Loureiro(pozo), Louside (pozo), Merlo (pozo), Monasteiro (pozo), Os Mouros(pozo), A Negra (pozo), Nogueiriñas (pozo), A Pena (pozo), O Pereiro(pozo), Piago Maior (pozo), A Ponte de Santiso (pozo), A Poza daFerreira (pozo), Pozas de César (pozo), O Pozón (pozo), Reiboa deAbaixo (pozo), Reiboa de Riba (pozo), A Sal (pozo), Saltadoiro (pozo),A Silla (pozo), A Torna (pozo), A Volta de Abaixo (pozo), A Volta deRiba (pozo), Xesteira (pozo).

◙As Barcas (explotacións mineiras), A Brea (necrópole), Campos

(explotacións mineiras), As Cárcovas (explotacións mineiras), Os Castros(castro), Ceán (túmulo), O Chao da Corte (explotacións mineiras), OChao da Serra (explotacións mineiras), Cochois (explotacións mineiras),O Corno da Barreira (explotacións mineiras), O Pico Coto (explotaciónsmineiras), O Couzo Gordo (túmulos), As Croas de Castro (castro), AsCroas de Eilale (castro), Fontefría (explotacións mineiras), O Furado dos

Santiso de Abres 61Ò


Mouros (explotacións mineiras), As Furocas de Salcido (explotaciónsmineiras), As Furocas de Sobredaveiga (explotacións mineiras), OGouño de Ouro (explotacións mineiras), Llan (explotacións mineiras),A Modia (explotacións mineiras), Monte da Vaca (explotaciónsmineiras), A Pena dos Teixois (explotacións mineiras), As Reboladas(explotacións mineiras), Regatelo (explotacións mineiras), Os Teixoisde Foxas (explotacións mineiras), A Xunqueira (restos paleolíticos).

62 Ò

TTAAPPIIAA DDEE CCAASSAARREEGGOO

CCaammppooss ee SSaallaavveeBanzado, ElBarreiros, OsCalella, ACalvario, ElCampo, ElCampo del Calvario, ElCamposCantón, ElCorozas, AsCortaficio, ElCotarelloFolgueiras, AsFollada, AForcado, ElLlagúa, ALlavandeiraLleiras, AsOuteiro Palacio, El

Pica, APico CegueiroPicón, ElPiñeirosPolvorín, ElPontrabiza, APorcíaPortella, ARabote, ElRebollada, ARondello, ElSalaveSan PedroValmortoVardascón, ElVilanovaVilellaVillar

AA RRooddaaAbreirasAcevedoArroxa

Tapia de Casarego 63Ò

Barrosa, ABustelloCarballeira, ACarballo, ElCastrovaselleCavillón, ElConvento, ElCubilledoFonsarias, AsGaiteiro, ElLimallosaLlantrapiñánLleiras, AsLlombatínMatafolladaMolíos Novos, OsMomeánMonte, ElMulieiraMurias, AsOrxalesPedras BrancasPellograPena, APenedo, ElPermalloPico, ElPiñeirúaPiquínPoceira, APontes, As

Praza, ARegueiro, ElReirizRiocaboRoda, ARondelloSan AgustínSan XullánSantellosTrallapenaValle de San Agustín, ElVao de Cangas, ElVeiga de Acevedín, AVeiguía, AVillar de ReirizVillargomilVillarínXarénXarias

SSeerraanntteess AcevreiralAcevedínBarreiro, ElBrañela, ABuavista, ACabo de VilaCalambreCalella, ACalostra, ACampo, El


Carballal, ElCasa Nova, ACastedaCornallo, ElCruceiro, ElForisto, ElGrandela, AGubiónLama, ALomba, ANogueiras, AsPedralbaPena de CabrasPenela, APrado, ElRapalcuartoRegueiro, ElRoda, ASan CristovoSan PelaioSanta GadíaSerantesTesouro, ElVilanovaVilamil

TTaappiiaa ddee CCaassaarreeggoo BarredoCalello de Baxo, ElCampo da Viña, El

CasaregoCascallal, ElCorredoira, AGranda, AGuardia, ALlagúas, AsLota, AMántarasMuria, AOlPalomba, APoleas, AsPontrabiza, AReburdia, ARetela, ASan AntonioSan BrasSan MartínSan SebastiánSanto EstevoTapia de CasaregoVenda Nova, AVentosa, AViacovaViademonteViso, ElVolta, AXinzoXungueira, A

∆∆A Pena Moura, Pico Alto, Pico Brañoto, Pico da Barrosa, Pico

da Cádiga, Pico da Llagúa, Pico da Veiga, Pico de Covas, Pico deCovas, Pico Faro, Pico Llouredal, Pico Louteiro.

====El Acevreiral, Alairre, Anguileiro, El Banzado, El Bebedoiro,

Os Boudois, A Braña, Brañedo, Buscabreiro, Bustello, Cabana, RíoCabo, A Cal, Carcedo, Casteda, A Corraldela, Os Covos, El Escobal,Escuro, As Fonsarias, A Fonte das Lleiras, As Fontaricas, A Fonte,Gamaza, Llandá, Llavaio, Llousado, As Moledas, El Molín, Os MolíosNovos, Río da Muria, Navedo, A Nogueira, Orxales, Palmián, APasada, A Pasada, A Pedreira, Pena de Cabras, A Pena Moura,Penarronda, Río Porcía, El Relallo, El Teixeiro, Río Tol, Trapa, ElValle, El Vao, El Vao de Cangas, Veiga de Villar, Vilamil, Villar, ElViso, Os Xabariles, Xarias.

~~El Anguileiro (praia), El Arco (enseada), El Areal (enseada), A

Baxa (enseada), El Canlongo (punta), Castello de Marceliano (punta),El Castellón (illa), Os Castellos (praia), Os Castellos (punta), Castelo(illa), El Castelo Rapado (illa), El Castreiro da Ostreira (punta), OsCastríos (enseada), Cebes (cabo), Centolleira (praia), A Cerva (praia),El Faco (punta), Fanfoliz (praia), El Figo (praia), A Figueira (praia),Folgueirón (praia), A Forcada (punta), A Furada (punta), AsGabieiras (praia), El Horro (illa), El Lago Dulce (enseada), Mirallos(punta), A Mixota (praia), A Oliveira (illa), A Palomba (praia), AsPantorgas (illas), A Pedra Bustelle (illa), A Pedra de Torbas (illa), APedra del Cabo (illa), Penarronda (praia, monumento natural), El

Tapia de Casarego 65Ò


Picón (punta), As Poleas (praia), As Pontes (illas), Portocello (praia),A Postoca (illa), A Reburdia (punta), Represas (praia), Ribeira Nova(enseada), A Ribeiría (praia- Tapia), A Ribeiría (praia-Santa Gadía),Ribeiro dos Burros (enseada), A Robaleira (punta), A Salmoira (illa),El Sarello (enseada), El Sarello (praia), Torbas (praia), Torbas (punta),El Tormante (illa), El Trabe (enseada), A Turbela (enseada).

◙Calambre (castro), Monte Camíos (explotacións mineiras), El

Campón en Serantes (castro), Carozas (explotacións mineiras), OsCastelos de Pereira (castro), Castelo de Punta Campega (castro),Corcovón (castro), El Cornallo (xacemento), Cotarelo (xacemento),El Esteiro (castro), El Folgueirón (xacemento), Monte AsGrandallúas (explotacións mineiras), Llagos de Salave (explotaciónsmineiras), Llombo del Trigal (túmulos), A Pena Caldeira (covas,castro), El Picón en Campos (castro), Salave (xacemento), Silva(xacemento), El Tombín (túmulos), El Toxal (castro).

66 Ò

FreixeGaliñeiros, OsLeirasLóutimaMazo de Bres, OPadrizPallarín, OSela de Entorcisa, ASela de Padriz, ASela do Teixo, ASilvallá

TTAARRAAMMUUNNDDII

BBrreess Aquel CaboArroxoBrataramundiBresCabazaCotarelo, OEiroá, AEntorcisaFonte, A

Taramundi 67Ò

Teixo, OTralourizo

OOuurriiaa Castro, OChao de Leiras, OFabalLamisqueira, ALlan de PaciosOuriaPorqueira, ATingas, AsTingas de Abaixo, AsVilarede

TTaarraammuunnddii AbraídoAguillónArredondasArruñada, ABarredoCabaniñas, AsCabaniñas de Acó, AsCabaniñas de Aló, AsCalvínCancelos, OsCancelos de AbaixoCancelos de RibaCernada, AChao do Monte, OGarda, ALes

LlanLouridoMazo Novo, OMousendeNíoNogueiraPalleiroPardiñasPardiñas de AbaixoPardiñas de RibaPasatempo, OPedrón, OPenelo, OPereiro, OPiñeiroRiodelouroSacada, ASela, ASela de Llan, ATaramundiValínVeiga da Sarza, AVeiga de Llan, AVila, AVilanovaXarrapo, O

AAss VVeeiiggaass Almallos, OsAmbrósBarreiroa, A


∆∆Monte Airón, Coto Agudo, O Picacho, Pico A Cabana, Pico

Azoreira, Pico da Fonte do Corro, Pico das Coladiñas, Pico deFolgueiras, Pico do Outeiro, Pico do Outeiro, Pico Gurugú, Pico dasPiniñas, Pico de Leiras, Pico do Castro, Pico do Corno, Pico doCorno, Pico do Pendón, Pico dos Corniños, Pico dos Gamieiros, PicoGroso, Pico Lodos, Pico Millorín, Pico O Carranco, Pico O Castelo,Pico Ouroso, Pico Outeiro Zarrado, Pico O Picón, Pico OPisqueiroso, Pico O Pozón, Pico Xunqueira, Serra de Ouroso, AVeiga.

====Abareira, A Acevreira, Alvarín, Arredondas, Arroxo, Arruñada,

O Bordel, O Brañal Vello, Brañeirú, O Burquín, O Cabanal,Cabreira, Río Cabreira, O Caleiro, A Candaosa, A Canle, OCarcavón, Casa Nova, Cavado, O Chao de Leiras, Cheilín, O Conde,Corragos, As Corripas, O Cotarelo, Coto Agudo, O Coucín, O CouzoGordo, A Cruz, O Filso, A Fonte, A Fonte Zarrada, As Fontes, OFornigueiro, Franxoz, Freixe (lagúa), Frou, As Frúas, Furaboa, Os

68 Ò

Pereira, ASacada, ASanta MariñaSela da Muller, ATeixois, OsTuríaVeigas, As

Casa Nova, ACasoa, ACouces, OsCouso, OEirexa, AEsquíos, OsFolgueirosa, AMestas, AsNavallo

Galegos, Os Gameitos, Os Gamieiros, Granda Falsa, O Grobo, OInferno, Lameirón, Lameirón, Río de Les, Llan, Lodos, Loi, AsMaseiras, Mendal, As Mestas, O Mocín, O Molín, O Molín do Teixo,Navallo, Río de Ouria, Ouroso (lagúa), A Pasada, A Pedreira, OPrado do Monte, A Pruida, A Rañoeira, Regoseco, O Regueirín, ORegueiro, Talameiro, As Trabas Zarradas, Río Turía, A Salgueira,Salgueiro, O Salgueiro, Seixas, A Sela Cavada, O Teixón, Tremado,O Trillo, Os Valiños, Río das Veigas, O Venteirín, O Xardón.

◙Os Castros en Taramundi (castro), O Chao da Modorna

(túmulo), Corradiña (túmulo), As Furadas en Silvallá (explotaciónsmineiras), Ouria (castro), Ouria (explotacións mineiras), A Pereira(túmulo), Serra de Ouroso (túmulos).

Veiga, A 69Ò

VVEEIIGGAA,, AA

AAbbrreessAbraira, AAbresAlcandra, AArnela, ABusteloCanaval, OCantos, OsCasal, OCasa Nova, AChimpada, ACuruxa de Baixo, ACuruxa de Riba, A

Entreseca, AFerraría, AForxa, AGrandameáLlan de RozosMarquín, OMundiña, APau da Cruz, OPebidal, OPedreira, APenedo, OPonte, APumar de VeigaRefoxos


Rego do Casal, ORúa, ARúa da Cruz, ASela de Murias, ATorre, AVal da Vila, OViladonga

GGuuiiaarr Fornelo, OGraña de Guiar, AGuiarPau MartizVale, O

MMeerreeddooBarranca, ABraña de Pumar, ABusteloCabo da Vila, ElCalellón, ElCarballalesCasal, ElCasías, AsCasón, ElChao, El (Vinxoi)Chao de Meredo, ElChoza, ACouso de Baxo, ElCouso de Riba, ElEscobal, ElFabal

Ferreiría, AFontarica, AFonte, A (Meredo)Fonte, A (Vinxoi)Foxo, ElGarbo, ElGrandameáMazo Novo, ElMazo Vello, ElMeredoMilleira, AMolexónMurias de BaxoMurias de RibaNafaríaPalacio, ElPasada, APedreira, APena, APena ForcadaPenedo, ElPenedón, ElPenela, APenzolPereiro, ElPonte del Río, APruida, APumarega, AQuintá, ARato, ElRegueiro, El

Veiga, A 71Ò

Río, ElSan PedroSela, ASela da Loura, ASelíasTrabas, AsVal das Varas, ElVeiga da Ovella, AVeiguela, AVellal, ElVinxoiXaraz

PPaarraammiiooss Barranca de Paramios, ABidueiral, ElCaleira, ACaxigosaEspía, AGraña, ALagarteira, ALagos, OsLluMonticeloMourín, ElPumarínRego SecoRestrepoRubieira, AVeiga dos Trobos, A Vixande

PPiiaannttóónnAlmedía, AArciloBarciaBarreiro, ElCastromouránCaxigosa, AChao de Porzún, ElCobreCorredoira, ACova, ACruces, AsCuruxeira, AFolgueirasForno, ElGrandela, ALamelas, AsLoutónLouxeira, AMandia, AMeisnadoMonte, ElMontoutoNovalParaxePenelas, AsPereiro, ElPiantónPiñeiro, ElPorzúnReamil


Rebouquedo, ElRego de Barcia, ElRego de Estelo, ElRegueiro, ElReigada, ASan MartínSan PedroTrapa, AVal de XestaValbónVeiga de Vilar, AVeldedoVesedoViladelleVilameitideXíasZarra, A

VVeeiiggaa,, AA Abraira, ACal, ACancela, ACereixidoColada, ACovo, ElCruz, ACuruxaCuruxeira, AEstelo

FerreiraFerreiramiónFolgueiral, ElFondrigo, ElFonte de Louteiro, AGalea, ALamelas, AsLouteiroLouteiro de BaxoLouteiro de RibaMiouMolín Novo, ElNoveledo, ElPalacio, ElPaleiras, AsPandela, APedrouzos, OsPena CorveiraPena, APruida, APuntía, ARemargadoSan AntonioSilvelaTrabizas, AsTremeadoValía, AVeiga, A

∆∆Pena Albeira, Pena Búa, Pena de Pumarín, Pena Tormil, El

Penón, Pico A Cabana, Pico A Espiñeira, Pico Bidures, Pico Brufe, PicoCela Vella, Pico da Fonte del Corro, Pico de Agudelo, Pico de Castelo,Pico de Leiras, Pico de Folgueiras, Pico El Pedroiro, Pico Folgueiral,Pico Millorín, Pico O Castelo, Pico O Pereiro, Pico Ouroso, PicoPicacho, Pico Redondela, Pico Rubiou, Pico Silvela, Serra de Ouroso.

====A Almedía, Brañois, A Cal, El Canedal, El Carcavón, El

Cargadeiro, O Casal, Os Castros, Cavado, El Concello, El Couselo,Río Eo, Escuro, Fabal, A Faxoca, A Ferrería, Fervedoira, A Fonte delSalgueiro, Gancedo, As Lamas, Llu, Lormes, Louteiro, Río deMeredo, A Mina, Montouto, Río Monxardín, El Mosqueirón, ElNavallo, Río de Ouria, A Padreira, As Paleiras, A Pasada, PenedoZarrado (lagúa), Pequeno, Regueirón, Río Suarón, El Pical, El Teixo,Os Valíos, A Veiga de Escouria, Veiguelos.

Canaveiras (pozo), O Carballón de Abaixo (pozo), O Carballónde Riba (pozo), A Ferraría (pozo), O Fornacho (pozo), Olga (pozo),A Pena de Abraído (pozo), A Poza (pozo), A Poza da Ferreira (pozo),Ría de Ribadeo (ría, reserva natural).

◙Castromourán (castro), Os Castros (castro), Os Castros na Veiga

(castro), A Corredoira (estela funeraria), Lomba Empedrada enParamios (túmulo), Molexón (castro), Pena Búa en Paramios(túmulo), Penedo del Cesto en Paramios (dolmen), A Veiga (broche),A Veiga (cacho de colar).

Veiga, A 73Ò


VVIILLAANNOOVVAA DDEE OOZZCCOOSS

MMaarrttuull Casa de PaleirasCasías, AsCimadevilaMartulSalcedoSan MamedeTrabadelo

SSaann CCrriissttoovvoo Bovia, ABusdemourosBiforcosBrusquete, ElCabanaChinelo, ElMourelleMuriasPena de Braña Nova, APicón, ElSan CristovoSela de Murias, AValongo

VViillaannoovvaa ddee OOzzccooss Abelleira, AAceveiral, ElArroxía, ABarreira, ABraña Nova, A

BustapenaCarballo del Fole, ElCasías, AsCima de VilaCortín, ElFerreiría, AFolgueira RubiaGarganta, AGuieiroMazo de San Mamede, ElMorlongoOvellariza, APaciosPacios de BaxoPacios de RibaPasarónPena, APenacovaPeraisPonte de Penacova, ARío de PilRío, ElSanta EufemiaSeixoSouteloValorianaVao VelloVenta Vella (A Garganta) Vilanova de OzcosVilar, ElVilarello

∆∆A Bovia, Chao da Forca, El Corro, Murias, Pena Abelleira, Pena

Cova, Pena Curiscada, Pena das Donas, A Pena das Grallas, Pena dePumarín, A Pena del Castro, Pena del Frade, Pena del Lobo, PenaFranqueira, A Pena Gorda, Pena Portela, Pena Serradela, Pena Soar,Pena Tallada, Pena Tormil, A Pena Verde, Pico da Xamúa, Pico dasEstivadas, Pico das Rouñas, Pico de Leira, Pico de Murias, Pico deValongo, Pico del Somo, Pico El Cargadoiro, Pico Ouroso, PicoOuteiro Zarrado, Serra da Bovia.

====Alamairas, Alto, Os Amieiros, Río Barcia, Barranco de Tormil,

Batribán, Río da Bovia, Busdemouros, Buspiñol, Río Brusquete,Cabana, El Calvario, Candal, Cantarellín, As Cárquivas, Corno deMurias, Cóscaro, A Feitía, Fonte da Sela, Fonte Vella, As Fontes,Maruxo, A Mina, Molín de Batribán, Morán, Mosqueirín, Murias,Murias (lagúa), Muro, Ouroso, Ouroso (lagúa), Pacios, El Picón, Ríode Piqueiro, Piqueiro (lagúa), Pil, As Rouñas (lagúa), Río de SantaEufemia, Selagamallo, Suarado, Tarangozo, Os Teixos, As Toleiras,Tremado, Vao dos Cardos, As Veigas, Río Vilanova, Vilarello,Vilarín, Zarrada (lagúa).

Vilanova de Ozcos 75Ò

XXeessttoossoo ArcaxoBatribánCotareloMorán

Rego de SebesSalgueirasToleiras, AsXestoso


◙Alto de Xestoso (túmulos), Os Arrendatarios en Vilanova

(túmulos), Pico Ávrego na Garganta (túmulos), Bidual na Bovia(túmulo), Bodul en Cotarelo (insculturas), Campo Visuiz en SanCristovo (túmulo), El Castelo en Vilanova (castro), Chao de Liares enSalcedo (túmulo), Costa de Piqueiro (explotacións mineiras), AEmpedrada na Bovia (túmulo), Gamotoxa en Morán (túmulos), PicoA Louxa en San Cristovo (túmulo, explotacións mineiras), Navallo daVroite na Garganta (túmulo), Pena de Pumarín na Garganta(túmulo), A Pena del Castro en Morlongo (castro), Pena del Frade enBusdemouros (túmulo), Pena del Tesouro na Garganta (túmulo),Pena Serradela na Bovia (túmulos), Pico El Remiscal na Bovia(túmulos), A Sela de Murias (explotacións mineiras), Serra da Bovia(túmulos), Serra de Ouroso (túmulos), Serra de Pumarín na Garganta(túmulos), Pico El Somo en Morlongo (túmulo), Pico El Teixo naGarganta (túmulo), Val del Camín Grande na Bovia (túmulo), Zarrodel Campo en Rego de Sebes (túmulo).

76 Ò

VVIILLLLAAIIÓÓNN

AArrbbóónn

ArbónBarrio, ElChabolas, LasColladas, LasColmello, ElCorno, ElEnxamías, LasPrendilla

Rasa de Baxo, LaRasa de Riba, LaSan PelaioValles, LosVillartorei

PPaarrll..lleeiirruuLlan de Quintá

PPoonnttiicceellllaa ArgolellasAuguamaroza

∆∆Carondio, A Gubia, La Pena Branca, La Pena Furada,

Penarronda, El Penedo Castello, Pico A Pedrosa, Pico Agudo, PicoAgudo, Pico da Bouzoa, Pico Braña Nova, Pico Castello, Pico da

Villaión 77Ò

BarandónBarrio da Veiga (Busmaior)Bidural, ElBraña de Zaporrel, ABusmaiorBustelfolladoCalella, A (Valdedo)Calellía, A (Valdedo)Candaosa de Bustelfollado, ACandaosa de Solares, ACasa NovaCastaedoCouz, ElCuroto, El (Ponticella)Forcada, AForcadía, AGrandamialIllasoLlanteiroLlouredoMéxicaMuriasPonticellaPoxos

Pruida, A (Ponticella)Pumarega, A (Ponticella)RebolloSolaresTeixedaTrabadaValdedoValleVillabaxo, A (El Couz)Villabaxo, A (Poxos)Villabaxo, A (Valdedo)Villarriba, A (Poxos)Villarriba, A (Valdedo)

VViillllaaiióónnAzoreira, La BerbegueiraCarrioCastañeiraFolgueirosa, LaLlangomínMartín TourínRibalauguaVillaión


Costa, Pico da Llagúa, Pico das Grovas, Pico de Barandón, Pico delÁliga, Pico del Chao Rollamos, Pico del Prado de Roque, Pico ElChao, Pico El Corno, Pico Fregoso, Pico El Meiz, Pico El Picarete,Pico El Picón, Pico El Rañadoiro, Pico La Collada, Pico La Cuoval,Pico La Gubia de los Llobos, Pico La Piella, Pico Los Fornos, PicoLleiguellos, Pico Llouzón, Pico Micego, Pico Os Arandos, Pico OsGargalois, Pico Palleira del Oso, Pico Sarnoso, Pico Serrapio, PicoTresllama, Pico El Vao, Pico Vallourés, Pico Villaión, PicoVillanuoces, Pico Vruiteira, Pico Xungo, Pico Xustín, El Picón deAcó, El Picón de Alló, Serra de San Roque, Valdidiel.

====Río del Aceval, Os Agredos, Aguilar, El Anguileiro, Río La

Artosa, Auguarruxe, Barandón, Barganaz, A Batadoira, El Beiro, LaBraña, Buidiel, A Caal, Caborno, El Camín del Medio, Los Carballíos,Cárcava, Carosa, Carrileira, Carrio, La Cascaría, La Corte, Río deCavornel, Coucabanas, El Couz, A Cuitella, Río de Eirías, OsEnforcos, Entrerríos, Esgubio, A Faia, La Ferreiría, Os Ferreiros,Fondeiro, A Fontecoul, A Fonte das Fabas, A Fonte del Ferro, AFonte del Lleite, Fontes, A Forcada, Os Gargalois de Rondo,Grandamial, La Llagúa, As Llamas, Lleiguellos, Llouredo, Llouxeira,El Mazo, Mereidal, As Mestas, Méxica, Os Milotos, La Misiega, ElMolín, El Molín Novo, Mosqueirón, Muria, Río Navia, A Pasada, LaPasada, A Pasadía, Pasadía, Pasalaripia, A Pedrosa, Río de Polea, APonte das Cornadas, Río La Pontiga, El Pontigo, Pontizúa, Os PradosNovos, Prueda, A Regueiría, Ribalaugua, Rodriguesa, Romaior, AsSellas, Silvella, Solares, Solmuro, Os Tartullos, El Torno, El Troncón,La Vaca, Valdidiel, Valle, El Vallín, Vallourés, Vallourés (lagúas),Os Vaqueiros, El Veigato, Os Xatos, Zaporrel.

78 Ò

Arbón (presa), Serra de Carondio e de El Valledor (paisaxenatural).

◙Argolellas (túmulo), Campo de San Roque (túmulos), Carrio

(inscrición), cova de Xuan Palla (explotacións mineiras), Illaso(castro), Los Llanos (túmulos), Llombo del Medio (túmulo), Murias(explotacións mineiras), Las Pasadas en Berbegueira (túmulo),Ponticella (castro), Serra de Carondio (túmulos), Pico Vruiteira(túmulos), Zaporrel (túmulos).

Villaión 79Ò

3. XENTILICIOS DA TERRA EO-NAVIA

O normal é que solo mui poucos topónimos teñan un xentiliciocorrespondente, peró sucede que na actualidade se pretende desde osmedios de comunicación ou desde algús cronistas ou publicistas, quetodos os topónimos, ou polo menos os topónimos grandes (concellose comarcas) teñan que ter forzosamente el sou xentilicio.

Por eso ás veces, seguindo as regras de derivación del idioma,«invéntanse», con éxito, xentilicios antias inexistentes pra unconcello ou comarca. Peró muitas outras veces quen «inventa»(normalmente un periodista ou un cronista) sabe mui pouco deetimoloxías, de sufixos xentilícicos, de formación de palabras, dasfalas dos nosos lugares etc., e así salen uhas aberraciois que debemosdenunciar e evitar repetir para non axudar a consolidar cousas falsas.Se eu son de Tormaleo… son de Tormaleo, e non existe *tormaleensenin *tormaleeño nin *tormaleíno nin outros inventos que se llespasen pola cabeza a algús; se son de Abres son de Abres, nin*abreense, nin *abreño, nin *abriego.

Máis del 90% dos topónimos non tein xentilicio, a relación deorixe ou procedencia establécese coa preposición de: de Doiras, deXarrio, de Martul, de Labiarou, de Anlleo etc., el cual non quere


dicir que, empregando ben as regras de derivación del idioma, nonse poidan formar xentilicios: con –ense sobre el étimo (se sabemosfixo cual é a etimoloxía da palabra): orticariense (de Ortigueira,formado sobre o étimo latino orticaria), e –és (-esa), -ego (-ega), -eiro (-eira), -ín (-ía), -ao (-á), -exo (-exa), -olo (-ola) sobre a formatradicional e autóctona do topónimo; así, poderíamos «crear»doirego, doirés, doireiro, doirín, doirao, doirexo, doirolo etc., eaguardar que algún delos triunfase. El que non podemos admitirson os sufixos –ino (-ina) e –eño (-eña), por seren claramente elprimeiro un cultismo prescindible e el segundo un castelanismototalmente evitable.

El peor de todo é condo na prensa inventan un xentilicio quesobrepoin, a forza de reproducilo, a un xentilicio auténtico xaexistente; por exemplo, condo machacan con «santirseño» en lugarde «santiseiro»(o alcalde santirseño), ou con «franquina» sobre«franquía»(a corporación franquina), que é como se dice na nosaterra, porque a xente acaba asumindo que esa é a forma búa del souxentilicio, condo é falso, é un invento recente duha persoa concretaque pode fer desaparecer a forma autóctona, histórica e colectiva.

Ofrecemos a seguir uha relación coherente de xentilicioseonaviegos, por comarcas, por concellos e, condo sabemos da súaexistencia, mesmo por lugares pequenos. Non pretende ser uhalistaxe exhaustiva, solo orientativa e aclarativa. Temos que supoñerque faltan aínda muitos xentilicios por recoller, tanto derivados dotopónimo como xentilicios festivos. Peró polo momento, tomen búanota os señores que escriben nos xornais: así é como se chaman entreelos os eonaviegos e non como algús lles queren chamar.

82 Ò

Eo-Navia eonaviego, eonaviega

A Mariña mariñao, mariñá ou mariñego, mariñega

A Montaña montañés, montañesa

Os Ozcos ozqueiro, ozqueira

Allande allandés, allandesa

Boal boalés, boalesa

Castropol castropolés, castropolesa

Coaña coañés, coañesa

Eilao eilés, eilesa

El Franco franquín, franquía

Grandas de Salime grandalés, grandalesa

Ibias ibiao, ibiá

Navia naviego, naviega

Negueira de Muñiz negueirés, negueiresa

Pezós pezoseiro, pezoseira ou

pezosego, pezosega

San Martín de Ozcos sanmartiego, sanmartiega

Santalla de Ozcos santalleiro, santalleira ou

santallés, santallesa

Santiso de Abres santiseiro, santiseira

Tapia de Casarego tapiego, tapiega

Taramundi taramundés, taramundesa

A Veiga veigués, veiguesa

Xentilicios da terra Eo-Navia 83Ò


Vilanova de Ozcos vilanovés, vilanovesa

Villaión villaionés, villaionesa

Andés (Navia) andesín, andesía

Barres (Castropol) barrueiro, barrueira

Brul (Castropol) brulego, brulega

Campos (Tapia) camposo, camposa

A Caridá (El Franco) caridego, caridega

As Figueiras (Castropol) figueirolo, figueirola

Mántaras (Tapia) mantarego, mantarega

Piantón (A Veiga) piantonés, piantonesa

El Porto (El Franco) portexo, portexa1

A Roda (Tapia) rodés, rodesa

Salave (Tapia) salavego, salavega

Sampol (Boal) sampolo, sampola

Seares (Castropol) searilo, searila

Serantes (Tapia) serantego, serantega

Valdepares (El Franco) valdeparego, valdeparega

84 Ò

1. Portexos tamén se denominan os do concello de Porto, no noroeste de Zamora,concello de fala galega lindante cos concellos ourensaos da Gudiña, Viana do Boloe A Veiga do Bolo.

Este librorematouse no mes de maio de 2010,

en Navia

Toponimia do Eo-Navia

Documents

Transcript of Toponimia do Eo-Navia